جەماڵ عەلیاڵی

سوقرات فیله‌سۆفه‌که‌ی یۆنانی (470-399 پێش زایین) شێوازی دیالۆگی له‌ هه‌مبه‌ر قوتابیه‌کانی ده‌گرته‌به‌ر. پێی وانه‌بوو که‌ ئه‌و خۆی چ ده‌زانێ، به‌ڵام جه‌ختی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ ده‌کرد که‌ ده‌خوازێ فێر بێت. ده‌گێڕنه‌وه‌ که‌ ئه‌و مامۆستایه‌ هه‌رگیز وڵامی قوتابیه‌کانی نه‌ده‌داوه‌، نه‌ به‌ هۆی زه‌به‌لاحی، به‌ڵکو به‌ بۆنه‌ی راهێنانی قوتابی له‌ ڕێگه‌ی باس له‌سه‌ر وڵامی پرسیاره‌کان واته‌ دیالۆگ.

ڕێبوار مەعرووف زادە

له ‌17ی سپتامبه‌ر له‌ پارکی ئازادی له‌ ته‌نیشت وال ستریت نزیکه‌ی 300 که‌سێک هه‌وڵیاندا بیرۆکه‌ و ئایدیای گرتنی وال ستریت به‌ شێوه‌یه‌کی سه‌مبۆلیک له‌ سه‌ره‌تادا له‌ ئاستی ئه‌مریکادا ئه‌نجام بده‌ن و دواجار ئه‌و ئایدیایه‌ له‌ ئاستی جیهاندا بڵاو بکه‌نه‌وه‌. دیاره‌ بزووتنه‌وه‌ی وال ستریت توانی له‌ ئاستی کۆمه‌ڵگه‌ی ئه‌مریکادا سه‌رنج رابکێشێ و ته‌نانه‌ت سه‌رۆک کۆماری ئه‌مریکا هاوده‌ردیی له‌گه‌ڵ کردن و ئه‌و بزووتنه‌وه‌یه‌ی به‌ به‌رهه‌می قین

عیرفانی قانعی فه‌رد
ئه‌مڕۆ شه‌ممه‌ 29/10، عه‌لی ئه‌كبه‌ر ساڵحی وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ئێران، میوانداریی بارزانی و شاندێك كه‌ زیاتر له‌ ئه‌ندامانی پارتیی پێكهاتوون، تا حكومیی ده‌كات. له‌م گه‌شته‌ی دا بارزانی چاوی به‌ پایه‌به‌رزه‌كانی سیاسیی و ئه‌منیی ئێران ده‌كه‌وێت، وه‌ك رێبه‌ری شۆڕشی ئێران، سه‌رۆككۆمار، سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی باڵای ستراتیژی نه‌ته‌وه‌یی و سه‌رۆكی په‌رله‌مان، له‌و زنجیره‌ دیدارانه‌دا باس له‌ په‌یوه‌ندیی قووڵ و گه‌شه‌سه‌ندنی زیاتر و ئارامیی سنووره‌كان ده‌كرێت،

مسته‌فا شه‌مامی (دیاکۆ)

نیزامی دێمۆکراتیکی مه‌شروعه، یان نیزامی زه‌خت‌و فشار ؟

هه‌موو ئانالیستگه‌لی بوواری سیاسی که سه‌باره‌ت به ئالۆزی‌و ململانی جیهانی کاپیتالیستی پێشه‌سازی سه‌ده‌ی 20 تێرامانیان بووه ،به‌رامبه‌ر به ئارمۆنی سیاسی‌و کۆمه‌لایه‌تی دوای شه‌ری جیهانی 2دووهه‌م تووشی ته‌سیر‌و بگره سه‌رسوورمان هاتوون ، له‌ئه‌نجامدا 2ره‌وه‌نگه‌ی جێواز له سه‌ر ئاستی تێفکرینیان ،بۆ وه‌سفی بارودۆخی دوای شه‌ر تا هه‌نووکه، تێئۆریزه‌‌و ئاراسته‌ی زانستی سیاسی کراون:

خالید محەممەدزادە

له‌ یادمه‌ له‌ ده‌یه‌ی‌ 70ی‌ هه‌تاوی‌ ئه‌گه‌ر له‌ نوسین‌ و قسه‌كانتدا وشه‌گه‌لێكی‌ وه‌ك "باشور"، "باكور"، "رۆژهه‌لات"ت به‌ كاربردا ده‌ستبه‌جێ‌ مۆركی‌ "پێ‌ كاكا"بوونت لێده‌درا‌وته‌نانه‌ت له‌ حیزبی‌ دیموكراتی‌ پێش ئینشعاب هه‌موو ئه‌و وشانه‌ له‌ راگه‌یه‌ندنه‌كانی‌ ئه‌و پارته‌ ده‌سرایه‌وه‌. ئیستا هه‌موو ئه‌و وشانه‌ بوون به‌ نمادێك بۆ كوردبونی‌ به‌ كارهێنه‌ر‌و كوردستانی‌ بوونی‌ زۆرێك له‌ لایه‌نه‌ سیاسیه‌كان،له‌ هه‌موویشی‌ سه‌یرتر

^{رۆژی سێ شەممە رێکەوتی 4/7/2023 شاندێکی باڵای پارتی دیموکراتی کورد لە سوریە (پارتی) پێکهاتوو لە بەرێزان محەممەد عەمۆ ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی و بەرپرسی پەیوەندییەکان، خەلیل مەحید ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی و بەرپرسی چاوەدێری گشتی، یوسف یوسف ئەندامی بەرێوەبەری رێکخستنەکان، بەها عەلائەدین شاکر ئەندامی سەرکردایەتی و بەرپرسی راگەیاندن، سەردانی بارەگای بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستانیان لە شاری هەولێر کرد و لە لایەن وەڤدێک بە سەرپەرشتی ئازاد محەممەدزادە بەرپرسی نوێنەرایەتی و قانع کەریمی ئازەر ئەندامی شوورای هاوئاهەنگی و هاوکار لە بەشی پەیوندییەکان و هەروەها سیروان حەسەن نەژاد کادیر لە رێکخستنەکانی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە گەرمی پێشوازیان لێ کرا.}

^{لە دەستپێک دا وەڤدی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان وێڕای بەخێرهێنانی گەرم، خۆشحاڵی خۆیان لەو سەردانەی شاندی پارتی دیموکراتی کورد لە سوریە (الپارتی) دەربڕی، دوو لایەن نزیکی گوفتمانی و مەخرەجی هاوبەشی سیاسی نێوانیان سەبارەت بە ئەسلی دیالۆگ، ئاشتی، ئازادی، و یەکگوتاری و یەکریزی نەتەوەیی ناومالی کوردیان بە گرینگ مەزەندە کرد. هەروەها چارەسەری ئاشتیانەی دۆزی کورد، بەشداری سیاسی، و خۆبەڕێوەبەری خۆماڵی لە رۆژھەڵات و رۆژئاوای  کوردستانیان بە خاڵێکی گرنگ و ئیجابی نرخاند.}

^{هەروەها دوای شرۆڤە و لێکدانەوەی دۆخ و رەوشی سیاسی رۆژهەڵاتی کوردستان، لەو پەیوەندییەدا شێوازی خەباتی جەماوەری و نافەرمانی مەدەنی و دوور لە گرژی و رادیکالیزمی کرداری و گۆفتمانیان وەک گونجاوترین میتۆدی تێکۆشان نرخاند کە بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە ساڵی ٢٠١١ لەگەڵ دامەزراندنی پێی هەڵستاوە و بەردەوام لە گۆڕەپانی تێکۆشان،و چالاکی دیپلۆماتیک، لە دانیشتن لە کۆڕ و کۆمەڵ و دیدار و چالاکی جۆراوجۆر و پرۆپاگەندای راگەیاندنەکانی دا، وەکوو ئەسڵ و میکانیزمێکی هەرە کارا جەخت و پێداگری لەسەر کردووە، دیارە کە کۆماریخوازان ئەم شێوە لە تێکۆشان بە شێوازێکی بنیاتنەر، شارستانیانە، دەرفەت خوڵقین و بەستێن ساز بۆ چارەسەرکردنی ئاشتیانەی پرسی سیاسی و نەتەوەیی کورد لە رۆژھەڵاتی کوردستان دەزانێت..}

