<sup>بان كی‌ مۆن سكرتێری‌ گشتی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان رایگه‌یاند، 34 گروپی‌ چه‌كدار له‌ ناوچه‌ جیاجیاكانی‌ جیهان، به‌یعه‌تیان داوه‌ به‌ رێكخراوی‌ تیرۆریستی‌ داعش، ئاماژه‌ی‌ به‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی‌ ئه‌و ژماره‌یه‌ش كرد له‌مساڵدا.
 
 به‌پێی‌ راپۆرتێك كه‌ دوێنێ‌ هه‌ینی‌ ره‌وانه‌ی‌ ئه‌نجومه‌نی‌ ئاسایشی‌ نێوده‌وڵه‌تی‌ كردووه‌، بان كی‌ مۆن به‌پێویستی‌ ده‌زانێت وڵاتانی‌ فلیپین و ئۆزبه‌كستان و پاكستان و لیبیا و نه‌یجیریا، خۆیان بۆ ئه‌و هێرشانه‌ ئاماده‌ بكه‌ن كه‌ له‌لایه‌ن گروپه‌كانی‌ سه‌ر به‌ رێكخراوی‌ داعشه‌وه‌، ئه‌نجام ده‌درێن. 

له‌ راپۆرته‌كه‌دا هاتووه‌: "به‌رفراوانبوونی‌ ئه‌م دواییه‌ی‌ داعش له‌ خۆرئاوا و باكووری‌ ئه‌فریقا و خۆرهه‌ڵاتی‌ ناوه‌ڕاست و باشوور و باشووری‌ خۆرهه‌ڵاتی‌ ئاسیا، بڵابوونه‌وه‌ی‌ خێرای‌ ئه‌و مه‌ترسییه‌ له‌ ماوه‌ی‌ 18 مانگی‌ رابردوودا، ده‌رده‌خات. 

سكرتێری‌ گشتی‌ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان، رێكخراوی‌ داعشی‌ به‌ ده‌وڵه‌مه‌ندترین رێكخراوی‌ تیرۆریست له‌ جیهاندا وه‌سفكرد، ئاماژه‌ی‌ به‌ ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی‌ ئه‌و رێكخراوه‌ش كرد بۆ زیاتر له‌ ملیارێك دۆلار  له‌و ناوچانه‌ی‌ كۆنترۆڵی‌ كردوون.</sup> 

^6/6/2016

^{سەرچاوەیەكی باڵای سیاسی عێراقی رایگەیاند، ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بە بەغدای راگەیاندووە كۆتایی بە كارەكانی حەشدی شەعبی و میلیشیا شیعەكانی سەر بە حكومەت بێنێت لە شەڕی دژی داعش.}

^{سەرچاوەكە كە نەیویستوە ناوی ئاشكرا بكرێت هەروەها دەڵێت "واشنتن لەڕێگەی دیپلۆماتكارەكانییەوە بە بەرپرسانی حكومەتی عێراقی راگەیاندووە، حەشدی شەعبی تەواوبوو، واتا كاربكرێت لەسەر كۆتاییهێنان بە رۆڵی حەشدی شەعبی لەسەر هەموو ئاستێك".}

^{بە ئامانجی رووبەڕووبوونەوەی چەكدارانی داعش و هاوكاریكردنی سوپای عێراق لە شەڕی دژی داعش لە هاوینی 2014 لەسەر فەتوای عەلی سیستانی مەرجەعی باڵای شیعەی عێراق حەشدی شەعبی پێكهێندرا، بەڵام هەمیشە بە پێشێلكردنی مافەكانی پێكهاتەی سوننە تۆمەتبار دەكرێن.}

^{چەندین جار واشنتن بە بەغدای راگەیاندووە حەشدی شەعبی لە شەڕ دووربخاتەوە، ئەوەبوو بۆ یەكەمجار لە ئۆپەراسیۆنی كۆنترۆڵكردنەوەی شاری روومادی لە مانگی 12-2015 دوور خرايەوە.}

^{رۆژی‌ پێنج شەممە 4-2-2016 ئەحمەد ئەسەدی گوتەبێژی دەستەی حەشدی شەعبی لە بەیاننامەیەكدا رایگەیاند "هەوڵێكی نێودەوڵەتی و هەرێمی لە ئارادایە بۆ كۆتاییهێنان بە رۆڵی حەشدی شەعبی لە عێراق، هاوكات چەند لایەنێكی سیاسی نێوخۆییش پشتگیری ئەو هەوڵانە دەكەن".}

^{یەكێتی هێزە عێراقییەكان كە گەورەترین فراكسیۆنی پێكهاتەی سوننەیە پێكهێنانی لیژنەیەكی پەرلەمانی بۆ كاروباری حەشدی شەعبی رەتكردەوە، بەو پێیەی پێچەوانەی یاسا و دەستوورە.}

^{محەمەد كەربولی پەرلەمانتاری یەكێتی هێزە عێراقییەكان لە بەیاننامەكەدا رایگەیاند "هەڵوێستی یەكێتی هێزە عێراقییەكان بۆ داواكاری پێكهێنانی لیژنەیەك بۆ حەشدی شەعبی دستووری نییە، بەو پێیەی تاوەكو ئێستا حەشدی شەعبی پێكهاتەیەكی حكومییە نەك دەستووری، ئەویش بەهۆی دەرنەكردنی یاسایەك بەپێی دستوور لە پەرلەمانی عێراق بۆ پێكهێنانی حەشدی شەعبی".}

^6/2/2016

^{ژمارەیەک لە بەدەسەڵاترین و دەوڵەمەندترین کەسایەتیەکانی ئەمریکا لە هۆڵێک کۆبوونەتەوە. ئەوان تەنیا چاوەڕێی بیل کلینتۆن سەرۆکی پێشووی ئەمریکا نەبوون. بەڵکو ئامادەبووان لە چاوەڕوانی گەنجێک بوون کە ئێستا یەکێکە لە دەوڵەمەندترین و سەرکەوتووترین کەسایەتیەکانی ئەمریکا.}

^{ئەوەی جێگای سەرنجی میدیای ئەمریکی و میدیای جیهانیە تەنیا ئەوە نیە کە حەمدی ئولوکایا نزیکەی 20 ساڵ توانی لە گوندێکی باکووری کوردستانەوە بێتە ئەمریکا و پاشان ببێتە یەکێک لە دەوڵەمەندترین کەسایەتیەکانی ئەم وڵاتە.}

^{بەڵکو میدیاکان زیاتر باسی ئەوە دەکەن کە چۆن حەمدی ساڵی پار پەیمانیدا کە نیوەی سامانی خۆی کە دەکاتە نزیکەی 700 ملیۆن دۆلار ببەخشێتە ئاوارەکانی جیهان و رۆژهەڵاتی ناوەڕاست.}

^{حەمدی ئولوکایا لەپێناسەی خۆیدا دەڵێت: "من کوردم و خەڵکی تورکیام. من لە خێزانێک گەورە بووم کە پیشەیان دروستکردنی ماست و پەنیر بوو و مەڕ و ماڵاتیان بەخێودەکرد".}

^{بیل کلینتۆن حەمدی وەکو میوانی شەرەف بانگهێشتی کۆڕبەندی ساڵانەی رێکخراوە خێرخوازییەکەی کردبوو. سەرۆکی پێشووی ئەمریکا وەکو رۆژنامەنووسێک پرسیاری لە حەمدی دەکرد.}

^{کلینتۆن پرسی: چی وای لێت کرد کە گرنگی بە قەیرانی ئاوارەکانی سووریا بدەیت و پارەیەکی وا زۆر ببەخشیت؟}

^{حەمدی ئولوکایا لە وەڵامدا گوتی: "بەهۆی ئەوەی من خەڵکی ناوچەکەم و کاتێک بینیم ئێزیدییەکان لە چیای شنگال چیان بەسەر هات، کاتێک هێرشیان کرایە سەر و ئەو هەموو کچە رفێنران، کاتێک وێنەکانم لە رۆژنامەی نیویۆرک تایمز بینی، وتم وڵاتی دایک بانگم دەکات و من دەبێت شتێک بکەم".}

^{حەمدی دەڵێت: "چارەسەری قەیرانی ئاوارەکان لای کەرتی تایبەتە نەک تەنیا حکومەتەکان".}

^{حەمدی ئولوکایە بەلانیکەمەوە توانی بابەتی ئاوارەکان بێنێتە سەر مێزی گفتوگۆ، ئەو توانی وا بکات کە رای گشتی ئەمریکا ئاگایان لەم قەیرانە هەبێت".}

^{بەگوێرەی رێکخراوی کۆچبەرانی نەتەوەیەکگرتووەکان، ئێستا نزیکەی 60 ملیۆن کەس لە جیهان دەربەدەر و ئاوارەن.}

^{حەمدی ئولوکایا کێیە؟}

^{حەمدی ئولوکایا، ئەو کۆچبەرە کوردەیە کە لە بنەڕەتدا خەڵکی گوندێکی بچوکی باکووری کوردستانە، دوای ئەوەی بەرەو ئەمریکا کۆچی کردووە، لە ساڵی 1994-دا زمانی ئینگلیزی خوێندووە و چەند وانەیەکیشی لە بواری ئابووریدا خوێندووە، ئەو ئێستا خاوەنی کۆمپانیای چۆبانی-یە کە تایبەتە بە بەرهەمهێنانی ماست، بەرهەمەکانی کۆمپانیاکەی ئەو کۆچبەرە کوردە پڕفرۆشترینن لە ئەمریکا.}

^{لە پانێڵی تایبەت بە قەیرانی کۆچبەراندا لە کۆڕبەندی ئابووری جیهانی داڤۆس حەمدی بەنمونە هینرایەوە کە " مەرج نییە کۆچبەران ببنە کێشە بۆ ئەوروپا و وڵاتانی جیهان، بەڵکو هەندێکیان نمونەیەکی سەرکەوتوون".}

^6/2/2016

<sup>کتێبی "پایتەختە لەبیرکراوەکەی کورد" کە تێیدا باسی یەکێک لە شارە مێژووییەکانی کرماشان دەکات، وەکو یەکێک لە دوو کتێبی ساڵی پارێزگای کرماشان هەڵبژێردرا. بەڕێوەبەرایەتی گشتی کولتوور و رێنوێنی ئیسلامی پارێزگای کرماشان بۆ دووەمین ساڵ، رێوڕەسمی هەڵبژاردنی کتێبی ساڵی بەڕێوەبرد.

لەو رێوڕەسمەدا کە ژمارەیەک لە نووسەران و بەرپرسانی کولتووری کرماشان ئامادەی بوون، کتێبەکانی "پایتەختە لەبیرکراوەکەی کورد"  لە نووسینی برومەند ئەعزەمی و کتێبی "رەزمنامە" لە نووسینی پرۆفیسۆر محەممەد رەزا حەمزەیی وەکو کتێبی ساڵی کرماشان هەڵبژێردران.

هەر لەو رێوڕەسمەدا، رێز لە ئەردەشیر کشاوەرز، لێکۆڵەر و مێژوونووسی کرماشانیی گیرا کە بە نووسین و لێکۆڵینەوەکانی، مێژووی کرماشانی زیندوو راگرتووە.

هومەن سالاری، بەڕێوەبەری زانستی ئەو رێوڕەسمە لەو بارەوە رایگەیاند: "لەکۆی 56 کتێبی رێگەپێدراو بۆ کێبڕکێ، 6 کتێب بۆ قۆناخی کۆتایی هەڵبژێردران و لیژنەکانی هەڵسەنگاندن لەو شەش کتێبە، دوو کتێبیان وەکو کتێبی ساڵ هەڵبژارد".

کتێبی "پایتەختە لەبیرکراوەکەی کورد"ئاماژە بە مێژووی شاری دیرۆکی دینوەری کرماشان دەکات کە وەکو یەکەمین نشینگەی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست لە چاخی بەرینی نوێ ناسراوە".

گردی مێژوویی شێخی ئاوای دینوەر یەکێک لە شوێنەوارە بەجێماوەکانی دینوەرە کە مێژووەکەی بۆ 11 هەزار و 800 ساڵ پێش دەگەڕێندرێتەوە.</sup>

^6/2/2016

<sup>گوتەبێژی سوپای سعودیە رایگەیاند: "بەرەنگاربوونەوەی داعش پێویستی بە ئۆپەراسیۆنی هاوبەشی زەمینی و ئاسمانییە و سعودیە ئامادەیە بە ناردنی هێزی سەربازی بۆ ئۆپەراسیۆنی دژی داعش، بەشداریی لە هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە رێبەرایەتی ئەمریکا بکات".

ژەنەراڵ ئەحمەد ئەلعەسیری، گوتەبێژی سوپای سعودیە و یەکێک لە راوێژکارەکانی وەزارەتی بەرگری ئەو وڵاتە، رۆژی پێنجشەممە 4-2-2016 رایگەیاند: "ئەگەر هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بە سەرۆکایەتی ئەمریکا رایان لەسەری بێت، سعودیە ئامادەیە هێزی زەمینی بۆ لێدانی داعش بنێرێتە سووریا، بۆ دەستپێکردنی ئەو ئۆپەراسیۆنەش چاوەڕێی هەڵکردنی گڵۆپی سەوزین لەلایەن ئەمریکاوە".

ئەو بەرپرسە سەربازییەی سعودیە رایگەیاند: "ئۆپەراسیۆنی هاوبەشی زەمینی و ئاسمانی پێویستە بۆ سەرکەوتن لەشەڕی دژی داعش، بە سەرنجدان بە ئەزموونی سعودیە لە رێبەرایەتی هاوپەیمانی عەرەبی لە دژی حوسییەکانی یەمەن، سعودیە دەتوانێ یارمەتیدەرێکی باش بێت لە شەڕی دژی داعش".

ژەنراڵ ئەحمەد ئەلعەسیری ئاماژەی بە رۆڵی سعودیە کرد لە شەڕی دژی داعش و گوتی: " لە ساڵی 2014-ەوە سعودیە ئەندامێکی چالاکی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بووە لەشەڕی دژی داعش و زیاتر لە 190 هێرشی ئاسمانی ئەنجامداوە بۆ لێدانی ئەو گرووپە تیرۆریستییە".

جان کێربی گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا لەوەڵامی پرسیاری رۆژنامەڤانان لەبارەی پێشنیازەکەی سعودیەوە، گوتی: "هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لە سووریا، پشتیوانی دەکات لە بەشداریی بەربڵاوی هاوپەیمانەکانی لەشەڕی دژی داعش، بەڵام تاوەکو ئێستا هیچ پلانێکمان لە سعودیە پێنەگەیشتووە".

لە نوێترین هەڵوێستی بەرپرسانی ئەمریکی لەسەر پێشنیازەکەی سعودیە، ئاشتن کارتەر، وەزیری بەرگریی ئەمریکا رایگەیاند: "پێشوازیی لە داواکەی سعودیە دەکەین بۆ ناردنی هێزی وشکانی بۆ سووریا بۆ شەڕی دژی داعش و تاوتوێی پێشنیازەکەیان دەکەین".

هاوکات رۆژنامەی بەریتانی گاردیەن لەسەر هەمان پرس، لە هەواڵێکدا نووسیویەتی: "ئەگەری هەیە پێشنیازەکەی سعودیە لە کۆبوونەوەی داهاتووی ناتۆ کە هەفتەی داهاتوو لە برۆکسل بەڕێوە دەچێت، بخرێتە بەرباس و گفتوگۆی لەسەر بکرێت".</sup>

^5/2/2016

<sup>شرۆڤەکار و شارەزایەکی کاروباری سیاسی تورکیا دەڵێت: "کێشەو ئاڵۆزییەکانی باکووری کوردستان ناکەوێتە ئەستۆی تەنیا لایەنێک، پارتە کوردییەکان لە باکووری کوردستان و حکومەتی تورکیا بەرپرسن لە گرژی و ئاڵۆزییەکانی باکووری کوردستان".

مستەفا شەفیق، شرۆڤەکار و شارەزای کاروباری سیاسی تورکیا لەمیانی بەشداریکردنی لە بەرنامەی نووڕۆژی رووداو رایگەیاند: "کێشەو ئاڵۆزییەکانی باکووری کوردستان ناکەوێتە ئەستۆی تەنیا لایەنێک و کێشەکە دوولایەنەیە، لەگەڵ ئەوەشدا دەوڵەتی تورکیا بەدرێژایی ماوەی80 ساڵە دان بەمافی کورد دانانێت و نکۆڵی لێدەکات، بەڵام ئێستا پاشگەزبووەتەوە، هەروەها لایەنی دیکەش هەن کە دەیانەوێت ئێستا ئەو کێشانە چارەسەربکەن".

گوتیشی: "بەگشتی پارتە کوردییەکان لە باکووری کوردستان و حکومەتی تورکیا بەرپرسن لە گرژی و ئاڵۆزییەکانی باکووری کوردستان.

ئەو شرۆڤەکارە و شارەزایەی بواری سیاسی تورکیا هەروەها گوتی " ئاکپارتی وەک پارتێکی باڵادەست و فەرمانڕەوا لە تورکیا کە نزیکەی 13 ساڵە لەتورکیا دەوڵەت بەڕێوەدەبات، سەرەتا هەنگاوی باش وجددی دەستپێکرد و شوێنی هیوا بوو بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد، بەڵام بەداخەوە بینیمان ئاکپارتی کێشەکانی لەبری چارەسەرکردن گواستەوە بۆ ئاڵۆزکردنی دۆخی ئەمنی و سەربازی".

مستەفا شەفیق پێیوایە: "لەگەڵ ئەوەشدا ئاکپارتی و هەدەپە بەرپرسی یەکەمن لە شکستهێنانی پرۆسەی ئاشتی لە تورکیا و ئەو پرۆسەیەش لە تورکیا شکستیهێناوە و دەرەنجامەکانیشی بۆ گەلی کورد لە تورکیا بە قورسی تەواو دەبێت".

بە گوتەی مستەفا شەفیق: "حکومەتی تورکیا پاکێجێکی بۆ چارەسەرکردنی کێشەکانی باکووری کوردستان ئامادەکردووە کە بریتییە لە 300 ماددە، ئەگەرچی تاوەکو ئێستا ناوەڕۆکی پاکێجەکە ئاشکرانەکراوە، بەڵام بریتییە لە پرسەکانی، سیاسی، ئابووری، کۆمەڵایەتی و ئەمنی".

ئەو شارەزایە لە کاروباری تورکیا باسی لەوەش کرد کە: "ئەوەی جێی پرسیارە و بەهەڵە دادەنرێت ئەوەیە کە حکومەتی تورکیا و ئاکپارتی لەکاتی ئامادەکردنی ئەو پاکێجە بۆچوونی لایەنەکانی بەرامبەریان وەرنەگرتووە، یەکێک لە هەڵەکانی ئاکپارتی و حکومەتی تورکیا ئەوەیە کە بۆ پرسکردنی کێشەکان تەنیا راوێژ بەو کەس و لایەنانە دەکەن کە لەئاکپارتی نزیکن ئەوەش سیاسەتێکی هەڵەیە".

بەگوتەی مستەفا شەفیق: " ئاکپارتی لەماوەی 13 ساڵی رابردوودا ناڕاستەوخۆ دانی بە مافەکانی کورد دانا بەڵام دواتر لێی پەشیمان بووەوە، ئاکپارتی لەرابردوودا هەنگاوی باشی ناوە لە تورکیا ئەگەرچی تورکیا بەدۆخێکی سەختدا تێدەپەڕێت، بەڵام هەنگاو و کارەکانی ئاکپارتی بە نیوەچڵی و تەواو نەکراوی ماونەتەوە".

گوتیشی: "لە تورکیا بەبێ ئۆجەلان و پەکەکە هیچ بڕیار و هەنگاوێک بۆ کورد چارەسەر نابیت".</sup>

^5/2/2016

<sup>ئەشتۆن کارتێر، وەزیری بەرگریی ئەمریکا ڕایگەیاند کە ئێران یەکێک لە کێشە نیزامییەکانی ساڵی 2017ی زایینیی وڵاتی ئەمریکا دەبێت.

بەپێی ڕاپۆرته بڵاوکراوەکان، وەزیری بەرگریی ئەمریکا دوای پەسندکردنی بودجەی سەربازییی ئەو وڵاتە ڕایگەیاند "وڵاتی ئێران یەکێک لەو وڵاتانەیە کە دەبێ سەرنجی بدەین و جموجۆڵەکانی بخەینە ژێر چاوەدێرییەوە."

لە بودجەی سەربازیی ئەمساڵی ئەمریکادا، داوا کراوە کە وڵاتی ئێران بە وردی بخرێتە ژێر چاوەدێرییەوە.

جموجۆڵەکانی حکوومەتی ئێران لە ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و بوونی هێزی سەربازیی ئەو وڵاتە لە وڵاتانی دراوسێ، نیگەرانیی ئەو وڵاتانەی لێکەوتووەتەوە و تا ئێستا چەندین جار داوایان لەو وڵاتە کردووە کە کۆتایی بە دەستێوەردانەکانی خۆی بێنێت.

هەروەها پشتیوانییەکانی ئێران لە حکوومەتی بەشار ئەسەد، حیزبوڵڵای لوبنان و هاوکاریی گرووپە توندڕەوەکانی ناوچەکە بەردەوام کێشە و ئاڵۆزیی لە ناوچەکە ناوەتەوە.

بودجەی سەربازیی ئەمساڵی ئەمریکا نیسبەت بە ساڵی ڕابردوو لەسەدا 35% زیادی کردووە و ئەوەش بۆ بەرەنگاربوونەی گرووپی توندڕەوی داعش و هەڕەشەکانی ڕووسیا ڕەچاو کراوە.

جیا لە هەڕشەی داعش و ڕووسیا، پێنتاگۆن بڵاوی کردووەتەوە کە چین، کۆریای باکوور و ئێران کێشە و گرفتی سەربازی بۆ سەر ئەمریکا و هەڕەشە بۆ ئەمنییەتی جیهان بە ئەژمار دێن.

بودجەی پێنتاگۆن بۆ ئەمساڵ بە بڕی 585 ملیار دۆلار مەزەندە کراوە و ئەوەش بۆ ئەوەیە کە ئەمریکا بتوانێت زلهێزەکانی جیهان کۆنتڕۆڵ بکات و خۆی نەخشەی ئەمنییەتی جیهان داڕێژێت.

بە گوتەی کارتەر بەشێک لەو بودجەیە بۆ تێچووی چەکوچۆڵ، سایبری و ئەمنیەتی نەرم ئامێری، فەزایی و ئێلێکتڕۆنیکی تەرخان کراوە.</sup>

^4/2/2016

<sup>پاش بڵاوبوونەوەی پەیامی "مەسعوود بارزانی" سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەبارەی پێداگری و سووربوونی حكوومەتی هەرێم و نەتەوەی كورد لەبارەی بەڕێوەبردنی راپرسی بۆ دیاریكردنی مافی چارەنووس، میدیاكانی ئێرانیش گرنگیان بەم پرسە داوە.

ئاژانسی "ئیسنا" كە یەكێك لە ئاژانسە فەرمییەكانی ئێران لەم بارەوە بڵاوی كردووەتەوە: "سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە راگەیاندنی ئەوەی كە هیچ كەس ناتوانێ‌ پێش بە كورد بگرێت كە مافی خۆیان بەدەست بێنن، یان حاشایان لێ‌ بكات و كاتی ئەوەش هاتووە راپرسیی سرەبەخۆیی هەرێمی كوردستان بەڕێوە بچێت."

لە درێژەی راپۆرتەكەی ئیسنادا ئاماژە بەو خاڵەی پەیامەكەی بارزانی كراوە كە دەڵێ‌: "هەندێ‌ لە بەرپرسانی وڵاتانی ناوچە قسە و هەڵوێستی نابەجێ‌ لەبارەی چارەنووسی خەڵكی كوردستان و راپرسی دێننە گۆڕێ‌ كە من بەو لێدوانانە سەرم سووڕ دەمێنێ‌."</sup>

<sup>ئیسنا ئاماژەی بەوەش كردووە كە پێشتر "یەكێتیی ئەورووپا" رایگەیاندبوو كە لە دۆخی ئێستادا دژی بەڕێوەچوونی راپرسیی هەرێمی كوردستانە.

لە درێژەی پەیامەكەی بارزانیدا هاتوووە: "بەڕێوەچوونی راپرسی بە واتای راگەیاندنی دەوڵەتی سەرەخۆیی نییە، بەڵكوو دەرخستنی ئیرادەی خەڵكە هەتا رێبەرانی سیاسی ئیرادە و بڕیاری خەڵك لە كات و شوێنی گونجاودا بەجێ‌ بگەیەنن. ئەگەر خەڵكی كوردستان چاوەڕێی ئەوە بن كە خەڵكی دیكە سەربەخۆییان پێ‌ ببەخشن، هیچكات ئەم پرسە نابەتە ئاراوە."</sup>

<sup>هاوكات ئاژانسی "ئیرنا" كە ئاژانسی فەرمیی كۆماری ئیسلامیی ئێرانە بە بڵاوكردنەوەی ئەم هەواڵە نووسیویە بارزانی لەو باوەڕە دایە كە پرۆژەی سەربەخۆیی هەرێمی كوردستان مافی بێ‌ ئەملا و ئەولا و رەوای خەڵكی كوردستانە."

هاوكات دوێنێ‌ رۆژنامەی "كەیهان" كە رۆژنامەیەكی سیاسی و نزیك لە خامنەییە لە راپۆرتێكدا باسی لە سەربەخۆیی كوردستان كردووە و نووسیویە: "لێدانی خەندەق لە ناوەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان راستیی ئەم پرسەیە و بەپرسانی حكوومەتی هەرێمی كوردستان بە هاوكاریی "ئەمەریكا، بەریتانیا، فەرەنسا، ئەڵمانیا، ئیسرائیل و سعوودیە بەتەمای راگەیاندنی سەربەخۆیی هەرێمی كوردستانن."

بەشێكی زۆر لە میدیاكانی ئێران بەو ئاراستەیەدا هەواڵی پرسی سەربەخۆیی كوردستان رووماڵ دەکەن کە پلانی رۆئاوا و ئەمەریكایە بۆ دابەشبوونی عێراق، نەك مافێكی رەوای نەتەوەیی كورد.</sup>

^4/2/2016

^{هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان هەدەپە لە هەوڵی ئەوەدایە بچێتە شارۆچکەی جزیرێی بۆتان و بریندارەکان بەدەستی خۆی بگوازێتەوە بۆ نەخۆشخانە بۆ ئەو مەبەستەش گەیشتە مێردین و رایگەیاند "سوپای تورکیا خەندەقی کردووە بە بیانوو، ئەو خەندەقانە بە یەک پەیامی ئۆجەلان چارەسەر دەبن."}

^{سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان ھەدەپە، بە یاوەری کامەران یوکسەک ھاوسەرۆکی پارتی هەرێمە دیموکراتەکان (دەبەپە) ، گوڵتان کشاناک هاوسەرۆکی شارەوانی ئامەد و بورجو چەلیک پەرلەمانتاری هەدەپە، سەردانی شارەوانی مێردینیان کرد و لەگەڵ ئەحمەد تورک هاوسەرۆکی شارەوانی مێردین کۆبوونەوە.}

^{دوای کۆبوونەوەکە، دەمیرتاش لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند "پرسی کورد وا بە ئاسانی چارەسەر نابێت، رەنگە نەتوانین ئەمڕۆ شەڕ و پێکدادانەکان بوەستێنین بەڵام دەتوانین ئەم تراژیدیایەی جزیرێ کۆتایی پێبێنین."}

^{دەمیرتاش زیاتر گوتی: "بۆ رزگارکردنی ئەو بریندارانە هاتووین، لێرە ناڕۆین تا بە ئەنجام نەگەین."}

^{هاوسەرۆکی هەدەپە داوای لە سەرۆکوەزیرانی تورکیا کرد هەموو شتێک وەلا بنێت و کاربکات بۆ گواستنەوەی ئەو بریندارانە بۆ نەخۆشخانە و گوتی: "زانیاریمان دەست ناکەوێت لەبارەی بریندارەکانەوە، داوای ئاگربەست و گواستنەوەی بریندارەکان دەکەین."}

^{دەمیرتاش گوتیشی: " شاندێکمان پێکھێناوە و دەمانەوێت سێ یاخود پێنج کەس لەگەڵ تیمی تەندروستی و ئەمبوڵانس بچین بۆ هێنانی بریندارەکان. بەس رێگری مەکەن، ئێمە بە ھەموو شێوەیەک دەچین و بریندارەکان دەدۆزینەوە و لە نێو بیناکە دەریان دەهێنین".}

^{لە رۆژی هەینی 22-1-2016ەوە لە گەڕەکی جودی ناوچەی جزیرێی سەربە شرناخ، 28 کەس لەلایەن هێزە ئەمنییەکانی تورکیا لەنێو خانووێکدا گەمارۆدراون. بەوهۆیە شەڕ لەنێوان هێزە ئەمنییەکان و ئەواندا بەردەوامە. تاوەکو ئێستا هەواڵی گیان لەدەستدانی 6 کەسیان بڵاوکراوەتەوە و 22 کەسەکەی دیکەش بریندارن.}

^4/2/2016

^{ئانکارا-KDP.info- (سەلاحەدین دەمیرتاش) هاوسەرۆكی هەدەپە لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا كە لە ماردین ئەنجامی دا، داوای لە حكوومەتی توركیا كرد كە ڕێگەی بدەن لەگەڵ چەند ئەندام پەرلەمانێكی دیكە، سەردانی شارۆچكەی جزیرە بكەن، چونكە ماوەی ١٢ ڕۆژ دەبێت كۆمەڵە بریندارێکی لاشەڕ (سڤیل) لە ژێرزەمینی بینایەكدا گیریان خواردوە و، ژیانیان لە مەترسیدایە.}

^{دەمیرتاش داوای كرد كە لیژنەیەك پێك بهێنرێت و، خۆیشی یەكێك بێت لە ئەندامانی ئەو لیژنەیە بۆ سەردانیكردنی جزیرە و ڕزگاركردنی ئەو كەسانەی كە لە ژێرزەمینی بینایەكدا گیریان خواردوە و، لە ترسی یاسای قەدەغەكردنی هاتوچۆ ناتوانن بێنە دەرەوە و بچن بۆ نەخۆشخانە.}

^{ئەو ئاماژەی دا كە ئەوەی توركیا لە جزیرە ئەنجامی دەدات، بە هەموو شێوەیەك دژی یاساكانی مافی مرۆڤی جیهانییە و پێویستە ئیدانە بكرێت. هەروەها دەڵێت وەكو هەدەپە هەوڵی زۆریانداوە بۆ ئەوەی كۆتایی بە شەڕ بهێنرێت، بەلآم تاوەكو ئێستا هیچ سوودێكی نەبوە.}

^{ئەو باس لەوەیش دەكات كە با تیمێكی پزیشكی سەردانی ئەو بینایە بكەن كە ئەو بریندارانەی تێدایە و ناتوانن بێنە دەرەوە، ئەگەر ڕاست بوو با تیماریان بكەن، ئەگەر ڕاستیش نەبێت ئیدی بۆ خەڵك ڕوون دەبێتەوە.}

^{هەر ئەمڕۆ (ئەحمەد داودئۆغلو) سەرۆكوەزیرانی توركیا لە وتارێكدا ئاماژەی دا كە هیچ هاووڵاتێکی بریندار لە ژێرزەمیندا گیری نەخواردووە و، ئەوەی دەیڵێنەوە بێبنەمایە.
3/2/2016}