فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

سەرلەبەیانی ئەمڕۆ پێنجشەممە 14-1-2016 هونەرمەندی دیاری كوردستان، كەریم كابان لە تەمەنی 88 ساڵیدا كۆچی دوایی كرد.

یەكێك لە ئەندامانی خانەوادەی هونەرمەند به تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، بەرەبەیانی ئەمڕۆ لە نەخۆشخانەی شار، هونەرمەند كۆچی دوایی كردووە.

رۆژی 31-12-2015 نەشتەرگەری قاچ بەسەرکەوتوويى بۆ هونەرمەند كەریم كابان، ئەنجامدرا.

هونەرمەند کەریم کابان لە ساڵی 1927 لە گەڕەکی شێخانی کۆنی سلێمانی لەدایکبووە، 3 کوڕ و 3 کچی هەن و خاوەنی 20 گۆرانی تۆمارکراوە، لەنێویاندا گۆرانی( یاران وەسیەتم، بێدارانی شەو).

یەكەم بەرهەمی تۆماركراوی كەریم كابان دەگەڕێتەوە بۆ ساڵی 1945.

14/1/2016

 

سەرۆكوەزیرانی بەریتانیا دان بەوەدا دەنێت "هێزی میانڕەوی پێویست" لە سووریا بۆ هەماهەنگی و لەنێوبردنی داعش نییە. دەشڵێت "لەنێوان ئەسەد و داعش لە سووریا بژاردەی سێیەم هەیە".

دەیڤید كامیرۆن، سەرۆكوەزیرانی بەریتانیا لەبەردەم پەرلەمانی وڵاتەكەی بەپێچەوانەی لێدوانەكانی پێشووی، ئاماژەی بەوەكرد "هێزی میانڕەوی پێویست بۆ شەڕی دژی داعش نییە".

سەرۆكوەزیرانی بەریتانیا ئاماژەی بەوەشكرد، هەندێك لە لایەنە ئۆپۆزیسیۆنەكانی سووریا نزیكن لە گرووپە تووندئاژۆ ئیسلامییەكانەوە.

پێشتر دەیڤید كامیرۆن بە پەرلەمانی وڵاتەكەی گوتبوو، 70 هەزار چەكداری میانڕەوی گرووپە جیاوازەكان لە سووریا هەن، كە دەتوانن هاوكاریان بكەن لە شەڕی دژی داعش.

وەك بەرگری لە گوتەكانی پێشووی، سەرۆكوەزیرانى بەریتانیا رایگەیاند، ستراتیژیەتی وڵاتەكەی بۆ پشتبەستن بە 70 هەزار چەكداری ئۆپۆزیسیۆن بەهاوكاری بۆردوومانی ئاسمانی هاوپەیمانان، ئاراستەیەكی دروستە، چونكە وەك خۆی گوتی، ئەو ژمارانەی ئاماژەی پێكردووە "ژمارەیەك نییە خۆم دروستمكردبێت، بەڵكو لەلایەن ئاسایشی وڵاتەوە پێمدراوە، كە ئەوەش نزیكترین پێشبینییە".

كامیرۆن رەتیكردەوە، تەنها رێگە بۆ لەنێوبردنی داعش هاوكاری هێزەكانی بەشار ئەسەد بێت و رایگەیاند، پێویستە ئەسەد واز لە دەسەڵات بهێنێت، ئەوەش بەپێچەوانەی رووسیا و ئێران كە پێیانوایە تەنها رێگە بۆ كۆتاییهێنان بە داعش هاوكاری دیمەشقە.

لەبارەی داعش و بەشار ئەسەد، كە بەشێك لەچاودێران پێیانوایە لەنێوان ئەو دوو هێزەدا هێزێكی دیكە لە سووریا نییە و ئەگەر ئەسەد نەبێت، داعش دەست بەسەر ئەو وڵاتەدا دەگرێت، كامیرۆن ئەو بۆچوونەوەی رەتكردەوە.

سەرۆكوەزیرانە پارێزگارەكەی بەریتانیا گوتی "رێگای سێیەم" لەنێوان بەشار ئەسەد و داعش لە سووریا هەیە و، دەتواندرێت لەنێوان ئەو دوو بژاردەیەدا، هێزێكی دیكە لە داهاتووی سووریا هەبێت.

14/1/2016

 

نێچیرڤان بارزانی رایگەیاند، پێشمەرگە سەرجەم ناوچە كوردستانییەكانی لەدەست داعش رزگاركردووە و گوتیشی "سوپای عێراق شەش مانگی دیكەی پێویستە بۆ ئەوەی بتوانێت شەڕی موسڵ دەستپێبكات".

شەوی سێشەممە 12-1-2016 كریستیان ئەمانپوور، رۆژنامەنووسی تۆڕی هەواڵی CNNی ئەمریكی چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان لەبارەی شەڕی داعش ئەنجامدا.

دیلەكانی دەستی داعش

یەكەم پرسیاری ئەمانپوور لەبارەی دیلەكانی دەستی داعش بوون، كە نێچیرڤان بارزانی لە وەڵامدا ئاشكرایكرد "لەگەڵ سنوورداری تواناكانمان، تاوەكو ئێستا دوو هەزار و 400 كەسمان لەدەست داعش رزگار كردوون، كە نیوەیان (هەزار و 200)یان منداڵبوون".

ئاماژەی بەوەشكرد، سەنتەری گەڕاندنەوەيان بۆ ئەو دیلانە دامەزراندووە، بەڵام بۆ رزگاركردنیان پێویستیان بە هاوكاری نێودەوڵەتییە.

"شەڕی موسڵ ئاسان نییە"

شەڕی‌ موسڵ و ئامادەكارییەكان بۆ ئازادكردنەوەی ئەو شارە لەدەست داعش بەشێكی دیكەی چاوپێكەوتنەكەی سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان بوو لەگەڵ CNN، كە لە شاری هەولێرەوە قسەی دەكرد.

لەبارەی شەڕی موسڵ نێچیرڤان بارزانی رایگەیاند "پێموایە ئەو شەڕە ئاسان نییە، چونكە موسڵ شارێكی زۆر قورسە و دۆخەكەی جیاوازە. موسڵ هەم بۆ داعش زۆر گرنگە و هەم بۆ ئێمەش گرنگە".

سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان راشیگەیاند "ئەوەی لە رومادی روویدا سەركەوتنێكی گەورە بوو بۆ سوپای عێراق، لەگەڵ ئەوەشدا پێموانیيە تاوەكو شەش مانگی دیكە سوپای عێراق ئامادەبێت شەڕی كۆنترڵكردنەوەی ئەو شارە بكات".

داواكاری هەرێمی كوردستان لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی

سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان راشیگەیاند، بۆ لەنێوبردنی داعش لە بەرەكانی شەڕ، كوردستان پێویستی بە هاوكاری سەربازیی و ئابووریی زیاترە.

لەبارەی ستراتیژیەتی لەنێوبردنی داعش و هەوڵەكان بۆ لەنێوبردنی ئەو گرووپە، ئامانپوور بە ئاماژەدان بەوەی "پێشمەرگە یەكێكە لە كاریگەرترین هێزەكانی شەڕی دژی تیرۆر" پرسیاری ئەوەی كرد، كوردستان پێویستی بە چییە بۆ ئەو شەڕە؟

نێچیرڤان بارزانی لە وەڵامدا رایگەیاند "ستراتیژی شەڕی داعش تاوەكو ئێستا بۆ راگرتنی داعش بووە نەك لەنێوبردنی، بەڵام ئەگەر كۆمەڵگەی نێودەوڵە‌تی دەیەوێت ئەو مەترسییە جیهانییە كۆتایی پێبهێنێت، پێویستە هاوكاری زیاتری هەرێمی كوردستان بكات".

نێچیرڤان بارزانی گوتیشی "تاوەكو ئێستا هاوپەیمانان بەتایبەت ئەمریكا هاوكاری زۆری هەرێمی كوردستانیان كردووە لە شەڕی داعش، بەڵام بەهۆی خراپی بارودۆخی ئابووریی هەرێمی كوردستان پێویستمان بە هاوكاری زیاتری نێودەوڵەتییە".

نێچیرڤان بارزانی راشیگەیاند، پێشمەرگە سەركەوتوو بووە لە شكاندن و دەركردنی داعش لە خاكی كوردستان.

گوتیشی "ئێستا سەرجەم ناوچە كوردستانییەكان كۆنترۆڵ كراونەتەوە، هاوكات هەندێك ناوچەش لەلایەن پێشمەرگەوە كۆنترۆڵكراوە، كە بۆ هەرێمی كوردستان گرنگ نەبوون (وەك بەنداوی موسڵ) بەڵام لەپێناو سوپای عێراق كۆنترۆڵكراون".

داعش ژمارەی چەكدارە بیانییەكانی زیادكردووە

سەبارەت بە ژمارەی چەكدارانی بیانی نێو داعش نێچیرڤان بارزانی ئاشكرایكرد "بەپێی زانیارییەكانمان ساڵی‌ رابردوو 15 هەزار چەكداری بیانی چوونەتە نێو داعش، بەڵام ئێستا ژمارەكە بۆ 35 هەزار بەرزبووەتەوە، واتە ژمارەی ئەوانەی هاتوونەتە نێو داعش زياديكردووە"، ئەوەش دەریدەخات شەڕی لەنێوبردنی داعش لە عێراق سووریا، پێویستی بە ستراتیژيێكی گشتگیرترە.

ئەگەری رووخانی بەنداوی موسڵ

لەبارەی ئەگەری رووخانی بەنداوی موسڵ، سەرۆكی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستان ئاماژەی بەوەكرد، ئەگەر ئەوە رووبدات كارەساتێكی گەورە دەبێت بۆ موسڵ و تەواوی عێراق، بۆیە نابێت رێگە بدرێت ئەوە رووبدات.

نێچیرڤان بارزانی ئاشكراشیكرد لەلایەن عێراق پێیان راگەیێندراوە، كە بەمزوانە كۆمپانیایەك بۆ چارەسەری كێشەكانی ئەو بەنداوە دەست بە كاركردن دەكات، بۆیە هیوادارن ئەو كارەساتە روونەدات.

13/1/2016

 

"كارلۆس بۆچدمۆن" ئه‌مڕۆ وه‌ك سه‌رۆكی هه‌رێمی كه‌تالۆنیا ده‌ست به‌كاربوو. ئه‌و سه‌رۆكه‌ نه‌خشه‌ ڕێگه‌ی ڕوونی پێیه‌ بۆ دامه‌زراندنی دامه‌زراوه‌كانی هه‌رێمه‌كه‌ به‌مه‌به‌ستی زه‌مینه‌ سازكردن بۆ جیابوونه‌وه‌ له‌ ئیسپانیا.

به‌وه‌ش پادشا"فیلیبی شه‌شه‌م" سه‌ختترین مه‌رسومی له‌ته‌مه‌نی ویلایه‌تی خۆیدا په‌سه‌ند كرد، له‌و كاته‌وه‌ كه‌ له‌ 2014دا گه‌یشتۆته‌ ده‌سته‌ڵات. چونكه‌ ئه‌مڕۆ واژۆی له‌سه‌ر مه‌رسومی ده‌ست به‌كاربوونی سه‌رۆكه‌ جودایی خوازه‌كه‌ كرد.

ئه‌و ڕۆژنامه‌نووسه‌ كه‌ئێستا ته‌مه‌نی 53 ساڵه‌، پێشتر سه‌رۆكی شاره‌وانی "جیرونا"ش بووه‌، ده‌ست به‌جێ له‌دوای ڕاگه‌یاندنی ئه‌نجامه‌كان هاواری كرد: "بژی كه‌ته‌لۆنیای ئازاد".

به‌گوێره‌ی پلانی ئه‌م سه‌رۆكه‌ جودایی خوازه‌، گه‌نجینه‌ و بیمه‌ی كۆمه‌ڵایه‌تی تایبه‌ت به‌ هه‌رێمه‌كه‌ دروست ده‌كرێت. له‌ئێستاشدا ده‌ستكراوه‌ به‌ ناونوسین كردن بۆ دامه‌زراندنی فه‌رمانبه‌رانی گه‌نجینه‌.

ژماره‌ی دانیشتوانی كه‌ته‌لۆنیا ده‌گاته‌ 7.5 ملیۆن كه‌س. ڕێژه‌ی 20%ی خه‌ڵكی ئیسپانیا پێك ده‌هێنن. له‌ساڵی 2010ه‌وه‌ پرۆسه‌ی جیابوونه‌وه‌یان له‌ ئیسپانیا گه‌ڵاڵه‌ كردووه‌. به‌تایبه‌تی له‌كاتی توندبوونی قه‌یرانی ئابووریدا، ئه‌و به‌رنامه‌یه‌ زیاتر لایه‌نگری بۆ دروست بوو.

جودایی خوازه‌كان داوای ڕیفراندۆم ده‌كه‌ن له‌سه‌ر مافی چاره‌ی خۆنوسین، هاوشێوه‌ی ئه‌و ڕیفراندۆمه‌ی له‌ سكۆتله‌ندا له‌ 2014دا ئه‌نجام درا. ئه‌وه‌ له‌كاتێكدایه‌ كه‌ نیوه‌ی خه‌ڵكی هه‌رێمه‌كه‌ ئاره‌زوویان له‌مانه‌وه‌یه‌ له‌ناو ئیسپانیادا.

13/1/2016

 


سەرۆک کۆماری رووسیای فیدراڵ رایدەگەیەنێت، کە وڵاتەکەی رێگا نادات ئایندەی سوریا وەک عێراق و لیبیای لێبێت و پێیوایە هێرش کردنە سەر باڵیۆزخانەی سعودیە لە تاران کارێکی ”هەڵەبوو“.

ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی رووسیا لە چاوپێکەوتنی رۆژنامەی بیڵدی ئەڵمانی رایگەیاندووە، کە لە رووداوە تیرۆریستییەکەی 11ـی ئەیلوولی ئەمریکاوە تا دەگاتە هێرش و تەقینەوە تیرۆریستییەکانی ساڵی رابردوو لە پاریس، رووسیا ”هەردەم پاڵپشتیی وڵاتانی رۆژئاوای کردووە لە دژی تیرۆر“.

دوای خستنە خوارەوەی فڕۆکەیەکی جەنگیی رووسی لەلایەن سوپای تورکیاوە، تورکیا داوای کۆبوونەوەی بە پەلەی هاوپەیمانی باکووری ئەتڵەسی (ناتۆ)ـی کرد، و سەرۆکی رووسیاش پێیوایە نابێ ناتۆ پشتگیریی لە تورکیا بکات، چونکە ”تورکیا پەلامار نەدراوە، ئەو پەلاماری ئێمەی داوە و باشترە داوای لێبووردن بکات“.

ڤلادیمێر پوتین باسی هێرشە ئاسمانییەکانی ولاتەکەی دەکات لە سوریا، کە هێزەکانی ئۆپۆزیسیۆن بەوە تۆمەتباری دەکەن، کە بارەگاکانی نەیارانی بەشار ئەسەدی سەرۆکی رژێمی سوریا دەکاتە ئامانج نەک رێکخراوی توندڕەوی داعش و بەپێکەنینەوە دەڵێت، ”هەمووی درۆیە“.

سەرۆک رووسیا ئاماژەی بە رووخاندنی رژێمی پێشووی وڵاتانی عێراق و لیبیا کردووە و رایگەیاندووە، کە وڵاتەکەی نایەوێ ”کۆتایی سوریا وەک عێراق و لیبیا بێت“، پوتین هەروەها بە رۆژنامەنووسە ئەڵمانییەکە دەڵێت، ”دەبێ لە سوریا، دەسەڵات بۆ کەسانی شەرعی بگەڕێتەوە“، وەک ئاماژەیەک بۆ بەشار ئەسەدی سەرۆکی رژێم و پێشیوایە سوپای رژێمی سوریا ”چەکدارە ئۆپۆزیسیۆنەکان“ دەکاتە ئامانج، ئەگەر خەڵکی سڤیلیش بەربکەون، ”ئەوا خەتای ئەسەد نییە“.

دوای لە سێدارەدانی شێخ نمر باقر ئەلنمر، مەرجەعی شیعەکانی سعودیە لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئەو وڵاتەوە، پەیوەندییەکانی ئێران و سعودیە ئاڵۆزیی زیاتریان تێکەوت و ڤلادیمێر پوتینیش پێیوایە لەسێدارەدانی شێخ نمر ”هەڵەبوو“، وەکچۆن هێرش کردنە سەر باڵیۆزخانەی سعودیەش لە تاران ”هەڵەبوو“ و ئامادەیی وڵاتەکەشی نیشانداوە بۆ نێوەندگیری کردن لە نێوان ئەو دوو وڵاتە.

١٣/١/٢٠١٦

 

هێزێکی دەریایی ئێران دەستی بەسەر دوو یەختی هێزی دەریایی ئەمریکا لە کەنداو گرتووە کە میدیاکانی ئێران دەڵێن، لەلایەن سوپای پاسدارانەوە ئەنجامدراوە.

میدیاکانی ئێران دوابەدوای ئەو هەواڵە رایانگەیاند" سوپای پاسدارانی ئێران دە سەربازی ئەمریکی لە کەنداو دەستگیر کردووە کە 9 کەسیان پیاوە و 1 کەسیان ژنە".

بە پێی هەواڵی میدیاکانی ئێران، هێزی دەریایی سوپای پاسدارانی ئێران لە نزیک دوورگەی فارس لە کەنداو، دەستیان بەسەر ئەو دوو یەختەی ئەمریکا گرتووە، کە چەکی نیمچە قورسی لەسەر بووە.

هۆکارەکەیشی بۆ ئەوە دەگێڕنەوە کە ئەو دوو یەختەی هێزی دەریایی ئەمریکا"سنووری ئاوی ئێرانیان بەزاندووە".

هاوکات بەپێی هەواڵی ئاژانسە جیهانییەکان، بەرپرسانی ئەمریکی باسیان لەوە کردووە کە، جۆن کێری وەزیری دەرەوەی ئەمریکا پەیوەندی بە جەواد زەریف وەزیری دەرەوەی ئێرانەوە کردووە بۆ ئازادکردنی ئەو سەربازە ئەمریکییانە.

پیتەر کۆک، گوتەبێژی پێنتاگۆن شەوی سێشەممە 12-1-2016 بەكاتی ئەمریكا رایگەیاند، حكومەتی ئێران دەستی بەسەر دوو یەختی سەربازی وڵاتەكەی لە "کەنداو"دا گرتووە.

پیتەر کۆک گوتیشی، لەلایەن بەرپرسانی ئێران دڵنیاکراونەتەوە، لەکاتێکی نزیکدا سەربازەکان و یەختەکان بۆ هێزەکانی ئەمریکا دەگەڕێندرێنەوە.

گوتەبێژی پێنتاگۆن روونیكردەوە، ئەو یەختە لە نێوان کوەیت و بەحرەیندا بوونە و هێزەکانی ئەمریکا پەیوەندیان لەگەڵ ئەو دوو یەختەدا پچڕاوە.

گوتەبێژەکەی پێنتاگۆن ئاماژەی بەوەشکرد سەبارەت بەو پرسە پەیوەندیان بە بەرپرسانی باڵای کۆماری ئیسلامی ئێران کردووە، لەوەڵامدا بەرپرسانی ئێرانیش دڵنیایان کردوونەتەوە کە بە زووترین کات ئەو دوو سەربازە و یەختەکان بە سەلامەتی بۆ هێزەکانی ئەمریکا دەگەڕێننەوە.

13/1/2016

 


زیاتر له‌ هه‌فته‌یه‌كە بزاوته‌ بازرگانییه‌كانی نێوان رۆژهه‌ڵات و باشووری كوردستان له‌ڕێگه‌ی ده‌روازه‌ی نێوده‌وڵه‌تی حاجی ئۆمه‌ران به‌هۆی مانه‌وه‌ی به‌فر له‌سه‌ر سنوور و رانه‌ماڵینی به‌فری رێگەی نێوان خانێ تاوەكو ده‌روازه‌ی سنووری په‌كیان كه‌وتووە، دواجار حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان ئامێره‌كانی راماڵینی به‌فری بردنه‌ ئه‌و دیوی سنووری رۆژهه‌ڵات و بازاڕگەی تەرمچیانی رۆژهەڵاتی لە بەفر راماڵی، تاوەكو ئاڵوگۆڕه‌ بازرگانییه‌كان بكه‌ونه‌وه‌كار.

شوێر ئاواز ره‌حیمی بە رووداوی گوت "ماوه‌ی 10 رۆژه‌ له‌ سنوور ماومه‌ته‌وه‌، لۆریه‌كه‌م له‌ به‌فر چه‌قی بوو، ئه‌گه‌ر تیمه‌كانی هه‌رێمی كوردستان نه‌هاتبان به‌ 10 رۆژی دیكه‌ش رزگارمان نه‌ده‌بوو و ئاڵوگۆڕی بازرگانی نه‌ده‌كه‌وته‌وه‌ كار".

ئه‌مساڵ به‌راورد به‌ ساڵانی رابردوو بڕێكی زۆری به‌فر ئه‌و سنووره‌ی گرتووەته‌وه‌، تیمه‌كانی راماڵینی به‌فر به‌ به‌رده‌وامی له‌ڕێگەی نێوان چۆمان - حاجی ئۆمه‌ران سه‌رقاڵی راماڵینی به‌فری سه‌ر رێگان، له‌سه‌ر سنوور به‌ ده‌یان لۆری بارهه‌ڵگر له‌نێو به‌فری زۆردا گیریان خواردووه‌، بۆ كردنه‌وه‌ی رێگاكان و راماڵینی به‌فری گۆڕه‌پانه‌كانی بازرگانی پێویست بوو ئامێری بلدۆزه‌ر بەكاربێت، له‌و دیوی سنووری رۆژهه‌ڵاتیش ئه‌و ئامێره‌ نه‌بوو.

98% ی مامه‌ڵه‌ى بازرگانی ئه‌و سنووره‌ كاڵای هاورده‌یه‌ بۆ باشووری كوردستان، چونكه‌ تاوەكو ئێستا بازاڕه‌كانی باشووری كوردستان پشت به‌ كاڵای بیانی ده‌به‌ستن، به‌ داخرانی سنووره‌كان وێڕای كه‌مبوونی كاڵاو كەلوپەل، نرخی شتومه‌كیش به‌رزده‌بێته‌وه‌.

12/1/2016

 

پیاوێكی كوردی ئێزدی دەڵێت لە دوای گرتنی شنگالەوە لەلایەن داعش و بردنی ئافرەتانی ئێزدی لەلایەن چەكدارانی ئەو رێكخراوە، 300 لەو ئافرەتانەی رزگار كردووە كە هەر یەكێكیان چیرۆكێكی هەیە.

موراد بەرجەس، كوردێكی ئێزدییە و لە شاری دهۆك نیشتەجێیە، لە نێو ماڵەكەی خۆیدا دوو تەلەفۆنی لەبەردەم خۆی داناوە و زوو زوو زەنگی مۆبایلەكانی لێدەدات، هەندێكجار بە عەرەبی و هەندێكجاریش بە كوردی وەڵام دەداتەوە. هەموو پەیوەندییەكانیشی دەربارەی رزگاركردنی ئافرەتانی كوردی ئێزدی بوو لە دەستی داعش.

موراد دەڵێت "دوای سێ هەفتە لە هێرشی داعش بۆ سەر شنگال، چەند كەسێك كە ئێزدی بوون، لە شاری رەققەی سووریاوە تەلەفۆنیان بۆ كرد و داوایان كرد رزگاریان بكەم، منیش یەكسەر هەوڵەكانی خۆم خستەگەڕ و سەرەتا توانیم سێ‌ كچی ئێزدی رزگار بكەم".

رزگاركردنی ئەو سێ‌ كچە بەس بوو بۆ ئەوەی موراد وەكو فریادڕەسی ئافرەتە ئێزدییەكانی لای داعش ناو دەربكات و زۆربەی ئەوانەی رۆڵەكانیان كەوتبووە دەست داعش، پەیوەندیی پێوە بكەن.

موراد دەڵێت 13 كەس لە كەسە نزیكەكانی كەوتوونەتە دەست داعش، هەندێكیان تاوەكو ئێستا چارەنووسیان دیار نییە "تەنیا لە خێزانەكەی خۆم دوو ژنبرا و دوو خوشك و چوار برازام بێ سەروشوێنن، من زۆر بەباشی لە ئازاری ئەوانە تێدەگەم كە رۆڵەكانیان كەوتوونەتە دەست داعش، بۆیە هەر كەسێك پەیوەندیم پێوە بكات، ئەوەی لە توانامدا بێت بۆی دەكەم".

هەریەك لەوانەی موراد رزگاری كردوون، چیرۆكی تایبەت بە خۆیان هەیە، بەڵام موراد زۆر كاریگەر بووە بە چیرۆكی كچێكی تەمەن 12 ساڵان. موراد چیرۆكی ئەو كچەی گێڕایەوە و گوتی "ئەو كچە چوار مانگ لەمەوبەر لە رەققەوە پەیوەندی پێوەكردم و باسی ژیانی خۆی كرد كە چۆن لەلایەن چەكدارانی داعشەوە دەستدرێژی كراوەتە سەر، هاواری دەكرد دەیگوت توخوا رزگارم بكە لە دەست ئەو چەكدارانە، تا ئێستا 16 كەس دەستدرێژییان كردوومەتە سەر".

موراد كاتێك گوێی لە هاواری ئەو كچە دەبێت، هەوڵ دەدات بە هەر نرخێك بێت ئازادی بكات. موراد گوتی "ئەو كچە سەرجەم كەسوكارەكەی كەوتبوونە دەستی داعش، كەس داوای لێنەكردم، بڕیارم دا لە پێناوی خودا رزگاری بكەم، ماوەی یەك مانگ هەوڵم دا تاوەكو توانیم رزگاری بكەم، چیرۆكەكەی زۆر كاری تێكردم، بەڵام كە رزگارم كرد زۆر ئاسوودە بووم، لەو باوەڕەدا نیم قەت چیرۆكی ئەو كچەم لەبیر بچێت".

موراد هەر یەكێك لەو ئافرەتانەی لەبەرامبەر بڕێك پارە رزگار كردوون، بەڵام ئامادە نەبوو بڕی ئەو پارەیە ئاشكرا بكات كە لە رزگاركردنی ئەواندا خەرجی كردووە. ئەو گوتی "ئافرەت هەبووە بە 500 دۆلار رزگار كراوە، هەبووە 10 هەزار دۆلارمان خەرج كردووە تاوەكو رزگارمان كردووە".

سەبارەت بە سەرچاوەی دارایی بۆ رزگاركردنی ئەو ئافرەتانە، موراد گوتی "سەرجەم ئەوانەی بەڕێگای ئێمە رزگاركراون، بە هاوكاریی نووسینگەی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ كاروباری ئاوارەكان بووە و تا ئێستاش هەر ئەوان هاوكاریمان دەكەن".

مۆبایلەكانی موراد پڕن لە وێنەی ئەو ئافرەت و منداڵانەی لەلایەن داعشەوە بردراون كە موراد بە 2000 وێنە مەزندەیان دەكات. ئەو دەڵێت شوێنی بەشێكیان پێدەزانم، بەڵام ئەوانی دیكە زۆربەیان بێ سەروشوێنن".

ئەو كاتەی لە ماڵەكەی موراد بووین، دوو كوردی ئێزدی هاتن و ناو و وێنەی چەند كەسێكیان هێنابوو تاوەكو موراد سۆراغیان بكات و ئەگەر لە ژیاندا مابن رزگاریان بكات. موراد گوتی "من بەڵێنم بە خۆم داوە، هەتا یەك كوردی ئێزدی لە دەستی داعشدا مابێت، هەوڵی رزگاركردنیان دەدەم". گوتیشی "تا ئێستا 300 ئافرەتی كوردی ئێزدیم لە دەستی داعش رزگار كردووە".

موراد لەبەر پاراستنی ژیانی ئەو كەسانەی هێشتا لە دەستی داعشدا ماون، ئامادە نەبوو باسی چۆنیەتی رزگاركردنی ئەو ئافرەتە ئێزدیانە بكات، بەڵام گوتی زۆربەی ئەوانەی رزگاری كردوون لە تەلەعفەر بوون، بەشێكیش لە مووسڵ و رەققە و درێرەزوور بوون.

سەبارەت بەو كەسانەی هاوكارییان كردووە، موراد گوتی "زۆربەی ئەو ئافرەتانەم بە هاوكاریی عەرەبی ئەو ناوچانەی ئافرەتەكانی لێبووە رزگار كردووە، بۆیە ناكرێ‌ بڵێین هەموو عەرەب خراپن، چونكە عەرەبی وا هەیە لە زۆر كورد دڵسۆزتر بووە، لە پێناوی ئەو ئافرەتانە ژیانی خۆی خستووەتە مەترسییەوە".

12/1/2016

 

وەزارەتی بەرگری ئەمریکا (پێنتاگۆن)رایگەیاند، بەرەبەیانی رۆژی دووشەممە 11-1-2016 فڕۆکەکانی هاوپەیمانان بە سەرۆکایەتی ئەمریکا لە شاری موسڵ، خەزێنەی داعشیان بۆردوومانکرد و تێکیانشکاندووە کە ئەو خەزێنەیە لەلایەن داعشەوە بۆ پێدانی مووچە و دابینکردنی تێچووی هێرشەکانیان بەکاردەهێندرا.

رۆژی دووشەممە، بەرپرسێکی باڵای پێنتاگۆن رایگەیاند، فڕۆکەکانی هاوپەیمانان لە شاری موسڵ لە عێراق، بینایەکی داعشیان تێکشکاندووە کە ئەو بینایە پارەیەکی زۆری چاپی داعشی تیادابووە و لەلایەن داعشەوە بۆ پێدانی مووچە و دابینکردنی تێچووی هێرشەکانیان بەکاردەهێندرا.

ئەبەرپرسەی پێنتاگۆن، بەبێ ئەوەی ئاماژە بەوەبکات کە چۆن هاوپەیمانان شوێنی خەزێنەکەی داعشیان دۆزیوەتەوە، رایگەیەناندووە کە: "فڕۆکەیەکی بێ فڕۆکەوانی هاوپەیەمانان بۆ چەند رۆژێک چاودێری ئەو بینایەی کردووە و ئینجا هێرشەکەی ئەنجامداوە، ئەمەش بۆ ئەوەی کەمترین خەڵکی سڤیل لە هێرشەکەدا زیانی بەربکەوێت".

دوو بۆمبی دوو هەزار پاوندی بەکارهاتوون بۆ ئەو هێرشە، واتە بارستەی هەر بۆمبێک نزیکەی یەک تەن بووە و بەهۆیەوە بیناکە زۆر بەخێرایی تێکشکێندراوە، هێرشەکەش لە شەودا ئەنجامدراوە، ئەمەش بەهۆی ئەوەی بە رۆژ خەڵکی سڤیل سەردانی ئەو خەزێنەیان کردووە تاوەکو ئەو خەڵکانە ئامانج نەکرێن. بەپێی زانیارییەکانی پێنتاگۆنیش، نزیکەی 5 بۆ 7 کەس بەهۆی هێرشەکەوە گیانیان لە دەستداوە.

12/1/2016

 

پەیامنێرانی رووداو لە ناوچەکانی خۆیانەوە، گەرمترین مژارە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکان دەگوازنەوە، رووداوی دەستدرێژیکردنە سەر کچ و ژنانی ئەڵمانیا لەلایەن ژمارەیەک كۆچبەر، رووداوە ئەمنی و کۆمەڵایەتییەکانی کەرکووک، کێشە سیاسی و ئەمنییەکانی باکووری کوردستان گەرمترین مژارەکانی رۆژەڤی ئەمڕۆی تۆڕی پەیامنێرانی رووداون.

رووداوە ئەمنییەکانی 24 کاژێری رابردووی کەرکووک

هەردی محەممەد، پەیامنێری رووداو لە کەرکووک رایگەیاند " لەماوەی 24 کاژێری رابردوودا بەڕێوەبەرایەتیی پۆلیسی کەرکووک ژمارەیەک کەسی لەچوارچێوەی باندێک دەستگیرکردوون، کە دەستیان لە تاوانی دزیکردن و دروستکردنی نائارامی لە شاری کەرکووک هەبووە، هاوکات چەند کەسێکی دیکەش لەلایەن پۆلیسەوە دەستگیرکراون کە ژنن و بە بیانووی دەستکورتی چوونەتە ماڵان و دواتر زێڕیان دزیوە، دوای دەستگیرکردنیشیان دانیان بە تاوانەکانیان داناوە".

پەیامنێری رووداو لە کەرکووک راشیگەیاند "شەوی رابردوو بەهۆی رووداوێکی هاتووچۆوە لەسەر پردی تسعین دوو کەس گیانیان لەدەستداو چواری دیکەش برینداربوون، لەگەڵ ئەوەشدا کارەبای کەرکووک باش نییە و بەهۆی کەمبوونەوەی کارەبا دانیشتووانی کەرکووک گردبوونەوەیان ئەنجامداوە و نرخی غازیش بەرزبووەتەوە".

پەرلەمانی هەرێمی نۆردراینی ئەڵمانیا کۆبوونەوەی نائاسایی ئەنجام دەدات

ئاڵا شاڵی، پەیامنێری رووداو لە ئەڵمانیا رایگەیاند "بڕیارە پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ دووشەممە، پەرلەمانی هەرێمی نۆردارین ڤێستڤلانی ئەڵمانیا لە شاری دۆسلدۆرف، لەبارەی رووداوەکەی شەوی سەری ساڵی نوێ لە کۆڵن كۆببێتەوە، کە لەلایەن ژمارەیەک كۆچبەر هێرشکرایە سەر کچ و ژنانی ئەڵمانیا و دەستدرێژی سێکسییان کردە سەریان، ئەو رووداوەش کاردانەوەی جیاجیای بەدوای خۆیدا هێنا و تا ئێستا نزیکەی 100 سکاڵا لەسەر ئەو كۆچبەرانە تۆمارکراون".

پەیامنێری رووداو هەروەها گوتی" بەرپرسە گەورەکانی ئەڵمانیا لەسەر رووداوەکەی شەوی سەری ساڵ لە شاری کۆڵن هاتوونەتە دەنگ، هاوکات ئەمڕۆ لە پەرلەمانی هەرێمی نۆردارین ڤێستڤلانی ئەڵمانیا گفتوگۆ لەسەر ئەو یاسایانە دەکرێت کە سزا دیاری دەكەن و بە یاساکاندا دەچنەوە".

هاونیشتمانیان لە سێرت بە رێپێوان دەچنە شرناخ

ماشاڵڵا دەکاک، پەیامنێری رووداو لە باكووری كوردستان رایگەیاند " بڕیارە ئەمڕۆ هاونیشتمانیان لە باکووری کوردستان لە شارۆچکەی سێرت بە رێپێوان بچنە شرناخ و لەوێ چالاکی ئەنجام بدن، لەماوەی رابردوودا لایەنگرانی هەدەپە و چالاكڤانان بە ئۆتۆمبێل دەڕۆیشتنە شرناخ، بەڵام لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە رێگریان لێدەکرا، بۆیە بڕیاردرا هاونیشتمانیان بە پیادە و بە تاکەکەسی بەرەو شرناخ بڕۆن و هەندێکی دیکەش بە گرووپ وەک رێپێوان، ئامانج لە چوونیان بۆ شرناخ بەمەبەستی ئەوەیە ئەو تەرمانەی لە نەخۆشخانەکاندا هەن، لە رێوەڕەسمێکدا بنێژن کە بەهۆی گرژی و ئاڵۆزییەکان گیانیان لەدەستداوە".

پەیامنێری رووداو لە ئامەد هەروەها گوتی "دوای ئەوەی راگەیاندنەکانی تورکیا ئاماژەیان بەوەکردبوو کە سەرۆکوەزیرانی تورکیا بڕیاری داوە هەفتەی داهاتوو ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکان لە ناوچەکانی باکووری کوردستان بووەستێنێت، بەڵام دوێنێ لە راگەیێندراوێکدا رەتیکردەوە سوپای تورکیا ئۆپەراسیۆنەکان بووەستێنێت، جەختیشیكردەوە تاوەکو چەکدارێک مابێت ئۆپەراسیۆنەکان بردەوام دەبن".

11/1/2016

 

سیاسەتمەدارێكی كورد ترسی لە پەرتەوازەبوونی حزبە سیاسییەكانی رۆژئاوای كوردستان هەیە و دەشڵێت: ئەگەر یەكگرتوو و یەك هەڵوێست نەبن دەكەونە ژێر لێپرسراوێتیی نەتەوەی كورد و مێژووەوە.


دكتۆر "مەحموود عوسمان" سیاسەتمەداری كورد، لە پۆستێكدا لە ئەكاونتی تایبەتی خۆی لە تۆڕی كۆمەڵایەتیی فەیسبووك، رایدەگەیەنێت: "ئێستا لە جیهاندا باسی سووریا و دواڕۆژی لە هەموو باسێكی ئەم ناوچەیە گەرمترە، ئەمەش یٍێگومان ڕۆژئاوا (كوردستانی سووریا) ئەگرێتەوە وەوا ئەخوازێت كە هێزە سیاسییەكانی ئەم پارچەیە بە هەندی وەربگرن و هەوڵ بدەن هەڵوێستێكی یەكگرتوویان هەبێت لەم ڕەوشە و لە ڕووداو و گۆڕانكارییەكانی، واتە نابێت (PYD) بە تەنها تاكڕەوانە حوكم بكات، یان (ENKSA) بەجیا و یان هێزی تر، كە لەگەڵ هیچ لەم دوولایەنە نین، ئەم دابەشكارییە سیاسی و حزبیە زۆر پرمەترسیە و لایەنەكان لەئەنجامدا لەباتی ئەوەی ئەجندەیەكی كوردستانیان هەبێت و ڕۆڵی گرنگیان لە سووریای ئایندەدا هەبێت، دەبن بە بەشێك لە ئەجنیدەی دەوڵەتانی ناوچەكە و ململانێكانیان و بەتایبەتی توركیا و سعوودیە بەرامبەر ئێران و سووریا و حزبوڵلا لەمەشا گەورەترین زەرەر ئەكەن."

ئەم سیاسەتمەدارە كوردە دەشڵێت :"تا كات ماوەو درەنگ نییە پێویستە هەمویان دەست بە دیالۆگ بكەن و یەك بگرن لەسەر بناغەی ڕێككەوتنەكانی هەولێر و دهۆك، یان ڕیككەوتنی تر لە نێوانیاندا و لەگەڵ هەموو هێزە دیموكراتخوازەكانی سووریا هاوكار بن بۆ هێنانەدیی ڕژێمێكی دیموكراتی كە مافی چارەنووسی كورد بسەلمێنێت. ئەگەر نەیكەن دەكەونە ژێر لێپرسراوەتی نەتەوەی كورد و مێژوو.

11/1/2016

 

كچه‌ كوردێك تابلۆیه‌كی شه‌هیدان و نامه‌یه‌كی ئاراسته‌ی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان ده‌كات و ئه‌ویش به‌فه‌رمی وه‌ڵامی ده‌داته‌وه‌.

" تارا كرمانج عیزه‌ت" كچه‌ كوردێكی خه‌ڵكی شارۆچكه‌ی سۆرانه‌ و ئه‌مساڵ یه‌كه‌م ساڵی خوێندنیه‌تی له‌ زانكۆ و له‌ماوه‌ی ڕابردوودا هه‌ڵساوه‌ به‌ درووستكردنی تابلۆیه‌ك له‌شێوه‌ی دره‌ختێك كه‌ له‌سه‌ر گه‌ڵاكانی ناوی شه‌هیدانی له‌سه‌ر نووسیوه‌ و هاوپێچ له‌گه‌ڵ نامه‌یه‌ك بۆ "مه‌سعود بارزانی" سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستانی ناردووه‌ و دواتر بارزانی به‌ نووسراوێكی فه‌رمی وه‌ڵامی نامه‌كه‌ی ئه‌و كچه‌ كورده‌ ده‌داته‌وه‌.

نووسراوه‌ فه‌رمییه‌كه‌ی بارزانی وێنه‌یه‌كی ده‌ست (باسنیوز) كه‌وتووه‌ و تیایدا هاتووه‌ "به‌سوپاسه‌وه‌ تابلۆی شه‌هیدان و نامه‌كه‌تان گه‌یشته‌ ده‌ستم، خۆشحاڵم كه‌ ئه‌و هه‌سته‌ پاك و دڵسۆزانه‌یه‌ك بۆ گه‌ل و ولاته‌كه‌ت هه‌یه‌. ئێستا لاوانی وڵاته‌كه‌مان له‌ سه‌نگه‌ره‌كانی به‌رگرییدا به‌خوێنی خۆیان داستان ده‌خولقێنن و بوونه‌ته‌ سیمبولی ئازایه‌تی و هه‌موو جیهان شانازیی به‌ پێشمه‌رگه‌وه‌ ده‌كات".

له‌به‌شێكی دیكه‌ی وه‌ڵامه‌ نامه‌كه‌ی بارزانیدا هاتووه‌" گه‌ل و ڵاته‌كه‌مان به‌ره‌و داهاتووی گه‌ش هه‌نگاو ده‌نێت و پێویسته‌ ئێوه‌ی لاوان به‌ خوێندن و متمانه‌ به‌خۆبوونێكی پته‌و له‌ پێشخستنی وڵاته‌كه‌ماندا به‌شداربن، داوای سه‌كه‌وتن و به‌خته‌وه‌ریتان بۆ ده‌خوازم".

10/1/2016

 

ئەنجوومەنی هاوئاهەنگی ریفۆرمخوازانی پارێزگای سنە دەربارەی رەتکردنەوەی شیاویەتی هەندێک لە بەربژێرەکانیان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران راگەیێندراوێک بڵاودەكاتەوە و رایدەگەیێنێت، رەتکردنەوەی کاندیدەکانیان لە زیانی حکومەتی ئێران دایە. بڕیارە لە 26-2-2016 هەڵبژاردنی خولی دەیەمی پەرلەمانی ئێران ئەنجامبدرێت.

لە راگەیێندراوەکەدا ئاماژە بە رەتکردنەوەی هەریەک لە خالید تەوەکولی، بەربژێری سەقز و بانە و عەبدوڵڵا سوهرابی، بەربژێری مەریوان کراوە، کە دەنگدانەوەیەکی زۆری هەبووە لەسەر ئاستی پارێزگای سنە و تێیدا هاتووە "خالد تەوەکولی لەچوارچێوەی یاسای کۆماری ئیسلامیی ئێران خۆی کاندیدکردووە و هەبوونی ئەو لە پەرلەمانی ئێران خزمەت بە وڵات دەکات. کاندید بوونی عەبدوڵڵا سوهرابیش بەهەمانشێوە ئەگەر بچێتە پەرلەمان لەبەرژەوەندی ئێرانە و بوونی ئەو دەبێتە هۆکارێک بۆ زیاتر بەشداریکردنی خەڵک لە دەنگدانەکاندا لە مەریوان و سەراوا و هەموو پارێزگای سنەدا".

ئەنجوومەنەکە داوا لە بەرپرسان و بەتایبەت پارێزگاری سنە دەکات کارێک بکەن و مافی ئەو بەربژێرانە بەهەدەر نەچێت. لە کۆی هەزار و 621 بەربژێر بۆ بەدەستهێنانی 45 کورسی حەوت پارێزگای رۆژهەڵاتی کوردستان، هەزار و 428 بەربژێر شیاوبوونیان پەسەندکرا و 193 کەسیش یان شیاوبوونیان رەتکراوەتەوە یان خۆیان کشاونەتەوە، 5 کەس لەو بەربژێرانەی کە رەتکراونەتەوە، بەربژێری بەرەی یەکگرتووی کوردن.

خالد تەوەکولی، چالاکڤانی مەدەنی و بەربژێری رەتکراوەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران پێشتر بە(تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاندبوو "بەفەرمی لەلایەن فەرمانداری شاری سەقزەوە بە نامەیەک ئاگادارکراوینەتەوە کە بەپێی بەندی سێی ماددەی سێ، شیاویەتیمان رەتکراوەتەوە، چونکە بەپێی ئەو یاسایە، ئەو کەسانەی هەواداری پارتێکی سیاسی نایاسایین دەبێ رەتبکرێنەوە".

تەوەکولی گوتتبووشی "منیش بە بیانووی ئەوەی لایەنگر یان هەواداری پارتێکی سیاسیم رەتکراومەتەوە، بەڵام هیچ بەڵگەیەکیان لەسەرم نییە و، منیش دەتوانم لە داهاتوودا سکاڵای یاسایی تۆمار بکەم و داوای بەڵگەیان لێبکەم، چونکە تاوەکو ئێستا هیچ مەحکومییەتێکی سیاسیم نەبووە، ئەوە تەنیا بیانوویەک بووە".

10/1/2016

 

کۆنترۆڵکردنی چەک دیبەیتێکی گەرموگوڕی دروستکردووە لە ویلایەتی کۆلۆرادۆ لە ئەمریکا و لە دوای هێرشەکانی ئۆرۆرا، ویلایەتی کۆلۆرادۆ هەندێک یاسای تایبەتی بە پشکنینی کۆگاکانی چەکی دەرکرد.

بۆ مارکۆس ویڤەر، کە لە شانۆی ئۆرۆرا بەهۆی تەقەکردنەوە شانی برینداربووە، کۆنترۆڵکردنی چەک بابەتێکی کەسییە. ویڤەر دەڵێت : " من توڕە بووم لە سەرۆک ئۆباما، چونکە ئەوەی کردی بۆ کۆنتڕۆڵکردنی چەک وەکو دڵۆپێک وایە لە دەریایەک".

مارکۆس لەو باوەڕەدایە کە رێوشوێنی تووند نەگیراوەتەبەر، بەڵام هەنگاوێک بە ئاڕاستەیەکی دروست نراوە.

10/1/2016

 

مەکتەبی سیاسیی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران، لە بەیاننامەیەکدا دەیەمین خولی هەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی ئێرانی بایکۆت کردووە و داوای لە خەڵکی ئیران و بەتایبەت کوردستانی رۆژهەڵات کردووە بەشداریی هەڵبژاردنەکانی حکوومەت نەکەن.


لە درێژەی بەیاننامەکەی مەکتەبی سیاسیی حدکادا هاتووە: " باسی هەڵبژاردنێکی ڕاستەقینە لە ئێراندا، هەر لە بناخەوە لەجێی خۆیدا نییە، چوونکە ناوەندەکانی دەسەڵات ناخرێنە هەڵبژاردنەوە و تەنیا پۆستە لاوەکیە بێدەسەڵاتەکانن کە لە سیناریۆیەکی چەواشەکراودا، شانۆگەریی هەڵبژاردنیان بۆ بەڕیوە دەچێ."

لە بەشێکی دیکەدا دەنووسێت:"مەجلیس تەنیا دەبێ بە شوێنی کۆبوونەوەی تاقم و دەستە جیاوازەکان و وەرگرتنی ئیمتیازاتی مادی بۆ کەسەکان و ئەوەی یاسا و بڕیاری چارەنووسساز بێ، ڕێگەیان نیە کە باسیشی بکەن و گەر خودای نەکردە ڕۆژێک لە ڕۆژان، یاسایەکی بە تۆزقاڵێک لەگەڵ ویستی ڕێبەری ڕێژیم جیاواز بێ و ئەو مەجلیسە بیەوی ئەو بڕیارە پەسند بکا، وەک دەورانی مەجلیسی شەشەمی ڕێژیم، بە فەرمانێک بێدەنگیان دەکەن و سەرۆکی مەجلیسیش دەڵی؛ "حوکمی حکوومەتی" هاتووە و نابێ چیدی باس لەو شتە بکرێ!"

لە کۆتاییدا دەڵێت:" داوا لە خەڵکی وشیار و مافخوازی ئێران و بەتایبەت نەتەوەی ئازادیخوازی کورد دەکەین کە لە پرۆسەی هەڵبژاردنی نائازاد و نادێموکراتیکی کۆماری ئیسلامی‏دا بەشدار نەبن و لە ڕۆژی دەنگداندا لە سەرسندووقەکان ئامادە نەبن و لە باتی دەنگدان لە وەها پرۆسەیەکدا، لە ماڵەکانی خۆیان بمێننەوە.

داوا لە هەموو تێکۆشەرانی گەلەکەمان و هەموو ئازادیخوازان و هەموو تێکۆشەرانی دێموکرات دەکەین کە بە هەر شێوەیەک کە بۆیان دەکرێ و بە هەموو تواناوە بۆ ئیفشا کردنی پیلانەکانی ڕێژیم و بۆ پاشگەزکردنەوەی ئەوانەی خۆیان کاندید کردووە و هەروەها بۆ هاندانی خەڵک بۆ نەچوونە سەر سندووقەکان کار بکەن و هەوڵ بدەن، تاکوو بۆ جارێکی دیکەش بەم ڕێژیمە بڵێینەوە کە پیلان و شانۆگەرییەکانیان بۆ خەڵک بەتاڵ و بێ‏مانا بوونەتەوە."

وێنەیەک لە بەیاننامەکەی مەکتەبی سیاسیی حدکا بۆ باسنیوز نێردراوە

دەقی بەیاننامەکە:

ڕێژیمی کۆماری ئیسلامی لە ٧ی ڕەشەمەی ١٣٩٤ی هەتاویدا، دەیەوێ هەڵبژاردنی خولی دەیەمی مەجلیسی بەناو شوورای ئیسلامی و هەروەها خولی پێنجەمی مەجلیسی خوبرەگان بەڕێوە ببا و لەو پێناوەدا، لە کۆتاییەکانی مانگی سەرماوەزەوە دەستی کردووە بە ناونووسینی بەربژێرەکانی ئەندامەتیی ئەو مەجلیسانە. ڕێژیم وەکوو هەمیشە لە پرۆسەیەکی چەند مانگەدا، هەم پێش لە دەسپێکی ناونووسین و هەم لە دوای ناونووسین و باسی لەفیلتێردانی بەربژێرەکانی هەڵبژاردن و تا دوایی، کە پەردەی کۆتایی شانۆکە بە کۆتایی‏هاتنی دەنگدان و دەستێوەردانی سندووقەکان بەئاکام دەگا، کایەیەکی چەندپات کراوە بەڕێوە دەبا و بۆ هاندانی خەڵک بۆ ئامادە بوون لەو شانۆیەدا و بۆ گەرمکردنی تەندووری هەڵبژاردن، باس و بابەتی جۆربەجۆر دەورووژێنن و بە دروستکردنی کەشی ئێحساسی لە نێو کۆڕ و کۆبوونەوە و گرووپە هەمەڕەنگەکان لە ئێراندا، دەیانەوێ خەڵک وا تووشی وەهم ببن کە ڕەنگە هەڵبژاردنی ئەم جارە هەندێک شت بگۆڕێ.

هەرچەند بۆ کەسانی شارەزا هەر لە سەرەتای هاتنە سەرکاری ڕێژیمەوە دیاربوو، بەڵام ئەزموونی چەند دەیە دەسەڵاتی سەرەڕۆی کۆماری ئیسلامی، هیچ ناڕوونییەکی نەهێشتۆتەوە و بەڕوونی سەلماندوویە کە ئەم ڕێژیمە لە ئامرازی هەڵبژاردن بۆ دووبارە بەرهەمهێنانەوەی مەشرووعیەتی چەواشەکراوی خۆی کەڵک وەردەگرێ و هەڵبژاردنی ڕاستەقینە و دێموکراتیک لە ئێرانی ژێر دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامیدا، بوونی نیە.

ئەوەی لە دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی تێگەیشتبێ، دەزانێ کە ئەم ڕێژیمە لە سەر بنەمای ویلایەتی فەقیه، کە نوێنەری خەڵک نییە، بەڵکوو خۆی بە خاوەنی خەڵک دەزانێ دامەزراوە و ئەم دەسەڵاتی وەلیی فەقیهە، لە ڕێگەی زەبر و زەنگی سپای پاسداران و دەزگا ئیتلاعاتییەکانی و لە ڕێگەی دەستگرتن بە سەر سەروەت و سامانی وڵات و دابەشکردنەوەی بەپێی پێویستییەکانی ڕێژیم و هەروەها لە ڕێگەی دەزگای ڕاگەیاندنی بەربڵاو لە تلویزیۆنەوە بگرە تاکوو مینبەری مزگەوتەکان، خۆی دەسەپێنێ و درێژە بە مانی دەدا و لە ڕاستیدا ئەوەی کە سەرچاوەی بنەڕەتیی دەسەڵات و حکوومەت بێ، لە ئۆرگانە ئینتسابییەکاندا کۆ کراونەتەوە و هەموویان لە ژێر دەستی وەلیی فەقیهدا بەڕێوە دەبرێن و بەپێی یاسای نامەشرووعی کۆماری ئیسلامی، ڕێبەری ڕێژیم خاوەنی خەڵک و خاوەنی هێز و خاوەنی بڕیاری ئەساسی لە نێو سیستمدایە.

بەو پێیە باسی هەڵبژاردنێکی ڕاستەقینە لە ئێراندا، هەر لە بناخەوە لەجێی خۆیدا نییە، چوونکە ناوەندەکانی دەسەڵات ناخرێنە هەڵبژاردنەوە و تەنیا پۆستە لاوەکیە بێدەسەڵاتەکانن کە لە سیناریۆیەکی چەواشەکراودا، شانۆگەریی هەڵبژاردنیان بۆ بەڕیوە دەچێ.

لەم پێناوەدایە کە شایەتی ئەوەین، هەڵبژاردن بۆ سەرۆک کۆماری لە ئێرانی ژێردەدسەڵاتی ئیسلامیدا بەڕێوە دەچێ، بەڵام هەموو سەرۆک کۆمارەکان لە کۆتاییدا بەو ئاکامگیرییە دەگەن کە بە وتەی خاتەمی، جگە لە تەداروکاتچییەکی ویستەکانی ڕێبەر، کاریگەرییەکی ئەوتۆیان نەبووە.

هەر وەها هەڵبژاردنی مەجلیسی خوبرەگان بەڕێوە دەچێ، کە بەپێی یاساکانی ڕێژیمیش بێ، دەبێ چاوەدێری بە سەر کارەکانی ڕێبەردا بکەن و ئەوان ڕێبەر دیاری بکەن، بەڵام گەر بە ئەسپاییش باس لە نەک ڕێبەر، بەڵکوو تەنیا ئەو ئورگانانەی کە فەرمان لە ڕێبەر وەردەگرن بکەن، هەڕەشەیان لێ دەکەن و بێدەنگ دەکرێن، کە نابێ ڕۆژێک لە ڕۆژان بیر لەوە بکەنەوە کە پێ لە بەڕەی خۆیان زیاتر ڕاکێشن!

لە نێو دامەزراوەکانی ڕێژیمدا، مەجلیسی ڕێژیم لە هەموویان کارتۆنیترە. بە هەموو شێوازێک پڕوپاگەندەی بۆ دەکەن کە جیناح و دەستە و تاقمی جیاواز لە ڕێژیمدا هەیە و لە سەر کورسیی مەجلیس گوایە ڕەقابەت دەکەن، بەڵام مەجلیس تەنیا دەبێ بە شوێنی کۆبوونەوەی تاقم و دەستە جیاوازەکان و وەرگرتنی ئیمتیازاتی مادی بۆ کەسەکان و ئەوەی یاسا و بڕیاری چارەنووسساز بێ، ڕێگەیان نیە کە باسیشی بکەن و گەر خودای نەکردە ڕۆژێک لە ڕۆژان، یاسایەکی بە تۆزقاڵێک لەگەڵ ویستی ڕێبەری ڕێژیم جیاواز بێ و ئەو مەجلیسە بیەوی ئەو بڕیارە پەسند بکا، وەک دەورانی مەجلیسی شەشەمی ڕێژیم، بە فەرمانێک بێدەنگیان دەکەن و سەرۆکی مەجلیسیش دەڵی؛ "حوکمی حکوومەتی" هاتووە و نابێ چیدی باس لەو شتە بکرێ!

ئەوانە هەموو سنووری ئیختیاراتی نیهادە بەناو ئینتخابییەکانی نێو ڕێژیمی ویلایەتی فەقیهین، کە بەپێی یاسای ڕێژیم و بەپێی عورفی حکوومەتی و بەپێی ڕەوتی دەسەڵاتداریی، هیچ دەرەتان و دەرفەتێک بۆ هیچ ئیرادەیەکی جیاواز لە ئیرادەی وەلیی فەقیهی تێدا ناهێڵنەوە و هەرکاتیش بەپێویستیان زانی، سوپای پاسداران هەڕەشەیەک دەکا تاکوو دەنگە لارەکان ڕاست بکەنەوە و "بەسیرەتیان" بۆ بگێڕنەوە.

جیا لە بێ‏دەسەڵاتیی ئەو نیهادانە، بوونی شوورای نیگەهبان کە لە باتی هەموو نەتەوەکانی ئێران بیر دەکاتەوە و بڕیار دەدا، بازنەیەکی دیکەی بێ‏دەسەڵات کردن و بێ‏نێوەڕۆک کردنی نیهادە بەناو ئینتیخابییەکانی ئێرانی ژێر دەسەڵاتی ویلایەتی فەقیهیە. شوورای نیگەهبان بەپێی یاسای ناڕەوای کۆماری ئیسلامی، دەسەڵاتی "نەزارەتی ئیستیسوابی" پێ‏دراوە کە دەتوانێ هەم بەسەر ڕەوتی هەڵبژاردندا چاوەدێری بکا و هەم بەربژێرەکان دیاری بکا و هەم براوەی بەناو هەڵبژاردن دیاری بکا و لە ڕاستیدا هەڵبژاردن لە ئێراندا هەڵبژاردنی نوێنەرانی خەڵک نیە، بەڵکوو دیاریکردنی مۆرەکانی جێگاپەسندی ڕێژیمە بۆ نێو ئۆرگانە فۆرمالیتە و ڕواڵەتییەکان.

لە ڕەوتی هەڵبژاردن و پڕوپاگەندەی بەربژێرە جێی پەسندەکانی شوورای نیگابانیشدا، دووبارە دامودەزگا نیزامی، ئەمنیەتی، ئابووری، ڕاگەیاندنی و مینبەری مزگەوتەکانی ژێردەستی ڕێژیم، وەگەڕ دەکەون تاکوو لە نێو بەربژێرەکانیشدا ئەوەیان کە زۆرتر بەدڵی ڕێبەری ڕێژیم و دارودەستە و تاقمەکانی نێو ڕێژیمە، خەڵکیان بۆ کۆبکرێتەوە و دەنگی چەواشەکراوی خەڵک بۆ لای ئەوان بێ. لە کۆتایی دەنگدانیشدا، دووبارە ئەوە شوورای نیگابانە کە دەنگەکان دەژمێرێ و هیچ چاوەدێرییەکی بێلایەن بوونی نیە، تاکوو لانیکەم دەنگەکان بە دروستی بژمێردرێن و ئەوەی بەدڵیان بێ و بە پێویستی بزانن، وەک براوەی شانۆگەرییەکە ڕایدەگەیەنن.

بەم هۆکارانەوە کە پرسی هەڵبژاردن لە ئێراندا هیچ پێوەر و پێوانەیەکی ئازاد و ڕاستەقینە و دێموکراتیک بەخۆیەوە ناگرێ و خەڵکیش باوەڕیان پێی نیە و ڕێژیم لە هەموو بەناو هەڵبژاردنەکانیدا، لەگەڵ قەیرانێک بە ناوی قەیرانی ڕوو وەرگەڕانی خەڵک لە سندووقەکان بەرەوڕوو دەبێ، بۆیە لە هەموو قۆناغەکانی هەڵبژاردندا کە تاکوو ئێستا ٣١ هەڵبژاردنی جۆربەجۆری بەڕێوە بردووە، بەردەوام پیلانی گێڕاوە و پەلەقاژەی کردووە، تاکوو خەڵک لە بەناو هەڵبژاردنەکاندا بەشداری بکەن. پیلانەکانی ڕێژیم بۆ ئەو مەبەستە هەر لە دروستکردنی دەنگۆی جۆربەجۆرەوە کە وا نیشان بدا لەم هەڵبژاردنەدا شتێکی جیاواز دێتە ئاراوە دەست پی دەکا و تا دەگاتە دروستکردنی جۆرە کێبەرکێیەکی ناواقیعی لە نێو خەڵکدا کە بە گرووپ و چین و توێژ و سەلیقەی جیاوازەوە، وا بزانن نوێنەری ڕاستەقینەی خۆیان دیاری دەکەن و گەر ئەوان نەیکەن، گرووپی ڕەقیب بەشەکەی ئەوان داگیر دەکەن. ئەمە جیا لەوەیە کە بە هەموو شێوەیەک کە بۆیان بکرێ، بە هاندان و تەماح وەبەرنان و بە هەڕەشە، خەڵک بۆ چوونە سەر سندووق پاڵ پێوەدەنێن.

لەم دەورەیەی بەناو هەڵبژاردنی مەجلیس و مەجلیسی خوبرەگانیشدا، دوای شکستی گەورەیان لە بواری پەروەندەی ناوکیدا، کە لە بەرانبەر ڕۆژئاوادا تەسلیم بوون و چۆکیان دادا، هەم بۆ شاردنەوەی شکستەکەیان و هەم بۆ بازارگەرمیی هەڵبژاردن، هەندێ دەنگۆیان لەنێو خەڵکدا بڵاو کردەوە کە هیچ نیشانێک لە ڕاستیی تێدا نیە، چوونکە لە ئەساسدا هیچ شتێک لە ئێرانی ژێر دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامیدا، لە ڕێگەی هەڵبژاردنەوە گۆڕانی بەسەردا نایەت وهیچ دەرەتانێک بۆ بەشداریی ڕاستەقینە و دێموکراتیکی خەڵک لە دیاریکردنی چارنووسی خۆیان و وڵاتدا نیە. بڕیاری چارەنووسساز لە شوێنی دیکە دەدرێ کە گاڵتەی بە نیهادە بەناو ئینتیخابییەکان دێ.

لە کوردستانیشدا، چەندین بەرابەری هەموو ئەو چەواشەکارییانەی ڕێژیم لە شوێنەکانی دیکە دەیکا، بە ئەنجامی دەگەیەنێ و بۆ ڕاکێشانی خەڵک بۆ سەر سندووقەکان لە هیچ پیلانێک درێغی ناکا و لە شارە جۆربەجۆرەکانی کوردستاندا بەربژێری ڕەنگاوڕەنگ دادەنێ تاکوو ڕەقابەتێکی ناواقیعی لە نێو فەزای بیروڕای گشتی لە کوردستاندا دروست بکا و بەداخەوە هەندێ جاریش تێیدا سەردەکەوێ و لە هەموو ئیمکاناتی سپای پاسداران و دەزگای ئیتلاعاتی و کومیتەی ئیمداد و حەراسەتی زانکۆ و ئیدارەکان و هەڕەشەی نانبڕین و ... کەڵک وەردەگرێ، تاکوو خەڵکی کورد لە سەر سندووقەکانی دەنگدان ئامادە بن.

بەڵام ئەوەی جێگای تێڕامانە ئەوەیە کە بە هەموو ئەو باسانەی لە سەر دۆخی نیهادە بەناو ئینتیخابییەکان لە ئێراندا کردمان و بە هەموو ئەزموونی ڕابردووی ڕێژیمەوە، ئایا تاکوو ئێستا هیچ گۆڕانێکی موسبەت بە قازانجی خەڵک کراوە و لە دەستی ئەو بەناو نوێنەرانە لە مەجلیس شتێک هاتۆتە دی، تاکوو خەڵک دڵیان بە بەناو هەڵبژاردنی ئەم جارە خۆش بێ؟.

ڕوون و ئاشکرایە کە شتێک بە ناوی پارلەمان و مەجلیسێک کە نوێنگەی ئیرادەی خەڵک بێ، بوونی نیە وتەنیا شوێنی کۆبوونەوەی ئەندامانی ئورگانێکە کە شوورای نیگابان ڕێگەی پێداون تێیدا بەشدار بن و هیچ دەسەڵاتێکیان نیە جگە لە شەرعیەتدان بە دیکتاتۆریی کۆماری ئیسلامی.

لە وەها دۆخێکدا گەر تەنانەت موعجیزەیەک ڕوو بدا و تەواوی مەجلیس ببێ بە کەسانی شۆڕشگێر و نیشتمانپەروەر و لە خەمی مافی گەلدا بن، تازە هیچیان پی ناکرێ و هەموو هەوڵ و تەقەلایان بە حوکمێکی حکوومەتی بەفیڕۆ دەدرێ.

بەو باس و بابەتانە و بەو ڕابردوو و ئەزموونانەی کە باس کران، پێمان وایە کە شانۆگەریی ئەم جارەی ڕێژیمیش وەک هەموو شانۆگەرییەکانی، هیچ پێوەر و ڕەنگێکی هەڵبژاردنی دێموکراتیک و ئازادی پێوە دیار نیە و ئاکامەکەشی هەرچی بێ، بەقازانجی خەڵک تەواو نابێ و هیچ دەرفەت و دەرەتانێک بۆ گۆڕانکارییەک بە قازانجی گەلی تێدا نابێ و نایەتە دی. بۆیە هەڵبژاردنەکانی ئەمجارەش بە ناڕەوا و نادروست دەزانین و بایکۆتی دەکەین.

داوا لە خەڵکی وشیار و مافخوازی ئێران و بەتایبەت نەتەوەی ئازادیخوازی کورد دەکەین کە لە پرۆسەی هەڵبژاردنی نائازاد و نادێموکراتیکی کۆماری ئیسلامی‏دا بەشدار نەبن و لە ڕۆژی دەنگداندا لە سەرسندووقەکان ئامادە نەبن و لە باتی دەنگدان لە وەها پرۆسەیەکدا، لە ماڵەکانی خۆیان بمێننەوە.

داوا لە هەموو تێکۆشەرانی گەلەکەمان و هەموو ئازادیخوازان و هەموو تێکۆشەرانی دێموکرات دەکەین کە بە هەر شێوەیەک کە بۆیان دەکرێ و بە هەموو تواناوە بۆ ئیفشا کردنی پیلانەکانی ڕێژیم و بۆ پاشگەزکردنەوەی ئەوانەی خۆیان کاندید کردووە و هەروەها بۆ هاندانی خەڵک بۆ نەچوونە سەر سندووقەکان کار بکەن و هەوڵ بدەن، تاکوو بۆ جارێکی دیکەش بەم ڕێژیمە بڵێینەوە کە پیلان و شانۆگەرییەکانیان بۆ خەڵک بەتاڵ و بێ‏مانا بوونەتەوە.

برووخێ ڕێژیمی دژی ئازادیی کۆماری ئیسلامی
سەرکەوتن بۆ گەلانی ئازادیخوازی ئێران

حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران
دەفتەری سیاسی
٢٠ی بەفرانباری ١٣٩٤
١٠ی ژانویەی ٢٠١٦

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان