لەدوای هەر یەكە لە ئەمریكا و بریتانیا، فڕەنساش بڕیاریدا ڕێگە بە ئۆكرانیا بدات بۆ بەكارهێنانی موشەكی دور مەودا و ئاراستەكردنی لە دژی ئامانجەکانی لەناو خاکی ڕوسیا، ئەم گۆڕانكارییانەش موسكۆی نیگەران كردوە و وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا دەڵێت، "ئەوە پشتیوانی نییە بۆ ئۆکرانیا، بەڵکو زیاتر زەنگی مردنە بۆ ئۆکرانیا".

ژان نۆئێل بارۆت، وەزیری دەرەوەی فەرەنسا لە میانی چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ بی بی سی کە بەشێکی دوێنێ شەممە بڵاوکرایەوە، ڕایگەیاند، پاریس هیچ هێڵێكی سوری نییە کاتێک باس لە پشتگیریکردنی کیێڤ دەکرێت و هێرشی ئۆكرانیا بۆ ناو خاكی ڕوسیا، لە چوارچێوەی كردەیە "بەرگریكردن لە خۆی" دەبێت.

ئاماژەی بەوەشكرد، دوا لە هاوپەیمانانی ڕۆژئاوا دەكەم كە سنور بۆ پشتیوانیکردنیان لە ئۆکرانیا لە شەڕی ڕوسیادا دانەنێن.

سەبارەت بە ئەگەری بەشداریکردنی سەربازانی فەرەنسی لە شەڕی ئۆکرانیادا، وەزیری دەرەوەی فڕەنسا دەڵێت، "هیچ بژاردەیەکیان ڕەت نەکردوەتەوە".

مۆسکۆ بە توندی ڕەخنەی لە لێدوانەکانی وەزیری دەرەوەی فڕەنسا گرت، ماریا زاخارۆڤا وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا بە ئاژانسی هەواڵی تاسی ڕوسیای ڕاگەیاند، "پەسەندکردنەکە پشتیوانی نییە بۆ ئۆکرانیا، بەڵکو زیاتر زەنگی مردنە بۆ ئۆکرانیا".

جۆزێپ بۆرێل، بەرپرسی سیاسەتی دەرەوە و ئاسایشی یەکێتی ئەوروپا ئه‌مڕۆ یەکشەممە ڕایگەیاند، لوبنان لە لێواری داڕماندایە، لە کاتێکدا "ئێمە دەمانەوێت سەروەری بۆ لوبنان لە سەر زەوی، دەریا و ئاسمانی بگەڕێنینەوە.".

جۆزێپ بۆرێل لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا لە بەیروت ڕایگەیاند، "ململانێی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕەهەندێکی نێودەوڵەتی هەیە و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی ناتوانێت بە بێدەنگی بمێنێتەوە، تێچوی نەبونی ئاشتی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا زۆرە و بەرگەی ناگیرێت".

ئاماژەی بەوەشکرد، هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر لوبنان کارمەندانی پزیشکی و نەخۆشخانەکان دەکەنە ئامانج، "لوبنان لە لێواری داڕماندایە، ئەوەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی پێویستمان بە ئاگربەستێکی دەستبەجێیە لە لوبنان، یەکێتی ئەوروپاش پاڵپشتی ئەمریکا و فڕەنسا دەکات لە هەوڵەکانیان بۆ گەیشتن بە ئاگربەست لە لوبنان".

بۆرێل باسی له‌وه‌شكرد، "دەمانەوێت سەروەری لوبنان لە ڕێگای وشکانی و دەریایی و ئاسمانییەوە بگەڕێنینەوە و داوا لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیش دەکەین هەنگاو بنێن بۆ ڕاگرتنی کۆمەڵکوژیی غەززە، هاوکات پشتیوانی گەل و سوپا و دامەزراوەکانی لوبنان دەکەین و ئامادەین بۆ دابینکردنی 200 ملیۆن یۆرۆ بۆ هێزە چەکدارەکانی لوبنان".

دەبێت

ئەو بەرپرسەی سیاسەتی دەرەوە و ئاسایشی یەکێتیی ئەوروپا ڕونیکردەوە، "دەبێت سەرکردەکانی لوبنان بەرپرسیارێتی سیاسی خۆیان لە هەڵبژاردنی سەرۆک و کۆتاییهێنان بە بۆشایی دەسەڵاتی دو ساڵە لە ئەستۆبگرن، هەروەها دەبێت فشار بخەینە سەر ئیسرائیل و حزبوڵای لوبنان بۆ ئەوەی پێشنیاری ئاگربەستی ئەمریکا قبوڵ بکەن

شارەزایەكی كاروباری ئەمنی ڕایگەیاند، هۆشداریی دەدەینە هاوڵاتییان نزیك بارەگا و شوێنی كۆبوونەوەی گرووپە چەكدارەكان نەبنەوە، چونكە ئەگەری هێرشی ئیسرائیل هەیە، هەروەها هێرشەكانیش ژێرخانی دەوڵەتی عێراق ناكەنە ئامانج.

 ئەحمەد شەریفی شارەزای كاروباری ئەمنی سەبارەت بە هێرشی ئیسرا‌ئیل بۆ سەر گرووپە چەكدارەكانی عێراق و هۆشداریی دان بە هاوڵاتیان، بۆ میدیا ناوخۆییەكان دەدوێت و ڕایدەگەیەنێت، ئەو ئامانجانەی لەلایەن ئیسرائیلەوە لە ناوخۆی عێراقدا لێیان بدرێت، پێدەچێت بارەگا و شوێنی كۆبوونەوەی گرووپە چەكدارەكان بێت، جگە لە كۆگاكانی چەك و تەقەمەنی، ئەمانە ڕەنگە هەندێكیان لە شارەكانەوە نزیك بن، ئەمەش زۆر مەترسیدارە، لەوانەیە ئەم كارە ببێتە هۆی قوربانی زۆر، جا چ مەدەنی بێت یان سەربازی.

ئاماژە بەوەشكراوە، هێرشەكەی ئیسرائیل هیچ ژێرخانێكی دەوڵەتی عێراق ناكاتە ئامانج، ئەوەش بەهۆی ترسی ئەوەی لەلایەن ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكاوە سكاڵایان لەسەر تۆمار بكرێت، ئیسرائیل بە تایبەتی ئەوانە دەكاتە ئامانج كە سەر بە گرووپە چەكدارەكانن.

باسی لەوەشكرد، لە ڕوانگەی سەربازییەوە عێراق هیچ سیستەمێكی بەرگری ئاسمانی نییە، كە بتوانێت ئەو ئامانجانە لە هەر هێرشێكی پێشبینیكراوی ئیسرائیل بپارێزێت، ئەمەش ئاسانكاری دەكات بۆ ئیسرائیل بۆ ئەوەی بە ئاسوودەیی هێرش بكاتە سەر ئامانجەكانی.

سەرچاوەیەكی نزیك لە گرووپە چەكدارەكانی عێراقییەكان پشتڕاستی كردەوە، بە ئامانجگرتنی بارەگاكانیان لەلایەن ئیسرائیلوە بۆ ماوەی چەند مانگێك پێشبینی كراوە.

^{ڕافائیل گرۆسی بەڕێوەبەری گشتی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی کە گەشتی بۆ ئیران کردووە، ڕۆژی پێنجشەممە 14ی ئەم مانگە لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ محەمەد ئیسلامی، سەرۆکی ڕێکخراوی وزەی ئەتۆمی کۆماری ئیسلامی ئێران، ڕایگەیاند "بەدیهێنانی ئەنجامێک لە دانوستانە ئەتۆمییەکان بۆ ئەوەی شەڕ ڕوونەدات، پێویستە.}

^{بەڕێوەبەری گشتی ئاژانسەکە لەو کۆنفرانسەدا وتی "لەم کاتەدا پێویستە ئەنجامێکی کۆنکرێتی و دیار بەدەست بهێنین کە دەریدەخات کارە هاوبەشەکان بەرەوپێشچوون}

^{لێژنەی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ دەرخستنی ڕاستییەکان سەبارەت بە پێشێلکارییەکانی مافەکانی مرۆڤی کۆماری ئیسلامی ئێران، نیگەرانی خۆی سەبارەت بە دەرکردنی سزای لەسێدارەدان بۆ وەریشە مورادی زیندانی سیاسی کورد دەردەبڕێت.}

^{لە بەیاننامەی ئەم لێژنە نێودەوڵەتییەدا کە رۆژی چوارشەممە،13ی ئەم مانگە بڵاوبووەتەوە، بە ئاماژەدان بە دەرکردنی سزای لەسێدارەدان بۆ پەخشان عەزیزی و شەریفە محەمەدی، باس لەوە کراوە کە خاتوو مورادی سێیەم ژنە کە بە هۆی چالاکییەکانییەوە سزای لە سێدارەدانی بۆدەرکراوە.}

^{لێژنەی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان}

^{هاوسەرۆكی دەم پارتی ڕایدەگەیەنێت، کاتژمێری سەدەی یەکەم لەسەر ئینکاری کورد دامەزرا؛ وەرن با هەموومان کاتژمێری تورکیا بۆ ئاشتی لە سەدەی دووەمدا دابنێین و دەشڵێت: کورد لەم سەدەیەدا تووشی ستەمێکی گەورە بووە، چونکە هەرچەندە حکومەتەکان دەگۆڕدرێن، بەڵام پەیوەندی نێوان کۆمار و کورد ناگۆڕێت.}

^{تونسێر باکرهان، هاوسەرۆكی دەم پارتی لە کۆبوونەوەی هەفتانەی حزبەكەی ڕایگەیاند، من نەمدەویست وتارەکەم بە شتێکی نەرێنی دەستپێبکەم، بەڵام بەداخەوە ئەحمەد ئۆزەر، سەرۆکی شارەوانی ئێسێنیورت، کە لە یادی سەد ساڵەی کۆماردا وەک ئیرادەی گەل هەڵبژێردرا، ئەمڕۆ دەستبەسەر کرا.}

^{ڕاشیگەیاند، ئێمە لەبەردەم ئۆپەراسیۆنێکی دیکەداین بە پێچەوانەی ویستی خەڵکەوە. سەرۆکی شارەوانی ئێسێنیورت بە کۆدەنگی شارەکە هەڵبژێردرا. کاندیدی پارتی}

^{سەرۆکی تورکیا، رەجەب تەیب ئەدوغان جەختی لە گرنگیی و گەشەپێدانی بەرەی ناوخۆی تورکیا و بەهێزکردنی برایەتیی نێوان کورد و تورک، کرد.}

^{ئەو گوتانەی ئەردوغان ڕۆژی چوارشەممە 30ـی تشرینی یەکەمی 2024، لەچوارچێوەی بەشداریی لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی نوێنەرانی پارتی داد و گەشەپێدان لە پەرلەمانی تورکیادا هات.}

^{ئەردوغان گوتی: "لە کاتێکدا هەوڵ بۆ دووبارە ڕەسمکردنی سنووری ناوچەکەمان دەکرێت، لەسەرمانە برایەتیی هەمیشەییمان لەگەڵ برایانی کوردمان بپارێزین."}

^{دووپاتیشی کردەوە "ئەو کۆمارە(تورکیا)، کۆماری تورک و کورد و ئەوانەشە}

^{میدیاكانی ئیسرائیل: فڕۆکە هێرشبەرەكانی ئیسرائیل کە ئەم دواییە هێرشیان كردە سەر ئێران ئەنجامداوە، هیچ رێگرییان لە ناو ئاسمانی سوریا و عێراق تۆمار نەکردوە.}

^{لە راپۆرتێكدا رۆژنامەی (JERUSALEM POST)ـی ئیسرائیلی بڵاویکردەوە: زیاتر لە (100) فڕۆکەی هێرشبەری هێزی ئاسمانی ئیسرائیل، کە لە فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان پێكهاتبون و نزیکەی (1600) کیلۆمەتریان بەسەر خاکی (دوژمن) سوریا و عێراق بڕیوە بۆ بەئامانج گرتنی دەیان بنكە و ناوچە سەربازییەكانی هەستیار لە شارە جیاوازەكانی ئێران، دوای كۆتایی هێنان}

^{سەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردینی باکووری کوردستان دەڵێت، کۆمەڵگە پێویستی بە دەستوورێکی دیموکراسییە کە تێیدا مافی گەلانی تورکیا پارێزراو بێت.}

^{ئاوێنه‌: ئەحمەد تورک ھاوسەرۆکی شارەوانی گەورەی مێردین لە باکووری کوردستان رایگەیاند، بەبێ چارەسەریی پرسی کورد ھیچ کێشە و پرسێکی تورکیا چارەسەر نابێت و پێویستە لە جیاتی چەک و ئاگر لایەنەکان ئامێزیان بەڕووی یەکتردا بکەنەوە و دەستورێکی دیموکراسیی بۆ تورکیا بنوسرێتەوە.}

^{ئاماژەی بەوەشکردووە، دەستپێکردنەوەی پڕۆسەی ئاشتی}

^{سەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردینی باکووری کوردستان دەڵێت، کۆمەڵگە پێویستی بە دەستوورێکی دیموکراسییە کە تێیدا مافی گەلانی تورکیا پارێزراو بێت.}

^{ئاوێنه‌: ئەحمەد تورک ھاوسەرۆکی شارەوانی گەورەی مێردین لە باکووری کوردستان رایگەیاند، بەبێ چارەسەریی پرسی کورد ھیچ کێشە و پرسێکی تورکیا چارەسەر نابێت و پێویستە لە جیاتی چەک و ئاگر لایەنەکان ئامێزیان بەڕووی یەکتردا بکەنەوە و دەستورێکی دیموکراسیی بۆ تورکیا بنوسرێتەوە.}

^{ئاماژەی بەوەشکردووە، دەستپێکردنەوەی پڕۆسەی ئاشتی}