زمانی کوردی شوناس و هەرمانی نەتەوەییمانە
راگەیەندراوەی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان سەبارەت بە ۲۱ی فێوریە رۆژی جیهانی زمانی دایکی
گەڵی خۆراگری کوردستان
زمانی دایک و زمانی کوردی وەک بەهێزترین پێناسەو فاکتەری سەرەکی نەتەوایەتی کورد دێتە هەژمارتن، دەرخەری ئەوەیە کە نەتەوەی کوردیش وەکوو هەموو گەلانی تری جیهان نەتەوەیەکی ژیر و لەسەر پێیە، بۆیە زمانی کوردی بە هەموو شێوە زارەکانی خاوەن یەک بنەچە و بناوانن و گشتیان بۆ دوارۆژ تەواوکەری زمانێکی بەهێزی زانستی و ئاکادێمی و ستاندارد و یەکگرتوو و سەردەمیانەی کوردین،
زمانی کوردی بەهێزترین چەک و قەڵغانی نەتەوەیی کورد لەمێژوو دایە کە تا ئەمرۆ توانیویەتی لە بەرامبەر ئەو هەموو پیلانگێری و سیاسەتی زۆرداری و هێرش و پیلانی توانەوە دا هەم بە چڕی بەرخۆدان و بەرپەرچدانەوەی هەبێت، هەمیش گەشەی گشت رەوهەندی بکات، ئەمەش بەرهەمی هاریکاری و هەرەوەزی بەرفراوانی گەلی کورد و دایکان لە ئاستی یەکەم، هەروەها گەورە ئەدیبان، شاعیران، نووسەران، چالاکان مەدەنی و سیاسی ، پارت و ڕێکخراوەکان، دەسەڵات و سیستەم و دامەزراوە کوردیەکان و گشت کۆمەڵگادا بووە کە لە پاراستن و زیندووراگرتنی دا هەدایان نەداوە و سڵیان نەکردۆتەوە.
بە شایەتی مێژوو و دیرۆکناسان نەتەوەی کورد لە ناوچەی رۆژهەڵاتی ناڤیندا خاوەن شارستانییەتێکی کەونارا و دیرۆکییە، کە لەوپەڕی هێزەوە لە گشت روویەکەوە مۆرکی خۆی لە مێژوو داوە و شوێنپەنجەی بەسەر زۆر رووداوی بەهێزی مێژووی مرۆڤایەتی دا بۆ هەموو جیهان دیار و ئاشکرایە و ئەمەش دەستکەوت و شانازیی هەرەمەزنن بۆ نەتەوەکەمانە.
کورد یەکێکە لە چوار نەتەوەیی گەورەی ناوچەی رۆژهەڵاتی ناڤین کە رێژەی دانیشتوانی باڵای ۵۰ ملوێنە و خاکەکەشی زیاترە لە ۵۰۰هەزار کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، کورد خاوەنی هەموو توخم و پێکهاتەکانی نەتەوەییە، لەوانە: زمان، مێژوو، کولتوور، چاند، خاک، ویست و خواست و بەرژەوەندی هاوبەش، مەخابن لە سەرەتای سەدەی ۲۰ بە بێ ئیرادەی کورد، زلهێزانی جیهانی ئەو کات کە براوەی شەڕی دژی ئیمپراتۆری عوسمانی بوون، کوردستانی ژیر دەسەڵاتی عوسمانیان بۆ سێ بەش بەسەر سێ دەوڵەتی تازە دروستکراوی ئێراق و تورکیە و سوریەدا دابەش و کوردیشان بێبەش کرد لە چێ کردنی دەوڵەتی نەتەوەیی و دێژووری دانپێدانراپی فەرمی کرد، نەیان هێشت کورد خاوەنی کیان و قەوارە و سەروەری سیاسی و نەتەوەیی خۆی بێت و ئاڵای لە پەنای هەموو ئاڵاکانی جیهان دا بشەکێتەوە، و رۆژهەڵاتیش بەهۆی دابڕانی کوردستانەکانی تر لێی، هەم لە باڵانسی هێزی لە ئاست نەتەوەیی باڵادەست لاواز و هەمیش وێڕای بەشەکانی تر کەوتە ژێر چەپۆک و سیاسەتی سەرکوت، توانەوە و ئینکار و ئاسمیلاسیۆنی زمانی و کولتووری و بێ بەش کران لە مافە سیاسی و نەتەوەیی و کولتووریەکانیان. دەسەڵاتەکانی حاکم بەسەر کوردستان دا بە شێوەی نامرۆڤانە و بە پێشگرتنی سیاسەت و پرۆسە تاواندنەوە واتە بە تەتریک و تەعریب و تەفریس کردنی کورد، بە راگواستنی زۆرە ملێ، گۆڕینی دێموگرافیای کوردستان بە تەواو هێزی مادی و لۆجستیکی و سەربازی بە شێوەی سیستماتیک هەوڵی قەڵاچۆ و ئینکار و توانەوەی کەسیەتی و زمان و شوناسی نەتەوەیی کوردیان دا کە ئێستاش کەم و زۆر درێژەی هەیە و کۆمەڵگای جیهانیش لە ئاست ئەم کارەساتە بێ دەنگی هەڵبژاردووە. بەڵام کورد هەنوکەش بە هەموو هێز و توانایەوە لە تێکۆشان بۆ هێنانەدی ویست و داخوازییە رەواکانی بەردەوام و سوور و پێداگرە، و بە مافی بەرگری رەوا هەوڵی داوە بە زمانی لۆژیک بتوانێ قەناعەت بە لایەنی سەرەرۆ و زۆردار بهێنێت کە کۆتایی بە هەر جۆرە سیاسەتی خۆفەرزیی و خۆسەپاندن، ئینکار وپەراوێزخستن و هەڵاواردن و پێشێلکردنی مافەکانی کورد بهێنێ، و رێگا بدات کورد تێکۆشانی بە پێی هەلوومەرج و بە شێوەی هاوبەشی و هاوژینی ئاشتیانە و پێکەوەژیان و یەکسانی،و یەکتر قەبووڵ کردن و بەشداری سیاسی لە چوارچێوەی سیستەمێکی هاوبەش دا بژیت.
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان رۆژی ۲۱ فێوریە وەک رۆژی زمانی زگماکی بەرز دەنرخێنێ، بۆیە کۆماریخوازان بە ئاوردانەوەیەکی کورت لە کاروانی دووردرێژی ئەدەب و فەرهەنگ و پرۆسەی بووژانەوە و پێشبردن و درەوشانەوەی زمانی کوردی، لێرەدا وەک سپاس و پێزانین و قەدرزانی لە راندوومانی تێکۆشانی کۆی هەڵکەوتە و بەلیمەتەکانی ناو مێژووی کورد، پارێزوانانی زمان، نووسەر و شاعیران، مامۆستایانی ئایینی کوردپەروەر، پارت و لایەن، رێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی و فەرهەنگی و ئەدەبی، خەمخۆران و چالاکوانانی بوارگەلی جۆراوجۆر و دڵسۆزانی شوناس و بەها و نرخە نەتەوەییەکان کە لە مێژووی کورددا تا ئەمرۆ بە روحی بەرزی نەتەوەییەوە مەیدانداریان کردووە و خەرمانی زمانی کوردیان دەوڵەمەند کردووە، و خۆبەشانە و بێ پسانەوە شێلگێرانە خاوەندارێتی لە شوناس و گەشەی هەمەلایەنەی زمان و ئەدەب و فەرهەنگ و هونەری کوردیان لە چواربەشی کوردستان کردووە و دەکەن، بە پێزانینەوە تێکۆشانیان بەرز دەنرخێنێت.
لەم پەیوندییەدا بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە بیرهێنانەوەی رۆژی زمانی دایکی دا، خوازیار و داواکارە لە کۆمەڵگای وشیاری کوردی لە رۆژھەڵاتی کوردستان بە تایبەتی رێکخراوەکان و چالاکاوانانی ماندوو نەناس و پێشەنگ لە گۆڕەپانی بزاڤی مەدەنی و فەرهەنگی و زمانەوانی دا کە بە هەوڵ و تەقڵای بێوچان و بەربڵاو و یەکدەنگ و نەپساوە زیاتر لە رابردوو، تێبکۆشن کە بە پێی واقعی رۆژ و توانایی و دەرفەت، بەستێنی گونجاو بۆ دیالۆگی ئاشتەوایی،و خۆبەرێوەبەری خۆجێیی، هەروەها هێنانەدی داخوازییە ئابووری و فەرهەنگی و نەتەوەییەکانی کورد و بە تایبەتیش بەفەرمی کردنی زمانی کوردی لە خوێندنگاکان بکەن بە پراکتیکی رۆژەڤ، تا بەڵکوو توانیبێتمان قۆناغێک لە بەرەوپێشچوونی دۆزی کورد تێپەرێنین و پشت ئەستوور بە ئەم گشتە سەرمایە فکری و فەرهەنگی و مرۆیییە، بۆ داهاتوو تێکرامان بە یەکانگیری نەتەوەیی و پرۆژە و نەخشەرێگای کەڵان و هاوبەش هەنگاوی بەهێزتر و گەورەتر بهاوێژین.
شکۆدار بێت ۲۱ی فێوریە رۆژی جیهانی زمانی دایکی و بەرەو پارێزگاری لە زمان و درەوشانەوەی زیاتر شوناسی نەتەوەیی
سەرکەوێ بزووتنەوەی مافخوازی و شوناسخوازی و سەروەری خوازی و ئاشتی خوازی کورد
بژین بۆ ئاشتییەکی پایەدار
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان
۲۱ی فێوریەی ۲۰۲۲