زەینەب جەلالیان، زیندانی سیاسی کورد، کە خەڵکی گوندێکی شاری ماکۆیە، یەکێک لە کۆنترین زیندانییەکان و تاکە زیندانی سیاسی ژنە پاش ئەوەی سزای لەسێدارەدانەکەی کەم کرایەوە بۆ زیندانیکردنی هەتاهەتایی، ماوەی حەڤدە ساڵە بەبێ مۆڵەتی لە زیندان بەسەر بردووە.
جەلالیان کە لە 2008وە لە زینداندایە، لە زیندانی شاری یەزدی ئێرانەوە نامەیەکی نوسیوە و تێیدا باس لە بەشێک لە ئازارەکانی ئەو حەڤدە ساڵە دەکات کە ڕووبەڕووی بووەتەوە.
ئەو زیندانییە سیاسییە کوردە لەنامەکەدا کە لە ماڵپەڕی تۆڕی مافی مرۆڤی کوردستان بڵاوکراوەتەوە، ئاماژەی بە شێوەی دەستبەسەرکردن و شێوەکانی ئەشکەنجەدانی کردووە و نووسیویەتی "دوای ئەوەی تەنها سێ خولەک لەگەڵ دادوەردا لەسەر زمانی دایکی خۆم مشتومڕم کرد، بەبێ ئەوە بمناسێت و گوێی لە قسەکانم بگرێت، سزای لەسێدارەدانی بۆ دەرکردم" و دەشڵێت هێشتا نازانم ئەو دادوەرە بڕیارەکەی لەسەر بنەمای چ بەڵگەیەک دەرکردووە.
ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو لە ڕاپۆرتێکدا کە بە بۆنەی حەڤدەهەمین ساڵی زیندانیکردنی ئەو ژنە سیاسییە کوردە بڵاویکردووەتە نووسیویەتی "جەلالیان لەکاتێکدا کە خەریکە پێ دەخاتە هەژدەهەمین ساڵی زیندانیکردنی کە سەرەڕای نالەباربوونی باری جەستەیی، لە مافی دەستڕاگەیشتنی بە چارەسەری پزیشکی و چاودێری گونجاو لە زیندانی ناوەندیی یەزد بێبەش کراوە.
بەگوێرەی ڕاپۆرتەکەی هەنگاو، زەینەب تاکو ئیستا ماوەی 17 ساڵی لە زیندانە جۆراوجۆرەکانی ئێران بەبێ یەک ڕۆژ مۆڵەت بەسەر بردووە لە چەندین مانگ پێش ئێستاشەوە و بە فەرمانی وەزارەتی ئیتلاعاتی کۆماری ئیسلامی ئێران مافی بینینی بنەماڵەکەی لێسەندراوەتەوە.
هەنگاو نووسیوێتی زەینەب جگە لەوەی ئەشکەنجەی دەروونی و جەستەیی قورس و هەڕەشەی دەستدرێژی سێکسی کە لە کاتی لێپرسینەوەدا ڕووبەڕووی بووەتەوە، چەندین جار بەبێ هیچ هۆکارێکی دیاریکراو لە نێوان زیندانە جیاوازەکانی ئێراندا گواستراوەتەوە، لەوانە لە زیندانی خوی، زیندانی ئێڤین، زیندانی کرماشان، زیندانی قەرچەکی وەرامین، کرمان و ئیستاش لە زیندانی یەزد کە نزیکەی هەزار و 500 کیلۆمەتر لە شاری خۆیەوە دوورە، لەزینداندایە.
بە گوتەی هەنگاو، بنەماڵەی زەینەب جەلالیان لە ماوەی 17 ساڵی ڕابردوودا "لەژێر فشاری بەردەوامدا" بوون بۆ ئەوەی دژی حزبە کوردییەکان قسە بکەن، بەڵام ڕەتیانکردووەتەوە ئەو کارە بکەن.
زەینەب جەلالیان لە مانگی دووی ساڵی 2008 لەسەر ڕێگای کامیاران بۆ کرماشان لە لایەن هێزەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێرانەوە دەستبەسەر کرا و پاش لێپرسینەوە و ئەشکەنجە، لە مانگی یازدەی هەمان ساڵدا لە لایەن دادگای ئینقلابی ئیسلامی کرماشان بە تۆمەتی "دەرچوون لە وڵات بە شێوەی نایاسایی" بەساڵێک زیندانیکردن و بە تۆمەتی "موحاریبەش لە ڕێگەی ئەندامێتی لە پژاک"، سزای لەسێدارەدانی بۆ دەرکرا.
سزای لەسێدارەدانی ئەم زیندانییە سیاسییە لە مانگی نۆڤەمبەری ساڵی 2011 بە هۆی لێخۆشبوونی گشتییەوە کەم کرایەوە گۆڕدرا بۆ زیندانی هەتاهەتایی.
٢٨/٢/٢٠٢٥