فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

حیزبی دێمۆکراتی کورددستانی ئێران لە مانگی دیسەمبەری 2006 دوای کێشە و ململانێیەکی زۆری ناوخۆیی تووشی لێکترازان هات و بەشێک لە ڕێبەری و کادر و پێشمەرگە و ئەندامی حیزبەکە بە جیا و لەژێر ناوی “حیزبی دێمۆکراتی کوردستان” دا درێژە بە خەبات دا.

لە ماوەی نزیک بە 9ساڵی رابردوودا زۆر کەس و لایەن ویستیان هاوکار بن بۆ دیالۆگ و سەرەنجام یەکگرتنەوەی یەکجارەکییان، بەڵام ئەنجامی نەبوو.

هەردوو بەشی دێمۆکرات سەرەنجام هاوینی ساڵی 2012 دەرگای دیالۆگیان کردەوە و دانیشتنەکان دەستیان پێکرد.

لەو ماوەیە دا زۆرجار کێشە و ڕێک نەکەوتنەکان تا سنووری بنبەست ڕۆیشتوون، بەڵام دیسان بە هەوڵی ئەندامانی هەردوو بەش و جیدیەتی بەشی زۆری ڕێبەریی هەردوولا وتوێژەکان دەستیان پێکردووەتەوە.

رۆژی یەکشەمەی ئەم هەفتەیە کۆبوونەوەی مەکتەبی سیاسی و سکرتێری هەردوو لایەن دەستکرایەوە بە گفتوگۆ و دانوستانەکانی نێوان هەردوو لایەنی دیموکرات.

ئاژانسی باسنیوز کە بەردەوامی هەواڵ و پرسەکانی پەیوەندیدار بە دیموکراتەکانی رووماڵ کردووە، بەدواداچوونی بۆ پرسی یەکگرتنەوەیان کردووە و هەروەک لە دیدارێک لەگەڵ جێگری سکرتیری حدکدا هاتبوو، هەفتەی ڕابردوو حدکا بە پێشکەشکردنی گەڵاڵەی خۆی لە وەڵامی گەڵالەی پێشووتری حدک جارێکی دیکە رەوتێکی نوێ و جیدی بۆ یەکگرتنەوە دەست پێکرد.

بە جۆرێک کە ڕێبەریی حدک نەیانشاردەوە کە چاوەڕوانی ئەو ئاڵوگۆڕەیان لە چوونە پێشی حدکا بۆ یەکگرتنەوە دا نەدەکرد.

ماڵپەڕی پێشمەرگەکان کەلە حدکاوە نزیکە بە پشتراست کردنەوەی ئەم هەواڵە باسی لە رێککەوتنی سەرەتایی هەردوولایەنی دیموکرات لەسەر شەش خاڵ کردووە کە بریتین لە:

1 . مێژووی ئەو 9 ساڵەی هەردوو بەش بە مێژووی حیزبی دێمۆکرات دەناسرێ .

2 . لە ڕۆژی یەک گرتن تا کۆنگرە ی هاوبەش، ناو و هێما و دروشمەکان ئەوانە دەبن کە کۆنگرەی 15 حدکا پەسندی کردوون.

3 . پێش کۆنگرەی هاوبەش هەموو ئۆرگانەکان یەکدەخرێن و کۆنفڕانسەکان بە هاوبەشی دەگیرێن بۆ کۆنگرە.

4 . کۆنگرەی هاوبەش(16) کۆنگرەیەکی تەوافوقی دەبێ بۆ تەئیدی یەکگرتن و هەڵبژاردنی ڕێبەریی حیزبی یەکگرتوو .

5 . بەیانیەی یەکگرتن بە ناوی کۆمیتەی ناوەندیی هەردوو بەشی دێمۆکرات بەناو و هێمای خۆیانەوە دەبێ.

6. پڕۆسەی یەکگرتن لەلایەن کۆمیتەیەکی هاوبەشی هەردوولا بە سەلاحیەتی تەواو سەرپەرەستی دەکرێ.

ئەمانە و زۆر خاڵی دیکە ڕێککەوتنیان لەسەر کراوە، بەڵام هەتا ئێستە وردەکاریی زیاتر و چۆنیەتیی پرۆسەکە و قۆناغەکانی یەکگرتنەوە بڵاو نەکراونەتەوە و حدکا چاوەڕێێ وەڵامی فەرمیی حدک دەکات و مستەفا مەولوودی جێگری سکرتێری گشتیی حدکیش بە باسنیوزی راگەیەند:”ئێمە دوای تاوتوێکردنی ئەو پێشنیار و پڕۆژانەی حدکا، بە زووترین کات وەڵامیان دەدەینەوە.”

ئەگەر وەڵامی ئەوانیش قەبووڵی ئاکامی ئەو ڕێککەوتنە بێ کە مەکتەبی سیاسیی هەردوولا کردوویانە، ئەوا پڕۆسەی یەک گرتن دەست پێدەکات.
1/10/2015

 

سەبارەت بە ئەگەری ڕوودانی كودەتا بە سەر حكوومەتەكەی “حەیدەر عەبادی”، ئەندامێكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا ڕایگەیاند، ئەوانەی پەرە بەو دەنگۆیە دەددەن، زیانیان لە چاكسازییەكاندا بەر كەوتووە.

ئەمڕۆ دووشەممە 28/9/2015، “عەلی عەلاق”، ئەندامی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا لە پەرلەمانی عێراق ڕایگەیاند، ئەو دەنگۆیەی كە لە بەشێك لە دەزگاكانی ڕاگەیاندندا سەبارەت بە بوونی كودەتا بەسەر حكوومەتەكەی عەبادیدا بڵاو كراوەتەوە، دروست نییە. گوتیشی: “عێراق لە سەقامگیرییەكی سیاسیی باش دایە و ئاراستەیەكی بەهێز بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆر هەیە”. ئاماژەشی بەوە كرد كە ئەو كەسانەی بیرۆكەی پیلانی سیاسی و ئەگەری كودەتا بە سەر عەبادیدا زەق دەكەنەوە و لە میدیاكاندا برەوی پێ‌ دەدەن، لەوانە دان كە بەهۆی چاكسازییەكانی ئەم دوایییەدا زیانیان بەر كەوتووە.

پێشتر میدیاكانی عێراق لە زاری سەرچاوەیەكی ئەمنیی باڵاوە بڵاویان كردەوە، هەوڵێكی كودەتای سەربازی لە ناوچەی سەوزی شاری بەغدا پووچەڵ كراوەتەوە كە ئامانجی ڕووخاندنی حكوومەتەكەی حەیدەر عەبادی بووە. سەرچاوەكە ئەوەشی ئاشكرا كردبوو كە هێزێكی سەربازیی تایبەتی سەر بە ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق، ژمارەیەك گەورە ئەفسەریان بەتۆمەتی تێوەگلان لە هەوڵی كودەتا دەستگیر كرد. گوتیشی: “ئەوە سێیەمین هەوڵی كودەتا و تیرۆر كردنە كە دژ بە عەبادی جێبەجێ دەكرێت”.

ئەمە لە كاتێكدا بوو كە بەرەبەیانی ئەمڕۆ، حكوومەتی عێراق ڕایگەیاند، ئەمڕۆش تەواوكەری پشووی جەژنی قوربانە و لە سەرجەم فەرمانگەكاندا پشووی فەرمییە. هەندێك لە سەرچاوەكانیش هۆكاری ئەو ڕاگەیاندراوەیان بۆ بوونی ئەگەری كودەتا سەربازییەكە گەڕاندەوە.
30/9/2015

 

سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ڕایگەیاند، سەركەوتن بە سەر داعشدا لە سووریا بەدی نایەت، تەنیا ئەو كاتە نەبێت كە “بەشار ئەسەد”ی سەرۆكی سووریا، دەستبەرداری دەسەڵات دەبێت.

ئەمڕۆ سێشەممە 29/9/2015، “باراك ئۆباما”، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا لە بەردەم لوتكەی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر كە بە بەشداریی 100 سەركردەی وڵاتانی دونیا لە پەراوێَزی كۆمەڵەی گشتی بۆ نەتەوە یەكگرتووەكان، ڕایگەیاند: ڕووخاندن و لەناوبردنی ڕێكخراوی توندڕەوی داعش لە سووریا، داوای دانانی سەركردەیەكی نوێی ئەو وڵاتەیان لێ دەكات و بەبێ‌ دەستبەرداربوونی بەشار ئەسەد لە كورسیی سەرۆكایەتیی سووریا، ناتوانرێت داعش لەو وڵاتە لەناو ببرێت. ئەوەشی ئاشكرا كرد، داعش لە ماوەی ڕابردوودا یەك لەسەر سێی ئەو زەوییانەی لەدەست داوە كە لە عێراقدا داگیری كردبوو و لە سەرجەم ناوچە سنوورییەكانیشدا لەگەڵ توركیا، دابڕێندراوە.

هەرچەندە زۆربەی وڵاتانی جیهان لە سەر ئاستی سەرۆكەكەیاندا بەشدارییان لە لوتكەدا كرد، بەڵام بەهۆی ناكۆكیی نێوان ئەمریكا و ڕووسیا لە سەر لادانی بەشار ئەسەد، “ڤلادیمێر پوتین”ی سەرۆكی ڕووسیا، بەشداری لە لوتكەی بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر نەكرد و لە ئاستێكی دیپلۆماتیی باڵادا بەشدار بوون.
30/9/2015

 

وەزیری دەرەوەی سعوودیە لە دیدارێكی تەلەفزیۆنیدا هێرشی كردە سەر حەسەن رۆحانی و ئێرانی بە هۆكاری سەرەكیی پشێوی و وێرانیی سووریا لەقەڵەم داوە.

“عادڵ ئەلجەبیر” وەزیری دەرەوەی سعوودیە ئەمڕۆ سێشەممە 29 ـ 9 ـ 2015 لە دیدارێك لەگەڵ تەلەفزیۆنی ئەلعەرەبییە بە توندی هێرشی كردووەتە سەر حەسەن رۆحانی سەركۆماری ئێران و گوتەكانی لە كۆڕی گشتیی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و بە ناڕاست وەسف كرد و گوتی: “هەوڵەكانیان بۆ پاراستن و سەقامگیریی سووریا چەواشەكارانەن و ئێران بۆ خۆی هۆكاری سەرەكیی پشێوی و وێرانیی وڵاتی سووریایە.”

رۆحانی لە كۆڕی گشتیی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانی گوتبووی: “ئێمە هەروەك لە عێراق و ئەفغانستان یارمەتیدەر و پاڵپشتی سەقامگیریی دیموكراسین، ئامادەی یارمەتی ئاسایش و دیموكراسین لە سووریا و یەمەنیش. هەروەها راشیگەیاندووە ئێمە پاڵپشتیی بەردەوامیی دەسەڵاتین بە دەنگی میللەت، نەك پاڵپشتیی چەك و ئێمە لە سووریا پشتیوانی لە حكوومەتێك دەكەین كە مافی زۆرینە تێیدا پارێزراو بێت.”

ئێران و سعوودیە لەبارەی قەیران و شەڕی ناوخۆیی سووریاوە دوو هەڵوێستی جیا و دژ بە یەكیان هەیە، ئێران پاڵپشتی رژێمی بەشار ئەسەدە و سعوودیەش لایەنگری دژبەرانی ئەسەد.

كێشە و ناكۆیی نێوان ئەم دوو وڵاتە لەبارەی قەیرانی سووریا لە كاتێک دایە كە رووسیا بۆ چارەسەریی پرسی سووریا پڕۆژەیەكی نوێی راگەیاندووە كە تێیدا بەشداری و رۆڵی ئێرانی لە دانوستانەكان لەبەرچاو گرتووە.

وەزیری دەرەوەی سعوودیە لە درێژەدا ئاماژەی بە رۆڵی ئێران لە پێوییەكانی یەمەن كردووە و داوای لەو وڵاتە كردووە “واز لە پەرەدان بە شەڕ و پشێوی لە ناوچەكە و پشتیوانی لە كوودەتاچییەكان بهێنێت.”
30/9/2015

 

چەند سەرچاوەیەکی عێراقی رایانگەیاندووە، کە خەلیفەی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) شوێنی خۆی و چەند بەرپرسێکی باڵای سەربازیی دەگۆڕێت.

بەپێی ”سەرچاوە ئاگادارەکانی“ شەرقولئەوسەت، ئەبوبکر بەغدادی، خەلیفەی داعش لە موسڵەوە بەرەو ئەنبار رۆیشتووە و لەوێوە سەرکردایەتیی شەڕی داعش لە دژی هێز و میلیشیا عێراقییەکان دەکات.

هەروەها سەرچاوە سەربازییەکان لە شارۆچکەی حەدیسە رایانگەیاندووە، کە ئەبوبەکر بەغدادی چەند بڕیارێکی دەرکردووە، کە تێیاندا بڕیاری گۆڕینی سەرکردە سەربازییەکانی ناوچەکەی داوە، وک هەوڵێک بۆ سەرکەوتنیان بەسەر هێز و میلیشیا عێراقییەکان.

لە مانگی ئایاری 2015، چەکدارانی رێکخراوی داعش هێرشیانکردە سەر شاری روومادیی سەنتەری پارێزگای ئەنبار و توانییان ئەو شارە و چەند شار و شارۆچکەیەکی ئەو پارێزگایە داگیربکەن.
30/9/2015

 

(باسنیوز) شاخەوان كاكەمین –

جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا ڕایگەیاند، دەست پێ كردنەوەی پرۆسەی ئاشتی لە نێوان توركیا و پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)، كارێكی ئاسان نییە.

لە لێدوانێكدا بۆ ڕۆژنامەی (حوڕییەت)ی توركی، “یاڵچین ئاكدۆغان”، جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا ڕایگەیاند: “دوای شێواندنی بارودۆخی توركیا و ئاڵۆزییەكانی ئەو دوایییەی نێوان توركیا و پەكەكە، دانوستان و چوونە سەر مێزی گفتوگۆ ئاسان نییە، وەك ئەوەی هیچ ڕووی نەدابێت”.

ئاكدۆغان تێكچوونی بارودۆخەكەی خستە ئەستۆی پەكەكە و گوتی، لە كاتی بەڕێوەچوونی پرۆسەی ئاشتیدا، بە خراپ سوودیان لە ڕەوشەكە وەرگرتووە. ئاماژەی بەوەش كرد كە ئەوان هێرش ناكەنە سەر خەڵك، بەڵام لە ئانوساتی ئێستادا كە بارودۆخی ئەمنیی شێواوە، ناتوانن درێژە بە دانوستان بدەن.

قسەكانی جێگری سەرۆكوەزیرانی توركیا لە كاتێك دایە، هەفتەی ڕابردوو، “ڕەجەب تەیب ئەردۆگان”، سەرۆك كۆماری توركیا ڕایگەیاندبوو: “ئەگەر دانوستان دەستكەوتی ئەرێنی هەبێت، ئەگەری ئەوە هەیە دەست بە گفتۆگۆكانی پرۆسەی ئاشتی بكەینەوە”.

ڕۆژی (22/7/2015)، 2 پۆلیسی توركیا لە باكووری كوردستان كوژران، هێزكانی پاراستنی گەل (هەپەگە) كە باڵی سەربازیی پەكەكەیە، بەرپرسیارییەتی كوشتنی ئەو پۆلیسانەی لە ئەستۆ گرت. دواتر لە ڕۆژی (24/7/2015)، سووپای توركیا لە ڕێگەی فڕۆكەی جەنگی و تۆپخانەكانیەوە، دەستی بە تۆپباران كردنی بنكە و بارەگاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لە باشووری و باكووری كوردستان كرد، بەوەش كۆتایی بە ئاگربەستی نێوانیان هات. سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان و حكوومەتی هەرێمی كوردستانیش بەردەوام داوای گەڕانەوەی لایەنە ناكۆكەكان بۆ سەر مێزی دانوستاندن و پاراستنی گیانی خەڵكی سڤیل لەو ڕووبەڕووبوونەوانە، دەكەن.

30/9/2015

 

“باراك ئۆباما” ڕه‌خنه‌ی له‌و داخوازییانه‌ گرت كه‌ هه‌ندێك هێزی نێوده‌وڵه‌تی بۆ مانه‌وه‌ی “به‌شار ئه‌سه‌د” له‌پۆسته‌كه‌یدا بڵاوی ده‌كه‌نه‌وه‌. جه‌ختیشی له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌:” به‌شار ئه‌سه‌د دیكتاتۆره‌، به‌رمیلی ته‌قینه‌وه‌ ده‌خاته‌ خواره‌وه‌، منداڵان ده‌كوژێت، ئایا له‌دوای ئه‌وه‌ ده‌بێت هاوكاری بكه‌ین چونكه‌ له‌بری ئه‌و كه‌سێكی خراپتر دێته‌ پێشه‌وه‌؟”.

ئۆباما له‌خولی 70ی كۆبوونه‌وه‌ی كۆمه‌ڵه‌ی گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كاندا كه‌ ئه‌مڕۆ سێ شه‌ممه‌ ده‌ستی به‌كاره‌كانی كرد، گوتی: ” كاتێك دیكتاتۆرێك هه‌زاران كه‌س له‌خه‌ڵكی خۆی بكوژێت، ئه‌وه‌ مه‌سه‌له‌یه‌ك نیه‌ په‌یوه‌ندی به‌كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تییه‌وه‌ نه‌بێت، ته‌نها هێزی سه‌ربازی به‌س نیه‌ بۆ ئه‌وه‌ی ئۆقره‌یی له‌ سوریادا دروست بكات”.

هه‌روه‌ها گوتی: ” ئه‌سه‌د له‌وه‌ڵامی خۆپیشاندانی ئاشتیانه‌ی خه‌ڵكیدا به‌ كوشتن و بڕین وه‌ڵامی دایه‌وه‌، ئه‌وه‌ش ژینگه‌ی ئه‌م ململانێیه‌ی ئێستای دروستكرد. كاره‌ساتی وه‌ك ئه‌وه‌ی سوریا، له‌ناو حكوومه‌ته‌ دیموكراسییه‌كاندا سه‌رهه‌ڵنادات. ئێمه‌ش ئاماده‌ین بۆكاركردن له‌گه‌ڵ هه‌موواندا، به‌ئێران و ڕووسیاشه‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌ی سوریا”.

جگه‌له‌وه‌ش گوتی: ” وه‌ڵامی ئاسان له‌به‌رده‌ستدانیه‌ بۆ ئه‌وه‌ی له‌سوریا و ناوچه‌ی ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و باكوری ئه‌فریقادا ڕووده‌دات” دیسانه‌وه‌ داوای ماوه‌یه‌كی ڕاگوزه‌ری كرد كه‌ به‌شار ئه‌سه‌د له‌خۆ نه‌گرێت.
29/9/2015

 

ڕۆژنامه‌ی” سه‌نده‌ی ته‌له‌گراف” له‌ژماره‌ی ئه‌مڕۆیدا باس له‌وه‌ ده‌كات كه‌” دێڤید كامێرون” سه‌رۆكوه‌زیرانی به‌ریتانیا، ئاماده‌یه‌ بیرۆكه‌ی مانه‌وه‌ی ئه‌سه‌د له‌ده‌سته‌ڵاتدا بۆ ماوه‌یه‌كی كاتی قبوڵ بكات. تاكو ئه‌و كاته‌ی حكوومه‌تێكی یه‌كێتی نیشتمانی دروست ده‌كرێت.


ڕۆژنامه‌كه‌ له‌ سه‌رچاوه‌یه‌كی حكوومه‌تی به‌ریتانیاوه‌ كه‌ نه‌یویستوه‌ ناوی بڵاوبكرێته‌وه‌، ڕایگه‌یاند: ” بیروڕای كامیرون وایه‌ كه‌ له‌ئاستی دوور مه‌ودادا، ئاینده‌یه‌ك نیه‌ بۆ سورییه‌كان كه‌ تیایدا هه‌ست به‌ئاسوده‌یی بكه‌ن، ئه‌گه‌ر به‌شار ئه‌سه‌د سه‌رۆكی ده‌وڵه‌ته‌كه‌ بێت”.


سه‌باره‌ت به‌پرسیاری:ئایا ئه‌سه‌د بۆماوه‌یه‌كی كاتی ده‌مێنێته‌وه‌؟ سه‌رچاوه‌كه‌ گوتی: ” كامێرون داوای ئه‌وه‌ ناكات ده‌ستبه‌جێ ئه‌سه‌د له‌ده‌سته‌ڵات دوور بكه‌وێته‌وه‌”.


هه‌روه‌ها گوتی: ” هه‌میشه‌ بیرۆكه‌ی ئاڵوگۆڕی سیاسی له‌ئارادابووه‌”.


له‌هه‌مان چوارچێوه‌دا” هانس دیتریش گنشه‌ر” وه‌زیری پێشوی ده‌ره‌وه‌ی ئه‌ڵمانیا، له‌لێدوانێكدا بۆ هه‌فته‌نامه‌ی” فیلت ئیم زونتاغ”ی ئه‌ڵمانی كه‌ ئه‌مڕۆ بڵاوبووه‌ته‌وه‌، داوای له‌ئه‌ندامانی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی كردووه‌ كه‌ ده‌ستپێشخه‌رییه‌كی ئاشتی هاوبه‌ش بۆ قه‌یرانی سوریا ڕابگه‌یه‌نن.


له‌وباره‌یه‌وه‌ ده‌ڵێت: ” سوریا پێمان ده‌ڵێت كه‌ ئاشتی له‌وێ، ئاشتی ئێمه‌شه‌، بۆیه‌ پێویستمان به‌ ده‌ستپێشخه‌رییه‌كی ئاشتییه‌ له‌لایه‌ن ئه‌و وڵاتانه‌وه‌ كه‌ ئاماده‌ی له‌ئه‌ستۆگرتنی به‌رپرسیارێتین”.


گوتیشی: ” ئه‌وه‌ش پێویستی به‌ به‌شداری ئه‌ندامانی هه‌میشه‌ییی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشی نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه‌”.
29/9/2015

 

له‌هه‌مان ئه‌وكاته‌دا كه‌ سه‌رۆككۆماری ئێران ده‌ستپێكردنی قۆناغێكی تازه‌ی له‌نێوان ئێران و جیهاندا ڕاگه‌یاند، ڕه‌خنه‌ی توندیشی ئاراسته‌ی سعودیه‌و ئه‌مریكا كرد.


“حه‌سه‌ن ڕۆحانی” له‌كۆبوونه‌وه‌ی كۆمه‌ڵه‌ی گشتی نه‌ته‌وه‌یه‌كگرتووكاندا، وتاری وڵاته‌كه‌ی خوێنده‌وه‌و تیایدا گوتی: ” گه‌لی ئێران له‌ دڵته‌نگییه‌كی زۆر قوڵدا ده‌ژی، به‌هۆی ئه‌وه‌ی هه‌زاران موسڵمان له‌ مینادا كوژران. له‌ وه‌زری حه‌جدا، كه‌ سه‌دان ئێرانییان تێدابوو”.


گوتیشی: ” ئه‌و ڕووداوه‌ی له‌مینا ڕوویدا، به‌هۆی خراپی به‌ڕێوه‌بردنه‌وه‌ بوو”.


هه‌روه‌ها گوتیشی: ” ئه‌وه‌ی حاجییه‌كان له‌مینادا ڕووبه‌رووی بوونه‌وه‌، زیانێكی گه‌وره‌یه‌ كه‌ به‌پاره‌و سامان قه‌ره‌بوو ناكرێته‌وه‌، داوا له‌سعودیه‌ ده‌كه‌ین به‌ ئه‌ركی خۆی هه‌ستێت و، ته‌رمی ئێرانییه‌كان بگێڕێته‌وه‌و، چاره‌نوسی ونبووه‌كانیش دیاری بكات”.


له‌بڕگه‌یه‌كی تری وته‌كه‌یدا، سه‌رۆكی ئێران ئاماژه‌یدا به‌ ده‌ستپێكردنی سه‌رده‌م و قۆناغێكی تازه‌ له‌نێوان ئێران و جیهاندا. له‌وباره‌یه‌وه‌ گوتی: ” ئێمه‌ بڕیارمانداوه‌ كه‌شی نوێ ده‌ست پێ بكه‌ین. له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌شدا پارێزگاری له‌ بیروباوه‌ڕی خۆمان ده‌كه‌ین” گوتیشی: ” نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بڕیارێكی ساغڵه‌میدا، به‌وه‌ی گه‌مارۆكانی له‌سه‌ر ئێران لابرد”.


له‌ پێناسه‌ی بڕیاره‌كانی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشدا كه‌له‌دژی ئێران ده‌رچوون گوتی: ” بڕیاری نایاسایی بوون، جگه‌له‌وه‌ش بێ سوود بوون، هه‌ربۆیه‌ ده‌بینین ئه‌مریكا ناچاربوو واز له‌گه‌مارۆ بهێنێت و، ده‌ست به‌فشار بكات. له‌م میانه‌یه‌شدا به‌هاوڕێیه‌تی وڵاتانی ئه‌ورووپا ده‌ستی به‌ دانوستان له‌گه‌ڵماندا كرد”.


هه‌روه‌ها هۆشداریدا له‌وه‌ی: ” ڕێكخراوه‌ تیرۆریستییه‌كان له‌ناوچه‌كه‌دا ده‌بنه‌ حكووماتی تیرۆریستی” له‌م چوارچێوه‌یه‌شدا پێشنیاری ئه‌وه‌ی كرد كه‌: ” قه‌ڵاچۆكردنی تیرۆر بخرێته‌ ناو بڕوانامه‌ی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كانه‌وه‌” جگه‌له‌وه‌ش گوتی: ” ئێمه‌ ئاماده‌ین هاوكاربین بۆ بڵاوكردنه‌وه‌ی دیموكراسی له‌سوریاو یه‌مه‌ندا، وه‌ك چۆن له‌ عێراق و ئه‌فغانستاندا هاوكاربووین”.


زیاتر دواو گوتی: ” ئه‌گه‌ر ده‌ستدرێژی ئه‌مریكا نه‌بوایه‌ بۆسه‌ر ئه‌فغانستان و عێراق، ئه‌گه‌ر هاوكاری ڕه‌های ئه‌مریكا نه‌بوایه‌ بۆ ئیسرائیل، ئێستا تیرۆریسته‌كان پاساویان نه‌بوو بۆ تاوانه‌كانیان”.


دواتر به‌م ڕسته‌یه‌ كۆتایی به‌قسه‌كانی هێنا: ” زۆر پێویسته‌ بۆ ئیداره‌ی ئه‌مریكا، له‌بری ئه‌ویه‌ ڕاستییه‌كان بشێوێنێت، تۆمه‌تی به‌تاڵ بخاته‌ پاڵ ئه‌وانی تر، باشتره‌ كار بكات بۆ دانانی سنورێك بۆ سیاسه‌ته‌ هه‌ڵه‌كانی خۆی.كه‌ ده‌بنه‌ هۆی تایفه‌گه‌ری و توندوتیژی له‌ناوچه‌كه‌دا”.
29/9/2015

 

ژمارەیەك سەربازی پێشووی سوپای فەڕەنسا بڕیاریان دا، وەك خۆبەخش لە ڕیزی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستاندا شەڕ لە دژی ڕێكخراوی توندڕەوی داعشدا بكەن.

بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی كە میدیاكانی فەڕەنسا بڵاویان كردووەتەوە، ژمارەیەك سەربازی پێشووی سوپای فەڕەنسا كە لە ساڵانی 2009 تا 2012 لە ئەفغانستان، شەڕیان لە دژی بزووتنەوەی تاڵیبان كردووە و كەتیبەی (تاسك فۆرس لافییت)ی فەڕەنسییان هەبووە، بڕیاریان داوە، وەك دەستپێشخەرییەكی كەسیی خۆیان، بێنە كوردستان و لە ڕیزی پێشمەرگەدا شەڕ لە دژی داعش بكەن. ژمارەی ئەو چەكدارانە لە نێوان 25 بۆ 55 چەكدار دەبێت كە جگە لە عێراق و ئەفغانستان، بەشێكیان لە دژی چەتە دەریایییەكانی سۆماڵ شەڕیان كردووە و سەر بە هێزی پیادە و هێزی ئاسمانیی سوپای فەڕەنسا بوون.

لەمبارەیەوە ئاژانسی (فرانس 24) بە پشت بەستن بە زانیارییەكان ڕۆژنامەی (لۆفیگارۆ)ی فەڕەنسی بڵاوی كردەوە، ئەو سەربازە فەڕەنسییانە ڕایانگەیاندووە، ئەزموونی سەربازییان بۆ خزمەتی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان بەكار دەهێنن و وەك خۆبەخش مەشق و ڕاهێنان و پلانی سەربازی لەگەڵ پێشمەرگە دادەنێن.

یەكێك لەو سەربازانە بە ڕۆژنامەكەی ڕاگەیاندووە كە ڕێكخراوی توندڕەوی داعش، تاوانێكی زۆری ئەنجام داوە و ئەوان بە دەست بەستراوی نامێننەوە، وەك سەربازەكە ئاماژەی پێ‌ داوە.

یەكێكی دیكە لە سەربازەكان ئەوەی ئاشكرا كردووە كە سەبارەت بە هاتنە نێو ڕیزەكانی پێشمەرگەوە، لە ڕێگەی تۆڕی كۆمەڵایەتیی (فەیسبووك)، لەگەڵ بەرپرسێكی پێشمەرگە قسەی كردووە و سەرجەم لایەنەكانی پەیوەندی كردنەكەیان ڕوون كردووەتەوە.

ئەو سەربازە فەڕەنسییانەی كە بڕیاریان داوە وەك خۆبەخش پەیوەندی بە ڕیزەكانی پێشمەرگەوە بكەن، پێڕەوی ئایینە جیاوازەكانی وەك (مەسیحی، یەهوودی و موسوڵمان)ن و بەشێكیشیان پێڕەوی هیچ ئایینێك نین. هەندێك لەو سەربازانە باوكن و منداڵەكانیان لە فەڕەنسا جێدەهێڵن.

باس لەوە دەكرێت، ئەو سەربازانە لە ئینتەرنێتەوە هەڵمەتێكیان بۆ كۆكردنەوەی كۆمەك بۆ پڕۆژەی خۆبەخشییەكەیان دەست پێ‌ كردووە و توانیویانە زیاتر لە 25 هەزار یۆرۆ كۆبكەنەوە. ئاژانسی (فرانس 24) ئاشكراشی كردووە كە تائێستا، 3 كۆمەڵە لەو سەربازانە گەیشتوونەتە كوردستان و چاوەڕوانیش دەكرێت لە چەند هەفتەی داهاتوودا، سەربازەكانی دیكە بگەنە كوردستان.

بەپێی یاساكانی فەڕەنسا، حكوومەتی ئەو وڵاتە ڕێگە لە هاووڵاتییانی ناگرێت، لە دەرەوەی زەوییەكانی فەڕەنسادا شەڕ بكەن، بەڵام لە ساڵی 2013وە، یاسایەكی نوێ لە فەڕەنسا دەركراوە و كە بەهۆیەوە چوونە نێو هەر شەڕێكی هاووڵاتییانی فەڕەنسی لە دەرەوەی فەڕەنسا و لە بەرامبەر پارەدا، قەدەغەیە، بەڵام ئەو سەربازانە لەبەر ئەوەی بەخۆبەخش دێنە هەرێمی كوردستان و شەڕ لە دژی داعش دەكەن، یاساكە ڕێگەیان لێ‌ ناگرێت.

پێشمەرگە جگە لەوەی كاریگەرترین هێزی دژ بە ڕێكخراوی توندڕەوی داعشە لە سەر زەوی، تاكە هێزی ناوچەكەشە كە هیچ جیاوازییەكی نەتەوەییی و ئایینی تێدا نییە و سەرجەم پێكهاتەكان بەبێ‌ جیاوازی دەپارێزێت.
29/9/2015

 

سه‌رۆككۆماری ڕووسیا كه‌مێك له‌مه‌وبه‌ر وتاری ساڵانه‌ی وڵاته‌كه‌ی له‌به‌رده‌م كۆمه‌ڵه‌ی گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كاندا خوێنده‌وه‌و، تیایدا ئاماژه‌ی به‌چه‌ندین كێشه‌ و دۆسیه‌ی زیندووی جیهان كرد. هه‌روه‌ها باسی له‌ دۆخی گشتی جیهان و، ململانێ و هاوكاری نێوان زلهێزه‌كان كرد. هاوكات باسی له‌ چه‌ندین چه‌مكی په‌یوه‌ندییه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌كان كردو، مافی به‌كار هێنانی ڤیتۆیشی له‌ناو ڕێكخراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كاندا به‌مافێكی ئاسایی وڵاتانی ئه‌ندامی ئه‌نجومه‌نی ئاسایش له‌قه‌ڵه‌مدا.


“فلادیمێر پۆتین” له‌وتاری ساڵانه‌ی وڵاته‌كه‌یدا له‌به‌رده‌م كۆمه‌ڵه‌ی گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كاندا، باسی له‌پرسی داعش كردو چه‌ند لایه‌نێكی تۆمه‌تبار كرد به‌وه‌ی داعش په‌روه‌رده‌ ده‌كه‌ن. له‌وباره‌یه‌وه‌ گوتی: ” داعش ئێوه‌ په‌روه‌رده‌ی ده‌كه‌ن، مه‌شقی پێده‌كه‌ن و هاوكاری ده‌كه‌ن” به‌ڵام ئه‌و لایه‌نانه‌ی دیاری نه‌كرد كه‌ ئه‌و كاره‌ ده‌كه‌ن.


سه‌رۆككۆماری ڕووسیا زیاتر گوتی: ” هه‌ڵه‌یه‌كی گه‌وره‌یه‌ مامه‌ڵه‌ نه‌كرێت له‌گه‌ڵ به‌شار ئه‌سه‌ددا بۆ له‌ناوبردنی داعش”.


هه‌روه‌ها گوتی: ” له‌هه‌موو جیهاندا ته‌نها جه‌نگاوه‌ره‌ كورده‌كان و سوپای سوریا ده‌توانن به‌ره‌نگاری داعش ببنه‌وه‌و، له‌سنوری خۆیدا ڕایبوه‌ستێنن”.
29/9/2015

 

ئه‌مڕۆ چه‌كدارانی سه‌ربه‌ڕێكخراوی داعش، له‌یه‌ك كاتدا هێرشیان كرده‌ سه‌ر 10 خاڵی پشكنینی سه‌ربه‌ پۆلیسی ئه‌فغانستان.


“حاجی غالب” حاكمی هه‌رێمی ئه‌شین ڕایگه‌یاند: ” ئه‌مه‌ یه‌كه‌مجاره‌ چه‌كداره‌كانی داعش هێرشی ڕێكخراوی له‌وجۆره‌ بكه‌نه‌ سه‌ر پۆلیس له‌ ویلایه‌تی نه‌نگرهار” هاوكات” ئه‌حمه‌د زیاء عه‌بدولزای”وته‌بێژ به‌ناوی حاكمی ویلایه‌ته‌كه‌وه‌ هه‌مان زانیاری پشتڕاستكرده‌وه‌.


“نه‌نگرهار” یه‌كێكه‌ له‌ ویلایه‌ته‌ هه‌ره‌ پشێوه‌كانی ئه‌فغانستان، به‌چڕی چه‌كداره‌كانی تاڵیبانی تێدا بڵاوبوه‌ته‌وه‌، له‌گه‌ڵ چه‌كدارانی داعشیش له‌ململانێدان له‌سه‌ر كۆنترۆڵ كردنی زه‌وی.


ئه‌م هێرشه‌ له‌دوای بڵاوبوونه‌وه‌ی ڕاپۆرتی” قاعیده‌ و تاڵیبان” دێت كه‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان بڵاوی كرده‌وه‌. له‌ڕاپۆرته‌كه‌دا جه‌خت له‌وه‌ كراوه‌ته‌وه‌ كه‌ ژماره‌ی چه‌كدارانی داعش له‌ئه‌فغانستان، به‌به‌راورد به‌ تاڵیبان و قاعیده‌ زیاتر ده‌بێت.


به‌گوته‌ی ڕاپۆرته‌كه‌: ” له‌ئێستادا چه‌كدارانی داعش له‌ 25 ویلایه‌تی ئه‌فغاندا بوونیان هه‌یه‌”.


هه‌ڵكشانی هه‌ژمونی داعش ئیداره‌ی ئه‌مریكایشی تووشی نیگه‌رانی كردووه‌، چونكه‌ ئه‌و ئیداره‌یه‌ بڕیاریداوه‌ كۆتایی 2016 سه‌ربازه‌كانی له‌ئه‌فغانستان بكێشێته‌وه‌ كه‌ ژماره‌یان 9000 كه‌سه‌. بۆبه‌ به‌پرسێكی باڵای ئه‌مریكا دوێنێ جه‌ختی له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ ئیداره‌كه‌ی به‌چڕی چاودێری زیادبوونی ژماره‌ی چه‌كدارانی داعش ده‌كات له‌ئه‌فغانستاندا”.
28/9/2015

 

“بیل كلینتۆن” سه‌رۆكی پێشووتری ئه‌مریكا پێی وایه‌ “دۆناڵد ترامب” ملیاردێری ئه‌مریكی ده‌بێته‌ كاندیدی كۆمارییه‌كان. هه‌روه‌ها بڕوای خۆی ده‌ربڕی له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی “هیلاری كلینتۆن”یش، سه‌رۆكێكی مه‌زنی ئه‌مریكا ده‌بێت.
كلینتۆن له‌به‌رنامه‌ی”جی.پی.ئێس”ی كه‌ناڵی”سی.ئێن.ئێن” له‌گه‌ڵ ڕۆژنامه‌نووسی به‌ناوبانگ”فه‌رید زه‌كه‌یا”دا گوتی: ” له‌سه‌ره‌تاوه‌ ترامب لێهاتووه‌ له‌بواری نیشانه‌ بازرگانییه‌كاندا، هه‌روه‌ها توانیشی له‌ڕێی چه‌ند لێدوانێكه‌وه‌ دڵگه‌رمی جه‌ماوه‌ر بۆخۆی دروست بكات، وه‌ك ئه‌وه‌ی گوتی دیوارێك له‌سه‌ر سنوری باشور له‌گه‌ڵ مه‌كسیك دروست ده‌كه‌م، هه‌روه‌ها گوتی هاوه‌رده‌كردنی كاڵا له‌ چینه‌وه‌ ڕاده‌گرم”.
كلینتۆن گوتیشی: ” ئه‌م هه‌ڵبژاردنه‌ ئاسایی نابێت، پێم وایه‌ ترامب ده‌بێته‌ كاندیدی پارتی كۆماری. ناتوانم له‌وه‌ دڵنیابم، چونكه‌ من له‌جیهانی سیاسه‌ت دووركه‌وتوومه‌ته‌وه‌، بیست ساڵ به‌مه‌وبه‌ر من خۆم كاندید كردبوو”.
سه‌باره‌ت به‌”هیلاری” هاوسه‌ریشی، ناوبراو گوتی: ” من ئێستا به‌ڕاستیمه‌و، له‌كه‌س توڕه‌ نیم، دامه‌زراوه‌كه‌مم خۆش ده‌وێت و، شانازی به‌هیلارییه‌وه‌ ده‌كه‌م، هه‌موو هاوكارییه‌كیشی پێشكه‌ش ده‌كه‌م. پێم وای وڵاته‌كه‌مان پێویستی به‌كه‌سێكه‌ هه‌موو ئه‌و پێشكه‌وتنانه‌ دروست بكات.. بۆیه‌ پێم وایه‌ هیلاری سه‌رۆكێكی مه‌زن ده‌بێت بۆ ئه‌مریكا”.
27/9/2015

 

“ئه‌حمه‌د داود ئۆغڵۆ” سه‌رۆكوه‌زیرانی توركیا له‌میانه‌ی وتارێكدا كه‌له‌ نیویۆرك پێشكه‌شی كرد، ئاماژه‌ی به‌وه‌دا كه‌ وڵاته‌كه‌ی كه‌وتۆته‌ ناو بازنه‌یه‌كی ئاگرینه‌وه‌. ئه‌وه‌ش وه‌ك ئاماژه‌دانێك به‌وه‌ی ئه‌و جه‌نگ و كاولكارییه‌ی له‌وڵاتانی دراوسێی توركیادا تیرۆر دروستی كردووه‌. هه‌روه‌ها جه‌ختی له‌وه‌ش كرده‌وه‌ كه‌ ئه‌وان پشتی تیرۆریان شكاندووه‌و، چیتر ڕێگه‌ به‌هیچ هێرشێك ناده‌ن.


ئۆغڵۆ هه‌روه‌ها گوتی: ” ئێمه‌ ئه‌م رۆژانه‌ به‌قۆناغێكی زۆر سه‌ختدا گوزه‌ر ده‌كه‌ین. ده‌ورمان به‌ بازنه‌یه‌كی ئاگرین ده‌روردراوه‌. بنه‌ڕه‌ت و پێكهاته‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی ئه‌و وڵاتانه‌ به‌ته‌واوی وێران بووه‌ كه‌ شه‌ڕی ئه‌هلییان تێدایه‌، وه‌ك سوریا و عێراق و یه‌مه‌ن و لیبیا و لوبنان و ئۆكرانیا”.


جه‌ختیشی له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ : ” ئێمه‌ پشتی تیرۆرمان شكاندووه‌و، له‌ئێستاوه‌ ڕێگه‌ناده‌ین به‌هیچ هێرشێكی تر كه‌ بكرێته‌ سه‌رمان”.
27/9/2015

 

سەربەخۆخوازانی هەرێمی کەتەلۆنیا، لە هەڵبژاردنی پەرلەمانیی هەرێمەکەیاندا، سەرکەوتن.

بەپێی ئەنجامە ناکۆتاییەکان، زۆرینەی رەهای بەشداربووانی هەڵبژاردن، دەنگیان لەبەرژەوەندی سەربەخۆخوازانی هەرێمەکەیان داوە.

هەردوو پارتی جوداخوازی گردبوونەوەی “بەیەکەوە لەپێناو بەڵێ” و لیستی “یەکێتی میللەت”، کە چەپەکانی هەرێمەکەن، سەرکەوتووبوون و 72 کورسی، لە کۆی 135 کورسیی پەرلەمانیان مسۆگەر کرد.

ئەو دوو لیستە جوداخوازە پێشتر رایانگەیاندبوو، کە لە ئەگەی سەرکەوتنیان لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کەتەلۆنیا لە رۆژی 27ـی ئەیلول، تاوەکو 18 مانگی دیکە سەربەخۆبوونی یەک لایەنەی کەتەلۆنیا و دەرچوونی لەژێر دەسەڵاتی ئیسپانیا رادەگەیەنن.
28/9/2015

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان