فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

گوتەبێژی ئاسایشی كەركووك (یەكێتی) ئاشكرای كرد، هێزەكانیان بە هاوكاریی هێزە ئەمنییەكانی سنووری شارۆچكەی داقووق، 45 چەكداری سەر بە داعشیان دەستگیر كردووە.


عەمیدی یاسایی “سمكۆ مەحموود”، گوتەبێژی ئاسایشی كەركووك (ئاسایشی یەكێتی)، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند، ئەمڕۆ دووشەممە 14/9/2015، بە هاوكاری هێزەكانی پێشمەرگە لە ناوچەكە و لە سەر زانیاریی ورد، هێزەكانی ئاسایشی كەركووك لە سنووری شارۆچكەی داقووقی باشووری پارێزگای كەركووك، 45 چەكداری داعشیان دەستگیر كردووە كە دوای ئازاد كردنی گوندەكانی دەوروبەری شارۆچكەی داقووق لە لایەن پێشمەرگەوە، ویستویان بە شێوەیەكی نهێنی، دزە بكەنە ناو پارێزگای كەركووك و سەنتەری شارۆچكەی داقووق و كردەوەی توندڕەوی ئەنجام بدەن. گوتیشی: “لە كاتی لێكۆڵینەوەكاندا سەرجەم ئەو تیرۆریستانە دانیان بەوەدا ناوە كە لە سنووری شارۆچكەی داقووق، چەكداری ڕێكخراوی توندڕەوی داعش بوون و پەیوەندییان بەو ڕێكخراوە توندڕەوەوە هەبووە”.


ڕۆژی هەینیی ڕابردوو، هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان لە باشووری كەركووك و سنووری شارۆچكەی داقووق، هەڵمەتێكی بەرفراوانیان بۆ ئازاد كردنی گوندەكانی سنوورەكە ئەنجام دا و توانییان 12 گوندی ناوچەكە لە ژێر دەستی داعش ڕزگار بكەن.

14/9/2015

دوای دروستكردنی سریەیەكی پێشمەرگە لە كچان و ژنانی رۆژئاوای كوردستان، سریەیەكی دیكەی پێشمەرگەی كچ لە كوردی ئێزدی دروست دەكرێ و بڕیارە بەم نزیكانە دەست بە مەشق و راهێنان بكەن و چەكیان بدرێتێ‌.

 


بوونی كچانی بادینان بە پێشمەرگە وەرچەرخانێكی گەورەیە لە كولتووری ناوچەكەدا كە كولتووری عەشایریی تێدا زاڵە. پەرۆشیی كچانی بادینان بۆ بوون بە پێشمەرگە بە جۆرێكە كە سوپاسالاری هێزی پێشمەرگە دەڵێت "ئەگەر دەرگای ناونووسین بكەینەوە، بە سەتان كچ لە بادینان دەبنە پێشمەرگە".

ئێستا سریەكەی كچانی رۆژئاوای كوردستان لە بەنداوی مووسڵ شانبەشانی پێشمەرگە پیاوەكان لە ئەركدان. 

فەرماندەی سریە نوێیەكەی كچان و ژنانی كوردی ئێزدی، ژنێكی ئێزدییە بەنێوی خاتێ‌ شنگالی. ئەو باسی بیرۆكەی دامەزراندنی ئەو سریەیە دەكات و دەڵێت "دوای كارەساتی شنگال هەر بیرم دەكردەوە بەشێوەیەك بتوانم تۆڵەی كوردی ئێزیدی لە دوژمنەكانی كورد بكەمەوە. لە كۆتایی مانگی كانوونی یەكەمی ساڵی رابردوودا بەرێگای پێشمەرگەیەكی كوردی ئێزدی، ئەو بیرۆكەیەمان گەیاندە سوپاسالاری پێشمەرگە، ئەویش رەزامەندیی نیشان دا".

 سوپاسالاری هێزی پێشمەرگە: ئەگەر دەرگا بكەینەوە بە هەزاران كچی دیكە دەبنە پێشمەرگە

رۆژی 15ی كانوونی دووەم فەرمانی دامەزراندنی ئەو سریەیە دەرچوو، خاتێ‌ دەڵێت "لەو رۆژەوە ژنان و كچان پەیوەندیمان پێوە دەكەن بۆ ئەوەی ببنە پێشمەرگە".

دەمێكە لە سلێمانی فەوجێكی تایبەت بە ژنان هەیە، بەڵام بەهۆی زاڵبوونی نەریتی عەشایری لە بادینان، تازە ژنانی ئەو ناوچەیە قۆڵیان لێ هەڵماڵیوەو دەیانەوێ‌ بەپۆشینی جلی پێشمەرگایەتی بەربەستە كۆمەڵایەتییەكان بشكێنن.

خاتێ‌ كە دەستپێشخەری بۆ شكاندنی ئەو بەربەستە كردووە، گوتی "پێش رووداوەكانی شنگال وەكو هونەرمەندێك هەم سازم لێدەدا و هەمیش گۆرانیم دەگوت، بەڵام كە بینیم زوڵمێكی زۆر لە كچ و ژنی ئێمە دەكرێت، بریارم دا ببمە پێشمەرگە". شنگالی هەروەها دەڵێت "سەرەتا تەنیا چەند هاوڕێیەك بووین، پاشان ئەو ژمارەیە زیاد بوو، ژمارەمان گەیشتووەتە 400 پێشمەرگە كە هەموویان لە كوردی ئێزدین". 

ئەو هێزەی ژنان جلوبەرگیان وەرگرتووە. جارجار لە دەوروبەری دهۆك مەشقیان پێدەكرێ، بەڵام هێشتا بەفەرمی نەكەوتوونەتە ناو مەشق، شنگالی دەڵێت "بەم زووانە بەفەرمی دەست بە مەشق و راهێنان دەكەین، دواتر ئامادە دەبین بۆ هەر ئەركێك پێمان بسپێرن".

لە هێرشی داعشدا بۆ سەر شنگال و دەوروبەری لە مانگی هەشتی ساڵی رابردوو، نزیكەی 5 هەزار كچ و ژن و منداڵی كوردی ئێزدی كەوتنە دەست چەكدارانی داعش كە زۆربەیان خەڵكی هەردوو گوندی كۆچۆ و حەردان بوون.

خاتێ‌ دەڵێت "هەندێك لەو كچانەی لەلای ئێمە بوونەتە پێشمەرگە، هێشتا كەسوكاریان لەلای داعش دیلن، بۆیە ئێمە دەمانەوێت تۆڵەی كچ و ژنانی گوندی كۆچۆ و حەردان بكەینەوە".

لەنێو هێزەكانی پەكەكە و یەپەگە و سەرجەم هێزەكانی سەر بە پەكەكە ژمارەیەكی زۆر كچ  هەن. ژنانی رۆژئاوا یەكینەی تایبەت بەخۆیان هەیە بەناوی یەكینەكانی پاراستنی ژنان كە رۆڵێكی بەرچاویان هەبوو لە شەڕی كۆبانێ‌.
  فەرماندەی هێزی كچانی كوردی ئێزدی: دەمانەوێت تۆڵەی كچ و ژنانی كوچو و حەردان بكەینەوە


كچانی ریزەكانی پەكەكە و لق و پۆپەكانی بۆیان نییە شوو بكەن. خاتێ‌ دەڵێت ئاساییە ژنە پێشمەرگەكانی ئەوان شوو بكەن و تاوەكو ئێستا هەندێكیان شوویان كردووە. خاتێ‌ باسی مەرجەكە دەكات و دەڵێت "هەر كچێك دێتە لای من دەبێتە پێشمەرگە قسە لەگەڵ كەسوكارەكەی دەكەم و رەزامەندیی ئەوان وەردەگرم. ئاساییە ئەوان شوو بكەن، بەڵام بەو مەرجەی رازی بێت ژنەكەی تا مردنیش پێشمەرگە بێت".

دەرگا بۆ سەرجەم كچ و ژنانی كوردستان كراوەیە بۆ ئەوەی بێنە ریزەكانی ئەو هێزەوە. خاتێ دەڵێت "ئێمە هێزی پاسەوانی سنوورین، راستە ئێستا تەنیا كوردی ئێزیدین، بەڵام دەرگامان كراوەیە بۆ هەموو كچ و ژنانی كوردستان، ئامادەین بەرگری لە هەموو كوردستانیش بكەین".

 لە دوای هێرشی داعش بۆ سەر كوردستان ئەو دوو سریەیە بۆ كچانی رۆژئاڤای كوردستان و كچانی ئێزیدی دروست كرا كە ئەوەی یەكەمیان ژمارەیان سەرووی 100 كچ دەبێ‌ و ئەوەی دیكەش ئێستا ژمارەیان 130 پێشمەرگەیە".

جەمال ئیمینكی، سوپاسالاری پێشمەرگە دەڵێت "ئەگەر دەرگا بە رووی كچاندا واڵا بكەین، ژمارەیەكی زۆر لە كچ و ژن  ئامادەن ببنە پێشمەرگە، بەڵام بەهۆی نەبوونی میلاكات ناتوانین ژمارەی هێزەكە لەوە زیاتر بكەین".

14/9/2015

 

دەیڤید کامیرۆن، سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا رایگەیاند حکومەتەکەی وەزیرێکی تایبەت بە کاروباری پەنابەرەکانی سووریا دەستنیشاندەکات، بەرپرسیارێتی وەزیرەکەش جێبەجێکردنی پلانی وەرگرتنی 20 هەزار پەنابەری سووریا دەبێت. 

کامیرۆن کە بە گەشتێک لە لوبنانە و سەردانی کەمپی پەنابەرە سوورییەکان لەم وڵاتە دەکات، جەختی لەسەر ئەوە کردەوە، کە وڵاتەکەی سوورە لەسەر ئەوەی پەنابەرەکانی ناو کەمپەکان وەربگرێت، بۆ ئەوەی رێگری بکەن لەوەی پەنابەران بۆ گەیشتن بە ئەوروپا گیانی خۆیان بخەنە مەترسییەوە.



دەیڤید کامیرۆن، سەرۆکوەزیرانی بەریتانیا گوتی:" ویستم لە نزیکەوە چیرۆکی ئەم پەنابەرانە ببیستم و بزانم چیان پێویستە، بەریتانیا هەر ئێستا دووەم وڵاتە لە رووی پێشکەشکردنی هاوکارییەکان بە کەمپەکانی پەنابەران و هەموو قەیرانەکە، ئێمە بە شێوازێک یارمەتی پێشکەش دەکەین و بڕە پارەیەکمان تەرخانکردووە کە زۆر وڵاتی دیکە نایکەن".

کامیرۆن گوتیشی:"  ئێمە لەسەر ئەوە بەردەوام دەبین، بەتایبەتیش بۆ پەروەردەکردنی مناڵانی سووری لێرە لە لوبنان و لە شوێنەکانی دیکەش، پێموایە ئەمە زۆر گرنگە".
 
سەرۆکوەزیرانی بەریتانیائاماژەی بەوەشکرد، کە وەزیرێکی تایبەتی دیاری دەکەم بۆ ئەوەی کاروباری تایبەت بە وەرگرتنی ئەو 20 هەزار کۆچبەرە بە خێرایی و بە باشی بەرەو پێش بچێت، واتە ئەوانەی بەڵێنمانداوە لە وڵاتی خۆمان نیشتەجێیان بکەین و شوێنی حەوانەوەیان بۆ دابین بکەین. بۆیەش پێموایە گرنگە خۆم بەچاوی خۆم ببینم پێویستە چی بکەین. 

14/9/2015

 

پیاوێك لە سلێمانی بەبیانووی گەیاندنی منداڵەكەی بۆ نەخۆشخانە، داوای ئۆتۆمبێل لە دراوسێیەكی خۆی دەكات، ئەویش ئۆتۆمبێلەكەی دەداتێ، بەڵام ئەو ئۆتۆمبێلەكە دەفرۆشێ و دەستبەجێش سەفەری ئەوروپا دەكات.

لە پێشەنگاكانی ئۆتۆمبێل چیرۆكی لەو جۆرە زۆرن، بەتایبەتی دوای ئەوەی كۆچكردن بۆ ئەوروپا زیاد بووە. هەندێك لەوانەی كۆچ دەكەن بۆ ئەوروپا، چەندین جۆر فێڵ بەكاردێنن بۆ دەستكەوتنی پارەی سەفەر.

ئۆتۆمبێلێكی دزراوی كڕیبوو

كەمال كازم، 37 ساڵ، چەند ساڵێكە لە پێشانگاكانی ئۆتۆمبێل لە شاری سلێمانی كار دەكات، بەڵام خۆی گوتەنی، قەت وەكو ئەمجارە تێنەكەوتووە.

كەمال رۆژی 31ی ئاب ئۆتومبێلێكی شۆڤەرلێت (ئۆباما) مۆدیل 2012ی لە كەسێك بەنێوی (ه) بەبڕی 19 هەزار و 400 دۆلار كڕیوە، بەڵام تەنیا 17 هەزار دۆلاری پێداوە، بڕیار بووە بۆ رۆژی دواتر مامەڵەی ئاڵوگۆڕی ئۆتۆمبیلەكە بكەن و پارەكەی دیكەشی بداتێ‌.

كازم رۆژی دواتر تەلەفۆن بۆ فرۆشیارەكە دەكات بۆ ئەوەی مامەڵەكە تەواو بكەن و پارەكەی دیكەی بداتێ‌، بەڵام مۆبایلەكەی داخرابوو. دواتر دەردەكەوێت ئۆتۆمبێلەكە دزیارییە. كازم گوتی "من نەمزانی شەوی 31ی ئاب خاوەنی ئۆتۆمبێلەكە سكاڵای تۆمار كردووە، بۆیە لەسەر ئەوە من و كەفیلەكەش دەستگیركراین و بە كەفالەت ئازاد كراین".

هەر بەپێی قسەكانی كازم، باوكی ئەو كەسەی ئۆتۆمبێلەكەی دزیوە چارەسەری كێشەكەی بۆ كردوون و پارەكەی بۆ گەڕاندووەتەوە. بەڵام كوڕەكەی دوای فرۆشتنی ئۆتۆمبیلەكە، راستەوخۆ چووەتە دەرەوەی وڵات.

39 هەزار دۆلاری زەرەر كرد

هاوكار دارا یەكێكی دیكەیە لەوانەی گورزی كوشندەی بەهۆی ئەو كۆچكردنەوە بەركەوتووە. هاوكار مانگێك لەمەوبەر سێ ئۆتۆمبێلی بە بڕی 39 هەزار دۆلار بە دوو هاوڕێی خۆی داوە بۆ ئەوەی كەسابەتی پێوە بكەن، بەڵام دواتر فرۆشتوویانەتەوە. ئەو گوتی "بەداخەوە ئەو دوو كەسە هاوڕێم بوون و نەمدەزانی دوای وەرگرتنی ئۆتۆمبێلەكانم دەیفرۆشنەوە و دەچنە ئەوروپا". هاوكار لە بنكەی پۆلیس سكاڵای تۆمار كردووە، بەڵام بەهۆی ئەوەی دوو هاوڕێیەكەی دیار نین، تائێستا هیچی دەستگیر نەبووە.

هاوڕێكەی لە توركیایە

ئاری محەممەدیش كە لە پێشانگاكانی ئۆتۆمبێل كار دەكات، دوو ئۆتۆمبێلی بەبڕی نزیكەی 29 هەزار دۆلار بە  هاوڕێیەكی خۆی فرۆشتووە، سەرەتا تەنیا 3500 دۆلاری پێداوە و بڕیار بووە دوای ماوەیەكی دیكە بڕەكەی دیكەی پێبدات. 

ئەو گوتی "هاوڕێكەم پارەكەی نەدامەوە و دواتر ئۆتۆمبێلەكانی خۆم لە پێشانگای علوجەكان بینییەوە كە زانیاریم هەیە هەردووكیانی بە 9 هەزار دۆلار فرۆشتبوو، هاوڕێكەشم ئێستا لە توركیایە و منیش خێزانەكەیم ئاگادار كردووەتەوە".

"حكومەت حیساب بۆ گرێبەست ناكات"

هەرچەندە بەشێك لە مامەڵەی كڕین و فرۆشتنی ئۆتۆمبێلەكان كە لە پێشانگاكانی ئۆتۆمبێل كراون گرێبەستی پێشانگاكانیان هەیە، بەڵام خاوەنی پێشانگاكان دەڵێن حكومەت حیساب بۆ گرێبەستەكانیان ناكات.

دارا شوانی خاوەنی یەكێك لە پێشانگاكانی ئۆتۆمبێل دەڵێت لەوەتەی قەیرانی دارایی و كۆچی خەڵكی كوردستان بۆ ئەوروپا سەریهەڵداوەتەوە، فرت و فێڵ لە پێشەنگاكانی ئۆتۆمبێل زۆر بووە.
ئەو گوتی "بەهۆی ئەو بارودۆخە سیاسی و داراییەی رووی لە هەرێمی كوردستان كردووە، ئێستا هەندێك هاووڵاتی بەناوی كڕین، ئۆتۆمبێل دەبەن، بەڵام دواتر بە نرخێكی زۆر هەرزانتر لە نرخی خۆی دەیفرۆشنەوە و دەچنە ئەوروپا".

وەك شوانی گوتی، یەكێك لە كێشەكانیان ئەوەیە لە كاتی روودانی حاڵەتی لەو شێوەیە، ئەگەر گرێبەستیش لەنێوان كڕیار و فرۆشیاردا هەبێت، پۆلیس حیساب بۆ ئەو گرێبەستە ناكات و دەڵێن پێویستە لە ماوەی 24 كاژێردا مامەڵەی ئاڵوگۆڕی ئۆتۆمبێلەكان بكرێن.

"ئۆتۆمبێل نەدزراوە"

نەقیب سەركەوت ئەحمەد گوتەبێژی پۆلیسی سلێمانی رەتیكردەوە بەهۆی رۆیشتنی هاووڵاتیان بۆ دەرەوەی وڵات، ئۆتۆمبَیل دزرابێت و لە پێشانگاكاندا فرۆشرابێت.

بەڵام روونیكردەوە كە بۆ مامەڵەی كڕین و فرۆشتنی ئۆتۆمبێل پێویستە كڕیار گرێبەست لەگەڵ خاوەنی ساڵنامەی ئۆتۆمبێلەكەدا بكات، ئەویش بە ئامادەبوونی خاوەنەكەی یاخود بە تەلەفۆنكردن لەگەڵی و گوتی "كە دەڵێین بە پەیوەندی تەلەفۆن، واتە هەر دەبێت كڕیار بڕواتە لای فرۆشیارەكە و بیبینێت، ئەگەر وا نەبێت مامەڵەكە بەتاڵە".

بە گوتەی سەركەوت ئەحمەد "گرێبەستی پێشانگاكان ناخوات، لەبەرئەوەی دادوەر تەنیا ئەوەندە حیسابی بۆ دەكات كە مامەڵەی كڕین و فرۆشتنەكە كراوە، چونكە هەر گرێبەستێك لەگەڵ خاوەنی سەنەویدا نەكرێت دادوەر بڕوای پێناكات، نەك لەگەڵ كەسی فرۆشیار".

14/9/2015

 

“ئه‌یمه‌ن زه‌واهیری” سه‌ركرده‌ی ڕێكخراوی قاعیده‌، داوا ده‌كات “گورگه‌ ته‌نهاكان” هێرشی تاكه‌ كه‌سی بكه‌نه‌ سه‌ر ئه‌مریكا و وڵاتانی ڕۆژئاوا.



له‌گرته‌یه‌كدا به‌ناوی” ئه‌ڵقه‌ی دووه‌می به‌هاری ئیسلامی” كه‌له‌سایته‌كانی نزیك له‌ڕێكخراوه‌كه‌یه‌وه‌ بڵاوكرایه‌وه‌، داوای هێرشكردنه‌ سه‌ر وڵاتانی ڕۆژئاوا ده‌كات.



له‌و گرته‌یه‌دا زه‌واهیری ده‌ڵێت: ” داوا ده‌كه‌م له‌هه‌ر موسوڵمانێك كه‌ ده‌توانێت ئه‌و كاره‌ بكات، دوودڵ نه‌بێت و وڵاتانی هاوپه‌یمانی خاچ په‌رسته‌كان بكاته‌ ئامانج”.



هه‌روه‌ها ده‌ڵێت: ” پێم وایه‌ ئێمه‌ پێویسته‌ شه‌ڕه‌كه‌ بگوازینه‌وه‌ بۆ ناو شاره‌كانی ڕۆژئاوا. به‌تایبه‌تی ئه‌مریكا”.



ئاشكرا نیه‌ له‌چ كاتێكدا ئه‌و گرته‌یه‌ تۆمار كراوه‌، یه‌كه‌مجاریش نیه‌ كه‌داوای هێرشی له‌وجۆره‌ بكرێت.به‌ڵكو له‌مانگی سێپته‌مبه‌ری 2013شدا، هه‌مان داوای له‌ لایه‌نگره‌كانی خۆی كرد.



ئه‌گه‌رچی زه‌واهیری ئه‌وه‌ی ڕاگه‌یاندبوو كه‌ دان به‌شه‌رعییه‌تی داعشدا نانێت، به‌ڵام داوا له‌لایه‌نگره‌كانی ده‌كات هێرشی هاوشێوه‌ی “ماراسۆنه‌كه‌ی بۆستن” و” چارلی ئیبدۆ” ئه‌نجام بده‌ن.

14/9/2015

 

ئەندامێكی پەیوەندییەكانی “كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان” لە شاری هەولێر ئاشكرای كرد، سێ‌ لایەنی كۆمەڵە لە دوو مانگی داهاتوودا پێكەوە یەك دەگرنەوە.


“محەمەد فەرهادزادە” جێگری پەیوەندییەكانی كۆمەڵە لە شاری هەولێر لە لێدوانێكی تایبەتدا بە ئاژانسی (باسنیوز)ی راگەیاند: “پاش حەوت مانگ كۆبوونەوە و لێك نزیك بوونەوەی نێوان سێ‌ لایەنی “كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی كوردستان، رەوتی سۆسیالیستیی كۆمەڵە، هەروەها كۆمەڵەی شۆڕشگێڕ (خەتی یەكگرتنەوە) بڕیارە دوو مانگی داهاتوو بە یەكجاری یەك بگرینەوە و لەژێر ناوی پارتێكی نوێدا بەڵام هەر لەسەر رێچكە و رێبازی كۆمەڵە درێژە بە چالاكیی سیاسی بدەن.”


ئەو چالاكوانە سیاسییە گوتیشی: “رەوتی سۆسالیستیی كۆمەڵە كۆمەڵێك كادری رێبەری و ئەندامی دێرین و لە دامەزرێنەرانی كۆمەڵەن كە ساڵی 2010 لە كۆمەڵەی كۆمۆنیست جیابوونەتەوە، هەرچەند وەك حزبی فەرمی خۆیان نەناساندووە و زیاتر وەك رەوت دەركەوتوون، لایەنی سێیەمیش 14 ئەندامی كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستانی ئێرانن كە لەلای ئەوان نەماون و پاش كۆبوونەوە و پێكهێنانی لیژنە بۆ نووسینەوەی بەرنامە و پێڕەو چەندین كۆبوونەوەمان پێكەوە هەبووە و 8%ی كارەكان كۆتاییان پێهاتووە.”


لە درێژەدا گوتیشی: “بڕیارە بۆ بەشداری پێكردنی ئەو كارد و ئەندامە دێریناەی كۆمەڵە كەلە دەرەوەی وڵاتن دوو سیمینار لە وڵاتانی ئەورووپی و ئەمەریكا ببەسترێ‌ و را و سەرنجی ئەوانیش وەربگیرێت و دواتر هەردوو لایەن دێنەوە كوردستانی باشوور و بەپێی بەرنامە لێرە كۆبوونەوەی یەكگرتنەوە رێك دەخەین.”


ئەوەشی خستەڕوو بۆ دیاریكردنی ناوی حزبەكە پاش یەكگرتنەوە لە كۆبونەوەكاندا سێ‌ ناو پێشنیار كراوە، بەڵام بێگومان هەر ناوی “كۆمەڵە”ی لەگەڵ دەبێت و سێ‌ ناوی (كۆمەڵەی سۆسیالیستیی كوردستان، كۆمەڵەی چەپی كوردستان و كۆمەڵەی رزگاری و ئازادیی كوردستان) پێشنیار كراون، بەڵام لەسەر هیچكامیان هەتا ئێستە ساغ نەبوونەتەوە.


لە وەڵامی ئەو پرسیارەدا كە ئایا بۆچی لەگەڵ دوو لایەنی دیكەی كۆمەڵە (كۆمەڵەی شۆڕشگێڕی زەحمەتكێشانی كوردستانی ئێران، كۆمەڵە ـ رێكخراوی كوردستانیی حیزبی كۆمۆنیستیی ئێران) بۆ یەكگرتنەوە هەوڵەكانتان ناخەنە گەڕ، “محەمەد فەرهادزادە” رایگەیاند: “ئێمە پێشتر بۆ ماوەیەكی زۆر لەگەڵ كۆمەڵەی شۆڕشگێڕ دیالۆگ و گفتۆگۆمان هەبوو، بەڵام ئەوان دیار بوو نیەتیان شتێكی دیكە بوو و لەژێرەوە چەند ئەندامێكی رێبەیان لە ئێمە دابڕاند و ئێمەش لە نیەت و هەوڵەكانین تێگەیشتین و وازمان لێهێنا، لە درێژەدا گوتیشی:”لەگەڵ كۆمەڵەی كۆمۆنیستیش گرفتی فكریمان هەیە، چونكە ئەوان باوەڕیان بە ئاڵای كوردستان و هەندێ‌ چەمكی نەتەوەیی نییە و ئەمەش لەگەڵ بۆچوونی ئێمە كە خوازیاری كۆمەڵەیەكی چەپی نەتەوەیین یەك ناگرێتەوە و تووشی گرفت دەبێن، بۆیە لەگەڵیان هیچ دیالۆگیكمان بۆ یەكگرتنەوە نییە.”


باسی لەوەش كرد:”بڕیارمان وایە لەگەڵ هەموو لایەنەكانی كۆمەڵە وەك هێڵ و رەهەندی چەپ هاوكار بین.” 

13/9/2015

 

ڕێکخراوی توندڕەوی داعش، 26ئەفسەر و سەربازی کوردی ڕیزی سوپای عێراق لەڕۆژهەڵاتی موسڵ دەستگیردەکات. 
ٔ”سەعید مەموزینی”، لێپرسراوی ڕاگەیاندنی لقی 14پارتی دیموکراتی کوردستان لەموسڵ، بە(باسنیوز)ی ڕاگەیاند: ڕێکخراوە توندڕەوەکەی داعش بەدەوامە لەدەستگیرکردنی ئەو کەسانەی خزمەتیان لە ئیداری پێشووی موسڵدا هەبووە. 
ئەوەشی ئاشکراکرد: ئەمڕۆ یەک شەمە،13ی ئەیلولی2015، ڕێکخراوی توندڕەوی داعش ، لە گەڕەکی( گۆگجەلیل)ی ڕۆژهەڵاتی موسڵ، 26سەربازی کوردیان دەستگیر کرد.” 
سەعید مەموزینی ئاماژەیشی دا: لەکۆی ئەو 26سەربازە کوردەی ریزی سوپای عێراق، 5یان ئەفسەرن. 
ناوبراو زانیاری زیاتری درکاند، گوتی: “پاش دەست بەسەرداگرتنی شاری موسڵ لەلایەن داعشەوە، ئەو ئەفسەرو سەربازانەی کورد، تۆبەیان پێکراوە و دواتر ئازادکراون، بەڵام ئەو ڕێکخراوە توندڕەوە دیسان بەتۆمەتی هەبوونی خزمەت لە ڕیزی سوپای عێراق ، ئەو ئەفسەروسەربازانەی کوردی دەستگیر کردوەتەوە.”

13/9/2015

 

مەسرور بارزانی دووپاتی دەکاتەوە، کە عێراق بە شێوەیەکی سروشتی لە دایک نەبووە، کوردیش هەموو هەوڵێکی دا کە سیستەمی فیدرالی و دیموکراسییەت لە عێراقدا بچەسپێت، بەڵام کێشە مێژووییەکان و گرفتە سیاسییە چارەسەرنەکراوەکان و بەردەوامیدان بەسیاسەتێکی شکستخواردوو، عێراقی بە کردەوەوە بەرەو دابەشبوون بردووە و لایەنە عێراقییەکانی دیکە خۆیان هۆکاری دروستبوونی ئەم رەوشەن. 

بەپێی راگەیاندراوێکی ئۆفیسی راوێژکاری ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان، ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه‌ 13/9/2015 به‌ڕێز مه‌سرور بارزانی راوێژكاری ئه‌نجوومه‌نی ئاسایشی هه‌رێمی كوردستان پێشوازی له‌ شاندێكی په‌رله‌مانی ئه‌وروپا به‌ سه‌رۆكایه‌تی (چارڵس ته‌نۆك) له‌ فراكسیۆنی پارێزگاران و ریفۆرمخوازان(ESR) كرد. 
له‌ دیدارێكدا، كه‌ به‌ ئاماده‌بوونی هه‌ر یه‌ك له‌ (دێڤید كامبڵ بانه‌رمان) له‌ فراكسیۆنی پارێزگاران و ریفۆرمخوازان، (ئانا گۆمێز) له‌ فراكسیۆنی سۆشیال دیموكرات، (خۆزیه‌ت نارت) له‌ فراكسیۆنی لیبراڵ دیموكرات، ( تاماش مه‌زیریك) له‌ فراكسیۆنی سه‌وزه‌كان و دلاوەر ئاژگەیی نوێنەری حکومەتی هەرێم لە یەکێتی ئەوروپا به‌ڕێوه‌چوو، سه‌ره‌تا شاندی میوان باسیان له‌ چالاكیه‌كانی خۆیان له‌ هه‌رێمی كوردستان كرد و دڵخۆشی خۆیان بەرامبەر به‌و سه‌قامگیری وئارامیی‌ هه‌رێمی كوردستان دەربڕی و پشتگیری خۆشیان بۆ هاوكاری و یارمه‌تیدانی هه‌رێمی كوردستان له‌ پرۆسه‌ی سیاسی و شه‌ڕی تیرۆریستانی داعش دووپاتكرده‌وه‌ و سه‌رۆكی شانده‌كه‌ رایگه‌یاند، ئه‌وه‌ی له‌م سه‌ردانه‌ماندا له‌ هه‌رێمی كوردستان بینیمان جێگه‌ی ده‌ستخۆشییه‌ و چونکە هەرێمی کوردستان بەراورد لەگەل ناوچەکانی دەورووبەری نموونەیەکی سەرکەوتووتر بووە. هه‌روه‌ها خۆشحاڵی خۆیان به‌ سه‌ركه‌وتنه‌كانی پێشمه‌رگه‌ دژ به‌ تیرۆریستانی داعش نیشاندا. 
لەم دیدارەدا مه‌سرور بارزانی تیشكی خسته‌ سه‌ر په‌ره‌سه‌ندن و رووداوه‌كان و ئاماژەی بەوەدا کە هەرێمی کوردستان پێویستیی بە پاڵپشتی یەکێتی ئەوروپا هەیە چ لە بواری یارمەتیی نزیکەی دوو ملیۆن ئاوارە و پەنابەری ناو کوردستان و چ لە بواری شەری دژی تیرۆریستان و چارەسەریی کێشە کەڵەکەبووەکانی ناوچەکە‌. 
هەر پەیوەست بە جەنگی دژ بە تیرۆریستان ئاماژە بە ئەوە کرا کە له‌ زۆرێک لە وڵاتانی جیهانە‌وه ‌تیرۆریستان ڕوو لەم دەڤەرە دەکەن‌ بۆیە پێویسته‌ كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی کاراتر بە ئەرکی خۆی هەستێت یارمەتیی پێشمەرگە و ئەو هێزانە بدات کە ڕووبەڕووی تیرۆریستان بوونەتەوە . 
له‌ ته‌وه‌رێكی دیكه‌دا ئاماژه‌ی به‌ كێشه مێژووییه‌‌كانی عێراق كرد و وتی ئەم کیانە بە شێوەیەکی سروشتی لە دایک نەبووە و هەر لە سەرەتای دامەزراندنیەوە هەوێنی زۆرێک لە کێشەکانی لەخۆیەوە گرتووە . 
هه‌ر په‌یوه‌ست به‌و كێشانه‌وه‌ مه‌سرور بارزانی گوتی: ئێمە وەکو کورد هەموو هەوڵێکمان دا کە سیستەمی فیدرالی و دیموکراسییەت لە عێراقدا بچەسپێت، بەڵام کێشە مێژووییەکان و گرفتە سیاسییە چارەسەرنەکراوەکان و بەردەوامیدان بەسیاسەتێکی شکستخواردوو، عێراقی بە کردەوەوە بەرەو دابەشبوون بردووە و لایەنە عێراقییەکانی دیکە خۆیان هۆکاری دروستبوونی ئەم رەوشەن. 

13/9/2015

 

به‌رپرسانی باڵای قوبروس ئه‌مڕۆ ئاشكرایان كرد كه‌ مۆسكۆ داوای لێكردوون ڕێڕه‌وی ئاسایی فڕۆكه‌كان بگۆڕن، چونكه‌ ده‌یه‌وێت له‌نزیكی ڕۆخه‌كانی سوریادا مانۆڕ ئه‌نجام بدات.



ڕاپۆرته‌ ڕۆژنامه‌ییه‌كان له‌مۆسكۆوه‌ باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن ڕووسیا یاداشتی ئاگاداركردنه‌وه‌ی ئاراسته‌ی ده‌سته‌ڵاتی فڕۆكه‌وانی ئه‌مریكا كردووه‌، سه‌باره‌ت به‌و مانۆڕه‌ی كه‌بڕیاره‌ له‌نێوان به‌نده‌ری “ته‌رتوس” و نیوه‌دوورگه‌ی قوبرسدا ئه‌نجام بدرێت.



له‌م باره‌یه‌وه‌ سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌وه‌زاره‌تی به‌رگری قوبرسه‌وه‌ جه‌ختی له‌وه‌ كرده‌وه‌ كه‌ له‌مانۆڕه‌كه‌دا موشه‌كیش ده‌ته‌قێنرێت. یاداشته‌كه‌شی به‌ پرسێكی ڕۆتینی له‌قه‌ڵه‌مدا.



له‌ ڕوونوسێكی ئه‌و یاداشته‌دا كه‌ده‌سته‌ڵاتی فڕۆكه‌وانی ئه‌مریكا بڵاوی كردۆته‌وه‌، ورده‌كاری ته‌واو له‌باره‌ی ئه‌و ناوچانه‌وه‌ ئاشكرا كراوه‌ كه‌ مانۆڕه‌كه‌ تیایدا ئه‌نجام ده‌درێت و، ئه‌و ناوچانه‌ش كه‌ موشه‌كه‌كانیان تێدا ده‌ته‌قێنرێت.



“سێرگی لاڤرۆڤ” وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی ڕووسیا، له‌كۆنگره‌یه‌كی ڕۆژنامه‌وانیدا گوتی: ” ڕووسیا له‌ ده‌ریای سپیدا مانۆڕ ئه‌نجام ده‌دات. ماوه‌یه‌كی درێژه‌ نه‌خشه‌ بۆ ئه‌وكاره‌ داده‌نێت و، كاره‌كه‌ش له‌گه‌ڵ یاسای نێوده‌وڵه‌تیدا گونجاوه‌”.



باره‌چه‌كی ڕووسیا به‌ره‌و ده‌ریای سپی



سه‌رچاوه‌یه‌كی نزیك له‌ هێزی ده‌ریاوانی ڕووسیا به‌”ڕۆیته‌رز”ی گوتووه‌: ” پێنج كه‌شتی چه‌كداری ڕووسی، به‌ره‌و ده‌ریای سپی به‌ڕێكه‌وتن. ئه‌ركی ئه‌و كه‌شتییانه‌ش به‌شداری كردنه‌ له‌ مانۆڕێكدا له‌نزیكی ڕۆخه‌كانی سوریادا، به‌مه‌به‌ستی مه‌شق كردن له‌سه‌ر به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی هێرشی ئاسمانی و به‌رگری له‌ڕۆخه‌كان. ئه‌وه‌ش یانی موشه‌ك ته‌قاندن و، به‌كارهێنان و تاقی كردنه‌وه‌ی سیسته‌می به‌رگری ئاسمانی كورت هاوێژ”.



ئه‌م مانۆڕه‌ له‌كاتێكدا دێت كه‌ ڕاپۆرته‌ ئیسرائیلی و ڕۆژئاواییه‌كان باس له‌وه‌ ده‌كه‌ن كه‌ سوریا تادێ هه‌بوونی خۆی له‌ سوریادا به‌هێزترده‌كات، سه‌رباز و چه‌ك و ته‌قه‌مه‌نی زیاتر ده‌نێرێت. ته‌نانه‌ت فڕۆكه‌ی “مێك31” و “سۆخۆی30” ناردۆته‌ سوریا. جگه‌له‌وه‌ش سیسته‌مێكی به‌رگری ئاسمانی پێشكه‌وتووی به‌ناوی “ئێس.ئای.22″ له‌سوریادا جێگیركردووه‌ كه‌له‌ڕووسیا پێی ده‌گوترێت”بانتسیر-ئێس 1”.



سه‌رچاوه‌ ڕۆژئاواییه‌كان دووپاتی ئه‌وه‌ ده‌كه‌نه‌وه‌ كه‌ سیسته‌مه‌كه‌ له‌لایه‌ن پسپۆڕان وشاره‌زایان ڕووسه‌وه‌ به‌كارده‌هێنرێت، نه‌ك له‌لایه‌ن سورییه‌كانه‌وه‌. به‌شێك له‌ سیسته‌مه‌كه‌ له‌فڕۆكه‌خانه‌ی سه‌ربازی لازیقییه‌دا دانراوه‌.



به‌پێی زانیارییه‌كانی سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگادار له‌مۆسكۆ، ئه‌وه‌ یه‌كه‌مجار نیه‌ كه‌ ڕووسیا ئه‌و جۆره‌ موشه‌كه‌”ئێس.ئای.22″ بۆسوریا بنێرێت، به‌ڵكو له‌ 2013شدا هه‌مان كاری كردووه‌. له‌ئیستاشدا سه‌رقاڵی ناردنی بڕێكی تر له‌و چه‌كه‌یه‌”.


به‌ڕای زۆرێك له‌چاودێرانیش، ئه‌م پشتیوانییه‌ ڕاسته‌وخۆیه‌ی ڕووسیا له‌ “به‌شار ئه‌سه‌د” نیشانه‌یه‌كی ڕوونه‌ له‌سه‌ر هاتنه‌ پێشه‌وه‌ی قۆناغێكی نوێ له‌قه‌یرانی سوریا، كه‌ تیایدا كێشه‌ی سوریا له‌كۆنترۆڵی هێزه‌ هه‌رێمایه‌تییه‌كان ده‌رده‌چێت و، زلهێزه‌كان ڕاسته‌وخۆ تیایدا ده‌جوڵێن. هه‌ربۆیه‌ وه‌ك له‌ئاماری ڕاگه‌یه‌نراوی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كاندا ئاشكرا كرا كراوه‌، چاوه‌ڕوان ده‌كرێت له‌و قۆناغه‌ تازه‌یه‌دا، نزیكه‌ی یه‌ك ملیۆن هاووڵاتی تری سوری ئاواره‌ ببن.



له‌ئێستادا ڕووسیا پێداگری له‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌و چه‌كانه‌ی بۆ سوریایان ده‌نێرێت به‌شێكن له‌ بۆنده‌كانی پێشووتر.مه‌به‌ست لێیان بۆ به‌هێزكردنی ڕژێمی سوریایه‌ له‌به‌رانبه‌ر داعشدا. پسپۆڕانی سه‌ربازی ڕووسیاش چه‌ندین ساڵه‌ بۆ مه‌شق پێكردنی سوپای سوریا له‌و وڵاته‌دان.



له‌لایه‌كی تره‌وه‌، سه‌رچاوه‌ هه‌واڵده‌رییه‌كان باس له‌نیشتنه‌وه‌ی دوو فڕۆكه‌ی بارهه‌ڵگری ڕووسی ده‌كه‌ن كه‌ئه‌مڕۆ له‌دیمه‌شق نیشتنه‌وه‌و، كۆمه‌كیان بۆ سوریا برد. عێراقیش له‌زاری”موه‌فه‌ق ڕوبه‌یعی”یه‌وه‌ ڕیگه‌دان به تێپه‌ڕینی فڕۆكه‌كانی ڕووسیای به‌ئاسمانی خۆیدا ڕاگه‌یاند.



له‌به‌رانبه‌ر هه‌موو ئه‌م پێشهاتانه‌دا، سه‌رچاوه‌یه‌كی ئیئتیلافی ئۆپۆزسیۆنی سوریا، به‌فه‌رمی هه‌بوونی سه‌ربازی ڕووسیای له‌خاكی سوریادا به‌داگیركاری ناساند. به‌و پێیه‌ سوپای ڕووسیا له‌سوریادا هێزێكی داگیركه‌ره‌، لانی كه‌م به‌لای ئۆپۆزسیۆنی سوریاوه‌.

13/9/2015

 

نوێنەری مافی مرۆفی رێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان لە سووریا باسی لەوە کردووە، ئەگەر پشێوی و نائارامییەکانی سووریا بەردەوام بن، ئەوا هەتا وەرزی زستان یەک ملیۆن ئاوارەی دیکە بە ئاوارەکانی ئەو وڵاتەوە زیاد دەبن و ماڵ و حاڵی خۆیان بەجێ دەهێڵن.


یەعقووب ئەلحەلوو ئەوەشی خستووەتەڕوو، لە سەرەتای ساڵی 2015وە نزیک بە یەک ملیۆن سووری ئاوارە بوون و ئەو رێژەیە هەتا کۆتایی وەرزی زستان دووقات دەبێتەوە.


بەپێی دوایین ئامارەکان لە دەسپێکی شەڕ و نائارامییەکانی لە سووریا لە ساڵی 2011وە، زیاتر لە 250 هەزار هاووڵاتی کوژراون و 7 ملیۆن کەسیش ئاوارە بوون کە لە کۆی ئەو رێژەیە چوار ملیۆنیان لە دەرەوەی سووریا لە ئاوارەیی دان.


نزیک بە نیوەی ئەو پەنابەرانە منداڵانی تەمەن ژێر 11 ساڵ پێکی دێنن و لە ماوەی شەڕ و تێکهەڵچوونەکانی 4 ساڵی رابردوودا لانیکەم کەسێکی نزیکی خۆیان لەدەست داوە.


زۆرترین رێژەی ئاوارەکانی سووریا روویان لە وڵاتانی تورکیا، عێراق، لوبنان، هەرێمی کوردستان و ئۆردۆن کردووە.

13/9/2015

 

له‌دوای ئه‌وه‌ی ڕووسیا ئه‌وه‌ی ڕاگه‌یاند كه‌چه‌ندین سه‌رباز وپسپۆڕی سه‌ربازی ناردووه‌ته‌ سوریاوه‌، گوایه‌ هاوكاری ئه‌و وڵاته‌ ده‌كه‌ن له‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆردا، مانگه‌ ده‌ستكرده‌كانی ئه‌مریكاش چه‌ند دیمه‌نێكیان تۆماركردو، به‌رپرسانی ئه‌مریكاش به‌توندی هۆشداری ده‌ده‌ن.



وه‌ك له‌وێنه‌ی مانگه‌ ده‌ستكرده‌كانی ئه‌مریكادا ده‌ركه‌وتووه‌، دوو كه‌شتی ” وشكاویی” ڕووسیا له‌ڕۆخه‌كانی سوریادا له‌نگه‌رده‌گرن، نزیكه‌ی 100 سه‌ربازی پیاده‌ی ده‌ریایی ڕووسیا داده‌به‌زێنن. له‌گه‌ڵ ده‌یان زرێپۆشی سه‌ربازیدا.



له‌وباره‌یه‌وه‌ كۆلۆنێڵی خانه‌نشینكراو” سیدریك لیتۆن” به‌رپرسی پێشووی ده‌زگای هه‌واڵگری ئاسمانی ئه‌مریكا، ڕایگه‌یاند: ” ئه‌گه‌ر ڕووسیا ده‌ست بكاته‌ كرده‌وه‌ی سه‌ربازی له‌سوریادا، ئه‌وا هه‌موو حسابه‌كان به‌شێوه‌یه‌كی ڕیشه‌یی ده‌گۆڕێن، ڕه‌نگه‌ جه‌نگ له‌نێوان هێزه‌ ڕووسییه‌كان وهێزه‌كانی هاوپه‌یمانی نێوده‌وڵه‌تیدا دروست ببێت”.‌

13/9/2015

 

 

سەرۆكی شوورای باڵای ناوەندی زانستیی قۆم و شیعەكانی ئێران رایگەیاندووە كە ئەو ناوەندە بە شێوەی نهێنی هۆشدارییان بە سەركۆمار و وەزیری رۆشنبیریی ئێران داوە.


ئاخوند “مورتەزا موقتەدایی” لە لێدوانێكدا بە ماڵپەڕی “خەبەرئانلایەن”ی گوتووە:”لەبارەی هەندێ‌ پرسی ناوخۆی وڵاتەوە بە نهێنی هەندێ‌ هۆشداری و ئاگاداركردنەوەمان بە حەسەن رۆحانی و عەلی جەنەتی وەزیری فەرهەنگ و ئیرشادی ئیسلامی داوە و تەنانەت چەند مەرجەعێكی شیعەش بە نووسراوە ئەو هۆشداریانەیان دووپات كردووەتەوە.”


هەرچەند سەرۆكی شورای باڵای ناوەندی ئاینیی قوم باسی وردەكاریی ئەو هۆشدارانەی نەكردووە، بەڵام چەند رۆژ بەرلە ئێستە یەكێك لە “محەمەدعەلی عەلەوی گورگانی” یەكێك لە مەرجەعەكانی شیعە لەم بارەوە گوتبووی كە “دەبێ‌ وەزارەتی فەرهەنگ و ئیرشاجی ئیسلامیی ئێران بگوازرێتەوە بۆ قوم و لەژێر چاودێری مەلاكانی قومدا بەڕێوە بچێت.”


بە بەردەوامی مەلاكانی ئێران و بەتایبەت مەرجەعەكانی شیعە لەبارەی فیلم سینەماییەكان، شانۆ، كۆنسێرت و گۆرانی و مۆسیقا و بارودۆخی حیجابی ژنان هۆشداری دەدەن و داوا لە هێزە ئەمنییەكان و بەسیج و سوپای پاسداران دەكەن كە لەم بارەوە توندواۆڵتر بن و بەرەنگاری خەڵك ببنەوە.


ئەو بەرپرس و مەرجەعە شیعەیەی ئێران راشیگەیاندووە “ئەگەر بێت و حەسەن رۆحانی و وەزیرەكانی گوێ‌ بەم هۆشدارییانە نەدەن و درێژە بەو جۆرە سیاسەتانە بدەن، ئێمە هەڵوێستی توندمان دەبێت، چونكە كارەكان پێچەوانەی حكوومەتی ئیسلامی و كۆماری ئیسلامیی ئێرانن.”


ئەوەشی ئاشكرا كردووە لەبەرئەوەی ناوەرۆكی هۆشدارەمان نەبنە هۆی لاوازیی حكوومەتی حەسەن رۆحانی لە راگەیەنەكان بڵاو ناكرێنەوە.

12/9/2015

 

به‌گوێره‌ی هه‌واڵێكی میدیاكانی ئێران، باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا له‌عێراق به‌توندی له‌دژی بڕیارێكی عه‌بادی وه‌ستاوه‌ته‌وه‌ كه‌له‌ چوارچێوه‌ی چاكسازییه‌كانیدا ده‌ری كردبوو.



باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا كه‌ گه‌وره‌ترین باڵیۆزخانه‌ی بیانییه‌ له‌ڕۆژهه‌لاتی ناوه‌ڕاستدا، ئه‌وبڕیاره‌ی عه‌بادی ڕه‌ت كرده‌وه‌ كه‌ بۆ كردنه‌وه‌ی ده‌روازه‌كانی ناوچه‌ی سه‌وزی به‌غدا به‌ڕووی هاووڵاتییاندا ده‌ری كردبوو.



ئاژانسی هه‌واڵی”فارسنیوز” له‌زاری چه‌ند سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگاداری عێراقییه‌وه‌ ده‌نوسێت: ” باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا له‌ به‌غدا به‌نوسراوێكی فه‌رمی و توند، عه‌بادی ئاگاداركردۆته‌وه‌ له‌وه‌ی كه‌ده‌بێت ئه‌و بڕیاره‌ هه‌ڵبوه‌شێنێته‌وه‌ كه‌ بۆ كردنه‌وه‌ی ده‌روازه‌كانی ناوچه‌ی سه‌وزی به‌غدا ده‌ری كردووه‌.عه‌بادیش ناچاربووه‌ له‌ماوه‌ی كه‌متر له‌ 12 كاتژمێردا ملكه‌چی فه‌رمانه‌كه‌ی باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا ببێت.به‌وپێیه‌ش ئه‌و بڕیاره‌ ڕاوه‌ستاوه‌و، بووه‌ته‌ به‌شێك له‌مێژوو”.



شیاوی باسه‌ باڵیۆزخانه‌ی ئه‌مریكا گه‌وره‌ترین باڵیۆزخانه‌یه‌ له‌مێژوودا، له‌ڕووی ڕووبه‌ر و ده‌سته‌ڵاته‌كانی و كارمه‌نده‌كانییه‌وه‌. له‌ناو هه‌موو دامه‌زراوه‌كانی عێراقدا لقی هه‌یه‌، كه‌له‌بودجه‌ی عێراقه‌وه‌ خه‌رجییان بۆ دابین ده‌كرێت.

12/9/2015

 

“موه‌فه‌ق ڕوبه‌یعی” په‌رله‌مانتاری ده‌وڵه‌تی یاسا جه‌خت له‌وه‌ ده‌كاته‌وه‌ كه‌ عێراق ڕێگه‌ ئه‌دات فڕۆكه‌كانی ڕووسیا به‌ئاسمانیدا تێبپه‌ڕن و كۆمه‌ك بگه‌یه‌ننه‌ سوریا. 
هه‌روه‌ها ده‌ڵێت: ” عێراق ناچێته‌ ژێر كاریگه‌ری هیچ هه‌ڵوێستێكی ئه‌مریكاوه‌، سه‌باره‌ت به‌و پرسه‌”.



له‌بڵاوكراوه‌یه‌كی ڕۆژنامه‌گه‌ریدا كه‌ئه‌مڕۆ هه‌ینی بڵاوی كرده‌وه‌، ڕوبه‌یعی ده‌ڵێت: ” له‌ڕووی پڕنسیپه‌وه‌ عێراق هیچ لارییه‌كی نیه‌ له‌وه‌ی ڕووسیا ئاسمانی وڵاته‌كه‌ی به‌كارهێنێت بۆ هاوكاری كردنی گه‌لی سوریا له‌شه‌ڕی دژبه‌ تیرۆردا. ئه‌وه‌ش واده‌كات عێراق ببێته‌ خاوه‌نی پێگه‌یه‌كی به‌هێز له‌ناوچه‌كه‌دا. به‌جۆرێك ده‌توانێت له‌ڕێی قورساییه‌كه‌یه‌وه‌ فشار بخاته‌ سه‌ر حكوومه‌تی سوریا بۆ ئه‌وه‌ی چاكسازی دیموكراسی بكات”.



ڕوونیشی ده‌كاته‌وه‌ كه‌ عێراق و ئه‌مریكا له‌ڕێی ڕێككه‌وتنێكی ستراتیژییه‌وه‌ پێكه‌وه‌ په‌یوه‌ستن.كه‌به‌شێكی تایبه‌ته‌ به‌ قه‌ڵاچۆكردنی تیرۆر. به‌ڕه‌چاوكردنی ته‌واوی سه‌روه‌ری عێراق. بۆیه‌ هاوكاری كردنی عێراق له‌گه‌ڵ هه‌ر وڵاتێكدا بۆ قه‌ڵاچۆكردنی تیرۆر، مه‌سه‌له‌یه‌كه‌ په‌یوه‌ندی به‌عێراقه‌وه‌ هه‌یه‌”.



ئه‌و سه‌ركرده‌یه‌ی هاوپه‌یمانی شیعه‌، ده‌شڵێت: ” عێراق له‌سیاسه‌تی هه‌رێمایه‌تی خۆیدا، له‌دژی تیرۆر ده‌وه‌ستێت. هه‌روه‌ها له‌دژی ئه‌وانه‌ش كه‌ هاوكاری تیرۆر ده‌كه‌ن. ڕووسیاش یه‌كێكه‌ له‌و وڵاتانه‌ی كه‌ له‌دژی تیرۆر ده‌جه‌نگێت. ئه‌ندامی هه‌میشه‌یی ئه‌نجومه‌نی ئاسایشه‌و، له‌و سۆنگه‌یه‌شه‌وه‌ هاوكاری سوریا ده‌كات”.

12/9/2015

 

نوێنەری فراكسیۆنی “یەكێتیی لیبراڵ و دیموكراتەكان بۆ ئەورووپا” لە پەرلەمانی ئەورووپا لێپرسراوانی ئێرانی بەوە تۆمەتبار كردووە كە پاڵپشتی لە جینایەتەكانی حكوومەتی بەشار ئەسەد و حیزبوڵڵا لەدژی خەڵكی سووریا دەكات.


بەپێی راپۆرتی ماڵپەڕی “تەقاتوع” “ماریچە ئەسخاكە” لە كۆبوونەوەیەكدا لە پەرلەمانی ئەورووپا كە بۆ پرسی ناوكیی ئێران تەرخان كرابوو، سەرەڕای هێنانە بەرباسی رەوشی خراپی مافی مرۆڤ لە ئێران، داوای لە بەرپرسانی ئەو وڵاتە كردووە كۆتایی بە پشتیوانی لە جینایەتەكانی حكوومەتی سووریا و حیزبولڵای ئەو وڵات لەدژی خەڵكی سووریا بێنن.


ئەو ئەندامە باڵایەی یەكێتیی ئەورووپا هاوكات داوای لە پەرلەمانی یەكێتیی ئەورووپا كردووە كە دەبێ‌ پرسی مافی مرۆڤ لە ئێران لە ئەولەویەتی بەرنامە و كارەكانی بۆ پەیوەندی لەگەڵ ئێراندا دابنێت.


لە درێژەی لێدوانەكەیدا ئەوەشی خستووەتەڕوو: “بۆ ماوەیەكی زۆر پرسی دانوستان و رێككەوتنی ناوكیی ئێران هەموو پرسەكانی دیكە و بەتایبەت مەسەلەی مافی مرۆڤی لە ئێران خستە ژێر كاریگەریی خۆیەوە و ئێران توانی پرسەكانی “لەسێدارەدان، ئەشكەنجەی سیستماتیك، سانسۆری راگەیەنەكان و ئەنتەرنێت، زانكۆكان و هونەر و مۆسیقا و لە گشت گرنگتر سەركوتی كەمینە نەتەوەیی و ئایینییەكان پەرە پێبدات.”


باسی لەوەش كردووە: “ئێرانییەكان شایستەی زۆر شتن، بەڵام ئەو مەترسیەش لە گۆڕێ‌ دایە كە لابردنی گەمارۆكان لەسەر ئێران ببێتە هۆی بەهێزتر بوونی سوپای پاسداران و بەشێك لە لایەنگرانی دەسەڵاتی ئێران، بۆیە پێم وایە ئێران لەباری ئابوورییەوە پێویتسی بە كەرتی تایبەت هەیە و كۆمپانیا ئەورووپییەكان لەباری ئابوورییەوە دەبێ‌ كوێركوێرانە و لەخۆڕا كەڵك لە پرسی بەرژەوەندیی ئابووری وەرنەگرن، بەڵكوو لەبارەی ئەو مەترسییانەی كە لەبەردەم دان وریاتر بن.”


لە كۆتاییدا جەختیشی لەوە كردووەتەوە: “دەبێ‌ یەكێتیی ئەورووپا بە هەموو هێزی خۆیەوە پێش بە دەستێوەردانەكانی ئێران لە وڵاتانی ناوچە و بەتایبەت سووریا بگرێت و رێگە لە پاڵپشتسی ئێران لە حكوومەتی بەشار ئەسەد و حیزبوڵڵای لوبنان و سووریا بگرێت.”

13/9/2015

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان