فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان (هەدەپە) ڕایگەیاند، ”مەسعود بارزانی“، سەرۆکی دەوڵەتی کوردانە و پێگەیەکی سیاسیی بەهێزی لە ناوچەکەدا هەیە.

لە کۆنفرانسێکی ڕۆژنامەوانیدا کە کەمێک لەمەوبەر لە شاری ئامەدی کوردستانی باکوور ئەنجامی دا، ”سەڵاحەدین دەمیرتاش“، هاوسەرۆکی هەدەپە ئاماژەی بەوە دا: ”مەسعود بارزانی، سەرۆکی دەوڵەتی کوردانە و پێگەیەکی سیاسیی بەهێزی هەیە“.

دەمیرتاش گلەییەکی زۆری لە دەوڵەتی تورکیا و حکومەتی ئەنقەرە کرد و ڕایگەیاند، دەوڵەت مافی کوردان پێشێل دەکات و خەڵکی سڤیل دەکاتە قوربانی و دواتریش داوای پێکەوەژیان دەکات. گوتیشی: ”پارتی داد و گەشەپێدان (ئاکەپە) هیچ پڕۆژەیەکی بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد نییە“. دووپاتیشیکردەوە کە ئەوان بۆ چارەسەرکردنی کێشەکان هەر شتێک پێویست بێت، دەیکەن.

هەر لەو کۆنفرانسە ڕۆژنامەوانییەدا، دەمیرتاش باوەڕی خۆی و هەدەپەی بۆ دانوستاندن و گفتوگۆکان دووپات کردەوە و ڕاشیگەیاند، بۆ دەست پێکردنی گفتوگۆ، بەرپرسانی ئاکەپە هیچ کاردانەوەیەکی ئەرێنییان نیشان نەداوە.

پێشتر ”لەیلا زانا“، ئەندامی پەرلەمانی تورکیا و ژنە سەرکردەی کوردی کوردستانی باکوور ڕایگەیاندبوو، هەر کەسێک لە دژی هەنگاوە سەربەخۆکانی بارزانیدا بوەستێتەوە، دژی پێشمەرگە و شەڕڤان و کوردە.

30/12/2015

 

 

ڕێککەوتنی ستراتیژی نێوان پارتی و یەکێتی نوێ دەکرێتەوە و پارتی لە چوارچێوەی سیستەمی حوکمڕانیدا، دەستپێشخەری بۆ یەکێتی دەکا.

دوای ئەوەی لە چەند ساڵی رابردوودا، جۆرە ساردییەک کەوتە نێوان پارتی دیموکراتی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و ڕێککەوتنی ستراتیژیی نێوانیان لاواز بوو، ھەندێ لە سەرکردەی ھەردوولا گەیشتبوونە ئەو بڕوایەی، کە ئەو ڕێککەوتنە بۆ ئەو قۆناغە باوی نەماوە، بەڵام ئێستا بە ھۆی بارگرژییەکانی ئەم دواییەی سلێمانی و ھەلەبجە و ھەردوو دەڤەری راپەڕین و گەرمیان ھێرشکردنە سەر بارەگاکانی پارتی و سووتاندنیان و کوشتنی کادیرانیان، بە دوایدا دوورخستنەوەی بزووتنەوەی گۆڕان لە حکوومەت و سەرۆکایەتیی پەرلەمان، ئێستا ھەردوولا (یەکێتی و پارتی) نزیک بوونەتەوە لە یەکتری و گەیشتوونەتە ئەو بڕوایەی، کە نوێکردنەوەی ھەندێ لە ماددەکانی ئەو ڕێککەوتنە، بە تایبەتیش لە بواری حوکمڕانی و سەربازی بۆ ئێستای پارتی و یەکێتی پێویستە.

بەپێی زانیارییەکانی (باس)، پارتی دیموکراتی کوردستان لەو ڕووەوە و لە چوارچێوەی سیستەمی حوکمڕانیدا، دەستپێشخەریی بۆ یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەکات و بەپێی زانیارییەکانیش بەشێکی زۆری سەرکردایەتیی یەکێتی و فەرماندە سەربازییەکانی ئەو حزبە لەگەڵ نوێکردنەوەی ئەو ڕێککەوتنەدان، کە پێیانوایە ئەو ڕێککەوتنە لە ڕابردوودا دەستکەوتی زۆری لێ کەوتووەتەوە و بۆ ئێستاش گرنگیی زۆری ماوە و لە قۆناغەکانی داھاتووشدا خەڵکی کوردستان بۆ ئاشتەوایی نیشتمانی، زیاتر سوود لە ڕێککەوتنەکە وەردەگرن.

عەلی حسێن، ئەندامی ئەنجومەنی سەرکردایەتیی پارتی دیموکراتی کوردستان بۆ (باس) ڕای گەیاند، ڕێککەوتنی ستراتیژی بۆ قۆناغێک بووە کە ھەموو خەڵکی کوردستان بە لایەنە سیاسییەکانیشەوە سوودیان لێی وەرگرتووە و گوتی: “بە حوکمی مێژووی سەربازی و سیاسی، بەرپرسیاریەتی لەسەر شانی پارتی و یەکێتی بووە، لەم قۆناغەش بە ھەمان شێوە ڕەنگە بەرپرسیاریەتیی پارتی و یەکێتی لە خەڵکی دیکە زیاتر بێت”.

ھێمای بۆ ئەوەش کرد، لەگەڵ یەکێتی کە ڕێککەوتنی ستراتیژیان ھەبووە، ئەگەر ھەندێ خاڵەکانی ڕێککەوتنەکەش نەمابن، بەڵام کۆمەڵێک لە خاڵەکانی ھەر دەمێننەوە، چونکە خاڵی ئیجابین و پێویستە لەنێوان ھەموو لایەنەکاندا بوونیان ھەبێ و گوتیشی: “بەرپرسیاریەتی لە ئەستۆی ھەموو لایەکدایە، بەڵام ئەوەی ئێمە کە پێشمەرگەمان بە یەکەوە لە یەک سەنگەردایە بەرامبەر بە دوژمن، ڕاستە پێشمەرگەی کوردستانە، بەڵام لە ڕووی بیروڕاوە پارتی و یەکێتین. کەوابێت بەرپرسیاریەتییەکەی ئێمە زیاترە و دەبێت لە ئاستی چاوەڕوانییەکانی خەڵکدا بین، لەبەرئەوە پێویستە پێش ھەموو لایەنەکان لە ڕیزی ھەرە پێشەوە بین بۆ ئەو بەرپرسیاریەتییە”.

جەختی لەسەر ئەوەش کرد کە لەگەڵ یەکێتی خاڵی ھاوبەشیان زۆرە و ئەو خاڵانەش ماونەتەوە و دەڵێ: “قۆناغی ئەمڕۆ وا دەخوازێ متمانەی زیاتر لە نێوان ھەردوو لاماندا بوونی ھەبێ”.

ھاوکات مستەفا چاوڕەش، ئەندامی سەرکردایەتیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و بەرپرسی مەڵبەندی پێشمەرگەی یەکێتی، بۆ (باس) ڕای گەیاند، ڕێککەوتنی ستراتیژیان لەگەڵ پارتی بە شێوەیەکی فەرمی ھەڵنەوەشاوەتەوە و ئەو کەموکوڕییانەی کە ھەشبوون دەبێ چارەسەر بکرێن و گوتی: “قۆناغەکە وا دەخوازێ کە دەبێ پێداچوونەوە بە ھەموو ئەو شتانە و ڕێککەوتنی ستراتیژی و دەیان ڕێککەوتنی پێشووشدا بکرێ و خۆمان بۆ ئەگەرەکانی داھاتوو ئامادە بکەین”.

جەختی لەسەر ئەوەش کرد، ئەوە خەونی نەزۆکە، جارێکی دیکە پێشمەرگەی پارتی و یەکێتی تفەنگەکانیان ڕووبەڕووی یەکتری بکەنەوە و گوتیشی: “ئەوە خەونی ناحەزانە و سەنگەرەکانی پێشمەرگە لەوپەڕی قایمیدان و ئەوەی بیر لەوە بکاتەوە، دۆستی کورد نییە و ناحەزی کوردە”.

ھێمای بۆ ئەوەش کرد، کە دەبێ پارتی و یەکێتی لەو قۆناغەدا ھەوڵ بدەن چی باشە بۆ میللەتەکە، ئەوە بکەن و دەڵێ: “ئێمە دوژمنێکمان ھەیە کە داعشە و ھەردوو لامان وەکو برا لە بەرامبەری وەستاوین، دەبێ میللەتیش وەکو ئێمە بێت و یەکگرتوو بێت بۆ لەناوبردنی ئەو دوژمنە”.

ھاوکات د. مەحمود عوسمان سیاسەتمەداری دێرین و چاودێری سیاسی، بۆ (باس) رای گەیاند: ”لە حکوومەتی بنکەفراواندا ئەو ھەوڵە ھەبوو کە رێککەوتنی ستراتیژیی پارتی و یەکێَتی شۆڕ بێتەوە بۆ نێوان ھەموو لایەنە سیاسییەکان، بەڵام ئەو ھەوڵە سەرکەوتوو نەبوو“.

ئاماژەی بەوەش دا، قۆناغی ئێستا وا دەخوازێ بەشێک لە مادە و بڕگەکانی رێککەوتنی ستراتیژی لە نێوان پارتی و یەکێتیدا ئەکتیڤ بکرێنەوە، گوتی: ”ئەو رێککەوتنە کە زامنی دروستنەبوونی دووئیدارەیی و شەڕی براکوژی دەکا، بۆ ئێستای ئەم قۆناغە گرنگی ھەیە، بەتایبەتی بۆ پارتی و یەکێتی کە ھێزی پێشمەرگەو چەکداریان ھەیە و گرژیەکانی نێوانیان کاریگەری زۆری دەبێ لەسەر دووبارە گەڕانەوە بۆ دووئیدارەیی، کە ئەوەش بە قازانجی ھەرێمی کوردستان نابێت“.

جەختی لەسەر ئەوەش کردەوە ئەوان پەراوێزخستنی ھیچ ھێزێک لە کوردستان بە باش نازانن و لەگەڵ تەبایی و یەکڕیزیی ھەموو لایەنە سیاسییەکاندان، بەڵام ناتەبایی نێوان پارتی و یەکێتی قورسایی و کاریگەری لە ھەموو ھێزەکانی دیکە زیاترە، گوتی: ”دەکرێ بۆ ئەم قۆناغەش پارتی و یەکێتی بە رێککەوتنەکانی پێشوویاندا بچنەوەو ئەو بڕگەو ماددانەی لە بەرژەوەندی گشتی خەڵکی کوردستانن دووبارە بەرکاریان بکەنەوە“.

لای خۆیەوە لەتیف شێخ عومەر، بەرپرسی مەڵبەندی سلێمانیی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، لە دیمانەیەکدا کە لەم ژمارەیەدا بڵاو کراوەتەوە، بە (باس)ی راگەیاند: ”لە کاڵبوونەوەی رێککەوتننامەی ستراتیژیی نێوان یەکێتی و پارتیدا، کوردستان زەرەرمەندی یەکەم بووە“.

جێی باسە، لە ساڵی ٢٠٠٧، پارتی و یەکێتی ڕێککەوتنێکی ستراتیژیان واژۆ کرد و دوای ئەو ڕێککەوتنە، کۆتایی بە شەڕی ناوخۆی کوردستان ھات و ھەردوولا لە بواری سیاسی و حکوومەتدا بە ھاوبەشی لەسەر دابەشکردنی پۆستەکان ڕێککەوتن.
20/10/2015

 

نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و شاندی یاوەری لەگەڵ عەلی شەمخانی، بەرپرسی ئەنجوومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێران کۆبوونەوە.

شاندەکەی هەرێمی کوردستان، کە بۆ بەشداری لە کۆنفرانسی ئاسایشی میونخ لە تاران سەردانی ئەو وڵاتەیەیان کردووە، لە چەند رۆژی رابردوو چەندین دیدار و کۆبوونەوەیان ئەنجامداوە، هەریەک لە دکتۆر رۆژ نوری شاوێس، جێگری سەرۆک وەزیرانی عێراق، سەفین دزەیی، گوتەبێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان و نازم دەباخ، نوێنەری حکومەتی هەرێمی کوردستان لە تاران پێکهاتووە.
19/10/2015

 

ئه‌نجێڵا مێركڵى ڕاوێژكارى ئه‌ڵمانیا له‌ وه‌ڵامى په‌یامى لاوێكى كورد ڕایدەگەێنێت، به‌رده‌وام ده‌بین له‌ پشتیوانى كردنى پێشمه‌رگه‌و خه‌ڵكى كوردستان له‌ شه‌ڕى دژ به‌ داعش.

له‌ میانى كۆنفرانسى لاوانى ئه‌ڵمانیا كه‌ ڕۆژى 16ى ئۆكتۆبه‌ر له‌ شارى هامبۆرگ به‌ ئاماده‌بوونى نوێنه‌رانى لاوانى ته‌واوى جیهان و كوردستان به‌ڕێوه‌چوو ، ئه‌نجێڵا مێركڵى ڕاوێژكارى ئه‌ڵمانیا چاوى به‌ فه‌لاح حه‌سه‌نى جێگرى سه‌رۆكى لاوانى دیموكراتى جیهان كه‌وت ، له‌و چاو پێكه‌وتنه‌دا جێگرى سه‌رۆكى لاوانى دیموكراتى جیهان و نوێنه‌رى ده‌ره‌وه‌ى لاوانى كوردستان باسى ڕۆڵى پێشمه‌رگه‌ى كرد له‌ شه‌ڕى دژ به‌ ڕێكخراوى توندڕه‌وى ناسراو به‌ ( داعش ) كه‌ له‌و پێناوه‌دا قوربانى له‌برى هه‌موو جیهان داوه‌ .

فه‌لاح حه‌سه‌ن به‌ناوى خه‌ڵكى كوردستان و لاوانه‌وه‌ داواى له‌ مێركڵ كرد پشتیوانى زیاترى خه‌ڵكى كوردستان و پێشمه‌رگه‌ بكه‌ن له‌شه‌ڕى دژ به‌ ( داعش ) ، هاوكات هاوكارى مرۆیى بگه‌یننه‌ ئه‌و هه‌زاران ئاواره‌ى له‌ ترسى تیرۆر ماڵ و حاڵى خۆیان له‌ ناوچه‌كانى ژێر هه‌ڕه‌شه‌ى ( داعش ) جێهێشتوه‌و ڕوویان له‌ هه‌رێمى كوردستان كردووه‌ .
ئه‌نجێڵا مێركڵ له‌ وه‌ڵامى فه‌لاح حه‌سه‌نى لاوى كورد گوتى :” ئێمه‌ ئاگادارین چۆن قاره‌مانانه‌ ده‌جه‌نگن دژى تیرۆریستانى داعش ، به‌ بارودۆخێكى زۆر هه‌ستیار و زه‌حمه‌ت تێده‌په‌ڕن ، بۆیه‌ ئێمه‌ هه‌میشه‌ له‌گه‌ڵ ئێوه‌ین .

دواتر فه‌لاح حه‌سه‌ن به‌ناوى لاوانى كوردستان دیاریه‌كى پێشكه‌ش به‌ ئه‌نجێڵا مێركڵى ڕاوێژكارى ئه‌ڵمانیا كرد و سوپاسى ئه‌و پشتیوانیه‌ى كرد كه‌ له‌ گه‌لى كورد و پێشمه‌رگه‌ى ده‌كات .
19/10/2015

 

کاندیدێکی سەرۆکایەتیی ئەمریکا رایگەیاندووە، کە پێویست ناکات ئەمریکا هەوڵی لەسەرکار لادانی بەشار ئەسەد لە سەرۆکایەتیی سوریا بدات.

تید کرۆز، کاندیدی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا، کە بڕیارە لە ساڵی 2017 ئەنجامبدرێت، لە چاوپێکەوتێکدا لەگەڵ کەناڵێکی تەلەفزیۆنیی وڵاتەکەی رایدەگەیەنێت، کە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست دەبووە ئارامترین ناوچە بە بوونی سەدام حوسێن، سەرۆکی رژێمی پێشووتری عێراقی و موعەممەر قەزافی، سەرۆکی رژێمی پێشووی لیبیا لەسەر کارەکانیان.

تید کرۆز هەروەها ئاماژەی بەوەکردووە، کە پێویست نییە ئەمریکا هەماهەنگیی لەگەڵ رووسیادا بکات بۆ لێدانی بارەگاکانی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) لە سوریا یاخود هەوڵی لەسەر کارلادانی بەشار ئەسەد بدات.

ئەو کاندیدەی سەرۆکایەتیی ئەمریکا باراک ئۆباما، سەرۆکی ئێستای ئەمریکا بەوە تۆمەتبار کرد، کە بەرپرسە لە دروستکردنی بۆشاییەک لە دەسەڵات و زیادبوونی هەژموونی داعش لە سوریا.

تید کرۆز پێیوایە دەبێ ئەمریکا لە سوریا تەنیا دژایەتیی داعش بکات و ”خۆی لە شەڕی ناوخۆیی سوریا بپارێزێت“.
19/10/2015

 

نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا رایدەگەێنێت،ئەنجوومەنی پەرلەمانی پەیمانی ناتۆ داوای هاوکاری سەربازی و مەشق و راهێنان بۆ پێشمەرگە دەکا.

دلاوەر ئاژگەی نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا لە ئەکاونتی تایبەتی خۆیی لە تۆری کۆمەڵایەتی فەیسبووک دەنوسێت: لە دوای کۆتایی هاتنی کۆبوونەوەی ساڵانەی پەرلەمانتارانی وڵاتانی ئەندام لە پەیمانی ناتۆ کە لە ئۆسلۆی پایتەختی نەرویج بەسترا چەند بڕیارێک سەبارەت بە پرسە گرنگەکانی جیهان درا، ئەنجوومەنی پەرلەمانی پەیمانی ناتۆ داوای هاوکاری سەربازی و مەشق و ڕاهێنان بۆ پێشمەرگە دەکات.


نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا دەشنووسێت،ئەم هەوڵەی ئەنجومەنی پەرلەمانی ناتۆ لە دوای سەردانی شاندێکی ئەنجوومەنی پیرانی بەلجیکا دێت بۆ هەرێمی کوردستان کە لە لایەن نوێنەرایەتی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتی ئەوروپا رێکخرابوو بە مەبەستی ئاگادار بوونیان لە رەوشی کوردستان و پێداویستیەکانی هێزی پێشمەرگە و رەوشی ئاوارەکان.

دلاوەر ئاژگەی دەشنوسێت: لە بەشێکی دیکەی پرؤژە بڕیارەکە هەڵوێستی چەند وڵاتێکی ناوچەکە و هەرێمی کوردستان بەرز دەنرخێنێت لە پێشوازی کردن لە ئاوارە و پەنابەران داوای هاوکاری زیاتر دەکات.
19/10/2015

 

یەك پاش رێككەوتنی ناوكی دیاری كراوە، ئەمڕۆ یەكشەممە رۆژی جێبەجێكردنی رێككەوتنی ناوكی لەگەڵ ئێرانە.

“سام ڤۆربێرگ” گوتەبێژی نووسینگەی كاروباری ئێران لە وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا بە دەنگی ئەمەریكا راگەیاندووە: “باراك ئۆباما لەم رۆژەدا بە فەرمانێك هەموو دامودەزگە فەرمییەكانی حكوومەت ئەركدار دەكات هەتا كاروباری پێویست بۆ ئامادەكاری بەمەبەستی جێبەجێكردنی بەڵێنییەكانی ئەمەریكا لە چوارچێوەی بەرجام (رێككەوتنی ناوكیی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆ یەك) ئەنجام بدەن.”

رێككەوتنی ناوكیی ئێران لە حاڵێكدا گەیشتووەتە قۆناغی جێبەجێ‌ كردن كە جۆن كێری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا، جێبەجێكردنی ئەم پرسە لە هەلومەرجی ئێستەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە دەسكەوتێك لە قەڵەم دەدات.

ئەو لەم بارەوە گوتوویە: “رۆژهەڵاتی ناوەڕاست ناوچەیەكە كە كەوتووەتە نێو قەیرانی قووڵەوە، بەڵام ئەگەر وڵاتانی ناوچە لەراستای بەرهەمهێنانی چەكە ئەتۆمییەكاندا هەنگاو هەڵبگرن، ئەوكات دۆخەكە ئاڵۆزتر دەبێت، بەڵام رێككەوتنی ناوكی لەگەڵ ئێران، باشترین رێگەیە كە خاترجەم بین ئەم رێگەیە بۆ هەمیشە داخراوە.”

سام ڤۆربێرگ لەبارەی گرنگیی رۆژی پەسەندكردنی رێككەوتن لەگەڵ ئێران گوتی: “ئەم رۆژە دەسپێكی قۆناغی جێبەجێكردنی بەرجامە و لایەنەكان بۆ بەجێ‌ گیەاندنی بەڵاَێنییەكانی خۆیان ئامادە دەبن و لەم پێناوەدا كاروباری پێویست ئەنجام دەدەن.”

بڕیارە بەیانی 19ی ئۆكتۆبەر نوێنەرانی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆ یەك لە ڤییەنای پایتەختی نەمسا كۆ ببنەوە هەتا كۆمیسیۆنی هاوبەشی كاروباری جێبەجێكردنی رێككەوتنی ناوكییەكە پێك بێنن.

بەڕای “ئایلان بەرمەن” ئەندامی شورای سیاسەتی دەرەكیی ئەمەریكا، كۆمەڵگەی جیهانی هێشتا نیگەرانە كە ئاخۆ ئێران پابەندی بەڵاَێنییەكانی دەبێت یان نا، ئەو گوتی: “پرسی گرنگ ئەمەیە كە ئایا دەتوانین حیساب لەسەر هەڵاَوێست و كرداری ئێران بكەین، یانی لەو ماوەیەدا كە ئابووریی ئێران دیسان دەبووژێتەوە و پاش گەڕانەوەی سەرمایە بلۆكە كراوەكانی، لەسەر بەڵێنییەكانی دەمێنێتەوە یان نا؟”

هاوكات “فیلیپ هامۆند” وەزیری دەرەوەی بریتانیش رۆژی 18ی ئۆكتۆبەر رۆژێكی مێژوویی بۆ رێككەوتنی ناوكیی ئێران دادەنێت.

لە رۆژی رێككەوتنی ئەتۆمیی ئێران و وڵاتانی پێنج كۆ یەك كە سی َمانگ لەمەوپێش لەسەر ئەوە رێك كەوتن كە رێككەوتنی ناوكی لانیكەم پاش 90 رۆژ دەبێ‌ لەلایەن هەموو وڵاتانی واژۆكار و ئەندامی ئەنجومەنی ئاسایشەوە بەندەكانی رێككەوتن بخرێتە بەواری جێبەجێكردنەوە.

بڕیارە پاش كۆبوونەوەی كۆنگرێسی ئەمەریكا رێككەوتنی ئەتۆمیی لەگەڵ ئێران بە فەرمی بناسرێت، حەفتەی داهاتوو پەرلەمانی ئێران بڕیاری جێبەجێكردنی لەسەری دا.

حەسەن رۆحانی سەركۆماری ئێران دوێنێ‌ شەممە یاسای پەسەندكراوی پەرلەمانی وڵاتەكەی بۆ جێبەجێكردنی پرسی ناوكی راگەیاند. پێشبینیی ئەوەشی كردووە كە گارۆكانی سەر ئێران هەتا كۆتایی 2015 واتە نزیكەی دوو مانگ و نیوی دیكە بەتەواوەتی هەڵبگیرێن.

هاوكات عەباس عێراقچی ئەندمی دانوستانكاری پرسی ناوكیی ئێران گوتی: “پاش ئەوەی كە لابردنی گەمارۆكانی سەر ئێران خاترجەم بوو، ئێرانیش هەوڵەكانی خۆی بۆ جێبەجێكردنی بەڵێنییەكانی دەست پێدەكات.”
18/10/2015

 

ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه‌ 18ی‌ تشرینی‌ یه‌كه‌م، هه‌ڵبژاردنه‌ په‌رله‌مانییه‌كه‌ی‌ میسر ده‌ستیپێكرد و به‌پێی‌ سه‌رچاوه‌كان ژماره‌یه‌ك هێز و هاوپه‌یمانیی‌ كۆن و نوێ به‌شداری‌ تێدا ده‌كه‌ن.

هه‌ڵبژاردنه‌كه‌ له‌دوای‌ له‌سه‌ركار لادانی‌ محه‌مه‌د مورسی، سه‌رۆك كۆماری‌ پێشووی‌ میسره‌وه‌ كه‌ به‌هۆی‌ كوده‌تایه‌كه‌وه‌ له‌ ده‌سه‌ڵات دوورخرایه‌وه‌ به‌ یه‌كه‌مین هه‌ڵبژاردن داده‌نرێت.

دوای‌ ئه‌وه‌ی‌ سوپای‌ میسر به‌ سه‌رۆكایه‌تی‌ عه‌بدولفه‌تاح سیسی‌ كوده‌تای‌ به‌سه‌ر مورسیدا كرد هاوكات خشته‌یه‌كی‌ كاركردنی‌ به‌ چه‌ند قۆناغێك خسته‌ڕوو و ئه‌نجامدانی‌ ئه‌و هه‌ڵبژاردنه‌ش دواقۆناغی‌ ئه‌و نه‌خشه‌ و خشته‌ رێگایه‌یه‌.

دوێنی‌ شه‌ممه‌ هاوڵاتیانی‌ میسر له‌ ده‌ره‌وه‌ی‌ وڵات و له‌ڕێگای‌ 139 كونسوڵخانه‌ و باڵیۆزخانه‌ی‌ میسرییه‌وه‌ به‌شداریی ده‌نگدانیان كرد و ئه‌مڕۆش له‌ ناوخۆی‌ ئه‌و وڵاته‌ پرۆسه‌كه‌ به‌ڕێوه‌ ده‌چێت.

قۆناغی‌ دووه‌می هه‌ڵبژاردنه‌ په‌رله‌مانییه‌كه‌ی‌ میسر له‌ مانگی نۆڤه‌مبه‌ری‌ داهاتوو و له‌ 13 پارێزگا به‌ڕێوه‌ده‌چێت.

18/10/2015

 

لە 24 کاژێری رابردوودا رووسیا 36 هێرشی ئاسمانی بۆسه‌ر 49 بنكە ‌و باره‌گای گرووپی داعش له‌ سووریا ئەنجامداون، بەهۆی هێرشەكانیش 11 ناوەندیی سەركردایەتی داعش خاپووركراون.

وەزارەتی بەرگریی رووسیا لە لێدوانێکدا رایگەیاند، کە لەماوەی 24 کاژێری رابردوودا فڕۆکە جەنگییەكانیان 36 هێرشی ئاسمانی بۆسەر 49 باره‌گای گرووپی داعش لە سووریا ئەنجامداون.

ئیگور کۆناشینکوف، گوتەبێژی وەزارەتی بەرگریی رووسیا لە لێدوانێکی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند " لە 24 کاژێری رابردوودا فڕۆکە جەنگییەکانی رووسیا 36 هێرشی ئاسمانیان لە دژی داعش ئەنجامداون، لەم هێرشانەشدا 49 بارەگای داعش لە سووریا كراونەتە ئامانج".

کۆناشینکوف هەروەها ئاماژەی بەوە کرد كە لەم هێرشاندا 11 ناوەندی سەرکردایەتی داعش خاپوورکراون، كارگەیەكی تەقەمەنیش تێكشكێندراوە و 9 كۆگای چەكیش لەنێوبراون.
18/10/2015

 

بەپێی هەواڵی سەرچاوەکانی مافی مرۆف لە رۆژهەڵاتی کوردستان، چوار هاووڵاتی کوردی خەڵکی ئیلام بەهۆی تەقینەوەی مینی چێندراو بوونە قوربانی.

ڕۆژی هەینی 16 – 10 -2015 چوار هاووڵاتیی کوردی خەڵکی شاری “دێهلۆڕان”ی سەر بە پارێزگای ئیلام، بەهۆی تەقینەوەی مینە چێندراوەکانی حکوومەتی ئێران کوژران و بریندار بوون.

لەو ڕووداوەدا 3 کەس دەستبەجێ گیانیان لەدەست داوە و کەسێکیش بە توندی بریندار بووە.
شوناسی ئەو هاووڵاتییانەی کە گیانیان لەدەست داوە “دیش حەمیدی، هادی چندالە و نەورۆز خەتەرچی” ڕاگەیەنراوە.

لە درێژەی ڕاپۆرتەکەدا هاتووە کە ئەو چوار هاووڵاتییە کوردە لە ناوچەی “شەرهانی” و لە نزیک پێگەی “ڕبووت” بەهۆی کەوتنە سەر مین تووشی ئەو ڕووداوە بوون.

ئەو هاووڵاتییەی کە بریندار بووە ناوی “ڕەمەزان حەمیدی”یە و ئێستە لە نەخۆشخانەی دێهلۆڕان لەژیر چاوەدێریی پزیشکی دایە و تەمەنی هەموویان کوژراو و بردیندارەژکان لە نێوان 30 بۆ 35 ساڵە.
17/10/2015

 

باراك ئۆباما سه‌رۆكی‌ ئه‌مریكا، ئاماده‌یی‌ وڵاته‌كه‌ی‌ بۆ دانوستان له‌گه‌ڵ كۆریای‌ باكوور ده‌ربڕی‌، مه‌رجی‌ ده‌ستبه‌رداربوونی‌ له‌ چه‌كی‌ ئه‌تۆمی‌ بۆ پیۆنگ یانگ، دانا.

ئۆباما له‌ پرێس كۆنفرانسێكدا له‌گه‌ڵ بارك گیون سه‌رۆكی‌ كۆریای‌ باشوور له‌ كۆشی‌ سپی‌ وتی‌: "هاوپه‌یمانی‌ نێوان ولایه‌ته‌ یه‌كگرتووه‌كان و كۆریای‌ باشوور، بڕبڕه‌ی‌ پشتی‌ ئاشتی‌ و ئاسایشه‌ له‌ نیمچه‌ دوورگه‌ی‌ كۆریا و ناوچه‌كه‌".

وتیشی‌:"پرۆگرامه‌ موشه‌كییه‌كه‌ی‌ كیم جۆنگ ئون، جگه‌ له‌ قوڵكردنه‌وه‌ی‌ گۆشه‌گیریی‌ كۆریای‌ باكوور، هیچ شتێكی‌ تری‌ به‌دینه‌هێناوه‌، بۆیه‌ له‌مڕۆدا له‌گه‌ڵ سه‌رۆكی‌ كۆریای‌ باشوور، به‌ هه‌موو شێوه‌یه‌ك ته‌ئكید له‌سه‌ر ناڕه‌زایی‌ خۆمان ده‌كه‌ینه‌وه‌ به‌رانبه‌ر به‌وه‌ی‌ كۆریای‌ باكوور ببێته‌ خاوه‌ن چه‌كی‌ ئه‌تۆمی‌".

به‌ وته‌ی‌ سه‌رۆكی‌ ئه‌مریكا: "وێڕای‌ ئاماده‌یی‌ بۆ دیالۆگ و دانوستان له‌گه‌ڵ ئه‌و وڵاتانه‌ی‌ مێژوویه‌كی‌ ئاڵۆزیان له‌گه‌ڵیاندا هه‌یه‌، به‌ڵام پێویسته‌ كیم ئه‌وه‌ به‌باشی‌ تێبگات كه‌ كۆریای‌ باكوور، گه‌شه‌ی‌ ئابوری‌ به‌خۆوه‌نابینی‌، چونكه‌ هه‌وڵ بۆ به‌ده‌ستهێنانی‌ چه‌كی‌ ئه‌تۆمی‌ ده‌دات".

ئۆباما ئه‌وه‌شی‌ خسته‌ڕوو، له‌كاتێكدا كیم جۆنگ ئون خوازیاری‌ ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی‌ په‌یوه‌ندییه‌كان و وازهێنانه‌ له‌ چه‌كی‌ ئه‌تۆمی‌، ده‌توانێن بڵێین كه‌ ده‌توانین له‌سه‌ر مێزی‌ دانوستان دابنیشین.
17/10/2015

 

سه‌رۆكی كۆریای باکوور كه‌ به‌ سه‌رۆكێكی دكتاتۆر ناوی ده‌ركردوه‌، نامه‌یه‌كی ئاڕاسته‌ی سه‌رۆك كۆماری توركیا (ره‌جه‌ب ته‌ییب ئه‌ردۆگان) كردوه‌ و، له‌ نامه‌كه‌دا پرسه‌ و سه‌ره‌خۆشی لێده‌كات به‌ هۆی ته‌قینه‌وه‌كه‌ی ئه‌نكه‌راوه‌، كه‌ بوه‌ هۆی شه‌هیدبوونی 97 هاووڵاتی.
ئه‌گه‌رچی نامه‌ی سه‌ره‌خۆشییه‌كه‌ی سه‌رۆكی كۆریای باکوور (كیم یۆنگ) زۆر دواكه‌وت و ده‌بوایه‌ له‌ كاتی خۆیدا بیناردایه‌، چونكه‌ هه‌فته‌یه‌ك به‌سه‌ر ته‌قینه‌وه‌كه‌ی ئه‌نكه‌رادا تێپه‌ڕیوه‌، به‌ڵام نامه‌كه‌ی له‌ له‌ میدیاكانی توركیا گرنگی پێدرا. هه‌روه‌ها له‌ ئاژانسی فه‌رمی سه‌رۆكایه‌تی كۆریای باکووریش نامه‌ی سه‌ره‌خۆشییه‌كه‌ دانراوه‌.
نامه‌كه‌ به‌م شێوه‌یه‌یه‌:
“ئێمه‌ دژی هه‌موو كارێكی تیرۆرستین و ئیدانه‌ی ده‌كه‌ین. پرسه‌ و سه‌ره‌خۆشی خۆمان ئاڕاسته‌ی سه‌رۆك كۆماری توركیا و هه‌موو خه‌ڵكی توركیا ده‌كه‌ین. وه‌كو كۆریا دژی هه‌موو كارێكی تیرۆرستین و ئیدانه‌ی ده‌كه‌ین و ئاره‌زوو ده‌كه‌ین برینداره‌كانی ئه‌و ته‌قینه‌وه‌یه‌ به‌ زووترین كات چاك ببنه‌وه‌ و شیفایان بۆ بێت.”
16/10/2015

 

بزووتنەوەی تاڵیبان لە ئەفغانستان داوای ئاگربەست لە لایەنەکان دەکات، بەمەرجێك هێزە بیانییەكان لەو وڵاتە بكشێنەوە.

بزووتنەوەی چەکداری تاڵیبان لە ئەفغانستان، لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند " تاڵیبان نیازی وەستاندی شەڕی هەیە و داوادەکەین ئاگربەست رابگەیێنێن، هاوکات ئاگربەستەکەش لەلایەن ئێمە وە مەرجدارە بە کشانەوەی هێزە بیانییەکان لە ئەفغسنتان، بەتایبەت هێزەکانی ئەمریکا".

بەیاننامەکەی بزووتنەوەی تاڵیبان ئاماژەی بەوەش کردووە، كە بۆ کۆتاییهێنان بە جەنگ ئامادەن دەست بە دانوستاندنی بەئاکام لەگەڵ هەموو لایەنەکانی پەیوەندیدار بکەن، بەو مەرجەی هێزەکان لە ئەفغانستان بکشێنەوە و دوای ئەوە دەوڵەتێکی ئیسلامی لە ئەفغانستان دروستبکرێت، ئینجا ئاگربەست رادەگەیێنن.

تاڵیبان، كە بەهێزترین گرووپی چەكداری بەرهەڵستكاری حكومەتە و چەند ناوچەیەكی لەدەستدان، لە بەیاننامەکەدا جەختدەكاتەوە " کاتێک ئەفغانییەکان گەیشتنە ئەو بڕوایەی کە داگیرکردنی وڵات کۆتایی پێهاتووە و هێزە بیانییەکان دەکشێنەوە، ئەو کاتە دەشێت بە ئاسانی سەرجەم کێشەکان چارەسەربکرێن و لەڕێگەی دیالۆگەوە لایەنە سیاسییەکان دەگەینە رێککەوتن".
16/10/2015

 

“باراك ئۆباما” سه‌رۆككۆماری ئه‌مریكا، جێبه‌جێ كردنی بڕیاری پاشه‌كشه‌ پێكردنی هێزه‌كانی ئه‌مریكای له‌ئه‌فغانستان دواخست. جه‌ختیشی له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ هێزه‌كانی ئه‌فغانستان تاكو ئێستا نه‌گه‌یشتوونه‌ته‌ ئه‌و ئاسته‌ی بتوانن به‌ره‌نگاری تیرۆر ببنه‌وه‌.


له‌ پرێس كۆنفرانسێكدا له‌كۆشكی سی، گوتی: ” هێزه‌كانی ئه‌مریكا كه‌ 9800 سه‌ربازن، زۆربه‌ی ساڵی داهاتوو له‌ئه‌فغانستان ده‌مێننه‌وه‌”.


هه‌روه‌ها گوتی: ” ڕێگه‌ناده‌م به‌وه‌ی ئه‌فغانستان بكرێته‌ په‌ناگه‌یه‌ك بۆ تیرۆریستان تاكو لێیه‌وه‌ جارێكی تر په‌لاماری نه‌ته‌وه‌ كه‌مان بده‌ن”.


ئاماژه‌ی به‌وه‌شدا كه‌ هێزه‌كانی ئه‌فغانستان ناتوانن به‌ره‌نگاری تاڵیبان و قاعیده‌ ببنه‌وه‌.


هه‌روه‌ها ئه‌وه‌یشی دووپات كرده‌وه‌ كه‌ئه‌مریكا بڕیاریداوه‌ هێزه‌كانی له‌ساڵی داهاتوودا له‌و وڵاته‌ بمێننه‌وه‌. جگه‌له‌وه‌ش بۆ دواتر 5500 سه‌رباز بمێننه‌وه‌ بۆ چاره‌سه‌ر كردنی دۆخی ئه‌منی. چونكه‌ دۆخی ئه‌منی له‌و وڵاته‌دا زۆر له‌رزۆكه‌. له‌زۆرناوچه‌شدا ئه‌گه‌ری داڕووخانی دۆخه‌كه‌ هه‌یه‌. دووپاتیشی كرده‌وه‌ كه‌ گرنگه‌ مه‌شق به‌هێزه‌كانی ئه‌فغانستان بكه‌ن.
16/10/2015

 

سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایدەگەیەنێت، کە حکوومەتی تورکیا چەند جارێک داوایان لە بەشار ئەسەد، سەرۆکی رژێمی سوریا و باوکی کردووە، مافی کوردەکان بدات و رەگەزنامەی سورییان بۆ دەربکات.

ئەحمەد داودئۆغڵو، سەرۆک وەزیرانی تورکیا لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفزیۆنێکی وڵاتەکەی رایگەیاندووە، کە چەکداری سوری سەر بە رژێمی ئەسەد خۆیان خزاندووەتە نێو ریزەکانی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش).

ئەحمەد داودئۆغڵو ئاماژەی بەوەکردووە، کە ئامانجی هەموو رێکخراوە تیرۆریاستییەکان ”دروستکردنی گەڕەلاوژەیە“ و رایگەیاندووە، کە پارتی کرێکارانی کوردستان، داعش و بەرەی رزگاریی نیشتیمانیی شۆڕشگێڕ دەیانەوێ پشێوی لە تورکیا دروست بکەن و پێیوایە ئەو سێ لایەنە ”وەک یەکن و یەک روویان هەیە“ و پێیوایە رژێمی سوریا لەسەرووی ئەم سێ لایەنەشەوە کاردەکات، بۆ دروستکردنی ئاژاوەگێڕی لە تورکیا.

سەرۆک وەزیرانی تورکیا، رژێمی سوریا بە دروستکردنی داعش تۆمەتبار دەکات و رایدەگەیەنێت، کە زۆرینەی چەکدارانی داعش سورین و رژێمی بەشار ئەسەد پشتگیرییان دەکات.

داودئۆغڵو هەروەها ئاماژەی بە مافی گەلانی کورد و تورکمان لە سوریا کردووە و رایگەیاندووە، تورکیا چەند جارێک هەوڵیداوە بەشار ئەسەد رازی بکا بەوەی ”ناسنامە بداتە ئەو کوردانەی رۆژئاوای کوردستان، کە بێناسنامەن، “لە سەردانەکەمدا لە ساڵی 2011، داوام لە ئەسەد کرد رەگەزنامە بداتە ئەو کوردانەی سوریا، کە لێی بێبەشکراون“.
17/10/2015

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان