<sup>گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) سێیەمین بارمتەی ئەمریکیی سەربڕی. پیتەر کاسیگ بۆ رێکخراوێکی فریاگوزاری کاریدەکرد و ساڵێک پێش ئێستا کەوتە دەست داعش.

ئەمڕۆ سەرلەبەیانی داعش ڤیدیۆیەکی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا بڵاوکردەوە و تێیدا پیتەر کاسیگ بە سەربڕدراوی دەردەکەوێت. تیمی فاکت چێکینگی رووداو دوای بینینی ڤیدیۆکە و لێکۆڵینەوە لێی گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە ئەو ڤیدیۆیە پڕ تووندوتیژیترین ڤیدیۆیە کە تاوەکو ئێستا داعش بڵاویکردبێتەوە. 

لە رۆژانی رابردوودا دەنگۆی برینداربوونی سەربڕی ئەمریکییەکان، کە بە (جۆن) دەناسرێت و گومان دەکرێت راپەڕێکی خەڵکی بەریتانیا بێت، لە میدیاکاندا بڵاوبووەوە، بەڵام لەو ڤیدیۆیەدا کە ئەمڕۆ بڵاوبووەتەوە جۆن سەرلەنوێ دەردەکەوێتەوە و سەری سێیەمین بارمتەی ئەمریکیی بە بڕدراوی لەبەردەم خۆیدا داناوە. 

پێشتر داعش هەریەکە لە جەیمس فۆڵی و ستیڤ سۆلتۆڤ-ی ئەمریکیشی سەربڕی. هەروەها جۆن کامتڵ، کە ئەویش بارمتەیەکی ئەمریکییە و لەدەست داعشدایە، هەڕەشەی سەربڕینی لەسەرە.</sup> 

^16/11/2014

<sup>یوسف قەرزاوی، سەرۆكی یەكێتی زانایانی مسوڵمانی جیهان پێشوازی لە لێدوانەكانی هاشمی رەفسەنجانی، سەرۆكی ئەنجوومەنی دیاریكردنی بەرژەوەندییەكانی ئێران دەكات، كە رەخنەی لە شیعە گرتبوو بەوەی قسەی نەشیاو بە هاوەڵانی پێغەمبەری ئیسلام دەڵێن.

قەرزاوی لەبەیاننامەیەكدا رۆژی شەممە 15ـی تشرینی دووەمی 2014 رایگەیاند، قسەكانی رەفسنجانی چاوەڕواننەكراوبوون و درەنگیش كەوتن و هاوكات لەگەڵ ئەوەشدا سوپاسی ئەو قسە ئازادانە و ئازایەتی ئەو دەكەین.

قەرزاوی ئاماژەی بەوەشکردووە، کە كردار شەرتە نەك گوفتار شیبكاتەوە لە رێگەی مامەڵەكردنی ئێرانی شیعە مەزهەب لەگەڵ مسوڵمانانی سوننەدا و داواشی لە پیاوانی ئایینی شیعە و دەوڵەتی ئێران كرد بێڕێزیكردن بە مسوڵمانانی سوننە حەرام بكەن.

هاشمی رەفسەنجانی رۆژی 10 تشرینی دووەم رایگەیاندبوو، كە بەهۆی ناكۆكی نێوان شیعەو سوننە و بێڕێزیكردن بەرامبەر بە پیرۆزییەكانی سوننە لەلایەن شیعەوە، گرووپەكانی وەكو قاعیدە و داعش و تاڵیبان و چەندین گرووپی هاوشێوە دروستبوون.</sup>

rudaw

^15/11/2014

<sup>سەرمایەدارانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەتوانن ئۆتۆمبێلی گرانبەها هاوشێوەی رۆلز رۆیس و بوگاتی بکڕن، بەڵام کڕینی ئۆتۆمبێلی سەرۆکی ئۆرۆگوای لە جۆری بیتل، کە کۆمپانییای ڤۆڵکس واگن لە ساڵی 1987 بەرهەمی هێناوە ، بووەتە خەونی ئەو سەرمایەدارانە.
 
مۆخیکا لەم دواییانەدا رایگەیاندووە شێخێکی عەرەب بڕی یەک ملیۆن دۆلاری لە بەرامبەر فرۆشتنی ئۆتۆمبێلە شینەکەی پێداوە، کە لە زۆربەی ماڵپەڕەکانی ئینتەرنێت بڵاوکرایەوە لە کاتی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی وڵاتەکەی کە لە مانگی ئۆکتۆبەر بەڕێوەچوو، بەنێو دەنگدەرانیدا دەسووڕایەوە.

مۆخیکا رۆژی هەینی لە رادیۆیەکی لۆکاڵی بڵاویکردەوە کە ئۆتۆمبێلە 3000 دۆلارییەکەی هەرگیز نافرۆشێت و هەموو داواکاری فرۆشتنەکانیش رەتدەکاتەوە.

ئەو ئۆتۆمبێلە بووەتە هێمای ژیانی ئاسایی ئەو سەرۆکەی کە رەتیکردووەتەوە لە کۆشکی سەرۆکایەتی ژیان بەسەر بەرێت و خانووی گووندەکەی هەڵبژاردووە و زۆربەی مووچەکەشی لە بەرنامەی خۆشگوزەرانی کۆمەڵایەتی تەرخان دەکات لە وڵاتەکەی.
  
سەرۆکی ئۆرۆگوای دەشڵێت: "نازانم ئەو رۆژە دێت کە ئۆتۆمبێلەکەم بفرۆشرێت یاخوود نا، بەڵام تامن لە ژیاندابم ئەو لەلای خۆم دەبێت".</sup>

^15/11/2014

<sup>جەنەڕاڵ مارتین دێمپسی، سەرۆکی ئەرکانی هێزە هاوبەشەکانی سوپای ئەمریکا ئەمڕۆ دەگاتە هەرێمی کوردستان.

فەریق جەبار یاوەر، ئەمینداری وەزارەتی پێشمەرگەی کوردستان بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند: "بڕیارە ئەمڕۆ جەنەراڵ مارتین دێمپسی، سەرۆک ئەرکانی هێزە هاوبەشەکانی سوپای ئەمریکا بگاتە هەولێری پایتەخت و لەگەڵ سەرۆکی هەرێمی کوردستان و وەزارەتی پێشمەرگە کۆببێتەوە".

مارتین دێمپسی لە ساڵی 1952 لەداییکبووە و هەژدەمین فەرماندەی هێزە هاوبەشەکانی سوپای ئەمریکایە و ئێستا بەرزترین پلەی سەربازی هەیە لەناو هەموو هێزەکانی سوپای ئەمریکا.</sup>

^15/11/2014

<sup>لە ئەمریکا، خەڵکی بە پەرۆشەوە چاوەڕوانی ٢٤ ی ئەم مانگە دەکەن. لەسەنتەری ویڵسن، رۆژی چوارشەممە، هۆڵەکە جێگەی کەسی دیکە نەدەبووەوە. خەڵکی هاتوون بۆ گوێگرتن لە گفتوگۆیەکی پسپۆڕان لەسەر ئەگەری دروستبوونی رێککەوتن لەنێوان ئەمریکا و ئێران لەماوەی کەمتر لە دوو هەفتەدا.

کۆتایی هەفتە، لە مەسقەتی پایتەختی عومان، سێ رۆژی گفتوگۆ لەنێوان ئێران و ئەمریکاو وڵاتانی دیکەی گرووپی پێنج کۆ یەک نەیتوانی گۆڕانکارییەکی بەرچاو بەرهەمبهێنێت. بەڵام هێشتا پسپۆڕان تەواو بێئومێد نین.

درێژکردنەوەی گفتوگۆکان کەمترین دەسکەوتە، بۆیە ئێران و ئەمریکا لە هەوڵدان بۆ بەدیهێنانی گەورەترین ئامانج کە لابردنی تەواوی ئابڵوقە ئابوورییەکانە لەسەر ئێران لەبەرامبەر دروستبوونی دڵنیایی لای رۆژئاواییەکان کە ئێران چەکی ئەتۆمی دروستناکات.

کۆتایی هەفتە سەرۆک باراک ئۆباما گوتی لە هەردوو وڵات خەڵکانێک هەن کە دژی دروستبوونی رێککەوتنن لە نێوان وڵاتەکەی و ئێران. لە وڵاتەکەی بە ئاشکرا مەبەستی کۆمارییەکان بوو کە ئێستا دەسەڵاتیان زیاتربووە دوای ئەوەی هەفتەی رابردوو لە رێگەی هەڵبژاردنەوە کۆنترۆڵی تەواوی کۆنگرێسیان گرتە دەست. 

کۆنگرێس دەتوانێت ئابڵوقەی زیاتری ئابووری دژی ئێران پەسەندبکات.</sup>

^14/11/2014

<sup>هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان HDP ئاشکرای دەکات، پێشنیازی دانانی چەک لەلایەن عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان PKK لە مانگی ئادار تا نیسانی 2015 دەکرێت و لەلایەن پەکەکەوەشەوە چرای سەوزی بۆ هەڵکراوە.

سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان HDP لە كاتی بەشداریکردنی لە بەرنامەیەکی تەلەفزیۆنیدا گوتی: "ئەگەر لەنێوان شاندی حکومەت و ئۆجەلان رێککەوتن بکرێت، پەکەکە هەرە درەنگ مانگی ئادار تا نیسانی 2015 چەک دادەنێ و لەلایەن پەکەکەشەوە چرای سەوزی بۆ هەڵکراوە".

دەمیرتاش پێیوایە کە حکومەتی تورکیا بۆ گەیشتن بە رێککەوتن PKK یەکی بێچەکی دەوێت و دەڵێت: "حکومەتی تورکیا لەسەرەتاوە داوای پەکەکەی بێچەک دەکات، ئەمەش چاوەڕوانییەکی سرووشتی حکومەتە، بەڵام پرسی گرنگ ئەوەیە بە چ رێگایەک دەگەینە ئەو قۆناغە".

دەمیرتاش لەسەر زاری ئۆجەلانەوە دەڵێت: "بۆ گەیشتن بە رێککەوتن ئێمە ساڵەهای ساڵ درێژی ناکەینەوە، پێشنیازی من بۆ دەوڵەت ئەوە بووە کە ئەوان بە بەرنامەی چارەسەری خۆیان و نەخشەڕێگای خۆیانەوە بێن و منیش لەئیمرالی لەگەڵ راوێژکار و هاوڕێیانم تاوتوێی دەکەم، ئێوە نەخشەڕێگای خۆتان پێشکەش بکەن، منیش نەخشەڕێگای خۆم، رۆژێک دادەنیشین و و کۆتایی پێدەهێنین و دەگەینە رێککەوتن، منیش لە مانگی ئادار و نیسان داوا لە پەکەکە دەکەم و بانگەوازی چەکدانانیان بۆ دەکەم".

دەمیرتاش هەروەها دەڵێ: "قەندیل پشتیوانی لەم نەخشەڕێگایەی ئۆجەلان کردووە و بەرپرسانی  کۆما جڤاکێن کوردستان KCK گوتوویانە: "ئێمە لەسەر ئەم شێوازە، ئەنجامدانی رێککەوتن بەم رێگایە ئامادەین و دەرەنجامەکەی هەرچی بێت، لەپشت رێبەرەکەمانین".</sup>

^14/11/2014

<sup>نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ئێران دەڵێت، یەکێک لە هۆکارە سەرەکییەکانی رێکكەوتنی ئێران و هێزەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لەبارەی کەڵک وەرنەگرتن لە خاکی باشووری کوردستان بۆ هێرشکردنە سەر یەکدی، بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە قاسم سولەیمانی، فەرماندەی سوپای قودس کە تایبەتە بە ئۆپەراسیۆنەکانی دەرەوەی ئێرانی سوپای پاسداران، نوێنەری ئێران بووە لەو رێکكەوتنەدا.

نازم عومەر دەباغ لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ رۆژنامەی هەمشەهری ئێرانی لەبارەی کەسایەتی قاسم سولەيمانی و رۆڵی لە پێشهاتە سیاسییەکانی کوردستاندا ئاماژەی بەوە داوە، بنکەی حیزبەکانی کۆمەڵە و دیموکرات لە خاکی باشووری کوردستان دایە و پەکەکە و پژاکیش لەسەر سنوورەکان بارەگایان هەیە، بەڵام حکومەتی هەرێمی رێکكەوتنی لەگەڵ ئەو لایەنانە و هەروەها ئێران کردووە کە لە خاکی باشووری کوردستان بۆ هێرشکردنە سەریەکتری کەڵک وەرنەگرن. 

 دەباغ هەروەها ئاماژەی بەوە داوە، ئەگەر ئێران بەڕاستی پابەندی ئەو رێکكەوتنە نەبێ، دەتوانێ بە تەقاندنەوەی نارنجۆکێک لە بنکەکانی کۆمەڵە و حیزبی دیموکرات، ئەو رێکكەوتنە بشکێنێت. بەگوتەی نازم دەباغ، لەسایەی سەری ئێرانە کە ئەو رێکكەوتنە ناشکێندرێت، چونکە وەک خۆی دەڵێت قاسم سولەیمانی کە نوێنەری ئێران بووە بۆ ئەو رێکكەوتنە، پیاوێکی راستە و ئەگەر بەڵێنێکیدا جێبەجێی دەکات و پابەندی قسەی خۆی دەبێت.

لایەنەکانی حیزبی دیموکرات و کۆمەڵە کە زیاتر لە 20 ساڵە بنکە و بارەگاکانیان بۆ قوڵایی باشووری کوردستان گواستوونەتەوە، دەڵێن بەهۆی پاراستنی دەستکەوتەکانی کورد لە باشوور و ئەزموونی حکومەتی هەرێمی کوردستان دەستیان لە چالاکییەکانیان هەڵگرتووە. هەروەها ناڕاستەوخۆ باس لە هەبوونی رێکكەوتنێک لەگەڵ حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکەن بۆ هێرش نەکردنە سەر هێزەکانی ئێران لە خاکی باشووری کوردستانەوە. بەرپرسانی ئێرانیش بێ ئەوەی ئاماژە بەو رێکكەوتنە بدەن، دوورخستنەوەی بنکەی حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە دەستکەوتێکی سیاسی و سەربازی بۆ ئەو وڵاتە دەزانن و دەڵێن یەکێک لە گەورەترین سەر كارەكانی چەند ساڵەی دوای شۆڕشیان لەکۆڵ خۆیان کردووەتەوە. بەڵام حیزبەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان ئەوە رەتدەکەنەوە و دەڵێن ئەگەرچی بنکەی بەڕێوەبەرییان لە جوگرافیای رۆژهەڵاتی کوردستاندا نەماوە، بەڵام پەیوەندییان لەگەڵ نێوخۆی رۆژهەڵاتی کوردستان نەبڕاوە و وەک خۆیان دەڵێن زۆربەی ئەندامانیان تاوەکوو ئێستاش لەنێوخۆی رۆژهەڵاتی کوردستاندان.</sup>

^rudaw

^14/11/2014

<sup>بۆ یەکەمجار دوای زۆرتر لە سێ مانگ لە ئەنجامدانی هێرشی ئاسمانی بۆ سەر داعش، کۆشکی سپی  دان بەوەدادەنێت کە ستراتیژیەتی بەرەنگاربوونەوەی داعش ناکارایە و  باراک ئۆباما، سەرۆکی ئەمریکا داوا لە تیمی ئاسایشی نەتەوەیی دەکات کە ستراتیژییەتێکی دیکە بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش دابڕێژن.

لەماوەی هەفتەیەکدا تیمی ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکا چوارجار بۆ هەڵسەنگاندنی ستراتیژیەتی چارەسەری بنەڕەتی کە بە ستراتیژیەتی ئۆباما دژ بە داعش ناسراوە، کۆبووەتەوە. سەرچاوەیەک لە ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکا بە سێ ئێن ئێنی راگەیاندووە، باراک ئۆباما داوایکردووە ستراتیژیەتێک دابڕژرێت کە بتواندرێت داعش لە عێراق و سووریا تێکبشكێندرێت، هاوکات ئەو سەرچاوەیە ئەوەشی راگەیاندووە، کە کار بۆ گۆشەگیرکردنی حکومەتی سووریا و بەهێزکردنی ئۆپۆزیسیۆنی میانەڕەو دەکەن.

دەڤید فرانسیس و شابین موسکات لە گۆڤاری فۆرین پۆلیسی راپۆرتێکیان دەربارەی  کۆبوونەوەکانی تیمی ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکا ئامادەکردووە، ئەو دوو پسۆڕە پێیانوایە یەکێک لە بژاردەکانی بەردەم ئەمریکا بریتییە لە هەڵکشان و چڕکردنەوەی هێرشە ئاسمانییەکانی سەر داعش، هەروەها کۆشکی سپی و ئەندامانی کۆنگرێس ئەو باوەڕەیان لا دروستبووە ئیدی پێویستە هێزێکی وشکانی نێودەوڵەتی لە عێراق هەبێت بۆ لەناوبردنی داعش. ئەوەی ئەرکی ئەمریکای سەختترکردووە، بێهەڵوێستی تورکیایە بەرامبەر بە داعش. 

لە راپۆرتەکەی فۆرین پۆلیسیدا هاتووە، کە وەزارەتی گەنجینە و وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا شکستیان لە وشککردنی سەرچاوە داراییەکانی داعش هێناوە.

داعش بەلایەنی کەم خاوەن 400 ملیۆن دۆلارە. ئەم بڕە پارەیەش ناکرێت وەکو کاش هەڵبگیرێت، بەڵکو لە یەکێک لە بانکەکانی ناوچەکە لە تورکیا یان لە وڵاتانی کەنداوە.  وێڕای ئەوەی ئەمریکا ژمارەیەک بزنسمانی خستوونەتە لیستی رەشەوە، بەڵام هێشتا نەیتوانیوە ئەو بانکانە بدۆزێتەوە کە مامەڵە لەگەڵ داعش دەکەن.

لە راپۆرتەکەی فۆرین پۆلیسیدا ئاماژە بۆ ئەوە كراوە، وێڕای ئەگەری گۆڕینی ستراتیژیەتی ئەمریکا بەرامبەر بە داعش، بەڵام عێراق و دەرکردنی داعش دەبێت بە ئامانجی یەکەم لە ستراتیژیەتەکەدا، بۆئەم مەبەستەش دەبێت ستراتیژییەتەکەی هاوئاهەنگ بێت لەگەڵ پێشهاتەکانی سووریادا. 
   
 لە کۆتاییدا کۆشکی سپی دانی بەوەدانا بەم ستراتیژیەتە داعش لە ناونابرێت، لە ئێستا بەدواوە عێراق بە تایبەتی و جیهان بە گشتی چاویان لە واشنتنە کە چ پلانێکی دیکەی ستراتیژی دادەڕێژێت.</sup>  

^rudaw

^14/11/2014

<sup>تۆماس فریدمان لە دوایین وتاریدا بەراوردێک لە نێوان هەڵوێستی تورکیا بەرامبەر داعش و کوردستان دەکات و پێیوایە ئەنقەرە داعشی لە کوردستانی سەربەخۆ بەلاوە باشترە.

تۆماس فریدمان، نووسەری بەناوبانگی ئەمریکی لە وتارێکدا كە رۆژنامەی نیویۆرک تایمز بڵاویكردووەتەوە، پەردە  لەسەر گومانەکانی سەبارەت بە رەجەب تەییب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لادەدات. فریدمان دەڵێت ئەردۆغان خەون بە بنیاتنانی دەوڵەتێکی سوننی دەبینێت لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بە مەرجێک خۆی ببێت بە خەلیفەی. هەتا ئەوەش دێتەدی مانەوەی داعشی پێ باشترە لە بری کوردستانی سەربەخۆ.

فریدمان لە وتارەکەدا باس لە بنیاتنانی پردی سێیەمی ئیستەنبوڵیش دەکات و سەرنجی خوێنەرانی رادەکێشێت بۆ ناوی "یاوز سوڵتان سەلیم" کە ئەردۆغان دەستنیشانیکردووە بۆ ئەو پردە. سوڵتان سەلیم سوڵتانێکی سوننی مەزهەبی دەوڵەتی عوسمانییە کە لە ساڵی 1514 شەڕی لە سەفەوییە شیعە مەزهەبەکان بردووەتەوە. 

فریدمان دەڵێت نە دەستنیشانکردنی ئەم ناوە و نە ناڕەزایی عەلەوییەکان رێکەوت نین. بەڵکو ئاماژەیەکن بۆ ئەو خواستەی لە دڵی هەموو موسوڵمانێکی سوننیدا هەیە بۆ بوون بە خەلیفە.</sup>

^rudaw/ 

بێستون عوسمان

^13/11/2014

^{گروپێكی‌ چه‌كداریی مه‌سیحی به‌ناوی ئه‌سیریانی نیشتمانی له‌ عیراق، توانیویانه‌ كۆنتڕۆڵی‌ شارۆچكه‌ی (باكوفه‌) له‌ باكووری‌ عیراق بكه‌ن.}

^{حزبی‌ ئه‌سیریانی‌ نیشتیمانی‌، یه‌كێكه‌ له‌و گروپه‌ چه‌كدارییانه‌ی‌ كه‌ له‌م چه‌ند مانگه‌ی‌ دوایدا دروست بوون‌و له‌چه‌ند ناوچه‌یه‌كدا شانبه‌شانی‌ هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ دژی‌ چه‌كدارانی‌ داعش ده‌جه‌نگن.}

^{دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ توانیان ئه‌و شارۆچكه‌یه‌ له‌ده‌ستی‌ چه‌كدارانی‌ داعش رزگار بكه‌ن، كه‌ ناوچه‌یه‌كی‌ مه‌سیحی‌ نشینه‌و نزیكه‌ی‌ 30 كیلۆ مه‌تر له‌ موسڵه‌وه‌ دووره‌ و 22 گوندی‌ له‌سه‌ره‌، زیاتر له‌ 120 هه‌زار دانیشتووی‌ مه‌سیحی‌ هه‌یه‌، له‌ ئێستادا ئه‌و گروپه‌ به‌ته‌واوه‌تی‌ كۆنتڕۆڵیان كردوه‌.}

^{زۆربه‌ی‌ ئه‌و كه‌سانه‌ش كه‌ به‌شدارن له‌و حزبه‌دا خه‌ڵكی‌ ناوخۆین‌و ئه‌مه‌ش یه‌كه‌مینه‌ جار بێنه‌ ناو مه‌یدانی‌ شه‌ڕكردنه‌وه‌. چه‌ند كه‌سانێكی‌ ناو ئه‌و حزبه‌ش باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ هۆكاری‌ به‌شداریی‌ كردنیان بۆ ئه‌وه‌ ده‌گه‌ڕێته‌وه‌ كه‌ زیاتر پارێزگاری له‌ ناوچه‌ مه‌سیحی‌ نشینه‌كانیان بكه‌ن‌و هاوشێوه‌ی‌ هێزه‌كانی‌ پێشمه‌رگه‌ رۆڵیان هه‌بێت له‌ پارێزگاریكردن.}

^{ئاماده‌كردنی‌ : خه‌نده‌ مه‌جید}

^13/11/2014