فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

ئەمڕۆ یەكشەممە جۆن كیری وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا رایگەیاند هەڵمەتی بانگەشەكانی هەردوو كاندیدی كۆمارییەكان بۆ پۆستی سەرۆكایەتی وڵات، ئەمەریكایان تووشی شەرمەزاری كردووە. بەتایبەتی لێدوانەكانی دۆناڵد ترامپ.

كیری گوتی "بەهۆی لێدوانەكانی هەردوو كاندیدی كۆماری لەمیانی بانگەشەكانی هەڵبژاردنی سەرۆكی ئەمەریكا، لە میانی زۆر لە دیدارەكانمدا لەگەڵ نوێنەرانی وڵاتانی جیهان تووشی شەرمەزاری دەبم".

وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا دەڵێ "بەم دواییە بەردەوام ڕووبەڕووی پرسیاری شەرمەزاركەر دەبمەوە، چونكە نوێنەرانی وڵاتان بەهۆی لێدوانەكانی كاندیدانی كۆماری، لەبارەی داهاتووی ئەمەریكاوە پرسیارم لێ دەكەن".

كیری بۆ تۆڕی هەواڵی (سی بی ئێس)ی ئەمەریكی گوتی بەرپرسانی وڵاتانی جیهان تووشی سەرسڕمان بوونە بەهۆی لێدوانەكانی ئەو دوو كاندیدە. ناشزانن داهاتووی ئەمەریكا چۆن دەبێت لەگەڵ ئەو كاندیدانە.

جێی باسە ترامپ چەند جارێك گوتوویەتی كاتێ دەبێتە سەرۆكی ئەمەریكا، رێگە بەهاتنی موسڵمانان نادات بۆ سەر خاكی ئەمەریكا. هەروەها كروز كاندیدەكەی تری كۆماری گوتبووی ئەگەر بووە سەرۆك پۆلیسی تایبەتی بۆ چاودێریكردنی گەڕەكەكانی موسڵمانان لە ئەمەریكا دادەنێت.

وەزیری دەرەوەی ئەمەریكا دووپاتی كردەوە زۆر لە لێدوانەكانی ترامپ ئاسایشی نیشتمانیی ئەمەریكا ڕووبەڕووی مەترسی گەورە دەكاتەوە.
28/3/2016

 

"نوری مالیكی" سه‌رۆكوه‌زیرانی پێشووی عێراق له‌ وتارێكدا له‌شاری نه‌جه‌ف له‌ناو چالاكییه‌كی حه‌شدی شه‌عبیدا كه‌ چه‌كدارانی هۆزی "به‌نی مالك" سازیان كردبوو گوتی: " بێگانه‌كان دزه‌یان كرده‌ ناومانه‌وه‌، له‌كاتێكدا له‌دیمه‌شقه‌وه‌ تاكو به‌غدا جموجوڵی مانگرتنه‌كان ده‌ستیان پێكرد. ئه‌وان وایانزانی فه‌رشی ئاوریشمیان بۆ ڕاخراوه‌. به‌ڵام به‌هاوكاری مه‌رجه‌عییه‌ت توانیمان ڕێگه‌بگرین له‌كشانیان و كه‌وتنی به‌غدا و نه‌جه‌ف".

هه‌روه‌ها گوتی: " له‌قۆناغی دوای داعشدا ئاگری دابه‌شكردنی عێراقمان به‌سه‌ردا ده‌كه‌نه‌وه‌، له‌ڕێگه‌ی ئه‌وه‌ی ناویان ناوه‌ فیدراڵییه‌ت و هه‌رێمه‌كان. ئه‌وه‌ش ده‌بێته‌ هۆی جه‌نگی ئه‌هلی له‌عێراقدا. به‌ڵام ئاماده‌باشی هۆزه‌كان و وشیاری له‌ناوچه‌ عه‌ره‌بییه‌كاندا ئه‌و پرۆژه‌یه‌ له‌ناو ده‌بات".

سه‌رۆكوه‌زیرانی پێشووی عێراق له‌باره‌ی پرۆژه‌كانی چاكسازییشه‌وه‌ گوتی: " ده‌بێ كاری له‌پێشینه‌ی چاكسازی دوور خستنه‌وه‌ی گه‌نده‌ڵه‌كان بێت له‌و دامه‌زراوانه‌ی كه‌ قه‌ڵاچۆی گه‌نده‌ڵی ده‌كه‌ن".
28/3/2016

 

هەینی لە ئۆفیسی نوێنەرایەتیی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە پاریس، سمینارێک بۆ خالید عەزیزی سکرتێری گشتی حیزبی دیموکراتی کوردستان (حدک) بەرێوە چوو، کە تیایدا ژمارەیەک لە کوردەکانی نیشتەجێی فەڕەنسا ئامادەی کۆبوونەوەکە بوون.

خالید عەزیزی لە کۆنفرانسەدا تیشکی خستە سەر مەسەلەی ریفراندۆم لە باشووری کوردستان و رایگەیاند: سەربەخۆیی مافی ڕەوای گەلی کوردە و پێویستە هەموو حیزبەکانی باشوور بە بەرپرسیارێتی کار بۆ دامەزراندنی دەوڵەتی کوردی بکەن، بۆ ئەوەش پێویستە نێوخۆ و نێو ماڵیی کوردی هاودەنگ و هاوهەڵوێست بن."

عەزیزی ئاماژەی بەوە کرد "لە کۆنگرەی 16ی حیزبەکەیاندا پرسی ریفراندۆم لە کوردستانی رۆژهەڵاتیان باس کردووە و گوتی: "گەلی کورد ئەو مافەی هەیە بڕیار لەسەر چارەنووسی خۆیان بدەن. کورد لە کوردستانی رۆژهەڵاتی هەموو رێگەیەکیان تاقی کردووەتەوە بۆ ئەوەی کیشەکەیان لە ئێران چارەسەر بێت. ئێمە بۆ چارەسەری کێشەی کورد پێمان وایە ریفراندۆم یەکلاییکەرەوەیە. بۆیە پەنا بردن بۆ ریفراندۆم مافی سرووشتی گەلی کوردە لە هەموو بەشەکانی کوردستان."

سەبارەت بە کوردستانی رۆژهەڵاتی سکرتێری گشتیی حیزبی دیموکراتی کوردستان ئاماژەی بەوە کرد "پرسی کورد لەو پارچەیە لە پەراوێز دایە و ئێمە ئیعتراف بەو مەسەلەیە دەکەین و هۆکارەکانیش زۆرن بۆ ئەو مەسەلەیە.

پەیوەندیی حکوومەتی هەرێمی کوردستان لەگەڵ تاران لە ڕوانگەی ئێمەوە سرووشتییە و ئێمەش لە جێی ئەوان باین هەر وامان دەکرد.
عەزیزی گوتیشی: هەموو هەوڵ و تێکۆشانی ئێمە ئەوەیە حکوومەتی کۆماری ئیسلامی نەمێنێ و حکومەتێکی دیموکراتیک لە تاران بێتە سەر کار، بەڵام ئەگەر بڵێین حکومەتی تاران بە ئێمە ناڕووخێ گوناهمان نەکردووە، کورد خاوەنی ئەو هێزە نییە کە حکوومەت برووخێنێ. لە دەسەڵاتی سیاسی و ئابووریدا کورد هەمیشە پەراوێز خراوە."

گوتیشی "هەموو هەوڵی ئێمە ئەوە بووە کە تاک ڕەهەندی چاو لە کیشەی کورد لە ئێران نەکەین، واتە نەڵێین: هەتا کۆماری ئیسلامی نەرووخێ هیچ شتێک چارەسەر نابێ. هەوڵدان بۆ نەمانی ئەو رژیمە دەبێ لە ستراتیژیی ئێمە دا بێ، بەڵام هەوڵدان بۆ خەباتی مەدەنی، خەباتی فەرهەنگی، تێکۆشانی ژینگە پارێزی، خەباتی لاوان و ژنان و خوێندکاران، تەنانەت بۆنەکانی نەورۆز وەک دەرفەت سوودیان لێوەر بگرین کە خەڵکێکی زۆر لەو شێوە خەباتەدا بەشدار بن."

ئێمە دەمانەوێ هەموو گەلی کورد لە رۆژهەڵات بێنە ناو کێشەکان. هیچ هەڵبژاردنێک دیموکراتیک نەبووە لە ئێران بەڵام ئێمە پێمان وایە خەڵک وەک دەرفەت کەڵک لە هەڵبژاردنەکان وەربگرن.

ئێمە هێزی پێشمەرگەی خۆمان هەیە و هێزەکانمان ساڵی ڕابردوو لە زۆر شوێنی رۆژهەڵاتی کوردستان بوون، بەڵام پێمان گوتوون کە هێرش نەکەنە سەر بنکە و بارەگاکانی کۆماری ئیسلامی، بۆ ئەوەی بەهانەیەکی زۆرتر نەدرێ بە حکوومەت بۆ ئەمنییەتیکردنی کوردستان. ئێمە لە رووی مێدیاییشەوە کارمان کردووە بۆیە هەوڵمان داوە کێشەی کورد لە چەند ڕەهەند دا بخەینە بەرباس."

خالید عەزیزی ڕەخنەی لە حیزبەکانی رۆژهەڵات گرت و گوتی: لەوەدا سەرکەوتوو نەبوون کە بەرەیەک پێک بێنن، لەوەدا سەرکەوتوو نەبوون کە خەباتی مەدەنیی نێو بە دروستی پێناسە بکەن. بە باشی کارمان نەکردووە، ئەو چەند حیزبانە لە یەکتری نزیک بینەوە، بۆوەی تەجروبەی شاخ و ڕەهەندی دیپلۆماسی و خەباتی نێوخۆیی ئەو حیزبانە پێکەوە گرێ بدا. ئەو کەموکوڕییانە جاروبار پەیامی ناخۆشیشی داوە بە خەڵک، ئێمە پێمان وابوو چارەسەریی کێشەی نێوان دوو دیموکرات، لێکنزیکبوونەوەی دیموکراتەکان، وەسەریەککەوتنەوەی دیموکراتەکان، ڕەنگە قووەتی قەلب و وردبینییەکی وەهای دروست کردبا و یارمەتیدەر با بۆ دیتنەوەی ئادرێسێکی بەقووەت بۆ کوردی ئێران، ئەوەندی پەیوەندی بە حیزبەکانەوە هەیە."

ئەم قسانەی خالید عەزیزی سکرتێری حدک لە کاتێک دان کە لایەنی دیکەی حیزبی دیموکرات (حزیبی دیموکراتی کوردستانی ئێران) کە ماوەی نزیکەی ساڵێکە هیزەکانی خۆئی لە ناوچەی کێلەشین و خاڵە سنوورییەکانی کوردستانی رۆژهەڵات جێگر کردووە و هاوینی رابردووش لە کوردستانی رۆژهەڵات چەندین جەولەی سیاسی و چەکدارییان کردووە، بڕیاریان داوە ئەمساڵ خەبات و شەڕی چەکداری لەدژی حکوومەتی ئێران دەست پێ بکەنەوە.

ئەم بڕیارەی حدکا لە رێوڕەسمی یادی نەورۆزدا لە سنوورەکانی کوردستانی رۆژهەڵات لەلایەن مستەفا هیجری سکرتێری گشتیی ئەو حیزبەوە لە پەیامێکدا راگەیەندرا و گوتی: "پەیامی ئێمە لە جەژنی نەورۆزدا ئەوەیە کە دەنگ و توانامان لە شاخ و شاردا ڕێک بخەین بۆ پێکهێنانی هێزێکی پتەوەی چارەنووسساز کە ژیانێکی نوێمان بۆ بنووسێتەوە، ژیانێکی دوور لە ملکەچی و بێ مافی".


لە درێژەدا گوتیشی "حیزبی دیموکرات ئەو توانایە لە نەتەوەی کورد لە رۆژهەڵاتدا دەبینێ و لە زۆریەک لە رووداوەکانی ساڵانی ڕابردوو شاهیدی ئەو توانایانە بووە. بۆیە پێمان وایە کە هەموومان پێکەوە دەتوانین نەورۆز و ساڵی نوێی 1395ی هەتاوی بکەینە ساڵێکی جیاواز لە ساڵانی ڕابردوو بە پەیام و پەیمانێکی هیوابەخش بۆ ژیانەوەی سەربەرزانە."

ئاماژەی بەوەش کرد "لاوانی بەهەست و سەرکوتکراوی خۆرهەڵات! ئێمە لەم جەژنی نەورۆزەدا ئەو پەیامەتان ئاراستە دەکەین و لەبەرداین لەو ساڵدا دەرفەتان بۆ برەخسێنین کە لە ساڵی نوێدا پەیوەست بن بە ریزەکانی پێشمەرگەکانی دێموکرات بۆ دەست پێکردنەوەی ژیانی سەربەرزانە و بەجێ هێشتنی هەرچی سەرشۆڕی و دواکەوتووییە".

حیزبی دیموراتی کوردستان (حدک) سالی 2006 لە حدکا جیا بووەتەوە و ب وەک حیزبێکی سەربەخۆ درێژەی بە خەباتی سیاسی داوە، لە ماوەی دوو ساڵی رابردوودا هەر دوو لایەنی دیموکرات بۆ یەکگرتنەوە چەندین خولی دانیشتن و وتووێژیان دەست پێکردووە، بەڵام هیچ ئەنجامێکی نەبووە و لەبارەی هەندێ پرسی سیاسی و شێوازی یەکگرتتنەوە و ناوی حیزن پێکەوە کێشە و ناکۆکییان هەیە.
27/3/2016

 

له‌میانه‌ی كۆبوونه‌وه‌یه‌كی له‌گه‌ڵ مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان و سه‌رۆك و جێگری سه‌رۆكی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، بان كی مۆن، سكرتێری گشتی نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كانی گوتی پێشمەرگە ناوێكی ناسراوە لە ئاستی جیهانیدا كە لە هێڵی یەكەمی پاراستنی جیهانە لە هەڕەشەی تیرۆر و ئاماژەیشی بەوەدا كە جیهان ئاگاداری ئەو تەحەدیاتانەیە كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە.

ماڵپه‌ری فه‌رمی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان بڵاوی كردووه‌ته‌وه‌ كه‌ ڕۆژی شەممە 26ـی 3ـی 2016 لە شاری هەولێر مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە بان كیمۆن سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و شاندێكی یاوەری كرد كە پێكهاتبوو لە جیم یونگ كیم سەرۆكی بانكی جیهانی و ئەحمەد عەلی سەرۆكی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی و جان كۆبیس نوێنەری تایبەتی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق و ژمارەیەك ڕاوێژكار و بەرپرسی نەتەوە یەكگرتووەكان و بانكی جیهانی و بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی.
لە دیدارەكەدا بارزانی زۆر بە گەرمی بەخێرهاتنی سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان و سەرۆكی بانكی جیهانی و سەرۆكی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی و شاندی یاوەریان كرد و هاتنی ئەو شاندە بەرزەی كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بۆ هەرێمی كوردستان بە پڕبایەخ و مایەی ئومێد بۆ گەلی كوردستان وەسف كرد.

بارزانی لە وتەیەكدا باسی لە قوربانیدانی گەلی كوردستان كرد لە شەڕی دژی تیرۆریستان و ئەوەیشی خستەڕوو كە سەرباری شەڕێكی قورس، كوردستان ڕووبەڕووی تەحەدیی قەیرانی دارایی بووەتەوە و سەدانهەزار ئاوارەیشی حەواندووەتەوە و وێڕای ئاماژەدان بە هۆكارەكانی قەیرانی دارایی ئەوەیشی باس كرد كە هەتا ئێستا هیچ لایەنێك لەڕووی دارایی هاوكاریی كوردستانی نەكردووە و حكوومەتی عێراقیش كاری بە پابەندبوونەكانی نەكردووە لە یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان بۆ حەواندنەوەی ئاوارەكان.

لە بەشێكی دیكەی گوتەكانیدا بارزانی ڕۆشنایی خستەسەر بەرنامەی چاكسازیی حكوومەتی هەرێم و ڕایگەیاند كە حكوومەتی هەرێم پابەندی هەموو پێوەر و ئەو بنەمایانە دەبێت كە بۆ چاكسازی پێویستن. سەرۆك بارزانی ئەوەیشی بە شاندی میوان ڕاگەیاند كە پێویستە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە هاوكاریكردنی عێراق و هەرێمی كوردستان ڕەچاوی ئەوە بكات كە بەشی زیاتری قورسایی شەڕی تیرۆر و تێچوونی پەنادانی ئاوارەكان بەر هەرێمی كوردستان كەوتووە. داوایشی كرد كە لە سەرخستنی پڕۆسەی چاكسازی و تێپەڕاندنی قەیرانی ئابووری ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان و دامەزراوە جیهانییەكان ڕێنوێنی و ڕاوێژی پێویست پێشكەشی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بكەن.

هەر لەم دیدارەدا سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان خۆشحاڵیی خۆی بۆ ڕەخساندنی دیدارەكە و سەردانی بۆ هەرێمی كوردستان نیشاندا و پیرۆزبایی جەژنی نەورۆزیشی لە بارزانی و گەلی كوردستان كرد و ڕایگەیاند كە لەگەڵ شاندە یاوەرەكەی بۆ نیشاندانی پاڵپشتی و هاوسۆزی بۆ گەلی كوردستان هاتووە و ستاییشی سەركردایەتیكردنی بارزانی و ئازایەتی و قوربانیدانی هێزی پێشمەرگەی كوردستانی كرد لە شكستدانی تیرۆریستان و جەختی لەوە كردەوە كە پێشمەرگە ناوێكی ناسراوە لە ئاستی جیهانیدا كە لە هێڵی یەكەمی پاراستنی جیهانە لە هەڕەشەی تیرۆر و ئاماژەیشی بەوەدا كە جیهان ئاگاداری ئەو تەحەدیاتانەیە كە ڕووبەڕووی هەرێمی كوردستان بووەتەوە و بە بارزانی ڕاگەیاند كە سەركەوتنی ئێوە لەم شەڕەدا و لە بارودۆخێكی سەختی ئابووری جێگەی سەرسامیی هەموو جیهانە.

هەروەها سوپاسی گەلی كوردستان و حكوومەتی هەرێمیشی كرد كە شانیان داوەتە بەر حەواندنەوەی سەدانهەزار ئاوارە و لێقەوماو. سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان سەرسامیی خۆی بۆ سەركردایەتییكردنی سەرۆك بارزانی ڕاگەیاند و ئەوەی دووپاتكردەوە كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی پاڵپشتی هەوڵەكانی سەرۆك بارزانییە بۆ بەدیهاتنی ئاشتی و سەقامگیری.
هەر لەم دیدارەدا سەرۆكی بانكی جیهانی بارزانیی لە هەوڵەكانی بانكی جیهانی ئاگادار كردەوە بۆ یارمەتیدانی هەرێمی كوردستان و ڕەزامەندیی خۆیشی نیشاندا لەسەر بەرنامەی چاكسازیی و جددیبوونی حكوومەتی هەرێم لەمبارەیەوە و، ڕایگەیاند كە حكوومەتی هەرێم شاییستەی ئەوەیە جیهان پشتیوانی بێت. هەروەها لە بەشێكی دیكەی كۆبوونەوەكە سەرۆكی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی لە گوتەیەكدا تەئكیدی لە هاوسۆزیی و پەرۆشیی بانكی گەشەپێدانی ئیسلامی بۆ هەرێمی كوردستان كردەوە و ڕایگەیاند كە بۆ ئەوە هاتووە كە لەگەڵ بانكی جیهانیدا یارمەتیی حكوومەتی هەرێم بدەن لە سەرخستنی چاكسازی و یارمەتیدانی ئاوارەكان و هەروەها هاوكاریكردن بۆ گەڕاندنەوەی ژیان بۆ ناوچە ئازادكراوەكان.
لە كۆتایی دیدارەكەدا بارزانی سكرتێری گشتیی ڕێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكانی وەك دۆستێكی گەورەی گەلی كوردستان وەسفكرد و سوپاسی هەوڵ و ماندووبوونی تیمەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانی كرد كە لە كوردستاندا چالاكن.
جێگەی ئاماژەپێكردنە لەم كۆبوونەوەیەدا سەرۆكی حكوومەت و جێگری سەرۆكی حكوومەت و ڕاوێژكاری ئەنجوومەنی ئاساییشی هەرێم و وەزیری ناوخۆ و وەزیری پێشمەرگە بە وەكالەت و سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێم و وەزیری پلاندانان و بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێم و گوتەبێژی حكوومەتی هەرێمی كوردستان ئامادە بوون.
27/3/2016

 

لە ترسی هێرش و پەلامارەكانی داعش، سەدان هاووڵاتی عەرەبی نیشتەجێی گوندی خەربەردان لە رۆژئاوای قەزای مەخمووری سەر بە پارێزگای نەینەوا گوندەكەی خۆیان بەجێ هێشت و پاش رێكردنی بەپێ بۆ نزیكەی دوو سەعات، خۆیان گەیاندە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی پێشمەرگە.

سەرباری ماندووبوون و ناخۆشییەكان، بەڵام پێ دەچوو رزگاربوون بۆ خودی ئەو عەرەبانەش هۆكاری بزەكانی سەر لێویان بێت، بەشێك لە پیاوەكانی ئەو هەڵاتووانە كە لە یاریگەیەكی تۆپی پێی سەنتەرەكە راكشابوون، بەدەم پێكەنینەوە چاویان بۆ كامێراكان دەكردەوە، قسەكانانیشان هەمووی دژی رەفتار و كردارەكانی چەكدارانی داعش بوو.

لە پاڵ ئەو یاریگەیەی پیاوەكانی تێدابوو، یاریگەیەكی دیكە لە سەنتەرەكە هەبوو كە بۆ ئافرەتانی ئەو گوندنشینە هەڵاتووانە تەرخان كرابوو، لێرە لە پاڵ زیڕەی چەند مناڵێك زۆرێك لە مناڵان كەیفخۆش بوون و وەكو هەمیشە بۆ یاریكردن ئەگەر بۆ سەعاتێكیش بێت جێی خۆیان خۆش كردبوو و هات و هاواری خۆشیان بوو.

لەبەر بارودۆخی ئەمنی ژمارەیەك پێشمەرگە و ئاسایش مۆبایلی ئەو ئاوارانەیان وەردەگرت تا دڵنیا بن لەوەی لە ئارامیدان، لەولاشەوە كارمەندانی رێكخراوی خێرخوازی بارزانی نەمر سەرقاڵی دابەشكردنی ئاو و بەشێك لە پێداویستییەكانی خەوتن و خۆراكی ئەو گوندنیشنە هەڵاتووانە بوون و خزمەتیان دەكردن.

نایلە ژنێكی رەش تاڵەی لەچەك بەسەر هێشتا نە پەنجەكانی بەتەسبیحەكەی دەستی و بە زمانیشی لە نزا و پاڕانەوە نەدەبوویەوە، ئەو زوو زوو دەستی بۆ ئاسمان بەرز دەكردەوە و سوپاسی خوای دەكرد سەرباری هەموو شتێك، چەند جارێكیش گوتی: "الجماعە ماقصروا معانا" واتە پێشمەرگە و كوردەكان كەمتەرخەمیان نەكردووە و پێشوازییان لێ كردوون.

ئەو كە بە چوار دەوریدا منداڵەكان كۆدەبوونەوە تا لە گرتەیەكدا خۆیان ببینەوە، باسی لەستەمی داعشی دەكرد و دەیگوت: "رەفتاریان خراپ بوو، خراپەكارییان زۆر بوو، لێیان دەترسیان، من بەم نەخۆشییەوە ئەمڕۆ دوو سەعات بە پێ رۆیشتووم".
لە پاڵ سەدان كەس كە لەنێو سەنتەرەكەدا بوون، چەند ماڵێك بە ئۆتۆمبیلی خۆشیان هەڵاتوون، ئەوەی ئێمە لە چەند كەسێكی ئەو ناوچەیەمان بیست، ئەمڕۆ چەكدارانی داعش چەندین كەسیان كوشتووە لەوانەی ویستوویانە هەڵبێن لە گوندەكانی دیكەوە بۆ ژێر دەستی پێشمەرگە.
عەقید مەهدی یونس كە ئەفسەرێكی هێزی پێشمەرگەیە لە میحوەری مەخموور لە نێو ئاوارەكاندا بوو و بۆ دڵنیابوون لە بارودۆخی ئەوان زوو زوو هاتن وچوونی لەو دەوربەرە هەبوو، ئەو لەبارەی هاتنی ئاوارەكانەوە بۆ ئاژانسی ئانادۆڵو گوتی: "بەهۆی ئەو شەڕەی چەند رۆژێكە لە نێوان سوپای عێراق و چەكدارانی داعش لەم میحوەرە بەتایبەت لە چەند گوندێك هەیە، زۆرێك لە گوندەكانی دەوروبەری ئەو ناوچەیە خۆیان رادەستی هێزەكانی پێشمەرگە كردووە و تا ئێستا ژمارەی ئەو كەسانەی هاتوون ئەمڕۆ زیاتر لە هەزار كەس دەبن".
ئەو ئەفسەری پێشمەرگە داواشی لە رێكخراوە خێرخوازییەكان كرد كە بە هانای ئەو ئاوارانەوە بچن و هاریكارییان پێ بگەیەنن، چونكە پێویستیان پێیەتی.
ناوبراو روونیشی كردەوە" بۆ دڵنیابوون لەلایەن ئەمنیی ئەو ئاوارانە، لێژنەیەكی ئەمنی هەیە لێكۆڵینەوەیان لەگەڵ دەكەن، ئەو لێژنەیە زانیارییان لەسەر هاووڵاتییانی ئەو ناوچانە هەیە و لەسەر ئەوانەشی كە دەستیان لەگەڵ داعشدا هەبووە یان چەكداری داعش بوون بەڵام هێشتا هیچ گومانێك لەسەر كەس نەكراوە لەوانەی ئەمڕۆ هاتوونەتە قەزای مەخموور".
نوێنەری دەزگای خێرخوازی بارزانی نەمر كە لەو شوێنە سەرقاڵی هاریكاریكردنی ئەو ئاوارانە بوو، رزگار عوبێد بۆ ئاژانسی ئانادۆڵو گوتی: "هەر لەگەڵ گەیشتنی ئەو ئاوارانە یارمەتیمان پێشكەش كردوون لە دۆشەك و بەتانی و پێویستی منداڵان و ئافرەتان و هەروەها لە خۆراك و هەڵدانی خێوەتیش. ئێمە ئەمڕۆ و دوێنی نزیكەی دوو هەزار كەسمان هاوكاری كردووە. پێشبینی دەكەین ژمارەی زیاتریش بێن چونكە هەواڵەكان باس لە هەڵاتنی 500 كەسی دیكەش دەكەن".
27/3/2016

 

فەرماندەیەکی هێزی پێشمەرگەی کوردستان ئاماژە بەوە دەکات، هەوڵێکی خراپ هەیە، بۆ ئەوەی ئەزموونی هەرێمی کوردستان تێکبچێت، بەغداش بە پاڵپشتی ئەو هەوڵە تۆمەتبار دەکات.

"قادر قادر"، فەرماندەی هێزی پێشمەرگە و بەرپرسی میحوەری گوێڕ، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “هەوڵێکی جددی هەیە، بۆ ئەوەی ئەزموونی هەرێمی کوردستان تێکبچێت، بۆیە ئاگادارین هەوڵی زۆر هەیە بۆ ئەوەی دەستی خەڵکانی خراپکار بگیرێت، بیانهێننە مەیدانەکە، تاوەکو لە ئازادکردنەوەی مووسڵدا ڕۆڵی هێزی پێشمەرگە کەم بکرێتەوە و بڵێن ئەمانە شێرن”. بەغداشی لەم کارە تۆمەتبار کرد و گوتی: “ئەو دەست گرتنە لە لایەن بەغداوە دەبیندرێت”.
ئەمە لە کاتێک دایە کە تاکە ڕێگای هێرش کردنە سەر شاری مووسڵ، هەرێمی کوردستانە و هێزە عێراقییەکان ناچارن بە ناو خاکی هەرێمی کوردستاندا، هێرش بۆ ئازادکردنەوەی مووسڵ بکەن.
26/3/2016

 

یەکینەکانی بەرخودانا شەنگال (یەبەشە) کە وەک باڵێکی هێزە چەکدارییەکانی سەر بە پەکەکە هەژمار دەکرێت، ئاشکرای کرد، لەگەڵ حکوومەتی عێراق هاوپەیمانییەکیان هەیە و لە شەڕی ئازادکردنەوەی مووسڵدا بەشداری دەکەن.

بە گوێرەی ڕاگەیاندراوێکی فەرماندەیی یەبەشە کە وێنەیەکی دەست (باسنیوز) کەوتووە، ئەوە ئاشکرا کراوە، هاوپەیمانییەک لە نێوان یەبەشە و حکوومەتی ناوەندیی عێراق هەیە. جەختیش لەوە کراوەتەوە: ”لە چوارچێوەی پلانێکدا، هێزەکانی یەبەشە بە 1600 کەس، بەشداری لە ئۆپەراسیۆنی ئازادکردنەوەی مووسڵدا دەکەن، بۆ ئەمەش لەگەڵ حکوومەتی عێراقی فیدڕاڵ هاوپەیمانی و ڕێککەوتن کراوە“. ئەوەش ڕوون کراوەتەوە کە جگە لە بەغدا، ئەوان لە لایەن هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە) کە باڵی سەربازیی پەکەکەیە، پشتیوانی دەکرێن و پشتیوانییەکانیش بەردەوامن.

چاودێران باس لەوە دەکەن، ئەم هاوپەیمانێتییەی پەکەکە و حکوومەتی عێراق لە کاتێک دایە کە بەغدا بە هەموو شێوەیەک، ئاستەنگ بۆ هەرێمی کوردستان درووست دەکات و وەک سزایەکی سیاسی، بودجە و مووچەی خەڵکی کوردستانی بڕیوە.
26/3/2016

 

 

لە کاتێکدا لەناوجەرگەی ئەوروپا و لە شاری برۆکسل سێ تەقینەوە روویاندا، لە تورکیاش تەقینەوەیەک لە هەفتەی رابردوو روویدا، خەڵکی لە باشووری کوردستان کە تەنیا چەند کیلۆمەترێک لە شاری موسڵی نزیک بارەگای سەرەکی داعش لە عێراق دوورە، لە گەشت و سەیران بوون بەبۆنەی نەورۆزەوە، شرۆڤەکارانی تورک هۆکاری ئەم سەقامگیرییەی باشووری کوردستان بۆ بەهێزیی دەزگا ئەمنییەکان دەگێڕنەوە.

بەهۆی تەقینەوەکان باری ئەمنی لە تورکیا و زۆربەی وڵاتانی ئەوروپا تێكچوو و رێوشوێنە ئەمنییەکانیش تووندکراون. تەقینەوەکان و تووندکردنی رێوشوێنە ئەمنییەکان لەکاتێکدان لە باشووری کوردستان بەهۆی جەژنی نەورۆزەوە خەڵکی ئاهەنگ و سەیرانیان لە کەشێکی ئارام گێڕا، شرۆڤەکارانی تورکیش هۆکاری سەقامگیری باشووری کوردستان بۆ قارەمانیێتی هێزی پێشمەرگە لەشەڕی داعش و بەهێزی دەزگا ئەمنییەکان و پەیوەندییان لەگەڵ هۆزە سوننەکان دەگەڕێننەوە.

26/3/2016

 

پیاوی دووه‌می ڕێكخراوی تیرۆریستی داعش له‌ بۆردوومانێكی فڕۆكه‌كانی هاوپه‌یماناندا له‌سوریا كوژرا..

ئاژانسی ده‌نگوباسی"ڕۆیته‌رز" به‌ گواستنه‌وه‌ له‌ته‌له‌فزیۆنی"ئێن.بی.سی" ئه‌مریكی، له‌زاری به‌رپرسێكی باڵای سه‌ربازی ئه‌مریكاوه‌ ئه‌وه‌ی ئاشكرا كرد كه‌ پیاوی دووه‌می ڕێكخراوی داعش دوێنی له‌سوریادا و له‌ئه‌نجامی هێرشێكی فڕۆكه‌كانی هاوپه‌یماناندا كوژرا.

ئه‌و كه‌ناڵه‌ به‌پشت به‌ستن به‌سه‌رچاوه‌ هه‌واڵگرییه‌كان ئه‌وه‌یشی ئاشكرا كرد كه‌ئه‌و سه‌ركرده‌یه‌ی داعش چه‌ندین ناوی خوازراوی هه‌بووه‌، فڕۆكه‌كانی ئه‌مریكا توانییان بیكوژن.

له‌ماوه‌ی ڕابردوودا فڕۆكه‌كانی هاوپه‌یمانان به‌سه‌رۆكایه‌تی ئه‌مریكا به‌شێوه‌یه‌كی ورد سه‌ركرده‌كانی داعشیان كردۆته‌ ئامانج، له‌و میانه‌یه‌دا "ئه‌بو عومه‌ری چیچانی" وه‌زیری جه‌نگی ئه‌و گروپه‌ تیرۆریستییه‌ كوژرا.

به‌بڕوای چاودێران، به‌ئامانج كردنی سه‌ركرده‌ باڵاكانی داعش له‌لایه‌ن فڕۆكه‌كانی ئه‌مریكاوه‌، نیشانه‌ی گۆڕانی شێوازی شه‌ڕی ئه‌مریكایه‌ له‌گه‌ڵ داعشدا.
25/3/2016

 

هه‌ولێر-KDP.info- حکوومەتی عێراق ڕایگەیاندووە، تا رێککەوتنی دارایی لەگەڵ کوردستان نەکات نەوتی خاو بەرەو تورکیا نانێرێتەوە.

ئاژانسی ھەواڵی ڕۆیتەرز بڵاوی کردووەتەوە، عادل عەبدولمەھدی وەزیری نەوتی عێراق ڕایگەیاندووە، حکوومەتی عێراق بڕیاری داوە، تا رێککەوتنی دارایی لە نێوان ھەولێر و بەغدادا نەکرێ، نەوتی خاو ڕەوانەی تورکیا ناکاتەوە.
ڕۆیتەرز لەم ھەواڵەدا، پشتی بە لاپەڕەی عەبدولمەھدی بەستووە لە فەیسبووک و دەڵێ، "عەبدولمەھدی ڕایگەیاندووە، دوو رێگامان لە پێشە یان گەڕانەوە بۆ ڕێککەوتنە کۆنەکە، یان گەیشتن بە ڕێککەوتنێکی نوێ . بەڵام بەر لە رێککەوتن، نەوتی خاو بەرەو تورکیا نانێرینەوە.
بەپێی رێککەتنی پێشتر، ھەرێمی کوردستان ڕۆژانە 550 ھەزار بەرمیل نەوت دەنێرێتە دەرەوە و 17 % پشکی لە بودجەی عێراق دەبێ.
25/3/2016

 

هه‌ولێر-KDP.info- ئەکادیمییەکی فەڵەستینی دەڵێت کورد سەرەڕای دەیان ساڵ زوڵم و ستەم، بە ناسنامەی خۆیانەوە ماونەتەوە و شانازییان پێوە کردووە.

د.فەوزی ناجی، ئەکادیمیی ناسراوی فەلەستینی، لە بەباتێکیدا لە (ئەلرەئی ئەلیەوم) دەڵێت: کورد ژمارەیان دەگاتە 50 ملیۆن کەس و بە دەیان ساڵە تووشی زوڵم وستەم و دابڕان بوون، ھەرچەندە ھەوڵی زۆر ھەبووە کە لە ناو ئەو کۆمەڵگایانەدا بتوێنرێنەوە کە تیایدا ژیاون، بەھەموو ڕێگایەکی توندوتیژی و تیرۆر، بەڵام ئەوان بە ناسنامەی خۆیانەوە ماونەتەوە و شانازییان پێوە کردووە و ڕەتیان کردووەتەوە وازی لێ بهێنن.
فەوزی ناجی دەڵێت: دەبێ دان بە کورددا بنرێ وەک نەتەوەیەک، کە مافی سیاسیی خۆی ھەیە وەک ھەموو نەتەوەکانی دیکە، ئەوان گەلێکی ڕۆشنبیر و بەتوانان کە بەرەو نوێگەریی و گەشەسەندن و بەرزی ھەنگاو دەنێن.
ھەروەھا دەڵێت: دەبێ بە بێ بەئاشکرا دان بە چەوسانەوەیاندا بنرێ لەلایەن دراوسێکانییەوە، چۆن داوای مافی دیاریکردنی چارەنووس بۆ فەلەستین دەکەن، دەبێ ھەمان داواکاریمان بۆ کورد ھەبێ.
25/3/2016

 

سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، ڕای ده‌گه‌یه‌نێ كه‌ سەربەخۆیی دەبێ ئامانجی هەموو لایەنێك بێت و نابێ بۆ مەرامی بەرتەسكی سیاسی بێ بایەخ بكرێت.

ئه‌مڕۆ پێنج شه‌ممه‌ (24.3.2016)، سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، ڕوونكردنه‌وه‌یه‌كی سه‌باره‌ت به‌ دیمانه‌كه‌ی مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، كه‌ له‌گه‌ڵ ماڵپه‌ری "ئه‌لمۆنیته‌ر" سازی كردبوو، بڵاو كرده‌وه‌.

ئه‌مه‌ی خواره‌وه‌ ده‌قی ڕوونكردنه‌وه‌كه‌یه‌:

دوای بڵاوبوونەوەی دیمانەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەگەڵ پێگەی ئەلمۆنیتۆر ژمارەیەك میدیای ناوخۆیی لەبری پاڵپشتیكردنی سەربەخۆیی و مافی ڕەوای گەلی كوردستان لە دیاریكردنی چارەنووس، بۆ مەرامێكی تایبەتی سیاسی كەوتنە خوێندنەوەی جۆراوجۆر بۆ دیمانەكە بە تایبەت لەسەر پرسی سەرۆكایەتی و سەربەخۆیی.
دەقی ئینگلیزیی دیمانەكە لە پێگەی ئەلمۆنیتۆردا هەیە و بۆچوونی سەرۆك بارزانی لەمبارەیەوە زۆر بە ڕوونی لەوێدا هاتووە و پێویست بە تەفسیری نادروست و بەلاڕێدابردنی ناكات. ئامانجی سەرەكیی سەرۆك بارزانی سەربەخۆیی كوردستانە. لەبارەی پرسی سەرۆكایەتیش هەڵوێستی سەرۆك بارزانی ڕوون و نەگۆڕە. هەروەك لە پەیامی سەری ساڵی 2016ـی زایینی و كۆبوونەوەی 26ـی 1ـی 2016ـی سەرۆك بارزانی لەگەڵ حزبەكانیش جەختی لەوە كردووەتەوە كە بۆ یەكلاییكردنەوەی پرسی سەرۆكایەتی داوای سێ بژاردە دەكات. یان بڕیار بۆ هەڵبژاردنی سەرۆك بدەن بەپێی یاسای ژمارە یەكی سەرۆكایەتیی هەرێمی ساڵی 2005 و سەرۆك بارزانی ڕاشیگەیاندووە كە بە هیچ شێوەیەك خۆی كاندید ناكات یان حزبەكان بەڕێزێك بە تەوافوق دەستنیشان بكەن بۆ ئەوەی هەتا 2017 ئەركی سەرۆكایەتیی هەرێمی پێ بسپێردرێت، یان بە لەبەرچاوگرتنی بارودۆخی سیاسی بڕیار لەسەر مانەوەی دۆخەكە وەك خۆی بدەن هەتا هەڵبژاردنەكانی داهاتوو. كە حزبەكانیش نەیانتوانی چارەسەری پرسی سەرۆكایەتی بكەن، ناكرێ چارەنووسی وڵات بە بەرژەوەندیخوازی و یاریی بەشێك لە حزبەكان ببەسترێتەوە و، بۆ ڕێگەگرتن لە بۆشایی و بەڕێوەبردنی كاروباری شەڕ و دپیلۆماسی ئەوە هەتا هەڵبژاردنی سەرۆكێكی نوێ بڕیاری ئەنجوومەنی شوورا كارایە و سەرۆك بارزانی لە ئەركەكانیدا بەردەوام دەبێت.
ئەم بابەتە بۆ هەموو لایەنە سیاسییەكان ڕوون و ئاشكرایە و جیایە لە بابەتی سەربەخۆیی. سەربەخۆیی دەبێ ئامانجی هەموو لایەنێك بێت و نابێ بۆ مەرامی بەرتەسكی سیاسی بێ بایەخ بكرێت. سەرۆك بارزانی هەموو تەمەنی خۆی بۆ خەباتی گەلی كوردستان و سەربەخۆیی كوردستان تەرخان كردووە و لە هەر پۆست و پێگەیەكدا بێت هەوڵی بۆ دەدات و بۆ ئەم ئامانجە پیرۆزەیش مۆڵەت لە كەس وەرناگرێت و پشتیوانی ئەو كەس و لایەنەیش دەبێت كە ئامادە بێت سەربەخۆیی بۆ گەلی كوردستان بەدیبهێنێت.
گوتەبێژی فەرمیی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان
24ـی 3ـی 2016

 

ئەمڕۆ پێنجشەممە تۆڕی میدیای جەنگی عێراق رایگەیاند ئۆپەراسیۆنی رزگارکردنی مووسڵ لە دەستی رێکخراوی تیرۆریستیی داعش دەستی پێکرد.

تۆڕی میدیای جەنگی سەر بە وەزارەتی بەرگری عێراق، لە روونکردنەوەیەکدا بڵاوی کردووەتەوە كە قۆناخی یەکەمی ئۆپەراسیۆنی ''فەتح'' بۆ رزگارکردنی مووسڵ لەژێر کۆنترۆڵی داعش دەستی پێکرد.

لە روونکردنەوەکەدا هاتووە ژمارەیەک گوندی سەر بە مووسڵ لەژێر چاودێریی فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنە هاوبەشەکان و لەلایەن هێزەکانی سەر بە ئۆپەراسیۆنەکانی مووسڵ رزگار کراون و ئاڵای عێراقیان لەسەر هەڵکراوە.
24/3/2016

 

هه‌ولێر-KDP.info- وەزارەتی بەرگریی ئێران رایگەیاند، بە مەبەستی ڕاکێشانی سەرنجی گەشتیاران پەیکەرێک بۆ ئەو 10 سەربازییە ئەمه‌ریکاییە دروست دەکەن، کە لە کەناراوی ئێران دەستگیر کرابوون.

پێگەی فەرمیی وەزارەتی بەرگریی ئێران ئاماژەی بەوە کردووە کە، ئەو پەیکەرە لەگەڵ مۆنۆمێنتی ھێزی دەریاوانیی ئێراندا دادەنرێت و، مەبەست لێی راکێشانی سەرنجی گەشتیارەکانە.
ئەمه‌ریکا بە توندی ئیدانەی ئەو کارە دەکات و بە سووکایەتیی داناوە بەو سەربازە ئەمه‌ریکاییانە کە مانگی کانونی دووەم بەھەڵە ڕوویان لە کەناراوەکانی ئێران کردبوو و لەلایەن ھێزی دەریاوانیی ئێرانەوە دەستگیر کران و، دوای یەک رۆژ و چەند پەیوەندیی تەلەفونی نێوان وەزیری دەرەوەی ھەردوو وڵات (جۆن کێری و محەممەد جەواد زەریف)، ئازاد کران، پاش ئەوەی چەندین وێنەیان بە دەستبەسەری لەلایەن میدیاکانی ئێرانەوە بڵاو بووەوە لە لایەن توندڕۆکانەوە بە سەرکەوتنی گرینگ وەسف کرا.

بەپێی سەرچاوەکانی ئەمه‌ریکا، ئەوانەی لە ئەمه‌ریکا دژی رێککەوتنی ئەتۆمی ئێران و (باراك ئۆباما)ن، ئەو ھەنگاوەی ئێران بە چڕی دژ بەو رێککەوتننامە ئەتۆمییە بەکار دەھێنن.
24/3/2016

 

واشنتن-KDP.info- تێد کرۆز، پاڵێوراوی کۆمارییەکان بۆ ھەڵبژاردنەکانی ئەمریکا دەڵێت، سەرۆک ئۆباما گەورەترین ھەڵە دەکات کە بڵێت خۆمان لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست بە دوور دەگرین. تێد کرۆز، پاڵێوراوی کۆمارییەکان بۆ سەرۆکایەتیی ئەمریکا و سیناتۆری ویلایەتی تەکساس، لە کۆبوونەوەی لیژنەی کاروباری جوولەکە ئەمریکییەکان لە کۆنگریسی ئەمریکا ڕایگەیاند، سەرۆک ئۆباما ھەڵەی گەورە دەکات کە دەڵێت خۆمان لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست دووردەخەینەوە.

کۆنفرانسەکە،کە لە 23ی ئادار لە واشنتۆن بەڕێوەچوو، لە بەردەم ڕۆژنامەنووساندا وتی "کاتێک کە سەرۆک ئۆباما بۆ گۆڤاری ئەتلانتیک قسەی کردووە و وتوویەتی، خۆمان لە کاروباری ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست دووردەخەینەوە، گەورەترین ھەڵەی کردووە و مانای ئەوەیە، لە وانەکانی 11ی سپتەمبەر و تەقینەوەکانی پاریس و ئیستانبووڵ و برۆکسل تێنەگەیشتووە."
ھەروەھا دەڵێ، "پێوستە شانبەشانی چڕکردنەوەی ھێرشە ئاسمانییەکان و چەکدارکردنی کورد دژی داعش، ڕێوشوێنی ئەمنی و رێگاگرتن لە کۆچبەران و ڕێکخستنی ڤیزابەخشین بخاتە بەرنامەیەوە ."
ھەروەھا ھێرشی توندی کردە سەر دۆناڵد ترامپ کە دەڵێ، لە کاروباری رێکخراوە جیهانییەکا دەکشێینەوە، و وتوویەتی" ھەر بە ھۆی قسەکانی ئەوەوە ھێرشەکانی بروکسل ڕوویدا."
25/3/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان