فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2025-04-12-15-24-28 کۆچی دواییکرد و تەرمەکەی ناگەڕێندرێتەوە رۆژهەڵاتی کوردستان. رەنج پشدەری، چالاکڤانی کورد لە سوێد، ئەمڕۆ هەینی بە تۆڕی میدیایی رووداوی گوت: "سەید عەلی رەحیم پوور،...
2025-04-12-15-16-19ناوەڕاست لە عومان بە نێوەندگیری وەزیری دەرەوەی عومان دەستیان پێكردووە.  ئیسماعیل بەقایی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران لە راگەیەندراوێكدا وتوشیەتی، گفتوگۆكان بەشێوەی "ناڕاستەوخۆ" لەو شوێنەی كە پێشبینی...
2025-04-12-15-08-33 زیانی یەکجار زۆری پێکەتووە و دەبێت چاوەڕوان بکات لە یەمەن و عێراقیش هەمان زیان و خراپتریشی پێ بکرێت. لەهەمان کاتدا نایشارنەوە "ئەوان دژی گفتوگۆ لەگەڵ...
2025-04-12-15-08-28 زیانی یەکجار زۆری پێکەتووە و دەبێت چاوەڕوان بکات لە یەمەن و عێراقیش هەمان زیان و خراپتریشی پێ بکرێت. لەهەمان کاتدا نایشارنەوە "ئەوان دژی گفتوگۆ لەگەڵ...
2025-04-12-15-06-23 داواکاری تایبەت"ی ئەمریکای بۆ ئێران تێدابووە. ئەم داواکاریانە بریتین لە: داواکارییەکانی ئەمریکا لە ئێران 1- هەڵوەشاندنەوەی تەواوەتی بەرنامە ئەتۆمییەکەی ئێران. 2- وەستاندنی تەواو و پشتڕاستکردنەوەی سیاسەتی پاڵپشتیکردنی...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

hallanjaae

ڕێناس جاف

مێژووی مرۆڤایه‌تی به‌ درێژایی ته‌مه‌نی خۆی، گه‌لێک کاره‌سات و ڕووداوی دڵهه‌ژێن و تاڵی به‌خۆوه‌ بینیوه‌.په‌ڕتووک و کتێبه‌ مێژووییه‌کان ئه‌مه‌مان پێ ده‌ڵێن .به‌ڵام مه‌رگه‌بارانه‌که‌ی "هه‌ڵه‌بجه"‌ ،یه‌کێکه‌ له‌ تاڵترین مه‌رگه‌ساته‌کانی مێژووی مرۆڤایه‌تی و په‌ڵه‌یه‌کی بۆر و هه‌ره‌ ڕه‌شه‌ به‌نێوچاوانی ڕژێمی له‌ناوچووی به‌عسی سه‌ددامه‌وه‌ و ئه‌و تاوانه‌ دژه‌ مرۆییه‌ بۆ هه‌میشه‌ی دیرۆک نه‌خشی سه‌ر ڕووپه‌ڕی کتێبی مێژوو ده‌مێنێته‌وه‌.ڕۆژی 16ی سێی ساڵی 1988ی زایینی بێگومان یه‌کێکه‌ له‌ ڕۆژه‌ هه‌ره‌ ڕه‌شه‌کان بۆ گه‌لی کورد و بگره‌ یه‌ک له‌ دڵته‌زێنترین مه‌رگه‌ساته‌کانی سه‌ده‌ی بیسته‌میش تێیدا ڕووی دا. به‌و ڕۆژه‌ ڕه‌شه‌ ڕژێمی ناپاکی به‌عس به‌ 50 فڕۆکه‌ی جه‌نگیی و 4 بۆمبی 500 کیلۆییه‌وه‌ شاری "هه‌ڵه‌بجه‌"ی کیمیاباران کرد و بارانی مه‌رگی به‌سه‌ر مرۆ و دار و به‌ردی ده‌ڤه‌ره‌که‌ی شاره‌زووردا داباراند که‌ هه‌ر ده‌ستبه‌جێ پتر له‌ 5هه‌زار مرۆی بێ تاوان به‌ده‌م بۆمبه‌ کوشنده‌کانی سه‌رده‌مه‌وه‌ په‌ڕی گیانیان هه‌ڵوه‌ری و به‌ هه‌زارانیش بریندار بوون که‌ هێشتا پاش تێپه‌ڕینی 25ساڵان، به‌رکه‌وتووانی چه‌که‌ کیمیاییه‌کان به‌ ده‌س ئازاره‌کانی ئه‌و چه‌شنه‌ چه‌کانه‌وه‌ ناڵانن و هه‌ر ساڵه‌ و ده‌یان که‌سی

Read more...

 xawarmiana

رۆجه‌ر كۆهن له‌ فارسییه‌وه‌: به‌ختیار ئه‌حمه‌د ساڵح

 روداوه‌ نوێكانی خۆرهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاست هه‌روه‌ك خۆرهه‌ڵاتی‌ كۆن كه‌وتۆته‌ رۆژئاوای‌ ئاسیاوه‌، وادێته‌ پێشچاو كه‌ توشی سه‌رلێشێوانمان بكات، ئه‌گه‌ر باوه‌ڕمان به‌وه‌ هه‌بێت كه‌ رونی‌ ده‌بێته‌ مایه‌ی‌ ده‌رك كردن، ئه‌وا ده‌رك كردنیش ده‌بێـته‌ مایه‌ی‌ دروستكردنی‌ سیاسه‌تێكی‌ دروست، با پێكه‌وه‌ چاوێك بخشێنینه‌وه‌ به‌سه‌ر چه‌ند نمونه‌یه‌كدا له‌ ناوچه‌كه‌:
1.    وڵاته‌ یه‌كگرتوه‌كان ئه‌مه‌ریكا به‌به‌هانه‌ی‌ بونی‌ چه‌كی‌ كۆمه‌ڵكوژ هێرشی كرده‌ سه‌ر عێراق، به‌ڵام عێراق هیچ جۆره‌ چه‌كێكی كۆمه‌ڵكوژی‌ نه‌بو. ئه‌م هێرشه‌ زۆرینه‌ی‌ شیعه‌ی‌ عێراقی خسته‌سه‌ر كورسی ده‌سه‌ڵات و بوه‌ هۆی‌ زیادتر كردنی‌ به‌رژه‌وه‌ندییه‌كانی‌ شیعه‌ی‌ دوژمنی‌ وڵاته‌ یه‌كگرتوه‌كانی‌ ئه‌مه‌ریكا. به‌ روخاندنی‌ ده‌سه‌ڵاتی‌ سونه‌كان باڵانسی شیعه‌ و سونه‌ له‌ خۆرهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاستدا تێكچو و بوه‌ هۆی‌ توڕه‌ كردنی‌ سعودیه‌ی‌ هاوپه‌مانی‌ ئه‌مه‌ریكا (له‌ڕوی تیۆرییه‌وه‌).
2.    بنه‌ماڵه‌ی‌ ئالسعود

Read more...

abdulrahman sadiq

عەبدولڕەحمان سدیق

ئێستا زۆر لە وڵاتان كەوتوونەتە گرتنەبەری رێوشوێنی گونجاو بۆ كەمكردنەوەی بەكارهێنانی ماددە پلاستیكییەكان و كیسەی نایلۆن، بۆ نموونە فەرەنسا و ئێرلەندا و هەندێك لە ویلایەتەكانی ئەمریكا و وڵاتانی ئەفریقی وەك ئۆگەنداو كینیا، لە ئاسیاش بەنگلادیش، بڕیاری راگرتن و كەمكردنەوەی بەكارهێنانی ئەم نایلۆنانەیان داوە و باجیان خستووەتە سەر كارگەكانی بەرهەمهێنانی ئەم كیسە نایلۆنانە.    سەبارەت بەماددە پلاستیكیەكانیش كە زۆر لە شتومەكەكانی ژیانی ئەمڕۆی مرۆڤی لێ دروست دەكرێت، زۆر لە وڵاتان لە رێگەی ریسایكلینەوە، یان دووبارە بەكارهێنانەوە، یان كەمكردنەوەی بەكارهێنانییەوە، یان شیكردنەوەی بۆ پێداویستیی دیكە، خەریكی كۆنترۆڵكردنی تەشەنەكردنی بەكارهێنانی ئەو

Read more...

رەزا شوانreza shwan

شاری هەڵەبجە، یەکێکە لە شارە جوان و قەشەنگەکانی باشووری کوردستان .. شاری هەڵەبجە دەکەوێتە باکووری رۆژهەڵاتی پارێزگای سلێمانی .. (٨٣) کیلومەتر لە شاری سلێمانییەوە دوورە .. رووبەری هەڵەبجە ( ١٥٥٩) کيلۆمەتری چوارگۆشە .. هەڵەبجە لە ساڵی (١٨٨٩) دا کرا بە قەزا .. لە ساڵی ( ١٩٨٨) دا ، واتە لە کاتی کیمیابارانکردا ژمارەی دانیشتوانی شاری هەڵەبجە (٧٥) هەزار کەس بوون .. بەڵام ئێستا ژمارەیان (١٢٥) هەزار کەسە .. سەرجەم دانیشتوانی قەزای هەڵەبجە کوردن . قەزای هەڵەبجە بە چەند زنجیرە چیایەک دەوردراوە .. لە باکووریدا ( زنجیرە شاخـە سەرکەشەکانی هەورامـان ) ـە .. لە باشووریدا زنجیرە شاخـە جـوانەکانی ( باڵامبۆ ) یە .. لە رۆژهەڵاتیدا شاخی ( شنروێ ) و ( دەریاچەی دەربەندیخان ) ـە .. لە رۆژئاواشیدا دەشتی بە پیت و بە ناوبانگی شارەزوورە .. شاری هەڵەبجە (٧٢٦) مەتر لەسەر رووی دەریاوە بەرەزە .. ئەمەش ئاو و هەوایەکی خۆش و سازگاری پێ بەخشیوە

Read more...

 

ataqaradghiعەتا قەرەداخی

ئایا ئایندەی پەیوەندی نێوان كورد و عەرەبی عێراق بەرەو كوێ دەڕوات؟ ئایا ئەگەری پێكەوەژیانیان هەیە؟ ئایا ئەو هۆكارانە چین كە بەردەوام دەسەڵاتە ناوەندییەكانی عێراق وەكو دەوڵەتێكی داگیركەر رەفتار لەگەڵ كورددا دەكەن؟ ئایا كورد دەتوانێت بە چ شێوەیەك بەرپەرچی سیاسەتی داگیركەری عێراقی بداتەوە؟ ئایا كورد دەتوانێت فشار لەسەر دەوڵەتی ناوەند دابنێت؟ لەسەرووی هەموو ئەمانەوە كار چییەو پێویستە كورد چی بكات بۆ ئەوەی خۆی لەم بارە شلۆق و پڕ لەنیگەرانییە رزگار بكات؟
بێگومان ئەوەی ئێستا عەرەبی عێراق بەرامبەر بەكورد ئەنجامی دەدات لەدایكبووی ئەم چركەساتە نییە، بەڵكو بەرهەمی كۆی ئەو مێژووەیە كە تێیدا عەرەب هاوشێوەی تورك و فارس كراونەتە فەرمانڕەوای كورد. بەمانایەكی دیكە ئەوەی ئەمڕۆ لەجوگرافیای كوردستاندا دەگوزەرێت و داگیركەرانی عەرەب و تورك و فارس گەلی كورد دەچەوسێننەوەو سەركوتی دەكەن و بەهەموو شێوەیەك هەڵی سڕینەوەی بوون و شووناسی دەدەن

Read more...

گۆڕینی : رەزا شوانreza shwan

ئەگەر بە مێژوودا بچنییەوە و، چاوێک بە کۆمەڵێک بزووتنەوەی جەماوەریدا بخشێنین کە لە ماوەی چوار ساڵی رابردوودا، گەلە داماو و هەژارەکەمان بەرپایان کرد، لەوانە خۆپيشاندان، مانگرتن، کامپینی کۆکردنەوەی واژووکردن، چەندین چالاکی راگەیاندن بۆ کۆبوونەوەی ناڕەزایی، لە پێناوی لابردنی یەکێک لە نەهامەتییەکان و، ئەو ستەمانەی لە گەلەکەمان کران .. دەبینین بارودۆخەکە هەر وەک خۆی ماوەتەوە، سوودیان نەبووە، هەرگیزیش سوودیان نابێت، لەگەڵ حکومەت و پەڕلەمانێکدا، کە هەموو شێوازێک و فڕتوفێڵێک بەکاردەهێنن، لە پێناوی داکۆکیکردن لە بەرژەوەندییەکانی حیزبەکان و، ئەو کەسانەی کە لە سایەی ئەم دەزگایانەدان، بەڵکو کار گەیشتە رادەی ئەوەی کە چەک بەرزبکەنەوەو، بە زمانی چەک وەڵامی داخوازییەکانی جەماوەر بدەنەوە، شیوازێکی دڕندانەی  دوور لە لۆژيک ، هەروەها بوختان و تاوان دەخەنە پاڵ ئەو کەسانەی، کە هاوڕایان نین و، دەیانەوێ رەخنەیان لێبگرن و، گوزارشت لە ڕای خۆیان بکەن .

Read more...

 

له‌ فارسییه‌وه‌: ڕێناس جافzmani zigmagi

   له‌ هه‌ڤپه‌یڤین له‌گه‌ڵ ڕاوێژکاری به‌شی فێرکردن و  بارهێنانی به‌رنامه‌ی په‌ره‌پێدانی ڕێکخراوی نه‌ته‌وه‌کان

 دوکتۆر موحه‌ڕه‌م ئاقازاده‌: "خوێندن به‌ زمانی زگماکی" ڕاڤه‌ و شرۆڤه‌کردنی ناوێ‌ "بریا توانیبا‌م جارێکی تر له‌دایک ببمه‌وه‌ و "حافز"م به‌ زمانی فارسی خوێندبایه‌وه‌."  ئه‌مه‌ وته‌ی "گۆتێ"‌ی شاعیری ئه‌ڵمانییه‌. په‌یوه‌ندی نێوان زمانی زگماکی و زمانی دووهه‌م و سێیه‌م چلۆن په‌یوه‌ندییه‌که‌‌؟ ئه‌و تایبه‌تمه‌ندییانه‌ چنه‌ که‌ له‌ زمانی زگماکییدا خۆ ده‌رده‌خه‌ن  که‌چی زمانه‌کانی دی  بێبه‌شن له‌و فاکته‌رانه‌‌؟ باشه‌ ئه‌ی مرۆ ناتوانێ به‌ زمانی دووه‌م بژی،خۆشه‌ویستی بکات،بخوێنێته‌وه‌ و شێعر بهۆنێته‌وه‌؟ گه‌ر ئه‌م هه‌مووه‌ی بۆ بچێته‌ سه‌ر ،ئیدی چ پێویست به‌ فێربوون و خوێندن به‌ زمانی زگماکی وه‌ک سه‌ره‌تایییترین ماف ده‌کات؟ په‌یوه‌ندی نێوان شوناس و زمانی زگماکی ته‌وه‌ری هه‌ڤپه‌یڤینی ڕۆژنامه‌ی"شه‌رق" له‌گه‌ڵ دوکتۆر  "موحه‌ڕه‌م ئاقازاده" مامۆستای

Read more...

 maikelroobenوۆڵ‌ستریت جۆرناڵ

وەرگێڕانی زاگرۆس رێباز

لە عیراق، پشتگوێمان خستن تا بۆمان دەرکەوت باشترین هاوپەیمانمان بوون. ئێستاش لەسوریا پشتگوێ خراون. لەکاتێکدا شەری ناوخۆی سوریا پێدەنێتە ساڵی چوارەمیەوە، ئاسۆی ئاشتی تاریکە. گفتوگۆکانی ئەم هەفتەیەی ژنێڤ پێشکەوتنێکی بچووکی هاوشێوەی گفتوگۆکانی چەند مانگی رابردووی بەخۆوەدیوە، ئەویش لەبەر دوو هۆی ئاشکرا: یەکەم، هیوای جۆن کیری'ی وەزیری کاروباری دەرەوەی ئەمریکا بەوەی رژێمی ئەسەدی قیت‌بووەوە نەرمی دەنوێنێت خەیاڵە. دووەم، پەیوەندیی نێوان گروپە میانەڕەوەکانی ناو ئۆپۆزسیۆن کە پشتیوانیی دیپلوماسیی بەڕێز (کێری)یان لەگەڵدایەو گروپە توندڕەوەکان کە نفوذیان لەناو سوریا لەهەڵکشاندایە، لاوازە.  ئەگەر لەگۆشەنیگایەکەوە لە سوریا بڕوانین، میانەڕەوەکان سەرکەوتوانە پاشەکشەیان بە

Read more...

عەبدولڕەحمان سدیقabdulrahman sadiq

كارمەندانی بواری ژینگە بەردەوام چاودێریی چالاكییەكانی مرۆڤ و دامودەزگا بەرهەمهێنەرەكان دەكەن و لەم بوارەشدا لە وڵاتانی كەم ئەزموونی وەك زۆر لە وڵاتانی باشوور، پەنابردنە بەر هەڕەشەكردن و ترساندنی خاوەن كارگەو كۆمپانیاكان بەشێوەیەكی بەرچاو هەستی پێدەكرێت.  وڵاتانی پێشكەوتوو – لەپاڵ سزای یاسایی و غەرامەكردن – لەپێشداو بەردەوام كار بەسیستمی لێكگەیشتن و روونكردنەوە و هۆشیاركردنەوە دەكەن.  دەسەڵاتی كاتیی هاوپەیمانان (CPA) لەگەڵ ئەو بارودۆخە نائاساییەی عێراقدا و بەمەبەستی رەچاوكردنی یاساكانی ژینگە لە بواری پرۆسەی ئاوەدانكردنەوەی عێراقدا، ئۆفیسی چاودێریكردنی پرۆژەكان (PMO) یان هەبوو كە بۆ راوێژكردن و وەرگرتنی زانیاری یاسایی بەردەوام (ئەدمیرال دەیڤید ناش) سەردانی دەكردین لە وەزارەتی ژینگە، هەر بۆ ئەم مەبەستەش گرووپێكی یاسایی پێكهاتوو لە (5) كەسی شارەزا لەبواری یاساكانی ژینگەدا، لەئەمەریكاوە هاتن و لە نووسینەوەی

Read more...

 رەزا شوانreza shwan

دایک جوانترین و شیرینترین و ناسکترین وشەیە .. دایک مەزنترین و بەنرخترین شتە لە گەردووندا .. سکی دایک پیرۆزترین نیشتمانە .. دایک خۆشەویسترین و دڵسۆزترین و میهرەبانترین کەسە لە هەموو ژیاندا .. لە ژیانی هیچ کەسێکدا، ئافرەتێک نییە کە بەبێ بەرانبەر و بەبێ منەت ئەو هەموو سۆز و خۆشەویستییەی پێ ببەخشێت، تەنها و تەنها دایکە ئەو سۆز و خوشەویستییە راستییە، بێ بەرانبەرە دەبەخشێت. دایک سونبلی ژیانە .. هێمای خۆشەویستی و بەخشین و قوربانیدان و دڵنەوایی  و دڵسۆزییەکی بێ سنوورە .. دایک کانییەکی روونی هەمیشە خوڕە و، سۆز و خۆشەویستیی لێ هەڵدەقوڵێ .. ئەوە دایکمان بوو پێش ئەوەی رووناکی لە چاوەکانماندا هەڵبێت، لە باوەشی کردین ونووساندنی بە سنگییەوە .. ئەوەدایکمان بوو، شەو تا بەیانی بەدیارمانەوە ئێشکی دەگرت ونانۆزی و، رایدەژەنین و، بە لایە لایە و گورگانە شەوێ دەیکردینە خەو .. ئەوە دایکمان بوو ئێش و ئازارەکانمانی هێوردەکردەوە و،

Read more...

دەیڤد رۆمانۆdevid romano

وادەردەكەوێ بزووتنەوەی سیاسی كورد لە توركیا بووبێتە پشتیوانی سەرۆك وەزیران. وتارێكی مستەفا ئاكیۆڵ لە مۆنیتەر ئەم پرسیارە دەكات: "بۆچی PKK پشتیوانی لە AKP دەكات لە ململانێكانی لەگەڵ گویلەن؟ مەبەستی لە پشتگیری چاوپێكەوتنێكی ئەم دواییەی جەمیل بایك سەركردەی سەربازی پارتی كرێكارانی كوردستانە كە گوتبووی "ئەمریكا لەپشت گویلەنەوەیە. دەیانەوێ ئەردۆغان لەسەر حوكم لابدەن". بێگومان، ئەمە دووبارەكردنەوەی هەمان ئەو تیۆرییەیە كە ئەردۆغان بانگەشەی بۆ دەكات. ئەردۆغان لەبری ئەوەی لێكۆڵینەوە بكات لەو بەڵگە حاشا هەڵنەگرانەی لە بارەی كەیسی گەندەڵی حكومەتەكەیەوە ئاشكرا كراوە، هێرشی پێچەوانە دەكات بە بانگەشەكردنی ئەوەی گوایە بزووتنەوەی گویلەن و ئەمریكا خەریكی پیلانگێڕین بۆ رووخاندنی حكومەتەكەی.  تەنانەت عەبدوڵڵا ئۆجەلان، سەرۆكی بەندكراوی PKK لە زیندانەكەی خۆیەوە پشتگیری دەربڕی بۆ زیندانەوانەكەی خۆی كاتێك گوتی "ئەوانەی دەیانەوێ دووبارە وڵاتەكەمان لە ئاگری كودەتاوە بگلێنن".

Read more...

عەبدولڕەحمان سدیقabdulrahman sadiq

لەهەر بوارێكی زانستیدا كە پێشكەوتن بەدی دەهێنرێت، ئیدی ئەو پێشكەوتنە دەبێتە موڵكی هەموو مرۆڤایەتی، بۆیە هەڵەیە لەبوارەكانی ژیاندا هەمیشە بچین لەسەرەتاوە دەستپێبكەین، بەڵكو پێویستە لەوێوە دەستپێبكەین كە خەڵكانی دی پێی گەیشتوون.  سەبارەت بە ژینگە لەبواری پراكتیكدا پێشكەوتنی گەورە بەدەستهاتووە لەبواری پاراستن و چاككردنیدا، بۆیە پێویستە سوود لەو ئەنجام و داهێنراو و تەكنۆلۆژیا و ئامێرانە وەربگرین كە وڵاتانی دیكە پێی گەیشتوون.  ئێمە وەك وەزارەتی ژینگەی عێراق لە ئاداری (2004)دا سەردانی وەزارەتی ژینگەی ژاپۆنمان كرد، لەوێ (فۆجی مۆتۆ تۆشی هیكۆ) بەڕێوەبەری كارگێڕی لەكۆمپانیای (شارپ) لەسمینارێكدا لە تۆكیۆی پایتەخت باسی ئەوەی بۆ كردین كە سەدەی بیست و یەكەم سەدەی زیاد بەكارهێنانی وزەیە، بۆیە پێویستە گەلان لایەك لە سەرچاوەكانی وزەی خاوێن بكەنەوە وەك وزەی (با) و (خۆر) و (ئاو) و (جیۆسیرمال) بەمەبەستی بەرهەمهێنانی وزەی

Read more...

گاری كێنتgari kent

بۆ جاری دووەم لە ماوەی ساڵێكدا، پەرلەمانی بەریتانیا هەفتەی رابردوو گەڕایەوە بۆ تاوتوێكردنی پەیوەندییەكانی حكومەتی بەریتانیا لەگەڵ هەرێمی كوردستان. ئەمەش جێی سەرسوڕمانە بەهۆی دووریی هەرێمی كوردستان و نەشارەزایی زۆرینەی خەڵكی بەریتانیا دەربارەی ئەم هەرێمە. گفتوگۆیەكی پەرلەمانی لەوجۆرە دەتوانێ ئەوە بگۆڕێ.  پەرلەمانتارانی هەموو پارتەكانی ناو پەرلەمان بەشداری ئەو گفتوگۆیە بوون. جەختیان لەوەكردەوە كە بەریتانیا رۆڵی ئەو زانكۆ و كۆمپانیایانە بەرز دەنرخێنێ كە یارمەتی بنیاتنانەوەی كۆمەڵگەیەكی ئاشتیخواز دەدەن.  سەبارەت بە تێبینیەكانیان لەسەر پێشكەوتنی كوردستان، پەرلەمانتاران كۆك بوون لەسەر ئەوەی كوردستان لە گۆڕانكاریدایە. مارتن هۆروود، پەرلەمانتاری پارتی دیموكراتی چەپ، باسی هەندێك لەو هۆكارانەی كرد كە جێگەی نیگەرانین وەك ئازادی رادەربڕین كە لەلایەن رێكخراوی پەیامنێرانی بێ سنوورەوە ئاماژەیان پێكراوە، بەتایبەتی باسی كوشتنی رۆژنامەنووس

Read more...

 ئەنوەر عەباسیanwarabas

 راستە كە ناسیۆنالیزم چەمكێكی نوێیە و زۆر لە مێژ نییە كە وەكوو وشە هاتووەتە نێو ئەدەبیاتی سیاسییەوە، بەڵام خۆشەویستی وڵات و نیشتمان و پاراستنی ئەو لە دەستدرێژی مێژوویەكی كۆنی هەیە و دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتاكانی دامەزرانی یەكەم دەوڵەتەكان و لە راستیدا دەكرێ وەك راستيیەكی ئەزەلی چاوی لێبكرێ. واتە ئەگەر پێكهێنانی دەوڵەت نەتەوە و نیشتمان پێویستيیەكی مێژوویی بووبێت، ئەوە بە دڵنیاییەوە خۆشەویستی نیشتمان دەچێتە خانه‌ی ویستی كەس و تاك و ویستی خاوەندارێتی(مالكییەت) لە قەبارەیەكی گەورەتردا.  ئێستا ئەمەی كە ویستی خاوەندارێتی (مالكییەت) لە خۆیدا شتێكی باشە، یان خراپ، رەنگە تەنیا مشت و مڕێكی كانسێپتیك و خۆ لە حەقیقەتی وەزعەكە لادان بێت. لە راستیدا جیهان بەم ئاراستەیەدا هاتووە و زۆربەی نەتەوەكان بوونەتە خاوەن جوگرافیای سیاسی و دەوڵەتی خۆیان و خۆشەویستی وڵات و پاراستنی چوارچێوەكەی شتێكی پیرۆز و گومان هەڵنەگرە لە لایان.

Read more...

هەڤال مەحممەدsevarc 

پەیماننامەی (سیڤەر) لە ساڵی 1920 رێگەیەكی تایبەتی بۆ كورد كردەوەو بەپێی ئەو پەیماننامەیە كورد مافی ئەوەی هەبووە ببێتە خاوەن كیانێكی سەربەخۆ و دەوڵەتی كوردستان رابگەیەنێت، لەچەند بەندێكیدا راستەوخۆ و ناڕاستەوخۆ باس لەو مافەی كورد كراوە. هەندێك لە مێژونووسانیش ئەو پەیماننامەیە بە ‌یەكەم بەڵگەنامەی نێودەوڵەتی دادەنێن كە بەشێوەیەكی روون ئاماژەی بە مەسەلەی كورد كردووە، بۆیە رەهەندێكی نێودەوڵەتی وەرگرتووەو رێگەی پێداوە لە باكوور و باشووری كوردستاندا كورد دەوڵەتی سەربەخۆ پێكبهێنێت. هەرچەندە ‌پەیماننامەی (سیڤەر) تایبەت بووە بەدابەشكرددنی میراتی ئیمپراتۆریەتی عوسمانی لەدوای جەنگی یەكەمی جیهانی، بەڵام لە سێ ‌بەندی (62، 63، 64) بەڕوونی ئاماژەی بەداخوازی و مافەكانی گەلی كوردستان كردووە. ئەمە سەرەڕای ئەو كەموكورتییانەی لەپەیماننامەكەدا هەبووە، لەوانە فەرامۆشكردنی خۆرهەڵاتی كوردستانی ژێر دەسەڵاتی ئێران، واتا ئەو پەیمانە دابەشكردنی كۆلۆنیالانەی كوردستانی بەرجەستە كردووەو تەنها باسی ئەو

Read more...

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان