فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

dahesh

 

گۆڤارێكی ئه‌ڵمانی، ئاشكرای‌ ده‌كات، ئه‌فسه‌رێكی ده‌زگای هه‌واڵگریی سه‌رده‌می به‌عسی عێراق، به‌رپرسه‌ له‌ داڕشتنی بیرۆكه‌ی داگیركردنی باكووری سوریا له‌لایه‌ن داعشه‌وه‌. گۆڤاری دێرشبیگلی ئه‌ڵمانی، له‌ راپۆرتێكیدا به‌ناونیشانی (دۆسێ نهێنییه‌كان، په‌یكه‌ری ده‌وڵه‌تی ئیسلامیی ئاشكرا ده‌كات)، بڵاوی كردوه‌ته‌وه‌: به‌پێی ئه‌و به‌ڵگه‌نامانه‌ی له‌به‌رده‌ستدان، ئه‌فسه‌رێكی عێراقی به‌پله‌ی عه‌قید كه‌ له‌سه‌رده‌می حزبی‌ به‌عسدا له‌ عێراق، له‌ده‌زگای هه‌واڵگریی كاری كردوه‌و نازناوی حاجی به‌كری هه‌یه‌، به‌رپرسه‌ له‌ داڕشتنی بیرۆكه‌و نه‌خشه‌ی داگیركردنی باكووری سوریا و له‌ساڵی 2012شدا به‌ به‌شداریی چه‌ند ئه‌فسه‌رێكی پێشووی عێراق، بڕیار له‌وه‌دراوه‌ ئه‌بو به‌كر به‌غدادی بكرێته‌ خه‌لیفه‌ی داعش. به‌پێی هه‌مان سه‌رچاوه‌: ئه‌و ئه‌فسه‌ره‌ی سه‌رده‌می به‌عس، كه‌سێكی ئیسلامیی نییه‌، به‌ڵكو كه‌سێكی نه‌ته‌وه‌په‌رستی عه‌ره‌به‌و به‌ سه‌رپه‌رشتیی خۆی له‌گه‌ڵ تیرۆریستانی بیانی كه‌ هیچ جۆره‌ ئه‌زموونێكی سه‌ربازییان نه‌بوه‌، ده‌ستی كردوه‌ به‌ داگیركردنی باكووری سوریا.

21/4/2015

goran u yakyatii

 

ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتمانیی كوردستان ئاشكرای دەكات كە بۆ "یەكگرتنەوە"ی یەكێتی و گۆڕان "نەخشە رێگا دادەنرێ و كاك نەوشیروانیش لەسەر ئەمە رازی بووە". ئەندامێكی دیكەی مەكتەبی سیاسی یەكێتیش دەڵێ ئەگەر حیزبەكەی لەگەڵ بزووتنەوەی گۆڕان یەكبگرنەوە، ئەوە لەبەر پارتییە.

نەخشەڕێگاكە چییە؟

بابەتی یەكگرتن و نزیكبوونەوەی گۆڕان و یەكێتی هێندەی مەسەلەی دەستوور و ویلایەتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان گەرمە، یەكێتیش بۆ ئەو مەبەستە لێژنەیەكی پێكهێناوە.

(رووداو) لە رێگەی چەند سەرچاوەیەكی نێو مەكتەبی سیاسی یەكێتی نیشتیمانی كوردستانەوە زانیویەتی كە لێژنەیەكی باڵا پێكهاتووە بۆ نزیكبوونەوە و یەكگرتنەوەی گۆڕان و یەكێتی. ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی یەكێتی كە ئاگاداری كاری لێژنەكەیە، ناوی ئەندامانی ئەو لێژنەیەی بۆ (رووداو) ئاشكرا كرد و گوتی "هەر یەك لە كاك عیماد ئەحمەد، ئەرسەلان بایز، دلێری سەید مەجید ئەندامی لێژنەكەن".

ئەو ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی ئەوەشیگوت كە "لێژنەكە بەتەنیا لەگەڵ هەر یەك لە نەوشیروان مستەفا و هێرۆخان كۆبوونەتەوە". ئەندامەكەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی باسی وەڵامی نەوشیروان مستەفای كرد بۆ لێژنەكە و گوتی "كاك نەوشیروان بە ئەندامانی لێژنەكەی گوتبوو، لەم بارودۆخەدا بەتایبەتی كە نێوخۆی یەكێتی جێگیر نییە، ناتوانین بەم دەمودەستە یەكبگرین، بەڵام دەكرێ نەخشەڕێگایەك دابنێین بۆ یەكگرتنی هەردوولا".

دەربارەی هەنگاوەكانی یەكەمی ئەو نەخشەڕێگایە، ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی یەكێتی دەڵێ "ئێستا هەوڵێك هەیە لە فراكسیۆنەكانی نێو پەرلەمانی كوردستان و عێراقەوە دەستپێبكرێ، بەتایبەت هەردوولا یەك هەڵوێستیان هەبێ لە یەكلاكردنەوەی پڕۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستان و هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان كە دەبێ لە پەرلەمان هەڵبژێردرێ‌ و هەردوولاش لەسەر ئەمە كۆكن".

لەسەر حیسابی پارتی نییە

ئەندامەكەی مەكتەبی سیاسی یەكێتی رەتیكردەوە یەكگرتنەوەیان لەسەر حیسابی پارتی بێت و گوتی "لەبەر ئەوەی یەكێتی كێشەی سەركردەی هەیە، بۆیە ناچارین پەنا بۆ كاك نەوشیروان ببەین. كاك نەوشیروانیش گوتوویەتی لەسەر ئەو بابەتە لەگەڵ كاك مەسعود بارزانی قسە دەكەم، بۆ ئەوەی ئەویش وێنەی هەنگاوەكانی لەبەرچاوبن و ئەم نزیكبوونەوەی یەكێتی و گۆڕان لەسەر حیسابی پارتی نییە".

نەوشیروان مستەفا مەرجی هەیە

نەوشیروان مستەفا بۆ ئەوەی حیزبەكەی لەگەڵ یەكێتی یەكبگرێ مەرجی هەیە. (رووداو) لە سەرچاوەیەكی نزیك لە نەوشیروان مستەفاوە زانیویەتی كە مەرجەكانی ئەمانەن "نابێ هەندێ لە سەركردەكانی یەكێتی لە سەركردایەتی بمێنن، لەوانەش كۆسرەت رەسوڵ، حاكم قادر، عومەر فەتاح و مەلا بەختیار، چونكە كاتی خۆشی كە كاك نەوشیران لەنێو یەكێتیدا بوو دژی ئەمانە بوو، بەڵام بەردەوام مام جەلال بەرگری لەو كەسانە دەكرد".

ئەم مەرجانەی نەوشیروان مستەفا گەیشتوونەتەوە لای هێرۆ ئیبراهیم ئەحمەد كە ئێستا یەكێكە لەو سەركردانەی بڕیار بە نێوی یەكێتییەوە دەدات.
نەوشیروان مستەفا لە 25/7/2009 بزووتنەوەی گۆڕانی دروستكرد و بەفەرمی جیابوونەوەی خۆی لە یەكێتی راگەیاند.

"ئەگەر یەكبگرنەوە لەبەر پارتییە"

سەعدی ئەحمەد پیرە، ئەندامی مەكتەبی سیاسی یەكێتی حەزی خۆی بۆ یەكگرتنی گۆڕان و یەكێتی ناشارێتەوەو بە (رووداو)ی گوت "خۆزگە دەخوازم یەكبگرن... ئەگەر گۆڕان و یەكێتی یەكبگرن ئەوا لەبەر پارتی یەكدەگرن". سەعدی پیرە هەروەها دەڵێ "پارتی هەندێ گومانی لا دروست بووە لەسەر مەسەلەی یەكگرتنەوەی یەكێتی و گۆڕان، بەڵام پێویست بە گومان ناكات".

20/4/2015

kobunawai barzani u 10 layani kurdistani

 

ئەو کۆبوونەوەیەی کە هەموو لایەک چاوەڕێی بوو بۆ ئەوەی قسەی دڵی خۆیانی تێدا بکەن و قسەی دڵی بارزانیش بزانن، رۆژی دووشەممە ئەنجام دەدرێت. کۆبوونەوەی لایەنە سیاسییەکان لەگەڵ سەرۆکی هەرێمی کوردستان.

بڕیارە ١٠ لایەنی سیاسی بەشداریی کۆبوونەوەکە بکەن. کۆبوونەوەکەش دوای نامەکەی بارزانییە بۆ حکومەت و پەرلەمان و حیزبە سیاسییەکان. بارزانی باس لە دەنگێک دەکات کە وەک خۆی دەڵێت بانگەشە بۆ شەڕی ناوخۆ و دووبەرەکی و دوو ئیدارەیی دەکات، بۆیە کۆمەڵی ئیسلامی کاتی کۆبوونەوەکەی پێ گونجاوە.

بەپێی زانیارییەکانی رووداو، سێ مەلەف لەسەر مێزەکەی بارزانی و لایەنە سیاسییەکان قسەی لەسەر دەکرێت: پرۆژەی دەستووری هەرێمی کوردستان و پرسی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، بارزانی دەیەوێت راستەوخۆ دوا قسەی لایەنەکانی لەسەر وەرگرێت، جگە لەوە بارزانی لە رۆژانی داهاتوو دەچێتە ئەمریکا، بۆ ئەوەش دیسان دەیەوێت ئەو جانتایەی دەیباتە ئەمریکا مەلەفەکانی بەدڵی لایەنە سیاسییەکان بێت.

19-8-2015 ویلایەتی مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان تەواو دەبێت و هیچ لایەنێکیش بەدیلێکی بۆ بارزانی رانەگەیاندووە، بۆیە هەمووان باسی دۆزینەوەی رێگەچارەیەکی یاسایی دەکەن بۆ ئەوەی بارزانی ببێتەوە بە سەرۆکی هەرێمی کوردستان. مەسعود بارزانیش زیاد لە جارێک ئەوەی گوتووە کە هەر شتێک یاسا دیاری بکات، ئەو پێوەی پابەند دەبێت. بەپێی زانیارییەکانی رووداو،  بارزانی جارێکی دیکە لە کۆبوونەوەکەدا ئەو قسەیە دەداتەوە بە گوێی لایەنە سیاسییەکاندا.

20/4/2015

walatani arabi u kobunawa

 

بەمەبەستی پێکهێنانی هێزێکی هاوبەشی عەرەبی بڕیارە چوارشەممەی داهاتوو سەرۆک ئەرکانەکانی وڵاتانی ئەندام لە کۆمکاری عەرەبی کۆببنەوە، بەرپرسێکی باڵای ئەو کۆمکارەش رایدەگەیەنێت"  راسپاردەی سەرۆک ئەرکانەکان بە ئەنجوومەنی بەرگری عەرەبی دەگەیێنرێت".

بەرپرسێکی باڵای کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی ئەمڕۆ یەکشەممە 19 ی نیسانی 2015 رایگەیاند:" بڕیارە سەرۆک ئەرکانی وڵاتانی ئەندامی کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی رۆژی چوارشەممەی داهاتوو لە بارەگای کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی، بەمەبەستی گفتوگۆکردن سەبارەت بە پێکهێنانی هێزێکی هاوبەشی عەرەبی کۆببنەوە".

بەگوتەی ئەو بەرپرسە:" بڕیارە راسپاردەی سەرۆک ئەرکانەکان بە ئەنجوومەنی بەرگریی عەرەبی بگەیێنرێت، كە لە وەزیرانی بەرگری و وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی ئەندام لە كۆمكاری عەرەبی پێكدێت".

لە 29 ی ئاداری رابردوودا، کۆمکاری وڵاتانی عەرەبی بەمەبەستی دروستکردنی هێزێکی هاوبەشی عەرەبی کۆبووەوە، پێکهێنانی هێزی هاوبەش و دەستتێوەردانی سەربازی لە وڵاتانی دیکەدا تا ئێستا لەلایەن عێراقەوە رەتدەکرێتەوە، بەڵام لوبنان کە خاوەنی هیزێکی شیعی گەورەیە وەک حیزبوڵڵا، لەرووی سیاسییەوە پشتیوانی لە بۆچوونەکانی کۆمکاری عەرەبی دەکات و ئامادەیە هاوبەشی هەنگاوەکانی وڵاتانی عەرەبی بکات.

20/4/2015

izat duriiiiiiiiiii

 

کەتیبەکانی حیزبوڵڵای عێراقی، رۆژی یەکشەممە 19ی نیسانی 2015 لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند:" پشکنینە سەرەتاییەکان و کەسە نزیکەکانی عیزەت ئیبراهیم خەلیل دووری، جەخت لەسەر کوشتنی نێوبراو دەکەنەوە لە میحوەری حەمرین، لەسەر دەستی  چەكدارانی عەشایەرەکان، ئەوانەی لەلایەن بەرگریی ئیسلامی و حەشدی شەعبیەوە پاڵپشتی دەکرێن".

فەرماندەی سەربازی کەتیبەکانی حیزبوڵڵای عێراقی رایگەیاندووە:" هەواڵگری کەتیبەکان زانیاری بە هەندێک لە عەشایرەکان دابوو، بۆ ئەوەی بە ئاسانی عیزەت دوری بکوژن". 

جەختیشدەكاتەوە:" چەكدارێكی یەکێک لە هۆزەكانی میحوەری حەمرین راسپێردرابوو بۆ کوشتنی عیزەت دووری".

ئەو فەرماندە سەربازییەی حیزبوڵڵا، لە بەیاننامەکەدا ئاماژە بەوە دەدات "دڵنیابووینەوە لەوەی ئەوە تەرمی دوورییە، بەپێی پشکنینەکان و گوتەی شایەتحاڵەکانی نزیک لە دووری". باس لەوەش دەكات" کەتیبەکانی حیزبوڵڵا رۆژی دووشەممە تەرمی دووری رادەستی حکومەتی عێراقی دەکەن".

20/4/2015

alai turkya

 

رۆژی 7ی حوزەیران ، 54 ملیۆن دەنگدەر لە توركیا مافی دەنگدانیان هەیە لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی تازەی توركیادا . پارتی داد و گەشەپێدان AKP ، كە لەساڵی 2002ەوە دەسەڵاتی توركیای بەدەستەوەیە ، چاوی بڕیوەتە 400 كورسی و ، دەڵێ ئەگەر ئەو ژمارەیە بەدەستبێنێ دەستووری توركیا دەگۆڕێت و سیستەمی دەسەڵاتیش دەكاتە سەرۆكایەتی .

هەر حیزبێك بۆ ئەو هەڵبژاردنە ، ژمارەیەكی لەبەردەم خۆی داناوە لەگەڵ بەرنامەكەیدا بۆ هەڵبژاردن .

پارتی داد و گەشەپێدان AKP: ئامانجی بەدەستهێنانی 400 كورسییە ، كە تائێستا هیچ حیزبێك نەیتوانیوە ئەو ژمارەیە لە پەرلەمانی توركیا بەدەستبێنێت ، AKP بۆ ئەوە پێویستی بە نزیكەی 50%ی دەنگی دەنگدەرانی ئەو هەڵبژاردنەیە.

گەورەترین مەترسیی لەسەر ئەوەی AKP نەتوانێ 400 كورسی بەدەستبێنێ ، پارتی گەلانی دیموكراتی HDP یە، ئەگەر توانیی رێژەی 10% تێپەڕێنێت .

پارتی دیموکراتی گەلان HDP: كە ئەمجارە بە لیست بەشداربووە ، دەتوانێ 40 كورسی بەدەستبێنێ ، ئەگەر توانیی رێژەی 10%ی دەنگەكان تێپەڕێنێت . كە HDP ئەو دەنگانە لەو ولایەتانە بەدەستێدێنێ كە پێشتر زیاتر لەسەر AKP حیساب بوون ، بۆ ئەوەی رێ  لە گۆڕینی سیستەمی حوكم بگرن .

HDP جگە لە پەیامەكەی بۆ كورد ، لە هەڵمەتی هەڵبژاردندا رووی پەیامی كردووەتە چەپەكانی توركیاش . ئەگەر HDP توانی رێژەی 10%ی دەنگەكان تێپەڕێنێت، ئەوە دەبێتە هۆی كەمبوونەوەی دەنگەكانی پارتی گەلی كۆماریی CHPیش ، كە ئەو پارتە زیاتر دەنگی چەپەكانی توركیا دەبات .
 
پارتی گەلی كۆماریی CHP : دایناوە 35%ی دەنگەكان بەدەستبێنێت ، بەڵام ئەنجامی HDP زۆر كار لە دەنگەكانی دەكات .

پارتی بزووتنەوەی میللی MHP : دەنگەكانی زیاتر لەنێو رەگەزپەرستانی توركدایە ، ئەو پارتە دەزانێت ناتوانێت دەسەڵات بگرێتە دەست ، بەڵام دەیەوێ دەنگەكانی زیاد بكات .

19/4/2015

yaman u chakdari hizbulai lubnan

 

بەپێی سەرچاوەکانی ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی، چەکدارانی حیزبوڵڵای لوبنانی پێش دەستپێکردنی هێرشە ئاسمانییەکانی گەردەلوولی یەکلاییکەرەوە بە چاودێریی ئێران رەوانەی یەمەن کراون تاوەکو دژ بە لایەنگرانی عەبد رەبە مەنسوور هادی بجەنگن. 

سەرچاوەیەکی ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی راگەیاندووە، کە چەکدارانی حیزبوڵڵا و ژمارەیەک شیعەی عێراقی و ئەفغانی لە ژێر فەرمانی لیوای فاتیمە شانبەشانی حوسییەکان لە یەمەن دەجەنگن، ئەرکی فەرماندەییکردنی ئەو لیوایە بە چەکدارانی حیزبوڵڵا سپێردراوە، هۆکارەکەش بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە حیزبوڵڵای لوبنانی عەرەبی شێوەن و ئاسانتر لەگەڵ یەمەنییەکان تێدەگەن و مامەڵەدەکەن و یەمەنییەکان ئاسانتر قبوڵیان دەکەن. 
 
لەماوەی هەفتەیەکدا حەسەن نەسروڵڵا ئەمینداری گشتی حیزبوڵڵا و شێخ نەعیم قاسم، جێگری نەسروڵڵا رەخنەی تووندیان لە  گەردەلوولی یەکلاییکەرەوە گرت، هەروەها رەخنەیان لە سعودیە و وڵاتانی دیکەی کەنداو گرت، کەوا هەڵەیەکی ستراتیژی دەکەن بەرامبەر بە یەمەن. 

هاوکات نەسروڵڵا رایگەیاند، کە بەر لە هێرشەکان، دەکرا هیوایەک هەبێت بەوەی لە گفتوگۆکان یانیش رێککەوتنەکان سەرۆکی یەمەن عەبد رەبە مەنسوور هادی بگەڕێتەوە، بەڵام ئەم هیوایە دوای هێرشەکان کۆتایی پێهاتووە. گوتیشی "ئەوەی ئێستا دەمەوێ پێتان رابگەیەنم، قسەی من نییە، بەڵکو هی خەڵکی یەمەنە، مەحاڵە هیچ رێککەوتنێکی سیاسی رێگە بەوە بدات مەنسوور هادی وەکو سەرۆککۆمار بگەڕێتەوە یەمەن، وابزانم سعودییەکانیش بەم راستییە گەیشتوون و داواکارییەکانیان کەمیکردووە، رەنگە هەر ئەمەش وایکردبێت خالد بەحاح، وەک جێگری سەرۆککۆماری یەمەن بپاڵێون".

حیزبوڵڵا پێشتر لە سووریا بەشداریی جەنگی ناوخۆی کردووەو بەرگری لە حکومەتی بەشار ئەسەد کردووە، بەشێک لە دەوروبەری دیمەشق و بەرزاییەکانی قەلەمون بەدەستی چەکدارانی حیزبوڵڵاوەیە. بە بەشداریکردنی حیزبوڵڵا لە یەمەن کۆتایی بەوەدێت کەوا حیزبوڵڵا تەنیا هێزیكی شیعی لوبنانییە، بەڵکو  دەبێتە هێزێکی شیعی جیهانی ئیسلامی. 

19/4/2015

.

 

عەلی حەیدەر، وەزیری ئاشتبوونەوە لە حكومەتی سووریا، دوای گەڕانەوەی لە سەردانێكی قامشلۆی رۆژئاوای كوردستان ، بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند " بۆ رەواندنەوەی مەترسییەكان چوومە قامشلۆ "، گوتی لەگەڵ دەسەڵاتدارانی كانتۆنی جزیرەشدا دانیشتووە.

عەلی حەیدەر ، وەزیری ئاشتبوونەوەی سووریا ، پێش مانگێك سەردانی رۆژئاوای كوردستانی كرد و بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند " سەردانی شاری قامشلۆم كرد ، فامشلۆ شار و خاكی سووریایە. سەردانەكەی من لەپێناو رەواندنەوەی مەترسییەكان و نەهێشتنی دابڕان بوو لەنێوان سەركردایەتی سووریا و خەڵكی ناوچەكە و، لەپێناو دروستكردنی پردی پەیوەندی و هاوئاهەنگی بوو بەشێوەیەكی فراوانتر و قووڵتر ".

 سەبارەت بەو لایەنانەی لەو سەردانەدا چاوی پێكەوتوون ، وەزیری ئاشتبوونەوەی سووریا گوتی " لەگەڵ هەموو پێكهاتەكانی ناوچەكە دانیشتم ، لە كورد ، مەسیحی و عەرەب . دیدارەكان زۆر باشبوون ، هەمووشیان پێداگیرییان لەسەر ئەوەكرد ، كە ئەوان لەگەڵ چارەسەری سیاسیانە و بەرەنگاربوونەوەی تیرۆردان ".

هەروەها عەلی حەیدەر، وەزیری ئاشتبوونەوە لە حكومەتی سووریا ئەوەشی بە تۆڕی میدیایی رووداو راگەیاند كە " لەگەڵ بەرپرسانی ئیدارەی زاتی كوردی لە ئاموودە دانیشتم و ، گفتوگۆمان لەسەر بارودۆخی ناوچەكە كرد ".

سەنتەری كانتۆنی جزیرە لە شاری ئاموودەیە ، كە ئەو ئیدارەیە لەلایەن پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD و چەند پارتێكی هاوپەیمانی پێكهاتووە .

لە پێشهاتێكی نوێدا ، ئەو وەزیرەی حكومەتی دیمەشق بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند كە حكومەتی سووریا ئامادەیە " گفتوگۆ لەسەر هەموو پڕۆژەكان بكات ، لەوانەش پڕۆژەی ئیدارەی زاتی ، چونكە جارێ هێشتا بیرۆكەیە و نەك بڕیار ، هەروەها بەرپرسانی كوردیش پێیانڕاگەیاندم كە ئەو پڕۆژەیە دەكرێت بگۆڕدرێت و دەستكاری بكرێت ، چونكە هەموویان بیرۆكەن بۆ چارەسەری لە چوارچێوەی سووریایەكی یەكگرتوودا بە خاك و گەلەكەیەوە".

عەلی حەیدەر ، وەزیری ئاشتبوونەوەی سووریا جارێكی دیكە پێداگیری لەسەر شتێك كردەوە كە چەند جارێك بەرپرسانی پارتی یەكێتی دیموكراتی PYD رەتیانكردووەتەوە .

عەلی حەیدەر گوتی " هاوكاری لەنێوان هەردوولاماندا هەبووە . سەركردایەتی سووریا هەموو هاوكارییەكی سەربازیی پێشكەشی هێزە كوردییەكان كرد لەپێناو بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر ، ئێستاش بەردەوامە لە پێشكەشكردنی هەموو هاوكارییەك پێیان لەپێناو سەركەوتن بەسەر تیرۆردا".

عەلی حەیدەر ، بە شێوەیەكی نەرم لەسەر هەڵكردنی ئاڵای پارتەكانی رۆژئاوای كوردستان دواو و گوتی " هیچ كێشە نییە كە ئاڵا كوردییەكان ببینم لە بازگەكاندا مادام هەموو شتێك لەچوارچێوەی سووریایەكی یەكگرتوودایە "، هەروەها گوتیشی ئەو لەكاتی شەڕەكاندا بەشێوەیەكی تایبەتیش پەیوەندی بە فەرماندەكانی یەكینەكانی پاراستنی گەل YPG ەوە كردووە .

19/4/2015

obama b_635517501

 

باراک ئۆباما لەڕێگەی تەلەفۆنەوە بارودۆخی یەمەن و ناوچەکە لەگەڵ پادشای سعودیە تاوتوێدەکات و ئامادەیی هێزەکانی ئەمریکاش لە شەڕی تیرۆر پیشاندەدات. 

پێشنیوەڕۆی ئەمڕۆ شەممە 18-4-2015، باراک ئۆباما، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا  لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ سەلمان بن عەبدولعەزیز، پادشای عەرەبستانی سعودیە لەبارەی دوا گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە بە گشتی و بارودۆخی یەمەن بەتایبەت گفتوگۆیانکرد.

لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەکەی نێوان سەرۆکی ئەمریکا و پادشای سعودیە، بێجگە لە بارەی رەوشی خراپی یەمەن، باسی دەستتێوەردانی سعودیەش کراوە لە کاروباری ناوخۆی ئەو وڵاتەو ئۆباما هۆشداری داوەتە سعودیە کە بارودۆخی ئەمنی ناوچەکە دەبێ لەبەرچاوبگیرێ.

ئۆباما ئەوەشی بە پادشای سعودیە راگەیاندووە، هێزەکانی ئەمریکا لەناوچەکە لەکاتی پێویست و خوازراودا ئامادەیی تەواویان هەیە بۆ شەڕی دژ بە بەرەی تیرۆر.

ئەم پەیوەندییە تەلەفۆنییەی باراک ئۆباما بۆ پادشای سعودیە لە کاتێکدایە، کە بارودۆخی سیاسی و ئەمنی یەمەن لە شەڕێکی مەترسیداردایەو سعودیەش بە دەستوەردان لە شەڕی یەمەن تۆمەتباردەکرێت.

19/4/2015

alai eran u turkiya

 

بیژەن زەنگەنە، وەزیری نەوتی ئێران رایگەیاند، کە تورکیا پێشنیازی وڵاتەکەی بۆ دووبەرابەرکردنی ئاستی هاوردەکردنی گازی ئێران لە بری داشکانی نرخی گاز رەتکردووەتەوە. ئێران ساڵانە 10 ملیار مەتر سێجا گاز هەناردەی تورکیا دەکات.

وەزارەتی وزەی تورکیا رایگەیاندووە، ئێران رەتیکردووەتەوە هیچ داشکانێک بۆ نرخی گازی هەناردەکراوی ئەو وڵاتە بۆ تورکیا بکات، بەڵام پێشنیازیکردووە هێڵێکی دیکەی گاز بۆ تورکیا رابکێشێت، کە هەمان توانایی هەناردەکردنی هەبێت و بە نرخێکی کەمتر گاز بە تورکیا بدات، ئەوەش لەلایەن تورکیاوە رەتکراوەتەوە.

تورکیا بەراورد بە رووسیا و ئازەربایجان گرانترین گاز لە ئێران دەکڕێت. بەپێی داتا ناڕەسمییەکان، تورکیا هەر 1000 مەتر سێجا گازی ئێران بە 490 دۆلار دەکرێت، ئەوە لەکاتێکدایە ئەو رێژە گازە لە رووسیا بە 425 دۆلار و لە ئازەربایجان بە 335 دۆلار دەکرێت.

لە دوایین سەردانیدا بۆ ئێران، سەرۆکی تورکیا رەجەب تەییب ئەردوغان رایگەیاندبوو، ئەگەر ئێران نرخی گازی خۆی داشکێنێت، تورکیا دەتوانێت رێژەیەکی زیاتر گاز لەو وڵاتە هاوردەبکات. وەزیری وزەی تورکیاش، تانەر یڵدز پێشتر رایگەیاندبوو، ئەگەر ئێران هەلومەرجە بازرگانییەکانی بگۆڕێت ، ئەوا تورکیا ئامادەیە گازی زیاتر لە ئێران بکڕێت.

تورکیا دوو سکاڵای دژی ئێران لە دادگای ناوبژیوانکاری نێودەوڵەتی تۆمارکردوون، بەوەی کە سەرەڕای ئەوەی کواڵێتی گازی ئێران زۆر لە خوارەوەیە، بەڵام بە نرخێکی نەگونجاو گاز بەو وڵاتە دەدات.

تانەر یڵدز رایگەیاندووە، دوایین بڕیاری دادگا لە مانگی پێنج دەردەچێت. بەپێچەوانەوە، بیژەن زەنگەنە وەزیری نەوتی ئێران رایگەیاندووە، کە بڕیاری سەرەتایی دادگا لە قازانجی ئێران بووە، بەڵام دوایین بڕیار هێشتا ماویەتی لەلایەن دادگاکە دەرچێت.

تورکیا ساڵانە 50 ملیار مەتری سێجا گاز لە وڵاتانی بەرهەمهێنەری گازی سرووشتی هاوردەدەکات، کە 27 ملیار مەتری سێجای لە رووسیا و 10 ملیار مەتری سێجا لە ئێران و 6 ملیار مەتری سێجای دیکەش لە ئازەربایجان هاوردەدەکات.

19/4/2015

hawler u taqinawai hankawa12

 

لەدوای تەقینەوەکەی ئەمڕۆی عەینکاوە، دوو هاونیشتمانیی باکووری کوردستان دیارنەماون. ئەو دوو کەسە ناویان (سەعدەدین شان) و (بوڵەنت ئوونەن)ە. گومانیشدەکرێ هەر ئەو دووانە شەهیدەکان بن.

سەرچاوەیەک بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، ئەو دوو کەسە لەکاتی تەقینەوەکەدا لە کافێ نێللی دانیشتبوون و دوای تەقینەوەکە مۆبایلەکانیان کوژاوەتەوەو دیارنەماون. 

بەڕێوەبەری گشتیی تەندروستیی هەولێر پێشتر بە رووداوی راگەیاندبوو تەرمی ئەو دوو کەسەی شەهید بوون بە رادەیەک سووتاون کە ناناسرێنەوە کێن. بەپێی لیستی ناوی بریندارەکانیش کە دەست تۆڕی میدیایی رووداو کەوتووە ناوی ئەو دوو کەسە لە لیستەکەدا نییە. 

سەرچاوەکەی رووداو ئەوەشی گوت کە سەعدەدین شان خەڵکی ماردینە. هەروەها کەسوکار و دۆستانی هەردوو نێوبراو هێشتا هیوابڕ نەبوون و چاوەڕێدەکەن هەواڵی جیاواز لەبارەی ئەو دوو ناوەوە بزانن.

18/4/2015

hawler u taqninawai hankawa

 

لێکۆڵینەوەکان لەبارەی تەقینەوەکەی شارەدێی عەینکاوە لە هەولێر بەردەوامن و بڕیارە ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان راگەیێندراوێک لەو بارەیەوە بڵاوبکاتەوە.

تەقینەوەیەک کاژێر 5:40 خولەکی ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی 17/4/2015 لەبەردەم نێڵی کافێ نزیک کونسوڵخانەی ئەمریکا روویدا، کە خۆکوژێک بە ئۆتۆمبێلێکی جۆری هیۆندای سۆناتا هەوڵیداوە خۆی بە بنکەی پۆلیسی عەینکاوەدا بتەقێنێتەوە، بەڵام پێش گەیشتنی بەو شوێنە لەلایەن پاسەوانەکانەوە تەقەی لێدەکرێت و خۆکوژەکە خۆی دەتەقێنێتەوە.

کەریم شنگالی ، وەزیری ناوخۆی حکومەتی هەرێمی کوردستان و بەرپرسانی دیکەی ئەمنی گەیشتنە شوێنی تەقینەوەکە، بەڵام ئەوان لێدوانیان لەوبارەیەوە بۆ کەناڵەکانی راگەیاندن نەدا. هێڤیدار ئەحمەد پەیامنێری تۆڕی میدیایی رووداو رایگەیاند، کە بڕیارە ئەنجوومەنی ئاسایشی هەرێمی کوردستان راگەیێندراوێک بڵاوبکاتەوە، بۆیە ئەو بەرپرسە ئەمنییانە لێدوان نادەن.

18/4/2015

 

 

تی هەرێمی کوردستان راگەیێندراوێکی سەبارەت بە تەقینەوەکەی ئەمڕۆ (هەینی 17ی نیسانی 2015)ی شارەدێی عەینکاوە بڵاوکردەوە. سەبارەت بە ئەنجامدەرانی تەقینەوەکە لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە "وێڕای سەلماندنی دڕندەییان، هاوکات بەڵگەی شکستخواردن و داڕمانیانە بەرامبەر بە هێزی پێشمەرگە".

تەقینەوەیەک کاژێر 5:40 خولەکی ئێوارەی ئەمڕۆ هەینی 17/4/2015 لەبەردەم نێڵی کافێ نزیک کونسوڵخانەی ئەمریکا روویدا، کە خۆکوژێک بە ئۆتۆمبێلێکی جۆری هیۆندای سۆناتا هەوڵیداوە خۆی بە بنکەی پۆلیسی عەینکاوەدا بتەقێنێتەوە، بەڵام پێش گەیشتنی بەو شوێنە لەلایەن پاسەوانەکانەوە تەقەی لێدەکرێت و خۆکوژەکە خۆی دەتەقێنێتەوە. رێکخراوی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) دوای چەند کاژێرێک بەرپرسیارێتی تەقینەوەکەی لەئەستۆ گرت.

لە راگەیێندراوەکەی حکومەتدا هاتووە "ئەم تاوانە وەک هەر تاوانێکی دیکەی تیرۆریستان، ورە و هێزی زیاترمان پێدەبەخشێ بۆ ڕووبەڕووبوونەوە و تێکشاندنی بەرەی تیرۆر و تاریکی و لەگۆڕنانی خەونە دۆزەخییەکانیان".

دەقی راگەیێندراوەکە

حکومەتی هەرێمی کوردستان تاوانه‌ تیرۆریستییەکەی عەنکاوە رسوا دەکات.
 
بە توندی تاوانە تیرۆرستییه‌كه‌ی ئەمڕۆ هەینی ١٧ی نیسان ڕسوا دەکەین کە لە شارۆچکەی عەنکاوە ئەنجامدرا و تیایدا خەڵکانی سیڤیل كرانه‌ ئامانج. ئەم تاوانە ترسنۆکانەی تیرۆریستان، وێڕای سەلماندنی دڕندەییان، هاوکات بەڵگەی شکستخواردن و داڕمانیانە بەرامبەر بە هێزی پێشمەرگە و خۆڕاگریی جەماوەری کوردستان. ئەم تاوانە وەک هەر تاوانێکی دیکەی تیرۆریستان، ورە و هێزی زیاترمان پێدەبەخشێ بۆ ڕووبەڕووبوونەوە و تێکشاندنی بەرەی تیرۆر و تاریکی و لەگۆڕنانی خەونە دۆزەخییەکانیان.
 
لەگەڵ سەرەخۆشی و هاوخەمیمان بۆ کەسوکاری شەهیدە بێ تاوانەکانی ئەم تاوانە تیرۆریستییە، هیوای چاکبوونەوەی خێرا بۆ بریندارەکانمان دەخوازین و دووپاتی ده‌كه‌ینه‌وه‌ كه‌ تا سه‌ركه‌وتنی یه‌كجاری، له‌ راونان و شكسپێهێنان و له‌گۆڕنانی تیرۆرستان له‌ هه‌ر كوێ بن به‌رده‌وام ده‌بین. 

ئه‌نجومه‌نی وه‌زیرانی هه‌رێمی كوردستان

١٧-٤-٢٠١٥

parlemani kurdisstan

 

جەعفەر ئیبراهیم، جێگری سەرۆكی پەرلەمان روونكردنەوەیەك لە سەر قسەكانی دووران كالكان، ئەندامی كۆما جڤاكێ كوردستان بڵاودەكاتەوە.

بەپێی روونكردنەوەیەكی نووسینگەی راگەیاندنی جێگری سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان کە رۆژی 16ی نیسانی 2015 بڵاوكراوەتەوە و رایدەگەیێنێت، "  ئێمە هەرگیز قسە و لێدوانەكانی كالكان بە قسەی سەركردایەتی كەچەكە و پەكەكە نازانین، بۆیە پێویست بەوە نەكراوە سەرۆكایەتی پەرلەمان خۆی مامەڵەی فەرمی لەگەڵ ئەو لێدوانە بكات و كاتی خۆی بەفیڕۆ بدات. لەگەڵ ئەوەش وەك نووسینگەی راگەیاندنی جێگری سەرۆكی پەرلەمان بە پێویستمانزانی وەڵامێكی بدەینەوە بۆئەوەی رای گشتی راستییەكان وەك خۆی بزانێ و بە گوتەكانی هیچ جۆرە بەلاڕێدان یا چەواشەكارییەك نەیەتە ئاراوە و هاووڵاتیان وەك خۆی لەراستی پرسەكان بگەن".

نووسینگەی راگەیاندنی جێگری سەرۆكی پەرلەمان ئاماژە بەوە دەدات،  ئەوەی لەسەر زاری كالكان گوتراوە لە هیچ شوێنێكی دنیادا بە بۆچوونێكی زانستیانە لەبارەی سیستەم پێناسە ناكرێ و وەك زانراویشە ئەو هیچ جۆرە شارەزاییەكی لەسیستەمی حوكمڕانی دنیادا نییە، بۆیە بەپێویستی نازانن هیچ بایەخێكی ئەوتۆی پێبدەن، " بەڵكو وروژاندنی ئەو بابەتە لەو كات و ساتەدا تاكە مەبەستێك بپێكێ، دروستكردنی دووبەرەكی و درزخستنە نێو ریزەكانی گەلی كوردستانە".

لە روونكردنەوەكەی نووسینگەی راگەیاندنی جەعفەر ئیبراهیم، سەبارەت بە گوتەکانی كالكان هاتووە،" پێمان وایە بەرێزیان یان ئاگادار نییە یاخود بەهەڵە تێگەێنراوە و لە پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان خۆی بێئاگادەكات و زانیاری نادروست لەسەر پێشكەوتنەكانی هەرێم بڵاودەكاتەوە".

رۆژی چوارشەممە 15/4/2015 دووران كالكان ، ئەندامی كۆنسەی بەڕێوەبەری كۆما جڤاكێن كوردستانێ‌ KCK بە تووندی رەخنە لە سیستەمی مەركەزیی باشووری كوردستان گرت و گوتی" سیستەمی مەركەزی لە كوردستان نابێت. ئەو سیستەمە لە باشووری كوردستاندا هەر نابێت. پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتمانیی كوردستان ، كاتی خۆی رێككەوتن و ئەو سیستەمەیان بۆ خۆیان دروستكرد ، تائێستاش پێداگیری لەسەر دەكەن".

17/4/2015

rojhalati kurdistan u jinga

 

رۆژهەڵاتی کوردستان خاوەن ژینگەیەکی سەرنجڕاکێش و تابلۆیەکی جوانی سروشتییە، بەڵام لە ساڵانی رابردوودا مەترسی گەورە لەسەر ئەو ژینگەیە دروستبووە.

ئاگرگرتنی لێرەوار و جەنگەڵەکان، وشکەساڵی و نەخۆشی دارستانەکان و هەروەها مەترسی لەناوچوونی جۆرەها زیندەوەرەکان بەشێکن لە مەترسییەکانی سەر ژینگەی رۆژهەڵاتی کوردستان. لەو ساڵانەی دواییدا لە زۆربەی ناوچەکان دارستانەکان ئاگریان تێبەربووە. چالاکڤانانی ژینگەپارێز دەڵێن بەشێک لەو ئاگرانە بە ئەنقەست لە دارستانەکان بەردراون و بەشێکی دیکەشیان بە هۆی نەزانییەوە بووە. 

هەروەها زۆربەی دارستانەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و بەتایبەت دارستانەکانی زنجیرە چیاکانی زاگرۆس مەترسی وشکبوونیان لەسەرە. رووبەری دارستانەکانی زاگرۆس کە بەشێکی زۆر لە پارێزگاکانی ورمێ، سنە، کرماشان، ئیلام و ناوچەی لۆرستان و هەندێک ناوچەی ئێران دەگرێتەوە، زیاتر لە حەوت ملیۆن هێکتارە. زیاتر لە 2400 جۆری گیا و ئاژەڵ لەو ناوچەیەدا هەیە. 40 لەسەدی ئەو دارستانانە بەهۆی وشکەساڵی، گردیلەکانی تەپ و تۆز و سەرهەڵدانی نەخۆشی ڤایرۆسی تا سەرەمەرگی وشکبوون چوونە. بەرپرسانیش هۆشدارییان داوە، ئەگەر بیر لە دۆخی دارستانەکانی زاگرۆس نەکرێتەوە، تا پەنجا ساڵی دیکە، نیوەی دارستانەکان وشک دەبن و لەناودەچن.

دۆخی پەلەوەر و زیندەوەرەکانی نێو ژینگەی رۆژهەڵاتی کوردستانیش لە رەوشی دارستانەکان باشتر نییە. رەگەزی بەشێک لە ئاژەڵە کێوییەکان بەهۆی تێکچوونی ژینگە، راوکردن و نەپاراستنی پێویستیان مەترسی لەناوچوونیان لەسەرە. ئەوەش لە ساڵی رابردووەوە، هەڵمەتێکی گەورەی شکاندنی تفەنگەکانی راو و قەفەسی باڵندە کێوییەکانی لێکەوتەوە. 

هەروەها دوو دەریاچەی ورمێ و زرێباری مەریوان و هەروەها چەندین تاڵاویش مەترسی وشکبوونیان لەسەرە.

ژینگەپارێزان رەخنەش لە دامودەزگا حکومییەکان دەگرن کە بەپێی پێویست هەوڵی پاراستنی دارستان و ژینگەی رۆژهەڵاتی کوردستان نادەن. ئەوان دەڵێن لە هەر شار و ناوچەیەک، ئیمکاناتی کەم و سەرمایەی کەمی مرۆیی بۆ پاراستنی ژینگە تەرخانکراوە. بۆیەشە خۆیان قۆڵیان هەڵماڵیوە و لە زۆربەی ناوچەکانی رۆژهەڵات هەڵمەتی ژینگەپارێزی دەستیپێکردووە. خەڵک و بەتایبەت چالاکڤانانی ژینگە، خۆیان ئاگرەکان دەکوژێننەوە، لەجێگەی دارە وشکبووەکان، نەمام دەچێنن و زۆر رۆژانیش، هەڵمەتی جەماوەری بۆ خاوێنکردنەوەی ژینگە بەڕێوە دەبەن.

18/4/2015

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان