فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

ئەمڕۆ دووشەممە 14ـی ئادار، 113 ساڵ بەسەر لەدایکبوونی ”مستەفا بارزانی“دا تێدەپەڕێت.

مستەفا بارزانی یاخود بارزانی نەمر، لە 14ـی ئاداری 1903 لە گوندی بارزان لە کوردستانی باشوور لەدایکبووە.

بارزانی نەمر، کە باوکی ”مەسعود بارزانی“، سەرۆکی هەرێمی کوردستانە، لە ساڵی 1943ـەوە دەستی بە شۆڕش لە دژی رژێمەکانی عێراق کردووە و سەرکردایەتیی جوڵانەوەی رزگاریخوازی گەلی کوردستانی کردووە.

لەگەڵ دامەزراندنی کۆماری کوردستان لە شاری مەهاباد لە ساڵی 1946، مستەفا بارزانی چووە کوردستانی رۆژهەڵات و هێزەکەی خستە خزمەتی کۆمار و خۆیشی بە سوپاسالاری ئەو کۆمارە هەڵبژێردرا، دواتریش لە هەمان ساڵ، پلەی ژەنەڕالی سەربازیی پێدرا.

مەلا مستەفا، کە بەشێکی گەلی کوردستان بە باوکی رۆحیی کورد ناوی دەبەن، لە ساڵی 1961 شۆڕشی ئەیلولی لە دژی رژێمی عێراقی هەڵگیرساند و توانی لە ساڵی 1970 چۆک بەو رژێمەدا بدات و ناچاری بکات دان بە مافە نەتەوەییەکانی گەلی کورد بنێت.

ئەو سەرکردەیەی شۆڕشی رزگاریخوازی گەلی کورد، لە ساڵی 1979 لە نەخۆشخانەیەکی ئەمریکا گیانی لەدەست دا.
14/3/2016

 

پێکهاتنی دەوڵەتی کوردستان نزیکە، ئەم پرسە نەک هەر بووەتە جێی باسی راگەیاندنە بیانییەکان، بەڵکوو ی لەنێو سەرۆک و کەسایەتییە سیاسییەکانی جیهانیشدا لایەنگرانی روو لە زیادبوونە و میدیاکانیش رووماڵی ئەم پرسە دەکەن.

ماڵپەڕی فارسیی "رادیۆ زەمانە" کە ماڵپەڕێکە و لە ئەورووپا چالاکە لە راپۆرتێکی پوختدا نووسیویەتی "دوور نییە کوردستانی باشوور بە پانتایی 60 هەزار کیلۆمەتری چوار گۆشە و ژمارەی دانیشتووانی زیاتر لە 5 ملیۆن کەس، یەکەم وڵات بێت کە دوای سەدەیەک گرژی و ئاڵۆزی لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بە "جیابوونەوەی نەرم" ئەو دیارەدەیەی کە ناوچەکە لەگەڵی نامۆیە، دابمەزرێت."

لە راپۆرتەکەدا هاتووە، پرسی دابەشبوونی عێراق بۆ سێ دەوڵەتی شیعە و سوننە و کورد باسێکی نوێی نییە، "مەسعوود بارزانی" سەرۆکی هەرێمی کوردستان، بە راشکاوانە باس لە ریفڕاندۆم بۆ سەربەخۆیی هەرێمی کوردستان دەکات، بە گوێرەی زانیارییەکان 32 وڵاتی ئەورووپایی پاڵپشتی خۆیان بۆ سەربەخۆیی کوردستان راگەیاندووە.

راپۆرتەکە ئەوەشی خستەڕوو، دوای "شیمۆن پرێز و ناتانیاهۆ، ئایلت شاکد" وەزیری دادی ئیسرائیل دوا بەرپرسی ئەو وڵاتەیە کە بە شێوەیەکی جدی پاڵپشتی لە دەوڵەتی سەربەخۆیی کوردستان دەکەن.

راپۆرتەکە تیشکی خستووەتە سەر پێگەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان و بە کەسایەتییەکی کاریگەر نێوی هێناوە و نووسیویەتی وێڕای ئەو کێشە و قەیرانە ئابوورییە و دواکەوتنی مووچەی کارمەندەکانی، مەسعوود بارزانی پێی وایە کە ئێستا باشترین دەرفەتە بۆ راگەیاندنی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان.

راپۆرتەکە تیشکی خستووەتە سەر گوتەکانی "محەمەد حاجی مەحموود" سکرتێری حزبی سوسیالیست، کە ساڵی رابردوو گوتی: "عێراق تەنیا ئاسمانەکەی یەکپارچەیە، ئەگینا خاکەکەی لەمێژە دابەش بووە".

راپۆرتەکەی رادیۆ زەمانە بەراوردی سوپای عێراق لەگەڵ پێشمەرگە دەکات و لەو بارەیەوە پێشمەرگەی بە قارەمان وەسف کردووە و نووسیویەتی: "ئەو تەقینەوانە لە بەغدا و ناوچەکانی ژێر کونتڕۆڵی حکوومەتی ناوەندی رووی دەدا، روونی دەکاتەوە کە سوپای عێراق لاوازە".

