توركیا لەڕێگەی دەستگیركردنی چەند كەسێكی بیانییەوە، دەیەوێت كوشتنی ئەبوبەكر بەغدادی و لێكەوتەكانی شوێنبزر بكات، ئەمەش هەوڵێكی ئەنقەرەیە تا وای نیشان بدات، كە لە جەنگی دژ بە تیرۆر، شەریك و برابەشە، بۆ ڕەواندنەوەی ئەو گۆمان و پرسیارانەشە، كە بەرەبەرە لە فراوانبوون و بەربڵاوبووندان، سەبارەت بەو چۆنییەتییەی بەغدادی گەیاندووەتە ئیدلب، بۆ ئەو ناوچەیەی لەژێر چاودێری توركیادایە بە گوێری ڕێككەوتنی هێوركردنەوەی دۆخەكە، كە لەگەڵ ڕوسیا و ئیراندا واژووی كردووە.
دەسەڵاتدارانی توركیا بە گومانی پەیوەندی لەگەڵ داعشدا، 20 بیانییان دەستگیر كردووە، كە ئاژانسی هەواڵی ئەنادۆڵی فەرمیش بڵاویكردەوە، گومانلێكراوان لە بەرەبەیانی دووشەممە لەئەنقەرە دەستگیركراون، پۆلیسیش دوای گرتنەبەری ڕێوشوینە یاساییەكان ڕادەستی دەسەڵاتدارانی كۆچبەرانیان دەكاتەوە بۆ وەدەرنانیان لە توركیا.
ئەو جموجۆڵانە هاوكاتن لەگەڵ چڕكردنەوەی هەوڵەكانی بەرپرسانی توركیا و لێدوانە تایبەتەكانیان سەبارەت بە كوشتنی بەغدادی، پێدەچێت ئامانجی ڕواڵەتی ئەم هەنگاوە
ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمەریکا بڕیارێکی پەسەندکرد بۆ سزادانی تورکیا لەسەر لەشکرکێشیـیەکەی بۆ سەر باکوری سوریا و بڕیارێکی دیکەی پەسەندکرد بۆ ناساندنی کۆمەڵکوژی ئەرمەنەکان بە دەستی عوسمانیـیەکان بە جینۆساید.
ئەنجومەنی نوێنەران ئەمڕۆ سێشەممە بە دەنگی 403 ئەندام لە بەرامبەر دەنگی 16 ئەندام ئەو بڕیارەیانی پەسەندکرد کە داوا لە سەرۆکی ئەمەریکا دەکات سزا بەسەر کاربەدەستان و حکومەتی تورکیا بسەپێنێت لە بەرامبەر هێرشی بۆ سەر باکوری سوریا.
بەپـێی بڕیارەکە دەبێت سەرۆک ترامپ پـێدانی ڤیزە بە کاربەدەستانی تورک ڕابگرێت و سەروەت و سامانی ئەو کاربەدەستانە سڕبکات کە دەستیان هەیە لەم لەشکرکێشیـیەی سەر باکوری سوریا، لەوانە وەزیری بەرگری.
دەبێت وەزارەتی دەرەوە ڕاپـۆرتێک بدات بە سەرۆک و کۆنگرێس
جاوید ڕەحمان ڕاپۆرتێری تایبەتیی مافی مرۆڤ لە ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان سەبارەت بە کۆماری ئیسلامیی ئێران دەڵێ: ئەو ڕێژیمە لە ماوەی ئەو دوو ساڵەدا ٩ گەنجی خوار تەمەنی یاسایی لەسێدارە داوە و یاساکانی مافی مرۆڤی پێشێل کردووە.
ڕاپۆرتێری تایبەت بە مافی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان لە کۆبوونەوەیەکی ئەو ڕێکخراوەیەدا وتی: هەندێ زانیاریم هەیە کە ۹۰ گەنج و منداڵی حوکمدراو چاوەڕوانیی لەسێدارەدان دەکەن. بەپێی یاساکانی کۆنوانسیۆنی مافی منداڵان کە ئێرانیش ساڵی ١٣٧٠ی هەتاوی بۆتە
سەرەڕای گوشاری ئیدارەی ئیتلاعاتی شاری سەقز، زیندانییەکی سیاسیی کورد درێژەی بە مانگرتنکەی خۆی دەدات.
بەپێی ڕاپۆرتی کوردپا، مانگرتنی "ئیقباڵ زارعی"، زیندانیی سیاسی کورد لە گرتووخانەی شاری سەقز، بۆ جێبەجێکردنی داخوازییەکانی درێژەی هەیە.
بە وتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار لە زیندانی شاری سەقز، ئیدارەی ئیتلاعاتی شاری سەقز، گوشاری خستووەتە سەر ئەو زیندانییە سیاسییە
ەرپرسی راگەیاندنی هێزەکانی سوریای دیموکرات رایگەیاند، بایکۆتکردنی کاڵای تورکی هەڵوێستێکی نیشتیمانییە.
مستەفا بالی، بەرپرسی راگەیاندنی هەسەدە لە تویتێکدا رایگەیاند، "کەمپەینی بایکۆتی کاڵای تۆرکی وەکوو هەڵوێستێکی نیشتیمانی لە باشووری کۆردستان دەستی پێکرد و لە ماوەیەکی کەمدا هەموو کۆمەڵگای گرتە بەر.رۆحی یاخی بوون و “نە” وتنی زیندوو کردەوە.
روونیشیکردەوە، " زۆر گرنگە ئەم هەڵمەتە ببێتە نەریتێکی
وەزیری بەرگریی ئەڵمانیا پێشنیازی ناوچەی ئارامی لەژێر چاودێری نێودەوڵەتی لە سووریا لە کۆبوونەوەکانی وەزیرانی بەرگریی وڵاتانی ئەندام لە رێکخراوی ناتۆ خستە بەردەم هاوشانەکانی و میدیای ئەڵمانیاش دەڵێت، بەرلین ئامادەیە 2500 سەرباز بنێرێتە رۆژئاوای کوردستان.
ئاناگرێت كرامپ كارنباوهر، وهزیری بهرگریی ئهڵمانیا و سهرۆكی پارتی كریستیان دیموكرات دهستپێشخهرییهكی وڵاتهكهی بۆ دروستكردنی ناوچهیهكی ئارام له ژێر چاودێری
رێكخراوی لێبوردنی نێودەوڵەتی رایگەیاند، توركیا دەستیكردووە بە دەركردنی پەنابەرانی سووریا لەسەر خاكەكەی و بە زۆر رەوانەی ناوچەكانی باكووری سووریایان دەكات.
لە راپۆرتێكی رێكخراوی لێبوردنی نێودەوڵەتیدا هاتووە: ناچاركردنی پەنابەران بۆ ئەوەی بڕۆنە ناوچەی ململانێ و شەڕەوە بابەتێكی مەترسیدار و نادادپەروەرانەیە.
ئەوەشخراوەتەڕوو كە پەنابەران بە رێكخراوەكەیان راگەیاندووە، پۆلیسی توركیا پەلاماری داوون و ئەشكەنجەی كردوون و بە ناچاری واژووی پێكردوون
سەرۆکی ئەمەریکا هوشداری دا بە تورکیا ئەو ئاگربەستە پـێشێل نەکات کە لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا جێگیربووە، دەڵێت ئەگەر نا ئەوا سزا توندەکانی بەسەر تورکیا دەسەپـێنێت.
دانۆڵد ترامپ ئەمڕۆ هەینی لە تویتەرەکەی نووسیویەتی:
"تورکیا بە تەواوی تێدەگات کە نابێت تەقە لە کوردەکان بکات لەو کاتەی ئەو ناوچەیەی بە ئارام ناودێردەکرێت جێدەهێڵن و بەرەو ناوچەی دیکەی نزیک دەڕۆن. نامەوێت سزا زۆرەکانم لە بەرامبەر پـێشێلکاریـیەکان دووبارەبکەمەوە. دۆخەکە بە باشی دەڕوات! داعش لە لایەن کوردەکانەوە پارێزراون(لە نێو زیندان و کەمپەکان) و لەگەڵ ئەوە تورکیاش بۆ ئەم کارە ئامادەیە ئەگەر پـێویست بوو.
لەوەتای مانگی یازدەی ساڵی 2016 وە ئەمەریکا ترلیۆنەها دۆلار دەستکەوتی هەبووە. هەموو ئەوانەی دیکە ڕوویان لە لێژی کردووە. هێزمان لە ئابوریدایە بەر لەوەی ناچاربین
چوار چالاکی ئەدەبیی خەڵکی شاری بۆکان، لە لایەن هێزەکانی ئیتلاعاتەوە دەسبەسەر و بۆ لێپرسینەوە بۆ گرتنگەی ئیدارەی ئیتلاعاتی ورمێ ڕاگوێزران.
بەپێی هەواڵی کوردپا، ڕۆژی سێشەممە، ٢٣ی ڕەزبەر، چوار چالاکی ئەدەبیی کوردی خەڵکی بۆکان بە ناوەکانی "ژاکا ئیسماعیلپوور، سمکۆ مەعرووفی، هومەن فەیزی و شاهۆ خزری"، لە لایەن هێزەکانی ئیتلاعاتەوە، دەسبەسەر کران.
بە وتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار، ئەم چوار چالاکە کوردە، دوای
رێكخراوی قهدهقهكردنی چهكی كیمیایی ئهمڕ ههینی رایگهیاند كه زانیاریی لهسهر بهكارهێنانی چهكی قهدهغهكراو له شاری سهرێكانی ههیه و دهستی كردوه به كۆكردنهوهی زانیاری لهوبارهیهوه.
رۆژنامهی گاردیان بڵاویكردوه كه پشكنهرانی چهكی كیمیایی له بهكارهێنانی چهكی فسفۆڕی قهدهغهكراو لهدژی هاوڵاتیانی مهدهنی له رۆژئاوای كوردستان
رێبهری پارتی گردبوونهوهی نیشتمانی راستڕهوی فهرهنسا، مارین لۆپان داوایكرد، توركیا له پهیمانی باكووری ئهتڵهسی(ناتۆ) دهربكرێت.
له لێدوانێكدا بۆ ئێستگهی " RC1"ی فهرهنسی، ماری لۆپان داوایكرد، وهك وهڵامێكی شیاو بۆ پێشێلكارییهكانی و هێرشی بۆ سهر باكووری سووریا، توركیا له ناتۆ دهربكرێت.
لۆپان رهخنهشی له یهكێتی ئهوروپا گرت، به هۆی ئهوهی تا ئێستا ههڵوێستێكی شیاوی سهبارهت به هێرشهكانی توركیا
سهرۆكی فراكسیۆنی پارتی سۆسیال دیموكراتهكان له پهرلهمانی ئەڵمانیا داوا دهكات سكاڵا له سهر سەرۆککۆماری تورکیا تۆماربكرێت.
رۆلف موتسنیش، سهرۆكی فراكسیۆنی پارتی سۆسیال دیموكراتهكان لە پەرلەمانی ئەڵمانیا بە میدیای وڵاتەکەی راگەیاند، پێویستە ئۆپەراسیۆنی تورکیا بۆسەر رۆژئاوای کوردستان ببرێته بهردهم دادگەی
بانگهێشت و دەسبەسەرکردنی هاووڵاتییان بە تۆمەتی بەشداری لە کۆبوونەوەی ناڕەزایەتیی مەحکوومکردنی هێرشی تورکیە بۆ سەر ڕۆژئاوا، بەردەوامە.
ڕۆژی یەکشەممە، ٢١ی ڕەزبەر، "سەید عەلی حوسێنی"، چالاکی کرێکاریی خەڵکی شاری سەقز، بانگهێشتی ڕێکخراوی ئیتلاعاتی سپای پاسداران کراوە و لە پەیوەندیی لەگەڵ بەشداریکردنی لە کۆبوونەوەی ناڕەزایەتی لە هەمبەر مەحکوومکردنی هێرشی دەوڵەتی تورکیە بۆ سەر ڕۆژئاوا، لێکۆڵینەوەی لەگەڵ کراوە.
هاوکات لە هەمان ڕۆژدا، "مەحموود ساڵحی" و "عوسمان ئیسماعیلی"، لە چالاکانی کرێکاریی شاری سەقز، لە پەیوندییەکی تەلەفۆنیدا، بانگهێشتی ئیدارەی ئەماکنی ئەو شارە کران و لە پەیوەندی لەگەڵ بەشداری لە کۆبوونەوەی ناڕەزایەتی دژی تورکیە، لێپرسینەوەیان لەگەڵ کرا.
لە لایەکی دیکەوە، لە دوو ڕۆژی ڕابردوودا، دوو لاوی کورد بە ناوەکانی "فواد عینایەتی و موبین خوسرەوی"، خەڵکی شاری سنە بە تۆمەتی "بەشداری لە کۆبوونەوەی
دۆناڵد ترهمپ، سهرۆكی ئهمهریكا له بهیاننامهیهكدا قهبارهی سزاكانی سهر توركیا ئاشكرا دهكات و جهختیش دهكاتهوه، ههموو بهرپرسانی پێشوو و ئێستای توركیا سزا دهدات، تاوانیان ئهنجامداوه و بوونهته هۆی ناسهقامگیری باكووری سووریا.
لە دەسپێکی بەیاننامەکەدا ترهمپ رایگەیاندووە، سزای بەرپرسانی ئێستا و پێشووی تورکیا دەدات، بەهۆی ناسەقامگیرکردنی باکووری سووریا،
ئاماژەی بەوەشداوە، باج لەسەر کاڵاکانی تورکیا بە
فەرماندەی گشتیی هەسەدە دەڵێت، ئەوان چەمکی ئاگربەستەکە بەو رووبەرەی ئاماژەی پێکراوە تەنیا لەو ناوچەیە قەبوڵ دەکەن کە دەکەوێتە نێوان سەرێ کانی و گرێ سپییەوە و بۆ شوێنەکانی دیکە رەتیدەکەنەوە.
مەزڵووم کۆبانێ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ گۆڤاری نیویۆرکەری ئەمریکی ئاماژە بەوەشدەکات، هەسەدە رێگە نادات تورکیا تەواوی ناوچە کوردییەکان کۆنتڕۆڵ بکات و خەڵکی کورد لە شوێنی خۆیان دەربکات و دەڵێت، ئەوەی ئێستا تورکیا دەیکات پاکتاوی ئیتنیی کوردە.
فەرماندەی گشتیی هەسەدە دەڵێت، هێشتا سوپای ئەمریکا لە حەسەکە ماوە، بەڵام هیچ کارێک ناکەن. ئەوان سەیری پاکتاوی ئیتنی و کۆمەڵکوژکردنی کورد دەکەن.
مەزڵووم کۆبانێ ئاماژە بەوە دەکات کە هەسەدە بە بەڵێنەکانیانەوە