رۆژنامەی واشنتن پۆست رایدەگەیەنێت، لەوانەیە هەڵمەتی سزاكانی ئەمریكا لە سەر ئێران، كاریگەری پێچەوانەی هەبێت، داوا لە واشنتۆن دەكات، داوای گفتوگۆ لەگەڵ تاران بكات لەسەر ئەو پرسانەی ناكۆكیان هەیە.
لەراپۆرتێكدا، رۆژنامەی واشنتن پۆست بڵاویكردەوە، هەڵمەتی دژایەتیكردنی سوپای پاسدارانی ئێران، لە لایەن ئەمریكاوە، وادەكات قاسم سلێمانی، سەرۆكی فەیلەقی قودس و هاوكارەكانی
دادگای نێودەوڵەتی هۆشداری بەوڵاتان دەدات لەبارەی شوێن و جێگەدان بە عومەر بەشیری سەرۆكی پێشووی سودان
دادگای نێودەوڵەتی كە بارەگاكەی لە لاهای هۆڵەندایە، داوای لە وڵاتانی ئەندام لەم دادگاكە كردوە شوێن و جێگا بۆ مانەوەی عومەر بەشیر سەرۆكی پێشووی سودان لە وڵاتەكانیان نەدەن.
ئاژانسی ئیسپۆتینگ ڕایگەیاند، فادی عەبدوڵا، وتەبێژی دادگای نێودەوڵەتی ڕایگەیاندووە، هەر وڵاتێك عومەر بەشیر وەربگرێت و قبوڵی بكات ئەگەر ئەندامی دادگای نێودەوڵەتی بێت ئەوا ناوی ئەو وڵاتە بە ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەكگرتووەكان ڕادەگەیەنێت.
وتەبێژی دادگای نێودەوڵەتی ئاماژەی بەوەشكردوە، وڵاتانێكی دیاریكراو
هاوسەرۆکی گشتیی هەدەپە سزای تەمەلی و پەرڤین بوڵدان بەبۆنەی لافاوەکەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان هەرێمەکانی لۆڕستان ولەکستان بەیاننامەیەکیان بڵاوکردەوە و جەختیان لەوەکردەوە کە ئەوان بۆ هەرچەشنەهاوکارییەکی گەلی لۆرستان ئامادەن.
دەقی ڕاگەیەنراوەکەی هەدەپە:
" لە پارێزگەی لۆڕستان-ی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەهۆی باران بارین ولافاو بەلانی کەم ٧٠ کەس گیانیان لەدەستداوە و ٧٦٨کەسیش برینداربوون. بەپێی زانیارییەکان ژمارەیەکی زۆر گوند وشار لەژێرئاوداماونەتەوە.
ئەو کارەساتە بووەتە هۆی ماڵ وێرانییەکی زۆری گەلەکەمان لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، لەزۆربەی گوند وناوچەکان خواردن وخواردنەوە دەست ناکەوێت و نەخۆشی پەرەی سەندووە. هەربۆیە
زیاتر لە دوو حەوتوویە کە بەفر و باران و سێڵاو ٢٣ پارێزگای ئێرانی گرتۆتەوە و زیانێکی گەورەی گیانی و ماڵی بە خەڵک گەیاندووە و تا ئێستاش لافاو و باران کۆتایی نەهاتوە و بەپێی ڕاپۆرتی کەشناسی ئەم حەفتەیەش بەفر و بارانێکی زۆر ڕوو لەو ناوچانە دەکا.
لە سەرەتای دەسپێکردنی باران و سێلاو، ناکارامەیی، ئامادە نەبوون و دەستەوەستانیی ناوەندە پێوەندیدارەکان و کاربەدەستانی حکوومەت بوو بە هۆی ئەوەی کە زیانێکی زۆر بەر خەڵک بکەوێ. ئەوەی بۆ هەموو لایەک ڕوونە ئەوەیە کە تا ئێستاش حکوومەت نەیتوانیوە یا نەیویستوە بەپێی پێویست بە هانای لێقەوماوانەوە بچێ و خەڵکی ناوچە لافاولێدراوەکان لە دۆخێکی سەخت و مەترسیداردا ژیان بەسەر دەبەن.
دەسپێکی باران و سێڵاوەکان چەند کەسێک لە بەرپرسانی ڕێژیم و یەک لەوان حەسەن ڕوحانی سەرۆک کۆماری ئێران ڕایانگەیاند کە بڕینی لێڕەوارەکان، گۆڕینی ڕێڕەوی ئاوەکان و دروستکردنی بەنداوەکان لەو هۆکارانە بوون کە سێڵاوەکان زیانێکی زیاتریان بە خەڵک و سروشت و کشتوکاڵی ناوچە لافاولێدراوەکان گەیاند. دیارە یەکێک لە مەبەستەکانی کاربەدەستانی دەوڵەتی ڕوحانی تاوانبار کردنی سپای پاسداران بوو
چەند بەرپرسێکی ئەمەریکی بە ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرزیان گوتووە، ئەمەریکا نیازی هەیە سوپای پاسدارانی ئێران بخاتە لیستی تیرۆرەوە.
یەکەمجار دەبێت ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا سوپای فەرمی وڵاتێک بخاتە لیستی تیرۆرەوە و بڕیارە رۆژی دوو شەممە یاخود لە چەند رۆژی ئایندە ئەمەریکا ئەو هەنگاوە بنێت.
بڕیارەکەی ئەمەریکا مەترسی بۆخۆشی هەیە چونکە رەنگە وڵاتە نەیارەکانی ئەمەریکا بە هەمان شێوە سوپای ئەمەریکا بخەنە لیستی تیرۆرەوە.
لە ساڵانی رابردوو، ئەمەریکا چەند لق و بەشێکی سوپای پاسدارانی
ڕێژیمی کۆماری ئیسلامیی ئێران بە بیانووی دروستکردنی ڕێگاوبان و هێنانی گاز بۆ کوردستانی ڕۆژهەڵات، ئاسەوارە مێژوویییەکان لەو ناوچەیەدا لە نێو دەبات و زۆر جاریش بە تاڵانیان دەبات و لەم ڕێگاوە دەیەوێت مێژووی نەتەوەی کورد بسڕێتەوە.
لەو پێوەندییەدا ڕێژیم، لە ناوچەی مەرگەوەڕی ورمێ، بە بیانووی دروستکردنی ڕێگاوبان و هێنانی گاز بۆ ناوچەکە، بەشێک لە ئاسەوارە مێژوویییەکانی ئەو ناوچەیەی لە نێو بردووە و خەڵکی ناوچەکە شایەتی چەندین نموونە لەو وێرانکارییانە بوونە و ناڕەزایەتییان بەرانبەر بەو کردارەی ڕێژیم دەربڕیوە.
ئەم ڕێژیمە، بەردەوام لە ڕێگای جیاوازەوە هەوڵی لەنێوبردن
١٤هەمین پێشانگای نێودەوڵەتی کتێبی هەولیر لە رۆژی ١٤ی تا ٢٤ خاکەلیوەی ٢٧١٩ی کوردی بەردەوام دەبێت.
لە رۆژهەڵاتی کوردستان ٣ چاپەمەنی کوردی مانگ و کوردستان و خانی بەشداری
لە رۆژانی رابردوودا و دوا بە دوای شەپۆلی بەرفراوانی باران و لافاو لە کوردستان و ئێران کە زیانی گەورەی گیانی و ماددی لێکەوتۆتەوە، لە روانسەر ئاو چۆتە زیاتر لە ٨٠٠ خانوو لە شار و گوندەکان و زیانی زۆری ماددی لێکەوتۆتەوەو تا ئێستە لە لایەن بەرپرسان و ناوەندە بەرپرسەکانەوە هیچ هەوڵێک نەدراوە بۆ بەرگرتن
لە زۆربەی شارەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان هەڵمەتی کۆکردنەوەی یارمەتی و پێداویستییەکان بۆ لێقەوماوانی لافاولێدراوی پارێزگاکانی کرماشان و ئیلام و لوڕستان دەستیپێکرد.
بەشێکی بەرچاو لە چالاکانی مەدەنی و فەرهەنگی و سیاسییەکانی کورد لە زۆربەی شارەکانی کوردستان دوای رووداوی ماڵوێرانکەری سێڵاو لە ئێران بەتایبەتی لە پارێزگای لوڕستان بە ڕێکخستنی کەمپەینێک لە ژێر ناوی” لوڕستان چاوەڕێمانە” حەماسەی هەرەوەزی یارمەتی گەیاندن بە بوولەرزەلێدراونی کرماشان دووپات دەکەنەوە.
لە دوای کارەساتی هەستانی لافاو لە باکووری ئێرانەوە تا گەیشتە
لە دوای بارینی باران و هاتنی لافاو لە زۆربەی شارەکانی کوردستان و ئێراندا، زۆربەی زەوی و تەپۆڵکە و ڕێگاوبانەکان لە کوردستان و ئێراندا ڕۆ چوونە و خەڵکی تووشی خەسار و زەرەری ماڵی کردووە.
لە ڕۆژانی ڕابردوودا، بە هۆی بارینی بارانی زۆر لە کوردستان و ئێراندا، لە شاری سنە، بەشێک لە ماڵەکانی "مەسکەن مێهر"، لە گەڕەکی "دێگەرانـ"ـی سنە و هەروەها زۆربەی زەوی و تەپۆڵکەکان لە "حەسەنئاوا"ی سنە ڕۆ چوونە
بەپێی سەرچاوەکانی کەشناسی، لە ماوەی پەنجا ساڵی رابردوودا ئێران ڕێژەی باران بارینی بەو شێوەیەی بەخۆیەوە نەدیوە.
لەم چەند ڕۆژەی دواییدا سێڵاو و باران چەند ناوچەیەکی ئێرانی گرتەوە و زیانێکی زۆری بە خەڵک و وڵاتی ئێران گەیاند، لافاوەکان ٢٣ پارێزگای وڵاتیان گرتۆتەوە کە لەوانە ٦ پارێزگای کرماشان، ئیلام، لوڕستان، خووزستان، چوارمەحاڵ وبەختیاری و، کەهگیلویە و بویر ئەحمەد لە دۆخێکی نائاسایی دان و لەسەریەک ٤٠٠ شار و گوند تووشی وێرانی و کێشەوگرفت بوون. لە شاری دروود ٢٠ هەزار کەس و لە “پولدوختەر” ٣٠ هەزار کەس ماڵەکانیان بەجێهێشتوە. بەشێک لەو خەڵکە شار و گوندەکانیان چۆڵکردووە و ڕوویان لە شاخ و کێوەکان کردووە کە بەهۆی بەفر و سەرما و بارانەوە تووشی دۆخێکی خراپ بوون. ٧٨ جادەی نێوان شارەکان و ڕێگای هاتووچۆی دووهەزار و ١٩٩گوند گیراوە و ڕێگا و جادەکانیان وێران بوون. لەسەر یەک ١٤٤ ڕووبار بەهۆی ئاوی زۆرەوە هەستاون و لە ١٥ پارێزگا ٨٤ پردی هاتووچۆ ئاوبردوونی یا تێکچوون و لە ٤٠٠ شوێن زەوی ڕۆچوە یا ڕێگاوبانەکان هەرەسیان هێناوە. بەهۆی شکانی پردی ئەسڵی شاری “پول دوختەر” لە پارێزگای لوڕستان مەترسی لەسەر خەڵکی ئەو شارە دروستکردووە. وەزیری ڕێگاوبانی ئێران ڕایگەیاند کە یەک لەسەر سێی رێگاوبانەکای ئێران وێران بوون.
بەپێی ئامارەکان تا ئێستا ژمارەی قوربانیان ناروونە و شیمانە دەکرێ کە زیاتر لە ٢٠٠کەس بەهۆی سێڵاوەوە گیانیان لەدەستداوە و زیاتر لە ١٠٠٠ کەسیش
لە حەوتووی ڕابردوودا ئیدارەی ئیتلاعاتی سنە پێشگیری کرد لە حەسەن ئەمینی بەڕێوەبەری خوێندنگەی “ئیمام بوخاری” پارێزگای سنە بۆ بەشداریی لە کۆبوونەوەی فێرخوازانی ئایینی سوننە مەزهەب لە شاری زاهیدان.
ساڵی ڕابردووش ئیدارەی ئیتلاعات ئیزنی نەدا کە ناوبراو بەشداریی لە کۆبوونەوەی فێرخوازانی ئایینی سوننە مەزهەب دا بکا.حەسەن ئەمینی لە ڕاگەیەندراوێکدا ئەو
کاتژمێر ٧ی ئەمڕۆ ٣١ی ئازار هەڵبژاردنی شارەوانییەکانی تورکیا لە ٣٢ پارێزگا دەستپێکردووە و کاتژمێر ٨یش لە ٤٩ پارێزگاکەى تری ئەو وڵاتە دەستیپێکردووە.
ئەمڕۆ دەنگدەرانى تورکیا و باکوری کوردستان بۆ هەڵبژاردنى سەرۆکى شارەوانى شارو شارۆچکەکان، روو لە بنکەکانى دەنگدان دەکەن و وەزارەتی ناوخۆی ئەو وڵاتەش ڕێوشوێنی ئەمنی توندی گرتووەتەبەر.
ژمارەى دەنگدەران نزیکەى ٥٧ ملیۆن کەس دەبێت و ١٣ پارتى سیاسیش بە نزیکەى نیو ملیۆن کاندیدەوە کێبڕکێ دەکەن لەسەر وەرگرتنى
لە ماوەی رۆژانی رابردوودا، بە هۆی بارینی زۆری باران و هەستانی لافاو لە شار و ناوچە جیاوازەکانی ئێران و کوردستان، بووە بە هۆی دەرکەوتنی مینە شاراوەکانی سەردەمی جەنگی عێراق و ئێران لە ناوچە سنوورییەکان و بەتایبەت لە سنوورەکانی قەسرشیرن و ئیلام و ... .
دەرکەوتنی مینە شاراوەکان و جووڵاندنیان لە بەرزاییەکانەوە بەرەو پێدەشتەکان و شوێنەکانی نزیک بە ژیانی خەڵکی مەدەنی، نیگەرانی خەڵک و چالاکانی مەدەنی و کۆمەڵایەتی لێکەوتۆتەوە.
کۆماری ئیسلامی پیشتر بانگەشەی ئەوەی کردووە کە ناوچە سنوورییەکانی ئێرانی لە پین خاوێن کردۆتەوەو بەو بۆنەوەی جێژن وی خاوێنکردنەوەیان لە زۆر شوێن گرتبوو. بەڵام بەمەشەوە دەبینین
“ژاکان باران” شاعیر و چالاکی مەدەنی، خەڵکی شاری مەلکشای ئیلام، ڕۆژی چوارشەممە ٩ی ڕێبەندانی ١٣٩٧ی هەتاویی، لە لایەن هێزەکانی ئیتلاعەتەوە دەسبەسەر کراوە و لەو کاتەوە لە بەندیخانەی ناوەندیی ئیلام هەر لەژێر لێکۆڵینەوە دایە. ناوبراو بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین لە دەسبەسەرکران و ڕاگرتنی لە زیندان، ١ی خاکەلێوەی ١٣٩٨ی هەتاویی مانی لە خواردن گرتوە و و تا ئێستاش لەسەر مانگرتنەکەی بەردەوامە.
شایانی باسە کە ” ژاکان باران” چالاکی مەدەنی و هەڵبەستوانی مەلەکشای ئیلام کەسێکی خۆشناو و چالاکە کە لەگەڵ چەند کەسێکیتر ویستیان جێژنی نەورۆزی ئەمساڵ لە مەلەکشا بەڕێوەبەرن، بەڵام هێزەکانی ئیدارەی ئیتلاعات ڕێوڕەسمەکەیان تێکدا و نەیانهێشت خەڵک جێژنەکە بەڕێوەبەرن. دوای ئەوەی