هاوکات دەنووسێ: "بە پێچەوانەی رابردوو کە رای گشتی، سیاسەتوان و کەسایەتییە ئایینییەکان باسکردن لە سەربەخۆیی کوردستانیان بە بڤە دەزانی، ئێستا ئەو تاپۆیە شکاوە کە تەنانەت پەرلەمانتار و سیاسەتوانە عێراقییەکانیش لەو باوەڕە دان جیابوونەوەی کوردستان ئەگەر بەپێی خواستی شەقامیی عێراق بێت، رەوا و پەسەندە".

لە درێژەی راپۆرتەکەدا هاتووە "لەڕووی ناوچەیی و نیودەوڵوتیشەوە راگەیاندنی سەربەخۆیی کوردستان باشیرین چانسی دەبێت. پێشتر ئێران، عێراق، سووریا و تورکیا سەرەڕای بوونی ناکۆکیی زۆر، بەڵام لەسەر پرسی کورد، هاودەنگ و هاوپەیمان بوون و وڵاتەکانی هاوپەیمانی ئەو چوار وڵاتەش لەبەر بەرژەوەندیی خۆیان لەگەل بابەتی سەربەخۆیی کوردستان دژایەتییان دەکرد."

ئێستا عێراق و سووریا دەسەڵاتێکی ئەتۆیان نییە و تورکیاش جگە لەوەی لە ناوچە کوردنشینەکانی خۆی تووشی شەڕ بووە، بەهۆی ناکۆکی لەگەڵ رووسیا، پێویستی بە غازی کوردستانە.

ئەوەی دەمێنێتەوە ئێرانە ئێران هەر لە سەرەتاوە دژی سەربەخۆیی کوردستان بووە، "هاشمی رەفسەنجانی" لە سەردەمی سەرۆک کۆماریی خوییدا راشکاوانە گوتبووی: "رێگە نادەین ئیسرائیلێکی دیکە لە ناوچەکە دروست بێت"، بەڵام ئێران بەرلە وڵاتی تورکیا کونسووڵگەریی لە هەولێر و سلێمانی کردەوە."

هەمووڤ ئەوانە سەرەڕای پێشوازیی گەرمی سعوودیە لە مەسعوود بارزانی لە دوا سەردانی بۆ ئەو وڵاتە، گومانی و دوودڵی لە ئەگەری ناڕەزایەتی وڵاتانی عەرەبی لە هەمبەر سەربەخۆیی هەریمی کوردستان نەهێشت.

لە راپۆرتەکەدا ئاماژە بە چاوپێکەوتنی رۆژنامەی "ئەلحەیات"ی لەندەن لەگەڵ بارزانی کردووە و نووسیویەتی: "سەرۆکی هەرێمی کوردستان گوتی، یەک لە هۆکارەکانی هێرشی داعش بۆ کوردستان ئەوە بوو کە پرسی راپرسی و ریفراندۆم لە کوردستان گەیشتبووە قۆناغی جێبەجێکردن، بەڵام هەرچەندە ئەو هێرشە خەساری مادی و مەعنەویی زۆری بۆ کوردستان لێکەوتەوە، ئەو لایەنە باشەشی بوو کە سەرجەم ناوچە دابڕاوەکانی دەرەوەی کوردستان و کەرکووک گەڕایەوە ژێر کۆنتڕۆڵی کوردستان".

لە کۆتایی راپۆرتەکەدا هاتووە، هەندێک بەڵگە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا بەدی دەکرێت کە سنوورەکانی سایکس – پیکۆ، دوای سەدەیەک ئیتر کۆن بوون و ئەو ناوچەیە نیازی بە دیاریکردنی سنووری نوێی هەیە، نەک لەسەر بنەمای بە زۆر پێکەوە هێشتنەوەی نەتەوەکان، بەڵکوو لەسەر بنەمای دەنگ و خواست دانیشتوانی ناوچەکە.
14/3/2016

 

ئەمڕۆ یەکشەممە مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لەئیڵیا مۆڕگونۆڤ باڵیۆزی رووسیا لە عێراق كرد.

ماڵپەڕی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان بڵاوی کردەوە، لە دیدارەكەدا باڵیۆزی رووسیا لە عێراق هێڵە گشتییەكانی سیاسەتی وڵاتەكەی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و سووریا و عێراق بۆ سەرۆكی هەرێمی کوردستان شی كردووەتەوە.

هەروەها گوتوویەتی بۆ ئەوەی پێداگریی وڵاتەكەی لەسەر هاوسۆزی و بەردەوامبوونی پەیوەندی لەگەڵ هەرێمی كوردستان دووپات بكاتەوە، ئامادەیی رووسیای نیشان داوە بۆ هاوكاریكردنی پێشمەرگە لەڕووی سەربازی لە شەڕ دژی تیرۆریستاندا.

لەم دیدارەدا باڵیۆزی ڕووسیا لە عێراق پیرۆزبایی یادەكانی ئادار و نەورۆز و یادی لەدایكبوونی بارزانیی نەمری لە سەرۆك بارزانی و گەلی كوردستان كرد و هەروەها بە پێزانینەوە باسی لە ڕۆڵی بارزانی لە سەركردایەتیكردنی شەڕەكان كرد و ستاییشی قوربانیدان و قارەمانێتیی هێزی پێشمەرگەی كوردستانی كرد لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستاندا.

لە بەرانبەردا بارزانی وێڕای ئاماژەدان بە پەیوەندییە مێژووییەكانی نێوان گەلی كورد و ڕووسیا، سوپاسی هاوكارییەكانی وڵاتی ڕووسیای كرد.

لە درێژەی قسەكانیدا بارزانی باسی لە قەیرانەكانی ناوچەكە و شەڕی تیرۆریستان كرد و پەیوەست بە سووریاشەوە، بارزانی ڕایگەیاند كە هەڵوێستی هەرێمی كوردستان لەبەرانبەر لایەنەكانی سووریا و حكوومەتی سووریا لەسەر هەڵوێستی ئەوان لەمەڕ دۆزی ڕەوای گەلی كوردستان و داننان بە مافی گەلی كوردستان لە سووریا وەستاوە.

لە بەشێكی ئەم دیدارە باس لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و ئاییندەی عێراق و ئازادكردنی موسڵ كرا.

جێگەی ئاماژەپێكردنە لە بەشێكی دیكەی ئەم دیدارە شاندێكی باڵای كۆمپانیای گازپڕۆمی ڕووسی ئامادەی كۆبوونەوەكە بوون و سەرۆك بارزانیان لە پلان و كار و چالاكییەكانیان لە هەرێمی كوردستان ئاگادار كردەوە.
14/3/2016

 

ئەکادیمییەکی ئەمریکی پێیوایە کوردستانی باشوور وەک وڵاتێکی سەربەخۆیە و بۆ تورکیاش باشترە دراوسێی کوردستان بێت.

”دەیڤد شینگەر“، بەرپرسی پرۆگرامی سیاسەتی رۆژھەڵاتی ناوەڕاست لە پەیمانگای واشنتۆن بە کەناڵی (کوردستان 24)ـی راگەیاندووە، ھەرێمی کوردستان ھەموو مەرجەکانی بە دەوڵەت بوونی تێدایە و خەڵکی کوردستان مافی خۆیانە لە ریفراندۆمێکدا بڕیار لە چارەنووسی خۆیان بدەن.

دەیڤد شینگەر ئاماژەی بەوەکردووە، کە کوردستانی باشوور وەک وڵاتێکی سەربەخۆیە، ھێزی سەربازی ھەیە و بوودجەی لە بەغداوە بۆ نانێردرێت، شتێکی زۆر ئاساییە خەڵکی کوردستان ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیی ئەنجام بدەن.

ئەو ئەکادیمییە ئەمریکی باسی پەیوەندییەکانی کورد و وڵاتەکەی دەکات و رایدەگەیەنێت، کە ئەمریکا گرنگیی بە ریفراندۆمی گەلی کوردستانی باشوور دەدات، چونکە ”کورد ھاوپەیمانێکی بەھێزی ئەمریکایە“، لە ھەمانکاتدا بۆ ئەمریکا گرنگە بزانێ ھەڵوێستی تورکیای ھاوپەیمان و ئەندامی ناتۆ چی دەبێت.

دەیڤید شینگەر بە زۆر باشتری دەزانێ، تورکیا لەو ناوچە نائارامەی نێوان داعش و عێراقدا، ”درواسێیەکی ئاشتیخواز و مۆدێرنی وەک کوردستانی ھەبێت“.
13/3/2016

 

سەرۆکی هەرێمی کوردستان، نامەیەکی ئاراستەی سەرکردەکانی جیهان کرد و تێیدا جەختی لەوە کردەوە کە دەوڵەتی کوردستان دەبێتە دورگەیەکی سەقامگیر لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.

ئەمڕۆ 13\3\2016، لە ڕاپۆرتی (وۆردڤیو - Worldviwe) کە دەزگای میدیایی (فیلادیلفیا ئینکوایەرەر)دا، دیمانەیەكی "ترودی ڕوبین"، خانمە ڕۆژنامەوانی دەزگاکە لەگەڵ “مەسعود بارزانی”، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بڵاو کراوەتەوە کە تێیدا بارزانی نامەیەكی ڕاشكاوانە ئاراستەی هەموو سەركردەكانی جیهان دەكات و پێیان ڕادەگەیەنێت، سنوورە كۆنەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست تەنها لەسەر كاغەز بوونیان ماوە و لەسەر ئەرزی واقیعدا هەقیقەتێكی دیكە هەیە و دەبێت ئەو هەقیقەتە لەبەر چاو بگیرێت. بارزانی دەڵێت: “لەگەڵ ئاژاوە و ناسەقامگیریی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، خەلافەتی ئیسلامیی داعش لە ڕووبەرێكی بەرفراوانی سووریا و عێراقدا بوونی هەیە، ئێستا كاتێكی باشە كە دووبارە چاو بە سنووری ناوچەكەدا بگێرێتەوە، بەڵام نەك وەك 100 ساڵ پێش ئێستا، كاتێك بەریتانیا و فەڕەنسا ئەم ناوچەیەیان دابەش كرد، پرسیان بە كەس نەكرد، دەبێت ئەمجارە سەركردەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بەشێك بن لەم پڕۆژەیە”.

سەرۆکی هەرێمی کوردستان جەختی لەوە کردەوە کە ئومێد دەکات، لە دووبارە داڕشتنەوەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، دەوڵەتی سەربەخۆی كوردستان دابمەزرێت، ئەو دەیەوێت ئەمساڵ ڕیفراندۆمێكی ناپابەند ئەنجام بدرێت، بۆ ئەوەی ڕای خەڵكی كوردستان لە بارەی سەربەخۆییەوە بزانێت.

پەیامنێری ڕۆژنامەکە لە ڕاپۆرتەکەیدا نووسیویەتی: “لەو كاتەی بارزانی قسەی بۆ دەكردین، جەختی لەسەر ئەوە كردەوە كە سنوورە كۆنەكانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست تەنها لەسەر كاغەز بوونیان ماوە و ئێستا لەسەر ئەرزی واقیعدا هەقیقەتێكی دیكە هەیە. ئەوە حاڵی عێراقە كە دەیبینیت، كاتێك ڕژێمی “سەدام حوسێن” ڕووخا، شەڕی مەزهەبگەرایی نێوان شیعە و سوننە سەریهەڵدا، لە سووریاش، ڕژێمەكەی زۆر دڕندانە و لە بەشێكیدا لەسەر بنەمای مەزهەبگەرایی وەڵامی خۆپیشاندانی ئاشتیخوازانەی وڵاتەكەی دایەوە. هەر ئەم فیتنە مەزهەبگەراییەش بوو ڕێگەی بۆ داعش خۆش كرد كە لە ناوچە سوننییەكانی هەردوو بەری سووریا و عێراق، بنكەی خۆی دابمەزرێنێت، تەنانەت بەبێ ئەوەی لەو ناوچانەشی كە سوننە و شیعەش پێكەوە تێكەڵن، نەتوانراوە لەیەكتری جیابكرێنەوە، بۆیە كوشت و كوشتار بەردەوامە، لەبەر ئەوە پێویستە لە یەكتری جیابكرێنەوە، بەڵام ئەم جیاكردنەوەیە دەبێت لە چوارچێوەی هەرێمێكی فیدڕالیی تازە بێت، یان جیابوونەوەیەكی فەرمی بێت و دەبێت ئەم واقیعە تازەیەش لەبەرچاو بگیرێت”.

سەرۆکی هەرێمی کوردستان دووپاتی دەکاتەوە کە دەوڵەتی سەربەخۆ بۆ كورد، هەر لەدوای ڕێككەوتنی لۆزانەوە لە ساڵی 1923، ئومێد و خەونی کورد بووە، ئەم ڕێككەوتنە لە نێوان هاوپەیمانانی شەڕی یەكەمی جیهان و توركیای دوای دەسەڵاتی عوسمانی ئیمزا كراوە، بەپێی دیكۆمێنتەكانی پێشتر، بەڵێن بە كورد دراوە كە دەوڵەتێكی سەربەخۆ بۆ كورد لەسەر خاكی خۆی دابمەزرێندرێت. بارزانی ڕای گەیاندووە: “كورد لەدوای ساڵی 1991ەوە، كە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا ناوچەی دژە فڕینی بۆ دامەزراند، تا ئاستێكی زۆر، خۆی خۆی بەڕێوە بردووە، وێڕای گەمارۆی ئابووری و كێشە ناوخۆییەكانیش، هەرێمی كوردستان بەشە هەرە سەقامگیرەكەی عێراق بووە و ڕۆڵێكی گەورەشی لە تیكشكان و پاشەكشەپێكردنی داعشدا گێڕاوە و پشوازیشمان لە دەیان هەزار ئاوارەی كریستیان و ئیزدیش كردووە”.

بارزانی دڵنیایی بە هەموو دونیا داوە کە ئەو دەوڵەتە سەربەخۆیەی لە كوردستانی عێراق دادەمەزرێت، دەبێتە دورگەیەكی سەقامگیر لە تەواوی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا.
13/3/2016

 

"پەرویز ئەفشار" گوتەبێژی ناوەندی بەرەنگاربوونەوەی مادەی هۆشبەر، لە ئێران رایگەیاند: "ژنان راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ قوربانیی بەکارهێنانی مادەی هۆشبەرن".

ئەفشار لەو بارەیەوە بە ئاژانسی "ئیلنا"ی گوت: "43٪ی ژنانی بەندکراو لە ئێران بە شێوەی راستەوخۆ لە پەیوەندی لەگەڵ مادەی هۆشبەربەرەکان گیراون".

ئەفشار ئاماژەی بە ئاماری دروستی ژمارەی ئەو ژنانە کرد کە ناڕاستەوخۆ بوونەتە قوربانیی مادەی هۆشبەر و گوتی: "ژنان کەمتر دەکەونە نێو تاوانە ریکخراوەکانی وەکوو قاچاخی مادەی هۆشبەر و باندە مافیاییەکان".

گوتەبێژی ناوەندی بەرەنگاربوونەوەی ماددەی هۆشبەر، ئاماری کەمیی ژنانی لە تاوانە گەورەکاندا گەڕاندەوە بۆ "پیرۆزیی ژن" و گوتی: "ژنان کەمتر روو لە ئەنجامدانی تاوانباران دەکەن".

شەهیدۆخت مولاوێردی، یاریدەدەری سەرۆک کۆماری ئێران تایبەت بە کاروباری ژنان و خێزان، پێشتر گوتبووی: "بەرزبوونەوەی رێژەی ژنانەی ئاڵودەبوو بە مادەی هۆشبەر دوو هێندی پیاوانە".

تەنگەژەی ئابووری، هەڕەشە، ترس، یان هاوسۆزی لەگەڵ هاوسەر لەو هۆکارانەن کە دەبنە هۆی بەرزبوونەوەی ژمارەی ژنانی ئاڵودەبوو بە ماددەی هۆشبەر.
13/3/2016

 

ئەمەریکا-KDP.info- دەیڤد شینگەر، بەرپرسی پرۆگرامی سیاسەتی رۆژھەڵاتی ناوەڕاست لە پەیمانگای واشنتۆن، رایگەیاند، ھەرێمی کوردستان ھەموو مەرجەکانی دەوڵەتی تێدایە و خەڵکی کوردستان مافی خۆیانە لە ریفراندۆمێکدا بڕیار لە چارەنووسی خۆیان بدەن.

دەیڤد شینگەر، بەرپرسی پرۆگرامی سیاسەتی رۆژھەڵاتی ناوەڕاست لە پەیمانگای واشنتۆن رایگەیاند"باشووری کوردستان وەک وڵاتێكی سەربەخۆیە، ھێزی سەربازی ھەیە لە بەغداوە بووجەی بۆ نایێت، شتێکی زۆر ئاساییە خەڵکی کوردستان ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیی ئەنجام بدەن."

دەیڤد شینگەر دەیشڵێ: "ئەمەریکا گرنگی بەو بابەتە دەدات، چونکە کورد ھاوپەیمانێکی بەھێزی ئەمریکایە، لە ھەمانکاتدا بۆ ئەمەریکا گرنگە بزانێ ھەڵوێستی تورکیای ھاوپەیمان و ئەندامی ناتۆ چی دەبێت، بەڵام بەدڵنیاییەوە بۆ تورکیا زۆر باشتر لەو ناوچە نائارامەی لە نێوان داعش و عێراقدا درواسێیەکی ئاشتیخواز و مۆدێرنی وەک کوردستانی ھەبێت".

گوتیشی: "ئێستا وتووێژێکی زۆر جیددی و گرنگ ھەیە لە نێوان تورکیا و ئەورووپا و ناتۆ لەبارەی کۆچبەران و بە ئەندامبوونی تورکیا لە ئەورووپا یەکێک لە مەرجەکانی ئەورووپاش کرانەوەی تورکیا و پێدانی ماف و ئازادییەکانە، بۆیە باوەڕ ناکەم تورکیا بتوانێ ئەو دەرفەتە زێرینە لەکیس خۆی بدات."

كوردستان 24
13/3/2016

 

هێزه‌كانی ئه‌مریكا و كۆریای باشور پێكه‌وه‌ مه‌شقی گه‌وره‌ی هێرشبه‌رانه‌یان ئه‌نجامدا. له‌مه‌شقه‌كه‌دا دابه‌زینه‌ ناو ده‌ریا به‌پاراشوت نمایش كرا كه‌ تیایدا مه‌شق له‌سه‌ر به‌زاندنی به‌رگرییه‌كانی كۆریای باكور كرا.

ئه‌و مه‌شقه‌ به‌شێك بوو له‌ مانۆڕێكی سه‌ربازی فراوان له‌ڕۆخه‌كانی ڕۆژهه‌ڵاتی كۆریای باشوردا، كه‌ 8 هه‌فته‌ ده‌خایه‌نێت. كه‌تاكو ئێستا به‌گه‌وره‌ترین مانۆڕ له‌قه‌ڵه‌م دراوه‌.

كۆریای باكور به‌توندی له‌دژی ئه‌و مانۆڕه‌ هاته‌ ده‌نگ و به‌"جموجوڵی شه‌ڕی ئه‌تۆمی له‌قه‌ڵه‌مدا".

به‌گوته‌ی هێزه‌كانی مارێنزی ئه‌مریكی، نزیكه‌ی 55 فڕۆكه‌و 30 كه‌شتی جه‌نگی ئه‌مریكی و كۆریای باشور، به‌شداری ئه‌و مانۆڕه‌ن، كه‌ كه‌شتی "بۆنهۆم ڕیچارد" ده‌بینرێت كه‌ فڕۆكه‌ی "هارییر ئه‌ی.فی-8 بی" هه‌ڵده‌گرێت، هه‌روه‌ها فڕۆكه‌ی هێرشبه‌ری جۆری ئۆسبری به‌شدارن.

له‌ڕاگه‌یه‌نراوی هێزه‌كانی ئه‌مریكادا له‌كۆریای باشور، هاتووه‌: " مه‌شقه‌كان درز ده‌خاته‌ ناو به‌رگری دوژمنان".

له‌به‌رانبه‌ر ئه‌و هه‌ڕه‌شه‌یه‌دا، كۆریا باكور ڕایگه‌یاند: " هێزه‌ چه‌كداره‌ شۆڕشگێڕه‌كانی كۆماری كۆریای دیموكراتی میللی، كه‌به‌توندی ده‌ستیگرتوو به‌سه‌ر ئه‌و چه‌كانه‌دا كه‌ده‌توانن دوژمنان له‌ناوبه‌رن، چاوه‌ڕوانی ئه‌وه‌ن سه‌ركردایه‌تی فه‌رمانیان پێ بدات تاكو گورزێكی خۆپارێزی له‌دوژمن بوه‌شێنن".
13/32016

 

کۆبوونەوە چاوەڕوان کراوەکەی نێوان هەردوو مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتیی کوردستان و یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان دەستی پێ کرد.

کەمێک لەمەوبەر (شەممە 12\3\2016)، شاندی پارتی دیموکراتیی کوردستان کە لە ”فازڵ میرانی“، سکرتێری مەکتەبی سیاسی و ”مەحموود محەمەد“، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی پارتی پێکهاتوون، گەیشتنە بارەگای مەکتەبی سیاسیی یەکێتی لە هەولێر و کۆبوونەوە چاوەڕوانکراوەکەی نێوان هەردوولا دەستی پێ کرد.

بە پێی زانیارییەکانی (باسنیوز)، لەو کۆبوونەوەیەدا هەریەک لە ”مەلا بەختیار، عومەر فەتاح و حاکم قادر حەمەجان“، بەشداری دەکەن.

چاوەڕوان دەکرێت لەو کۆبوونەوەیەی ئەمڕۆی هەردوو مەکتەبی سیاسیی پارتی و یەکێتی، چەند پرسێکی گرنگی پەیوەندیدار بە ڕەوشی هەنووکەیی هەرێمی کوردستان تاوتوێ بکرێت.
12/3/2016

 

ئەمڕۆ 12\3\2016، ”مەسرور بارزانی“، ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایشی ھەرێمی کوردستان، لەگەڵ ”سەلیم جبووری“، سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق و شاندێکی یاوەری کۆبووەوە.

بەپێی ڕاگەیاندراوێکی نووسینگەی ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان کە وێنەیەکی بۆ (باسنیوز) نێردراوە، لە میانی کۆبوونەوەکە، مەسرور بارزانی ڕای گەیاندووە، ھۆکاری سەرەکیی کێشەکانی عێراق، بە تەنھا کێشە ئەمنی و ئابوورییەکان نییە،‌ بەڵکو شکستھێنانی سیستمی سیاسیی پێڕەو کراوە، کە بووەتە ھۆی درووستکردنی بێ متمانەیی لە نێوان پێکھاتەکانیدا، بۆیە پێویستە پێکھاتەکانی عێراق بە ئازایانە گفتوگۆ لەبارەی واقیعەکە و گەرەنتیی پێکەوەژیانی ئاشتییانەی نێوانیان بکەن، کە لەگەڵ سەردەمی نوێ و پەرەسەندنەکاندا بگونجێ.

ڕاوێژکاری ئەنجومەنی ئاسایشی ھەرێمی کوردستان ئاماژەشی بە پەیوەندییەکانی نێوان ھەرێمی کوردستان و بەغدا کرد و ڕایگەیاند: ”ئێمە و عێراق شەڕی دوژمنێکی ھاوبەش دەکەین، بەڵام بەغدا ھاوکاریمان ناکات و لەزۆر بواردا ئاستەنگمان بۆ درووست دەکات“.
لە بەشێکی دیکەی دیدارەکەدا، مەسرور بارزانی جەختی لەوە کردەوە: ”ئێمە پێمانوابوو کە سیستمی فیدراڵی دەتوانێ چارەسەری کێشەکانی عێراق بکات، بەڵام ئەزموون سەلماندی فیدڕاڵیش نەیتوانی شەراکەتی ڕاستەقینە بێنێتە کایەوە“.

بەپێی ڕاگەیاندراوەکە، لە بەرامبەردا، سەلیم جبووری، قارەمانێتی و قوربانییەکانی ھێزی پێشمەرگەی کوردستانی لە ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستانی داعش و باری ئاسایش و سەقامگیریی ھەرێمی کوردستان بەرز نرخاندووە. هاوکات باسی لە ڕەوشی ئەمنی و سیاسی و ئابووریی ئێستای عێراق کردووە و پێشبینی خۆی خستووەتە ڕوو، لە بارەی کێشە و ئاستەنگەکانی گۆڕانکارییەکانی کابینەی وەزاریی حکوومەتی عێراق، کە پێشبینی دەکرێ لە ماوەی داھاتوودا ئەنجام بدرێت.
12/3/2016

 

سه‌رچاوه‌یه‌ك له‌ به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئاسایشی نیشتمانی له‌ پارێزگای كه‌ركوك ده‌ستگیركردنی سه‌ركرده‌یه‌كی باڵای ڕێكخیراوی تیرۆریستی داعش ئاشكرا ده‌كات.

سه‌رچاوه‌كه‌ كه‌ نه‌یویست ناوی ئاشكرا بكرێت بۆ( باسنیوز) ڕایگه‌یاند: " هێزه‌ ته‌ناهییه‌كانی كه‌ركوك ئه‌مڕۆ هه‌ینی (11-3-2016) سه‌كرده‌یه‌كی ناسراو و باڵای ڕێكخراوی تیرۆریستی داعشیان له‌ ناوه‌ڕاستی شاری كه‌ركوك ده‌ستگیركرد".

سه‌رچاوه‌كه‌ ئاشكراشی كرد كه‌ هێزه‌ ته‌ناهییه‌كان دوای به‌دواداچوون و كۆكردنه‌وه‌ی زانیاری هه‌واڵگری بۆیان ده‌ركه‌وتووه‌ كه‌ یه‌كێك له‌ سه‌ركرده‌ باڵاكانی داعش كه‌ داوكراو بووه‌ له‌لایه‌ن دادگا و هێزه‌ هه‌ناهییه‌كانه‌وه‌ و كه‌سێكی ترسناك بووه‌ له‌ ناو شاری كه‌ركوكه‌ و ئه‌مڕۆ له‌ شه‌قامێكی سه‌ره‌كی له‌ بازاڕی (خان ته‌مر) له‌ گه‌ڕه‌كی موسه‌ڵای ناوه‌ڕاستی شاری كه‌ركوك ده‌ستگیریان كردووه‌.

ئه‌و سه‌رچاوه‌یه‌ ئاماده‌ نه‌بوو ناوی ئه‌و سه‌ركرده‌ باڵایه‌ی داعش ئاشكرا بكات و ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌ش كرد كه‌ ئێستا لێكۆڵینه‌وه‌ له‌گه‌ڵی ده‌ستی پێكردووه‌.
12/3/2016

 

عه‌مید" عه‌لی فه‌ده‌وی" فه‌رمانده‌ی هێزی ده‌ریایی سوپای پاسدارانی ئێران، هه‌ڕه‌شه‌ی ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ ئه‌گه‌ر هه‌ر هه‌ڵه‌یه‌ك له‌لایه‌ن ئه‌مریكاییه‌كانه‌وه‌ ئه‌نجام بدرێت و لێیان ده‌ربكه‌وێت، ئه‌وا ئێران ده‌ستیان ده‌بڕێت.

له‌مه‌راسیمێكی یادی كوژراوه‌كانی پاسداراندا له‌شاری "شه‌بسته‌ر" له‌ باكوری ڕۆژئاوای ئێران، ئه‌و به‌رپرسه‌ گوتی: " ئیمپریالیزمی جیهانی ئه‌مڕۆ هه‌ڵچونێكی پێوه‌ ده‌بینرێت له‌به‌رانبه‌ر هێزی ئیسلامدا".

گوتیشی: " به‌هۆی خوێنی شه‌هیده‌كان و خۆڕاگری پأله‌وانه‌كانه‌وه‌، ئه‌مڕۆ ئه‌مریكا له‌ته‌نگه‌ هورمزدا له‌ژێر ته‌وری شۆڕشی ئیسلامیدایه‌، هه‌رچ هه‌ڵه‌یه‌ك بكات، كه‌ له‌گه‌ڵ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی ئیسلامدا نه‌گونجێت، ئه‌وا ده‌ستی ده‌بڕین و كلكلیشی ده‌كه‌ین".
11/3/2016

 

بۆ یەکەم جار لە گوندی نەرانی سەر بە پارێزگه‌ی سنە، یادی سەردار ئەکرەم کوردستانی ناسراو بە سەنجەر خان کرایەوە، ئەو سەرکردەیە بۆ چەندان جار هێزەکانی سوپای رووسیای تێکشکاندوە.

پێنجشەممە (10.3.2016) لە گوندی "نەرانی" سەر بەپارێزگای سنە، کوردستانی رۆژهەڵات بەئامادەبوونی ژمارەیەکی بەرچاو لە نووسەران و مێژوونووسان یادی سەردار ئەکرەم کوردستانی ناسراو بە سەنجەرخان کرایەوە.

سەنجەرخان دوای مردنی باوکی بە هۆی ناکۆکی لەگەڵ زر برایەکی گوندەکەی بەجێی دێڵێت و لە ناوچەیەکی دیکەی کوردستان گوندێکی دیکە دروست دەکات و خەڵکی ناوچەکە لە خۆی کۆ دەکاتەوە.

لەو سەردەمەدا سوپای سووری رووسیا بەشێکی بەرچاو لە ناوچە جیاوازەکانی ئێران و کوردستانی رۆژهەڵاتیان داگیر کردبوو.

سەنجەرخان کە باش ئاگاداری قەیرانەکە بووە نامەیەک بۆ دەسەڵاتدارانی سنە دەنێڕێت و بە مەبەستی بەرەنگاربوونەوەی هێزی سوپای سووری رووسیا داوای یارمەتی لێدەکات.

بەڵام حاکمی سنە داواکەی سەنجەرخان رەتدەکاتەوە، بۆیە ناوبراو ناچار دەبێت بە پشت بەستن بە هێزی خەڵکی ناوچەکە بەرەوڕووی زوڵم و زۆری هێزەکانی رووسیا دەبێتەوە و شکستیان دەدات و لە ناوچەکە راویان دەنێت.
11/3/2016

 

بۆ یەکەم جار لە گوندی نەرانی سەر بە پارێزگه‌ی سنە، یادی سەردار ئەکرەم کوردستانی ناسراو بە سەنجەر خان کرایەوە، ئەو سەرکردەیە بۆ چەندان جار هێزەکانی سوپای رووسیای تێکشکاندوە.

ئەمرۆ پێنجشەممە (10.3.2016) لە گوندی "نەرانی" سەر بەپارێزگای سنە، کوردستانی رۆژهەڵات بەئامادەبوونی ژمارەیەکی بەرچاو لە نووسەران و مێژوونووسان یادی سەردار ئەکرەم کوردستانی ناسراو بە سەنجەرخان کرایەوە.

سەنجەرخان دوای مردنی باوکی بە هۆی ناکۆکی لەگەڵ زر برایەکی گوندەکەی بەجێی دێڵێت و لە ناوچەیەکی دیکەی کوردستان گوندێکی دیکە دروست دەکات و خەڵکی ناوچەکە لە خۆی کۆ دەکاتەوە.

لەو سەردەمەدا سوپای سووری رووسیا بەشێکی بەرچاو لە ناوچە جیاوازەکانی ئێران و کوردستانی رۆژهەڵاتیان داگیر کردبوو.

سەنجەرخان کە باش ئاگاداری قەیرانەکە بووە نامەیەک بۆ دەسەڵاتدارانی سنە دەنێڕێت و بە مەبەستی بەرەنگاربوونەوەی هێزی سوپای سووری رووسیا داوای یارمەتی لێدەکات.

بەڵام حاکمی سنە داواکەی سەنجەرخان رەتدەکاتەوە، بۆیە ناوبراو ناچار دەبێت بە پشت بەستن بە هێزی خەڵکی ناوچەکە بەرەوڕووی زوڵم و زۆری هێزەکانی رووسیا دەبێتەوە و شکستیان دەدات و لە ناوچەکە راویان دەنێت.
11/3/2016

 

سەرۆکی بزاڤی چاکسازی و گەشە ئاشکرای کرد، پڕۆژەیەکی ئەمریکی هەیە کە پشتی بە پڕۆژەیەکی پێشووتری ئیسڕائیل بەستووە و کار لەسەر دابەشکردنی عێراق بۆ 4 پارچە دەکات.

د. ”محەمەد بازیانی“، سەرۆکی بزاڤی چاکسازی و گەشە، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند، لە ساڵی 1983وە، کۆمەڵەی لاوانی یەهوودی، لە توێژینەوەیەکدا بە پێویستیان زانیوە، وڵاتانی دەوروبەری ئیسرائیل کە کێشەی مەزهەبی و نەتەوەیی زۆریان تێدایە، پارچە بکرێن، بۆ ئەوەی ئەم وڵاتانە بە یەکترەوە خەریک بن و ئاسایشی ئیسڕائیل پارێزراو بێت. ڕوونیشی کردەوە، پڕۆژە کۆنەکەی ئیسڕائیل بۆ ئەوە بووە کە عێراق بۆ 3 پارچە دابەش بکرێت، بەڵام ئێستا ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، بە پلەی یەکەم، ڕۆڵی لە پڕۆژەی دابەشکردنی عێراقدا هەیە. گوتیشی: ”ئێستا ناوەندەکانی ئیسڕائیل باس لەوە دەکەن کە دەبێت عێراق بکرێتە 4 پارچە“.

بە گوتەی بازیانی، هەرێمی کوردستان وەک دەوڵەتێک سەیر دەکرێت، جگە لەوەی ئەو خەندەقەی کە لە شنگالەوە تا خانەقین لێ دەدرێت، لەگەڵ ئەو شوورایەی کە لە دەوری بەغدا لێ دەدرێت، نیشانەی ئەوەیە کە عێراق دەبێتە 4 پارچە، بەشێکی کوردستان، بەشێکی عەرەبی سوننە، بەشێکی عەرەبی شیعە و بەغداش وەک هەرێمێکی سەربەخۆ کاری لەسەر دەکرێت. گوتیشی: ””هنری کیسنجەر“، وەزیری پێشووتری دەرەوەی ئەمریکا، کە ئێستا لێکۆڵینەوەکانی بە تەواوەتی لە ڕووی ستراتیژییەوە پشتی پێ دەبەسترێت، پێیوایە، سیاسەتی ئەمریکا لە عێراق سەر نەکەوتووە و باشترین چارەسەر ئەوەیە، عێراق پارچە بکرێت و کورد دەوڵەتی هەبێت. سەرۆکی ئیسڕائیلیش دەڵێت، کورد و جوولەکە دوو گەلی مەزڵوومن و مافی دەوڵەتیان هەیە. 100 ساڵیش بەسەر سایکس بیکۆدا تێپەڕیوە و پرسی پارچە پارچەکردنی عێراق، سووریا و لوبنان بە جددی قسەی لەبارەوە دەکرێت، سوودانیش باشووری سوودانی لێ بووەتەوە“.

محەمەد بازیانی ئەوەشی بۆ (باسنیوز) ڕوون کردەوە کە گەلی کورد مافی خۆیەتی دەوڵەتی هەبێت و باسەکەی ئەو لەوەی کە ئیسڕائیل کار لەسەر دابەشکردنی عێراق دەکات، بە مانای دژایەتیکردنی ئەو بۆ دەوڵەتی کوردی نایەت و گوتی: ”ئەگەر خۆمان لە خۆمانی تێک نەدەین، هەموو هێماکان بۆ ئەوەن کە کورد مافی ئەوەی هەیە دەوڵەتی هەبێت، ئێمە لە بزاڤی چاکسازی و گەشەش هەوڵ بۆ ئەوە دەدەن کە کورد دەوڵەتی هەبێت، ئەگەر کورد بۆ ئەو دەوڵەتە، لەگەڵ هەر لایەنێکی دیکە تەوافوق بکات، ئەوا مافی خۆیەتی دەوڵەتی هەبێت، تەنانەت زیاتر لە دەوڵەتێکیشی هەبێت“. دووپاتیشی کردەوە: ”هەم یاسای نێودەوڵەتی و هەم شەریعەی ئاسمان، ئەو مافە بە کورد دەدات“.
12/3/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان