^{سەرۆکی داکۆکی لە مافی مرۆڤی کوردستان، "ممنوع‌الخروج" کرا.}

^{"محەممەد سدیق کەبوودوەند"، سەرۆکی داکۆکی لە مافی مرۆڤی کوردستان و چالاکی داکۆکیکاری مافی مرۆڤ، بە بڵاوکردنەوەی تویتێک لە لاپەڕەی کەسیی خۆیدا ڕایگەیاند کە حوکمی "ممنوع‌الخروجیـ"ـی ناوبراو دەرکراوە.}

^{ئەو چالاکە مافی مرۆییە نووسیوویەتی: "زۆڵم، نادادپەروەری و هەوڵدان دژی ئەمنییەتی ئینسانیی من و بنەماڵەکەم، کۆتایی بۆ نییە. پاش ١٠ ساڵ لە زیندانیکردن و بەکاربردنی کردەوەی}

^{لە سێ مانگی یەکەمی ئەمساڵدا، ٩٥ کتێب لە پارێزگای سنەدا چاپ و بڵاو کراوەتەوە و لەو ٩٥ کتێبەدا، ٢٢ کتێبیان بە زمانی کوردی نووسراون.}

^{بەڕێوەبەریی کاروباری کتێب و کتێبخانەکانی ئیدارەی گشتیی فەرهەنگ و}

^{ێچیرڤان بارزانى سەرۆکى هەرێمى کوردستان بە بانگهێشتى فەرمیى سەرۆکى فەرەنسا، سەردانى پاریس دەکات و رۆژى چوارشەممە 10ى تەمووزى 2019 لە کۆشکى ئێلیزێ لەگەڵ ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکى فەرەنسا کۆدەبێتەوە.}

^{بەپێی نووسینگەى راگەیاندنى سەرۆکى هەرێمى کوردستان، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکى هەرێمى کوردستان و ئیمانوێل ماکرۆن سەرۆکى فەرەنسا پەیوەندییەکانى فەرەنسا لەگەڵ هەرێمى کوردستان و عێراق، دۆخى ناوچەکە و چەند بابەتێکى دیکە تاوتوێ دەکەن.}

^{وەک هەوڵێکی نێوەندگیری بۆ چارەسەرکردنی پەیوەندییەکانی نێوان هەرێمی کوردستان و بەغدا کە دوای گشتپرسی لە دۆخێکی زۆرخراپدا بوو و ئابڵۆقەی سیاسی و ئابووری خرابووە سەر کوردستان و هێرشی سەربازی کرایەسەر کەرکووک و ناوچە کێشەلەسەرەکان، ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆککۆماری فەرەنسا لە 2ی کانوونی یەکەمی 2017 لە کۆشکی ئیلیزێ لە پاریس لەگەڵ نێچیرڤان بارزانی کۆبووەوەو پشتگیریی خۆی بۆ چارەسەری کێشەکان بە پشتبەستن بە دەستووری عێراق راگەیاند.}

^{بانگهێشتەکەی ماکرۆن لەو ساتەدا بووە هۆی شکاندنی گەمارۆی سیاسی لەسەر کوردستان و دواتر نێچیرڤان بارزانی سەردانی ئەڵمانیای کرد و لەگەڵ ئەنگێلا مێرکڵ، راوێژکاری ئەڵمانیا کۆبووەوە.}

^8/7/2019

^{ناکۆکی و گرژییەکانی نێوان تاران و واشنتن چەند مانگێکە جیهانیان سەرقاڵکردووە، ئەو وڵاتانەی ئەرکی نێوبژیوانی هەردوولایان وەرگرتووە، نیگەرانن لە زیادبوونی کێشەکان، بەڵام ترەمپ بەردەوامە لە هەڕەشەکانی.}

^{دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا دەڵێ "ئێران چەندین شتی خراپ ئەنجامدەدات. بیرتان بێت: رێککەوتنی ئۆباما شێتانەترین رێککەوتنە کە تاوەکو ئێستا واژۆکرابێت. بۆیە ئەگەر ئێستا ئەم گفتوگۆیانەت هەبن یان چەند ساڵێکی دیکە، ئەوە دەزانن کە زۆر گرنگن. ئەگەر وانەبووایە، ئەوان مافی هەبوونی چەکی ئەتۆمییان هەبوو، بەڵام ئێران هیچکات چەکی ئەتۆمی نابێت".}

^{ئەم گوتانەی سەرۆکی ئەمریکا دوای ئەوە دێن بەرپرسە باڵاکانی ئێران رایانگەیاند، پیتاندنی یۆرانیۆم بەڕێژەی سەرووی لەسەدا 3.67 بەرزدەکەنەوە. پابەندییەکانیش بە رێککەوتنی ئەتۆمی کەمدەکەنەوە.}

^{ئەم بارودۆخە ئەندامانی کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی نیگەرانکردووە. یاسوتۆشی نیشیمورا، جێگری گوتەبێژی حکومەتی ژاپۆن لەمبارەیەوە دەڵێ "ئێمە زۆر نیگەرانین لەو رەوشەی ناوچەکە، لەبارەی رێککەوتنی ئەتۆمی، لەنێویاندا راگەیێندراوەکەی ئێران، هەروەها هەڵکشانی زیاتری کێشەکان لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست. ئێمە، چاودێری دۆخەکە دەکەین".}

^{ئەڵمانیا، فەرەنسا، بەریتانیا و یەکێتی ئەوروپاش بەجیا داوایان لە ئێران کردووە پابەندییەکانی رێککەوتنی ئەتۆمی بپارێزێت. بەڵام تاران وەڵامی هەیە بۆ ئەو داواکارییانە و، داوادەکات ئەندامانی رێککەوتنی ئەتۆمی یارمەتیدەربن بۆ نەهێشتنی کاریگەرییەکانی سزاکانی ئەمریکا بەسەر وڵاتەکەیدا.}

^{سنوورداری هەنگاوەکانی ئەندامە ماوەکانی رێککەوتنە ئەتۆمییەکە و، کەمبوونەوەی پابەندییەکانی ئێرانیش واتای ئەوەیە: رێککەوتنی ئەتۆمی لە هەڵوەشانەوە نزیک دەبێتەوە.}

^8/7/2019

^{مەسروور بارزانی راسپێردراوی پێکهێنانی کابینەی نۆیەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لیستی پێکهاتەی کابینە پێشنیازکراوەکەی رەوانەی پەرلەمانی کوردستان کرد.}

^{لە تەواوی پێکهاتەی کابینەی نۆیەم کە 19 وەزیر و 3 وەزیری هەرێمن، تەنیا ناوی وەزیری سامانە سرووشتییەکان رەوانەی پەرلەمان نەکراوە و ئەم پۆستەش لە داهاتوویەکی نزیکدا پڕ دەکرێتەوە.}

^{ئەمەی خوارەوە کۆی پێکهاتەی کابینەی پێشنیازکراوە:}

^{1- مەسروور مەسعود مستەفا بارزانی بۆ سەرۆکوەزیرانی حکومەتی هەرێمی کوردستان
2- قوباد جەلال حسامەدین تاڵەبانی بۆ جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان}

^{3- فرسەت ئەحمەد عەبدوڵڵا بۆ وەزیری داد}

^{4- شۆڕش ئیسماعیل عەبدوڵڵا بۆ وەزیری کاروباری پێشمەرگە}

^{5- رێبەر ئەحمەد خالید بۆ وەزیری ناوخۆ}

^{6- ئاوات جەناب نووری ساڵح بۆ وەزیری دارایی و ئابووری}

^{7- د. سامان حسێن محەممەد بەرزنجی بۆ وەزیری تەندروستی}

^{8- ئالان حەمە سەعید ساڵح محەممەد بۆ وەزیری پەروەردە}

^{9- دانا عەبدولکەریم حەمە ساڵح عەبدولڕەحمان بۆ وەزیری ئاوەدانکردنەوە و نیشتەجێکردن}

^{10- ساسان عوسمان عەونی حەبیب بۆ وەزیری شارەوانی و گەشتوگوزار}

^{11- د. ئارام محەممەد قادر ئەمین بۆ وەزیری خوێندی باڵا و توێژینەوەی زانستی}

^{12- د. دارا رەشید مەحموود بۆ وەزیری پلاندانان}

^{13- کوێستان محەممەد عبدوڵڵا مەعرووف بۆ وەزیری کاروباری کۆمەڵایەتی}

^{14- محەممەد سەعید عەلی بۆ وەزیری رۆشنبیری و لاوان}

^{15- عەبدوڵڵا مەحموود محەممەد سان ئەحمەد بۆ وەزیری شەهیدان و ئەنفالکراوان}

^{16- بێگەرد دڵشاد شوکروڵڵا (تاڵەبانی) بۆ وەزیری کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو}

^{17- کەمال موسلیم سەعید قەرەنی بۆ وەزیری بازرگانی و پیشەسازی}

^{18- ئانو جەوهەر عەبدولمەسیح عەبدوکا بۆ وەزیری گواستنەوە و گەیاندن}

^{19- پشتیوان سادق عەبدوڵڵا بۆ وەزیری ئەوقاف و کاروباری ئایینی}

^{20- کەمال محەممەد ساڵح خەلیل بۆ وەزیری کارەبا}

^{21- خالید سەلام سەعید( خالید شوانی) بۆ وەزیری هەرێم}

^{22- ئایدن مەعرووف سەلیم بۆ وەزیری هەرێم}

^{23- ڤالا فەرید ئیبراهیم بۆ وەزیری هەرێم}

^8/7/2019

^{دیاردەی خۆکوشتن لە ئەمریکا زیادیکردووە، وەرنەگرتنی هاوکاری و هۆکاری دەروونیی و خەمۆکی، کاریگەری زیاتری کردووەتەسەر خەڵکی وڵاتەکە.}

^{هاووڵاتیانی ئەمریکا داوادەکەن زیاتر گەشە بە کەرتی تەندروستی بدرێت و کۆمەڵگە رووبەڕووی ئەم دیاردە ترسناکە ببێتەوە بۆ ئەوەی رێگە لە زیادبوونی رێژەکە بگیرێت، ساڵانه‌ زیاتر له‌ 45 هه‌زار كه‌س لە ئەمریکا به‌شێوه‌یه‌كی تراژیدیانه‌ خۆیان دەکوژن.}

^{لەساڵی 2014، 42 هەزار و 773 کەس، لەساڵی 2016، 44 هەزار و 965 کەس و لەساڵی 2017، 47 هەزار و 173 کەس لە ئەمریکا خۆیان کوشتووە بەو مانایەی کە لە رۆژێکدا 129 ئەمریکی کۆتاییان بە ژیانی خۆیان هێناوە. ئەوانەی هەوڵی خۆکوشتن دەدەن ژمارەکەیان زۆر لەوە زیاترە و لەساڵێکدا نزیکەی یەک ملیۆن و 400 هەزار هاووڵاتی ئەمریکی هەوڵی خۆکوشتنیان دەدەن.}

^{خۆکوشتن نەتەنیا زیان بە کەرتی تەندروستی بەڵکو زیانێکی گەورەش بە کەرتی ئابووری دەگەیێنێت و ساڵانە نزیکەی 69 ملیۆن دۆلار زیان بەو کەرتە دەگەیێنێت.}

^{رێژەی خۆکوشتن لەنێو سوپای ئەمریکا ئەوەندە و نیوێک لە خەڵکی سڤیل زیاترە، وەزارەتی جەنگاوەرە دێرینەکان رێژەی خۆکوشتنی سەربازانی پێشوو بە 6000 هەزار سەرباز لە ساڵێکدا یان 20 سەرباز لە رۆژێکدا دەخەمڵێنێت.}

^{سه‌رۆكی رێكخراوی ئاڕ ئای ئینته‌رناشناڵ دەڵێت: "دیارده‌كه‌ روو له‌ زیادبوونه‌، ساڵانه‌ زیاتر له‌ 45 هه‌زار كه‌سمان به‌ شێوه‌یه‌كی تراژیدیانه‌ به‌ خۆكوشتن ده‌مرن. كۆمه‌ڵگه‌ پێویسته‌ رووبه‌ڕووی دیارده‌ی خۆكوشتن ببنه‌وه‌، هه‌روه‌كو چۆن رووبه‌ڕووی كێشه‌كانی دیكه‌ ده‌بینه‌وه‌. ئێمه‌ توانیمان مرۆڤ بنێرینه‌ سه‌ر مانگ، چاره‌سه‌ری نه‌خۆشی پۆلیۆ بدۆزینه‌وه‌، ده‌بێت كار له‌سه‌ر ئه‌مه‌ش بكه‌ین، ده‌بێت سه‌ركردایه‌تی باڵای وڵاته‌كه‌مان بهێنینه‌ سه‌ر هێڵ و تێبگه‌ن كه‌ خۆكوشتن بێ چاره‌سه‌ر نییه‌. ده‌كرێت رێگه‌ی لێ بگیردرێت. به‌ڵام ئه‌مه‌ ده‌خوازێت كه‌ سه‌رچاوه‌ی زیاتر بۆ سیسته‌می ته‌ندروستی و رێكخراوه‌ كۆمه‌ڵایه‌تییه‌كان دابین بكرێت و پاره‌ی پێویست بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ له‌ دیارده‌كه‌ دابین بكرێت بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌م دیارده‌یه‌ش وه‌كو كێشه‌ی ئایدز و كێشه‌ی رووداوی هاتوووچۆ و كێشه‌ گه‌وره‌كانی دیکە، پێشڤه‌چوون به‌خۆیه‌وه‌ ببینێت".}

^{ده‌یڤد گرۆسۆ، ئه‌ندامی ئه‌نجوومه‌نی شاری واشنتن دی سی دەڵێت: "له‌ هه‌وڵی ئه‌وه‌داین كه‌ خزمه‌تگوزاری ته‌ندروستی ده‌روونی له‌ قوتابخانه‌كان و به‌شه‌ جیاوازه‌كانی شار دا گه‌شه‌ پێبده‌ین. هه‌وڵی ئه‌وه‌ ده‌ده‌ین كه‌ هاوكاره‌كانم، ئه‌نجوومه‌نی شاره‌كه‌ رازی بكه‌م كه‌ پێویسته‌ ئه‌مە وه‌كو ئه‌وله‌ویاتی كاره‌كانیان ببینن. بودجه‌ی شاره‌كه‌ی ئێمه‌ 15 ملیار دۆلاره‌ و به‌شێكی گه‌لێك كه‌م له‌و بودجه‌یه‌ له‌سه‌ر ته‌ندروستی ده‌رونی خه‌رجده‌كه‌ین. ده‌كرێت كاری زۆر باشتر بكه‌ین، بۆ نموونه‌ راهێنان به‌ هه‌موو مامۆستاكانمان بكه‌ین بۆ ئه‌وه‌ی بزانن كاتێك كه‌ خوێندكارێك پێویستی به‌ هاوكارییه‌، هاوكاری بكه‌ن. كارێكی له‌م شێوه‌یه‌ نزیكه‌ی هه‌شت ملیۆن و نیو دۆلاری پێویسته‌، به‌بۆچوونی من ئه‌مه‌ هیچ زۆر نییه‌، به‌ڵام هێشتا نه‌متوانیوه‌ هاوكاره‌كانم رازی بكه‌ن ئه‌و بڕه‌ ته‌رخان بكه‌ن".}

^6/7/2019

^{قەیرانی سیاسیی ڤەنزوێلا بەردەوامە و بۆنە نیشتمانییەکانیش بۆ مەرامە سیاسییەکان دەقۆزرێنەوە. رۆژی 5ـی تەممووز، ساڵڕۆژی سەربەخۆیی ڤەنزوێلایە و بۆنەیەکی نیشتیمانییە.}

^{لە یادکردنەوەکانی ئەمساڵدا، بە ئامادەبوونی نیکۆڵاس مادورۆ، سەرۆکی وڵات، نمایشێکی سەربازیی فراوان لە کاراکاسی پایتەخت بەڕێوەچوو.}

^{مادورۆ گوتارێکی پێشکەشکرد و ستایشی هێزە چەکدارەکانی وڵاتەکەی کرد، باسی لە بەهێزی ڤەنزوێلا کرد و هاوکات داوای خۆی بۆ ئەنجامدانی دیالۆگێکی نیشتمانی دووبارەکردەوە.}

^{نیکۆڵاس مادورۆ، سەرۆکی ڤەنزوێلا گوتی"پیلانگێڕی بەسە، دەسیسە بەسە، خراپە بەسە، پلاندانان بۆ ناسەقامگیرکردن و زیانگەیاندن بە ڤەنزوێللاییەکان بەسە. بەس داوای دەستتێوەردانی سەربازی و شەڕ بکەن. بەس داوای گەمارۆ و سزا بکەن. ڤەنزوێلا ئاشتی و کارکردنی دەوێت و لەبەرئەوەشە من داوای خۆم بۆ دیالۆگی نیشتمانی دووبارە دەکەمەوە".}

^{بەڵام هاوشێوەی سووربوونی مادورۆ لەسەر مانەوەی لە دەسەڵات، ئۆپۆزیسیۆنیش لە سەر ناڕەزاییەکانی سوورە. خوان گوایدۆ، رێبەری ئۆپۆزیسیۆنی ڤەنزوێلا، کە خۆی وەک سەرۆکی کاتیی وڵات ناساندووە و چەندین وڵاتیش دانیان پێدا ناوە، لە رۆژی سەربەخۆییدا رایگەیاند ئەوان بۆ یەک چرکەش خۆیان نەداوە بە دەستەوە و گوتیشی پێویستە ڤەنزوێلا بگەڕێتەوە بۆ دووبارە بەدەستهێنانەوەی سەربەخۆیی خۆی.}

^{بە هۆی قەیرانە سیاسی و مرۆییەکانی ڤەنزوێلاوە زیاد لە چوار ملیۆن کەس ڤەنزوێلایان بە جێهێشتووە و هاوکات قەیرانی کەمیی خۆراک و دەرمان و بەرزبوونەوەی نرخەکان لەو وڵاتە بەردەوامە.}

