غەیاسەدین نەقشبەندی
غەیاسەدین نەقشبەندی
ئاسۆس ههردی
پێش ههموو شتێك نابێ ئهوهمان لهبیر بچێت كه داعشو دهوڵهتی خهلافهت، ههموو وڵاته ئیسلامییهكان به بهشێك له دهوڵهتی خهلافهت دهزاننو ئامانجی ستراتیجییان ئهوهیه ههمووی بگرن. بۆیه شتێكی چاوهڕوانكراوه كه ههر كاتێك بۆیان بكرێو به گونجاوی بزانن، پهلاماری ههموو شوێنێك بدهن كه دهستیان بیگاتێ. بهڵام پرسیارهكه ئهوهیه، بۆ لهو كاتهداو بۆچی كوردستان؟ بۆ وهڵامی ئهم پرسیاره، دهبێ ههندێك شت وهبیری خۆمان بێنینهوه:
یهكهم، ئهگهر تهماشایهكی نهخشهی پارێزگای مووسڵ بكهین، دهبینین شهنگالو ناوچهكانی تر كه ئهو كاته لهدهستی پێشمهرگهدا بوون، دهكهونه پشتی مووسڵو نێوانی مووسڵو سنووری سووریا. بۆیه لهرووی ستراتیجی سهربازییهوه، وهك ئهوه وابوو هێزی پێشمهرگه پشتی له داعش گرتبێو ههموو كاتێك دهكرا لهپشتهوه ههڕهشه له قهڵهمڕهوی داعش بكات. جگه لهوهش، گرتنی ئهو ناوچهیهو بهتایبهت رهبیعه كه
رائید ئەسعەد ئەحمەد
سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا لەماوەی جەنگی جیهانیی یەکەم باوەڕی وابووە، کە دەبێ شێخ مەحموود و شۆڕشەکەی، بە چەکی کیمیاوی لە ناوببرێن. جۆرج دەبلیو بووش، كە لە ساڵی 2003 كاتێك ئەمریكا هێرشی كردە سەر عێراق سەرۆكی ئەو وڵاتە بوو، لە ئۆفیسەكەی خۆی لە كۆشكی سپی پەیكەرێكی وینستۆن چەرچڵ، كە سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا بوو لە ماوەی جەنگی جیهانی یەکەم دانابوو بۆ ئەوەی بەجۆرێك خۆی بەو سەركردانە ببەستێتەوە، كە لە دژی فاشیزم و هێزی خراپە لە دونیادا فەرمانڕەواییان كردووە. كاتێك لە ساڵی 2010 ئۆباما لە هەڵبژاردنەكان سەركەوتنی بەدەستهێنا و بوو بە سەرۆكی ئەمریكا و چووە كۆشكی سپی، چەند گۆڕانكارییەكی لە كەرەستەكانی ئۆفیسی سەرۆكایەتی كرد و پەیكەرەكەی وینستۆن چەرچڵیشی ناردەوە بەریتانیا. گەڕاندنەوەی ئەو پەیكەرە بۆ بەریتانیا بووە هۆی دروستبوونی دەنگۆیەكی زۆر لەنێو كۆنسێرڤەتیڤەكان، ئەوان كارەكەی ئۆبامایان وەكو رقێكی شەخسی ئۆباما
نزار کوێستانی
پێشمەرگە پیرۆزی
کۆبانیەکانی کۆبانێ، بوونەتە رەمزی بەرخۆدانێ جیهانێ، ئەوەتانێ بوونە دانپێدا هێنانی دوژمنانیش ودۆستانێ !
ئەی پاڵەوانی پارێزەرەی نەتەوەی بێ وڵات و نیشتمانی داگیرکراو، ئەمرۆ لە سەرتاسەری جیهانی دیمۆکرتدا بۆیەتە ئەفسانەی ئازادی و ئاڵا پیرۆزەکەت دەروات تا لە سەر بالیخانەی نەتەوەیەکگرتوەکان، لە پاڵ ئاڵاکانی هاوسەنگەرانی هێزە بە هێزەکانی ئێستاتدا بچەقێندرێ و بۆ هەمیشە بشەکێتەوە.
کەوایە مایەی فەخر و سەرفرازی نە تەنیا بۆ کوردانی تینووی سەربەستی بەڵکوو بۆ هەموو هۆگرانی مافی مرۆڤ بۆ سەربە خۆ بوونی مرۆڤایەتی لە پانتایی ئەم دونیا ئاڵۆزەماندا.
رەزا شوان
ژیان و گوزەرانی گەلی کوردمان، لە رۆژئاوای کوردستاندا، لە سایەی داگیرکەری شۆڤێنی عەرەبی لە سوریادا، ئەمڕۆشی لەگەڵدابێت، لە ژیان و گوزەرانی کورد لە باکوور و لە رۆژهەڵاتی کوردستان زۆر خراپترە .. رژێمە یەک لە دوای یەکەکانی سوریا، لە ئاستی گەلی کوردماندا،هەر هەموویان یەک لە یەکتری شۆڤێنیتر و ستەمکارتر و دیکتاتۆریتر بوونە، تا ئەمڕۆش حکومەتی سوریا،بە فەرمی دانی بەناسنامەی نەتەوەیی کوردا نەناوە، زۆربەیان ناسنامەی باری کەسییان نییە و، لە سادەترین مافی هاوڵاتی بوون بێ بەشکراون .. تا ئەمڕۆش شۆڤێنی عەرەبی و ( چەتەدرندە و خوێنڕێژەبەکرێگیراوەکانی داعش) ی بێڕەوشت و، ( بەرەی نوسرە )ی هاوشێوە و هاونیاز و هاوکردەوە گڵاویان، بە هاوپشتی و هاوکاری ئاشکراو و تەواوی رژێمی تورکیای رەگەزپەرست، کە تا ناقڕگەیان ناحەزی سەرسەختی گەلی کوردە، لە لایەکەوە، لەلایەکی تریشەوەرژێمی بەعسی دەسەڵاتداری سوریا و، دەستێکی
بەپێی لێكۆلینەوەیەك كە لەلایەن سەنتەری ستراتیژیی ئەتلانتیك كاونسل لە واشنتن بڵاوكراوەتەوە " ململانێی تایفی ، بەتایبەتی لە عێراق ، تووندتردەبێت و دەگاتە هەموو ناوچەكانی دیكەی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست ". بەپێی ئەو لێكۆلینەوەیە كە رۆژی شەممە 18ی تشرینی دووەمی 2014 بڵاوكراوەتەوە، تووندوتیژی و نەمانی ئارامی لە چەند وڵاتێكی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەبێتە هۆی گۆڕانی زۆر گەورە و بنچینەیی لە نەخشە سیاسییەكەیدا ، ئەوەش كار لەباری ئابووری ئەو وڵاتانە دەكات لە چەند ساڵی داهاتوودا . هەروەها بەپێی ئەو لێكۆلینەوەیە " ئەو تووندوتیژیە بۆ چەند نەوەیەكی دیكەش درێژەی دەبێت ، وەك ماوەی دوای جەنگی جیهانی یەكەم لە ئەوروپا ، گەڕانەوەی ئارامییەكی رێژەییش بۆ ناوچەكە، ماوەی دە ساڵی پێویستە". ماتیۆ باورز، شارەزای كاروباری ستراتیژی پێیوایە، "لە باشترین حالەتدا ئەگەر هیچ ململانێیەكی تایفی فراوان روونەدات ، ئەوا رژێمی تازەی سەركوتكار لە ناوچەكە دەردەكەون
ئا: بارام سوبحی
توێژهرو بهرپرسێكی پێشوی سوپای ئیسرائیل، لهوتارێكدا ئاماژه بهوهدهكات ئێستا كاتی ئهوهیه دهوڵهتی كوردیی رابگهیهنرێتو كۆتایی بهدهوڵهتی عێراقو سوریا بهێنرێت. داواش لهئیسرائیلو وڵاتانی رۆژئاوا دهكات بهكرداریی پشتیوانیی لهدروستبونی ئهو دهوڵهته بكهن. وانهبێژی پێشكهوتو لهبهشی زمانی عهرهبی لهزانكۆی بارئیلان لهئیسرائیل مۆردهخای كیدار، كه ماوهی (25) ساڵ لهبهشی ههواڵگری سوپای ئیسرائیل كاریكردوه، لهوتارێكدا بهناونیشانی "عهدالهتی مێژویی: دهوڵهتی كوردیی ئێستا"، باس لهوهدهكات كورد مافی خۆیهتی دهوڵهتی سهربهخۆ رابگهیهنێتو دهڵێت "نهبونی دهوڵهت تائێستا ستهمێكی گهورهیهو كارهساتێكی مێژویی نادادپهروهرانهیه". ناوبراو، لهسهرهتای وتارهكهیدا باس لهقۆناغی دوای جهنگی جیهانی یهكهمو ههڵوهشانهوهی دهوڵهتی عوسمانی دهكات، كه چۆن وڵاتانی زلهێزی ئهوكات "بهریتانیاو فهرهنسا" بهرمهبنای بهرژهوهندییهكانی خۆیان دهوڵهتیان بۆ جولهكه لهئیسرائیلو لهلوبنانیش
ڕۆژنامهی واشنتۆن پۆست
شیكردنهوه جیهانییهكان بۆ بهرخۆدانی یهپهگه له كۆبانی و شهڕی كورد دژی تیرۆر له عێراق و سوریا، پرسی ناساندنی پهكهكهی وهك ڕێكخراوێكی تیرۆریستی وروژاندوه، ڕۆژنامهی واشنتۆن پۆست له ڕاپۆرتێكدا، ئهو پرسیاره له توركیا دهكات كه ئایا تائێستاش پێیوایه پهكهكه تیرۆریست بێت؟ هاوكات، بیرمهندێكی گهورهی فهڕهنسی دهڵێت: كوردهكان تاقانه هاوپهیمانیی خۆرئاوان دژی تیرۆرو تاریكی له خۆرههڵاتی ناوهڕاستدا. بهمهش توركیا نیگهران دهبێت لهو جۆره نوسینانه. رۆژنامهی واشنتۆن پۆستی ئهمریكی لهڕاپۆرتێكی شیكاریدا، ههڵوهسته لهسهر پرسی ناساندنی پارتی كرێكارێكارانی كوردستان دهكات، وهك ڕێكخراوێكی تیرۆرستی و گومانی لهسهر ئهو بڕیارهی ئهمریكا و توركیا و چهند وڵاتێكی ئهوروپی دروستكردووه، بهوهی پهكهكهیان خستۆته ریزی رێكخراوه تیرۆریستییهكانی جیهانهوه. ناونیشانی راپۆرتهكهی واشتن پۆست، به پرسیارێك لهبارهی ئهو وێنهوه دهستپێكردوه، كه گهریلایهكی پهكهكه خواردن دهداته بهچكهورچێك و، له
حەسیب رۆژبەیانی
بانگەوازێک بۆ خەڵک و سەرکردە سیاسیەکانی هەر 4 پارچەی کوردستان
ئێستا خاڵی هاوبەش لە هەموو کاتێکی تر زیاترە و زەمینەکانیش زیاتر رەخساوە لەنیوان هەر 4 پارچەی کوردستان، وەک خاک،یەک میللەت، سنوورەکان لە هەموو کاتێ زیاتر واڵاترە، ئینتما و هەستی نەتەوەیی لای تاکی کورد لە هەر چوار پارچەی کوردستان بۆ یەکتر زۆر بەرزترە، هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ کورد لە ناوچەکەدا لە ئاستێکی زۆر بەرزدایە، لە رووی سەربازیەوە خاڵی هاوبەش زۆر لەبارترە بەراورد لەگەڵ قۆناخەکانی رابوردوو، هەڵکەوتەی جیۆپولتیکی کوردستان لە رۆژهەڵاتی ناوەراست لەم بارودۆخە دژوارەدا کە پرە لە بەرژەوەندی دژ بەیەکەکان و دەبێ ئاراستەکەی لە بەرژەوەندی گەلانی کوردستان بشکێتەوە. ئەگەر رێکەوتنێکی تایبەتیش بێت، لەم قۆناخەدا وائەخوازێ ئەم بەرەیە پێکبهێنرێت. پێگەی ئابووری کوردستان و بەتایبەتی لە رووی وزەوە لە باشوور و رۆئاوای کوردستان بووەتە جێی تێروانینی ووڵاتانی ناوچەکە و جیهان بۆ ئێستا و لە
حكوومەتی كانتۆنی كۆبانی لە رۆژئاوای كوردستان دووپاتی دەكاتەوە كە تا ئێستە جیا لە یارمەتی لایەنە كوردستانییەكان و رێكخراوە مرۆییەكان، هیچ یارمەتییەكی داراییان پێ نەگەیشتووە. ئەنوەر موسلیم سەرۆكی حكوومەتی كانتۆنی كۆبانی لە دیمانەیەكدا لەگەڵ رۆژنامەی "وشە" باس لە دوا گۆڕانكارییەكان لە ئاستی ناوچەیی و نێودەوڵەتی سەبارەت بە كانتۆنەكەی دەكات. ئەو بەلایەوە ئاساییە ئەگەر حكوومەتی توركیا بە هاوئاهەنگی لەگەڵ یەكینەكانی پاراستنی گەل، بێتە ناو هاوپەیمانیی شەڕی دژ بە داعش و دەڵێت، "توركیا هەوڵی لاوازكردنی پارتی یەكێتیی دیموكراتی (پەیەدە) نادات".
* پاڵپشتیی ناودەوڵەتی و ناوچەیی بۆ كانتۆنی كۆبانی لە رووی مایەكی و سەربازییەوە چۆن هەڵدەسەنگێنن؟
شەڕی هاوپەیمانیی ناودەوڵەتی لە دژی داعش لە رێگەی بۆردمانی رۆژانەی فڕۆكە سەربازییەكانەوە بەردەوامە، ئێستە ئەو وڵاتانەی دنیا كە وا سەیری داعشیان دەكرد هەڕەشە بۆ سەر ناوچەكە دروست دەكات،
دەیوید رۆمانۆ
مەهدی محەممەد رواندزی
شەماڵ دەستبەرداری زۆربەی ئەو خۆشیانە بووە كە زۆربەی مرۆڤەكان خۆزگەی بۆ دەخوازن، ئەو دەیەوێت بگەڕێتەوە بۆ سروشت و دوا ساتەكانی ژیانی بەبڵاوكردنەوەی پەیامی سپی بە جیهاندا بەسەربەرێت. روو لە هەر وڵاتێك بكات، باڵندەیەكی سپی بۆ ئاسمان بەرز دەكاتەوە و لە دوای خۆشی پەیامی ئاشتی بەجێدێڵێت. لەكاتێكدا جیهان سەرقاڵی شەڕی دژی تیرۆرە، شەماڵ قادر دەیەوێت بە دەستێك چەپڵە لێبدات و بە هێزی چاكە رووبەڕووی هێزی خراپە ببێتەوە. شەماڵ قادر، 40 بەهار تەمەنیەتی، بەڵام پاییزی تەمەن لە رووخساریدا بە تەواوی دەركەوتووە و سەرو ریشی سپی هەڵگەڕاوە. شەماڵ زۆربەی كات قژە درێژەكەی بەردەداتەوە و تێكەڵ بە ریشە درێژەكەی دەبێت، بەردەوامیش دارێكی درێژ بە دەستەوە دەگرێت و لە كێو و دۆڵان دەگەڕێت. شوێنی مانەوەشی ژێر كەپرێكە لە دەرەوەی شارێكی ئەڵمانیا. شەماڵ خەڵكی شارۆچكەی دووكانی پارێزگای سلێمانی و دەرچووی پەیمانگەی هونەرە جوانەكانی سلێمانییە.
پێش جەژنی قوربانی رابردوو، سەرۆكی یەكێك لە پارتەكانی رۆژئاوای کوردستان سەردانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەكات و بەتەنیا لەگەڵیدا كۆدەبێتەوە و پێیدەڵێت "ئێستاPYDبووەتە ئەمری واقیع، دەبێ حیزبەكانی دیكە لەگەڵی كۆببنەوە و رێكبكەون". دواترهەمان ئەو سەرۆك پارتە، ئاڵدارخەلیل، كە بە "پیاوی رۆژئاوا" دەناسرێت و ئەندامی تەڤدەمە، دەچێتە لای بارزانی و لەگەڵیدا كۆدەبێتەوە، لەوێ ئومێدێك بۆ كۆبوونەوەی حیزبەكانی رۆژئاوا شین دەبێت. ئەو نێوبژیكارە شێخ ئالی، سەرۆكی حیزبی ئەلوەحدە بووە، كە دوای وەرگرتنی رەزامەندیی بارزانی سەردانی قەندیل دەكات و لەگەڵ جەمیل بایك، هاوسەرۆكی KCKكۆدەبێتەوە، چونكە زۆربەی لایەنەكانی نێو ئەنجوومەنی نیشتمانی كورد لەسووریا پێیانوایەPYDهیچ هەنگاوێك بەبێجەمیل بایك نانێت. شێخ ئالی، دەزانێت یەكێتیش كاریگەری لەسەر سیاسەتی رۆژئاوای كوردستان هەیە، بۆیە دەچێتە سلێمانی و لەوێ لەگەڵ مەلا بەختیار، لێپرسراوی
ئاریتما موحەممەدی
ئەم بابەتە لە چەند بەش پێک دێت و پتر بابەتێکی فەلسەفی و کۆمەڵایەتییە و تێیدا هەوڵ دەدرێت کە بنەما سیاسیی و کۆمەڵایەتییەکانی کۆمەڵگا و کێشە و بەربەستەکانی بەردەم پێشکەوتن و نوێبوونەوە لە ڕوانگەی دوو توێژی مەزن و گرینگی کۆمەڵگاوە شی و شرۆڤە بکات و ئامانجەکانی پشت ئارەستە کردنی ڕووداوەکان ڕوون دەکاتەوە و کردار و بکەرەکانی بنەڕەتیی کایەی سیاسیی و بزووتنەوەکانی مەدەنیی کۆمەڵگا دەناسێنێت و لە هۆ و هۆکار و چارەسەرییەکان دەکۆڵێتەوە و ئەکتەری پشت ئەو ڕووداوانە دەناسێنێت! هاوکات لەم بابەتەدا باییخ بە کۆمەڵگای کوردستان و کێشە و بەربەستەکانی بەردەم پێشکەوتن و نوێبوونەوەی کوردستان دەدرێت و چۆنێتی چارەسەرکردنی کێشەکان ئاماژەیان پێ دەکرێت. گرینگترین خاڵی چارەسەری ئەوەیە کە ئێمە کێشە و بەربەستەکانی بەردەم پێشکەوتنی هەر کۆمەڵگایەک پێناسە بکەین و بناسین، ئەو کات دەکرێت کار لەسەر چارەسەرکردن و دۆزینەوەی ڕێگای چارەسەری
هادی سۆفی زادە