وێنە ئەرشیف: محەمەد جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئێران و جۆن کێری وەزیرانی دەرەوەی ئەمریكا لە كابینەی پێشتری ئیدارەی ئەمریكا

^{وەزیری دەرەوەی ئێران داوای پێداچوونەوە بە بڕیارەكانی لەبارەی رێككەوتنی ئەتۆمی ئێران لە ئیدارەی نوێی ئەمریكا دەكات و رەتیشی دەكاتەوە، ھیچ بەرنامەیەكیان بۆ كۆبوونەوە لە گەڵ بەرپرسانی ئیدارەی نوێی ئەمریكادا ھەبێت.}

^{محەمەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران ، لە دووەم ساڵرۆژی رێككەوتنە ئەتۆمییەكەی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆیەك ، داوای لە ئیدارەی نوێی ئەمریكا كرد پێداچوونەوە بە بڕیارەكانی لە سەر رێككەوتنە ئەتۆمییەكەی كەی نێوانیان بكات و واژووكردنی ئەو رێككەوتنەی بە گەورەترین دەستكەوتی دیپلۆماسی وڵاتەكەی ناوبرد.}

^{وەزیری دەرەوەی ئێران، رەتیشی كردەوە، لە پەراوێزی كۆبوونەوەكانی لە نیویۆرك لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا كۆببێتەوە و گوتی "وڵاتەكەی ھیچ بەرنامەیەكی بۆ دانووستان لەگەڵ ئیدارەی نوێی ئەمریكادا نییە و كۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی پێشووی ئەمریكاش تەنیا لە چوارچێوەی دانوستانە ئەتۆمییەكاندا بووە".}

^15/7/2017

^{بەھۆی رووداوی تەقەكردن لە باشووری تارانی پایتەختی ئێران، میترۆیەك داخراو و بەگوێرەی زانیارییە سەرەتاییەكان ژمارەیەك كەس بریندار بوون.}

^{میدیاكانی ئێران بڵاویان كردەوە، لە نێو میترۆیەكی باشووری تاران، كەسێك بە چەقۆ ھێرشی كردووەتە سەر كەسێكی دیكە و ھێزەكانی پۆلیس بۆ بڵاوەپێكردنی خەڵك تەقەیان كردووە، لە ئەنجامدا ژمارەیەك كەس بەھۆی شەڕە چەقۆ و ھەنێكیشیان بەھۆی تەقەی پۆلیس برینداربوونە.}

^{جێگری قایمقامی (شھر رەی) لە تاران ئاشكرای كرد: "ھێرشكەرەكە كوژراوە و ژمارەیەك كەسیش برینداربوونە"}

^{سەبارەت بە ھۆكاری رووداوەكەش گوتی: "ئەم رووداوە بەھۆی دەمەقاڵەی نێوان مەلایەك و ھاووڵاتیەك روویداوە و ھاووڵاتیەكە بە چەقۆ ھێرشی كردووەتە سەر ئەو مەلایە، دوای ئەوەی ھێزەكانی پۆلیس گەیشتوونەتە شوێنی رووداوەكە ھێرشكەرەكە خۆی بە دەستەوە نەداوە و تەقەی لێكراوە و كوژراوە، مەلاكەش بە برینداری بۆ نەخۆشخانە گوازراوەتەوە".}

^15/7/2017

_{رووداو: لیستی ئەندامانی کابینەی داهاتووی ئێران لە رۆژی سوێندخواردنی سەرۆککۆماری ئێران لە پەرلەمان ئاشکرا دەکرێت. بەڵام تاوەکو ئێستا نازانرێت رووحانی لە کابینەی داهاتوویدا بەشداریی بە کورد و سوننە دەکات یان نا.}

_{حوسێنعەلی ئەمیری، جێگری سەرۆککۆماری ئێران بۆ کاروباری پەرلەمان ئەمڕۆ چوارشەممە 12-7-2017 رایگەیاند، حەسەن رووحانی لە رێوڕەسمی سوێندخواردن لە پەرلەمان کە بڕیارە 8ی ئابی داهاتوو بەڕێوەبچێت، لیستی ئەندامانی کابینەکەی دەداتە پەرلەمان.}

^{حكوومەت و دامەزراوە فەرمییەكان و كۆمسیۆنی باڵای کوردستان، دەستیان بە ئامادەكاری كردووە، بۆ ئەوەی راپرسی لە ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێمی كوردستان بکرێت.}

^{نەسرەدین سەعید، سەرۆكی دەستەی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان بە (باس)ی راگەیاند: ”لیژنەی تایبەت سەردانی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم دەكات، ئەو ناوچەیەی توانای هەبوونی بنكەی هەڵبژاردنی هەبێت ئەوا ریفراندۆمی تێدا دەکرێت و لیژنەكە بە كۆمسیۆن رادەگەیەنێت كە لە كامە ناوچە دەتواندرێت ریفراندۆم بكرێت و لە كامە شوێنیش ناتواندرێت“.}

^{ئاماژەی بەوەش دا، لە هەر ناوچەیەكی كوردستاندا توانای هەڵبژاردن هەبێت ریفراندۆمی تێدا دەکرێت، گوتیشی: ”زۆربەی زۆری ناوچە كوردستانییەكان لەژێر كۆنترۆڵی پێشمەرگەدان، بەڵام هەندێك ناوچە هەیە باری ئەمنیی تەواو نییە، یان خەڵك نەگەڕاوەتەوە شوێنی خۆی، بەڵام هەر شوێنێك باری ئاسایش و هێمنیی تەواو بێت ئەوا ریفراندۆمی تێدا دەكرێت“.}

^{رۆژی 7ی حوزەیران، جگە لە گۆڕان و کۆمەڵ، سەرۆكی هەرێمی كوردستان و لایەنە سیاسییەکانی هەرێم کۆبوونەوە و بڕیاریان دا رۆژی 25ی ئەیلولی ئەمساڵ ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیی هەرێمی کوردستان}

یەکێک لە دێرینترین زیندانیانی سیاسی کورد بۆ بەندی سیاسی زیندانی یەزد گوازرایەوە.

^{ئەو زیندانییە سیاسییە کوردە وێڕای پشتڕاست کردنەوەی ئەو هەواڵە لە فەیسبووکی شەخسی خۆیدا نووسیوویەتی:"لە گواستنەوەی من بۆ زیندانی کراوە پەشیمان بوونەتەوە".}

^{ئەو زیندانییە سیاسییە کوردە ڕادەگەیەنێت:" ئەو هەوڵە لە سەر بڕیاری وەزارەتی ئیتلاعات دراوە".}

^{والی درودی پاش بانگهێشت کردن بۆ زیندانی شاری یەزد، بۆ بەندی سیاسی ئەو زیندانە گوازرایەوە.}

^{زیندانی "کراوە" بە زیندانێک دەوترێ، کە تاکی زیندانی بەبێ پاراستن و مەئمووری چاوەدێری ماوەی زیندانییەکەی خۆی لەوێدا خەرێکی کارە و مافی چوونە دەرەوەی زیندانی نییە و شەوانە لە نزیکترین شوێنێک کە بۆی دیاری کراوە دەحەوێتەوە.}

^{زیندانی "داخراو" بە زیندانێک دەڵێن: کە چوار دەوری بە بۆرجی نیگەهبانی لە دەرەوە و ناوەوە گیراوە، لەو جۆرە زیندانەدا، زیندانیان شەوانە لە شوێنی حەوانەی تایبەت یان گرووپەکان ڕادەگیرێن.}

^{پاش داوا بەردەوامەکانی والی درودی و بنەماڵەی بۆ بەدواداچوونی حوکمەکەی، لە ئاکامدا کۆمیسیونی لێبوردنی دەزگای قەزایی بە کەم کردنەوەی حوکمی زیندانی}

^{لە ٢٤ كاتژمێری رابردوودا ٨ كەس لە زیندانەكان ی ئێران لە سێدارەدراون كە یەكێكیان ھاووڵاتییەكی كوردە.}

^{بەپێی ھەواڵی ناوەندی چالاكانی مافی مرۆڤ لە ئێران، رۆژی رابردوو٧ كەس لە زیندانی رەجایی شاری كەرەج لە سێدارە دراون كە یەكێكیان ھاووڵاتییەكی كوردە و بەرەبەیانی ئەمڕۆش و كەسێك لە زیندانی زاھێدان بە ھۆكارێكی نادیار لە سێدارە درا.}

^{بە پێی ماڵپەڕی مافی مرۆڤی ھەنگاو، ئەو ھاووڵاتییە كوردەی خەڵكی پارێزگای لوڕستانە}

^{له‌یلا زانا له‌ نامه‌یێکدا بۆ سه‌رۆکی په‌رله‌مانی تورکیا ئیدعای کرد که‌ ده‌قی سوێندی نوێنه‌رانی په‌رله‌مان له‌ کووده‌تای 1980ەوە دەرهێنراوە‌. پرسی سوێند له‌ په‌رله‌مانی تورکیا که‌ پاش گه‌ڵاڵه‌ی هاوبه‌شی پارتی دادوگه‌شه‌ و پارتی بزووتنه‌وه‌ی نه‌ته‌وه‌په‌ره‌ست جارێکی دیکه‌ بووه‌ته‌ بابه‌تی ڕۆژ، بووه‌ته‌ هۆی داڕشتنی قه‌یرانی سوێندی له‌یلا زانا نوێنه‌ری ئاگری له‌ په‌رله‌مانی تورکیا پاش هه‌ڵبژاردنه‌کانی په‌رله‌مانی ئه‌م وڵاته‌ که‌ ناوبراو له‌ نامه‌یێکدا بۆ ئیسماعیل قه‌هره‌مان، سه‌رۆکی په‌رله‌مانی تورکیا کاردانه‌وه‌ی به‌م بابه‌ته‌ نیشان داوه‌.
له‌م نامه‌یه‌دا هاتووه‌: ده‌قی سوێندێک که‌ له‌ یاسای بنه‌ره‌تیی تورکیادا هاتووه‌ له‌ یاسای بنه‌ڕه‌تیی کووده‌تا ماوه‌ته‌وه‌. سه‌ره‌ڕای گۆڕینی چه‌ند باره‌ی هه‌ندێ له‌ ماده‌کانی یاسای بنه‌ڕه‌تیی کووده‌تا؛ به‌ڵام ده‌قی سوێندی نوێنه‌رانی په‌رله‌مان به‌ نه‌گۆڕاو ماوه‌ته‌وه‌.
له‌یلا زانا زیادیش ده‌کات: ده‌قی سوێند له‌ په‌رله‌مانی تورکیا له‌ باری فه‌لسه‌فی- سیاسییه‌وه‌ ده‌قێکی تاکی، ده‌سه‌ڵاتخوازانه‌ و پڕ له‌ ده‌سته‌واژه‌ی ده‌سه‌ڵاتخوازییه‌ که‌ ئه‌م ده‌قه‌ ده‌سته‌واژه‌گه‌لێکی وه‌کوو "ده‌سه‌ڵات هی گه‌له‌"، "له‌ سه‌ره‌وبوونی یاسا"، "جمهوورییه‌تی دیموکراتیک"، "مافی مرۆڤ و ئازادییه‌ بنه‌ڕه‌تییه‌کانی مرۆڤ" دژ به‌ یه‌ک ده‌وه‌ستێنێته‌وه‌. ئه‌م ده‌قه‌، ده‌قێکه‌ که‌ ته‌نانه‌ت نکۆڵی له‌ فره‌خوازیی قه‌ومی، ڕه‌نگه‌کان، ده‌نگه‌ جۆربه‌جۆره‌کان و ئه‌و حه‌قیقه‌ته‌ی کۆمه‌ڵگای تورکیای پێکهێناوه‌، ده‌کات و یاسای کۆمه‌ڵایه‌تیی تورکیاش ده‌خاته‌ په‌راوێزه‌وه‌.
له‌ درێژه‌ی نامه‌که‌دا نووسراوه‌: نه‌گۆڕینی ده‌قی سوێند له‌ 35 ساڵی ئه‌مدواییه‌دا پیشان ده‌دات}

^{لە یەکەم دانیشتنی دادگاییکردنیان، دادگای هەولێر سزای لەسێدارەدانی بۆ بکوژانی مەحموود عوسمان، خاوەنی نووسینگەی ئاڵوگۆڕی دراو دەرکرد.}

^{شەوی 31-1-2017 مامۆستا مەحموود عوسمان، خاوەن نووسینگەی ئاڵوگۆڕی دراو و گوتارخوێن و پێشنوێژی پێشووی مزگەوتی سلێمان محەممەد لەبەردەم ماڵەکەی خۆی لە گەڕەکی منارە کوژرا.}

^{کاژێر 10:30 خولەکی شەوی 31-1-2017 مەحموود عوسمان دوای گەڕانەوەی لە نووسینگەکەیەوە بەرەو ماڵ، لەکاتی هەوڵدان بۆ وەرگرتنی ئەو پارەیەی لە جانتایەکدا پێی بوو، لەلایەن چەند کەسێکەوە کوژرا. دواتریش، ئاسایسی هەولێر بەتۆمەتی کوشتنی، سێ کەسی دەستگیرکرد و دانیپێدانانی بڵاوکردنەوە.}

^{رۆژی 23-2-2017 ئاسایشی هەولێر دەستگیرکردنی گرووپێکی پێنج كەسی "دزیكردن و كوشتن"ی راگەیاند، کە بەپێی زانیاری ئاسایش، دەستیان لەچەند تاوانێكی رێكخراوی ناو شاری هەولێردا هەبووه.}

^{گرووپە دەستگیركراوەکە پێكهاتبوون لە: "محەممەد سابر عەبدوڵڵا، تارق عەزیز مەحموود، سەركەوت كەریم حەمەد‌، نزام شوكر ئیسماعیل و كاوە محەممەد خدر".}

^{بەپێی دانپێدانانەكانیان، دوایین تاوانی ئەو گرووپە، كوشتنی مەحموود عوسمان بوو، کە بەپێی راگەیێندراوی ئاسایش، نزیكەی 80 هەزار دۆلاری ناوبراویان دزیوە.}

^{بەپێی دانپێدانانیان لەلێكۆڵینەوەكاندا، گرووپەکە "دەستیان لە چەندین تاوانی دیكەی دزی و هەڵكوتانە سەر ماڵان و هاووڵاتیانی مەدەنیدا هەبووە".}

^13/7/2017

^{ئەمڕۆ بزووتنەوەی گۆڕان رێکارەکانی دەستنیشانکردنی رێکخەری گشتیی دەستپێکرد. بەپێی زانیارییەکانی رووداو، عومەری سەید عەلی و قادری حاجی عەلی کاندیدن بۆ ئەو پۆستە.}

^{ئەمڕۆ (پێنجشەممە 13-7-2017) یەکەم کۆبوونەوەی گرووپی راوێژی بزووتنەوەی گۆڕان لەبارەی دەستنیشانکردنی کەسێک بۆ پۆستی رێکخەری گشتی بەڕێوەچوو.}

^{بەپێی زانیارییەکانی رووداو، بزووتنەوەی گۆڕان بڕیاریداوە بەو دەستوورە بڕوات کە لەلایەن نەوشیروان مستەفا نووسراوەتەوە، کە بەپێی ئەو دەستوورە بۆ هەڵبژاردنی رێکخەری گشتی، جڤاتی نیشتمانیی بزووتنەوەکە حەوت کەس بۆ خانەی راپەڕاندن هەڵدەبژێرێت و یەکێک لەو حەوت کەسە دەبێتە رێکخەری گشتی.}

^{رووداو زانیویەتی، عومەری سەید عەلی و قادری حاجی عەلی، کە دوو سەرکردەی دیاری گۆڕانن، کاندیدی سەرەکین بۆ ئەو پۆستە.}

^{بەپێی ماددەی 15 لە دەستووری ناوخۆی بزووتنەوەی گۆڕان، لەکاتی چۆڵبوونی جێگەی رێکخەری گشتیی بزوتنەوەکەدا، بەهۆی وازهێنانی یان هەر هۆیەکی دیکە، بۆ پڕکردنەوەی شوێنەکەی، یەکێ لە ئەندامانی جڤاتی نیشتمانی، جڤاتی گشتی یان کەسایەتیەکی دیاری بزووتنەوەی گۆڕان لە دەرەوەی هەردوو جڤات، بە دەنگدانی نهێنی و راستەوخۆ و بە زۆرایەتی رەها هەڵدەبژێرن.}

^{ئەندامانی خانه‌ی راپه‌ڕاندنی بزووتنەوەی گۆڕان بەپێی ئەرکەکانی پێکدێ لە: رێکخەری گشتی، سکرتێرەکانی کاروباری جڤاتی نیشتمانی، فراکسیۆن، ژوورەکان، باژێڕەکان، خەڵک و سەرۆکی جڤاتی گشتی، ئەوەش بەپێی دەستووری ناوخۆی بزووتنەوەی گۆڕان.}

^{لە دەستووری ناوخۆیی بزووتنەوەی گۆڕاندا هاتووە، هەڵبژاردنی رێکخەری گشتی و ئەندامانی خانەی راپەڕاندن دوو ساڵ جارێک دەبێت. رێکخەری گشتی و ئەندامانی خانەی راپەڕاندنیش تەنیا بۆ سێ خولی هەڵبژاردن بۆیان هەیە، بۆ هەمان پۆست، خۆیان کاندید بکەن.}

^{رۆژی 19-5-2017 نەوشیروان مستەفا، رێکخەری گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان دوای شەش رۆژ لە گەڕانەوەی لە بەریتانیاوە بۆ سلێمانی، کە بۆ نەخۆشی چووبووە ئەو وڵاتە، لە تەمەنی 73 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد.}

^13/7/2017

^{بۆ جارى دووەم لە بارەگاى رێکخراوى نەتەوە یەکگرتووەکان، کۆبوونەوەى شوراى ئینتەرناشناڵ سۆسیالیست بە ئامادەبوونى سکرتێرى گشتى نەتەوە یەکگرتووەکان و ژمارەیەك حزبی كوردستان بەڕێوەچوو، لە وتاری پارتی دیموكراتی كوردستان كە وەك میوان بانگێشتی كۆبوونەوەكە كرابوو، باسی بارودۆخی كوردستان و پرسی ریفراندۆم و سەربەخۆیی كوردستان كرا، سەرۆکى ئینتەرناشناڵ سۆسیالیست و زۆربەى ئەندامانى ئەم رێکخراوە راشکاوانە پشتگیرىی خۆیان بۆ ریفراندۆم و سەربەخۆیى کوردستان دووپاتکردەوە.}

^{لە کۆبوونەوەکەدا سکرتێرى گشتى نەتەوە یەکگرتووەکان وتارێکى پێشکەشکردو جەختى لەسەر ئاشتى جیهانى و دیارکردنى مافى چارەنووس بۆ گەلان کردەوە، ئینتەرناشناڵ سۆسیالیست دووەمین گەورەترین رێکخراوى جیهانە دواى نەتەوە یەکگرتووەکان کە ساڵانێکى زۆرە کوردەکان تێیدا ئەندامن و لەم کۆبوونەوەیەشدا هەر یەک لە پارتى دیموکراتى کوردستان و حیزبى دیموکراتى کوردستانى ئێران و پارتى یەکێتى دیموکراتیک ئامادەبوون.}

^{سیلاڤ نایف، لە نووسینگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی پارتی دیموكراتی كوردستان و سەرۆكی بەشی دامەزراوە جیھانییەكان، بە كوردستان 24 رایگەیاند: "ئێمە ئەمڕۆ لەم چالاكییەدا كارمان لەسەر پەیداكردنی پاڵپشتی بۆ ریفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستان و دروستكردنی لۆبی كرد، ئەو ریفراندۆمەی لە 25 ئەیلول ئەنجام دەدرێت، ئێمە دەمانەوێت زۆرترین پاڵپشتی نوێنەران و چاودێر لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بۆ پرسی سەربەخۆیی كۆبكەینەوە".}

^{پارتى دیموکراتى کوردستان هەرچەندە ئەندامى ئەم رێکخراوە نییە، بەڵام لە بڕگەى یەکەمدا وتارى پارتى خوێندرایەوەو تێیدا جەختى لەسەر ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیى کوردستان کردەوە، هاوکات باسى لە رۆڵی پێشمەرگەی کرد لە رووبەڕووبوونەوەو تێکشکاندنى داعش لە عێراق بە هاوکارى هاوپەیمانى نێودەوڵەتى دژى داعش و ھەروەھا باسىی ئەوەشكرا كە ھەرێمی كوردستان سەرباری قەیرانی دارایی نزیکەى دوو ملیۆن ئاوارەو پەنابەری لەخۆگرت كە بەھۆی شەڕی داعش ئاوارەبوون.}

https://youtu.be/qLcEJrntlQo

^13/7/2017