^{هەفتەنامەی “نوول ئەبزرواتووی” فەرەنسی لە ڕاپۆرتێکدا باسی لە هەڵایسانی شەڕی جیهانیی سێیەم کردووە و ئاشکراشی کردووە ئەو شەڕە لە ڕێگەی قەیرانی سووریا و چوونی هێزەکانی ڕووسیا بۆ سووریا و کێشەی ئێران و سعوودیاوە دروست دەبێت.}

^{لە ڕاپۆرتەکەدا باس لەوە کراوە ئەو کارەساتە سەرەداو و ریشەکەی لە مۆسکۆ و کەنداوە و ئەگەر پێش بەو قەیرانانە نەگیرێ، ئەوە بە دڵنیاییەوە شەڕ هەڵدەگیرسێت.}

^{دروستبوونی کیشە لە نێوان ئێران و سعوودیە، دەستبەسەرداگرتن بەسەر کەشتییەکانی ئێرانی، قەیرانی سووریا و بڕیاری پەرلەمانی ڕووسیا و رێگەدان بە پۆتین بۆ ناردنی هێزی سەربازیی بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازیی لە سووریا لەو هۆکارانەن کە دەتوانێ بڵێسەی شەڕ هەڵبگیرسێنێت.}

^{لە ڕاپۆرتەکەی نوول ئەبزرواتووی فەرەنسیدا هاتووە، لە حاڵێکدا کە ڕۆژئاوا سەرقاڵی ئۆپەراسیۆن لە سووریایە، لەلایەکی ترەوە ڕووسیا سەرقاڵی بوردومانکردنی دژبەران بەشار ئەسەد واتە ئەرتشی ئازادە کە هاوپەیمانی ئەمەریکا دێنە ئەژمار.}

^{لە درێژەی راپۆرتەکەدا ئاماژە بەوە کراوە، ئەمەریکا و هاوپەیمانەکان زۆر بە چڕی سەرقاڵی بوردومانکردنی چەکدارانی داعشن و ڕووسیاش بە بیانووی شەڕ لەگەڵ داعش پشتیوانی لە بەشار ئەسەد دەکات و هێزەکانی نزیک لە ئەمەریکا بوردومان دەکات.}

^{لە راپۆرتەکەدا هاتووە، ئەو دۆخەی ئێستا وەبیر بارودۆخی ساڵی 1924مان دەخاتەوە کە شەڕی یەکەمی جیهانی لێکەوتەوە و هەر بۆیە مەترسیی شەڕ لە ئارادایە.}

^4/10/2015

^{سەرۆک وەزیرانی تورکیا و سەرۆکی پارتی داد و گەشەپێدان (ئاکپارتی) رایگەیاند، کە چاوەڕوان دەکرێت دەنگی حیزبەکەی لە ناوچە کوردییەکان زیاد بکات، رەخنەی لە رووسیاش گرت بۆ ئەو هێرشانەی لە سووریا ئەنجامی دەدات.
سەرۆکوەزیرانی تورکیا ئەحمەد داودئۆغڵو لەمیانی چاوپێککەوتنی لەگەڵ کەناڵ 7ی تورکیا باسی لە زۆر پرسی وڵاتەکەی و ناوچەکە کرد. لە وەڵامی پرسیاری رۆژنامەنووسەکەدا لەبارەی دەنگی پارتی داد و گەشەپێدان لەنێو کوردەکاندا بۆ هەڵبژاردنی ئەمجارە کە ئایا زیاد دەکات یان نا ؟ داودئۆغڵو گوتی: “ئێمە نەمانگوت ‘هەموو هۆکاری ئەمانە دەزانین و حەقی بۆ دەکەینەوە’ بەڵکو لەهەموو کەسێکمان پرسی، توێژینەوەمان کرد. هەنگاومان نا، ئۆپەراسیۆنی دیموکراسی و خۆشگوزەرانیمان دەست پێکرد. من کاتێک تەماشای دەنگدەر دەکەم، جیاوازی ناکام لەنێوان تورک و کوردا. ناچین بەو جۆرە سەیر بکەین بڵێین چەندە دەنگمان لای کوردەکان بەدەست هێناوە، لەوانی تر چەندمان بەدەست هێناوە. بۆیە ئەگەر وەک دەنگی ناوچەی رۆژهەڵات و باشووری رۆژهەڵات دەیپرسیت، ئینشەڵا زۆر باشتر دەبین. بەیاننامەی هەڵبژاردن و پڕۆگرامی پارتەکەمان بۆ ئەم هەڵبژاردنە، هەموو لایەنێکی تێدایە و بەبێ جیاوازی کار دەکەین، کورد و تورک، هەندێکیان رۆژهەڵاتین هەندێکیان لە رۆژئاوا. هەموویان پێکەوە کار دەکەن.”}

^{سەرۆک وەزیرانی هەڵبژاردنی تورکیا گوتیشی “رووسیا كە تاكە لایەن بوو كە خۆی بێدەنگ كرد لە ئاست تەواوی ناحەقییەكانی ئەسەد دژ بە گەلی سووریا لە ئێستادا بۆردومانی هاووڵاتییانی مەدەنی دەكات لە شاری حەما”.}

^{ئەحمەد داودئۆغڵو تیشكی خستە سەر ئەوەی كە سەبارەت بە بارودۆخی سووریا لە نیویۆرك لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریكا كۆبووەتەوە و لەگەل سێرگێی لاڤرۆڤ وەزیری دەرەوەی رووسیاش پەیوەندی تەلەفۆنی ئەنجامداوە و لەوبارەیەوە گوتی: “لەگەڵ هەموو لایەنێك كۆ دەبینەوە، هەر ئۆپەراسیۆنێك لە دژی هاووڵاتییانی مەدەنی لە سووریا دەبێتە هۆی بەهێزكردنی داعش، لێرەدا كۆمەڵگای نێودەوڵەتی بەرپرسیارە”.}

^{سەرۆكوەزیرانی توركیا گوتی: “باشە رووسیا یاخود ئێران چ پەیوەندییەكی نێوخۆییان لەگەڵ سووریا هەیە؟ نزیكترین وڵات لە سووریا ئێمەین، ئێمە لە نزیكەوە چاودێری سیاسەتی ئەو وڵاتەمان دەكرد، بەقەدەر پارێزگاریكردن لە وڵاتەكەمان بەشداریمان لە جەنگی سووریادا كرد ئێمە هیچ بەرژەوەندییەكمان لە سووریا نییە، چەندین جار ئەمەمان دووبارە كردۆتەوە، ئەوەی لای ئێمە گرنگە یارمەتی دانی مرۆییە، بەرەنگار بوونەوەی تیرۆر و رێگری كردن لە ئەنجامدانی تاوانی جەنگ، ئەگەر ئەسەدیش جەنگ هەڵبژێرێت ئەوا دەبێت سزا بدرێت، ئەوە ئێمە بووین كە رووبەڕووی توندوتیژییەكانی ئەسەد و داعش وەستاینەوە، یەكەم لایەن كە هێرشی كردە سەر داعش لە ٢٠١٣ دا ئێمە بووین”.
3/10/2015}

^{سه‌رۆكی دامه‌زراوه‌ی مۆزه‌خانه‌كانی شۆڕشی ئیسلامی ئێران، ده‌ڵێت: ” ئێران دوو هه‌زار مووشه‌كی ئاماده‌یه‌ بۆ بۆردوومان كردنی سعودیه‌، له‌هه‌ر چركه‌یه‌كدا ڕابه‌ری باڵا فه‌رمان بدات، جێبه‌جێی ده‌كه‌ین”.}

^{“عه‌مید مورته‌زا قوربانی” كه‌به‌ كه‌سێكی نزیك له‌”قاسم سلێمانی”داده‌نرێت، گوتیشی: ” ئێرانییه‌كان ئه‌مڕۆ له‌و هه‌ڕه‌شانه‌ ناترسن كه‌دوژمنان ئاراسته‌ی ده‌كه‌ن، چونكه‌ ئێمه‌ له‌جه‌نگی عێراقدا 8 ساڵ خۆمان گرت، له‌كاتێكدا تواناشمان كه‌م بوو، به‌ڵام ئێستا 2000 مووشه‌كمان ئاماده‌كردووه‌ بۆ بۆردوومان كردنی سعودیه‌، ئه‌گه‌ر ڕابه‌ر فه‌رمان بدات”.}

^{گوتیشی: ” هێڵه‌كانی به‌رگری له‌شۆڕشی ئیسلامی، ئه‌مڕۆ له‌یه‌مه‌ن و عێراق و لوبنان و سوریادان، ئێمه‌ له‌وپه‌ڕی ئاماده‌باشیداین بۆ جێبه‌جێكردنی فه‌رمانه‌كانی ڕابه‌ر، له‌هه‌ر شوێنێك فه‌رمانی جوڵه‌مان پێ بدات، ده‌جوڵێین”.}

^{چاودێران تێبینییان كردووه‌، له‌دوای ڕووداوه‌كه‌ی مینا كه‌ 464 حاجی ئێرانی تیایدا بوونه‌ قوربانی، له‌هه‌موو لایه‌ن و باڵه‌كانی ده‌سته‌ڵاتی ئێرانه‌وه‌ هه‌ڕه‌شه‌ له‌سعودیه‌ ده‌كرێت.
3/10/2015}

^{وەزارەتی بەرگری رووسیا رایدەگەیەنێت، کە فڕۆکە سەربازییەکانیان شەش ئامانجیان لە سوریا پێکاوە.}

^{بەپێی هەواڵێکی ئاژانسی ئەنادۆڵ، وەزارەتی بەرگری رووسیا روونکردنەوەیەکی لەسەر هێرشی فڕۆکە جەنگییەکانیان لە سوریا بڵاوکردووەتەوە.}

^{بەپێی روونکردنەوەکە، رۆژی هەینی 2ـی تشرینی یەکەمی 2015، فڕۆکە جەنگییەکانی رووسیا 14 هێرشیان لە سوریا ئەنجامداوە و شەشیان ئامانجی خۆیان پێکاوە.}

^{وەزارەتی بەرگریی رووسیا ئاشکرای نەکردووە، کە هێرشەکانیان بۆ سەر بارەگاکانی کام گرووپ و رێکخراو بووە، تەنیا ئاماژەی بەوەکردووە، کە هێرشەکان لە هەردوو شاری حەلەب و ئیدلیب ئەنجامدراون.}

^{حکوومەتی رووسیا پێشتر رایگەیاندبوو، کە بە هێرشی ئاسمانی دژایەتیی رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش) دەکات، بەڵام وڵاتانی رۆژئاوا و هێزەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سوریا رایانگەیاندووە، کە هێرشی فڕۆکە جەنگییەکانی رووسیا لە دژی گرووپەکانی ئۆپۆزیسیۆنە نەوەک داعش.}

^{لە سەرەتای دروستبوونی شەڕ و ململانێ لەنێوان ئۆپۆزیسیۆن و رژێمی سوریا لە ئاداری 2011ـەوە، رووسیا هاوشانی ئێران و چین، زۆر بە توندی بەرگریی لە رژێمی سوریا دەکات.
3/10/2015}

^{له‌گه‌ڵ به‌رده‌وامی شه‌ڕی سوریادا، له‌ئێستادا به‌هۆی گه‌یشتنی سوپای ڕووسیا به‌سوریا، جه‌نگه‌كه‌ گه‌یشتۆته‌ دوو ڕییان چاره‌نوسساز.
له‌تازه‌ترین هه‌ڵسه‌نگاندنی ڕه‌وشه‌كه‌دا، سنوری هێزه‌كان به‌گوێره‌ی ئه‌م نه‌خشه‌یه‌ قاڵبی گرتووه‌:}

^{ناوچه‌ سوره‌كان، ناوچه‌كانی ژێرده‌ستی ڕژێمی سوریایه‌.
ناوچه‌ سوره‌ تۆخه‌كان، له‌ژێر ده‌ستی به‌ره‌ی نوسره‌دان، كه‌به‌ لقی سوریای قاعیده‌ داده‌نرێت.
ناوچه‌ زه‌رده‌كان، له‌ژێر ده‌ستی شۆڕشگێڕه‌كانی سوریادان.
ناوچه‌ زه‌ردو ڕه‌شه‌كان، ناوچه‌ی تێكه‌ڵاون.
ناوچه‌ سه‌وزه‌كان، له‌ژێر ده‌ستی هێزه‌ كوردییه‌كاندان.
3/10/2015}

^{بەرپرسێکی باڵای بزووتنەوەی گۆڕان هەڕەشە لە گۆڕانخوازانی فەیسبووک دەکات و داوایان لێدەکات پۆستەکانیان لە دژی هەڵسوڕاوانی بزووتنەوەکەی ”بسڕنەوە“.}

^{بەرپرسی میدیای گۆڕان لەرێنماییەکدا، کە ئاراستەی گشت ”ھاوکارانی میدیایی“ بزووتنەوەکەی کردووە و وێنەیەکی گەیشتووەتە ئاژانسی ھەواڵی (باسنیوز)، ئاماژە بەوەدەدات، ھەر کەسێکی گۆڕانخواز لەتۆڕە کۆمەڵایەتییەکان ناوی ھەڵسوڕاوانی بزووتنەوەکەی بزڕێنێت، ”ئەوا لە میدیای گۆڕان دوور دەخرێتەوە“.}

^{لەو رێنماییەدا، کە ئیمزای عەبدولڕەزاق شەریف، بەرپرسی میدیای گۆڕانی لەسەرە و رۆژی 25ـی ئەیلول دەرچووە، ھاتووە، “بەپشت بەستن بەراسپاردەو بڕیاری جڤاتی نیشتمانی بزووتنەوەی گۆڕان، ”ئەم رێنماییە“ دەرکراوە و هاوکات داواش لەو گۆڕانخوازانە دەکات، کە ”پێشترو کاری لەوجۆرەیان کردووە“، پۆستەکانیان بسڕنەوە.
3/10/2015}

^{لەناو شاری سەردەشتی ڕۆژهەڵاتی کوردستان چەکدارێکی سەر بە سوپای پاسداران بەبێ هیچ هۆکارێک گەنجێکی کوردی داوەتە بەر فیشەک و کوشتوویەتی.}

^{بەپێی ئەو زانیارییانەی بە ئاژانسی(باسنیوز) گەیشتوون، شەوی پێنجشەممە رێکەوتی 1 – 10 -2015 گەنجێک بە ناوی “عومەر ئەحمەزادە ” کوڕی محەممەد فەقێ عەلی خەڵکی ناوچەی “ئالان”ی سەردەشت بە دەستی ئەندامێکی سوپای پاسداران دەکوژرێت.}

^{دەگوترێت هەر لە ئەنجامی ئەو تەقەکردنەدا دوو هاووڵاتی دیکەش کە ناوی یەکێکیان ” یوسف” ڕاگەیەندراوە بە سەختی بریندار بوون.}

^{باس لەوەش کراوە خەڵکی شاری سەردەشت پاش ئەو ڕووداوە تەقەکەرەکەیان بە ناوی ” تاجەدینی” گرتووە و بە توندی داوایانەتە بەر لێدان و کوتان و ئەو ئەندامەی سوپای پاسداران جارێکی دیکە لە نەخۆشخانەی شاری سەردەشت لە لایەن کەس و کاری عومەرەوە دراوەتە بەر لێدان.}

^{هێندێ سەرچاوەش باسیان لەوە کردووە کە ئەو ئەندامەی سوپا مردووە و هێندێ سەرچاوەی دیکەش ئەوە ڕەت دەکەنەوە و رایانگەیاندووە کە دۆخی تەقەکەرەکە بە هۆی لێدان و کوتانە جێگیر نیە.}

^{هەر لەو پەیوەندییەدا ئاشکراش کراوە کە خەڵک بە نیشانەی ناڕەزایەتی دەربڕین بە کوشتنی ئەو گەنجە کوردە چوونەتە بەر دەرگای ناوندە ئەمنیەتییەکان و ئەو شوێنانەیان داوەتە بەر دار و بەرد.}

^{عومەر ئەحمەدزادە کە کوژراوە خێزاندار و باوکی دوو منداڵ بووە.
3/10/2015}

<sup>وەزیری دەرەوەی رووسیا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیدا و لە وەڵامی پرسیارێکی رووداودا رایگەیاند " ئێمە چەک لەڕێگەی حکومەتی عێراقەوە بۆ کورد دەنێرین. ئەو سەنتەرە زانیارییەی لە بەغداش دامانمەزراندووە، نوێنەرانی سەربازی عێراق، ئێران، سووریا و رووسیا لەخۆدەگرێت و حکومەتی کوردیش نوێنەری لەوێ هەیە". وەزارەتی پێشمەرگەش بێئاگایی لەو هاوپەیمانێتییە چوارقۆڵییە رادەگەیێنێت.

سێرگێی لاڤرۆڤ، وەزیری دەرەوەی رووسیا لە وەڵامی پرسیارێکی رووداودا لەبارەی ناردنی چەک بۆ پێشمەرگە گوتی " ئێمە چەک لەڕێگەی حکومەتی عێراقەوە بۆ کورد دەنێرین". سەبارەت بەو هاوپەیمانێتییە چوارقۆڵییەی لەگەڵ ئێران، سووریا و عێراق پێكیانهێناوە و لە بەغدا بنكەی هەواڵگرییان دامەزراندووە، لاڤرۆڤ گوتی " ئەو سەنتەرە زانیارییەی لە بەغدا دامانمەزراندووە، نوێنەرانی سەربازی عێراق، ئێران، سووریا و رووسیا و هەروەها نوێنەری حکومەتی کوردیش لەوێ هەیە".

سێرگی لاڤرۆڤ هەروەها گوتی " ئەم سەنتەری زانیارییە گرنگە، چونکە هەموو بەشداربووان یان سەربازیان لە مەیدانەكانی شەڕ هەیە، یان زانیاری هەواڵگرییان هەیە کە بەسوودە بۆ چالاکییە سەربازییەکان لە دژی تیرۆریستان". لەبارەی ناردنی چەك بۆ پێشمەرگەش گوتی " ئێمە وەڵامی داوای کوردمان بۆ چەک داوەتەوە و بە ئاگاداری بەغدا چەکیان بۆ دەنێرین".   

وەزیری دەرەوەی رووسیا لە کۆنفرانسە رۆژنامەڤانییەکەدا راشیگەیاند" داعش خیلافەت دادەمەزرێنێت، ئەمە قاعیدە نییە هێرش بکات و رابکات، ئەوان ئەو ناوچانە کۆنترۆڵدەکەن بۆ دامەزراندنی خیلافەت، ئەوان سیستەمی دارایی و دراوی خۆیان هەیە و خزمەتگوزاری پێشکەش دەکەن بەو ئایدۆلۆژییەی کە هەیانە، ئەمە مەترسیدارە، ئەوان دەیانەوێت خیلافەت لە پۆرتوگالەوە تاوەکو پاکستان دروستبکەن". 

لەبارەی ئەندامبوونی کورد لەو سەنتەری زانیارییەی رووسیا لە بەغدا دایمەزراندووە، فەریق جەبار یاوەر، ئەمینداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگە بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند " وەكو هەرێمی كوردستان ئاگاداری ئەو هاوپەیمانێتییە چوارقۆڵییەی نێوان عێراق، رووسیا، ئێران و سووریا بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش نین، نە ئەندامی ئەو ژوورە هاوبەشەین و نە زانیاریشمان لەبارەیەوە هەیە".</sup>

^2/10/2015

<sup>لە ئۆپەراسیۆنێکی هێزەکانی تورکیا لە ئیستەنبوڵ ژمارەیەک بەرپرسی پارتی دیموکراتی گەلان HDP دەستگیركران.

بەپێی ئەو هەواڵانەی لە راگەیاندنەكانی تورکیا بڵاوکراونەتەوە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ هەینی 2 ی تشرینی یەکەمی 2015 ، هێزەکانی تورکیا لە چەند ناوچەیەکی جیاجیای ئیستەنبوڵ ئۆپەراسیۆنیان ئەنجامداوە.

هەرچەندە هێزە ئەمنییەكان رایانگەیاندووە كە ئۆپەراسیۆنەكەیان بۆ دەستگیركردنی ئەندام و لایەنگرانی پارتی كرێكارانی كوردستان PKK یە، بەڵام چەند بەرپرسێكی هەدەپەش دەستگیرکراون.</sup>

^2/10/2015

<sup>ئه‌ندامێكی‌ كۆمیسیۆنی‌ مافه‌كانی‌ مرۆڤ له ‌عێراق رایدەگەیێنێ، له‌ماوه‌ی‌ كه‌متر له ‌ساڵێكدا چەکدارانی داعش زیاتر له‌ 19 هه‌زار کەسی سڤیلیان لە عێراق و سووریا کردووەتە ئامانج و بەبێهۆکار کووشتوویانن.

فازڵ غه‌راوی‌، ئه‌ندامی‌ كۆمیسیۆنی‌ مافه‌كانی‌ مرۆڤ له‌ عێراق، لە بەیاننامەیەکدا رایگه‌یاند " له ‌ساڵی‌ 2013 دا 33  هه‌زار و 105 كه‌س بوونه‌ته‌ قوربانی‌ كرده‌وه‌كانی‌ داعش، له ‌ساڵی‌ 2014 دا ژماره‌ی‌ قوربانیان گه‌یشتووەتە‌ 30 هه‌زار و 408 كه‌س، ئەمساڵیش تاوەکو کۆتایی مانگی ئەیلوول، ژماره‌ی‌ قوربانیانی‌ ده‌ستی‌ داعش گه‌یشتووەتە‌ 21 هه‌زار و 171 كه‌س، لەنێویشیاندا 6 هەزار و 238 كەس کوژراون و 14 هەزار و 933 كەسی دیکەش برینداربوونە".

ئەندامەکەی كۆمیسیۆنی‌ مافه‌كانی‌ مرۆڤ له‌ عێراق ئاماژەی بەوە داوە، كە ئه‌و كردەوانەی داعش له ‌دژی‌ خەڵکی سڤیل ئەنجامیداون، ده‌چنه‌ ریزی‌ ئه‌نجامدانی‌ تاوانی‌ کوشتنی به‌كۆمه‌ڵ و، پێویسته‌ له‌سه‌ر ئه‌و تاوانانه‌ داعش بدرێته‌ دادگای‌ نێوده‌وڵه‌تیی‌ و له ‌لاهای سکاڵایان لەدژ تۆماربکرێت‌.</sup>

^2/10/2015