گەلی خۆراگری کوردستان،
ئازادی خوازان و لایەنگرانی ئاشتی لە سەراسەری جیهان،
وەک بۆ هەموو لایەک روون و ئاشکرایە، کە بزووتنەوەی مافخوازی کورد لە بنەڕەتدا تەواو دێموکرات و ئاشتیخوازنەیە،و لەپێناو دەستەبەرکردنی ئەسڵی سەروەری سیاسی و نەتەوەیی، دیاڵۆگ و هاوژینی بە ئاشتی نێوان گەلان،و کۆتایهێنان بە ئینکار و ستەمی نەتەوەیی و چینایەتیدا ئۆرگانیزەکراوە، کە مەخابن لەئەنجامی فەرزی ئیرادە و تەعامولی نادروست و شەرپێفرۆشتنی دەسەڵاتداران و حاکمانی زال بە سەر کوردستاندا، گەلی کورد ناچار بووە لەپێناو پاراستنی شوناس و ماف و کەرامەتی نەتەوەیی و نیشتمانی خۆیدا، مافی پاراستنی رەوا و بەرگری وەک ئەسڵێکی مەشرووع بەکار هێناوە. بێ گومان هەموو گەلان و سیستەمەکانی ناوچەکە و بەتایبەتی زۆردارانی سەر کورد دەبێت لەو راستییە تێبگەن کە بەبێ چارەسەری دۆزی کورد لەرێگای دیاڵۆگی ئاشتەوایی و یەکتر تەقەبووڵ کردن، ناوچەی رۆژهەڵاتی ناوەراست رووی سەقامگیری و ئارامی و ئاشتی و دێموکراسی بەخۆیەوە نابینێت.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان هێرش و دەستدرێژیەکانی رێژیمی تورکیە بە ناوی ئۆپراسیۆنی «چڕنووک_ قفڵ» بۆسەر باشووری کوردستان ئیدانە دەکات،و روو بە لایەنی هێژموونیخواز و سەرەرۆ و ئینکارکەری تورکیە رایدەگەیەنین کە دەبێت کۆتایی بە سەرکوتی سیستماتیک و شەر دژی کورد بهێندرێت، و دوولایەنی تورکیە و پکاکا دەبێ رێز بۆ سەروەری سیاسی و دەسەڵاتی کوردی لە هەرێمی کوردستان دابنێن، ئەزموونەکانی رابردوو دەریان خستووە کە بە جەنگ و شەرفرۆشی دەوڵەتی تورکیە ناتوانێ بزووتنەوەی مافخوازی کورد لە باکووری کوردستان ناو ببات،و هەروەها کوردی باکووریش توانای رووخاندنی دەسەڵاتەکانی تورکیەی نیە. بۆیە کۆتا رێگا گرتنەبەری میکانیزمی دیاڵۆگی ئاشتەوایی لە نێوان لایەنەکانی دژبەیەک و چارەسەرکردنی ئاشتیانەی و دیموکراتیکی دۆزی کورد لە تورکیەیە.
هەر لەم پەیوەندیە دا وەک بزووتنەوەی کۆماریخوازان هیوادارین لایەنەکانی کوردی لە باکووری کوردستان واتە پارتی کرێکارانی کوردستان پکاکا و پارتەکانی تر و هەدەپە و دەوڵەتی تورکیە بگەرێنەوە سەر پێڤاژۆی ئاشتی و نەخشەرێگای رێزدار ئۆجەلان کە ساڵی ۲۰۱۲ دەستی پێکردبوو، وە هەر لەو راستایەشدا، و لە پێناو بەرۆژکردنەوەی پرۆسەی ئاشتی دا، پێویستە هەموو هەوڵە دیپڵۆماسیەکانی خۆیان بۆ دووبارە دەخیلکردنەوەی سەرۆک بارزانی
گەڵی کوردی خۆراگر
کوردستانیانی سەربەرز
رۆژی ١٠ی خاکەلێوە، ٧٥مین ساڵرۆژی شەهیدکرانی پێشەوای گەورەی کوردان و یەکەمین سەرۆک کۆماری کوردستان واتە کۆماری دیفاکتۆی کوردستانە لە ۱۳۲۵ە،
لە رۆژی ۱۰ی خاکەلێوەی ۱۳۲۶ی هەتاوی نەمر و هەردەم زیندوو پێشەوا قازی محەممەد، هاورێ لەگەل شەهیدان حەمەحوسێن خانی سەیفی قازی و ئەبولقاسم سەدری قازی لهدوو دادگای ناعادلانهو فهرمایشی سەردەمی دەسەڵاتی ستەمشایی دا، حوکمی لەسێدارەدانیان بەسەردا سەپا و هەر لهچوارچرای شاریمههاباد، واته ههر لهو شوێنهی كه لە ٢یرێبهندانی سالی1324 ههتاوییدا، بە بەشداری نەمر مەلا مستەفا بارزانی كۆماری كوردستانی بە شکۆ و هەیمنە و ئیرادەی پتەوی کوردایەتی لێراگهیهندرابوو، لە ئەنجامی پشتیوانی نەکردنی زلهێزان لە کۆمار و پێشەوا و دۆزی کوردان، هەروەها خیانەتی زۆربەی سەرانی عەشایەری و نەبوونی رووحی خۆراگری، لەولاشەوە درندەیی دەسەڵاتی ناوەندی، دوای تەسلیم بوونی ئاشتیانەی پێشوا و کۆمار لە پێناو گەل و وڵات دا رێک لەم شوێنەی سازدانی کۆمار، بە ناجوانمێرانە لە سێدارە دران و شەهید کران. هەمان رۆژیش لهسهر شان و پیلی خهڵكی بهشهڕهف و کوردپەروەری مههاباد لهگۆرستانی مهلا جامی بهخاكی پیرۆزی کوردستان سپێردران.
١٠ی خاکەلێوە رۆژێکی تاڵ و ناخۆش بوو لە مێژووی بزاوتی رزگاریخوازی کورددا کە تێیدا بەرجەستە ترین و بەرزترین کەسێتی مێژووی نوێی کورد واتە پێشەوا قازی سەرۆک کۆماری یەکەمین کۆماری مێژووی کوردستان لە بێدەنگی زلهێزانی جیهانی دابەشکەری کوردستان کە پشتیان لە کورد کردبوو و بە بریاری دەسەڵاتی بووکەڵەی پاڵەوی دووەم لە ئەنجامی نەبوونی روحی خۆراگری گشتگیر دوای پەیامی ئاشتی و دانووستاندن
هاونیشتمانانی بەرێز و خۆشەویست
خەڵکی بەشەرەف و خۆراگری مافخوازی کوردستان
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی روژهەڵاتی کوردستان، به بۆنەی جێژنی نەورۆز و هاتنی ساڵی تازەی ۲۷۲۲ی کوردی و نوێ بوونەوەی سروشت و نەورۆزی كوردەواری، پیرۆزبایی ئاراستەی تێکرای ئازادیخوازان، بنەماڵەی شەهیدان، زیندانیانی سیاسی، چالاکوانانی گۆرەپانی خەباتی مەدەنی و سەرجەم گەلی کوردستان دەکات.
بەرێزان
هەر وەك ئاگادارن، بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان وەک جەریانێکی فکری/ سیاسی، ئاشتیخواز و لایەنگری هاوژینی بە ئاشتی و دیالۆگ و دانووستاندنی ئاشتەوایی، لە چەند ساڵی رابردوودا کۆی کار و تێکۆشانی لەراستای پارێزگاری لە مافی مرۆڤ و دەستەبەرکردنی ئەسڵی سەروەری سیاسی/ نەتەوەیی لە شکڵی مومکین دا بۆ کوردی رۆژهەلاتی كوردستان جهەتدار كردووە،و هەردەم تێکۆشاوە کە بەستێنی گونجاو و لەبار، وە هەلوومەرجی تەژی لە ئاشتی و لێکتێگەیشتنی پر لەحاوانەوە و پێکەوەسازانی دەرفەتساز و گۆران خوڵقێن زاڵ بێت بەسەر کەشی دوگم و شەر و ناتەبایی و چەقبەستوویدا.
بۆیە لەوپەیوەندییەدا بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، روو لەگشت لایەك خوازیاری دوورەپەرێزی لە "ئەندیشەی ئیستراتیژیکی سوونەتی"یە، کە تێیدا شەر و گرژی پڕتێچوو وە کارەساتبار، وەک تەنیا مکانیزمی یەکلاییکردنەوەی کێشەکان توسییە دەکات،
لێرەدا بزووتنەوە داواکارە کە کوردان هەولبدەن لەژێر تیشکی"ئەندیشەی ئیستراتیژیکی مۆدێرن"، کە دیالۆگ و دانووستاندنی ئاشتەوایی دەگەل لایەنی بەرامبەر، وەک مکانیزمی هەرە کارا و گوونجاو لەم سەردەمەدا، بۆ حەللی کیشە و گرفتەکان دەستنیشان دەکات، بەرپرسانە ئاجێندە و بەرنامەی کاری سیاسی ساڵی نوێیان لەسەر ئاستی ” ئەندیشەی ئیستراتێژیكی مۆدێرن” ئامادە و گەلالە بکەن، تابەڵکوو بتوانرێت بە هاریکاری و هەرەوەزێکی گشت لایەنی،و لەچوارچێوەی عەقلانییەتی سیاسی و رێئال پۆلیتیک دا، بەسوودوەرگرتن لە هوونەری سیاسەت و تەعاموولی پراگماتیستانە، "ناموومکینات، موومکین" بکردرێت و بەکردەوە ئازموونەکانی گەلانی جیهان لە پێناو دەستپێکی دیالۆگ، و لەئەنجامدا دەستەبەرکردنی ئاشتی و ئازادی و مافی خۆبەریوەبەری خۆجەیی، بە رۆژهەلاتی بکردرێن.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، دەگەل پیرۆزبایی دووبارە لەگشت لایەك، ساڵی نوێ هەروەکی سالانی رابردوو، وەک "سالی دیالۆگ و دانووستاندن لە پێناو ئاشتیدا" ناۆدێر دەکات و چاوەروانی لە گشت ئەکتەرگەلی ناو گۆرەپانی خەباتی رزگاریخوازی کوردستان هەیە، کە بۆ سەرخستنی پرۆژەی بەئاشتیکردنی کەیسی کورد لە رۆژهەلاتی کوردستان، کە بزووتنەوەمان پێهەستاوە، چالاکوانانی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، هاوکاری سەمیمانە و کارسازانە بکەن. تابەلکوو بتوانرێت بەمچەشنە و لەئەنجامی هاریکاری سەمیمانە و پر لە دیالۆگی گشتگیرانە، سالی نوێ بە سالی دیالۆگ و دانوستاندن و لەئەنجامدا جێژنی داهاتوو، بە جێژنی سەرکەوتن،و وەدیهاتنی ئامانجە لەمێژینەکانی نەتەوەکەمان لەم بەشە لە کوردستاندا، تەبدیل بێت.
سەرکەوێ ئیرادەی مافخوازانەی گەلی کورد،
بەڵێ بۆ ئاشتی و ئازادی و هاوژینی بە ئاشتی
نەورۆزتان پیرۆز و هەموو رۆژتان نەورۆز
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان
۲۸/۱۲/۲۷۲۱
۱۹/۳/۲۰۲۲
بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان، بە بۆنەی ساڵرۆژی ٨ی مارس رۆژی جیهانی ژنان، وێڕای بەرز نرخاندنی گشت دەستکەوتوو و زنجیرە سەرکەوتنەکانی رەوتی خەباتی ژنان لەپێناو دەستەبەرکردنی مافەکانیاندا، پڕ بەدڵ پیرۆزبایی ئەم رۆژە مێژووییە روو لە ژنانی جیهان و به تایبەت ژنانی کوردستان ئاراستە دەکات.
گەلی خۆراگری کوردستان
راپەڕینی پڕشکۆ و پڕ لەسەروەری نەتەوەیی لە باشووری کوردستان کە لە ۵ی ئازاری ۱۹۹۱ لە دژی رێژیمی بەعسی فاشیست وەگەر خرا، نووختە وەرچەرخانێکی گرنگی مێژوویی لە بزاڤی کورد دا پێکهێنا، ئاورینگی مەشخەڵی راپەرین لە رانیەی سەربەرزەوە دەستی پێکرد و لە ماوەیەکی کەم دا شار بە شار و گوند بە گوندی باشووری کوردستانی لە زاخۆ تا خانەقینی گرتەوە، و لە هەمان ساڵ دا بە ئازادکردنی شاری کەرکووکی هەردەم کوردستانی گەیشتە چڵەپۆپەی خۆی و بە گڕی بابا گوڕگوڕ ئاگری نەورۆزی ئازادی و سەربەستی هەڵگیرساند، لە راپەرین دا بەرخۆدانی خەڵک و پێشمەرگەی باشووری کوردستان لەپەڕی هێزەوە بوو و جێگای ستایش و پێزانینن، بەڵام مەخابن رێژیمی بەعس ئەمجارە بە لێشاو هێرشی هێنایەوە سەر باشووری کوردستان، کە ئیتر کورد لێرەوە بڕیارێکی نەتەوەیی دەرکرد و ئەویش تەسلیم نەبوون بوو، بۆیە کۆڕەوی میلیۆنی کوردان وەک گەورەترین حەرەکەی نافەرمانی مەدەنی لە مێژووی بزاڤی ڕزگاریخوازی کورد و کوردستان دێتە ئەژماردن.
سەرەتا راپەڕین و دواتر کۆڕەوکە توانیان سەرەنجی رای گشتی جیهانی بۆ لای دۆزی رەوای کورد رابکشێن، و ئەم هاودەنگی و تەباییە لەگەڵ ئەم گشتە زەخت و گوشارە گەورە جەماوەرییەی کوردان لە دەرەوە و ناوخۆی کوردستان توانی زۆرترین پشتیوانی دەرەکی بۆ دۆزی کورد دەستەبەر بکات، و ئەم دەنگە بەهێزە حەقخوازییەی نەتەوەی کورد گەیشتە گەروەترین ناوەندەکانی بریاردانی جیهانی، لە ئاکام دا ئەنجوومەنی ئاسایشی جیهانی لە کۆبوونەوەیەکی خێرا دا بڕیاری دا بە دەرکردنی پەیمانی ۶۸۸ و دیاری کردنی هێڵی ۳۶ و ناوچەی دژە فڕین و ئارام و پاراستنی مرۆیی بۆ بەشێکی زۆر لە خاکی
نەمر (مەلا مستەفا) کوڕی (شێخ محەمەد بارزانی)، لە ساڵی 1903 لە گوندی بارزان هاتووەتە دونیا، و لە ساڵی 1976ی زاینیدا بە مەبەستی چارەسەرکردنی نەخۆشیەکەی و هەروەها دەستەبەرکردنی پشتیوانی و کۆمەگی دونیای دەرەوە، لەپێناو درێژەدان بە شۆرشی کورد، بەرەو وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا سەفەر دەکات و لە واشینگتۆن نیشتەجێ دەبێت، سەرئەنجام لە 1ی مارسی ساڵی 1979ی زایینی لە ئەنجامی تووش هاتن بە نەخۆشی شێرپەنجە، بەداخەوە کۆچی دوایی دەکات.
بزووتنەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان بە ئەرکی نیشتمانی گشت خەڵکی کوردستانی دەزانێ، کە لە ساڵیادی کۆچی دووایی گەورە پیاویی کورد نەمر مەلا مستەفا بارزانی، یاد و یادمانی بەرز و پیرۆز رابگیردرێت و دەسکەوتە بەنرخەکانی لە رەوتی خەباتی رزگاریخوازی نەتەوایەتیدا گرینگ و پر بایەخ بنرخێندرێن.
مەلا مستەفا بارزانی دەگەل ئەوەش کە لەلایەن گشت نیشتیمانپەروەرانی کورد وەک باوکی رۆحی نەتەوەیی کورد و کوردستان ناسراوە، بەڵکوو ئاشکراشە کە رێگا و رێبازی ئەم نەمرە دەگەڵ بنەما فیکری و فەلسەفیەکانی سەردەمی کۆمار و پێشەوا قازی، وەک سەرچاوە و قووتابخانەی بیر و هزری نەتەوەیی و نەتەوەخوازی، بوونەتە دەستمایەی ساغکردنەوەی ئیستێراتیژی تاک و کۆ و حیزبەکانی خاوەن ئاجێندەی نەتەوەخوازی. بۆیە هەڵدەگرێ رۆڵی ئەم گەورە پیاوە لە قۆناغگەلی جۆراوجۆری مێژووی مۆدێرن و هاوچەرخی بزاوتی نەتەوایەتیماندا بەرز بنرخێندرێ و لە ئازموونەکانی خەباتی بە نرخ و پر بەهای، سوودی فەلسفی و روانگەییان لێ وەربگیردرێت.
مەلا مستەفا بارزانی یەکێک لەو کەسایەتییانە بوو کە رۆڵی گەورەی بۆ کورد و کوردستانی گەورە، بە تایبەت لەدامەزراندن و بەرگریکردن لە کۆماری کوردستان لە مەهاباد دا گێرا، و ژیان و ماڵی لەپێناو ئازادی و بەختەوەری نەوەی نوێ، قوربانی رێگای خەبات کرد. هەر بۆیە لەسەرمان ئەرکە بە وەبیرهێنانەوەی ڕێگا و ڕەوشتی ئەم گەورە پیاوە، ئەرکی نیشتیمانپەروەری و سەرۆک خۆشەویستیمان بەجێ بگەیەنین و خۆمان و یارانی کورد دڵخۆش بکەین کە نەوەی کێین و رێبواری چ رێبازێکین.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان دەگەڵ بەرز و پیرۆز راگرتنی یاد و یادمانی ئەم گەورە پیاوەی مێژوویی خەباتی رزگاریخوازی نەیەوایەتیمان، ئومێد دەخوازێ بەڵکوو بە هیمەتی گشت لایەک، بتوانرێ ٤٣هەمین ساڵیادی کۆچی دوایی بارزانی نەمر، بکرێتە سەرەتایەک بۆ دەستپێکی چەسپاندنی ئەسلی تەبایی و یەکانگیری
زمانی کوردی شوناس و هەرمانی نەتەوەییمانە
راگەیەندراوەی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان سەبارەت بە ۲۱ی فێوریە رۆژی جیهانی زمانی دایکی
گەڵی خۆراگری کوردستان
زمانی دایک و زمانی کوردی وەک بەهێزترین پێناسەو فاکتەری سەرەکی نەتەوایەتی کورد دێتە هەژمارتن، دەرخەری ئەوەیە کە نەتەوەی کوردیش وەکوو هەموو گەلانی تری جیهان نەتەوەیەکی ژیر و لەسەر پێیە، بۆیە زمانی کوردی بە هەموو شێوە زارەکانی خاوەن یەک بنەچە و بناوانن و گشتیان بۆ دوارۆژ تەواوکەری زمانێکی بەهێزی زانستی و ئاکادێمی و ستاندارد و یەکگرتوو و سەردەمیانەی کوردین،
زمانی کوردی بەهێزترین چەک و قەڵغانی نەتەوەیی کورد لەمێژوو دایە کە تا ئەمرۆ توانیویەتی لە بەرامبەر ئەو هەموو پیلانگێری و سیاسەتی زۆرداری و هێرش و پیلانی توانەوە دا هەم بە چڕی بەرخۆدان و بەرپەرچدانەوەی هەبێت، هەمیش گەشەی گشت رەوهەندی بکات، ئەمەش بەرهەمی هاریکاری و هەرەوەزی بەرفراوانی گەلی کورد و دایکان لە ئاستی یەکەم، هەروەها گەورە ئەدیبان، شاعیران، نووسەران، چالاکان مەدەنی و سیاسی ، پارت و ڕێکخراوەکان، دەسەڵات و سیستەم و دامەزراوە کوردیەکان و گشت کۆمەڵگادا بووە کە لە پاراستن و زیندووراگرتنی دا هەدایان نەداوە و سڵیان نەکردۆتەوە.
بە شایەتی مێژوو و دیرۆکناسان نەتەوەی کورد لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناڤیندا خاوەن شارستانییەتێکی کەونارا و دیرۆکییە، کە لەوپەڕی هێزەوە لە گشت روویەکەوە مۆرکی خۆی لە مێژوو داوە و شوێنپەنجەی بەسەر زۆر رووداوی بەهێزی مێژووی
بەرێزان، ئەندامانی هێژای سەرکردایەتی کۆمەلەی شۆرشگێری زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران
لەگەڵ ئاراستەکردنی سڵاو و رێزمان
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بەبۆنەی۲۶ی رێبەندان (٥٢)هەمین ساڵیادی دامەزرانی کۆمەڵە شۆرشگێری زەحمەتکێشانی کوردستانی ئێران، پڕ بەدڵ پیروزبایی ئاراستەی سکێرتێری گشتی و سەرکردایەتی هیژا و سەرجەم ئەندام و لایەنگرانی کۆمەڵە، دەکات.
بزووتنەوەی کۆماریخوازان، مێژوویی خەباتی کۆمەڵە و قۆناغە سەخت و ئاستەمەکانی دەستپێکی خەباتی نەهێنی و ئاشکرا، و هەروەها رێبەری شۆرشی نوێی رۆژهەڵاتی کورستان، کە ٥٢ ساڵ پێش لە پێناو دەستەبەرکردنی ئاشتی، ئازادی، دێموکراسی، مافی مرۆڤ، و عەدالەت و دادپەروەری کۆمەڵایەتی،و هەروەها بە ئەمریواقیعکردنی ئەسلی مافی دیاریکردنی چارەنووس دەستی پێکردبوو، وە هەنووکەش تێدەکۆشێت سەربەرزانە بەئەنجام و ئاکامی بەگەیەنێت بەخالێکی
پەیام هاوخەمی جمشت کۆماریخوازەیل، وەبوونەی ئمر خوداکردن شاعێر ناودار کورد ئەلی ئەشرەف نەوبەتی ناسریا وە پەرتەو کرماشانی
خەوەر لە دونیا چین شەخسیەت دیاری ئەدەبی و فەرهەنگی و زوان پارێز، و شاعێر ناودار کورد مامووسا ئەلی ئەشرەف نەوبەتی ناسریا وە پەرتەو کرماشانی کە ئەزیز و هوورمەتدار گشت خەڵک کوردستان، و ئەڕا گشت لاینەێگ هوورمەت داشت،و بیە مایەی خەمینی و خەمباری و دڵگرانیمان.
جمشت جمهوریخوازەیل ڕووژهەڵات کوردستان کووچکردن گەورا پیاێ ئەدەب و فەرهەنگ و شێعر کوردی زندەیاد مامووسا پەرتەو کرماشانی ک شوون پەنجەی وە بان فرە باوەت گرینگ(مهم) و چارەنۊس کورد لە ڕووژهەڵات کوردستان وەتایوەت کرماشان سەربەرز دیار و ها وەر چەو، چۊ خەسارەتێگ گەورا و شوون پڕا نەۊ حساو بوو. هەر وەی جوورە وە کووچ نەوە وەختێ گشت کەس و لایەنێگ تۊش شووک و ناڕاحەتی کرد.
لەی پەیوەندیە جمشت جمهوریخوازەیل ڕووژهەڵات کوردستان سەرخوەشی لە ملەت کورد ئەزیز و زەحمەتکیش و ئەدەب دووسەیل و شاعێرەیل و گشت بنەماڵەو کەس و کار خودا ڕەحمەت
پەیامی هاوخەمی بزووتنەوەی کۆماریخوازان، بە بۆنەی کۆچی دوایی شاعیری ناوداری کورد عەلی ئەشرەف نۆبەتی ناسراو بە پەرتەو کرماشانی
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، بهبۆنهی جێژنی لەدایکبوونی عیسای مەسیح و نوێبوونەوەی ساڵ و دەستپێکی سالی تازەی ۲۰۲٢ی زایینی، پر بەدڵ پیرۆزبایی ئاراستهی خەڵکی کوردستان و گشت مهسیحیانی کورد و سەرجەم پەیرەوانی ئاینی پێروزی مەسیحییەت، لە گشت جیهان دا دەکات. و هیوادارە ساڵی تازە، ساڵی ئاشتی، ئاسایش و پێکەوەژیانی بەئاشتی بێت بۆ گشت خەڵکی کوردستان ، ناوچەکە و جیهان. هەروەها ساڵی تازەی ۲۰۲٢ ساڵی تەبایی و سەرکەوتنی سیاسەتی تەعاموول و لێکتێگەیشتنی گشتگیرانە بێت، بەسەر ناتەبایی و سیاسەتی شەرانخوازی و تەقابووڵگەرایانە لە گشت کوردستان و جیهان، بەتایبەتی لە رۆژهەلاتی کوردستان دا کە پێویستی بە یەکگوتاری و دیالۆگی
هاونیشتمانە بەرێزەکان،
خەڵکی بە شەرف و مافخوازی کوردستان،
رۆژی ٢٦ی سەرماوەز، ۷۶ سال بەسەر دەستبەسەرداگرتنی دوایین مۆڵگەی رێژیمی داگیرکەر ئێران لە مەهاباد و هەڵکردن و شەکاوەراگرتنی ئاڵای کوردستان وەک رەمزی سەرکەوتن لەلایەن پۆلێک لە لاوانی وڵات پارێز وکوردپەرەوەر و سەرەنجام دەستخستنی سەروەری سیاسی نەتەوەییمان، لە شکلی کۆماری کوردستاندا، تێپەڕ دەبێ. لە ماوەیەی ئەم ۷۵ساڵەدا و بگرە دوابەدوای نەمانی کۆماری کوردستان ( کە لە حەوزەی تەعاموولاتی سیاسی و دیپلۆماتیکدا، وەک حکومەتێکی دفاکتۆ و سەروەریسازی قۆناغی رزگاری نەتەوەیاتیمان ئەرک و رۆڵی دەسەڵاتداریەتی
بەرێز سەید ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆک کۆماری هەڵبژێردراوی ئێرانی ئیسلامی
لەگەڵ ئاراستەکردنی سڵاو و رێز و حورمەت بە بۆنەی هەڵبژاردنتان وەک سەرۆک کۆماری ئێران، هیوادارم لە پێناو پاراستن و گەشەپێدانی سیستەمی کۆماریی، لە ناو کۆماری ئیسلامی ئێران دا، سەرکەوتنی هەرە مەزن دەستەبەر بکەن.
بەرێز سەرۆک کۆماری ئێران
وەک تاکێکی کورد جێگای خۆیەتی کە لێرەدا بەرێزتان و هەمووان لەو راستییە ئاگادار بکەمەوە، کە بە پێی ئەزموونەکانی چەند دەیەی رابردوو، بە ئاسانی بۆمان دەردەکەوێت کە دۆزی کوردستانی ئێران رێگاچارەی نیزامی و چەکداری نەبووە و نییە و ناشبێ، ئەو دیاردەیە وەکوو بابەتێک کە تا ئەمرۆش بە دوور لە عەقلانیەتی سیاسی و پێکەوهەڵکردن و دانووستاندنی ئاشتەوایی، هەنووکەش لە ژێرچەپۆکی شەری براکوژی و خوێنرژتن لەناوخۆی ئێران و کوردستانی ئێران دا. وەک راستیەکی حاشاهەڵنەگر و نەخۆشیەکی چاسەرەسەرنەکراو ماوەتەوە. کە بەداخەوە تووشگری ناهاوسۆزی و تەعامولی نالۆژیکی و ناپسپۆرانەی لایەنەکانی دژبەیەک بوەتەوە. بۆیە بێ سەبرانە و بەبێ دەستەوەستان چاوەرێین کە بە شێواز و رێوشوێنی تایبەتی لەگەڵی دا تەعامول بکرێت و رێگاچارەی پێویستی بۆ دەستنیشان بکرێت.
ئێمە لەو باوەرەدایین کە هێزو دەرفەتەکان لە کۆماری ئیسلامی ئێران لەو ئاستەدا هەن کە ئەگەر بە پێی ئیستراتیژی سیاسی، و لە رێگای دۆزینەوەی رێکاری ئاشتیانە بۆ ئەم بابەتە تەرخان بکرێن بێ شک دەتوانرێ بەستێنی تەفەوق و زالبوونی ئەسڵی تەعامول و دانووستاندن و وتووێژ، بەسەر ئەسڵی تەقابوول و دژایەتی و بەرھەڵستکاری و شەڕ و وێرانی بێ ئاکامدا، برەخسێنێ.
کەواتە هەموو دەبێت بە راشکاوانە رابگەیەنین کە پرسی کوردستانی ئێران رێگەچارەی نیزامی نییە، بۆیە لەئەنجامدا پێویستە کە بۆ چارەسەرکردنی ئەم بابەتە هەوڵی دۆزینەوەی رێگەچارەیەکی باش
بدرێت، تا بەڵکوو بە کەڵکوەرگرتن لە بژاردەی دیاڵۆگی ئاشتەوایی و گەرانەوە بۆ سەر مێزی وتووێژ و دانووستاندن، کە لە نیهایەتی خۆیدا ببێتە هۆی چاسەرکردنی دۆزی کورد لە ئێران دا.
هەر لەم چوارچێوەش دا پێویستە لایەنی کوردی و تاران زیاتر پێداگربن تا بەڵکوو ببێتە هۆی جێگیرکردنی سەقامگیری و ئاشتی و تەناهی بەردەوام لەسەر ئاستی ئێراندا، و رێگە نەدرێت کە دووژمنانی کورد و ئێران بە دەستێوەردان هەوڵی گرژی بدەن و ئاستەنگ و لەمپەڕ دروست بکەن.
جەنابی سەید ئیبراهیم رەئیسی
کۆماری ئیسلامی ئێران وەک وڵاتێکی بەهێز، کە لە هەوڵی پەڵهاویشتن و هەناردەی پارادایمی ئیسلامی، دادپەروەر تەوەر و خەڵک سالار بۆ جیهان و مرۆڤایەتیی دایە، بۆیە لێرەدا جێگەی خۆیەتی کە دەسەڵاتی ئێران بۆ دەرخستنی راستی و دروستی و پەسەندکردنی پارادایمی ئیسلامی روو بە بیرورای گشتی جیهان، ناوەرۆکی دادپەروەری و جۆر و شێوازی گەل سالاری دینی لە ئاستی سەرتاسەری و چوارچێوەی سنوورەکانی وڵاتی ئێراندا بەکردەیی و جێبەجی بکات، بەم پێیەش پێویستە کە دادپەروەری لەسەر بنەمای هەڵاواردنی ئەرێنی(تەبعیزی مووسپەت) لە گشت رەهەندگەلی وەک: سیاسی، ئابووری، پێداویستی و خزمەتگووزاری، بەشداری کەلانی سیاسی و ،،، بکات بە ئەمری واقعی بۆ گشت خەڵکی ناوخۆی ئێران. چوونکە ئەگەر قەبوول بکەیین کە سیاسەتی دەرەوەی هەر وەلاتێک ئاوێنەی باڵانوینی سیاسەتی ناوخۆی ئەو وەلاتەیە، کەوایە ئێران لەپرۆسەی چەسپاندنی پارادایمیی ئێرانی ئیسلامی لە جیهاندا، کاتێک دەتوانێ ئەم پارادایمە لای بیرورای گشتی کۆمەڵگای جیهانی بقەبلێنێ و پاشان بیکاتە میناک و جێگای رەزایەتی خەلکی جیهان، کە بەشێوەی کردەیی لە ناوخۆی وڵاتی ئێراندا لە رووی گوتاری، کرداری، و بەرێوەبەریەوە ئەزموونیکی سەرکەتووی پێ وینا کرابێت و توانیبێتی بەشێوەیەکی گشتگیر هەموو گەلان و ئەدیانی ناوخۆی ئێرانی بەختیار و رازی کردبێت.
لەو پەیوەندییەدا باوەڕمەندین کە مەرجی پێویست بۆ دەستەبەربوونی ئەم ئیدەئالە بەرزەی ئێرانی ئیسلامی، بە دەستخستنی مەحتوومی رەزایەتی گشتگیر و هەموو خەلکی ئێرانەوە پەیوەستە، کە دواتر بتوانێ وەک نموونەیەکی سەرکەتوو پێ بنێتە ناو گۆڕەپانی کێبەركێ پارادایمی و ئۆلگوومداری روو بە رەکابەرانی ناوچەیی و جیهانی، بۆ ئەوەش دەبێت سەرەتا لە ناوخۆی ئێران، وڵامی ئەرێنی وەربگرێت و ئەزموونی سەرکەوتوو وێنا و پیشان بدات، بە تایبەتیش بۆ خەڵکی موسڵمانی رۆژهەڵاتی کوردستان و بە گشتی گەلانی تری ناو ئێران توانرابێت کە کۆی داخوازی و مافە سیاسی و نەتەوەییەکانیان لە شکلی مومکین و هاوخان لەگەل یاسای بنەڕەتی ئیڕان بەشێوەی دەستووری گوونجێندرابن و بە تەواوی تاوتوێ و جێبەجێ کرابن.
بەرێز جەنابی سەید ئیبراهیم رەئیسی، ئەگەر کابینەی سێزدەهەم بە سەرۆکایەتی بەرێزتان بەشیوەی ئاشتیانە سوور و پێداگر بێت لەسەر چارەسەکردنی پرسی کورد بەرێکاری دانووستاندن و دیالۆگی ئاشتەوایی، ئەوە بێ شک سەرچاوە گەلێکی بە نرخ و بەرچاو لە رووی یاسایی، عورفی، مافەوانی، مێژوویی و تەنانەت جۆرێک لە فیدرالیزمی سوونەتی کە بەرهەمی خۆرسکی دوکترینی ئێرانی_ئیسلامییە لەبەر دەستدا هەن، کە بە کەڵکوەرگرتن لەوانە هاوکات لەگەل چارەسەری یەکجارەکی پرسی کورد، بە
شێوەی ئاشتی، هەر ئاواش ئاسایش و تەناهی لە چوارچێوەی ئێرانی ئیسلامیدا دەستەبەر و گەرەنتی دەکات، و کوردستانیش کە بەردەوام لە لایەن دەسەڵاتی ناوەندی ئێران وەک هەرەشە و مەترسی سەیری کراوە، لە گەڵ چارەسەکردنی دۆزی کورد لە ئێراندا، ئەمجارە رۆژهەڵاتی کوردستان بەهۆی هەبوونی پۆتانسیەلگەلێکی بەرچاوەوە، دەبێتە دەرفەتێکی زیڕین بە ئاراستەی هەرەبەرز، لەوانە بەهێزتربوونی ئێران و گەشە و زیادبوونی توانا مادیی، مرۆیی و مەعنەویەکانی ئێرانی ئیسلامی، کە بێگوومان گشت ئەم هێز و تەواناییە لە هەمبەر هەرەشەی دووژمانی ناوچەیی و جیهانیدا، بالانسی هێز و ئیقداری مادی، مەعنەویی و هێزی ئینسانی، لەسوودی ئیسلام و ئێرانی ئیسلامیدا دەشکێنێتەوە.
ئێمە وەک لایەنگرانی ئاشتی، هاوژینی بەئاشتی،و تەناهی بەردەوام لە ئێرانی ئیسلامیی دا، پەیامی ئیمام خومەینی رۆژی ٢٦ی خەزەڵوەری ١٣٥٨، وەک دەستپێکی نوێ بۆ سەر لە نوێ وەگەرخستنەوەی گفتوگۆکانی نێوان کورد و تاران پێشنیار دەکەیین، هەورەها ناوەرۆکی فتوای ئاشتیانەی ئیمام خومەینی بە نیسبەت مافی دیاریکردنی چارەنووس بۆ نەتەوەی کورد، لە شکلی موومکین و گونجاو و بە پێ سەردەمی هەنووکەیی، تەواو ئیجابی و گرنگ دەنرخێنین.
هەر لەم پەیوەندیەشدا لە ئەگەری دەربڕینی ئامادەیی و سوور بوونی کۆماری ئیسلامی ئیڕان بۆ وەگەرخستنەوەی رەوتی دانووستاندنەکانی ئاشتەوایی، و لە ئاکامدا چارەسەر پرسی کورد لە ئێران، ئێمە دڵنیایی تەواو بە کۆماری ئیسلامی ئێران دەدەیین کە رەنگە بتوانین بەستێنیک برەخسێنین کە هەموو حیزب و پارت و لایەنەکانی ئۆپۆزیسیۆنی کورد، بە ئامادەگی تەواوەوەە وینەی سەردەمی ئیمام خومەینی، دیسان لەبەیک بلێنەوە، و بە تەواوی هەوڵەکانی خۆیان لەپێناو دەستپێکی وتووێژ و دانووستاندنێکی شەفاف و جێگای پەسەند و رەزایەتی گشتی چر بکەنەوە،و عەمەلەن بۆ گەیشتن بە رێککەوتنێکی حەق مەدار و دڵخواز و جێگای رەزایەتی گشت لایەک، بەرپرسیارانە بەشداری بکەن. بێگومان گەیشتن بە ریککەتن و تەوافوقێکی لەم چەشنە، رەزایەت و دڵخۆشییەکی گەورە لە لایەن گەلی کوردی رۆژهەڵاتی کوردستانەوە بەدوای خۆی دا دێنیت. و لەسەر ئەم ئەساسەش بەرژەوەندییەکانی بالای وڵات و ئیسلام،و دەسەلاتی ئیسلامی کۆماری ئیسلامی ئێرانیش بۆ درێژماوە دەستبەر و دەپارێزرێت. لەبەر ئەوەی کە گەیشتن بە رێککەوتن و تەوافوقێکی دوو لایەنەی لەم شێوەیە، بە مانای دەستخستنی هەستی خۆشحاڵی و رەزایەتی ۵٠ ملوێن کورد بە نیسبەت ئیران دەبێت؛ کە بەداخەوە تاکوو ئێستا لە ژێر چەپۆکی وڵاتە دەستکردەکانی کۆڵۆنیاڵیزمی جیهانی لە ئێراق و تورکیە و سوریە دا، بەبێ دیاریکردنی چارەنووس ماونەتەوە، هەروەها ئەم تەوافوقە لە لایەکی تریشەوە بە واتای بەهرەمەند بوونی ئیڕانی ئیسلامی لە تەناهی بەردەوام و کاریگەری گوتار و هێز،و قورسایی و هەیمەنەیەک دەبیت کە راستەوخۆ بالانسی هێز و هەژموونی ناوچەیی و جیهانی، بە سوودی ئیسلام و کۆماری ئیسلامی ئیران دەگۆڕێت.
بە هیوای ئاشتییەکی بەردەوام
بە سپاس و رێزەوە
دوکتۆر مستەفای شەمامی
رێکخەری گشتی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان
2/4/1400
23/6/2021
پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی هاوپەیمانی چوارلایەنی سەربەخۆخوازی کوردستان
بزووتنەوی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان ئەم هاوپەیمانی و پۆلێنبەندیە سیاسیەی هەر چوارلایەنی( یەکێتی شۆرشگێرانی کوردستان، تەڤگەری رزگاری خوازی دێموکراتیکی کوردستان، بزووتنەوەی سەربەخۆیی خوازانی کوردستان و رێکخراوی یاری کورد ) پیرۆزبایی دەکات و هیوای سەرکەوتن و بەرەوپێشچوونیان بۆ دەخوازێ.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە هەر هەوڵێکی کە لەپێناو ساغکردنەوەی یەکانگیری نەتەوەیی و سازانی نیشتمانی و هاودەنگی لایەنە سیاسیەکانی کورد لە ئاستی چواربەشی کوردستان و بە تایبەتیش لە رۆژهەڵاتی کوردستان ئەنجام بدرێت،و لەسەر پرسە سەرەکییەکانی پەیوەندیدار بە دۆزی کورد و بەرژەوەندی باڵای نەتەوەیی پێداگری بکات، پیشتوانی دەکات.
ئازیزان
هەر وەکوو ئاگادارن کە دابەشکردنی کوردستان بەدور لە دەخیل بوونی ئیرادەی کورد، بەرهەمی بەرژەوەندی و خواستی و ویستی زلهێزانی جیهانی ئەو کات بوو کە لە سەرەتای سەدەی بیستم و لە دوای هەڵوەشاندنەوەی ئیمپراتۆری عوسمانی، کوردستانی ژێر دەسەڵاتی عوسمانیان بەپێی رێکەوتنی سایکس/پیکۆ, لەنێوان سێ وەلاتی تازە دامەزراوی دەستی ئیستیعماری کۆن دابەش کرد،و کوردیان تووشگیری چەوسانەوەی