^{لە درێژەی ئەم دیدارەدا هەر دوولایەنی الپارتی و کۆماریخوازان، جەختیان لە سەر یەکریزی و هاوپەیوەندی نەتەوەیی گەلی کورد و سەرجەم پارت و ڕێکخراوەکان لە سەر ئاستی کوردستانی گەورە دا کردەوە و پاشان کۆمەڵی باس و مژاری گرنگی رۆژی کوردستان و ناوچەکە تاوتوێ کران، دوو لایەن پێداگیر بوون لەسەر ئەوەی کە وێڕای پاراستنی دەستکەوتەکانی ڕاپەڕین  و ئەزموونی حکومڕانی باشووری کوردستان ، هەروەها شۆرش و خۆسەری رۆژئاوای کوردستان، پێویستە هەوڵەکان لە پێناو یەکانگیری و یەکگووتاری نەتەوەیی و تێکۆشانی کاری تیمی و مەیدانی چڕتر و گشتگیرتر بکرێن، تا لە ئەنجام دا دەستکەوتی گەورەتر بۆ کورد لە چواربەشی کوردستان دا، دەستەبەر و مسۆگەر بکرێن.}

^{جێگای ئاماژەیە کە لەلایان شاندی الپارتی، پەیامی پیرۆزبایی سکرتێری پارتی دێموکراتی کوردستانی سوریە رێزدار نەسرەدین ئیبراهیم بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان بۆ رێزدار دوکتۆر مستەفا شەمامی رێکخەری گشتی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان پێشکەشی نوێنەرایەتی کۆماریخوازان کرا.}

^{لە کۆتایی دوو لایەنی کۆماریخوازان و الپارتی، سوور و پێداگر بوون لەسەر بەردەوامبوونی دۆستایەتی، هاوکاری و چالاکی هاوبەش و پتەوتر کردنی هەرچی زیاتر پەیوەندییەکانیان.}

^{٤/٧/۲۰۲٣}

^{رۆژی شەمە رێکەوتی ۱ی ئۆکتۆبەری ۲۰۲۲ بە دەستپێشخەری لێژنەی هاوکاری چەپی باشووری کوردستان، و بەشداری ژمارەیەکی بەرچاو لە چالاکوانی چەپ و کۆمەڵگای مەدەنی باشوور و بەشێک لە چالاکانی سیاسی رۆژهەڵاتی کوردستان، لە بەردەم بینای رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان لە شاری هەولێری پێتەختی هەرێمی کوردستان، گردبوونەوەیەکی هێمنانە و جەماوەری بە مەبەستی ئیدانەکردنی هێرشی موشەکی سپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی بۆ سەر بنکە و بارەگاکانی حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان لە باشووری کوردستان،و بەزاندن و پێشێلکردنی سەروەری هەرێم و عێراق، رێکخرا.
جێگەی ئاماژەیە لەم گردبوونەوەیەدا رۆڵی بەرچاو و ئەرێنی و بەهێزی چالاکوانانی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان دیار بوو، خۆپێشاندەران تێکڕا لە بەردەم بارەگای نەتەوە یەکگرتووەکان بە بەرزکردنەوەی وێنەی شەهیدانی موشەک باران کردنی بنکە و بارەگاکانی حیزبەکانی ڕۆژھەڵاتی کوردستان، شەهیدانی نارزایەتییەکانی ئەم دوایانەی ئێران و رۆژهەڵات،و وێنەی شەهید ژینا ئەمینی کچی کوردی ۲۲ ساڵەی خەڵکی سەقز کە ئێستا بۆتە سیمبولی خۆراگری گەلانی ئێران لە هەمبەر سیاسەتی دژە ئازادی کۆماری ئیسلامی دا، بە بەرزکردنەوەی نووسراو و دانی دروشم، خوازیاری هەڵوێستی جیدی لە رێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان بوون لە هەمبەر ئەم پێشێلکاری و سنووربەزاندنی کۆماری ئیسلامی دژی سەروەری باشووری کوردستان. داوایان کرد بە هەموو شێوەیەکی مومکین پارێزگاری بکرێت لە چالاکان و بنەماڵە پەنابەرەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان نیشتەجێ لە کەمپەکان دا، کە بەداخەوە هەنووکە ژیانی هەزاران ژن و منداڵی کوردی رۆژھەڵات لەم کەمپانەدا لە ژێر مەترسی هەرەشەی جیدی و هێرشە موشەکییە یەک لە دوای یەکانی رێژیمی کۆماری ئیسلامی دایە، خۆپێشاندەران خوازیاری گەیاندنی دەنگی حەقخوازی خەڵکی رۆژهەڵات و گەلانی ئێران روو بە رای گشتی بوون، کە بە هەموو شێوەیەکی مومکین یارمەتی دەری خەڵکی ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان بن، و لە هەمبەر سیاسەتی زۆرداری، سەرەرۆیی، سەرکوتکەرانە، دژە ئازادی رێژیمی کۆماری ئیسلامی کە ئێستا لە ناوخۆی ئێران دا بە دڕندانەترین شێوە لە هەوڵی سەرکوت و کپ کردنی دەنگی حەقخوازی و ئازادیخوازی خەڵکی ئێران و کوردستان دایە، هەڵوێست بگرن.
۱/۱۰/۲۰۲۲ زایینی
۹/۷/۲۷۲۲ کوردی}

رۆژی سێ شەممە رێکەوتنی ۲۲ی خەرمانانی ۲۷۲۲ی کوردی وەڤدێکی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بە سەرپەرەشتی هاورێ ئازاد محەممەدزادە بەرپرسی پەیوەندییەکان، کاک قانع کەریمی ئازەر ئەندامی شوورای هاوئاهەنگی، و خاتوون نوشین خاتری چالاکوانی بەشی میدیا، بە مەبەستی پیرۆزبایی یەکگرتنەوەی ریزەکانی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران « حدک و حدکا» سەردانی پەیوەندیەکانی حدکا لە شاری هەولێریان کرد و لە لایەن هەیئەتێکی بەرزی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بە سەرپەرشتی بەرێز کاک محەممەد نەزیف قادری و کاک محەممەد شەهروان، کاک حەمە سالەح قادری، کاک سۆران نوری، کاک ئامانج زیبایی ئەندامانی سەرکردایەتی و بەرپرسی پەیوەندییەکان بە گەرمی پێشوازیان لێکرا.

^{لەسەرەتای دیدارەکە دا وێرای بەخێرهاتنی شاندی کۆماریخوازان لە لایەن حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێرانەوە، نوێنەرایەتی بزووتنەوەی کۆماریخوازان، سلاۆ و پەیامی پیرۆزبایی رێکخەری گشتی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بەرێز دوکتۆر مستەفای شەمامی یان گەیاندە هەئیەتی حیزب و دوو لایەن خۆشحاڵی خۆیان بە نیسبەت ئەم دیدارە دەربری.}

^{دواتر لە لایەن بەرێز ئازاد محەممەدزادە نوێنەری کۆماریخوازان بە بۆنەی یەکگرتنەوەی دێموکراتەکان نامەی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان ئاراستەی شاندی خانەخوێ کرا.}

^{پاشان لە درێژەی دانیشتنەکەدا تاوتویی بارودۆخ و رەوشی کورد بە گشتی، و رۆژهەڵاتی کوردستانیان بەتایبەتی کرد و تێیدا یەکریزی و کۆدەنگی و هاوهەڵوێستی سەرجەم پارت و ڕێکخراوەکانی رۆژهەڵاتی کوردستانیان بە نیسبەت پرسە سەرەکیی و چارەنووسازەکانی کورد لەو بەشە بە زەروورەت زانی، کە رەوشەکە وا دەخوازێت تێکرا لە گۆرەپانی پراکتیکی دا هەنگاوی کردەیی بۆ هەڵبگرن.}

^{هەروەها لە بەشێکی تری ئەم دیدارەدا ئاماژە بە گوفتمانی رۆژی جیهان و ناوچە کە دانووستاندن ودیالۆگی ئاشتەواییە بە گرنگییەوە باسی لێوەکرا، وە لەم پەیوەندییەدا گرتنەبەری میکانیزمی دیاڵۆگی ئاشتەوایی بۆ چارەسەری ئاشتیانەی دۆزی کورد لە رۆژهەڵاتی}

^{رۆژی سێ شەممە رێکەوتی ۷ی ۶ی ۲۰۲۲ شاندێکی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان پێکهاتوو لە ئازاد محەممەدزادە بەرپرسی نوێنەرایەتی بزووتنەوەی کۆماریخوازان لە شاری هەولێر، خالید نسووری جێگری پەیوندییەکان و قانع کەریمی ئازەر ئەندامی شۆرای هاوئاهەنگی کۆماریخوازان، سەردانی مەڵبەندیی ۳ی یەکێتی نیشتمانی لە شاری هەولێریان کرد،و لە لایەن شاندێکی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بە سەرپرشتی دوکتۆر مەجید محەممەد ئەمین ئەندامی سەرکردایەتی و لێپرسراوی مەڵبەند، سابیر کاریتانی جێگری مەڵبەند، حاکم سەلاح باپیر، پرشنگ حوسێن، و بنار مستەفا کارگێرانی مەڵبەندیی سێی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بە گەرمی پێشوازیان لێ کرا.}

^{لە سەرەتایی ئەم دیدارەدا لە لایەن نوێنەرایەتی بزووتنەوەی کۆماریخوازان پەیامی پیرۆزبایی دوکتۆر مستەفای شەمامی رێکخەری گشتی بە بۆنەی ۱ی ۶، ۴۷مین ساڵیادی دامەزراندنی یەکێتی نیشتمانی کوردستان بۆ بەرێز بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتی نیشتمانی کوردستان ئاراستەی مەڵبەندی سێ کرا. کە رۆڵی یەکێتی نیشتمانی وەک هێزێکی دیار و کاریگەر لە گۆڕەپانی خەباتی سیاسیی و نەتەوەیی لەسەر ئاستی کوردستانی گەورە دا ئەرێنی}

^{زۆر بەرێز، سەرۆك بافل جەلال تاڵەبانی}

^{ئەندامانی سەرکردایەتی،و جەماوەری سەربەرزی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان}

^{لەگەڵ ئاراستەکردنی سڵاو و رێزمان}

^{لە لایەن خۆم و سەرجەم بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بەبۆنەی ٤٧هەمین ساڵیادی دامەزرانی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، پر بەدڵ پیروزبایی ئاراستەی بەرێزتان، گشت سەرکردایەتی هیژا و سەرجەم ئەندامان و لایەنگرانی یەکێتیی نیشتمانی و خەڵکی کوردستان، دەکەین.}

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، مێژوویی خەباتی یەکێتیی نیشتمانی و قۆناغە سەخت و ئاستەمەکانی دەستپێک، و رێبەری شۆرشی نوێی یەکییەتی، کە ۴٧ ساڵ پێش لە پێناو دەستەبەرکردنی " ئاشتی، ئازادی، دێمۆکراسی، مافی مرۆف "، و هەروەها بە ئەمری واقیعکردنی ئەسلی "مافی دیاریکردنی چارەنووس" دەستی}