^{بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان پێوایە: کورد به گشتی و هەرێمی کوردستان بەتایبەتی لەبەردەم تاقیکاریەکی گەورەی مێژووی و ئەزموونێکی گرینگ و چارەنووسسازدایه، بۆیە به هەموو شێوەیەک پشتیوانی و پشتگیری خۆی بۆ پڕۆسەی ڕێفڕاندۆم و دیاریکردنی مافی چارەنووس و سەربەخۆیی ڕادەگەیەنێت.}

^{وەک ئاگادارن له دانیشتن و کۆدەنگیەکی فەرمی حیزب و لایەنەکانی کوردستانی باشوور و به سەرپەرشتیاری سەرۆکی هەرێمی کوردستان جەنابی مەسعوود بارزانی، رۆژی ۲۵ی سێپتامبەر بۆ گشت پرسی دیاری کرا .
گشت پرسی (ڕێفڕاندۆم) بۆ دیاریکردنی مافی چارەنووس و سەربەخۆیی له هەرێمی کوردستان له ژێر چاوەدێری نوێنەرایەتی نەتەوه یەکگرتووەکان و نوێنەرانی یەکیەتی ئورووپا، و چەندین وەڵاتی‌تر بەڕێوه دەچێت..}

^{ڕوانگەی بزوتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بۆ پرسی ڕێفراندۆم له هەرێمی باشووری کوردستان ئەرێنیه و خوازیاری ڕێگای ئاشتی و دیالۆگە لەم چوارچێوەیەدا. بزووتنەوەی کۆماریخوازان ئەو پەڕی هەوڵ و پێوەندیەکانی دەخاتەگەڕ تا هێز و لایەنەکانی باشووری کوردستان و پارچەکانی‌تر لەسەر ئەساسی هاوپەیوەندی نەتەوەیی و چارەسەری دێموکڕاتیکانە و سازانی نیشتمانی به هاودەنگیەکی ئەڕێنی و گوتنی دەنگی بەڵێ بۆ پڕۆسەی ڕێفڕاندۆم به شێوەی دێموکڕاتیک ئەسڵی سەروەری سیاسی/نەتەوەیی بۆ ساغکردنەوەی کیانی کورد له باشوور بچەسپێنن.}

مه‌غدید سه‌پان 

^{بەگوێرەی ناوەڕۆکی رۆژنامەکانی کوردی و ماڵپەڕە کۆمەڵایەتییەکان، تا ئێستا زۆر کەس لە کوردستان لە پێکهاتنی سیاسی نەگەیشتوون و ئەو دانیشتنانەی لەلایەن سەرکردایەتی کورد لە شوێنی جیا جیا ئەنجام دەدرێ، بەزیادەی لەقەڵەم دەدەن و لەوەش خراپتر، زۆر کەس بە دەستێوەردانی حزب، لە کاروباری حکومەت و پەرلەمان لەقەڵەمی دەدەن.} لە ساڵی 2014 گوتارێکم بەناوی (دەربارەی: دیموکراتی و دیموکراتییەت لە کوردستان) بڵاوکردەوە، بۆ ئەم نووسینەم کۆپلەیەک دووبارە وەک خۆی دەنووسمەوە:

^{(لە سیستێمی دێمۆکراتییەت، گرنگە جۆرێک لە جۆرەکانی بەڕێوەبردنی وڵات هەبێ، تا لە کۆتایی بزاندرێ، چ کەسێک مافی یەکلاکردنەوەی پرسیارە ئاڵۆز یان بۆچوونە گرنگەکانی هەیە. با ئەم بیر و بۆچوونانە لەناو جەماوەریش سەروچاوەیان هەڵگرتبێ، یان لەلایەن نوێنەرایانەوە گەڵاڵە کرابێ، چونکە قەت ناتواندرێ، تەواوی پێشنیاز و داخوازییەکانی کۆمەڵ جێبەجێ بکرێن، بۆیەش لە سیستێمی دیموکراتی، فۆرمێک هەیە، کە ڕای زۆرینە بەهەند وەردەگیرێ و دەکرێتە بڕیار. لێڕە زۆرینە لە زۆربەی کات، دەکاتە یەک دەنگ زیاتر لە نیوەی دەنگدەران، لەگەڵ ئەوەش، لەناو سیستێمی دیموکراتی، پێکهاتن (ئیتیفاق) بۆ چارەسەرکردنی پرسە ئاڵۆزەکان پێویستە و هەیە و گرنگە، کاری پێدەکرێ و بایەخی زۆریشی پێدەدرێ.).}

یادگار ئیسماعیل

^{ریفراندۆمی سه‌ربه‌خۆیی یا جیابوونه‌وه‌ له‌ عێراق
ریفراندۆمی سەربەخۆیی ھەرێمی كوردستان (نەك جیابوونەوە لە عێڕاق) دیموكراسیترین ھەنگاو بۆ بەدەستھێنانی مافێك كە نزیكەی 100 ساڵە بۆ كورد بە ڕەوا نەبیندراوە.} ئەنجامدانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستان زوو نییە، بەڵام 25 ی ئەیلوولیش ئەو پرۆسە دیموكراتییە ئەنجام بدرێت، باشترە لەوەی زیاتر چاوەڕێ بكەین، سبەینێش بووایە زۆر باشتر دەبوو، بەڵام ئەو بۆچوونەش ھەیە، كە كورد دەتوانێ بە بێ ریفراندۆمیش سەربەخۆیی رابگەیێنێت.

^{لێكدانەوەكانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی ھەرچییەك بن، ھیچ شتێك لەوە جوانتر نییە ھاونیشتیمانیان خۆیان بڕیار لە چارەنووسی خۆیان بدەن: چارەنووسێك كە داھاتووێكی باشتر و دڵنیاتر بۆ خۆیان و نەوەكانی داھاتوویان دیاری بكەن. لەوەش گرنگتر، لە 25 ی ئەیلوول، گەل و پێكھاتەكانی كوردستان بە بژاردەی بەڵێ و نەخێر دەنگ بە سەربەخۆیی كوردستان، یان مانەوە لە عێراق دەدەن. كوردستانییەكان لەو رۆژە مافێكی سەرەتایی پەیڕەو دەكەن كە لە سەرەتای سەدەی بیستەم وڵاتانی داگیركار و كۆلۆنیالیست ئەو ماف/ حەقەیان لێ سەندوونەتەوە، كە بە ھۆیەوە نزیكەی 100 ساڵ دەبێت ھیچ مەینەتی و شێوازی دەسەڵاتداری نەماوە تاقیان نەكردبێتەوە و ھیچیشیان بە عێڕاقی فیدڕاڵیش ئەرێنی نەبوون.}

^{کۆماریخواز/ ناوەندی هەوال/ هەولێر: سەرلەبەیانی رۆژی چوارشەممه 07/06/2017 شانذێک له چالاکوانانی بزوتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان بە سەرپەرشتی کاک هێما سۆفی ئەندامی شوورای هەماهەنگی و بەرپرسی پەیوەندییەکانی بزووتنەوە، بەیاوەری چالاکوانان: کاک ئەنوەر مینەزادە ئەندامی شوورای هەماهەنگی و بەرپرسی مێدیا و کۆمار تی‌ڤی،و خووشکە ئەسرین محمدزادە ئەندامی شوورا و لێپرسراویی شوورای ژنانی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، و کاک ژیلوان شەمامی کارگێری بەشی پەیوەندییەکان، سەردانی بارەگای سەنتەری ئینستیتۆی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بۆ تووێژینەوە، "میر"یان کرد، و لە لایەن دوکتور دلاوەر علاالدین بەرێوەبەری گشتی سەنتەری میر پێشوازی گەرمیان لێکرا.}

^{لەسەرەتای دیدارەکەدا، سەڕەرای ئاڵوگۆری بیرورای دووقۆلی، دوولایەن سەبارەت بە}

کاوە ئەمین

^{ئەحمەد تورک، سیاسەتڤانی دیارى کورد لە باکوورى کوردستان، لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ (رووداو) باسى هۆکارى وەستانى پرۆسەى چارەسەرى لە باکوورى کوردستان دەکات و دەڵێت: "ئەگەر ئەردۆغان لە هەڵبژاردنى حەوتى حوزەیران لە باکوورى کوردستان دەنگى هێنابا، پرۆسەى چارەسەرى نەدەوەستا". سەبارەت بە کۆنگرەى نەتەوەییش دەڵێت، هەرچەندە پەکەکە کێشەى لەگەڵ ئەندامان و مەسەلەى سەرۆکایەتیکردنى کۆنگرەکە هەبوو، بەڵام هۆکارى نەبەستنی کۆنگرەکە وڵاتانى دەوروبەر بوو.}

^{ئەحمەد تورک ساڵى 1942 لە چیاى مازیى مێردین لەدایکبووە. ساڵى 1973 لەسەر لیستى جەهەپە بووەتە ئەندامى پەرلەمانى تورکیا. دامەزرێنەرى پارتى (دەتەپە) بووە. ساڵى 2014 لە هەڵبژاردنى شارەوانییەکانى تورکیا بە سەرۆکى شارەوانیى مێردین هەڵبژێردرا، بەڵام لە مانگى نۆڤەمبەرى 2016ـوە لە پۆستەکەى دوورخراوەتەوە.}

^{رووداو: پرۆسەى ئاشتى لە باکوورى کوردستان ساڵانێکە هەیە، ناوبەناو ئەو پرۆسەیە دەوەستێ، زۆرجار باسى رۆڵى سەرکردەکانى باشوورى کوردستان دەکرێ لە سەرپێکەوتنی ئەو پرۆسەیە، بە تایبەتیش مام جەلال و کاک مەسعود، ئەوان راستەوخۆ رۆڵیان هەبووە؟}

^{لە حوزەیرانی 2014 دا، چەكدارانی (داعش) توانییان شاری مووسڵ بگرن. مانگێك دواتر، رێكخراوی بەریتانی بۆ توێژینەوە لە كەرەستەی جەنگی (Conflict Armament Research) ، لەسەر داوای یەكێتیی ئەوروپا دەستی بە لێكۆڵینەوەیەكی مەیدانی كرد سەبارەت بەو ماتریاڵ و كەرەستانەی كە داعش بۆ دروستكردنی بۆمب سوودیان لێ وەردەگرێ.} بۆ ئەو لێكۆڵینەوەیە، رێكخراوە بەریتانییەكە زانیاری لە هێزی پێشمەرگە، ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان، پۆلیسی فیدراڵیی عێراق، حەشدی شەعبی و ئەنجوومەنی سەربازیی یەكینەكانی پاراستنی گەل وەرگرتووە.

^{لێكۆڵینەوە مەیدانییەكە بۆ ماوەی 20 مانگ بەردەوام بووە. بە گوێرەی راپۆرتەكە، داعش لە ماوەی چەند ساڵی رابردوودا لەسەر ئاستێكی نیمچەـ پیشەسازی بۆمبی چێنراوی دروستكردووە كە لەلایەكەوە كوژرانی ژمارەیەكی زۆر سەرباز و خەڵكی مەدەنی لێكەوتووەتەوە، لەلایەكی دیكەشەوە گەڕانەوەی ئاوارەكان بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیانی دواخستووە.} سەبارەت بە ماتریاڵی بۆمبە چێنراوەكان، راپۆرتەكە ئاماژە بە دوو خاڵ دەدات كە هۆكاری ئەوەن داعش لەو ئاستە بەرفراوانەدا پشتیان پێ ببەستێت: یەكەمیان هەرزانیی ماتریاڵەكانە، دووەمیشیان ئەوەیە كە زۆربەی ئەو ماتریاڵانەی بۆمبی چێنراویان لێ دروست دەكرێ، ماتریاڵی ئاسایین و پێویستیان بە مۆڵەتی حكومەت نییە بۆ ئەوەی لە وڵاتانەوە هەناردە بكرێن. بۆیە گواستنەوەی ئەو ماددانە لە وڵاتانی دیكەوە بۆ عێراق كەمتر لەژێر وردبینیی حكومەت و دەزگا ئەمنییەكاندا بووە.

نوورەدین وەیسی

^{ئەو ماوەیە لە ئەمەریکا ، چەندین نووسەر، رۆژنامەوان ، سیاسەتوان و ئەکادیمیستم دیتوون و هەموویان کە باس دێتە سەر پرسی کورد ، پشتیوانیی تەواو لە مافی کورد بۆ سەربەخۆیی دەکەن و تەنانەت هێندێکیان زۆر پێیان سەیرە دوای ئەو هەموو قوربانیدانە زۆرەش، کوردستان هێشتا دەوڵەتێکی سەربەخۆ نیە.}

^{کەچی لە بەرامبەردا بەداخەوە ئەو کوردانە کەم نیین کە دژی سەربەخۆبوونی کوردستانن و بێ شەرمانە لە ژێر پەردەی جۆراوجۆر ، دژایەتی پرۆسەی سەربەخۆیی دەکەن . بۆ نموونە دەڵێن دەبێ کوردستان لە سوێد دیموکراتتر بێت ئینجا داوای سەربەخۆیی بکات ! لەکاتێکدا بارودۆخ و دەسەڵاتی ئێستای هەرێمی کوردستان دەیانجار لە و بارودۆخە باشتر و لەبارترە کەبۆ نموونە سوید سەربەخۆیی تێدا راگه یاند دوای شەڕێکی خوێناوی لەگەڵ نەرویجییەکان .} یان هێندێک کەس دەڵێن دەبێ وڵاتانی دەوروبەر و هەموو دنیا رەزامەندی دەرببڕن و پێمان بڵێن فەرموون و لە سەر سینییەکی زێڕین سەربەخۆییمان پێشکەش بکەن، ئینجا ئێمەش رایبگەیەنین !

زانا هەڵۆ كوردە

^{بۆ جاری دووەم نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بانگهێشتی كۆڕبەندی ئابووری جیهانی سان پترسبۆرگ لە وڵاتی رووسیا كراوە. رووسیا لە رێگەی وەزارەتی دەرەوە چەند جارێكە بە گرنگییەوە ئاماژە بەو سەردانەی نێچیرڤان بارزانی و كۆبوونەوەكانی دەكات.} هەرچەندە لە بنەڕەتدا كۆڕبەندی سان پترسبۆرگ بۆ تاوتوێكردنی پرسە ئابوورییە جیهانییەكان و لەپێناو پێشخستنی ئابووری رووسیا و كۆمپانیا گەورە رووسییەكانە ، بەڵام هەروەك لە كارنامەی كۆڕبەندەكەدا دەركەوتووە، ئامانجێكی گرنگی كۆڕبەندی ئابووری سان پترسبۆرگ دەرخستنی تواناكانی رووسیایە وەك گەورەهێزێكی جیهانی و كۆڕبەندەكەش لە ژێر چاودێری راستەوخۆی ڤلادیمیر پووتینی سەرۆكی رووسیایە.

^{لەو روانگەیەشەوە دەكرێ بگوترێت جگە لە لایەنی ئابووری، ئەم كۆڕبەندە رەهەندێكی گرنگی سیاسی هەیە و بانگهێشتكردنی لایەنەكان لە پاش خوێندنەوەی ورد و هەڵسەنگاندنی رووسیایە بۆ رووداو و پێشهاتەكان و دەستنیشانكردنی كاراكتەرە گرنگەكانی كایەی سیاسی و ئابووری لە جیهاندا.} بانگهێشتكردن و بایەخدانی حكومەت و ناوەند میدیاییەكانی رووسیا بە بەشداری نێچیرڤان بارزانی لەم كۆڕبەندەدا لەكاتێكدا دێت كە هەرێمی كوردستان لەسەر شاڕێگەی سەربەخۆییە و لە ژێر زوومی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدایە و لە دەرگای نەتەوەیەكگرتوەكان دەدات بۆ

بەرێزان، ئەندامانی هێژای سەرکردایەتی یەکیەتی نیشتیمانی کوردستان

لەگەل ئاراستەکردنی سلاۆ و رێزمان

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، بەبۆنەی ٤٢هەمین ساڵیادی دامەزرانی یەکیەتی نیشتمانی کوردستان، پربەدل پیروزبایی ئاراستەی سکرتێری گشتی و سەرکردایەتی هیژا و سەرجەم ئەندامان و لایەنگرانی یەکیەتی نیشتیمانی و خەلکی کوردستان، دەکات.}

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، مێژوویی خەباتی یەکیەتی نیشتیمانی و قۆناغە سەخت و ئاستەمەکانی دەستپێک، و رێبەری شۆرشی نوێی یەکیەتی، کە ٤٢ سال پێش لە پێناۆ دەستەبەرکردنی ئاشتی، ئازادی، دێمۆکراسی، مافی مرۆف، و هەروەها بە ئەمری واقیعکردنی ئەسلی "مافی دیاریکردنی چارەنووس" دەستی پێکردبوو، وە سەربەرزانە بەئەنجام و ئاکامی هەنووکەیی گەیاندووە، بەرز و پیرۆز دەنرخێنێ.}

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازان بە باوەڕی قوول و قایمی بە خەبات لە پێناو ئاشتی و هاۆژینی بەئاشتی، وە هەروەها سەقامگیری ئاسایشی گشتی،و داهاتوویەکی گەشتر بۆ هەموو کوردستان و}

ئەسرین محمدزادە

^{لە یەک مانگی ڕابردوو بە پێێ ئامار و داتاکان لە ڕۆژهەڵاتی زێدمان زیاتر لە بیست دیاردەی خۆکوژی ژنان لە ناوچە جیاجیاکانی کوردستان تۆمار کراوە وبە داخێکی گرانەوە زۆرینەی ئەم کارەساتەمرۆڤایەتیە لە بیدەنگی ویژدانەکان ڕووی داوە و ڕووشدەدات .
ژنان بونەوەرێکن کە تەواو کەر و ئیلهام بەخش و تروسکەی ڕووناکی ژیانن لە هەموو کۆمەڵگایەکی مرۆڤایەتی ، رەنگە ئینسان نەتوانێ وەک پێویست تیشک بخاتەسەر بنەمای ئازارەکان و وەک خۆی هەستیان پێ بکات چونکە ژن بوون خۆی لە خۆی دا تەواو هەڵگری کێشە و گرفت و دیاردە قێزەونە خوازیار و نە خوازایارەکانی کۆمەڵگای مرۆڤایەتین بەگشتی و لە کوردستان بە تایبەتی.}

^{کۆمەڵگایەک کاتێ لە هەموو ڕوویەکەوە گە شە دەکات کە بتوانری رەچاوی چەند خاڵی گرینگ و جێی رامان بکرێت:
الف: ژنان خۆیان و پێگەیان و چۆنیەتی هەڵسوکەوت و ویست و خواستیان لە ژیان دیار و هاوکات خۆیان ڕچەشکین بن لە هەمبەر ئەو زوڵم و زۆرەی بەرانبەر بە خۆیان دەکرێت و سەیر نییە کە بڵیم ئێمەی ژنان بەشێکی گەورەی هۆکاری پێشێل کاری مافەکانمانین ، کاتێ لە ژیان تەنی بیر لە مادیات و ....... بکەینەوە زۆر ئاساییە}