^6/7/2019

^{بەپێی زانیارییەکانی، قوباد تاڵەبانی، بەربژێری یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانە بۆ جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و رێواز فایەق-یش بەربژێری یەکێتییە بۆ سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان.}

^{بەپێی زانیارییەكان لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆ (شەممە 6-7-2019) ئەنجوومەنی سەركردایەتیی یەكێتی شێخ جەعفەر شێخ مستەفای بۆ پۆستی جێگری سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەربژێر كردووە.}

^{هەروەها ئەنجوومەنی سەركردایەتیی یەكێتی شۆڕش ئیسماعیلی بۆ پۆستی وەزارەتی پێشمەرگە بەربژێر كرد. هەروەها د. دارای بۆ پۆستی وەزیری خوێندنی باڵا بەربژێر كرد.}

^{هەروەها سەركردایەتی یەكێتی حەمەی حەمەسەعیدی بۆ پۆستی وەزارەتی رۆشنبیری بەربژێر كرد.}

^{ئەمڕۆ راهبەر سەید ئیبراهیم، ئەندامی سەركردایەتیی یەكێتی بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند، لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆی ئەنجوومەنی سەرکردایەتیدا ناوی بەربژێرەکانی یەکێتی بۆ هەموو پۆستەکان بە دەنگدان یەكلادەكرێنەوە.}

روداۆ

^6/7/2019

^{كۆتایی مانگی ئایار سێ كۆبوونەوەی لوتكە لە مەككە بەڕێوەچوون، لەو كۆبوونەوانەدا سعودییەكان بۆیان دەركەوت هەموو وڵاتانی ناوچەكە هەمان روانگەیان بەرامبەر ئێران نییە. وەك شارەزایەكی پەیمانگای رۆژهەڵاتی نێوەڕاست (MEI) دەڵێت، هەڵوێستی عێراق لە هەموویان زیاتر بەرچاو بوو، ئەو راستییەی دەرخست كە بەغدا بەرگەی گوشارەكانی تاران ناگرێ.}

^{لە یەكێك لەو كۆبوونەوانەدا، بەرهەم ساڵح، سەرۆككۆماری عێراق گوتی: "ئێمە نامانەوێ ئاسایشی ئێران بكرێتە ئامانج"، ئاماژەی بۆ ئەوەش كرد كە جەنگی نێوان ئێران و ئەمریكا لێكەوتەی گەورەی بۆ عێراق و هەموو ناوچەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەبێ.}

^{ئالێكس وەتەنخاه، لێكۆڵەر لە پەیمانگای رۆژهەڵاتی نێوەڕاست، لە راپۆرتێكدا لە گۆڤاری (فۆرین ئەفەیرز) دەڵێت، پەیامەكەی بەرهەم ساڵح ئەوەی بیری سعودییەكان و ئەمریكا هێنایەوە كە بەغدا لەبەردەم گوشاری ئێراندا یەكجار لاوازە، ئێران سەرمایەگوزاریی سیاسی و ئابووریی قووڵی لە عێراق كردووە. دوای سەپاندنی سزاكانی ئەمریكاش عێراق بووە بە رێڕەوی بازرگانیی ئێران.}

^{سزاكانی ئەمریكا لەدژی ئێران هەمەلایەنەن و سەختترین سزان كە كۆماری ئیسلامی ئێران لە مێژووی چل ساڵەی خۆیدا ئەزموونی كردبێ. سزاكان دوای ئەوە توندبوون كە ئەمریكا تاكلایەنە لە رێككەوتنە ئەتۆمییەكەی نێوان ئێران و كۆمەڵەی 5+1 كشاوە. ئەوروپییەكان، چین و رووسیا لەگەڵ ئێران لە رێككەوتنەكەدا ماونەتەوە، بەڵام هیچكامیان نەیانتوانیوە كاناڵی بازرگانی لەگەڵ ئێران بەكراوەیی بهێڵنەوە.}

^{لێكۆڵەرەكەی پەیمانگای رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەڵێت بەهۆی سزاكانەوە قەبارەی بازرگانیی نێوان ئێران و ئەوروپییەكان لە سەرەتای 2018 بۆ سەرەتای 2019 بە رێژەی نزیكەی 83٪ دابەزیوە، هۆكاری سەرەكیی ئەوەش وەستانی هەناردەی نەوتی ئێران بۆ وڵاتانی ئەوروپا بووە. ئەو خەسارەش تارانی ناچار كردووە پشت بە وڵاتانی دراوسێ ببەستێ بۆ سووككردنی باری سزاكان لەسەر خۆی، لەوانەش عێراق، توركیا و ئەفغانستان.}

^{رێكخراوی پەرەپێدانی بازرگانیی ئێران سەر بە وەزارەتی ناوخۆ، رایگەیاندووە كە باشترین بژارەی بەردەم ئێران بۆ سووككردنی باری سزاكان ئەوەیە بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی دراوسێدا بەهێز بكرێ، لە جیاتی ئەوەی بایەخ بە بازرگانی لەگەڵ وڵاتانی دوورەدەست بدرێ.}

^{ژمارەیەكی زۆر لە بەرپرسانی حكومەت و پەرلەمانی عێراق پەیوەندیی نزیك و لەمێژینەیان لەگەڵ ئێراندا هەیە، هەر ئەوەش یارمەتیدەرە بۆ ئەوەی دەرگای عێراق بەڕووی كاڵا ئێرانییەكاندا كراوە بێ. عێراق گەورەترین بازاڕی كاڵا نانەوتییەكانی ئێرانە، قەبارەی بازرگانیی ساڵانەی نێوان ئەو دوو وڵاتە خۆی لە 12 ملیار دۆلار دەدات و هەردوو وڵات دەیانەوێ ئاڵوگۆڕی بازرگانیی نێوانیان هەتا 20 ملیار دۆلار لە ساڵێكدا بەرز بكەنەوە.}

^{وەتەنخاه دەڵێت، سەرەڕای دەسەڵاتە سیاسی و ئابوورییە زۆرەكەی ئێران لە عێراق، هەموو شتەكان لە بەغدا بەدڵی ئێران ناڕۆن. وەك چۆن عێراقییەكان ئامادە نین لەگەڵ ئێرانییەكاندا كار لەسەر كێڵگە هاوبەشەكانی نەوت بكەن، هەروەها كاتێك بەرهەمی نەوتی ئێران لە 2.5 ملیۆن بەرمیلەوە بۆ خوار یەك ملیۆن دابەزی، حكومەتی عێراق بۆ پڕكردنەوەی بۆشاییەكە بەرهەمی رۆژانەی بە بڕی 250 هەزار بەرمیل بەرز كردەوە.}

^{لە سەردەمی سزاكانی ئیدارەی پێشووی ئەمریكادا، ئیمارات و بەتایبەتی دوبەی رۆڵی كەناڵی ئاڵوگۆڕی بازرگانی بۆ كاڵا ئێرانییەكان دەگێڕا. ئێستا دوبەی لە ژێر گوشاری ئەمریكییەكاندا وازی لەو رۆڵە هێناوە. بەگوێرەی راپۆرتەكەی (فۆرین ئەفەیرز)، ئێران چاوی لە عێراق و هەتا رادەیەك عومانە تاوەكو ئەو رۆڵەی جارانی ئیماراتی بۆ بگێڕن.}

^{حەسەن روحانی، سەرۆككۆماری ئێران، لە مانگی ئاداردا سەردانی بەغدای كرد، گەشتەكەی 22 رێككەوتنی لە نێوان هەردوو وڵاتدا بەدواوە بوو. روحانی لە كاتی سەردانەكەی لەگەڵ ئایەتوڵڵا عەلی سیستانی، مەرجەعی شیعەكانی عێراقیش كۆبووەوە، لە كاتێكدا سیستانی زۆر بە دەگمەن لەگەڵ سەركردە سیاسییە بیانییەكان كۆدەبێتەوە.}

^{ئالێكس وەتەنخاه پێیوایە رێككەوتنەكان و دیدار لەگەڵ سیاستانی پەیامێك بوو بۆ واشنتن و هاوپەیمانەكانی لە كەنداو كە "ئێران لە عێراقدا دەمێنێتەوە".}

^{بەڵام ئێران ركابەرێكی گەورەش لە عێراق دەبینێ. لە دوو ساڵی رابردوودا سعودییەكان رایانگەیاندووە كە ئامادەن لە ئاوەدانكردنەوەی عێراق و دروستكردنەوەی ژێرخانی ئەو وڵاتەدا بەشدار بن. بە بۆچوونی لێكۆڵەرە ئێرانی ـ ئەمریكییەكە، ئێران هەستی بەو مەترسییە كردووە، بۆیەش میدیاكانی ئەو وڵاتە فۆكەسیان لەسەر دەستپێشخەرییە ئابوورییەكانی ریازە لە عێراق، یەكێك لەوانەش پێشانگای بیناسازیی هەولێر، كە 400 كۆمپانیا لە 30 وڵاتەوە تێیدا بەشدار بوون و 22 كۆمپانیایان سعودی بوون.}

^{ئێرانییەكان وەهای دەبینن كە سعودیەكان خۆیان یەكلاكردووەتەوە لەوەی "باشترین رێگا بۆ ركابەری لەگەڵ ئێران لە عێراق لە بوارەكانی ئاسایش و سیاسەتدا نییە، بەڵكو لە گۆڕەپانی ئابوورییە كە تێیدا سعودییەكان هەم زیاتریان هەیە بیبەخشن و هەم دەستیشیان كراوەترە".}

^{حكومەتی بەغدا خوازیارە دوای ساڵانێكی زۆر پەیوەندییەكی باشی لەگەڵ وڵاتانی عەرەبیدا هەبێ و پەیوەندییە باشەكانی لەگەڵ ئەمریكادا بپارێزێ. ئەوەش لە كاتێكدا بەگوێرەی راپۆرتەكە ئێران بەهێزترین ئەكتەری دەرەكییە لە عێراق و ئەمریكا دوای ئەو دێ.}

^{بەبۆچوونی وەتەنخاه، گەشتەكانی ئەم دواییەی عادل عەبدولمەهدی بۆ میسر و ئوردن پێش گەشتی ئێران دەرخەری ئەوەن كە "عێراقییەكان دەیانەوێ پەیوەندییەكانیان لەگەڵ جیهانی عەرەبیدا ئاسایی بكەنەوە، بۆیە تاران دەبێ وریا بێ لەوەی چ داوایەك لە عێراق دەكات"، چونكە دەشێ عێراق متمانەی هاوبەشە عێراقییەكانی لەدەستبدات، ئەگەر بەغدا وەك جێبەجێكاری ئەجێندای ئێران سەیر بكرێ.}

^{سزاكانی ئەمریكا ژمارەیەكی زۆر وڵاتی تووشی كێشە كردووە، لەوانەش ئەوروپییەكان، توركیا و چین، بەڵام هیچ وڵاتێكی سێیەم هێندەی عێراق بەهۆی ئەو سزایانەوە كاریگەر نەبووە. وەتەنخاه پێیوایە "دەبێ بەرامبەر باڵانسی هێز لە بەغدا بەرچاوی روون بێ و بەچاوی كەمەوە سەیری ئەو هاوپەیمانانە نەكات كە ئێران لە 2003 وە لە عێراق بۆ خۆی دروستیكردوون، چونكە ئەگەر عێراق ناچار بكرێ لە نێوان ئەمریكا و ئێراندا لایەنێك هەڵبژێرێ، زەرەرمەندەكە واشنتن دەبێ‌".}

^{ئێران و عێراق لە مانگی ئادار لەسەر ئەوە رێككەوتن كە ئاڵۆگۆڕی بازرگانی نێوانیان بە دۆلار نەبێ، بۆیەش ئاڵوێرە داراییەكانی نێوان ئەو دوو وڵاتە ناچێتە ناو سیستەمی دارایی جیهانییەوە و مەترسیی ئەوە كەم دەبێتەوە سزاكانی ئەمریكا عێراق بگرێتەوە.}

^{ئالێكس وەتەنخاه پێیوایە لە خراپترین حاڵەتی گوشارەكانی كۆشكی سپیدا، ئێران و عێراق كاناڵی نوێ دەدۆزنەوە بۆ ئەوەی پەرە بە مامەڵە بازرگانییەكانی نێوانیان بدەن، ئەمەش ئەگەر سزای ئەمریكا لەسەر عێراقی بەدواوە نەبێ، مەترسی ئەوەی لێدەكرێ ئەمریكا پشتیوانییەكانی بۆ عێراق بوەستێنێ "ئەوەش هەموو ئەو شتانە لەناو دەبات كە ئەمریكا لە 2003ەوە هەوڵیان بۆ دەدات". بۆیە ئەمریكا نابێ عێراق تووشی دۆخێك بكات كە تێیدا هیچ بژارەیەكی باشتر لەوەی بەدەستەوە نەمێنێ كە "هاودەستی ئێران بێ". چونكە ئەوە عێراق لاوازتر دەكات و زیان بە بەرژەوەندییە درێژخایەنەكانی ئەمریكا لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەگەیەنێ.}

^2/7/2019

^{رۆژی یەکەمی کۆنگرەی ناودارانی کورد کە ئەمڕۆ سێشەممە 2-7-2019 لە هۆڵی مەولەوی زانکۆی کورستان لە سنە دەستیپێکرد، بە گوتاری بەرپرسانی حکومەت و شاری سنە دەستیپێکرد و بە چەند پانێل و بەرنامەیەکی جیاواز کۆتاییهات.}

^{لە کۆنگرەکەدا گوتاری سەرۆککۆماری ئێران، سەرۆککۆماری عێراق و سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەلایەن نوێنەرانیان خوێندرانەوە.}

^{نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان پەیامێکی ئاراستەی کۆنگرەکە کرد و رایگەیاندووە "بەهیوان (کۆنگرەکە) ببێتە هۆی بەهێزکردنی کولتووری رێزگرتن لە ناودارەکانمان".}

^{حەسەن رووحانی، سەرۆککۆماری ئێرانیش پەیامێکی ئاراستەی کۆنگرەکە کرد و رایگەیاند "ئەم کۆنگرە دەرفەتێکە بۆ رێزلێنان لە هەموو نەتەوە ئێرانییەکان کە خاوەنی مافی هاووڵاتیبوونن.. سەرەڕای پێزانین و سوپاسی کوردزمانانی وڵات، رێکخستنی ئەم کۆنگرە بە دەرفەتێک دەزانم بۆ ناساندنی خەڵکانێکی میهرەبان کە هاوکات بەشێک بوون لە فەرهەنگی ئەم خاک و ئاوە".}

^{هەروەها بەهمەن مواردنیا، پارێزگاری سنە لە کۆنگرەکەدا رایگەیاند، بە فارسی قسەدەکات چونکە لە تەلەڤزیۆنەکانەوە راستەوخۆ کۆنگرەکە دەگوازرێتەوە ئەگەرنا بە کوردی قسەی دەکرد و وەک خۆی گوتی "کوردی زمانێکی دەوڵەمەندە و چەندین شێوەزاری وەک سۆرانی، بادینی، زازایی، کرماشانیی و هی دیکەشی هەیە".}

^{رووداوێک کە هێندەی بەستنی کۆنگرەکە بۆ رۆژهەڵاتی کوردستان گرنگ بوو، گەڕانەوەی مەزهەری خالقی بوو بۆ زێدی خۆی دوای نزیکەی 35 ساڵ. چەند هاونیشتمانییەکی رۆژهەڵاتی کوردستان کە قسەیان بۆ رووداو کردووە، دڵخۆشن بە گەڕانەوەی خالقی و هیواخوازن هەمیشە سەردانی رۆژهەڵاتی کوردستان بکاتەوە.}

^{بڕیارە لە دووەم رۆژی ئەو کۆنگرەیەدا 30 کەسایەتی ناوداری کورد خەڵات دەکرێن، لەوانەش؛ مەزهەر خالقی، کەلیموڵڵا تەوەحوودی، نووسەری بەناوبانگی کوردی خۆراسان، کەیهان کەلهووڕ ژەنیاری بەناوبانگی کەمانچە، شەهرام نازری هونەرمەندی بەناوبانگی کورد، عەزیز شارۆخ، عەتا نەهایی، پەرتۆ کرماشانی و بیژەن زەنگەنە وەزیری نەوتی ئێستای ئێران کە کوردی کرماشانە.}

^{قودبەدینی سادقی، یەکێک لە دەرهێنەرە ناسراوەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە رووداوی راگەیاند، شانۆ لە رۆژهەڵاتی کوردستان بەراورد بە 10 ساڵ پێش ئێستا باشترە و چالاکی زیاترە.}

^{قودبەدینی سادقی دەڵێت، کۆنگرەی نێودارانی کورد دەبێتە هۆی نزیککردنەوە، تێگەیشتنی هەستی و فەرهەنگی و هونەری، بۆ ئەوەی هەمووان بتوانن پێکەوە کاری گەورەتر بکەن.}

^{سدیقی تەعریفە، گۆرانیبێژ و ئاوازدانەر دەڵێت، زۆرینەی گۆرانی کوردی ئێستا کاریگەری میوزیکی عەرەبی، فارسی یان تورکی لەسەرە، ئەوەش بەشێکی ئەرێنییە بەڵام لایەنی نەرێنی هەیە و دەبێ گۆرانی هەر وشەکانی کوردی نەبن، بەڵکو بەتەواوی مۆرکی کوردی پێوەدیاربێت.}

^{لە کۆنگرەکەدا سێ پانێلی تایبەت، کۆنسێرتی میوزیک لە ئەمارەتی خەسراوا، پێشانگەی جواننووسی لە کەڵەپیاوانی هونەرمەندی کورد و ئێرانی بە زمانی کوردی و، پێشانگەی وێنەیی کەڵەپیاوان و ناودارانی کورد لە ماڵی کورد بەڕێوەدەچێت.}

^{هەروەها پارکی ناودارانی کورد لە بناری کێوی ئاویەری سنە دەکرێتەوە کە پەیکەری هەندێ لە ناودارانی کوردی تێدا دادەنرێت کە دروستکراوی پەیکەرسازی بەناوبانگی کورد هادی زیائەدینییە.}

^2/7/2019