كوردانی جەبەل ئەلئەكراد لە لازقییە گلەیی ئەوە دەكەن كە چۆن پێشتر لەلایەن حكومەتی سووریاوە چەوسێندراونەتەوە ، ئێستاش لەلایەن گرووپە چەكدارە ئیسلامییەكان و ئۆپۆزیسیۆنی سووریاوە زۆردارییان لێدەكرێت و پشتگوێخراون.
لەڕووی مێژوویی و جوگرافییەوە
جەبەل ئەلئەكراد خاوەن شوێنێكی جوگرافیی زۆر گرنگە بۆ حكومەتی سووریا و ئۆپۆزیسیۆن ، چونكە دەكەوێتە نزیك گوندی قرداحە (گوندەكەی بنەماڵەی ئەسەد) و، لەبەرئەوەی دەڕوانێتە سەر شەقامی سەرەكیی حەلەب و لازقییە و، دەڕوانێتە سەر دەشتی غاب كە زۆرینەی دانیشتووانی شیعەن ، هەر لایەنێك دەست بەسەر جەبەل ئەلئەكراددا بگرێت ، دەتوانێ بە تەواوی دەست بەسەر ساحلی سووریدا بگرێت ، بەهۆی بەرزی شوێنەكەیەوە .
ژمارەیەك گوندی كوردی لەو ناوچەیە هەن ، كە تاوەكو پردی شغور لە ئدلب درێژ دەبنەوە. هەروەها لەبەرئەوەی جەبەل ئەلئەكراد دەگاتەوە ئەسكەندەروون و كورداخ لە ناوچەی عەفرین ، لەبەرئەوەش بەپێی نەخشەیەك كە مێژوونووس و كوردناسی رووسی نێودار میخائیل سیمۆنۆڤیج لازاریف لە لێكۆلینەوەیەكدا كە ساڵی 1983 لە رۆژنامەی (پراڤدا)ی رووسیادا بڵاویكردەوە، دەڵێ ئەو ناوچەیە بەشێكە لە خاكی كورد و بەشێكە لە هەرێمی كوردی لە سووریا .
هەروەها یەكێك لە بەنێوبانگترین قەڵاكانی سەلاحەدین لەو ناوچەیەیە ، كە قەڵایەكی بەردینی زۆر سەرنجڕاكێشە ، بۆیەش لەلایەن رێكخراوی زانست و هونەری سەر بە نەتەوەیەكگرتووەكان (یونسكۆ) ، خراوەتە لیستی ئەو شوێنەوارانەوە كە پێویستە پارێزگاری لێبكرێت .
هاوهەڵوێستی لەگەڵ راپەڕینی رۆژئاوای كوردستاندا
كوردانی ئەو ناوچەیە هەستی كوردییان هێشتا زۆر بەهێزە و شانازی بە كوردبوونیانەوە دەكەن . لەكاتی راپەڕینی 12ی ئاداری 2004دا لە رۆژئاوای كوردستان و ئەو كۆمەڵكوژی و رەشبگیرییەی بەرامبەر خەڵكی قامشلۆ ئەنجامدرا ، خەڵكی گوندە كوردنشینەكانی ناوچەی جەبەل ئەلئەكراد لە لازقییە رژانە سەر شەقامەكان و كۆمەڵكوژییەكەیان پرۆتستۆكرد.
ئێستا هەمان دۆخ بەسەر كوردانی جەبەل ئەلئەكراددا هاتووە و كەوتوونەتە بەر هێرشێكی بەربڵاو ، خەڵكی گوندەكانی : بابنا، جەنكیل ، بەككاس ، دفیل ، شێرقاق و مەشرقییە لە گوندەكانیان دەركراون .
خەڵكی كورد لەو ناوچەیەدا بەشدارییەكی بەرچاویان لە خۆپیشاندان و ناڕەزاییانەدا گێڕا كە بەرامبەر دەسەڵاتی بەشار ئەسەد دەستیانپێكردووە لە ئاداری 2011ەوە لە سووریا .
هەروەها لە رووبەڕووبوونەوە چەكدارییەكاندا ، جەبەل ئەلئەكراد، بووە شوێنێكی گرنگ بۆ هێزەكانی ئۆپۆزیسیۆن ، بەهۆی هاوكاری خەڵكی ناوچەكە لەگەڵ ئۆپۆزیسیۆندا ، هەروەها بەهۆی بەشداری خەڵكی ناوچەكە لە چەند كەتیبەیەكی چەكداریدا لەو شەڕانەدا كە بەرامبەر سووپای دەوڵەتی سووریا ئەنجامدران .
كەتیبە كوردییەكانی ناوچەكە لە ژوورێكی چالاكیدا یەكیانگرت بەناوی (ژووری هاوئاهەنگی و مەشق و فەرماندەییكردنی چالاكییە سەربازییەكان ، بە فەرماندەیی مالك كوردی) .
هەروەها ئەحمەد بەكور ، فەرماندەی مەیدانیی (بزووتنەوەی رزگاریخوازانی شام) لە ناوچەی جەبەل ئەلئەكراد، گلەیی لە دەستەی ئەركانی سوپای ئازاد كرد ، كە هیچ هاوكاری كەتیبەكانی جەبەل ئەلئەكراد ناكات و رایگەیاند " ئێمە هیچمان نییە جگە لە چەكی تاكەكەسیی خۆمان ، ئەوەش بەشی رووبەڕووبوونەوەی رژێم ناكات ، چونكە ئەوە جەنگی سوپاكانە "، هەروەها گوتیشی " ئەوە ساڵێكە هیچ چەك و تەقەمەنییەك نەدراوەتە ئێمە".
بەڵێنێك لە دیمەشقەوە
دوێنێ یەكێك لە كوردانی جەبەل ئەلئەكراد ، پڕۆژەیەكی حكومەتی بەشار ئەسەدی بۆ دانیشتووانی جەبەل ئەلئەكراد ئاشكراكرد ، تێیدا دەڵێت دوای ئەوەی هێزەكانی بەشار ئەسەد نەیانتوانی دوای چەندین هێرش ، دەست بەسەر ناوچەكەدا بگرن و نەیتوانی دەستیش بخاتە نێو فەرماندەیی و سەركردایەتی جەبەل ئەلئەكرادەوە، حكومەتی سووریا لە رێگەی ئێرانەوە پڕۆژەیەكی بۆ چەكدانان و چوونەوەی هێزەكانی سووپا بۆ ناوچەكە داوەتە خەڵكی ئەو ناوچەیە و رێگە بدەن بنكەیەكی سەربازیی ئێرانی – رووسی لە ناوچەكەدا دروستبكرێت ، لە بەرامبەریشدا حكومەتی ئەسەد ئامادەیە ئەو شتانە بۆ خەڵكی ناوچەكە بكات:
1-وەزارەتێك بداتە خەڵكی جەبەل ئەلئەكراد ، ئەوەش دەبێتە یەكەم وەزیری خەڵكی ئەو ناوچەیە بەدرێژایی مێژووی كۆماری سووریا .
2- ئاوەدانكردنەوەی گوندەكانی ناوچەكە و گەڕاندنەوەی دەركراوەكان .
3-حیسابكردنی هەموو كوژراوانی ناوچەكە بە شەهیدی دەوڵەتی سووریا و ، بەوشێوەیەش مامەڵەكردن لەگەڵ هاوسەر و منداڵەكانیان .
4-دیاریكردنی دوو كورسی پەرلەمان بۆ خەڵكی جەبەل ئەلئەكراد.5-ئازادكردنی هەموو گیراوانی ناوچەكە .
6- دامەزراندنی خەڵكی ناوچەكە لە دەزگا حكومییەكاندا .
ئەو كوردە كە ناوی (حەمدی شەریف)ە، دەڵێ پاش ئەوەی هەموو لایەك لە عەرەب و ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بەشێوەیەكی زۆر خراپ مامەڵەیان لەگەڵ ئەوان كرد ، لەوانەیە لەو پڕۆژەیە بچنە پێشەوە ، ئەگەر ئۆپۆزیسیۆن و گرووپە چەكدارەكان هەڵوێستیان بەرامبەر ئەوان راستنەكەنەوە.
كوردانی ئەو ناوچەیە گلەیی ئەوە دەكەن كە لایەنە كوردییەكانیش ئەوانیان پشتگوێخستوون و هیچ بایەخێكیان پێنادەن .
27/07/2014
