عەلی کەریمی
دەسپێکی خەباتی بزووتنەوەی کورد لە کوردستانی ئێران بە شێوەی مودێرن و تەحەزوب یافتە دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمی کۆمەڵەی ژیانەوەی کورد « کۆمەڵەی ژێ کاف».
خەباتی بزووتنەوەی کورد لە ئێران بە شێوەی مودێرن و لە فۆرمی ئەحزابی سیاسی لەگەڵ یەک ڕژیم و نیزامی سیاسی حاکم لە ناوەندی ئێرانەوە نەبووە، خەباتی بزووتنەوەی کورد بەردەوام لەگەڵ بیرۆکەی داگیرکاری و خۆ داسەپاندنی ئەو نیزامە سیاسییە حاکمە لە ئێران بووە کە بە هەق و ناهەقیش بێت خۆی بە نوێنەری گەلی باڵادەست لە جوگرافیایی سیاسی ئێران زانیوە.
بەردەوامی لە خەبات و قوربانی دان بۆ بەدەست هێنانی ویست و داخوازی نەتەوەی کورد لە لایەن خەڵک و ئەحزابی سیاسی لە ماوەی نزیک بە سەدەیەک دەر خەری ئەوەن بزووتنەوەی کورد بزووتنەوەییەکی داخوازیکارە و هیچ کاتێک بۆ وەدیهێنانی داخوازی و ئامانجەکانی ڕانەوەستاوە، لەم سەدیەدا جوگرافیای کوردستانی ئێران بۆ کورد شوێنی هەسانەوە نەبووە، بەڵکو بە بەکگراوندێک بۆ مێژوو، خاکی کوردستانی ئێران (کوردستانی ڕۆژهەڵات) مەیدانی خەباتی بزووتنەوەی کورد بەگشتی هەم جەماوەری خەڵک و هەم ئەحزابی سیاسیی بووە لە دژی نیزامی سیاسی حاکم لە ناوەندی ئیران.
لەسەردەمی دەسەڵاتی پاشایەتی پەهلەوەی کاتێک حکومەتی ناوەند دەسەڵاتی بەرەو لاوازی ڕۆیشتووە لە بەرانبەری دا بزووتنەوەی کورد بە کەڵک وەرگرتن لە لاوازی نیزامی سیاسی حاکم لە ناوەند و گۆڕانی پارەسەنگی هێز بە قازانجی کورد لە مەیدانی خەبات (کوردستانی ڕۆژهەڵات) توانیوەیە سەرکەوتن بەدەست بێنێت. دامەزراندنی کۆماری کوردستان لە کاتی لاوازی دەسەڵاتی حکومەتی پاشایەتی بووە، لە دوای شۆڕشی گەلانی ئێران لە ساڵی 1979 دیسان بزووتنەوەی کورد لە لاوازی نیزامی سیاسی حاکم لە ناوەند کەڵک وەردەگریت و ئەم جارە لە پانتاییەکی بڵاوتر لە سەردەمی کۆمار خەباتی کورد گەشەدەکات و بۆ ماوەیەکی زیاتریش لە سەردەمی کۆماری کوردستان دەسەڵاتی بە سەرجوگرافیایی کوردستانی
(2).jpeg)
