تۆنی ئابۆت سەرۆك وەزیرانی ئوسترالیا رایگەیاند، كە وڵاتەكەی ئامادەیە بە فڕۆكە و هێزی سەربازیش لەكاتی پێیوسیتدا هاوكاری جەنگی دژ بە داعش بكات و هاوكارییەكانی خۆی بۆ هێرشی ئەمریكا دژ بەو گرووپە لە سووریا و عێراق دووپاتكردەوە.
 
سەرلەبەیانی رۆژی یەكشەممە 14ی ئەیلوول ئابۆت سەبارەت بە روبەڕووبوونەوەی هەڕەشەكانی داعش لە عێراق و سووریا و پەیوەندیكردن بە هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتییەوە، ئاماژەی بەوە كرد، وڵاتەكەی فڕۆكەی جەنگی، فڕۆكەی پشتیوانی و هاوكاری و تەنانەت سەربازانی هێزی تایبەتیش لە جەنگی دژ بە داعشدا بەشداری پێدەكات.

بەگوێرەی سەرچاوەكانی هەواڵ، لە ئوسترالیاوە 600 سەربازی ئوسترالی پەیوەندی بە هێزە تایبەتەكانی ئەمریكاوە دەكەن، ئەو سەربازانەش كاریان راوێژ و راهێنانپێكردنی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان و هێزە عێراقییەكانی دیكە دەبێت.

ئەم هاوكارییەی ئوسترالیاش لەسەر بنەمای داوایەكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ئەنجام دەدرێت، كە داوا لە ئوسترالیا كراوە لە جەنگی دژ بە داعشدا هاوكاری ئەمریكا و هێزە نێودەوڵەتییەكان بكات.
 
بڕیاریشە لە چەند رۆژی داهاتوودا ئەو هێزانە بنێردرێنە وڵاتی ئیمارات بۆ ئەوەی لەپێناو دەستكردن بە كارەكانیان  لە ئامادەباشیدا بن.
 
ئەو 600 سەربازەی ئوسترالیا 400 سەربازیان سەر بە هێزی ئاسمانین و 200 سەربازی دیكەیان پێكهاتوون لە جەنەراڵی سەربازی و هێزی تایبەتی ئوسترالی.

زانیارییەكان ئاشكرایانكردووە ئوسترالیا هەشت فڕۆكەی جەنگی جۆری ئێف ئەی 18ی بۆ كردە سەربازییەكانیش ئامادە كردووە، لەگەڵ فڕۆكەیەكی پشتیوانی تایبەت بە پێدانی بەنزین و چەند فڕۆكەیەكی چاودێری و هەواڵگری.
 
ئابۆت سەبارەت بەو هاوكارییانە و چۆنێتی بەشداریكردنی لەو جەنگەدا، گفتوگۆی لەگەڵ هەریەكە لە باراك ئۆباما سەرۆكی ئەمریكا، حەیدەر عەبادی سەرۆك وەزیرانی عێراق و بەرپرسانی ئیماراتدا كردووە.

14/09/2014

هۆشیار زێباری دەڵێ داعش ئێستا توانای هێرشكردنی نییە و لە حاڵەتی بەرگریدایە. ئاشكراشیدەكات كە بەهۆی هێرشی فڕۆكە جەنگییەكانی ئەمریكاوە سەركردەكانی داعش لەیەكدی دابڕاون.
   
هۆشیار زێباری، جێگری سەرۆكوەزیرانی عێراق، لە دیمانەیەكدا لەگەڵ CNN لەبارەی ئەو رەخنانەی لە كابینەكەی عەبادی دەگیرێن، پاساو بۆ لێكچوونی نێوان حكومەتی نوێی عێراق و حكومەتی پێشوو دەهێنێتەوە و سەبارەت بە دووبارەبوونەوەی دەموچاوەكان دەڵێت "دووبارەبوونەوەی ئەو كەسایەتیانە لە كابینەی عەبادیدا، بۆ ئەوەبوو كەسانێك لە ئاستی سەركردایەتی، كە خاوەن پێگەن لەناو كابینەكەدا هەبن، بۆ ئەوەی سەنگی زیاتر بدەنە كابینەكە".

زێباری سەبارەت بە داعش و هەوڵەكانیان بۆ دروستكردنی ناكۆكی لە نێوان عێراقییەكان و هێزی ئێستایان، گوتوویەتی "داعش لە جیاتی ئەوەی بتوانێت عێراق پارچە پارچە بكات، عێراقییەكان لەبەرامبەریدا یەكیان گرت، ئێستاش ئەو رێكخراوە لاوازبووە و هەڵوێستی لە هێرشبردنەوە گۆڕاوە بۆ پارێزگاری لەخۆكردن".

زێباری جەختی لەوەكردووەتەوە، هەرچەندە پشتیوانی نێودەوڵەتی زیاتربێت، هێندەی دیكە داعش دەبەزێت و دەڵێت "باوەڕی تەواومان هەیە، چەند پشتیوانی زیاتری نێودەوڵەتیمان بكرێت، هێندەی دیكە داعش بشكێت، لە عێراقدا".
 
زێباری لەبارەی هێرشی ئاسمانی فڕۆكەكانی ئەمریكا بۆ سەر پێگەكانی داعش ئاشكرایكردووە "هێرشە ئاسمانییەكان كاریگەری زۆریان هەبووە، بوونەتە هۆی لێكدابڕینی سەركردەكانیان، كارێكی وایكردووە ئێستا داعش ناتوانێت هێزی گەورە كۆبكاتەوە، ئەوان هەست بە نیگەرانی دەكەن، كە فڕۆكەكان بەسەر سەری خۆیانەوە دەبینن".

13/09/2014

هەندێ سەرچاوەی ئەمریكی دەڵێن، كە لەماوەی 30 رۆژی داهاتوودا، ئەمریكا دەست بە هێرشەكانی دەكات لە سووریا لەدژی هێزەكانی داعش.

دوای وتاری باراك ئۆباما، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە بەرەبەیانی 11ی ئەو مانگەدا ، كە تێیدا رایگەیاند لە سووریاش لە داعش دەدەن ، دەوڵەتی سووریا رایگەیاند هەر هێرشێك لە ئاسمانی سووریادا ئەگەر بەبێ هەماهەنگی بێت لەگەڵ دەوڵەتی سووریا ، ئەوان بە "دەستدرێژی" دایدەنێن. بەڵام ئیئتیلافی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا پێشوازی لەو وتارەی ئۆباما كرد و خۆشحاڵی خۆی بە هێرشە چاوەڕوانكراوەكانی ئەمریكا نیشاندا و گوتی هاوكاری ئەمریكا دەكەن دژی داعش. بەڵام ئۆپۆزیسیۆنی سووریا لە هەمانكاتدا داوایكرد كە جووڵەیەكیش لەدژی دەسەڵاتدارێتی بەشار ئەسەد بكرێت، چونكە ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دەڵێ ، ئەو دەسەڵاتدارێتییە بەشێكە لە هۆكارەكانی تووندوتیژی لە ناوچەكەدا.

عەلی حەیدەر ، وەزیری ئاشتبوونەوەی نیشتمانیی سووریا ، لە دانیشتنێكدا لەگەڵ ستیفان دیمستۆرای نێردراوی نەتەوەیەكگرتووەكان بۆ سووریا ، رایگەیاند هەر دەستوەردان و هێرشێكی بیانی لەنێو خاكی سووریادا " هێرشە بۆ سەر سووریا" ، ئەوانیش ئەوە قبوڵناكەن .

بەپێی هەندێ لە سەرچاوە میدیاییە ئەمریكییەكان ، هێزی ئاسمانیی ئەمریكا لە ماوەی 30 رۆژدا هێرشدەكاتە سەر بنكەكانی داعش لە سووریا ، هەروەها بەرپرسێكی ئەمریكا راگەیاندووە كە " ئەمریكا پێویستی بە رەزامەندی حكومەتی سووریا نییە ، ئەوكاتەی پرسەكە پەیوەست بێت بە پاراستنی گەلی ئەمریكا ".

لەبەرئەوەی سەرۆكی ئەمریكاش رایگەیاند كە ئەو هێرشە ئاسمانیانەی ئەمریكا پێویستییان بە هێزێك هەیە لەسەر زەوی بۆ پشتیوانی لە هێرشە ئاسمانییەكان، لەبەرئەوەش چۆن لە كوردستان پشت بە هێزی پێشمەرگە دەبەسترێت ، لەوناچانەش پشت بە هەندێ لە هێزەكانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا و هێزی عەشیرەتەكانی ئەو ناوچانە دەبەسترێت كە داعش بنكەی لێداناون . بۆ ئەوەش مەشق بە چەند هێزێكی میانڕەوی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دەكات .

ئەنجوومەنی نیشتمانیی كورد لە سووریا ، كە لە 9 پارتی رۆژئاوای كوردستان پێكهاتووە دەڵێن ئەوان لەپێشەوەن بە نیسبەت ئەمریكا بۆ ئەوەی ببن بەشێك لە بەرەی ئەمریكا دژی داعش . هەروەها شرۆڤەكارن دەڵێن ، پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD هەوڵدەدات كە ببێتە بەشێك لەو بەرەیە ، بەڵام ئەمریكا و وڵاتانی رۆژئاوایی هەمیشە ئەوە دووپاتدەكەنەوە كە هاوكاری ئەو رێكخراوانە ناكەن كە لە لیستی تیرۆردان .

ئەمریكا پێیوایە كە سەركردەكانی داعش لە سووریان نەك عێراق ، لەبەرئەوەش دەبێ لێدانی داعش لەسووریا فەرامۆش نەكرێت .

هەروەها ئێستا لە كۆنگرێسی ئەمریكا گفتوگۆ لەسەر یارمەتیدانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دەكرێت .

 هەروەها هاری رید ، كۆنگرێسمانی كۆماریی رایگەیاند كە ئەوانیش پشتیوانی لە یارمەتیدان و مەشقپێكردنی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا دەكەن ، بەڵام تێبینییان هەیە لەسەر "درێژیی" ماوەی جێبەجێكردنی پلانی لەنێوبردنی داعش ، كە ماوەكەی بە سێ ساڵ دیاریكراوە لەلایەن وەزارەتی بەرگریی ئەمریكاوە .

13/09/2014

گەورەترین سەركردەی چەكدارانی دەوڵەتی ئیسلامیی لە عێراق و شام ( داعش ) لە دەڤەری رەبیعە لەلایەن هێزەكانی پێشمەرگە لە كۆمەڵگەی گوهبەل لە ناحیەی سنوونێ لە بۆسەیەكدا كوژرا.

قاسم شەشۆ، فەماندەی هێزی پێشمەرگە لەچیای شنگال بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند كە "ئێوارەی پێنج شەممە 11ی ئەیلول، چەند ئۆتۆمبێلێكی چەكدارانی داعش لەسەرەتای كۆمەڵگەی گوهبەل كەوتنە نێو بۆسەیەكی هێزەكانی پێشمەرگە و دوای شەڕێكی قورس توانیمان لەنێویان ببەین ".

قاسم شەشۆ كە ئێستا لەگەڵ سەدان پێشمەرگە و جەنگاوەرەكانی ئێزدی لە چیای شنگالن لە درێژەی لێدوانەكەیدا بۆ رووداو گوتی: "دوو ئۆتۆمبێلی داعشمان تێكشكاندن و، دواتر كە چووین بۆ شوێنی شەڕەكە ، تەرمی چوار چەكداری داعشمان بینین كە یەكێكیان بەناوی عەممار ئەلحەسەنە و گەورەترین و ناسراوترین سەركردەی داعشە لە دەڤەری رۆژئاوای دیجلە و، سەر بە عەشیرەتی جحێشی یە و ، چەندین ساڵ لەگەڵ رێكخراوی قاعیدە بووە و دواتر چووەتە ریزەكانی داعشەوە ".

قاسم شەشۆ، سەبارەت بە كاریگەری كوژرانی ئەو سەركردەیەی داعش كە بارەگای سەرەكی لە رەبیعەبوو دەڵێت : "گەورەترین گورز بەر داعش كەوت لە ناوچەكەدا و ورەیان زۆر دادەبەزێت"، هەروەها قاسم شەشۆ دەڵێت ، پێشمەرگەكانیان لەو شەڕەدا بێ زیان بوون .

13/09/2014

دوانیوەڕۆی ئەمڕۆ سەرۆككۆماری فەرەنسا گەیشتە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر و لەوێ لەلایەن مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازیی لێكرا و دواتریش كۆبوونەوە.

دوای كۆبوونەوەیان ئۆلاند و بارزانی كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیی هاوبەشیان سازكردو هەردوولا جەختیان لە رووبەڕووبوونەوەی داعش و زیاتر پەرەپێدانی هەماهەنگییەكان كردەوە.

لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا سەرەتا بارزانی گوتی: "هاوكارییەكانی فەرەنسا كاریگەریی هەبوو لەسەر ورەی گەل و پێشمەرگەی كوردستان، هەروەها هاوكارییە سەربازییەكان كاریگەریی گەورەیان هەبوو بۆ تێكشكاندنی تیرۆریستان".

سەرۆكی هەرێمی كوردستان گوتیشی: "ئێمە پێداگریی دەكەین لە شەڕكردن دژی ئەو تیرۆریستانە ، ئێمە تەنیا شەڕ ناكەین، بەڵكو دەمانەوێت بنبڕیان بكەین". ئاماژەی بەوەشكرد، كە جگە لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر ئەركێكی دیكە لەسەر شانی حكومەتی هەرێمی كوردستان  بریتییە لە گەڕاندنەوەی ئاوارەكان بۆ شوێنی خۆیان.
بارزانی جەختیكردەوە، كە بەهۆی هاوكاریی فەرەنسا و وڵاتانی دیكەوە هاوسەنگی هێز گۆڕاوە‌و گوتی "پێشمەرگە رۆژ بەرۆژ سەركەوتن تۆماردەكات ‌و بڕوامان وایە بە هەوڵی هەمەلایەنە دەتوانین سەقامگیری بەدیبێنین".

دواتر فرانسوا ئۆلاند باسی لە سەردانەكەی كرد و بە كاریگەر وەسفی كرد . ئەو راشیگەیاند ، كە هاوكارییە مرۆییەكانی فەرەنسا بەردەوام دەبێت بۆ ئاوارەكان.

گوتیشی، كە فەرەنسا ئاسانكاریی دەكات بۆ ئەو خێزانانەی دەیانەوێت روو لە فەرەنسا بكەن. بەڵام وەك سەرۆكی فەرەنسا دەڵێ ئاوارەكان زیاتر دەیانەوێت  بگەڕێنەوە سەر ماڵوحاڵی خۆیان.

فرانسوا ئۆلاند گوتیشی : "پێشمەرگە توانی سوود لە هاوكارییە سەربازییەكانمان وەربگرێت و هاوسەنگی هێز بگۆڕێت. بۆیە هاوكارییە سەربازییەكان زیاتر دەبن".

12/09/2014

بەڕێوەبەری باخداری لە هەرێمی كوردستان رایگەیاند كە چاندنی زەیتوون لەكوردستان گەشەسەندنی زۆر باشی بەخۆوە بینووە و ئێستا زیاتر لەیەك ملیۆن داری زەیتوون لەكوردستان هەن كە بەشێكیان گەیشتوونەتە بەر.

 بەڕێوەبەری باخداری بە دڵنیاییەوە دەڵێت "لەئایندەیەكی نزیكدا و دوای دامەزراندنی كارگە، بەكواڵەتی بەرز زەیتوونی خواردن و رۆنی زەیتوونی خۆماڵی دەكەوێتە بازاڕەوە.

بەپێی ئاماری وەزارەتی كشتوكاڵ، لەساڵی 2009 تاوەكو 2012 نزیكەی یەك ملیۆن و 750 هەزار نەمامی زەیتوون لە سووریا، توركیا، ئیتالیا و ئیسپانیاوە هاوردە كراون و دابەشی سەر جوتیاران و دامودەزگا حكومییەكان كراون. 

سەمیر ئیسماعیل، بەڕێوەبەری باخداری رایگەیاند "لە چوارچێوەی پرۆژەی پەرەپێدانی بەرهەم و چاندنی زەیتوون، لەساڵی 2008ەوە تاوەكو 2010 بەبڕی دوو ملیار و 23 ملیۆن دینار، پاڵپشتی چاندنی 384 هەزار و 650 داری زەیتوونمان لەسەر رووبەری 5495 دۆنم زەوی لە هەرسێ پارێزگاكە و ناوچەی گەرمیان كردووە، لەو رێگەیەوە 500 باخی 5 دۆنمی و 300 باخی 10 دۆنمی نموونەیی بۆ 800 جوتیار دروستكراوە". گوتیشی "80%ی ئەو باخانەی وەزارەت پاڵپشتی كردوون سەركەوتنیان بەدەستهێناوە و ئێستا بەشێكیان لە قۆناغی سەرەتایی بەرهەمدان". 

سەمیر ئیسماعیل گوتیشی "لەساڵی 2012دا لەچوارچێوەی هەڵمەتی چاندنی 5 ملیۆن نەمام، یەك ملیۆن نەمامی زەیتوونمان لە توركیا و سووریاوە هاوردە كرد، لەم ژمارەیەش 858 هەزار و 682 نەماممان بەخۆڕایی بەسەر جوتیاران و قوتابخانە و فەرمانگەكاندا دابەشكرد، بۆیە پێشبینی دەكەم زیاتر لە یەك ملیۆن داری چێنراوی زەیتوونمان هەبێت".

نیازی مەحموود، یەكێكە لەو جوتیارانەی لەڕێگەی پاڵپشتیی وەزارەتەوە باخێكی 5 دۆنمی لەسەر زەوییەكەی لە ناوچەی شەمامك دروستكردووە، نیازی گوتی "وەزارەت 350 نەمامی بەخۆڕایی بۆ دابینكردم و سەرپەرشتی نەخشەكێشانی باخەكە و چاندنیان كرد و ئامێری دڵۆپاندنیشیان بێ بەرامبەر پێدام، بەڵام دوای چاندن وەك پێویست هاوكارمان نەبوو بۆ پێدانی پەیین و خەرجیی خزمەت".

هەرچەندە باخەكەی ئەو جوتیارە ئێستا لەسەرەتای قۆناغی بەرهەمدایە، بەڵام خەمی بەبازاڕكردن بەرۆكی گرتووە، نیازی گوتی "ساڵی رابردوو 10 سندوق بەرهەمم هەبوو، دوای سێ رۆژ هێنان و بردن كەس فلسێكی پێ نەدا، بەناچاری بەسەر خزمەكانمدا دابەشكرد". نیازی پێیوایە باشترین چارەسەر بۆ گرفتی بەبازاڕكردن ئەوەیە كە وەزارەت كارگەی بچووك لە ناوچە جیاوازەكان بكاتەوە". 

سەبارەت بەجۆری ئەو نەمامە زەیتوونانەی هاوردە كراون، سەمیر ئیسماعیل دەڵێت تەواوی ئەو نەمامە هاوردەكراوانە لە جۆری باوەرپێكراون. گوتیشی "ئەو جۆرانەی لە ئیسپانیا و ئیتالیاوە هێناومانن لە جۆری كورتەباڵان كە تایبەتمەندی ئەوەیان هەیە دوای سێ ساڵ بەرهەم بدەن و دەتوانرێت لە كەمترین رووبەردا زۆرترین دار بچێنرێت، ئەمەش ئاسانكاری زۆر بۆ هەڵپاچین و خزمەتكردن و رنین دەكات".

پسپۆڕانی بواری رەزگەری دەڵێن، داری زەیتوون بەرگەی پلەی گەرمی 45 تاوەكو 50 پلەی سەدی و نزمبوونەوەی پلەی گەرمی تاوەكو 14 پلەی ژێر سفری سەدی دەگرێت، بەهۆی ئەم تایبەتمەندیانەشەوە دەتوانرێت لەهەموو ناوچەكانی كوردستان بچێنرێت.

سەمیر ئیسماعیل دەڵێت "كەشوهەوای كوردستان زۆر گونجاوە بۆ چاندنی زەیتوون، بۆیە ئەگەر پرۆژەی پاڵپشتیی چاندنی باخی زەیتوون كە لە ساڵی 2011ەوە بەهۆی كێشەی بودجە راوەستا، بەردەوام بووایە، بەدڵنیاییەوە ژمارەی باخەكان دەبوونە دوو بەرابەری ئێستا، ئەوكات زیاد لە پێداویستی ناوخۆ بەرهەممان دەبوو". 

سەمیر دەڵێت "خواستێكی زۆر بۆ چاندنی زەیتوون لەلای جوتیاران دروست بووە، بۆ نموونە بەتەنیا لەساڵی 2013دا لە نەمامگە تایبەتەكانی زەیتوون لە هەرسێ پارێزگاكەی هەرێمی كوردستان نزیكەی 200 هەزار نەمامی زەیتوونمان فرۆشتووە".

 لەچوارچێوەی پرۆژەی پەرەپێدانی باخەكانی زەیتوون، لەسەر رووبەری 1900 دۆنم زەوی 270 باخی 5 دۆنمی و 10 دۆنمی بۆ جوتیارانی پارێزگای هەولێر دروستكراون. 

 لوقمان مستەفا، بەڕێوەبەری باخداری هەولێر دەڵێت، باخەكانی زەیتوون لە هەولێر سەركەوتنی باشیان بەدەستهێناوە، تەنیا 20 باخیان نەبێ كە بەشێكیان بەهۆی كەمتەرخەمیی جوتیار و وشكبوونی سەرچاوەی ئاو و كەوتنە بەر ماستەرپلان  لەناوچوون، گوتیشی "بەشێك لەباخەكان ئێستا لەقۆناغی سەرەتای بەرهەمدان". 

بەپێی رووپێویەك كە حكومەتی عێراق لەساڵی 2008 بۆ ژمارەی داری زەیتوون لەكوردستان ئەنجامیداوە، 169 هەزار و 400 داری زەیتوون هەبوونە، بەڵام بەشێكی زۆریان وەك پەرژین چێنراون نەك باخ.

بەڕێوەبەری باخداریی هەرێمی كوردستان، دەڵێت ئەگەرچی لەكوردستان چاندنی زەیتوون مێژوویەكی درێژی هەیە و چەندین باخی زۆر كۆن لەناوچەكان هەن، بەڵام بەشێوەیەكی گشتی جاران داری زەیتوون وەك پەرژین لەباخەكاندا چێنراون و كەمتر بەمەبەستی بازرگانی بووە، بۆیە وەك پێویست بەرهەمی لەبازاڕ دەرنەكەوتووە، گوتیشی "هەرچەندە ئێستا ناتوانین بڕی بەرهەمی باخەكان مەزەندە بكەین، بەڵام بەدڵنیاییەوە لە ئایندەیەكی نزیكدا و دوای دامەزراندنی كارگەكان، بەكواڵەتی بەرز زەیتوونی خواردن و زەیتی زەیتوونی خۆماڵی دەكەوێتە بازاڕەوە".

 سێ كارگەی زەیتی زەیتوون لەلایەن كەرتی تایبەتەوە لە چەمچەماڵ، زاخۆ و مەلا ئۆمەر لە هەولێر دروستكراون و كارگەیەكی بچووكیش لە بەعشیقە لەكاردایە.  

سلێمان شێخۆ، سەرپەرشتی دروستكردنی كارگەیەكی زەیتی زەیتوون دەكات لەناوچەی مەلا ئۆمەر لەهەولێر، دەڵێت "كارگەكەمان لەدوا قۆناغی تەواوبووندایە و رۆژانە دەتوانێ 40 تۆن زەیتوون وەربگرێ بۆ بەرهەمهێنانی رۆن".

 گوتیشی "لە قۆناغی یەكەم پشت بە بەرهەمی باخەكانی خۆمان دەبەستین، دواتریش هەوڵدەدەین بەرهەمی جوتیاران بكڕینەوە".

12/09/2014

ئاژانسی ناوەندی هەواڵگری ئەمریکا CIA ئاشکرایدەکات، لە 80 وڵات زیاتر لە 15 هەزار چەکدار لە سووریا چوونەتە نێو داعش، لەو رێژەیەش 2 هەزار چەکدار لە وڵاتانی رۆژئاواوە هاتوون.

ریان تراپانی، گوتەبێژی CIA رایگەیاند، ئێستا ژمارەی چەکدارانی داعش لە نێوان 20 هەزار بۆ 31 هەزار و 500 چەکدار دەبێت، ئەمە لەکاتێکدا بەرپرسانی باڵای ئەمریکا و شرۆڤەکاران پێیانوابوو بەلایەنی زۆرەوە چەکدارانی داعش 10 هەزار چەکدار دەبن.

بە گوتەی تراپانی، لە مانگی حوزەیرانەوە تاوەکو ئێستا ژمارەی ئەو چەکدارانەی دەبنە داعش رووی لە زیادبوون کردووە، بەپێی گوتەکانی ئەو هێزی داعش دوو هێند بووە.

بەرپرسانی وەزارەتی بەرگری ئەمریکا راگەیاندووە، لە ئێستاوە فڕۆکە هەواڵگرییەکان بە مەبەستی کۆکردنەوەی زانیاری دەستیان بە گەڕان کردووە لە ئاسمانی سووریا. هەروەها ئاماژە بەوە دەکەن گورزە گەورەکە بەم نزیکانە دەستپێناکات، بەڵام هەر کە کات و شوێنی خۆی هات ئەمریکا دەستپێدەکات.

دوێنێ پێنجشەممە 11/08/2014 باراک ئۆباما، سەرۆکی ویلایەتەیەکگرتووەکانی ئەمریکا وتارە چاوەڕوانکراوەکەی خۆی پێشکەشکرد و  چوار هەنگاوی سەرەکی بۆ وەشاندنی گورزی سەربازی لە داعش راگەیاند.

ئۆباما گوتی: "داعش دەوڵەت نییە و لقێکی قاعیدەیە، هیچ روانگەیەکیشی نییە بۆ بەڕێوەبردنی وڵات، لە هەرێمێکدا کە پشێوییەکی زۆر هەیە تووندوتیژی بەکارهێناوە و ژن و منداڵی کوشتووە، خەڵکی بێگوناهی کوشتووە و جینۆسایدی ئەنجامداوە".

12/09/2014

ئەو 10 وڵاتە عەرەبییەی کە ئەمڕۆ لەگەڵ جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە جەددە کۆبوونەوە، پێداگربوون لەسەر پاپەندبوونیان بە دژایەتیکردنی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) و رێگرتن لەو چەکدارانەی نیازی چوونە نێو گرووپەکەیان هەیە، لەگەڵ ئەوەش وشککردنی ئەو سەرچاوە داراییەی وەک پاڵپشتی پێیان دەدرێت.

    ویلایەتەیەکگرتووەکان و وڵاتانی کەنداو لەگەڵ هەریەک لە میسر و لوبنان و ئوردن و عێراق پێنج شەممە 11/9 لە کۆبوونەوەیەکدا لە جەددە بە ئامادەبوونی جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا پاپەندبوونی خۆیان بە دژایەتیکردنی گرووپی داعش راگەیاند.

    لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا، 10 وڵاتە عەرەبییەکەو ئەمریكا جەختیانکردەوە کە بە یەکگرتوویی پابەنددەبن بە بەشداریکردنیان دژی ئەو ترسناکییەی تووندڕەوان لەسەر ناوچەکەو جیهانیان دروستکردووە لەژێر ناوی گرووپی "دەوڵەتی ئیسلامی".

    ئەگەرچی تورکیا لە کۆبوونەوەکەدا بەشدار بوو، بەڵام لە راگەیێندراوی کۆتایی ئامادەنەبوو. ئەو 11 دەوڵەتە لە راگەیێندراوێکی هاوبەشدا رایانگەیاند کە هەر وڵاتەو لەلای خۆیەوە هەڵدەستێت بەو رۆڵەی پێی سپێردراوە لەو جەنگە هاوبەشەدا دژی داعش.

    لە راگەیێندراوەكەدا هاتووە، "رێگریکردن لەو چەکدارە بیانیانەی کە لە وڵاتە دراوسێکانەوە نیازی پەڕینەوەیان هەیە، لەگەڵ رووبەڕووبوونەوەی پارەدارکردنی"دەوڵەتی ئیسلامی" و هەموو گرووپە تووندڕەوەکانی دیکە، تاوانباران رادەپێچینە بەردەم دادگاکان بۆ ئەوەی بە سزای یاسایی خۆیان بگەن، هاوکار دەبین لە پرۆسەی بەخۆراککردنی مرۆیی و هاوکاری کردنیان لە دووبارە بنیاتنانەوەی ناوچەکانیان کە بەدەستی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" وێرانکراون، هەروەها پاڵپشتی ئەو وڵاتانەش دەکەین کە رووبەڕووی ترسناکی بوونەتەوە بە دەستی رێکخراوەکە".

    جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند کە وڵاتانی عەرەبی رۆڵێکی بنەڕەتی دەبینن لەو هاوپەیمانێتیەی کە ئەمریکا رابەرایەتی دەکات لە دژی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی، بەڵام هیچ کام لەم وڵاتانە لەم هەڵمەتەدا باسی ناردنی هێزی زەمینیان نەکرد.

11/09/2014

<sup>سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان رایدەگەیێنێت، "چوار ساڵە بە گەلی خۆمان دەڵێین توركیا دۆستمانە، بەڵام لە یەكەم ئەزموونی راستەقینەدا بێ ئومێد بووین".

ئاسڵی ئاڵتن تاشباش، نووسەری رۆژنامەی میللیەتی توركی لە وتاری ئەمڕۆیدا 11-09-2014،  لەژێر ناوی "هەولێر زویرە لە ئەنقەرە"، هەڤپەیڤینێكی لەگەڵ فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان بڵاوكردووەتەوە. لەو هەڤپەیڤینەدا فوئاد حوسێن دەڵێت:"كاتێك داعش نزیكبووەوە لە هەولێر، بەڕاستی پێویستمان بە هاوكاری هەبوو و باوەڕناكەم جارێكی دیكە رووبەڕووی بارودۆخێكی قورسی لەمجۆرە ببینەوە، كاتێك دۆستیش هاوكاریت نەكات، بێ ئومێدیەكەت زۆرتردەبێت".

نووسەر لە وتارەكەیدا باس لەوە دەكات، هەموو ئەو بەرپرسانەی باشووری كوردستان كە ئەو چاوی پێیان كەوتووە، گلەییان لە توركیا كردووە، لەبەرئەوەی كاتێك داعش ئاراستەی هێرشەكانی گۆڕی و لە هەولێر نزیكبووەوە، توركیا ئامادەنەبووە هاوكاری كوردستان بكات، بە پاساوی پاراستنی گیانی دیپلۆماتكارە دەستبەسەرەكانی لای داعش.

لە وتارەكەدا ئاماژە بە لێدوانێكی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان كراوە و  بۆ رۆژنامەی میلییەت گوتوویەتی :"توركیا هاوكاری كردووین، بەڵام ناتوانم بڵێم وەك پێویست بوو، چونكە چاوەڕێی زیاترمان دەكرد لێیان".

تاشباش لە كۆتایی نووسینەكەیدا دەڵێت، تاكە هاوپەیمانی ستراتیژی توركیا لە ناوچەكەدا باشووری كوردستانە و بارودۆخی ئێستا رێگەنادات توركیا دڵی كورد لە خۆی زویربكات. هاوكات گلەیی لە حكومەتی وڵاتەكەی دەكات و دەڵێت، دەكرا ئەو كاتەی هەڕەشە لەسەر هەولێر هەبوو، ئەنقەرە بەبێ دەنگی هاوكاری كوردستانی بكردبا، هیچ نەبێت چەند پسپۆڕێكی سەربازی ناردبان، وەك ئێران كە چۆن هەر زوو هاتە سەر خەت.</sup>

^11/9/2014

بەمەبەستی بەرەنگاربوونەوەی مەترسییەکانی داعش، کۆبوونەوەیەکی فراوانی وەزیرانی دەرەوەی ئەنجوومەنیی هاریکاری کەنەداو و میسر و ئوردن و
لوبنان و عێراق لە شاری جەددەی سعودی دەستی بە کارەکانی کرد.  جگە لەو وڵاتە عەرەبیانە وەزیرانی دەرەوەی تورکیا و ئەمریکاش ئامادەی کۆبوونەوەکەن. 

ئاژانسی هەواڵی سعودی رایگەیاند " کۆبوونەوەکە تایبەتە بە کێشەی تیرۆر و رێکخراوە تیرۆریستییەکانی ناوچەکە، هەروەها  گفتوگۆ لەسەر چۆنێتی بنبڕکردنی تیرۆر دەکرێت" 

  ئەم کۆبوونەوەیە تەنیا  چەند کاژێرێک دوای راگەیاندنی ستراتیژییەتی ئەمریکا دژ بە داعش دێت کە باراك ئۆباما لە گوتارێکدا پێشکەشی بە رای گشتی جیهانی و ئەمریکی  کرد.      

ئەم هەوڵانەی سعودییە لە کاتێکدایە کە سعودیە دووری  ٩٠٠ کم لە سنووری عێراق تەلبەندکردووە، تاوەکو  چەکدارانی داعش دزە نەکەن بۆ نێو خاکی سعودیە، هەروەها  هاوکاتە لەگەڵ  کۆدەنگی وڵاتانی عەرەبی بۆ بەرەنگاربوونەوەی  داعش. 

11/09/2014