فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

هەمزە بن لادن، کوڕی رابەری پێشووی رێکخراوی قاعیدە هەڕەشەی تۆڵەسەندنەوەی خوێنی باوکی دەکات.

لە تۆمارێكی دەنگیدا کە 21 خولەک دەبێت، هەمزە بن لادن هەڕەشە لە ئەمریکا دەکات و دەڵێت: " هەموومان ئوسامەین، پێوستە رێکخراوی قاعیدە بەردەوامبێت لە هێرشکردنە سەر ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی".

هەمزە بن لادن ئاماژە بەوە دەکات، تۆڵەسەندنەوەی لە ئەمریکا واتایەکی کەسی نییە، بەڵکو بەرگریکردنە لە "پیرۆزییەکان ئیسلام".

ئەو کوڕەی بن لادن جەختدەكاتەوە، ئەو لەسەر رێچکەی باوکی دەڕوات و ئاواتەکانی لە نێوخۆی وڵات بەدیدێنێت، بەگوتەی خۆی، رووبەڕووی ئەو ستەمانە دەبێتەوە کە لە فەڵەستین، عێراق و سۆماڵ و وڵاتانی دیکە ئەنجامدەدرێن.

لە مانگی ئایاری 2011، هێزێکی تایبەتی ئەمریکا لە نێوجەرگەی پاکستان ئوسامە بن لادن، رابەری رێکخراوی قاعیدەیان کوشت، دواتر ئەیمەن زەواهیری شوێنی بن لادنی گرتەوە. لە ساڵی 2015 ئەیمەن زەواهیری لە تۆمارێکی دەنگیدا هەمزەی کوڕی ئوسامە بن لادنی ناساند.

هەمزە کەمترین زانیاری لەسەر کۆکراوەتەوە، بەڵام دەزگای هەواڵگریی ئەمریکا ئاماژە بەوە دەکات، هەمزە تەمەنی زۆرتر لە 25 ساڵ دەبێت و لە نەوەدەکانی سەدەی رابردوودا لەگەڵ باوکی بووە لە ئەفغانستان، لەدوای هێرشی ئەمریکا بۆ سەر ئەفغانستان هەمزە رووی لە ئێران کردووە و لەژێر چاودێری تووندی دەزگای هەواڵگریی ئێراندا بووە.

11/7/2016

 

ئەندامێکی سەرکردایەتی یەکگرتووی ئیسلامی کوردستان ئاماژە بەدۆخی سیاسی کوردستان دەکات و دەڵێت: "پێشبینی گۆڕانکاریی گەورە دەکرێت".

ئەمڕۆ یەکشەممە 10\7\2016، ئەبوبەکر کاروانی، ئەندامی سەرکردایەتیی یەکگرتووی ئیسلامیی کوردستان و بەربژێری پێشووی کۆنگرەی ئەو حزبەش بۆ ئەمینداری، بە (باسنیوز)ی ڕاگەیاند: “هەرێمی کوردستان سێ تەوژمی سیاسی بەسە، کە ئاساییە حزبەکانی دیکە لە چوارچێوەی ئەو سێ تەوژمەدا بن، ئەوانیش ئاراستەی (نەتەوەی گشتی)یە کە پارتی دیموکراتیی کوردستان تاڕادەیەک نوێنەرایەتی دەکات، حزبێکی (نەتەوەیی سۆسیال دیموکرات و چەپەکان) کە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان نوێنەرایەتی دەکات، لەگەڵ (حزبێکی نیشتمانیی ئیسلامی) کە حزبە ئیسلامییەکان کۆبکاتەوە”.
بە بڕوای کاروانی، ئەو حزبانەی کە توانای ژیانی سیاسییان سنووردارە، دەتوانن لەژێر چەترێکی گەورە کۆببنەوە، “بۆ ئەوەی کاریگەرییان لەسەر ژیانی سیاسی زۆرتر بێت". دووپاتیشی کردەوە: ”ڕەنگە لە داهاتوودا کوردستان بەرەو ئەو قۆناغە بڕوات".
ئەوەشی ئاشکرا کرد: “لەم ماوەیەدا بانگەوازێک بۆ ئیسلامییەکان بڵاو دەکەمەوە، پێموایە دەبێت سەرجەم ئیسلامییەکان ئاراستەی موحافزکارەکانی کۆمەڵگاش لەچوار چێوەی حزبێکی سیاسی و تەوژمێکی ڕۆحیی ئەخلاقیی ئایینی کۆببنەوە و حزبێکی نوێ دروست بکەن”.

10/7/2016

husen dehqan w. bargri

 

دوای ئەوەی ئەندامانی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی پەرلەمانی ئێران رایانگەیاند بەرپرسانی سەربازی لەسەر شەڕی نێوان حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئێران و ئەندامانی سوپای پاسداران بانگهێشتی پەرلەمان دەکەن، رۆژی یەکشەممە وەزیری بەرگری ئێران ئامادەی کۆمیسۆنی ئاسایشی نیشتمانی پەرلەمانی ئێران دەبێت.

محەممەد مەهدی بروومەند، ئەندامی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی لە پەرلەمانی ئێران رۆژی 9-7-2016 رایگەیاند " رۆژی یەکشەممە سەردار حسێن دەهقان، وەزیری بەرگری و پشتیوانی لە هێزە چەکدارەکانی حکومەتی ئێران ئامادەی کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی ئاسایشی نیشتمانی پەرلەمانی ئێران دەبێت".

بروومەند سەبارەت بە هۆکاری بانگهێشتکردنی حسێن دەهقان بۆ کۆمیسیۆنەکەیان دەڵێت "بڕیارە لە کۆبوونەوەکەدا، وەزیری بەرگری ئێران راپۆرتێک لەبارەی چۆنییەتی بەهێزکردنی لایەنی بەرگری ‌ئێران بداتە ئەندامانی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی".

