فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

سوێدییەكان خۆشحاڵن بەوەی هاووڵاتیانی ئەوان رۆڵیان لە بنیاتنان و بەڕێوەبردنی وڵاتێكدا هەیە كە ئێستا شەڕی گەورەترین هێزی توندڕەو دەكات لە عێراق. سیاسەتوانێكی سوێدی دەڵێت "باشووری كوردستان و سوێد بوونەتە دوو وڵاتی ئاوێتە بەیەك، كورد لە سوێد سیاسەت دەكەن و سوێدییەكانیش كوردستان بەڕێوە دەبەن".

لە پەنابەرییەوە، بۆ نوێنەری وڵات

كورد لە سوید جگە لە شەش پەرلەمانتار، زیاتر لە 250 كەسی لە ئەنجوومەنی پارێزگاكان، كۆمۆن و فەرمانگە باڵاكانی دەوڵەتدا هەیە. بە پێچەوانەشەوە چەندین كۆنە پەنابەری كورد كە وڵاتینامەی سوێدیان هەیە، ئێستا لە كوردستان لە پلە و پۆستی كارگێڕیدان و سیاسەت دەكەن.

ئانیكا ئیندرشۆن، سیاسەتوانی سوێدی بەدواداچوونێكی بۆ ئەو كوردە سوێدیانە كردووە كە ئێستا لە كوردستان پلەیان هەیە و دەڵێت "ئێستا وەزیرێك و زیاتر لە 58 كارمەندی پلە باڵا لە ئاستی راوێژكار و بەڕێوەبەری گشتیی هەن كە چواریان لە ئەنجوومەنی وەزیرانن و ئەوانی دیكەش لە پەرلەمان و وەزارەتەكاندان. ئەوانە رەگەزنامەی دووەمیان سوێدییە".

ئیندرشۆن كە دەڵێت هاوڕێی كەریم شنگالی وەزیری ناوخۆی حكومەتی هەرێمی كوردستانە، گوتی "كوردی سوێد رۆڵێكی كارایان هەیە لە پاراستنی ئارامی و ئاسایشی كوردستان. بۆ نموونە هاوڕێم كەریم شنگالی ئێستا وەزارەتێكی ئەمنی لە كوردستان بەڕێوە دەبات". گوتیشی "وەك سوێدیەك شانازی دەكەم كە هاوڕێكەم، بەو شێوەیە لەو ئاستە دەبینم".

یەكەمین سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان، وڵاتینامەی سوێدی هەبوو، ئێستاش سوێدییەك جێگری سەرۆكی هەمان دامەزراوەیە. ئیندرشۆن دەڵێت "خوالێخۆشبوو جەوهەر نامیق و جەعفەر ئیمینكی دوو نموونەی سەركەوتووی سوێدیەكانن لە كوردستان".

بەپێی زانیارییەكانی (رووداو) لە هەر هەشت كابینەكەی حكومەتی هەرێمی كوردستاندا زیاتر لە 11 وەزیری سوێدی هەبوون و سەدانی دیكەش پلەی باڵایان هەبووە. لە نێویاندا وەزیری بازرگانی، ناوخۆ، وەزرش و لاوان و سەرچاوە ئاوییەكان.

لەهەر چوار خولی پەرلەمانی كوردستانیشدا نزیكەی 25 پەرلەمانتاری خاوەن رەگەزنامەی سوێدی هەبوون كە بە بڕوای ئیندرشۆن بوونی سەرۆك و جێگر لەنێویاندا "نیشانەی سەركەوتوویی سوێدییەكانە لە ئەزموونی ئیدارەی كوردی". ئانیكا دەشڵێت "هاتنەوەی سەدان سوێدی بۆ بەرەكانی جەنگ لە دژی داعش، لایەنێكی دیكەی رۆڵی سوێدییەكان بوو لە كوردستان".

سوێدییەكان و ئەو كوردانەی وڵاتینامەی سوێدییان هەیە، رۆڵێكی كارایان لە ئاوەدانكردنەوەی كوردستاندا هەبووە. پێشتر رادیۆی سوێد كە رادیۆی فەرمیی دەوڵەتە، لە راپۆرتێكدا بەنێوی "سوێدییەكان فڕۆكەخانەیەكی جیهانییان بنیات نا"، باسی رۆڵی دوو كەسایەتی سوێدیی كردبوو لە دروستكردنی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێردا، ئەوانیش میكائیل هینریكسۆن و تاهیر هەورامی بوون. هەورامی یەكەمین بەڕێوەبەری فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر بوو.

میكائیل هینریكسۆن كە ئێستا بەڕێوەبەری پڕۆژەیە لە دەستەی فڕۆكەوانیی مەدەنی سوێدی LFV ، دەڵێت 11 ساڵ بەر لە ئێستا كارمان لەو فڕۆكەخانەیەدا كرد كە ئێستا یەكێكە لە فڕۆكەخانە ناسراوەكانی جیهان.

كوردی سوێد لە سیاسەتی كوردستاندا

لەنێو ئەندامانی مەكتەب سیاسی و سەركردایەتی پارتی، یەكێتی و بزووتنەوەی گۆڕاندا وەك سێ هێزی سەرەكیی هەرێمی كوردستان، زیاتر لە 12 كەسی خاوەن رەگەزنامەی سوێدی هەن.

سیامەند كە پێشتر لە سوێد ژیاوە و ئێستا بۆ كاری حیزبەكەی گەڕاوەتەوە كوردستان، دەڵێت "سوێد وڵاتی دووەممە و لەگەڵ كوردستان جیاوازیی ناكەم" هەروەها گوتیشی "بە شانازییەوە بەشێك لە داهاتەكەم لە سوێد خەرج دەكەم".

ئانیكا ئیندرشۆن كە سەرباری كارە سیاسییەكەی لە دامەزراوەی باج كار دەكات، دەڵێت "زۆربەی ئەو سوێدیانەی چوونەتەوە كوردستان و كار و سیاسەت دەكەن، لەو مووچە و داهاتەی لە كوردستان دەستیان دەكەوێت، باج بە دەوڵەتی سوێد دەدەن".

لەكاتی فەرمانڕەوایی پارتی مۆدێرات كە پارتێكی راستڕەوە، كونسوڵگەریی ئەو وڵاتە لە هەولێر كرایەوە. كارڵ بیڵد، وەزیری پێشووی دەرەوەی سوێد كە بەرپرسێكی باڵای پارتی مۆدێراتە، پێشتر بە (رووداو)ی گوتبوو "بوونی ژمارەیەكی زۆری هاووڵاتیی سوێدی لە كوردستان، هانیداین بۆئەوەی كونسوڵخانە بكەینەوە".

هەر ئەو بەرپرسەی پێشووی حكومەتی سوێد لەكاتی گفتوگۆی لەگەڵ بەرپرسێكی باڵای پارتی دیموكراتی كوردستان گوتبووی "لە سوێد كوردستانێكی بچووك هەیە و دەمانەوێت لە كوردستانیش سوێدێكی بچووك بنیات بنێین".

بێڵد بەشداریی كوردی سوێدی لە حوكمڕانیی كوردستاندا بە سەركەوتن بۆ وڵاتەكەی وەسف كردبوو.

ئانیكا ئیندرشۆن دەڵێت "لەسەر ئاستی كەسی و وەك سەردان و وەك شاندی فەرمی، كاتێك سوێدییەكان دێنە كوردستان، هەست بە غەریبی ناكەن".

26/5/2016

 

سەرچاوەیەکی سیاسی ئاشکرای کرد، بەعسییەکانی عێراق خۆیان لە سەرۆکی حزبی دەعوەی ئیسلامی نزیک دەکەنەوە و کار بۆ دابەشکردنی عێراق بەسەر هەردوو بەرەی نووری مالیکی و حەیدەر عەبادی دەکەن.
سەرچاوەیەکی سیاسیی باڵا لە هەرێمی کوردستان بۆ (باسنیوز)ی ئاشکرا کرد: “چەند سەرکردەیەکی بەعسیی عێراقی، خۆیان لە ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا نزیک کردووەتەوە کە نووری مالیکی، سەرۆکی حزبی دەعوەی ئیسلامی سەرۆکایەتی دەکات”. ڕوونیشی کردەوە، ئەو خۆنزیککردنەوەیە، بەو مەبەستەیە کە بەرەیەک لە دژی حەیدەر عەبادی، سەرۆک وەزیرانی عێراق و پەرلەمانی عێراق دروست بکەن.
بەپێی زانیارییەکانی سەرچاوە سیاسییەکە، ئێستا هەریەک لە لایەنگرانی عەبادی، هەریەک لە ڕێکخراوی بەدرە کە هادی عامری ئەمیندارێتی دەکات، لەگەڵ سەلیم جبووری، سەرۆکی پەرلەمانی عێراق و عەمار ئەلحەکیم، سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای ئیسلامیی عێراق.
هەر لەمبارەیەوە د. عەرەفات کەرەم، ئەندامی فراکسیۆنی پارتی دیموکراتیی کوردستان لە پەرلەمانی عێراق، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “کورد ناچێتە پاڵ هیچ یەکێک لەم دوو بەرەیەوە، بەڵام دیارە کە تا دێت، پەیوەندیی ئەم دوو بەرەیە توندتر دەبێت”. گوتیشی: “ئێستا ململانێکەیان لەسەر ئەوەیە کە کامە لەم دوو بەرەیە، پشکی زیاتر بۆ خۆیان مسۆگەر دەکەن”.

25/5/2016

 

مەرجەعی باڵای ئایینی شیعە لە عێراق، پەیامێك ئاراستەی هێزە ئەمنییەكان و حەشدی شەعبی دەكات لە فەللـوجە و داوایان لێدەكات لە ئۆپەراسیۆنی كۆنترۆڵكردنەوەی شارۆچكەی فەللـوجە پابەندی رێنماییە سەربازییەكان بن.

عەبدولمەهدی كەربەلایی، نوێنەری عەلی سیستانی، مەرجەعی باڵای ئایینی شیعە، لە  لێدوانێكی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند "داوا لە هێزە ئەمنییەكان و حەشدی شەعبی دەكەین لە ئۆپەراسیۆنی سەربازی كۆنترۆڵكردنەوەی شارۆچكەی فەللـوجە پابەندی رێنماییەكانی مەرجەعی باڵابن".

كەربەلایی هەروەها گوتی "عەلی سیستانی لە راسپاردەكانیدا جەخت لەسەر گرنگی پەباندبوونی هێزە ئەمنییەكان بە رێنماییەكانی جیهاد دەكاتەوە و دەڵێت، جەنگ رەوشتی خۆی هەیەو تەنانەت دەبێ لەگەڵ غەیرە موسڵمانانیش رەچاوبكرێت".

رۆژی دووشەممە 22/5/2016 حەیدەر عەبادی، فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكان ئۆپەراسیۆنی كۆنترۆڵكردنەوەی شارۆچكەی فەللـوجەی لەدەست چەكدارانی داعش راگەیاند، كە لە كۆتایی ساڵی 2013 دوای كشانەوەی هێزە ئەمنییەكان كۆنترۆڵیان كردووە، داعش رێگە نادات خەڵكەكە شارۆچكەكە جێبێڵن و وەكو قەڵغانی مرۆیی بۆ مانەوەی خۆی بەكاریان دێنێت‌.

رۆژی چوارشەممە 25-5-2016، فەرماندەی پۆلیسی ئیتحادی رایگەیاند، لەچوارچێوەی ئۆپەراسیۆنەكانی كۆنترۆڵكردنەوەی شارۆچكەی فەللـوجە، هێزە ئەمنییەكان لە پێشڕەی بەردەوامن و لەماوەی 3 رۆژی رابردوودا 163 چەكداری داعش كوژراون.

25/5/2016

haji smail ilxanizade

 

یەکشەمبە رێکەۆتی ٢٧ جۆزەردانی ١٣٩٥هەتاویی، بەرامبەر بە رێکەۆتی ٢٢/٥/٢٠١٦ زاینی، حاجی سمایل ئاغای ئێلخانیزادە، وەزیری رێگاوبانی کۆماری کوردستان، لە شاری بۆکان کۆچی دوایی کرد.

هەر وەکی گشت لایەک ئاگادارن حاجی سمایل‌ئاغای ئێلخانیزادە لەسەردەمی کۆماری کوردستان‌دا وەزیری رێگاوبان لە کابینەی دەولەتی کۆماری کوردستاندا بوو. کۆماری کوردستان دەگەل ئەوەش لە تەمەنی کورتی خۆیدا، لەپێناۆ دەستەبەرکردنی باشبژێویی گشت رەهەندی خەلکی کوردستان، هەموو توواناییەکانی وەگەرخستبوو، بەلام بەداخەوە لە بەدشانسی کورد کۆمار دوای یازدە مانگ تێکۆشان رووبەرویی زەخت و هێرشی دوژمنانی کورد هاتەوە و لەئەنجامدا ناحەزان دوای ١١ مانگ تووشی روخانیان هێنا، و خەلکی کوردستان و بە تایبەت رێبەرانی کۆماری کوردستان دەگەل سیاسەتی ئیعدام، تەبعید، زیندان و ئەشکەنجەی کاربەدەستانی تاران رووبەروو بوونەوە.

حاجی سمایل ئاغای ئیلخانیزادە یەکێک لەۆ کەساییەتیە بەرچاوانە بوو، کە دوای بەدوای رووخانی کۆمار تووشی زەخت و ئازاری بەردەوامی رژیمی پاشایەتی ئێران هاتبۆوە، بەلام دەگەل تەحەموولی هەموو زەخت و فشارەکان، بەردەوام وەک رێبەرێکی سەردەمی کۆمار، قورس و قایم و وەفادار بە بنەما فیکر و فەلسەفیەکانی سەردەمی کۆمار و پێشەوا، مابۆوە و هەموو ژیانی لەپێناۆ ناساندنی کۆمار و ئاراستەکردنی ئامۆژگاری و ئازموونەکانی خەباتی سەروەریسازی نەتەوەیی تەرخان کردبوو.

بزوتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان، هەوالی کۆچی دوایی حاجی سمایل ئاغا بە خەسارێکی گەورە پێناسە دەکات، و پێوایە بە کۆچی دوایی ئەم رێبەرە، کورد دوایین کەسایەتی رێبەر و شایەتحالی رووداوەکانی سەردەمی کۆماری کوردستان لەدەست دەدات، بۆیە بزووتنەوەی کۆماریخوازن لەم پەیوەندییەدا، لەدستدانی ئەم کەساییەتیە بەرز و بەلیمەتە بە مایەی خەمباری و نیگەرانی بۆ گشت لایەک دەزانێ و هەربۆیەشە بەم بۆنەوەیە سەرخۆشی لە بنەمالەی بەرێزی ئیلخانیزادە،و گشت خەلکی کوردستان بە تایبەت خەلکی شاری بۆکان ئاراستە دەکات، و لە خۆدای گەۆرە داواکارە، روحی ئازیزی کۆچکردوو بە بەهەشتی بەرین شاد بکات و عەزیزان و یارانی لە بەلا و مووسیبەتی عەرزی و ئاسمانی بەدوور رابگرێ.

شوورای هەماهەنگی/ بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان

٢٧ جۆزەردانی ١٣٩٥هەتاویی

٢٢/٥/٢٠١٦ زاینی

 

محەمەدسدیق کەبوودوەند، چالاکوانی سیاسی و بەرپرسی زیندانی کراوی ڕێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان کە ماوەی زیاتر لە دە ڕۆژە بەهۆی زەخت و گوشاری ناوەندە ئەمنی و دادوەرییەکانی ئێران لەسەری، مانی لە خوادرن گرتووە، لە ڕۆژانی ڕابردوودا بەهۆی تێکچووونی باری تەندروستیی ڕەوانەی نەخۆشخانە کرا.

لەم بارەوە ڕێکخراوی بەرگری لە مافی مرۆڤی کوردستان ئەمڕۆ سێشەممە بە بڵاوکردنەوەی ڕاگەیەندراوێک باسی ڕەوشی تەندروستی و چۆنیەتیی هەڵسوکەوتی بەرپرسانی ئەمنی و دادوەریی ئێرانی لە بەرانبەر محەمەدسدیق کەبوودوەند کردووە.

لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە: "پاش تێکجوونی باری تەندروستیی کەبوودوەند داواکاری گشتیی تاران دەستبەجێ بڕیاری ڕەوانەکردنی بۆ نەخۆشخانە و دیدار لەگەڵ بنەماڵەکەی دەدات، لەلایەکی دیکەشەوە کەبوودوەند بە مەرجی پێنەدانی دەرمانی خۆراکی قەبووڵی دەکات بڕواتە نەخۆشخانە."

لە درێژەدا هاتووە "لە کاتێکدا پزیشک و داواکاری گشتی بڕیاراین داوە بیبەنە نەخۆشخانەی تاڵەقانی، بەڵام هێزە ئەمنییەکان بردوویانەتە نەخۆشخانەی ئیمام خومەینی و بەم بۆنەشەوە بنەماڵەکەی بۆ پرس و جۆکردن و دیتنەوەی جێگەی خەواندنی لە نەخۆشخانە، چەندین نەخۆشخانەی تاران بگەڕێن و ئەمەش بووەتە هۆی نیگەرانییان و سەرەنجام سەردانی نەخۆشخانەی ئیمام خۆمەینی دەکەن."

لە بەشێکی راگەیەندراوەکەدا هاتووە "کە کەبوودوەنە بەهۆی فێڵ کردنی لێی و شکاندنی بڕیاری داواکاری گشتی لە خواردن و بەکارهێنانی دەرمان خۆی بواردووە و هێزە ئەمنی و پزیشکییەکان ویستوویانە بە زۆر پێی بدەن کە ئامادە نەبووە."

لە کۆتایی ڕاگەیەندراوەکەی ڕێکخراوی بەرگری لە مافی مرۆڤی کوردستاندا هاتووە: "هێزە ئەمنییەکان مەرجیان بۆ چاوپێکەوتنی کەبوودوەن لەگەڵ بنەماڵەکەی بە حزووری ئەوان بووە، کە ئەمەش بووەتە هۆی ناڕەزایی توندی ئەوان و لە ئەنجامدا بەبێ چاوپێکەوتن نەخۆشخانەی بەجێ هێشتووە و کەبوودوەندیش بەبێ چاوپێکەوتنی بنەماڵکەی گەڕێندراوەتەوە زیندانی ئێڤین."

24/5/2016

 

دوای 1460 رۆژ كابینەی نۆیەمی ئێران دوایین رۆژی كارییان لە پەرلەمان ڕادەپەرێنن و دواتر ھۆڵی پەرلەمان بە یەكجاری بۆ پەرلەمان تارانی خولی دەیەم جێ دێڵن.

بە بۆنەی داویین رۆژی کاریی کابینەی نۆیەمی پەرلەمانی ئێران، ئەمڕۆ دووشەممە (23.5.2016)، سەرجەم ئەندامانی پەرلەمان لە كابینەی نۆیەم لە دەوری یەكتر كۆبوونەوە و دوایین وێنەی گشتیی خۆیان بۆ یادگاری گرت و سبەینێش دوایین رۆژی كارییان لە ھۆڵی پەرلەمانی ئێران دەبێت.

نزیك بە سێ مانگ لەمەوبەر دەیەمین خولی ھەڵبژاردنی پەرلەمانی ئێران بەڕێوە چوو كە تێیدا ریفۆرمخوازان بە سەرۆكایەتیی محەمەدڕەزا عارف، زۆرینەی كورسییەكانی پەرلەمانیان دەستەبەر کرد.

پەرلەمانی نۆیەم دوای چوار ساڵ واتە 1460 رۆژ كۆتایی بە كارەكانی دێنێت.

24/5/2016

 

 

خەڵكی ئێران بەوردی چاودێری بانگەشەکانی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا دەکەن. بەهۆی خاوبوونەوەی ناکۆکییەکانی تاران و واشنتن لە سەردەمی سەرۆکایەتی باراک ئۆباما و حەسەن روحانی و هەروەها رێککەوتنی ئەتۆمی ئێران و گرووپی پێنج کۆ یەک، زۆربەی ئەو کەسانەی کە لەم ڤیتییەدا قسەیان کردووە دەڵێن، ئێرانییەکان پشتگیری لە کاندیدی دیموکراتەکان، هیلاری کلینتن دەکەن. ئەوان دەڵێن، کاندیدی کۆمارییەکان، دۆناڵد ترەمپ ئەگەر ببێتە سەرۆک، پەیوەندییەکانی دوو وڵات بەرەو ناکۆکی و دژایەتی زیاتر دەچێت.

هیلاری کلینتن و دۆناڵد ترەمپ بوونەتە دوو کاندیدەکانی یەکەمی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا، هەڵبژاردنەکانی ئەمریکاش جێگەی بایەخی خەڵکی ئێرانن و ئێرانییەکان بە وردی چاودێری کەمپەینی هەڵبژاردنەکان دەکەن.

بانگەشەکانی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا مانشێتی زۆربەی میدیاکانی ئێرانی داگیرکردوون، لە گۆڕەپانی ئینقلان لە تاران خوێنەران دەیانەوێت زیاتر لەسەر ئەو کەسە بزانن کە دەبێتە سەرۆکی داهاتووی ئەمریکا ، جگە لەوەش چەند ساڵێکە کتێبەکانی دۆناڵد ترەمپ لەئێران دەستدەکەوێت و خەڵک دەتوانێت بیخوێنێتەوە .

گولشەن، دانیشتووی تاران دەڵێت "کۆمارییەکان؟ نا هەرگیز، نامەوێت ئەوان ببەنەوە، ئەوان توندئاژۆ و خاوەن سیاسەتێکی زبرن، من پێمباشە دیموکراتەکان براوەی هەڵبژاردن بن، بەڵام هیلاری کلینتن زۆر گونجاو نییە بۆ پۆستە، هێشتا بێرنی ساندەرس لەو باشترە".

سەرەڕای ئەوەی چەند مانگێکی ماوە رووخساری سەرۆکی داهاتووی ئەمریکا دەرکەوێت، بەڵام ئێرانییەکان لە ئێستاوە دەیانەوێت سیاسەت و رووئیای ئەو سەرۆکە بزانن و خۆیانی بۆ وەڵامدانەوەی ئامادە بکەن .

24/5/2106

 

فراكسیۆنی پارتی لە پەرلەمانی عێراق هۆشداری دەدات لە تێكچوونی تەواوی رەوشی عێراق. فراكسیۆنی یەكێتیش "پاشماوەی بەعسییەكان و سەدرییەكان بە پاڵپشتیی وڵاتانی كەنداو" بە ئەنجامدەری خۆپیشاندان دەزانێت.

خەسرۆ گۆران، سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان رایگەیاند كە "هەر كاتێك رەوشی بەغدا گونجاو بێت، دانیشتنی پەرلەمان هەبێت و هیچ هەڕەشەیەك لەسەر پەرلەمانتارانی كورد نەبێت، ئەوا پەرلەمانتاران دەگەڕێنەوە بەغدا".

ئەوە لەكاتێكدایە كە سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی دەڵێت لە بەغدا رەوشێكی زۆر نالەبار هەیە، ئەستەمە دانیشتنی پەرلەمان بكرێت و پرۆسەی سیاسی لە بەغدا بەسروشتی بەڕێوەبچێت. رەوتی سەدر سوورن لەسەر ئەو گۆڕانكاریانەی كە دەیانەوێت بكرێت، لە كاتێكدا سەدرییەكان نوێنەرایەتی هەموو عێراق ناكەن و دەیان هێز و لایەنی دیكەی عێراقی لە گۆڕەپانەكەدا هەن.

سەرۆكی فراكسیۆنی پارتی دیموكراتی كوردستان لەگەڵ ئەوەی هیوابڕاو نەبووە، بەڵام هۆشداری دەدات كە ئەگەر رەوشەكە بەم شێوەیەی ئێستا بەردەوام بێت و حكومەتی عێراق نەتوانێت كۆنترۆڵی بكات، ئەوا ئەگەری هەیە بە یەكجاری لە كۆنترۆڵ دەربچێت.

پاشنیوەڕۆی رۆژی هەینی 20/5/2016، خۆپیشاندان لە شاری بەغدا دەستیپێكردەوە، بەهۆی ئەوەی خۆپیشاندەران هێرشیان كردە سەر ناوچەی سەوز و دەروازەكانی ئەو ناوچەیان شكاند، گرژی و ئاڵۆزی هاتە ئاراوە و بەهۆیەوە 3 كەس كوژران و نزیكەی 600 كەسیش برینداربوون، دواتریش خۆپیشاندان و مانگرتن چەند پارێزگایەكی دیكەی گرتەوە وەك بابل، زیقار و بەسرە.

شوان داودی، گوتەبێژی فراكسیۆنی یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە پەرلەمانی عێراق بە (رووداو)ی گوت "پاشماوەی بەعسییەكان و سەدرییەكان بە پاڵپشتی وڵاتانی كەنداو ئەنجامدەری خۆپیشاندان و مانگرتنەكانن و منداڵانی هەژار و رەش و رووت بۆ جێبەجێكردنی ئەجێنداكانیان بەكاردەهێنن".

داودی بەڵگە بۆ قسەكانی دێنێتەوە و دەڵێت "رۆژی 18ی مانگ، گروپی نەوەكانی شۆڕشی بیست كە كۆنە بەعسییەكانن، لە بەیاننامەكەدا رایانگەیاند رۆژی 20ی مانگ قسەی خۆیان دەبێت. رەوتی سەدریش بە تەنیا ماوەتەوە و لە هیچ بەرەیەك نەماوە، نە بەرەی مانگرتووان و نە پەرلەمانتارانی دیكە، متمانەیان پێناكەن، بۆیە دەیانەوێت سوود لە شەقام وەربگرن".

سەبارەت بەكاتی گەڕانەوەشیان بۆ بەغدا، داودی گوتی "هەركاتێك دۆخەكە ئاسایی بووەوە و لایەنەكان رێككەوتن، ئامادەین بگەڕێینەوە بەغدا و پێشبینی دەكەم مانگی داهاتوو پەرلەمان كۆببێتەوە".

لەلایەكی دیكەوە سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسلامی پێیوایە ئەوەی ئێستا روودەدات كێشەی نێو ماڵی شیعەكانە، نابێت كورد خۆی تێوەبگلێنێ‌ "ئەو كێشەیە رەهەندێكی قووڵی هەیە و لەنێوان مەرجەعی شیعەی عێراقی و ناعێراقییە، پەیامی خۆپیشاندەرانیش لە ناوچەی سەوز زۆر روون و ئاشكرا بوو كە گوتیان ئێران بۆ دەرەوە، بەغدا ئازاد و سەربەخۆ دەمێنێتەوە".

ئەحمەدی حاجی رەشید، سەرۆكی فراكسیۆنی كۆمەڵی ئیسلامی لە پەرلەمانی عێراق هەروەها گوتی كە تاوەكو رەوشی بەغدا سەقامگیر نەبێت و گەرەنتی ئەمنی و سیاسی وەرنەگرن، ناگەڕێنەوە بەغدا. بەدووریشی زانی پەرلەمان لەم كاتەدا كۆببێتەوە.

مەسعود حەیدەر، پەرلەمانتاری بزووتنەوەی گۆڕانیش دەڵێت ئەو كێشەیەی ئێستا بە پلەی یەكەم لە نێوان رەوتی سەدر و حزبی دەعوەدایە، هەركاتێك لایەنە شیعەكان نێوماڵی خۆیان یەكخستەوە، ئەوە پرۆسەی سیاسی دەكەوێتەوە سەر رێچكەی خۆی.

مەسعود حەیدەر، گەشبینە بەوەی ئەو دۆخە نائاساییە چارەسەر دەبێت و لە ماوەی چەند هەفتەیەكی دیكەدا رەنگە پەرلەمان كۆببێتەوە و گۆڕانكارییەكانی حكومەت بكرێ‌، گوتیشی كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و وڵاتانی دراوسێ، رێگا نادەن دۆخی عێراق تێكبچێ و شەڕی دژی داعش شكست بهێنێ، چونكە كاریگەریی خراپی بۆ سەر وڵاتانی دراوسێ و ناوچەكەش دەبێت.

هاوكات شاخەوان عەبدوڵڵا، بڕیاردەری لێژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق بە (رووداو)ی راگەیاند كە شەڕی نێوخۆیی شیعە – شیعە زۆر نزیكە و پێشبینی دەكرێت هەر كات و ساتێك رووبدات. گوتیشی كە نابێت كورد جارێكی دیكە ببێتەوە بە هەوێنی یەكڕیزیی عێراق، دوای رووداوەكانی ئەم رۆژانە، دەبێت كورد مەرجێكی دیكە بۆ گەڕانەوە بەغدا زیاد بكات، داوا بكات تا نێو ماڵی شیعە رێكنەكەون داوای رێككەوتن و گەڕانەوە لە كورد نەكرێت.
شاخەوان عەبدوڵڵا پێیوایە داعش سوودی لەو رەوشەی بەغدا بینیوە و دەڵێت "داعش زیرەكانە كات و شوێنی تەقینەوەكان دیاری دەكات، پێشتر تەقینەوەكانی زیاتر لە پشتێنەی بەغدا دەكرد، بەڵام ئێستا بۆ رۆژهەڵاتی بەغدا و ناوچەی سەدری گواستووەتەوە و دەیانەوێت سەدر بورووژێنن و وای نیشان بدەن كە حكومەت و وەزارەتی ناوخۆ ناتوانن ئاسایش بپارێزن".

24/5/2016

 

یەکێتی نیشتمانی کوردستان و بزووتنەوەی گۆڕان، تائێستا لەسەر دیاریکردنی کۆمیتەیەکی هاوبەش بۆ جێبەجێکردنی رێکەوتنی نێوانیان پێکنەهێنراوە و ئەندامێکی سەرکردایەتی ئەو حزبەش دەڵێت: "ئەوە یەکەم هەنگاوە بۆ جێبەجێکردنی رێککەوتەکە".

بڕیار وابوو لەدوای واژۆکردنی رێککەوتنی گۆڕان و یەکێتی، کۆمیتەیەکی هاوبەش لەنێوان هەردوولا دروست بکرێت بۆ جێبەجێکردنی رێککەوتنەکە، بەڵام تائێستا هەردوولا لەسەر دیاریکردنی کۆمیتەکە رێک نەکەوتوون، فەرید ئەسەسەرد، ئەندامی سەرکردایەتی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان بە (باسنیوز)ی راگەیاند: بۆ سەرپەرشتیکردنی رێککەوتنەکە دەبوو لێژنەیەکی باڵا (سەرکردایەتی هاوبەش)، لەنێوان هەردوولا پێکبهێنرایە بەمەبەستی سەرپەرشتی کردنی بڕگە و خاڵەکانی رێککەوتنەکە، گوتی: "بۆیە تائێستا ئەو لێژنە پێکنەهێنراوە، چونکە پێویستی بەکۆبوونەوەی سەرکردایەتی هەردوولا هەیە".
بەپێی زانیاری (باسنیوز)، یەکێتی و گۆڕان بڕیاریان دابوو بەشێوەی کۆمیتەی هاوبەش گفتووگۆ لەگەڵ لایەنەکان بکەن، بەڵام دوای بانگەوازی پارتی بەوەی بەجیا لەگەڵ گۆڕان و یەکێتی گفتووگۆ دەکەن، هەردوولا بڕیاریان داوە کاری کۆمیتەکە دوابخەن بۆ دوای گفتووگۆکان

23/5/2016

سەرۆکی فەرەنسا رایدەگەیەنێت، کە هاوکارییە سەربازییەکانی وڵاتەکەی بۆ هێـزەکانی پێشمەرگەی کوردستان ”بەردەوام دەبن“.

 


بەپێی راگەیەندراوێکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، کە لە ماڵپەڕی فەرمیی حکوومەت بڵاو کراوەتەوە، شاندێکی سیاسی و سەربازیی ھەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتیی سەفین دزەیی، گوتەبێژی حکومەتی ھەرێمی کوردستان لەگەڵ فرانسوا ئۆلاند، سەرۆکی فەرەنسا کۆبوونەوە.

لە کۆبوونەوەکەدا، کە لە کۆشکی ئێلیزێ (کۆشکی سەرۆکایەتیی فەرەنسا) بەڕێوەچوو، فرانسوا ئۆلاند و شاندی کوردستان شەڕی دژی رێکخراوی توندڕەوی داعش، ھەماھەنگیی نێوان ھەولێر و پاریس، قەیرانی دارایی و قەیرانی سیاسی عێراق تاوتوێ کراون.

سەرۆکی فەرەنسا لە گوتەیەکدا وێڕای سوپاسکردنی هێزی پێشمەرگە لەبەرامبەر شکست پێهێنانی داعش، رایگەیاندووە، کە فەرەنسا بەردەوام دەبێت لە پشتگیریکردنی هەرێمی کوردستان و گوتویەتی، ”ھاوکارییە سەربازییەکانمان بۆ ھێزی پێشمەرگە بەردەوام دەبن“.

شاندەکەی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، کە بە سەردانێکی فەرمی و بە ئەندامێتی سیروان بارزانی، فەرماندەی میحوەری گوێڕ - مەخمووری هێزی پێشمەرگە و شێخ جەعفەر شێخ مستەفا، فەرماندەی یەکەی 70ـی وەزارەتی پێشمەرگە و ژمارەیەک فەرماندەی دیکە سەردانی فەرەنسایان کردووە، سوپاسی گەل و حکوومەتی فەرەنسایان لە بەرامبەر هاوکارییەکانیان بۆ کوردستان کردووە.

دوای هێرشی داعش بۆ سەر کوردستانی باشوور، فەرەنسا بە ناردنی راوێژکاری سەربازی و کەلوپەلی سەربازیی و تەقەمەنی، هاوکاریی هێزەکانی پێشمەرگە دەکات.

23/5/2016

 

 

ئەلێکساندەر نۆڤاک، وەزیری وزەی رووسیا لە وەڵامی پرسیارێکی تۆڕی میدیایی رووداودا پێشبینی كرد نرخی هەر بەرمیلێک نەوت لەمساڵدا  40 بۆ 50 دۆلار بێت. وەزیری وزەی رووسیا ئاماژەی بەوەش کرد ئەو رووداوانەی لە نەیجیریا و کوێت و کەنەدا روویاندا، کاریگەرییان لەسەر نرخی نەوت هەبووە. 

ئەلێکساندەر نۆڤاک، وەزیری وزەی روسیا  بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت "پێشبینی کردن بۆ نرخی نەوت ئاسان نییە، بەڵام کۆمەڵێک هۆکار هەن دەتوانین پێشبینییان لەسەر بکەین، من وەک خۆم پێموایە نرخی هەر بەرمیلێک نەوت لەمساڵدا  40 بۆ 50 دۆلار دەبێت، ئێمە دەبینن بەرهەمهێنانی نەوت لە هەندێک لە وڵاتان کەمیکردووە، لەبەرامبەریشدا لە مانگی ئەپرێڵ لە هەندێک وڵاتی دیكە بەرهەمهێنانی نەوت زیادی کردووە بەتایبەتی وڵاتانی ئۆپێک."

وەزیری وزەی رووسیا لە دریژەی وڵامەکەیدا بۆ تۆڕی میدیایی رووداو، ئەو هۆکارانەی ئاشکراکرد کە کاریان کردووەتە سەر بەرزی و نزمی نرخی نەوت. بەگوتەی ئەو "کۆمەڵێک هۆکار هەن کاریگەری لەسەر نرخی نەوت دەکەن، هەندێکیان هۆکاری بنچینەین و هەندێکیشیان هۆکاری کتوپڕن، وەک ئەو رووداوانەی لە نەیجیریا و کوێت و کەنەدا روویاندا، هەروەها نابێت لەبیری بکەین یاریکەرەکانی نەوت لە بازاڕی جیهانیدا کاریگەری زۆریان هەیە، بۆیە دەتوانم بڵێم بارودۆخەکە ئاڵۆزە".

رووسیا و زۆر لە وڵاتانی خاوەن نەوت سەرچاوەی سەرەکی داهاتیان پشتی بە نەوت بەستووە، بۆیە دابەزینی نرخی نەوت زیانێکی گەورەی لێداون. ئەلێکساندەر تارناڤسکی، جێگری سەرۆکی لیژنەی بودجە و باج لە پەرلەمانی رووسیا دەڵێت "یەک چارەسەر هەیە ئەویش ئەوەیە نابێت سەرچاوەی سەرەکی ئابووری وڵات نەوت بێت، بەڵكو دەبێت سەرچاوەکانی داهات زۆر بکرێن، وڵاتانی بەریتانیا و ئەڵمانیا نەوتیشیان نییە و دەتوانن زۆر بەباشی بژین".

بەرزی بوونەوەی نرخی نەوت بۆ چل و هەشت دۆلار لەدوای ئەو داشکانە گەورەیەی کە ئەمساڵ بەخۆیەوە بینی، تاڕادەیەک سرەوتی بە ئابووری وڵاتانی خاوەن نەوت داوەتەوە.

23/5/2016

 

 

شاندێکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان کە بۆ فیستیڤاڵی کان چونەتە فەڕەنسا، بڕیارە لەگەڵ سەرۆکی ئەو وڵاتە کۆببنەوە و داواکارییەکانی تایبەت بە پێشمەرگەی پێ بگەیەنن.
بەپێی زانیارییەکانی (باسنیوز) لە سەرچاوەیەکی ئاگادارەوە دەستی کەوتووە، شاندێکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بە ئەندامێتیی شێخ جەعفەر شێخ مستەفا، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی حەفتا و سیروان بارزانی، فەرماندەی گشتیی میحوەری گوێڕ - مەخموور، لەگەڵ سەفین دزەیی، گوتەبێژی فەرمیی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، بە مەبەستی بەشداریکردن لە فیستیڤاڵی کان، سەردانی فەڕەنسایان کردووە، بڕیارە ئەمڕۆ یەکشەممە (22\5\2016)، سەردانی فرانسوا هۆلاند، سەرۆکی فەڕەنسا بکەن. سەرچاوەکە ئەوەشی ئاشکرا کرد کە لە دیدارەکەی نێوان شاندی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و سەرۆکی فەڕەنسا، پەیامی هێزی پێشمەرگەی کوردستان بە فەڕەنسا دەگەیەنن و داوای هاوکاریی زیاتر بۆ هێزی پێشمەرگەی کوردستان دەکەن.

هەر لەمبارەیەوە، جەبار یاوەر، ئەمنیداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگە، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “ئەو شاندە لە فەڕەنسان، بەڵام نازانرێت لە بەرنامەی سەردانەکەیاندا بە دیاریکراوی چی باس دەکرێت؟ چونکە ئەوان بۆ بەشداری لە فیستیڤالی کان چوونەتە فەڕەنسا”.

22/5/2016

 

شاندێکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان کە بۆ فیستیڤاڵی کان چونەتە فەڕەنسا، بڕیارە لەگەڵ سەرۆکی ئەو وڵاتە کۆببنەوە و داواکارییەکانی تایبەت بە پێشمەرگەی پێ بگەیەنن.
بەپێی زانیارییەکانی (باسنیوز) لە سەرچاوەیەکی ئاگادارەوە دەستی کەوتووە، شاندێکی حکوومەتی هەرێمی کوردستان بە ئەندامێتیی شێخ جەعفەر شێخ مستەفا، فەرماندەی گشتیی هێزەکانی حەفتا و سیروان بارزانی، فەرماندەی گشتیی میحوەری گوێڕ - مەخموور، لەگەڵ سەفین دزەیی، گوتەبێژی فەرمیی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، بە مەبەستی بەشداریکردن لە فیستیڤاڵی کان، سەردانی فەڕەنسایان کردووە، بڕیارە ئەمڕۆ یەکشەممە (22\5\2016)، سەردانی فرانسوا هۆلاند، سەرۆکی فەڕەنسا بکەن. سەرچاوەکە ئەوەشی ئاشکرا کرد کە لە دیدارەکەی نێوان شاندی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و سەرۆکی فەڕەنسا، پەیامی هێزی پێشمەرگەی کوردستان بە فەڕەنسا دەگەیەنن و داوای هاوکاریی زیاتر بۆ هێزی پێشمەرگەی کوردستان دەکەن.

هەر لەمبارەیەوە، جەبار یاوەر، ئەمنیداری گشتیی وەزارەتی پێشمەرگە، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “ئەو شاندە لە فەڕەنسان، بەڵام نازانرێت لە بەرنامەی سەردانەکەیاندا بە دیاریکراوی چی باس دەکرێت؟ چونکە ئەوان بۆ بەشداری لە فیستیڤالی کان چوونەتە فەڕەنسا”.

22/5/2016

 

عامر ئەلمورشدی، ئەمینداری گشتی گردبوونەوەی عێراقی نوێ رایگەیاند، تا مەسعود بارزانی لوتکەی دەسەڵاتی هەرێمی کوردستان بێت، هەوڵی سەرکردەکانی عێراق بۆ رازیکردنی کورد بە مانەوەیان لە چوارچێوەی عێراقدا، هیچ بەرهەم و سوودێکی نابێت.

ئەلمورشدی گوتی: "کورد پەرلەمانتار، وەزیر، باڵاترین پۆست و بودجەیەکی جێگیریان لە دارایی عێراق هەیە، رێگاش نادەن سەرۆکوەزیرانی عێراق یەک پۆلیس و فەرمانبەر لە کوردستان دابمەزرێنێت، سەرەڕای هەموو ئەمانەش سەرکردەکانی کورد شەو و روۆژ داوای جیابوونەوە دەکەن".

ئەمینداری گشتی گردبوونەوەی عێراقی نوێ دەڵێت: "ئەگەر نیوەی عێراقیش بدرێتە کورد، ئەوا دەوڵەتی خۆیان هەر رادەگەیێنێنن، بۆیە ئەگەر بڕیاری گەل و سەرکردەکانی کوردستان دامەزراندنی دەوڵەتی کوردبێت، ئەوا با دوو درواسێی باشبین، هەروەک چۆن بارزانی لە رۆژانی رابردوو باسی کردبوو".

21/5/2016

 

لە تورکیا رۆژی دووشەممە کۆبوونەوەی لووتکەی مرۆیی جیهان بە ئامادەبوونی سەرۆکی وڵاتان و بە بەشدارى 175 وڵات بەڕێوەدەچێت. لووتکەکە بە گوتاری سەرۆککۆماری تورکیا و سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان دەستپێدەکات.

رەسەن رەمزی، پەیامنێری رووداو لە ئیستەنبوڵ رایگەیاند، رۆژی دووشەممە 23-5-2016، کۆبوونەوەی لووتکەی مرۆیی جیهان بە ئامادەبوونی سەرۆکی وڵاتان دەست بە کارەکانی دەکات، هاوکات هەموو ئامادەکارییەکی ئەمنی و ئیداری بۆ کۆبوونەوەکە كراوە.

پەیامنێری رووداو ئاماژەی بەوە کرد، لە کۆبوونەوەی لووتکەی مرۆیی جیهاندا هەریەک لە ئەنگێلا مێرکڵ، راوێژکاری ئەڵمانیا، ئەمیری کوەیت، سەرۆککۆماری نێجیریا و سەرۆکوەزیرانی لوبنان بەشدار دەبن.

لەبارەی بەشداریکردنی وڵاتانیش لە لووتكەكە، رەسەن رەمزی گوتی" 175 وڵات بەشداری لە لووتکەکەدا دەکەن، لەنێو ئەو وڵاتانەدا 23 وڵات لەسەر ئاستی سەرۆکی وڵات، 23 وڵات لەسەر ئاستی سەرۆکوەزیران و 50 وڵاتیش لەسەر ئاستی وەزیرانی دەرەوە نوێنەریان دەبێت.

پەیامنێری رووداو ئاماژەی بەوەش کرد، لووتکەکە قسەکردن دەبێت لەسەر ئاستی هاوکاریی مرۆیی و پرسی کۆچبەران، تورکیاش بەرنامەیەکی داناوە و داوای هاوکاریی نێودەوڵەتی لە وڵاتان دەکات بۆ پرسی کۆچبەران و قەیرانی کۆچبەری.

23/5/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان