سەرەڕای هۆشداری هەفتەی ڕابردووی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا سەبارەت بە خراپتربوونی پەتای کۆرۆنا لە ئێران، بەڵام قەیرانی کۆڤید-19 لە ئێران بەردەوامە و هەموو ڕۆژێک ژمارەی تووشبوان و ئەوانەی بەهۆی ڤایرۆسەکەوە گیانیان لەدەستدەدەن لە بەرزبوونەوەدایە.
وەزارەتی تەندروستی ئێران ڕادەگەیەنێت لە 24 کاتژمێری ڕابردوودا 5,039 کەس تووشی ڤایرۆسەکە بوون و 322 کەسیش گیانیان لە دەستداوە. لە 9 مانگ لەمەوبەروە کە ڤایرۆسی کۆرۆنا لە ئێراندا بڵاوبۆوە، ئەمە بەرزترین ڕێژەی مردن و تووشبونە بە ڤایرۆسی کۆرۆنا لە ڕۆژێکدا لەو وڵاتە.
ڕاستی و دروستی ئەو ئامارانەی کۆماری ئیسلامی ئێران و چین و ڕووسیا ڕایدەگەیەنن، شوێنی گۆمانن وبە پێی بەڵگەکانی بەردەست کە لە لایەن دام و دەزگا جۆراوجۆرەکانەوە بڵاو دەبنەوە، دەکرێت بڵێین زانیاری دروست دەربارەی ژمارەی ڕاستەقینەی تووشبوان و مردووان ڕاناگەیەندڕێن.
ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی و تەنانەت ناوەندی توێژینەوەی پ
ەرپرسانی ڕێژیمی ئێران لە پارێزگای ورمێ هۆکاری لەنێوچوونی ماسییەکانی بەنداوی "سەردەشتـ"ـیان بۆ کەمئاوبوونی ڕووبارەکان گەڕاندووەتەوە بەڵام چالاکانی ژینگەیی وتوویانە: "هۆکاری لەنێوچوونی ئەو ڕێژە زۆرەی ماسییەکان بێئاوی نییە و هۆکارگەلێکی دیکەی هەیە".
سەرۆکی فەرمانگەی ژینگەی "سەردەشت" وتوویەتی، هۆی لەنێوچوونی نزیک هەزاران ماسیی بەنداوی ئەو شارە تەنیا بەهۆی کەمیی ئاوی ڕووبارەکان و نەمانی ئۆکسیژێنی
شەوی ڕابردوو لە شاری مەهاباد لە ڕۆژهەڵاتی كوردستان، سەیدزادە فاتمە حوسێنی، كە ناسراوە بە “دایكی ئاڵای كوردستان” كۆچی دوایی كرد.
بەپێی زانیارییەكانی (خەڵك) سەیدزادە فاتمە سەید مەناف حسێنی، ئەو ژنەی یەكەم ئاڵای كوردستانی لە كۆماری كوردستان لە شاری مەهاباد بە دەستی خۆی دووری، كۆچی دوایی كرد.
ش
سەیدزادە فاتمە سەید مەناف حسێنی بە یەكێك لە یادگارییەكانی
ڕۆژی شەممە ١٩ی ڕەزبەر، چالاکێکی مەدەنیی کورد بە ناوی "ئەفشار فەتحی" کوڕی "ئەحمەد" خەڵکی گوندی "تەنگیسەر" سەر بە ژاوەرۆی سنە، بۆ تێپەڕاندنی ماوەی زیندانییەکەی ڕەوانەی زیندانی ناوەندیی سنە کرا.
خەرمانانی ساڵی ٩٨ ئەو لاوە کوردە لەلایەن لقی یەکی دادگای ئینقلابی ئەو شارەوە بە ٦ ساڵ زیندانیی تەعزیری مەحکووم کرابوو.
ئەو هاووڵاتییە بە تۆمەتی "هاوکاری لەگەڵ یەکێک لە حیزبە کوردییەکانی دژبەری حکوومەتی ئێران"، بە ٥ ساڵ و بە تۆمەتی "هەواڵدان دژی تەناهیی نەتەوەیی" بە ساڵێک و بەگشتی
مهاباد قەرەداغی چالاکوانی مافەکانی ژن، نوسەر و شاعیری بەناوبانگ ڕۆژی هەینی لە تەمەنی 54 ساڵیدا بەهۆی نەخۆشی کۆچی دوایی کرد.
سەرچاوەکان لە هەرێمی کوردستانەوە ئاماژە بەوە دەکەن خاتو قەرەداغی بەهۆی نەخۆشی کۆرۆناوە لە شاری هەولێر کۆچی دوایی کردووە.
سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان مەسرور بارزانی پەیامێکی سەرەخۆشی بەبۆنەی کۆچی دوایی ئەو شاعیرەوە ڕاگەیاندووە و دەڵێت "بە داخێکی زۆرەوە ، هەواڵی کۆچی دوایی نووسەر و شاعیر ، خاتوو (مەهاباد قەرەداغى)م بیست. خاتوو مەهاباد ، ڕۆشنبیرێکی نیشتمانپەروەر و بە هەڵوێست بوو. پرسە
نوسەر و شاعیری کورد عەلی عەبدوڵا سۆفی محەمەد ناسراو بە ع.ع. شەونم ڕۆژی شەممە لە شاری سلێمانی لەتەمەنی 95 ساڵیدا کۆچی دوایی کرد.;ع ع شەونم یەکێک بوو لە نوسەرو شاعیرە ناودارەکانی کورد، کە هەتا ئێستاش شیعرەکانی لە سەرزاری خەڵکی دوگوترێنەوەیەکێک لە شیعرە بەناوبانگەکانی جەژنە جەژنی کوردستانە جەژنی نەورۆزە;یە.بێجگە لە شیعرە نیشتمانییەکانی، ع ع شونم یەکێک بووە لە پێشەنگەکانی شیعری مناڵان کە تیایدا بایەخێکی زۆری دەدا بە خوێندن و پەروەدەی کۆمەڵایەتی و فێرکردنی هەستی نیشتمانی بۆ منداڵان.;هەندێک
جێگری تەندروستیی زانکۆی پزیشکیی ئیلام، باسی لە تووشبوونی ٣ هەزار و ٧ کەس لە فەرمانبەرانی ئەو شارە بە ڤایرۆسی کۆرۆنا کرد.
هەواڵدەریی "ئیلنا" لە زاری "جەمیل سادقیفەر" بڵاوی کردووەتەوە کە لەو ڕێژەیە هەزار و ٨٣٧ کەس لە فەرمانبەران هی بانکەکان و ئیدارەکان بووە و هەزار و ١٦٧ کەسیشیان پێرسۆنوێلی تەندروستی و دەرمانین.
ئەو بەرپرسە هەروەها ئاماژەی بە ڕێژەی زۆربوونی تووشبووانی کۆرۆنا لە مانگی ڕەزبەر بەنیسبەت دوو مانگی پێش کرد و ڕایگەیاندووە: "ئێمە شایەتی زۆربوونی کەموێنەی تووشبووانی
چە شاعیرێکی لاوی خەڵکی شاری دوروود سەر بە پارێزگای لوڕستان کە پێشتر لەلایەن دەزگای دادوەریی ڕیژیمی ئێرانەوە حوکمی بەندکرانی بە سەردا سەپابوو، دەسبەسەر و ڕەوانەی بەندیخانە کرا.
بەپێی ڕاپۆرتی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، ڕۆژی چوارشەممە ٢ی ڕەزبەری ٩٩ی هەتاوی، مینا ڕاد، شاعێری تەمەن ٢٥ ساڵەی خەڵکی شاری دوروود سەر بە پارێزگای لوڕستان بە مەبەستی تێپەڕاندنی ماوەی دوو مانگی حوکمی بەندکرانەکەی دەسبەسەر و بۆ بەندیخانەی قەرچەکی وەرامین گوازراوەتەوە.
مینا ڕاد ڕۆژی شەممە ١٤ی ڕەزبەری ٩٨ی هەتاوی دوای بانگ کران بۆ ئیدارەی ئیتلاعاتی دوروود بە تۆمەتی بەشداری کردن لە ناڕەزایەتییەکانی ئەو شارە دەسبەسەر و دوای سێ ڕۆژ بە شێوەی کاتی ئازاد کرابوو.
ئەو شاعیر و نووسەرە لاوە دواجار ڕۆژی پێنجشەممە ١٢ی پووشپەڕی
هاوڵاتییەکی خەڵکی شاری ســنە لە لایەن هێزە ئیتلاعاتییەکانەوە دەستبەسەر و بۆ شوێنێکی نادیار ڕاگواسترا.
بە پێی هەواڵی ماڵپەڕی خۆڕاگری، (ئەنجومەنی زیندانییە سیاسییەکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان)ڕۆژی چوارشەممە ٩ی ڕەزبەری ٩٩ ی هەتاوی “میلاد وەیسی”، هاوڵاتی خەڵکی شاری ســنە لە لایەن هێزە سەرکوتکەرەکانی ڕێژیمەوە دەستبەسەر و بۆ شوێنێکی نادیار ڕاگوێزرا.
بە پێی سەرچاوەکانی باوەڕپێکراو، کاتی دەسبەسەر کردنی ناوبراو هێزەکانی ڕێژیم بێڕێزییان پێکردووە وئەشکەنجەیان داوە.
شایانی باسە کە دەسبەسەرکردنی میلاد لە لایەن هێزەکانی
هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران لە سەر ناوچە سنوورییەکانی شاری بانە کاروانێک لە کاسبکارانیان ڕاستەوخۆ بەر دەستدڕێژی فیشەک دا و کۆڵبەرێکیان کوشت.
رۆژی شەممە ١٢ ڕەزبەری ١٣٩٩ی هەتاوی، هێزە چەکدارکانی کۆماری ئیسلامی لە سەر ناوچە سنوورییەکانی شاری بانە ڕاستەوخۆ کاروانێک لە کاسبکارنیان بەر دەستدڕیژی فیشەک دا ولە ئاکامدا کوڵبەرێک بە ناوی "مێهدی زارعی" خە/لکی ناوچەی سەردەشت بە فیشەکی هێزە چەکدارەکانی کۆماری ئیسلامی گیانی لە دەست دا.
جێی ئاماژەیە کە "میهدی زارعی" خەڵکی گوندی کۆڵەسەی خوارێی شاری سەردەشت و خێزاندار بووە.
مەخابن رۆژی شەممە لە سنووری هەنگە ژاڵی بانە لە کاتی کاسبی سەر سنوور لە لایەن هێزە دڕندە و دژەگەلیەکانی رێژیمی ئاخوندیەوە دوای بریندار کردنی بەدیل گیراوە و دواتر بە شێوەی نامرۆڤانە شەهیدکراوە و پاشان بێرێزی زۆریان بە تەرمەکەی کردووە و داوای پارەی فیشەکەکانیان لە بنەماڵەکەی
شەپۆلی یەک لە دوای یەکی گرانی لە ئێران و کوردستان گوشارێکی لەڕادەبەدەری بۆ خەڵک بەتایبەت چینی هەژار هێناوە و ڕۆژبەڕۆژ سفرەی خەڵک بچووکتر دەبێتەوە.
بەرزبونەوەی نرخی مریشک، هێلکە و نان وێڕای بێکاری ئەوەندەی دیکە سفرەی خەڵکی ئیلامی بچووکتر کردووەتەوە.
لەو نێوانەدا توێژی کرێکار و کەمداهات، ژیانیان لەوپەڕی دژواریدا دەڕواتە پێش و بەکردەوە سفرەی بەرەو نەمان دەڕوات؛ وڵامی بەرپرسانیش بەم دۆخە ئەوەیە کە بەسەر بازاڕدا چاوەدێرییان هەیە.
ئەم دۆخە کە لەو پارێزگایە ناڕزایەتیی توندی خەڵکی لێکەوتووەتەوە، جێگری
ئەمریکا دەڵێت سزا دەسەپێنێتە سەر وەزارەتی بەرگری کۆماری ئیسلامی ئێران و هەروەها نێکۆڵاس مادورۆ، سەرۆکی ڤەنزەوێلا، بەپێی دەسەڵاتی نەتەوە یەکگرتووەکان.
وەزیری دەرەوەی ئەمریکا، ئەمڕۆ دووشەممە بە پەیامنێرانی وتووە " بۆ نزیکەی 2 ساڵە کاربەدەستە گەندەڵەکانی تاران لەگەڵ ڕژێمە نایاساییەکەی ڤەنزەوێلادا کاردەکەن بۆ سوکایەتی کردن بە گەمارۆکانی نەتەوە یەکگرتووەکان."
مایک پەمپێیۆ دەڵێت "بڕیار و کاری
"موژگان کاووسی" خەڵکی شاری کەلاردەشت کە لە زیندانی ئەوینی تاران دا، ماوەی حوکمەکەی تێپەڕ دەکات بۆ ١١هەمین ڕۆژ درێژەی بە مانگرتن لە خورادن دا.
بە پێ ڕاپۆرتی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، "کاووسی" ڕۆژی سێشەممە ۱۱ی خەرمانانی ۱۳۹۹ی هەتاوی، بە هۆی ئەوی کە داواکارییەکەی بۆ وەرگرتنی مەرخەسی ڕەد کراوەتەوە و هەروەها بەهۆی جیاکاری جینسی لەلایەن بەرپرسانی زیندانەوە، ئیزنیان نەداوەتێ لەگەڵ بنەماڵەکەی پەیوەندی بگرێت و نارەزایەتی خۆی دەربریوە و مانی لە خواردن گرتووە.
جێی ئاماژەیە لە زیندانی ئەوین، کاتی دیاری کراو بۆ پەیوەندی گرتن لەگەڵ بنەماڵە بۆ ژنان و پیاوان جیاوازی هەیە و بەرپرسانی زیندان تا ئێستا هیچ وەڵامێکییان بۆ داخوازی
لە ئەنجوومەنی شاری ورمێ دەنگدان بۆ هەڵبژاردنی دەستەی سەرۆکایەتیی ساڵی کۆتایی خولی پێنجەمی ئەنجوومەنەکە بەڕێوەچوو. ئازەرییەکان رێگەنادەن ئەندامانی کوردی ئەنجوومەنی شاری ورمێ ببنە ئەندامی دەستەی سەرۆکایەتیی ئەنجوومەنەکە.
شەش کەس وەک سەرۆک و جێگری سەرۆک، سکرتێری یەکەم و دووەم، گوتەبێژ و بەرپرسی دارایی ئەنجوومەنی شاری ورمێ هەڵبژێردران کە هەموویان لە ئەندامانی ئازەری ئەنجوومەنەکەن.
ئەنجوومەنی شاری ورمێ 11 ئەندامی هەیە، حەوتیان
رۆژی یەکشەممە ٣٠ی خەرمانان، ئەرسەلان هیدایەتی، چالاکی مەدەنیی کوردی خەڵکی قوروە، بۆ تێپەڕاندنی ماوەی زیندانییەکەی خۆی بە زیندانی دێزڵاوای کرماشان ناساند.
ئەو چالاکە مەدەنییە شەوی ڕابردوو بە بڵاوکردنەوەی فیلمێک لە لاپەڕەی ئینیستاگرامییەکەی خۆیدا ڕایگەیاند کە سبەی بۆ جێبەجێکردنی حوکمی چوار مانگ زیندانییەکەی ڕەوانەی زیندانی دێزڵاوای کرماشان دەکرێت.
حوکمی ٣٦ مانگ زیندانیی چوار چالاکی فەرهەنگیی کورد بە ناوەکانی "شەهریار تەهماسبی" خەڵکی کرماشان، "ئەردەشیر موسەوی" خەڵکی کرماشان، "مستەفا باقری ئاشنا" خەڵکی کەنگاوەر و "ئەرسەلان هیدایەتی" خەڵکی قوروە، لە دادگای پێداچوونەوەی