هەرچەندە ئەو ئەندامەی پەرلەمانی ئێران زانیاری زیاتری لەسەر ناوەڕۆکی راپۆرتەکەی وەزیری بەرگری ئێران بۆ ئەندامانی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی باس نەکرد، بەڵام پێشتر لەدوای زنجیرە تێکهەڵچوونەکانی نێوان سوپای پاسداران و پێشمەرگەکانی حیزبی دیموکراتی کوردستانی ئیران، گوتەبێژی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی ئێران رایگەیاندبوو لەسەر رووداوەکانی رۆژئاوای ئێران بەرپرسانی سەربازی بانگهێشتنی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی دەکەن.

حسێن دەهقان یەکەم بەرپرسی باڵای سەربازی و بەرگری ئێرانە دوای دەستپێکردنەوەی خولی هاوینەی پەرلەمانی ئێران بانگهێشتی کۆمیسیۆنی ئاسایشی نیشتمانی ئێران دەکرێت.

10/7/2016

 

بۆ ماوەی زیاتر لە حەوت كاژێر كارەبای نیشتمانی گرفتی تێکەوت ‌و لە سەرجەم هەرێمی كوردستان كوژایەوە. گوتەبێژی وەزارەتی كارەبا دەڵێت گرفتەكەیان چارەسەركردووە و كارەبا گەڕاوەتەوە دۆخی ئاسایی خۆی.

محەممەد ئەمین هەورامانی، گوتەبێژی وەزارەتی كارەبای هەرێمی كوردستان بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند، شەوی رابردوو 9-7-2016، بۆ ماوەی زیاتر لە حەوت كاژێر كوژانەوەی گشتی لە كارەبای نیشتمانیی هەرێمی كوردستان روویدا، هۆكارەكەشی پچڕانی چوار هێڵ و دروستبوونی شۆرتێك بوو لە هێڵی 132 كەیڤی كە تۆڕی سەرەكی كارەبایە.

گوتەبێژی وەزارەتی كارەبا راشیگەیاند "شۆرتەكە لەنێوان شارۆچكەی دووكان ‌و تاسڵوجەی سلێمانی بوو، دواجار بووە هۆی كوژانەوەی كارەبای نیشتمانی بۆ ماوەی نزیكەی حەوت كاژێر". پێشتر ئومێد محەممەد، بەڕێوەبەری كۆنترۆڵی كارەبای هەرێمی كوردستان بە رووداوی گوتبوو، چوار هێڵی پاڵەپەستۆی بەرزی 132 کەیڤی، ھێڵێکی دووکان- تاسڵوجە، تاسڵوجە و بازیان - رۆژھەڵاتی ھەولێر پچڕاون.

هەورامانی باسی لەوەش كرد كوژانەوە گشتییەكە زیاتر كاریگەری لەسەر پارێزگاكانی دهۆك‌ و هەولێر هەبووە و كەمترین كاریگەری كردووەتە سەر پارێزگای سلێمانی، گوتیشی "ئێستا كارەبا گەڕاوەتەوە دۆخی ئاسایی خۆی ‌و كێشەكە چارەسەركراوە".

هاوكات بەڕێوەبەرایەتی گشتیی كارەبای سلێمانی هاونیشتمانیان ئاگاداردەكاتەوە لە بەرەبەیانی ئەمڕۆ یەكشەممەوە پێدانی كارەبای نیشتمانی ئاسایی بووەتەوە.

بەپێی راگەیەندراوێكی بەڕێوەبەرایەتی گشتی كارەبای سلێمانی كە وێنەیەكی بۆ (تۆڕی میدیایی رووداو) نێردراوە، دوای ئەوەی كاژێر (6:16)ی ئێوارەی 9-7-2016، كوژاندنەوەی كارەبا لە شارەكانی هەولێر و دهۆك و سلێمانی روویداوە، ئێستا پێدانی كارەبا ئاسایی بووەتەوە و سیستەمەكە جێگیر بووە.

راگەیەندراوەكە ئاماژەی بەوە كردووە "ئێوارەی دوێنی بەهۆی دروستبوونی گرفتێكی تەكنیكی لە هێڵی (132) كەیڤی تاسڵوجە- دووكان، كوژاندنەوەی گشتی روویدا، دەستبەجێ تیمەكانی بەشی چاكسازیی هێڵەكانی سەر بە بەڕێوەبەرایەتی گواستنەوەی وزەی كارەبای سلێمانی لە كاژێر سێی بەرەبەیان توانیان كێشەكە چارەسەر بكەن و پێدانی كارەبا ئاسایی بێتەوە، ئێستاش ئەو بەرنامەیەی بۆ پێدانی كارەبای نیشتیمانی بۆ مانگی تەمموز دانراوە جێبەجێ‌ دەكرێت".

پێشتر وەزارەتی كارەبا رایگەیاندبوو لە مانگی تەمموزدا 16 كاژێر كارەبای نیشتمانی دەداتە هاونیشتمانیان. بەرهەمهێنانی وزەی كارەبا لەم وەرزەدا2900 مێگاواتە‌ و بەرزترین خواستیش 4500 مێگاواتە، بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرماش رۆژانە خواستی كارەبا روو لە زیادبوون دەكات.

10/7/2016

 

سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا لەگەڵ سەرۆک وەریزی تورکیا جەختیان لەسەر پتەوترکردنی پەیوەندییە ئابووریی، بازرگانیییەکان و پەرەپیدانی وزە کردەوە.

دوێنێ هەینی (2016 -7 -8)، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆک وەزیرانی هەرێمی کوردستان لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا بەبۆنەی دەست بەکاربوونییەوە لە پۆستی سەرۆک وەزیرانی تورکیادا، پیرۆزبایی لە بینالی یەڵدرم کرد.

نێچیرڤان بارزانی لەو پەیوەندییە تەلەفۆنییەدا لەگەڵ سەرۆک وەزیرانی نوێی تورکیا پیرۆزبایی جەژنی ڕەمەزانی لەگەلی تورکیا کرد، هاوکات سەرخۆشی و هاوخەمی خۆشی بۆ گەلی تورکیا سەبارەت بە قوربانیانی تەقینەوەکانی فڕۆکەخانەی ئاتاتۆرک دەربڕی.

سەرۆکی وەزیرانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان و تورکیا جەختیان لە پتەوترکردنی پەیوەندییە ئابووریی، بازرگانی و وزە لە نێوان هەرێمی کوردستان و تورکیا کردەوە.

9/7/2016

 

كۆنگرێسی ئه‌مریكا چەند یاسایەک ده‌رده‌كات و یه‌كێك له‌ یاساكانی، حكومه‌ت ناچار ده‌كات ساڵانه‌ ده‌یان ملیار دۆلار وه‌كو یارمەتی ئابووری و سه‌ربازی ببه‌خشێته‌ ده‌وڵه‌تان و هه‌رێمه‌كانی جیهان. چاوه‌ڕوان ده‌كرێت کوردستانیش بچێته‌ ریزی ئه‌و شوێنانه‌وه‌.

سیناتۆر بۆب كۆركه‌ر، سه‌رۆكی لیژنه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی كۆنگرێس،بە(تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند: "به‌مزوانه‌ پاكێجێكی یارمەتی ده‌گات. ئه‌و پاكێجه‌ له‌ رێگه‌ی به‌غداوه‌ دێت، به‌ڵام پاره‌كه‌ ده‌گاته‌ ناو ده‌ستی گه‌لی كورد".

ئه‌و یارمەتییەی ئێستا پێشمه‌رگه‌ وه‌ریده‌گرێت به‌بڕیارێكی باراك ئۆبامایه‌ و كاتییه‌. له‌ كۆنگرێس، ئومێد زیاتر بووه‌ كه‌ یارمەتیدانی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان و پێشمه‌رگه‌ بكاته‌ یاسا.

سیناتۆر بۆب كۆركه‌ر، سه‌رۆكی لیژنه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی ده‌ره‌وه‌ی كۆنگرێس، بۆ رووداو گوتی: "كورد گه‌وره‌ترین هاوپه‌یمانمانن له‌ شه‌ڕی دژی تیرۆردا. ئه‌مه‌ به‌دڵنیایه‌وه‌ شتێكه‌ كه‌ هه‌ردوو پارته‌كه‌ هاوڕان له‌سه‌ری. یه‌كه‌م شت، خه‌ڵكی له‌ دۆستایه‌تییه‌كه‌ تێده‌گات و پاشان گه‌لی كوردیان خۆشده‌وێت. له‌به‌رئه‌م هۆكاره‌ ده‌مانه‌وێت له‌م بارودۆخه‌ دژواره‌ ده‌ربازیان ببێت."

ئیسرائیل به‌بڕی 2 ملیار دۆلار و میسر به‌بڕی زیاتر له‌ یه‌ك ملیار دۆلار ده‌یان ساڵ ده‌بێت زۆرترین یارمەتی سه‌ربازی ئه‌مریكا وه‌رده‌گرن. هه‌رچه‌نده‌ ئه‌و پاره‌یه‌ی ئه‌مریكا به‌ناوی یارمەتییەوە‌ ده‌یدات بێبه‌رامبه‌ره‌، به‌ڵام بێ ئامانج نییه‌.

له‌ڕووی ئابوورییه‌وه‌، ئامانجێكی ئه‌مریكا دروستكردنی ژینگه‌یه‌كی گوونجاوه‌ بۆ كۆمپانیاكانی. جێفری هێربست، سه‌رۆكی مۆزه‌خانه‌ی هه‌واڵ (نیوزیه‌م) دەڵێت: "بۆ ئه‌وه‌ی یارمەتی ئابووری ئه‌مریكا كاریگه‌ربێت، ده‌بێت دانبه‌وه‌دا بنێین كه‌ ئه‌گه‌ر ده‌وڵه‌تێك پابه‌ندنه‌بوو به‌ سیاسه‌تێكی ئابووریه‌وه‌ كه‌ كه‌رتی تایبه‌ت پێشده‌خات و ژێرخانی باش دروست ده‌كات، هیچ شتێكی دیكه‌ له‌ راستیدا گرنگ نییه‌."

چین ركابه‌رێكی مه‌زنی ئه‌مریكایه‌ له‌ به‌خشینی یارمەتیدا و پاره‌ وه‌كو ئامڕازێك به‌كارده‌هێنن بۆ دۆست كڕین و بڵاوكردنه‌وه‌ی كاریگه‌ریان له‌ جیهان.

تۆد مۆس، به‌ڕێوبه‌ری سه‌نته‌ری په‌ره‌پێدانی جیهانی رایگەیاند: "هه‌ندێك ده‌وڵه‌تی خراپ هه‌ن كه‌ ئێمه‌ حه‌زده‌كه‌ین ئیفلاس بكه‌ن و په‌راوێز بخرێن، به‌ڵام چینییه‌كان ئاماده‌ن كار و بازرگانی له‌گه‌ڵ سته‌مكاره‌كان بكه‌ن. زیمبابوێ نموونه‌یه‌كی ئه‌و ده‌وڵه‌تانه‌یه‌ كه‌ به‌شداریی چین له‌گه‌ڵ زیمبابوێ ده‌بێته‌ هۆی وه‌دیهاتنی ئامانجی پێچه‌وانه‌ی هه‌وڵه‌كانمان".

ئه‌م ركابه‌رییه‌ جیهانییه‌ وایكردووه‌ ئه‌مریكا نه‌رمتربێت له‌گه‌ڵ هه‌ندێك وڵاتی وه‌كو میسردا كه‌ خراپبوونی بارودۆخی مافی مرۆڤ نه‌بووەته‌ هۆی بچڕانی یارمەتییەکانی ئه‌مریكا بۆ ئەو وڵاتە.

9/7/2016

 

دوابه‌دوای كۆتاییهاتنی گرژی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان ئه‌نکه‌ره‌ و مۆسكۆ و ده‌ستپێكردنه‌وه‌ی پرۆسه‌ی ئاساییكردنه‌وه‌ی په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان هه‌ردوو وڵات، به‌یانی رۆژی شه‌ممه‌ 09-07-2016 یه‌كه‌م فڕۆكه‌ی گه‌شتیاریی رووسیا له‌ ئه‌نتاڵیا نیشته‌وه‌.

دوای هه‌شت مانگ له‌ راگرتنی گه‌شته‌ ئاسمانییه‌كانی نێوان توركیا و رووسیا به‌هۆی گرژی په‌یوه‌ندییه‌كانیان، به‌هۆكاری رووداوی خستنه‌ خواره‌وه‌ی فڕۆكه‌یه‌كی جه‌نگیی رووسی له‌لایه‌ن توركیاوه‌، یه‌كه‌م گه‌شتیی فڕۆكه‌وانی رووسی ده‌ستیپێكردو له‌ فڕۆكه‌خانه‌ی ئه‌نتاڵیا به‌گه‌شتیارانی رووسه‌وه‌ نیشت.

ڤلادیمیر پوتین داوای له‌ ره‌جه‌ب ته‌یب ئه‌ردۆغان كرد به‌رپرسیارێتی پاراستنی گیانی گه‌شتیارانی رووسیا له‌ توركیا بپارێزن و بۆ ئه‌م مه‌به‌سته‌ش دیمیتری میدڤیدیڤ سه‌رۆكوه‌زیرانی رووسیا فه‌رمانی به‌وه‌زاره‌ته‌ په‌یوه‌ندیداره‌كان كرد به‌زووترین كات گه‌شتی فڕۆكه‌وانی له‌گه‌ڵ توركیا ده‌ستپێبكاته‌وه‌و گه‌شتیارانی رووسیا بچنه‌ توركیا.

به‌پێی زانیارییه‌كان سه‌رجه‌م سه‌رنشینه‌كانی فڕۆكه‌ رووسییه‌كه‌ گه‌شتیارن و كه‌سانی دیپلۆماسی و بیرۆكراتیان له‌گه‌ڵ نه‌بووه‌. ساڵانه‌ زیاتر له‌ 3 ملیۆن گه‌شتیاری رووسی روویان له‌ توركیا ده‌كرد و به‌هۆیه‌وه‌ نزیكه‌ی 2 ملیار دۆلار داهاتی بۆ توركیا دابین ده‌كرد.

9/7/2016

 

پاش ئەوەی ڕاگەیەندرا کە عەدنان کەریم هونەرمەندی ناسراوی کورد بڕیارە لە هەفتەی داهاتوودا لە چەند شارێکی کوردستانی ڕۆژهەڵات کۆنسێرت ساز بکات، بەهۆی بارودۆخی ناجێگری ڕۆژهەڵات، چالاکواننی سیاسی و مەدەنیی ئەو بەشەی کوردستان داوا لە عەدنان کەریم دەکەن کۆنسێرتەکانی هەڵبوەشێنێتەوە.

چالاکوانی سیاسی و مەدەنیی کورد و ئەندامان و لایەنگرانی پارتەکانی کوردستانی رۆژهەڵات لە تۆڕە کۆمەڵاتییەکان بە وەڕێخستنی کەمپنێک داوایان لە عەدنان کەریم ی هونەرمەندیان کردووە "لەبەر ئەوە لە چەن هەفتەی ڕابردووا کۆماری ئیسلامی هێرشی بەربڵاوی کردووەتە سەر پێشمەرگەکانی ئەو بەشەی کوردستان و نزیکەی 10 کەسی لێ شەهید کردوون، نزیکەی 20 چالاکوانی کوردی دەستبەسەر کردووە، کەش و دۆخێکی ئەمنیی تەواو شارەکانی ڕۆژهەڵاتی داگرتووە، داوا دەکەین بە نیشانەی ناڕەزایی بەرانبەر بە سەرکوتی خەڵکی کوردستان عەدنان کەریم کۆنسێرتەکەی هەڵبوەشێنێتەوە."

ڕێکخەرانی ئەو کەمپینە ئەوەشیان ئاشکرا کردووە "کە کۆماری ئیسلامی و دامودەزگاکانی بەمەست و ئامانجی تایەبەتی ئەم کۆنسێرتەیان ساز کردووە و دەیانەوێ وا بنوێنن کە کوردستانی ڕۆژهەڵات ئارامە و هیچ کێشەیەکی ئەمنی و سیاسیی تێدانییە، ئەمە لە حاڵیک دایە هەر لە ماوەی چەند مانگی ڕابردوودا کۆنسێرتی گۆرانی و مۆسیقای "شەهرام نازری و کەیهان کەلهوڕ" هونەرمەندانی کوردی کرماشان لە بۆکان، مەهاباد، مەشهەد، باکووری ئێران و تاران، بەبێ هیچ هۆیەک هەڵوەێنرایەوە و ئیزن نادرێت لە شارەکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات کۆنسێرت ساز بکەن، ئەدی چۆنە ئێستا لەم دۆخەدا ئیزن دەدرێت گەورەترین هونەرمەندی کورد لە چوار شاری ڕۆژهەڵات کۆنسێرت ساز بکات، ئەمە جێگەی پرسیارە."

عەدنان کەریم یەک لەو هونەرمەندانەی کوردە کە لە کوردستانی رۆژهەڵات خاوەن پێگە و جەماوەی زۆر و تایبەت بە خۆیە و چالاکوانان جەختیشیان کردووەتەوە"لەبەر حورمەتی جەماوەر و پاراستنی پێگە و قورسایی کەسێەتی و هونەرەکەی با نا بە کۆماری ئیسلامی بڵێت و ئەو کۆنسێرتە هەڵبوەشێنێتەوە."

8/7/2016

 

 

كەمپەكانی كۆچبەران لە سوێد و فینلاند بوونەتە شوێنی تێكەڵبوون و پێكەوەنانی خێزان لە نێوان كۆچبەرانی نەتەوە جیاوازەكاندا.

 

هەرگیز بەخەیاڵی هەژاردا نەدەهات لەگەڵ كچە عەرەبێكی مەغریبی خێزان پێكەوە بنێت. وەك خۆی دەڵێت "من لەوسەری دونیا و ئەو لەوسەری دنیا بوو". بەڵام ژیانی كۆچبەرێتی و كەمپی توركۆ ئەوانی بەیەك گەیاند "ئێستا ژیانێكی زۆر خۆشمان هەیە، منەتم بەوە نییە مافی مانەوەم دەدرێتێ‌ یان نا".

كەمپەكانی كۆچبەران لە سوێد و فینلاند بوونەتە شوێنی تێكەڵبوون و پێكەوەنانی خێزان لە نێوان كۆچبەرانی نەتەوە جیاوازەكاندا. بەپێی بەدواداچوونێكی (رووداو) لە هەشت كەمپی سوێد و فینلاند، زیاتر لە 34 حاڵەتی پێكەوەنانی خێزان لە نێوان كۆچبەرانی كورد و كۆچبەرانی نەتەوەكانی دیكە تۆماركراوە.

هیوایەك لەودیو سنوور

هەژار مەهدی، 32 ساڵ، نزیكەی دوو ساڵی لەڕێی قاچاخ و ژیانی نێو كەمپەكان بەسەر برد. ئەو دەڵێت "تێگەیشتم لەوەی دەبێ خۆم ژیان بدۆزمەوە و نایەتە بەردەمم". هەژار كە لە باشووری كوردستانەوە بەرەو ئەوروپا كۆچی كردووە، دەڵێت "هەموو ژیانم لە شەڕ و برسێتیدا بەسەر برد و نامەوێت ئەوەی ماوە بەنامۆیی بەسەری بەرم".

لوبنە، 27 ساڵ، لە شاری كازابلانكای باكووری رۆژئاوای مەغریب لەدایك بووە، هەمان ئەو نەهامەتییانەی بینیوە كە هەژاری هاوژینی پێیدا رۆیشتووە. ئەوان لە كەمپێكی شاری توركۆ لە فینلاند یەكدییان ناسی و دواجار خێزانێكی خنجیلانەیان پێكەوەنا "من زۆر خۆشحاڵم بە ناسینی هەژار و پێموایە پێكەوە ژیانێكی خۆش دروست دەكەین".

ئەوان بڕیاری ئەوەیان داوە كە ئەگەر قبوڵیش نەكران، پێكەوە لە یەكێك لە وڵاتەكانیان مەغریب، یان كوردستان بژین.

لە ئەڵمانیاوە بۆ سوێد.. لەپێناو هاوژینەكەی

زاهید حەمەد پەشیمان نییە لەوەی ئەڵمانیای بەجێهێشتووە، ئەگەرچی هیوای بەدەستهێنانی مافی پەنابەرێتی لێسەندەوە، بەڵام دەڵێت "ژیانێكم دۆزییەوە كە هەرگیز بەهەشتی ئەوروپاش پێی نەدەبەخشیم".

زاهید و نادیە لە ئەڵمانیا و لە رێگەی قاچاخ لە ئۆتۆمبێلی گواستنەوەدا یەكدییان ناسی. بەڵام ژیانی كەمپی سەرەتایی جیای كردنەوە، دواتر نادیە و زاهید لەیەكدی ون دەبن.

دوای كۆچكردن بەرەو باكووری ئەوروپا، بە رێكەوت نادیە دەكەوێتە كەمپێكی سوێد و زاهیدیش لە یەكێك لە كەمپەكانی باشووری ئەڵمانیا و لە ناوچەی بادن نیشتەجێ دەكرێت. دوای حەوت مانگ، لەرێگەی فەیسبووكەوە نادیە دەدۆزێتەوە.

هەرچەندە بەدەستهێنانی مافی پەنابەرێتی كاتی، یەكێك لە ئەگەرە بەهێزەكانی داهاتووی زاهید بوو، بەڵام ئەوەی بەلاوە نا و بە قاچاخ خۆی گەیاندە لای نادیە لە سوێد.

ئێستا زاهید و نادیە لە یەكێك لە كەمپەكانی نزیك شاری یۆتۆبۆریی سوێد دەژین و بوونەتە هاوژین. هەردووكیان كۆكن لەسەر ئەوەی پەشیمان نین لەو بڕیارە و دەڵێن "ئاسوودەین پێكەوە و چارەنووسمان هاوبەشە".

بەهۆی ئەوەی زاهید پەنجەمۆری هەیە و پێشتر لە ئەڵمانیا خۆی تەسلیم كردووە، ئەگەری ناردنەوەی هەیە، بەڵام نادیە دەڵێت: "چارەنووسمان پێكەوەیە و لەیەك جیانابینەوە".
هیچ یەكێك لە دامەزراوەكانی كۆچی وڵاتانی ئەوروپی رێسایەكیان بۆ حاڵەتی لەم شێوەیە نییە.

بەڵام ریتا هامن كە كارمەندێكی مەیدانیی دەزگای كۆچی سوێدە، دەڵێت "ئەگەرێكی كەم هەیە لەسەر بنەمای پێداچوونەوە بە كەیسەكانیان، ژیانیان وەك حاڵەتێكی تایبەت رەچاو بكرێت".

سەبارەت بەوەی لەڕووی بەڵگەی فەرمیی چۆن مامەڵەیان لەگەڵ دەكرێت، ریتا هامن گوتی "بەهیچ شێوەیەك دەست لەو جۆرە حاڵەتانە وەرنادرێت و كێشەی دامەزراوەكەی ئێمە نییە، خۆیان ئازادن چی دەكەن و ئێمە رێزیان لێدەگرین و شوێنی تایبەتیشیان وەك خێزانێك بۆ تەرخان دەكەین".

گوتیشی "قبوڵكردنی یەكێك لەو ژن و مێردانەی لە كەمپن، یان لەو وڵاتە بوونەتە هاوژینی یەكدی، نابێتە بنەما بۆ ئەگەری قبوڵكردنی ئەوی دیكەیان".

مزگەوت و كەسایەتییە ئاینییەكان هاوكارن

بەپێی زانیارییەكانی (رووداو) بەشێكی زۆر لەو كەیسانە لەڕێگەی كەسایەتییە ئاینییەكان و مزگەوتەكانەوە كێشەی خۆیان چارەسەر كردووە.

لاوەند ناوی خوازراوی یەكێك لەو كۆچبەرە كوردانەیە كە بەهۆی ئەوەی كەسوكاری رازی نەبوون كۆچبەرێكی كەمپەكەی بكاتە هاوژینی خۆی، كەسوكارەكەی جێهێشتووە و لە دەرەوەی كەمپەكە لەگەڵ هاوژینەكەی دەژی. لاوەند گوتی "بەپێی نەریتی خۆمان، بەگوێرەی شەرع و لە مزگەوت لەلای مەلا لە یەكدی مارە كراوین".

وەك نەریتێك لە مزگەوتەكانی سوێد كە سەرۆكایەتی شارەوانیش كۆنترۆڵی كردووە و فۆرمی تایبەتی بۆ ئامادە كردوون، بەشێك لە مامۆستایانی ئاینی بۆیان هەیە ژن و مێرد لەیەكدی مارە بكەن و ئەو فۆرمەشیان بۆ پڕ دەكەنەوە كە كۆمۆن بۆی تەرخان كردوون، بەڵام ئەو فۆڕمە تەنیا گرێبەستی هاوسەرییە و نابێتە بەڵگەی فەرمی.

سەید مەئموون حەمید، ئیمامی یەكێك لە مزگەوتەكانی شاری ستۆكهۆڵم گوتی "دەوڵەت رێز لەو بنەما ئاینیانە دەگرێت و ئێمەش بەپێی شەرع ئەو ژن و مێردانە لەیەك مارە دەكەین كە تەمەنیان لەسەرووی 18 ساڵەوەیە و دوو شایەتیان هەیە".

منداڵ.. یەكێك لە كێشە گەورەكان

لەكۆی ئەو 34 كەیسەی (رووداو) زانیاری لەبارەوە وەرگرتن، سێ لەوان بوونەتە خاوەنی منداڵ و دەوڵەت نازانێت چۆن مامەڵە لەگەڵ ئەو منداڵانەدا بكات.

شاناز ئەدهەم كە پارێزەرێكی كوردە لە فینلاند، بە (رووداو)ی گوت "رێسایەكی ئەخلاقی هەبووە كە ئەو منداڵانەی لە هەر وڵاتێك لەدایك دەبن، مافی پەنابەرێتی بەدەست دەهێنن، بەڵام ئەم حاڵەتە بۆ كۆچبەرانی نوێ قبوڵ نەكراوە و بە تایبەت بۆ ئەو ژن و مێردە تازانە، چارەنووسی منداڵەكان ونە".

(رووداو) پێشتر چەندین كەیسی ئەو منداڵانەی ئاشكرا كرد كە لە كەمپەكان لەدایك دەبن و كێشەیان هەیە و چارەنووسیان دیار نییە. هۆكاری خستنەوەی منداڵانیش ئەو بۆچوونە هەڵەیەی دایكان و باوكان بووە كە پێیانوابووە منداڵ دەبێتە فاكتەری بەدەستهێنانی مافی مانەوەی هەمیشەیی.

بڕیاری ناردنەوەی دایك و باوكێكی كورد بۆ هەرێمی كوردستان و هێشتنەوەی منداڵەكەیان لە فینلاند، مێدیاكانی ئەو وڵاتەی هەژاند. بەهۆی گوشاری مێدیا و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانەوە، سەرۆكوەزیرانی فینلاند، دەسەڵاتی خۆی بۆ ئەو خێزانە كوردە بەكارهێنا و بڕیاری ناردنەوەیانی راگرت.

8/7/2016

 

بەهۆی ئاڵۆزییەکانی نێوان خۆپیشاندەران و پۆلیس لە دالاس، تەقە لە پۆلیس دەکرێت و بەهۆیەوە 4 ئەفسەری پۆلیس کوژران و حەوتی دیکەش بریندار بوون.

رۆژی پێنجشەممە 7-7-2016 دوای کوژرانی دوو کەسی رەش پێست لە ویلایەتەکانی مینیسۆتا و لویزیانا، خۆپیشاندانی سەرتاسەری خەڵکی رەشپێست لە زۆربەی شارەکانی ئەمریکا بەڕێوەچوو.

بەرەبەیانی رۆژی هەینی 8-7-2016 لە شاری دالاسیش کە خۆپیشاندان تێیدا بەڕێوەچوو، دووکەس تەقە لە پۆلیس دەکەن و 4 ئەفسەری پۆلیس دەکوژن و حەوتی دیکەش بریندار دەکەن. ئەو دوو کەسە تەقە لە ئۆتۆمبێلێکی پۆلیس دەکەن کە 11 کەسی تێدابووە، بەگوێرەی لێدوانی پۆلیسی دالاس، ئەو تەقەکەرانە لە نێو باڵەخانەیەکەوە نیشانەیان لە ئۆتۆمبێلی پۆلیس کردووە و پێکاویانن.

پۆلیسی ئەو شارە رایگەیاند، کە یەکێک لەو کەسانە دەستگیرکراوە و ئەوەی دیکەش دوای ئەوەی پۆلیس وێنەکەی بڵاو دەکاتەوە، خۆی رادەستکردووە.

فینلاندۆ کاستیلی کە گەنجێکی رەش پێست بوو، رۆژی چوارشەممە لە ترافیکێک لە ویلایەتی مینیسۆتا کوژرا، هەروەها رۆژی سێشەممەش ئەلتۆن ستێرلینگ، لە ویلایەتی لویزیانا لەلایەن پۆلیسەوە کوژرا .

لە یەکەمین کاردانەوەشدا دوای کوژرانی ئەو دوو کەسە رەشپێستە، شەوی پێنجشەممە 7-7-2016 باراک ئۆباما، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لە گوتارێکیدا رایگەیاند" لەچەند ساڵی رابردوودا ئەفریقییە ئەمریکییەکان لەسەدا سی زیاتر رووبەڕووی راپێچی پۆلیس بوونەتەوە، هەروەها رێژەی ئەوانەشی کە لەلایەن پۆلیسەوە تەقەیان لێکراوە دوو هێندەی سپی پێستەکانە".

8/7/2016

 

بەپێی زانیاریی سەرچاوەلکانی مافی مرۆڤ لە کوردستانی ڕۆژهەڵات و لە درێژەی ڕەوتی دەستبەسەرکردنی هاووڵاتیاندا، لە ماوەی کەمتر لە یەک هەفتە، 20 چالاکوانی سیاسی و مەدەنیی کورد و ئازەری لەلایەن ئێرانەوە دەستگیر کراون.

بەپێی ڕاپۆرتی ناوەندی چالاکانی مافی مرۆڤ، لە ماوەی کەمتر لە یەک هەفتەدا لە ناوچە جیاجیاکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات، زیاتر لە 20 چالاکوانی کورد لەلایەن هێزە ئەمنییەکانی ئێرانەوە دەستگیر کراون.

هەمان سەرچاوە ئاماژەی بەوەش کردووە هێزە ئەمنییەکانی ئیتلاعاتی ئێران و سوپای پاسداران لە شارەکانی ڕۆژهەڵات، بەبێ هیچ بەڵگە و هۆیەک دەستی کردووە بە شەپۆلی گرتنی چالاکوانی سیاسی، مەدەنی و بەتایبەت گەنجان و کۆمەڵێکی دیکەشی بانگهێشتی ئیتلاعات کردووە.

هەندێ لەو دەستگیرکراوانە بنەماڵە و کەسوکاریان لە شوێنی ڕاگیران و دۆخیان هیچ هەواڵ و زانیارییەکیان لەبەدردەستدا نییە.

ناوی هەندێ لە گیراوەکان بریتییە لە "فەتاح پوور ئەحمەد، سەید لوقمان ئەمینی، لوقمان عەزیزی، سەید جەلال مەحموودی، سەدیق با ئیکرام و یەعقووب با ئیکرام هەموویان خەڵکی، هەروەها مستەفا سوڵدوزی، سیروان مستەفایی، ئەمیر عەبدوڵڵازادە، ڕەحیم ئیسماعیلی، خۆشناو ئیسماعیلی هەموویان خەڵکلی مەهاباد، عەلی سورخی، دانیشتووی بۆکان، خەبات مەولوودی، ئەڵماس ڕەزایی، سەروەر مورادی، دانیشتووی کامیاران و ئاوات شەریفی، خەڵکی سەقز، ناسح عەلیخانی، ڕەسووڵ عەلیخانی، ئەبووبەکر عەلیخانی و عومەر عەبدوڵڵاپوور دانیشتووی سەردەشت، ئەمانە ناوی کۆمەڵیک لەو کەسانەن کە لەلایەن ناوەندە ئەمنییەکانی ئێرانەوە دەستگیر کراون.

هاوکات لە ماوەی یەک مانگی ڕابردوودا کە لە نێوان هێزی پێشمەرگی حزبی دیموکرات و سوپای پاسداران شەڕ و تێکەهەڵچوون ڕووی دا، جیا لەوەی کە شەپۆلی دەستگیرکردنی هاووڵاتیان لە شارەکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات ڕووی لە زیادبوون کردووە، ڕێوشوێنێ توندی ئەمنی و سەربازی بەسەر شار و گوندەکانی ڕۆژهەڵاتدا زاڵە، هەروەها باس لەوە دەکرێت کە پەیوەندیی تەلەفۆنی هاووڵاتیان بە توندی کۆنترۆڵ دەکرێت و تەنانەت بەربەستی زۆر بۆ پەیوەندیی ئەنتەرنێتیی هاووڵاتیانی ڕۆژهەڵات دروست بووە.

7/7/2016

 

ئه‌و داواى لێبوردنه‌ى تۆنى بلێر له‌باره‌ى جه‌نگى ئازادكردنى عێراقه‌وه‌ كردى له‌ بنه‌ماوه‌ پێویسته‌ سیاسییه‌ شكستخواردووه‌كانى دواى رووخانى سه‌دام بیكه‌ن.

چونكه‌ هه‌موو ئه‌و شكسته‌ى به‌سه‌ر ئه‌و پرۆسه‌یه‌دا هات، له‌ بنه‌ماوه‌ به‌رپرسیارى یه‌كه‌م لێى ئه‌و سیاسییه‌ فاسیده‌ برسی و جه‌هه‌نه‌میانه‌ى عێراق بوون كه‌ به‌‌وپه‌ڕى نابه‌رپرسیاریێتی و ناهۆشیاریه‌وه‌ عێراقیان به‌ڕێوه‌برد و له‌وێرانه‌وه‌ بۆ وێرانتریان برد و ئه‌مانه‌ته‌كه‌یان زایه‌ كرد.

بێگومان ئه‌گه‌ر عێراقى ئێستا عێراقێكى ئارام و دیموكراسی و گه‌شه‌سه‌ندوو بووای، هه‌رگیز تۆنى بلێر ناچارى داواى لێبوردنکردن نەدەبوو و، جۆن چیلكۆتیش راپۆرتێكى له‌وشێوه‌یه‌ى نه‌ده‌نووسیه‌وه،‌ به‌ڵكو به‌پێچه‌وانه‌وه‌ بلێر وه‌كو پاڵه‌وان له‌لایه‌ن به‌ریتانیاوه‌ خه‌ڵات ده‌كرا.

بۆیه‌ هه‌موو ئه‌و مشتومڕه‌ى ئه‌مڕۆ له‌ به‌ریتانیا هه‌یه‌ سه‌باره‌ت به‌ بڕیارى به‌شدارىكردن له‌ جه‌نگى عێراق ده‌رهاوێشته‌ى دۆخى خراپى ئێستاى عێراقه‌ نه‌ك خودى بڕیاره‌كه‌ له‌كاتى خۆیدا.

راسته‌ هه‌ر ئه‌وكاته‌ش بڕیاره‌كه‌ ره‌خنه‌گرى زۆر بوو، سه‌ره‌ڕاى گڵۆپى سه‌وزى پەرله‌مان، به‌ڵام ئه‌گه‌ر عێراقییه‌كان بیانیتوانیبایه‌ دواى جه‌نگ وڵاتێكى دادپه‌روه‌ر، سه‌قامگیر، گه‌شه‌سه‌ندوو دروستبكه‌ن ئه‌وا ره‌خه‌كانى ئێستا هه‌موویان پێچه‌وانه‌ ده‌بوونه‌وه‌.

بۆیه‌ له‌ راستیدا ئه‌وه‌ سیاسییه‌ شكستخواردوو و زۆڵه‌كانى عێراقن کە ده‌بێ داواى لێبوردن بكه‌ن نه‌ك بلێر.

بێگومان سه‌ددام شایانى ئه‌وه‌ بوو له‌ناوببرێت، به‌ڵام عێراقییه‌كان شایانى ئه‌وه‌ نه‌بوون خۆیان به‌ڕێوه‌به‌رن

7/7/2016

 

 

پەرلەمانی بەریتانیا داوای دانووستاندن و گفتوگۆ لە رووسیا دەکات، لەبەرامبەریشدا رووسیا ئەو پێشنیازەی بەریتانیا بەهەنگاوێکی باش دەزانێت، بەڵام سەرجەم راپۆرتەکەی لیژنەی بەرگری بەریتانیا لەبارەی رووسیا و ناوچەکە رەتدەکاتەوە.

کامێز شەدادی، پەیامنێری رووداو لە مۆسکۆ رایگەیاند " دوای ئەوەی لیژنەی بەرگری لە پەرلەمانی بەریتانیا راپۆرتی خۆی بڵاوکردەوە، یەک خاڵی تێدا بووە کە لەلایەن رووسیاوە بەهەند وەرگیراوە، خاڵەکەش ئاماژە بەوەدەکات، بەریتانیا و رووسیا دایەلۆگ ئەنجامبدەن، بەڵام بەشەکانی دیکەی راپۆرتەکە لەلایەن رووسیا رەتکراوەتەوە.

پەیامنێری رووداو لە مۆسکۆ هەروەها گوتی"یەکێک لە ترسەکانی رووسیا ئەوەیە، کە لەدوای جەنگی دووەمی جیهانی هێزەکانی بەریتانیا بەردەوام مەترسی بوونە لەسەر ناوچەکە، هەروەها رووسیا و بەریتانیا بەیەکەوە لەسەر کێشەکان گفتوگۆیان نەکردووە".

بڵاوکردنەوەی راپۆرتی لیژنەی بەرگری لە پەرلەمانی بەریتانیا، لەکاتێکدایە، کە رۆژی هەینی 8-7-2016 کۆنگرەی ناتۆ لە وارشۆی پایتەختی پۆڵۆنیا لەسەر پێشنیازی بەریتانیا بەڕێوەدەچێت.

7/7/2016

 

وەزیری ناوخۆی عێراق دەستلەکارکێشانەوەی خۆی رادەستی حکوومەتی عێراق دەکات ئەوەش بەهۆی کردە تیرۆرستیەکەی بەغداوە. 

له‌به‌رامبه‌ر ته‌قینه‌وه‌كه‌ی ناوچه‌ی كه‌ڕاده‌ی به‌غدا كه‌ بووه‌ هۆی شه‌هیدبوونی نزیكه‌ی 400 هاووڵاتی مه‌ده‌نی ،محه‌مه‌د سالم غه‌بان، وه‌زیری ناوخۆی عیراق ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی خۆی پێشكه‌ش به‌حكوومه‌ت ده‌كات . 
وه‌زیری ناوخۆی عێراق له‌وباره‌یه‌وه‌ رایگه‌یاندووه‌: تیرۆرسته‌ خۆكوژه‌كه‌ی كۆمه‌ڵگه‌ بازرگانیه‌كه‌ی ناوچه‌ی كه‌ڕاده‌ی به‌غدا له‌دیاله‌وه‌ به‌ته‌واوی بازگه‌كاندا تێپه‌ڕیووه‌و گه‌یشتووه‌ته‌ ناوچه‌كه‌ و خۆی ته‌قاندوه‌ته‌وه‌.
ئاماژه‌ی به‌وه‌شداوه‌: نامه‌ی ده‌ستله‌كاركێشانه‌وه‌ی خۆی پێشكه‌ش به‌ سه‌رۆك وه‌زیرانی عیراق كردووه‌.

6/7/2016

 

 

100 دۆلاری ئەمریکی = 127.250 دینار

100 یۆرۆ = 140.000 دینار

100 پاوەند = 170.000 دینار

100 ھەزار تومەن = 36.500 دینار

100 لیرەی تورکی = 43.500 دینار

7/7/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان