ئاریتما موحەممەدی

هه‌رێم و بیستوپێنج ساڵ ده‌سه‌ڵات؛

^{كورد له‌ هه‌رێمی كوردستان نزیك به‌ بیستوپێنج ساڵه‌ ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی خۆی هه‌یه‌، كه‌چی تاكوو هه‌نووكه‌ هه‌ر خۆی به‌ ساوا ده‌زانێت، بیستوپێنج ساڵه‌ دوو ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی له‌و هه‌رێمه‌ خۆی سه‌پاندووه‌، چه‌ندین ساڵیش شه‌ڕی براكوژییان به‌ڕێوه‌ بردووه‌، پانزده‌ ساڵ نه‌ته‌وه‌ی كورد له‌و به‌شه‌ی كوردستان تاڵی و ناخۆشی چه‌شتووه‌، كه‌چی تازه‌ باس له‌ دوو ئیداره‌یی ده‌كه‌نه‌وه‌ و ده‌ڵێن كه‌ ئه‌گه‌ر پێك نه‌هاتین و دۆخه‌كه‌ بۆ شه‌ڕی براكوژی له‌بار نه‌بوو با دوو ئیداره‌یی درووست ببێته‌وه‌. ئێمه‌ هه‌میشه‌ ڕه‌خنه‌مان له‌ سیسته‌می ده‌ره‌به‌گایه‌تی له‌ كۆمه‌ڵگای كوردستاندا گرتووه‌ و به‌تاییبه‌ت ئه‌و سیسته‌مه‌ بوو كه‌ له‌ سه‌رده‌می ئووسمانییه‌كاندا ڕێی له‌ درووستبوونی ده‌وڵه‌تی كوردی گرت، كه‌چی ده‌سه‌ڵاتی سیاسیی له‌ هه‌رێمی}

رەزا شوان

^{دوای سەرکەوتنەکانی هێزەکانی پارستنی گەل و پێشمەرگە و شەڕڤانانی قارەمانی گەلەکەمان لە کۆبانی و گرێ سپی و، و چەند ناوچەیەکی تردا، لەگەڵ پاکردنەوەی ژمارەیەکی زۆر لە گوند و لە شارۆچکەکانی رۆژئاوای کوردستان لە تیرۆریستانی داعشی بەکرێگیراو .. رژێمەکەی ئۆردوگان زۆر ناڕەحەت و نیگەران بوون لەم سەرکەوتنانەی کورد و .. بەرچاویان چاویان لێڵ بوو.. بە ئاشکرا و بەبێ شەرم وتیان ئێمە لەم سەرکەوتنانەی کورد بێدەنگ بین و کاردانەوەمان نەبێت .. بە تایبەتیش لە دوای راگەیاندنەکەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، لە بارەی سەرکەوتنەکانی هێزەکانی پارستنی گەل و پێشمەرگەکان، کە ئەو راستییەی راگەیان کە : " هێزە کوردییەکانی رۆژئاوای کوردستان سەلماندیان، کە بە توانترین هێزن بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش لە سوریا، هەر بەم هۆیەشەوە پشتیوانی ئاسمانیی ئەمریکا و هاوپەیمانیانیان لێدەکرێت لە جەنگی کۆبانی و لە رووبەرووبوونەوەی داعشدا "} تورکیا دوای

بەختیار عەلی

^{لە جێگایەک بێدەنگی نەبێت مۆسیقاش نییە}

^{یەکێک لە هەرە کەمانژەنە گەورەکانی دونیا ئیفری گیتلیز، دەڵێت «چیدی بێدەنگی نەماوە، ئەوە کارێکی خراپە، هەم بۆ مۆسیقارەکان و هەم بۆ مۆسیقا خۆی، چونکە موسیقا بێدەنگییە. تۆ ناتوانیت تابلۆیەک کە نیگارێکی لەسەر کێشراوە دووبارە نیگاربکەیتەوە، ناتوانیت پەرداخێک پڕبکەیت کە خۆی پڕە». بە کورتی مۆسیقا خۆی بەجۆرێک لە جۆرەکان ڕەنگکردنی بێدەنگییە. لە جێگایەک بێدەنگی نەبێت مۆسیقاش نییە. بەڵام دەبێت مرۆڤ نەمانی بێدەنگی بە مانا راستەقینەکەی وەربگرێت. نەمانی بێدەنگی تەنیا نەمانی بێدەنگیی دەرەکی نییە، بەڵکو نەمانی بێدەنگیی ناوەکیشە، مەسەلەکە تەنیا پیسبوونی بەردەوامی گوێچکەمان نییە بە دەنگی نەخوازراوی دەرەوە، بەڵکو پیسبوونی ناوەوەشمانە بە دەنگی نەخوازراو، پیسبوونی دەرونمانە بە شتگەلێک کە لەگەڵ مۆسیقادا کۆنابنەوە. بێدەنگی تەنیا بێدەنگی نییە، بەڵکو}

رەزا شوان

^{لەگەڵ بوونی مرۆڤ لەسەر زەویدا .. وێنە بوونی هەبووە .. مرۆڤی سەرەتایی بە هۆی هێلکاری و وێنەکێشانەوە، گوزارشتیان لە مەبەست و لە نیاز و راز و لە هیواکانیان و، لە توانا و لە پێویستییەکان و، لە کێشەکانی خۆیان کردوون و، بە کەسانی دەوروبەری خۆیان گەیاندوون .هەندێ لە زانایان، سەرهەڵدانی وێنەکیشان بۆ زیاتر لە پانزە هەزار ساڵ بەر لە زاینی دەگەڕێننەوە ..لە زۆر شوێنی جیهاندا لە سەر دیواری ئەشکەوتەکان و پەرستگاکان و تاتەبەردی هەڵکۆڵراودا .. بە سەدان وێنە و هێما و نەقشی بابەت و مەبەست جۆراوجۆریان دۆزیونەتەوە .. کە مێژووەکانیان بۆ چەند هەزار ساڵێک بەر لەم سەردەمە دەگەڕێنەوە .
پێش ئەوەی مرۆڤ وشە و رستە و زمان و نووسین دابهێنێت .. مرۆڤی سەرەتایی بە هۆی هێلکاری و وێنەکێشانەوە لە یەکتری گەیشتوون و خواست و مەبەستەکانیان گەیاندوون .. تا گەیشتوونەتە داهێنانی نووسینی مێخی و هیرۆگلیفی و داهێنانی پیت .}

فەرید زامدار

^{ھەر لە سەرەتاکانی مێژووی مرۆڤایەتیدا ئەدیبان و شاعیران و ھونەرمەندان توێژێکی کاریگەری ناو کۆمەڵگای خۆیان بوون و ڕۆڵێکی سەرەکییان گێڕاوە لە بەرەوپێشبردن و گەشەکردنی کۆمەڵگەکەیان و کۆمەڵگەی مرۆڤایەتی بەگشتی لە ھەموو بوارەکانی ژیان بەتایبەتی داھێنەرەکانیان زۆر لەو شاعیر و ئەدیب و ھونەرمەندانە جگە لە بوارەکەی خۆیان، لە بواری سیاسیشدا ڕۆڵی تایبەتی خۆیان گێڕاوە و ھەندێکیان گەیشتوونەتە پلەی سەرکردایەتیی حزبەکانیان و نووسەری سیاسیش بوونە و زۆر لە سەرکردە سیاسییەکانی جیھان و لای خۆشمان بە کۆپلە شیعری شاعیرێک وتارە سیاسییەکەی خۆی بەھێز کردووە و پشتئەستوور بە ئاماژەکردنی ئەو کۆپلە شیعرییە:
بۆ نموونە:
شاعیری ناوداری فەرەنسایی (ئەراگۆن) ئەندامی سەرکردایەتیی حزبی شیوعیی فەرەنسا بووە.}

^{رۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵی ئەمریکی دەڵێت: لەگەڵ سەرکەوتنی سیاسیی لە تورکیا و سەرکەوتنەکانیان بەسەر دەوڵەتی ئیسلامی و خۆڕێبەرییەکەیان لە کوردستانی عێراق، کورد لە دۆخی سەرکەوتندا دەژین و بیر لە بە دەوڵەتبوونیان دەکەنەوە. رۆژنامەکە بەم شێوەیە دەست بە شیکارییەکەی دەکات: ئیدی کاتی هەواڵی خۆشە بۆ کوردان، ئەو گەلەی زیاتر لەگەڵ دۆخی تراژیدیا ئاشنان تاوەکو دۆخی سەرکەوتن. هەفتەی پێشوو لە تورکیا، پارتێکی سیاسی کە لەسەر بنەمای خەبات بۆ مافەکانی کورد دامەزراوە، توانیی بەربەستی ١٠% بشکێنێ و بگاتە پەرلەمەن، ئەویش دەنگێکی زۆریان دەداتێ بۆ قسەکردن لە سیاسەتی تورکیادا. دوای چەند رۆژێک جەنگاوەرە کوردەکان شارێکی ستراتیژیی سنورییان کۆنترۆڵکرد، کە دەبێتە هۆی یەکگرتنی هەرێمە کوردییەکان لە سووریا.}

ئاریتما موحه‌ممه‌دی

^{له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌دا كه‌ كورد خاوه‌ن ده‌یان سه‌كرده‌ی مه‌زن و لێهاتوو بووه‌، به‌ڵام تێكڕای كێشه‌ و به‌ربه‌سته‌كانی مێژووی كورد له‌ ڕوانگه‌ی سه‌ركرده‌كانی كورده‌وه‌ سه‌رچاوه‌ ده‌گرێت و تاوه‌نباری سه‌ره‌كیی له‌و مێژووه‌دا كورد خۆیه‌تیی و له‌نێو نه‌ته‌وه‌ی كوردیشدا سه‌ركرده‌كانێتی. ئاریتما موحه‌ممه‌دی}

^{كورد و كۆمار؛}

^{ڕۆخانی كۆماری كوردستان چه‌ندین هۆكاری سیاسیی و ناوچه‌یی، نێوخۆیی و نێونه‌ته‌وه‌یی له‌خۆ ده‌گرێت، به‌ڵام مه‌زنترین و كاریگه‌رترین هۆكار نه‌بوونی پشتیوانیی نێوخۆیی بوو كه‌ بووه‌ هۆی ڕۆخانی كۆماری كوردستان، له‌ ڕاستیدا گرینگترین هۆكاری سیاسیی كه‌ چاره‌نووسی كۆماری به‌و ئاقاره‌دا برد پشتیوانیی یه‌كێتیی خێڵه‌كانی كورد بوو كه‌ كۆمار ده‌ستبه‌ری نه‌كردبوو.}

بەفراو نوری

Read more...