فه‌رهه‌نگ‌ و هونه‌ر

2024-11-15-02-43-47 ڕابردوو بەردەوام گرووپگەلێک هەبوون لە کوردستان کە بەشێوەیەک لە شێوەکان پەیڕەویان لە خەباتی چەکداریی کردووە وەک ڕێبازێک بۆ گەیشتن بە مافەکانی کوردستانییان. بەڵام هەر...
2024-11-15-02-37-43ناودەبرێت، بۆ کوردەکانیش هێشتا بابەتێکە کە جێی گومان و پرسیارە؟، بەوپێیەی هەموان سیناریۆکانی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەریان لەساڵی ٢٠١٢ بۆ ٢٠١٥ لەپێش چاوە، کەچۆن ئەو...

په‌یوه‌ندی راسته‌وخۆ

گه‌ڕان

 

نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا رایدەگەیەنێت، کە ئەوروپییەکان چاوەڕێی هەرێمی کوردستان دەکەن تاوەکو سەربەخۆیی رابگەیەنێت و کاری لەگەڵ بکەن.

دلاوەر خالید ئاژگەیی، نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا لە چاوپێکەوتنێکی رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)دا رایگەیاندووە، کە وڵاتانی ئەوروپا جۆرە سەختییەک لە هەناردەکردنی چەکی قورس بۆ پێشمەرگە دەبینن، چونکە تاوەکو ئێستا کوردستان دەوڵەتێکی سەربەخۆ نییە.

دلاوەر ئاژگەیی پێیوایە بۆ رزگار بوون لەو کێشە یاساییانە، پێویستە حکوومەتی هەرێمی کوردستان بە هاوکاریی وڵاتانی ئەوروپی و ئەمریکی، لیوای تایبەتی سەربازیی دروست بکا، کە مەشق لەسەر چەکە پێشکەوتوو و نوێیەکان بکەن، چونکە ”یەکێک لە هۆکارەکانی نەناردنی چەکی قورس بۆ پێشمەرگە، لێ ڕا نەهاتنی پێشمەرگەیە لەسەر چەکی رۆژئاوایی“.

نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا ئاماژەی بەوەش داوە، کە هەوڵ هەیە تاوەکو هاوشێوەی رێککەوتنە سەربازییەکەی لەگەڵ ئەمریکا، کوردستان رێککەوتنێکی سەربازیی لەگەڵ پەیمانی باکووری ئەتڵەسی (ناتۆ) واژۆ بکات.

ئاژگەیی پێیوایە کوردستان لە رووی وزەوە، بە تایبەت گازی سرووشتی، ناتوانێ شوێنی رووسیا بۆ ئەوروپا بگرێتەوە، بەڵام ”هەروەک ئەوروپییەکان ئاماژەی پێدەکەن، دەتوانێ بەشی سەرەکیی پێویستیی ئەوروپا لە گازی سروشتی دابین بکات“.

هەروەک نوێنەری حکوومەتی هەرێمی کوردستان لە یەکێتیی ئەوروپا رایگەیاندووە، بۆریی گواستنەوەی گازی کوردستان بۆ ئەوروپا، بە نیو خاکی تورکیادا دەڕوات، پێشبینیشی کردووە گازی کوردستانی باشوور لە سەرەتای ساڵی 2019ـەوە بگاتە ئەوروپا.

دلاوەر خالید ئاژگەیی لە میانی چاوپێکەوتنەکەیدا لەگەڵ رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)، باسی سەربەخۆیی کوردستانی کردووە و پێیوایە وڵاتانی یەکێتیی ئەوروپا دژی ویستی گەلی کوردستان لە سەربەخۆیی، ناوەستن و رایگەیاندووە، ”ئەوان پێمان ناڵێن بڕۆن سەربەخۆیی رابگەیەنن، بەڵام چاوەڕێی بڕیاری جاڕدانی سەربەخۆیی ئێمە دەکەن و کار لەگەڵ واقیع دەکەن“.

ئاژگەیی بە پێویستی زانیوە وڵاتانی یەکێتیی ئەوروپا هاوکاریی زیاتری هێزەکانی پێشمەرگەی کوردستان بکەن لە شەڕی دژی رێکخراوی توندڕەوی داعش و هاوشێوەی ئەمریکا، مووچەی بەشێک لە پێشمەرگە دابین بکەن، ”ئەمەش خزمەتێکی گەورە نییە بەرامبەر کوردستان دەکرێ، چونکە پێشمەرگە و کوردستان لە بری هەموو جیهان شەڕی داعش و تیرۆریستان دەکەن“.

2/8/2016

 

وەزیری ناوخۆی فەرەنسا داخستنی 20 مزگەوتی لە سەرتاسەری وڵاتەکەی راگەیاند.

بێرنار کازنۆڤ، وەزیری ناوخۆی فەرەنسا دوای کۆ بوونەوەی لەگەڵ ئەنوەر کیباش، سەرۆکی ئەنجومەنی فەرەنسیی بۆ ئایینی ئیسلامی رایگەیاندووە، کە هیچ شوێنێک لەفەرەنسا بۆ ئەوانە نییە، کە ”لە مزگەوتەکان و شوێنەکانی نوێژکردنەوە هانی توندوتیژی دەدەن“.

بێرنار کازنۆڤ هەروەها رایگەیاند، کە بەهۆی ئەوەی لەو مزگەوتانەوە هانی توندوتیژی دەدرا و دژایەتیی بنەماکانی کۆماری فەرەنسا دەکرا، بڕیاری داخستنی 20 مزگەوت و شوێنی نوێژکردنی موسڵمانانی دەرکردووە و ژمارەیەک مزگەوتی دیکەش دادەخرێن.

نزیکەی دوو ساڵە، تیرۆریستان بە چەندین شێوازی وەک هێرشی چەکداری، تەقینەوە و رووداوی هاتوچۆ، کاری تیرۆریستی لە فەرەنسا ئەنجام دەدەن، کە ئەنجامدەری هەموو تاوانەکان موسڵمانی توندڕەو بوون و بە رەگەز خەڵکی وڵاتانی عەرەبین و بوونەتە خاوەن رەگەزنامەی فەرەونسی و ئەوروپی.

دوایین کاری تیرۆریستیی ئەو توندڕەوانە، هێرشکردنە سەر کەنیسەیەک بوو لە باکووری فەرەنسا و سەربڕینی قەشەیەکی بە تەمەنی فەرەنسی بوو.

2/8/2016

فێستیڤاڵی هاوڕەگەزخوازان كوردانی سوێدی بەسەر دوو بەرەدا دابەشكرد

رووداو - ستۆكهۆڵم 

سیما جەعفەری ئاڵایەكی كوردستانی لەخۆی ئاڵاندبوو، ئاڵا شەش رەنگەكەی هاوڕەگەزخوازانیشی بەرزكردبووەوە و دەیگوت "وەكو كوردێكی ژێردەست شانازی بەوە دەكەم كە پشتگیری لە دەیان ملیۆن كەس بكەم، تەنیا لەبەر ئەوەی هاوڕەگەزخوازن، ژیانیان لە مەترسیدایە".

شەممەی رابردوو، هەفتەی پشتگیری لە هاوڕەگەزخوازان كە بە "پراید" ناسراوە، لە سوێد بەڕێوەچوو، وێڕای بەشداریی هەزاران كەس لەسەر ئاستی سوێد، ژمارەیەكی زۆر لە كوردی هاوڕەگەزخواز و چالاكڤانی پاڵپشتیكەر لە هاوڕەگەزخوازان بە ئاڵای كوردستان و بە گوتنەوەی گۆرانیی كوردییەوە بەشداریی گردبوونەوەكەیان كرد.  

سیما جەعفەری كە لەدایكبووی رۆژهەڵاتی كوردستانە و لە سوێد گەورە بووە، باسی چیرۆكێكی تراژیدی وڵاتەكەی خۆی (ئێران)ی كرد كە چۆن كەسێك لە سێدارە دراوە تەنیا لەبەرئەوەی هاوڕەگەزخواز بووە "ئەوە هانیدام بەشێكی زۆر لە تەمەنم بۆ پشتگیری لەو كەسانە تەرخان بكەم".

جەعفەری خۆی هاوڕەگەزخواز نییە، بەڵام دەڵێت "بەشێكی زۆر لە هاوڕێكانم لەو شێوەیەن و زۆرم خۆشدەوێن و شانازییان پێوە دەكەم". گوتیشی "پێموانییە هاوڕەگەزخوازێتی نەخۆشی، یان عەیب بێت، بەڵكو حەزێكە لای ئەوان و خوا بەو شێوەیە دروستی كردوون، چ گوناهێكە لەسەر ئەو حەزە بكوژرێیت و سزای مەرگ بدرێی".

كورد پێكەوە نەبوون

ژمارەی ئەو كوردانەی پێشتر بەشدارییان لەم بۆنەیە دەكرد، هاوشێوەی میسری و ئەفغانی و فارس و سۆماڵییەكان كەم بوون، بەڵام ئێستا روو لە زیادبوونن و ئەمساڵ سەدان كەسی تێپەڕاند. بەڵام لەنێو چەند گرووپێكی جیاوازدا. 

دەنگۆی ئەوە بڵاوبوو كە بەرزكردنەوەی ئاڵای كوردستان، بووەتە هۆكاری ئەوەی ئەو چالاكڤانە كوردانەی پشتیوانی لە هاوڕەگەزبازان دەكەن ببنە زیاتر لە گرووپێك.

ئەم بابەتە تەنانەت بووە جێی بایەخی بەشێك لە مێدیاكانی سوێد و لە وەڵامی ریپۆرتێری رادیۆی نێودەوڵەتیی سوێددا، نوێنەرانی هەریەك لە دوو گرووپە جیاوازە سەرەكییە كوردەكە رەتیانكردەوە جیاوازیی بیری سیاسی و قبوڵنەكردنی ئاڵای كوردستان هۆكاری ئەو دابەشبوونە بووبێت.

ئاڵا رەیانی لە گرووپی (Kurdiska HBTQ vänner)  گوتی"حەوت ساڵە بەشداری دەكەین و ساڵانە زۆر زۆر زیاد دەكەین، مەبەستمان ئەوەیە كە نیشانی بدەین دۆستی ئەوان و مافی مرۆڤین". رەیانی بە رادیۆی سوێدی گوت "سەرەتا خەڵك تووڕە دەبوو، هەڕەشەیان لێدەكردین كە چۆن دەبێت بە ئاڵای كوردستانەوە بەشداری بكەین، بەڵام ئێستا بەشداریی ئەو جۆرە بۆنانە ئاسایی بووە".

سەبارەت بە لێكدانەوە سیاسیەكەش بۆ دژایەتی ئاڵای كوردستان، رەیانی گوتی "حیزبایەتی ناكەین و بێلایەنین و بۆ هەموو كەس و بۆ هەموو كوردی دەكەین". 

دوگۆجان لە گرووپی (Regnbågskurder)، كە بەپێی بابەتەكەی رادیۆی سوێد بێت، ئەو گرووپەن ئاڵای پارتێك لە بەرامبەر ئاڵای كوردستان بەرز دەكەنەوە، دەڵێت "كورد كوردە و هیچ جیاوازی نییە و پێشتر تەنیا وەك بەشدارێك و ئێستا وەك سەرپەرشتاری گرووپێك بووم". گوتیشی: "باشترە گرووپی جیاواز هەبێت كە هەموو خەڵك بزانێت كورد خۆی وا نیشان بدات پشتیوانی هاوڕەگەزخوازانە، من وا هەست ناكەم جیاوازی سیاسیمان هەبێت، چونكە ئێمە بۆ سیاسەت لەوێ نەبووین". 

سەردەشت ئیسماعیل، دانیشتووی سوێد، پێدەچوو بە رێكەوت هاتبێتە بینینی كاروانی پراید. ئەو نە لەگەڵ ئەوەیە كوردان چالاكییان لەنێو ئەم فێستیڤاڵە هەبێت، نە لەگەڵ دژایەتیكردنیشیەتی، بەڵام دەستخۆشی لەو پارتە دەكات كە بێ شەرم، ئاڵای خۆی لەنێو فێستیڤاڵەكەی هاوڕەگەزخوازان بەرز كردەوە. 

گوتیشی "ئەوە بوێرییە كە وەك یەكەمین پارتی كوردی لە مێژووی بزاوتی رزگاریخوازی گەلی كورد، بەو شێوەیە شەرمی نەكردبێت و تەنانەت لە هەڵبژاردنەكانی رابردووی توركیا رایگەیاند و پراكتیزەی كرد". مەبەستی سەردەشت لەو پارتە، پەكەكە بوو.

كەس نازانێت رێكەوت بووە، یان هەوڵێكی لەپشت بوو كە لە هەمان رۆژ و لە ناوەندی شاری ستۆكهۆڵم، كۆبوونەوەیەكی موسوڵمانانی شیعەمەزهەب رێكبخرێت.

ئەبو عەلی، 21 ساڵ كە گەنجێكی موسوڵمانی شیعەیە، گوتی "بۆ دژایەتی ئەو فێستیڤاڵە ئەو بۆنەیەمان لە سەنتەری شار رێكخستووە". گوتیشی "بەداخەوە بۆ ئەو موسوڵمانانەی بەشدارییان لەو فێستیڤاڵەدا كرد".

مارگرێتا یۆنسۆن كە لە رێكخراوێكی دژە ئاینی چالاكی دەكات، گوتی "ئەمە یەكەم پەرچەكردارە و دوور نییە لە ساڵانی داهاتوودا، ئەمە لە كۆبوونەوەیەكی جەماوەریی هێمنەوە، بگۆڕێت بۆ رووبەڕووبوونەوەیەكی خوێناوی و پاشان تەقینەوە و كوشت و بڕیشی لێ بكەوێتەوە".

جیا لە ساڵان، سوێدییەكان كەمێك هەستیار بوون و ترسی كاری تێكدەرانە و تیرۆریان هەبوو. یۆنسۆن، رووی لەو چالاكییە ئیسلامییە كرد و گوتی "بۆ من، هاوڕەگەزخواز و موسوڵمان و كریستیان و جوو وەكو یەك مرۆڤن و مافی ژیان و خواست و باوەڕی خۆیان هەیە، بەڵام بەڕاستی ئیسلامییەكان جێگەی مەترسین". گوتیشی "ئەم كۆبوونەوەیەی ئەمڕۆ و لەم شوێنە، مەسجێكی بەهێزە و دەبێت بەهەند وەربگیرێت". 

2/8/2016

 

 

ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر رۆژی سێشەممە 2-8-2016 کۆبوونەوەی ئاسایی خۆی سازدەكات، فراکسیۆنی تورکمانیش لە ئەنجوومەنەکە یاداشتێکی پێشکەشکردووە بۆ ئەوەی ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر رەزامەندی بدات لەبارەی چاپکردنی کتێبی تورکی بۆ خوێندنگە تورکمانییەکان.

عیماد رەفعەت، سەرۆکی لیستی تورکمانی لە ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر بە رووداوی راگەیاند "ئێمە وەک لیستی تورکمانی یاداشتێکمان داوەتە سەرۆکایەتی ئەنجوومەنی پارێزگای هەولێر، بۆ ئەوەی بڕیاربدەن خوێندنی تورکمانی لە هەولێر گرنگی پێبدرێت کە تورکمان نەتەوەی دووەم و سەرەکی هەولێرە".

سەرۆکی لیستی تورکمانی گوتیشی " 11 خوێندنگە و دایەنگەی تورکمانی لە شاری هەولێر هەن و پێویستیان بەوە هەیە کتێبیان بە زمانی تورکمانی بۆ چاپبکرێت، بۆ ئەوەی بتوانن بەردەوامبن لە خوێندن بەزمانی تورکمانی".

عیماد رەفعەت ئاماژەی بەوەش کرد، لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆدا داوادەکەین خوێندن بە زمانی تورکمانی لە هەولێر گرنگی پێبدرێت و کێشەکان چارەسەربکرێن، وەک دامەزراندنی مامۆستا و چاپکردنی کتێب.

2/8/2016

logoi hdp

 

ئێوارەی رۆژی دووشەممە 1-8-2016، لە شاری وانی باکووری کوردستان، هەدەپە میتینگ بۆ دژایەتیكردنی هەوڵی كودەتا سەربازییەكە سازدەكات و، هاوسەرۆکی ئەو پارتەش گوتارێک پێشکەش دەکات، هەروەها داوادەكرێت دووبارە پێڤاژۆی ئاشتی دەستپێبکاتەوە.

ماشەڵڵا دەکاک، پەیامنێری رووداو لە ئامەد رایگەیاند، بڕیارە ئەمڕۆ دووشەممە 1ی ئابی 2016، پارتی دیموکراتی گەلان HDP لە شاری وانی باکووری کوردستان میتینگێکی بەرفراوانی جەماوەری بۆ دژایەتیكردنی كودەتا شكستخواردووەكە سازبكات. هەدەپە بەرنامەی هەیە لە 8 شاری باكووری كوردستان و توركیا میتینگ سازبكات و دوێنێ یەكشەممە لە ئامەد دەستیپێكرد.

بڕیارە لە میتینگەکەدا سەڵاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی هەدەپە گوتارێک پێشکەش بکات. ئامانج لە سازكردنی ئەو میتینگانە وێڕای ئەوەی دژایەتیکردنە بۆ هەوڵی کودەتا سەربازییەكە، هەدەپە دەیەوێت جارێکی دیکە  پێڤاژۆی ئاشتی لە تورکیا دەستپێبکاتەوە.

1/8/2016

 

د. یوسف محەممەد، سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لەكاتی سوێنخواردن، فۆتۆ: فەرزین حەسەن

بزووتنەوەی گۆڕان بە گۆڕینی د. یوسف محەممەد، سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان رازی بووە، كە پارتی بەردەوام جەختی لەسەر دەكاتەوە، بەڵام مەرجێكی قوڕسی داناوە. هەڵسوڕاوێكی دیاری گۆڕانیش دەڵێت تاوەكو پارتی هەنگاوێكی كرداری نەنێت، گۆڕان لەجێی خۆی ناجووڵێت.

كۆتایی مانگی رابردوو، د.فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان ماوەی هەفتەیەك لە سلێمانی بوو. فوئاد حوسێن، وەكو نوێنەر و نێردراوی تایبەتی بارزانی چووە سلێمانی، تاوەكو چارەسەرێك بۆ دۆخە سیاسییەكە بدۆزرێتەوە، بەپێی زانیارییەكانیش سێ كۆبوونەوەی لەگەڵ نەوشیروان مستەفا و هێرۆخان ئەنجامداون، دوو كۆبوونەوە دوو بە دوو، كۆبوونەوەیەكیشیان سێ قۆڵی ئەنجامداوە.

پارتی بۆ كاراكردنەوەی پەرلەمان و حكومەت بەردەوام جەخت لەوە دەكاتەوە رێككەوتنی پێكهێنانی كابینەی هەشتەم لەگەڵ بزووتنەوەی گۆڕان كۆتاییهاتووە و چیدی رازی نین د. یوسف محەممەد سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان بێت، ئەم بابەتش یەكێك لە تەوەرە سەرەكییەكان كۆبوونەوەكان بووە.

هەڵسوڕاوێكی دیاری بزووتنەوەی گۆڕان كە ئاگاداری بڕیارە یەكلاكەرەوەكانی حیزبەكەیەتی و نەیسویست ئاماژە بە ناوەكەی بكرێت، لەبارەی ئەو داوایەی لەڕێگەی فوئاد حوسێنەوە بۆ بارزانی نێردراوە لەبارەی پۆستەكەی یوسف محەممەد، بە رووداوی راگەیاند "یوسف محەممەد ئامادەیە بۆ گۆڕین، بەڵام بە مەرجێك، یوسف محەممەد سەرۆكایەتی كۆبوونەوەی پەرلەمان دەكات تاوەكو یاسای سەرۆكایەتی هەرێم دەگۆڕدرێ، بەشێوەیەك سیستەمی سیاسی لە كوردستان پەرلەمانی بێ. هەروەها ماوەی سەرۆكایەتی بارزانی بۆ ساڵێك درێژ دەكەینەوە بە كەمكردنەوەی هەندێ دەسەڵاتەوە، دوای ئەوە ئەگەر سەرۆكی پەرلەمانیش بگۆڕدرێ لاریمان نییە".

هاوكات ئاواتی شێخ جەناب، هەڵسوڕاوی بزووتنەوەی گۆڕان لەبارەی دەستپێشخەرییەكەی بارزانی بە (رووداو)ی راگەیاند "ئەوەی پارتی ناوی ناوە دەستپێشخەری، بەلای ئێمەوە هیچ نییە جگە لە كات كوشتن". ئاواتی شێخ جەناب هەروەها گوتی "ئەم ماوەیە بەناوی گۆڕانەوە قسە زۆر دەكرێت، با من هەڵوێستی دروستی گۆڕانتان پێ رابگەیەنم، تاوەكو پارتی هەنگاوێكی كرداری نەیەتە پێشەوە، سەد دەستپێشخەری و كۆبوونەوە بكات، گۆڕان هەنگاوێك لەجێی خۆی ناجوڵێت".

لەبارەی ئەو دەنگانەی كە دەگوترێت گۆڕان ئامادەیە دەستبەرداری پۆستی سەرۆكی پەرلەمان ببێ، ئاواتی شێخ جەناب دەڵێ "ئەو قسانە بیركردنەوەی پارتیانەن، گۆڕان خاوەنی قسەی خۆیەتی، تاوەكو پەرلەمان بە سەرۆكایەتی د.یوسف ئاسایی نەبێتەوە، هیچ كۆبوونەوە و رێكەوتنێكی دیكەمان نابێت".

پارتی داوای لە یەكێتی كردووە پۆستی سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان پڕبكاتەوە، بەڵام هێرۆخان ئەم داوایەی رەتكردووەتەوە. ئەندامێكی مەكتەبی سیاسی یەكێتی كە نەیویست ناوی بڵاوبكرێتەوە، لەوبارەوە بە (رووداو)ی گوت "فوئاد حوسێن پێشنیازی وەرگرتنی پۆستی سەرۆكی پەرلەمانی لەلایەن یەكێتییەوە خستە بەردەم هێرۆخان، بەرامبەر ئەوەی جێگرێكی دیكە بۆ سەرۆكی حكومەت زیاد بكرێ و بدرێتە گۆڕان، بەڵام هێرۆخان ئەم داوایەی رەتكردەوە و گوتی یەكێتی پۆستی سەرۆكی پەرلەمان پڕناكاتەوە".

1/8/2016

 

گولەن: رۆیشتنەوەم بۆ تورکیا کێشەکە ئاڵۆزتر دەکات

فەتحوڵڵا گولەن، رابەری بزووتنەوەی خزمەت کە لە لایەن حکومەتی تورکیا بە بەرپرسی کودەتاکەی 15ـی تەمووزی تورکیا دادەنرێ دەڵێ: نە من، نە ئەردۆغان ئەو کارەمان کردووە، بەڵکو بەڕای هەندێک کەس کاری ناسیۆنالیستە تووندەکانە.

گولەن لە هەڤپەیڤینێکدا لەگەڵ رۆژنامەڤانی ناودار فەرید زەکەریا باسی کودەتاکە دەکات و بەتووندی ئیدانەی دەکات و دەڵێ: " من هەمیشە دژی کودەتابووم، هەر لایەنگرێکیشم بەشداربووبێ ئەوا خیانەتی کردووە".

رابەری بزووتنەوەی خزمەت رەتیشیناکاتەوە "هەندێک لە لایەنگرانی بەشدارییان لە کودەتاکە کردبێ". هەروەها لە بارەی گەڕانەوەی بۆ تورکیا دەڵێ کە رۆیشتنەوەی بۆ ئەو وڵاتە کێشەکە ئاڵۆزتر دەکات.

رۆژنامەنووسە ئەمریکییەکە پرسیاری ئەوە لە گولەن دەکات " کێ لە پشتی کودەتاکەوەیە" ، فەتحوڵڵا گولەنیش لەوەڵامدا دەڵێ:" بەڕای هەندێک کەس ناسیۆنالیستە تووندەکانن".

سەبارەت بەوەی "ئایا کودەتاکە کاری ئەردۆغان خۆیەتی"، گولەن ئاماژە بەوە دەکات، کە ناتوانێ بوختانی وا بکات و بڵێ کاری خۆیەتی.

گولەن لە کۆتایی هەڤپەیڤینەکەدا پەیامێک بۆ ئەردۆغان دەنێرێت و دەڵێ " هیواخوازم بەم هەموو تاوانەوە نەچێتە بەردەم خوای گەورە".

1/8/2016

 

بەپێی هەواڵی ماڵپەڕە فەرمییەکانی ئێران، شەوی رابردوودا لە بنکەی سەربازیی شەهید پازووکی لە ناوچەی جەلیل ئاوای نزیک شاری تاران تەقینەوەیکی بەهێز ڕووی داوە کە مەخزەنی سووتەمەنی ئاگری گرتووە.

بەپێی ڕاپۆرتی ماڵپەڕی "ت‌ران نیوز" ئەو تەقینەوەیە نیوە شەوی ڕابردوو بووە کەلە مەخزەنی سووتەمەنی بنکەی سووتەمەنی پازووکی ڕووی داوە و ئاگرێکی گەورەی لێ کەتووەتەوە و بووەتە هۆی ترس و دڵەڕوکێی دانیشتوانی ناوچەکە.

زانیارییە سەرەتاییەکان باس لەوە دەکەن کە مەخزەن و تانکەری سووتەمەنیی ئەو بنکە سەربازییە بەهۆی شۆرتی کارەباوە ئاگری گەتووە و و دواتر تەقیوەتەوە.

دوای ڕووداوەکە هێزەکانی پۆلیس و ئاگرکوژێنەوە بۆ کۆنترۆڵکردنی ئاگرەکە ئامادە بوون و بە گوتەی سەرچاوەکان، ئەو ڕووداوە بێجگەلە زیانی مادی هیچ زیانی گیانی نەبووە.

بەشێک لە بنکە و ناوەندە سەربازییەکانی ئێران، پێچەوانەی یاسا و پێوەرە کۆمەڵایەتی و مرۆییەکان لەناو شار و لە شوێنی نیشتەجێبوونی هاووڵاتیان دروست کراوە کەلە کاتی ڕووداوا مەترسیی زۆری بۆ سەر گیانی هاووڵاتیان هەیە.

31/7/2016

 

سەرۆكی هەرێمی كوردستان پەیامێكی لە یادی 33 ساڵەی ئەنفالی بارزانییەكان بڵاوكردەوە.

دەقی پەیامەكەی بارزانی:

بەناوی خودای بەخشندە و میهرەبان

ئەمڕۆ یادی ڕۆژێكی جەرگبڕ و تاریكە لە مێژووی گەلەكەمان. بەر لە سی و سێ ساڵ ڕژێمی بەعس بەشێوەیەكی دڕندانە هەشت هەزار پیاوی بارزانیی پیر و گەنجی هەر لە تەمەنی نۆ ساڵی هەتا پیرەمێردی نەوەد ساڵ ڕاپێچی بیابانەكانی باشووری عێراق كرد و بەشێوەیەكی نامرۆڤانە كۆمەڵكوژی كردن. ئەو تاوانە ئەڵقەیەك بوو لەو زنجیرە كارەسات و قوربانیدانانەی بەسەر ڕۆڵەكانی گەلی كوردستاندا هاتووە، هەر لە بێسەروشوێنكردنی دوازدەهەزار گەنجی فەیلی و ئەنفالی گەرمیان و كیمیانبارانكردنی هەڵەبجە بگرە هەتا تەعریب و ڕاگواستن و پەلاماری تیرۆریستان و تاوان لەدژی خوشك و برا ئێزیدییەكانمان. هەرچەندە كارەساتەكان دڵتەزێن و گەورەن بەڵام ئازادی و سەربەخۆیی ئەوە دەهێنێ لەپێناویدا قوربانی بدەین و، بۆ سەربەخۆیی قوربانیدان بەهایەكی هەرزانە.

وەك بارزانییەك هەست بە سەربڵندی دەكەم كە بارزانییەكان لەپێناو ڕزگاری و سەربەخۆیی گەلی كوردستاندا قوربانییان بەخشیوە و نەهامەتیی زۆریان بینیوە. بە درێژایی سەدەی بیستەم هەر لە 1905 كە شۆڕشی شێخ عەبدوسەلامی بارزانی بۆ سەربەخۆیی كوردستان دەستی پێكرد گوندی بارزان شازدەجار لە لایەن دوژمنانی گەلی كوردستان سوتێنراوە و وێران كراوە بەڵام هیچ جار بارزان سەری بۆ دوژمن شۆڕ نەكرد و خۆی بەدەستەوە نەدا و هیچ كات ئیرادەی نەشكا و لەسەر ڕێبازی خۆی بەردەوام بوو. ئەو ڕێبازەی جێگەی شانازیمە و لەسەری پەروەردە كراوم، ڕێبازێك كە زوڵم و ژێردەستی قبوڵ ناكات، پەروەردەیەك كە تێیدا دین ئەخلاقە و ژیانی بندەستی مردنە و مردن لەپێناو سەربەستیدا ژیانە.

لەیادی ئەنفالی بارزانییەكاندا بەپێویستی دەزانم سوپاسی خەڵكی ئازیز و خۆشەویستی دەشتی هەولێر و هەریر و سۆران بكەم كە لە ڕۆژە تاریك و ناخۆشەكاندا كوردانە و مەردانە هاوسۆزی بارزانییەكان بوونە و یارمەتییان داون و ئازاری بارزانییەكانیان بە ئازاری خۆیان زانیوە. سوپاسی شێرەژنانی بارزانی دەكەم كە كەسوكاریان ئەنفال كران و ساڵانی زۆر و ماوەیەكی درێژ بۆ منداڵەكانیان هەم باوك بوونە و هەم دایك. تەحەمولی لەدەستدانی ئازیزان و ئازار و سەختییەكانیان كردووە و سەربەرزانە ڕۆڵەكانیان لەسەر كوردایەتی و ڕێبازی ڕاست پێگەیاندووە.

شاییستەترین وەڵام بۆ قوربانیدان و كارەساتە یەك لە دوای یەكەكانی گەلەكەمان و باشترین وەفا بۆ خوێنی شەهیدان و ئەنفال بەدیهێنانی سەربەخۆیی و ئازادییە بۆ گەلی كوردستان.

بژی كوردستان

نەمری بۆ شەهیدانی ڕێگەی ئازادی

مسعود بارزانی

31ـی 7ـی 2016

 

بەهۆی هێرشە خۆكوژییەكەی داعش بۆ سەر كێڵگەی نەوتی بای حەسەن، هەناردەكردنی نەوت لە‌و كێڵگەیەوە راگیراوە.

عەقید عەبدولتالیب دەروێش، فەرماندە لە لیوای یەكی پاراستنی دامودەزگا نەوتییەكانی هەرێمی كوردستان بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی راگەیاند، بەهۆی هێرشە خۆكوژییەكانی داعشەوە هەناردەی نەوت لە كێڵگەی بای حەسەن راگیراوە.

عەقید عەبدولتالیب دەروێش گوتیشی "هەناردەكردنی نەوتی كێڵگەی هاڤانا بەردەوامە، بەڵام هەناردەی نەوت بای حەسەن راگیراوە".

رۆژی یەكشەممە 31-7-2016 لە گوندی بای حەسەن شەڕ لە نێوان پێشمەرگە و داعش روویدا‌ و سێ‌ خۆكوژ خۆیان تەقاندووەتەوە، بەوهۆیەشەوە هەناردەی نەوت لەو گێڵگە نەوتییە راگیراوە.

پەیامنێری رووداو لەنێو كێڵگەی نەوتی بای حەسەن دوایین زانیاری لەبارەی هێرشەكەی داعش ئاشكرادەكات.

وەك لە گرتە ڤیدیۆكاندا دەردەكەوێت ئاگرێكی گەورە لە بەشێكی كێڵكە نەوتییەكاندا كەوتووە و تاوەكو ئێستاش كۆنترۆڵ نەكراوە.

بەرهەمی نەوتی كێڵگەكانی بای حەسەن ‌و هاڤانای شاری كەركووك لەرێگای هەرێمی كوردستانەوە هەناردەی دەرەوە دەكرێت.


هاوكات عەقید عەبدولشەممە، ئەفسەری باڵا لە پۆلیسی پاراستنی دامودەزگا نەوتییەكان بە رووداوی راگەیاند، پێنج کەس بە تۆمەتی تێوەگلان لە هێرشەکەی بای حەسەن دەستگیرکراون.

عەبدولشەممە راشیگەیاند، چەکدارەکانی داعش لە گوندە عەرەبنشینەکانەوە هێرشیان کردووە. وەك ئەو دەڵێت، شانە نووستوی داعش لە گوندە عەرەبنشینەكاندا هەن.

پێشمەرگە و پۆلیس بە هانای پۆلیسی نەوتەوە هاتن و ئێستا دۆخەكە بەرەو ئاسایبوونەوە دەچێت.

عەقید عەبدولشەممە دەشڵێت، ئەم هێرشە دەستێکە بۆ راگرتنی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان.
کێڵگەی نەوتی بای حەسەن

- دەکەوێتە باکووری رۆژئاوای کەرکووک
- 50 کیلۆمەتر لە سەنتەری کەرکووک دوورە
- 1959 یەکەمجار نەوتی تێدا بەرهەمهاتووە
- توانای بەرهەمهێنانی رۆژانەی 170 هەزار بەرمیلە
- 196 بیری نەوتی تێدایە
- لەلایەن هەرێمی کوردستانەوە بەڕێوەدەبردرێت
- لە سێ‌ وێستگەی سەرەکی پێکهاتووە
- بڕێکی زۆری گازی سرووشتی هەیە
-نەوتی کێڵگەکە جۆرێکی باشە
- تەممووزی 2014 کەوتەدەست هەرێمی کوردستان

31/7/2016

 

ئەردۆغان پۆلیسی ئۆپەراسیۆنە تایبەتەكان لە ئەنقەرە بەسەر دەكاتەوە، 29-7-2016

پێکهاتەی سوپای تورکیا گۆڕانکارییەکی نوێی بەسەردا کرا و بەپێی بڕیاری ئەنجوومەنی باڵای شوورای سەربازی ئەو وڵاتە، سەرۆکایەتی ئەرکانی گشتی سوپا راستەوخۆ سەر بە سەرۆککۆمار دەبێت و سێ‌ هێزەکانی وشکانی، دەریایی و ئاسمانیش سەر بەوەزارەتی بەرگریی دەبن.

رۆژ لەدوای رۆژ بڕیارەکانی ئەنجوومەنی باڵای شوورای سەربازی زیاتر ئاشکرا دەبن و بەپێی دوایین زانیارییەکان، سەرۆکایەتی ئەرکانی گشتی سوپای تورکیا سەر بەسەرۆکایەتی کۆمار و هەر سێ هێزە وشكاری، دەریایی و ئاوییەكانیش سەر بەوەزارەتی بەرگریی دەبن.

به‌پێی زانیارییه‌كان، هەر لە چواچێوەی گۆڕانكارییەكاندا، به‌م نزیكانه‌ ده‌زگای هه‌واڵگری نیشتمانی "میت"یش راسته‌وخۆ ده‌خرێته‌ ژێر ده‌سه‌ڵاتی سه‌رۆككۆماری توركیا و یاسا و رێساكانی بۆ دابین ده‌كرێت.

بەگوێرەی زانیاری بەشێك لە میدیاكانی توركیا، یەکێک لە هۆکارە هەرە سەرەکییەکانی هەوڵی ئەنجامدانی کودەتای سەربازیی دژ بەحکومەت، ئەو بڕیارانە بوون کە چاوەڕوان دەکرا لەلایەن ئەنجوومەنی باڵای سەربازییەوە بدرێت، چونکە کودەتاچییەکان لە لێواری خانەنشینی و لێسەندنەوەی دەسەڵاتەکانیان نزیکبوونەوە و ئەنجامدانی کودەتاش باشترین رێگە بوو بۆ ئەوەی رێگری لێبکەن.

31/7/2016

 

بە بەشداری هێزەکانی حەشدی شەعبی، ئۆپەراسیۆنی کۆنترۆڵکردنەوەی جەزیرەی خالدییە، دەستیپێکرد.

بەپێی راگەیێندراوێکی شانەی راگەیاندنی جەنگی، سەرلەبەیانی رۆژی شەممە 30-7-2016، ئۆپەراسیۆنی کۆنترۆڵکردنەوەی جەزیرەی خالدییە لە پارێزگای ئەنبار دەستیپێکرد.

لەوبارەوە، لیوا روکن ئیسماعیل مەحلاوی، فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی ئەنبار رایگەیاند، هێزەکانی سوپای عێراق، حەشدی شەعبی و پۆلیسی فیدراڵی لە ئۆپەراسیۆنەکەدا بەشدارن.

مەحلاوی ئاماژەی بەوەشکرد، ئۆپەراسیۆنەکە لە چەند میحوەرێکەوە دەستپێکردووە و تاوەکو میحوەری رۆژهەڵاتی شاری روومادی درێژ دەبێتەوە.

جەزیرەی خالدییە سەر بە قەزای خالدییەیە، دەکەوێتە نێوان فەللوجە و روومادی لە پارێزگای ئەنباردا.

30/7/2016

 


جێگری وەزیری نەوتی ئێران سەبارەت بە هۆکاری ئاگرکەوتنەوەکەی پترۆکیمیایی کرماشان رایگەیاند، بڕێکی زۆری گازی (لایت ئێند) لە بەشی سەرەوەی کۆگایەکی پترۆکیمیایی کۆبووەتەوەو بەهۆی چەخمایەکەوە ئاگری گرتووە.

کۆگای 504ی پترۆکیمیایی بێستوون کە ماددەی سوتەمەنی لایکی تێدا بوو، دوای نیوەڕۆی رۆژی هەینی ئاگری گرت و دوای شەش کاژێر کۆنترۆڵکرا. هێشتا رێژەی زەرەر و زیانەکانی ئەو ئاگرکەوتنەوەیە دیاری نەکراوە. بەڵام لیژنەیەک بۆ ئەم مەبەستە پێکهاتووە.

کۆمەڵگای پترۆکیمیایی بێستوون، دەکەوێتە 15 کیلۆمەتری شاری کرماشان، ئەم پترۆکیمیاییە ساڵانە پێویستی بە 386 هەزار تۆن نەوتی سپی و 19 هەزار تۆن بەنزین هەیە، کە نەوتە سپییەکەی لە پاڵاوگەی کرماشان و بەنزینەکەشی لە کۆمەڵگای پترۆکیمیایی بەندەری ئیمام لە باشووری ئێران و لە ئیسفەهان دابین دەبێت.

ئەم پترۆکیمیاییە لە رووبەرێکی 63 هێکتاریدا دروستکراوە و 500 فەرمانبەری هەیە. ئاگر گرتنی پترۆکیمیای بێستوون، نۆیەمین حاڵەتی ئاگرکەوتنەوەیە لە پترۆکیمیاییەکانی ئێراندا.

یەک هەفتە پێش لە یەکێک لە گوندەکانی نزیک شاری پۆلدۆختەر لە پارێزگای لوڕستان، بۆری گواستنەوەی پترۆکیمیایی باشووری ئێران بۆ کۆمەڵگاکانی پترۆکیمیایی رۆژهەڵاتی کوردستان تەقییەوە و ئاگری گرت.

30/7/2016

 

رێكخراوی سەربەخۆی مافەكانی مرۆڤ (هیومان رایتس وۆچ) رایگەیاند كە حكوومەتی عێراق بە تۆمەتی تیرۆر؛ هەزاران منداڵی دەستگیر كردووە و ئەشكەنجەی داون.

رێكخراوەكە بڵاوی كردەوە منداڵانی عێراقی بە تۆمەتی تیرۆر؛ تووشی ئەشكەنجە و ئازاری زۆر لە گرتووخانەكان بوونەتەوە و حكومەتی عێراقی بە شێوەیەكی هەڕەمەكی دەستگیری كردوون.
هیومەن رایتس وۆچ؛ داواشی كرد كە منداڵەكان ئازاد بكرێن و چیتر یاساكانی نێودەوڵەتی پێشێل نەكرێن.

بەپێی راپۆرتەكەی رێكخراوی مافەكانی مرۆڤ؛ لە ئێستەدا 314 منداڵی بێ تاوان لە گرتووخانەكانی عێراقدان كە هەموویان بە تۆمەتی تیرۆر دەستگیر كراون.

29/7/2016

 

پلەدارێکی باڵای ئاسایشی ئەمەریکا ڕایدەگەیەنێ، کە هەڵسوکەتەکانی ئەمدوایانەی تورکیا لەگەڵ سوپای ئەو وڵاتە، زەربە لە پەیوەندەییکانی نێوان دوو وڵات دەدات.

جەیمز کلاپر، بەڕێوەبەری ئاسایشی میللیی ئەمەریکا لە دیدارێکدا لە ویلایەتی کلرادۆ ئاشکرای کرد "شەپۆلی دوورخستنەوە و دەرکردن لەناو سوپای تورکیا، کە بووەتە هۆی دەستگیرکردن و لەکار دوورخستنەوەی ئەو ئەفسەرانەی کەلە شکستدانی داعشدا یارمەتیی ئەمەریکایان دەکرد، دەبێتە هۆی ساردبوونەوەی پەیوەندییەکان و ڕێگرە لەبەردەم دژایەتیکردنی داعشدا."

جەیمز لە درێژەدا ئاماژەی بەوەش کردووە "ئەم هەڵوێستەی تورکیا کاریگەریی لەسەر هەموو بەشەکانی دەزگای ئاسایشی نەتەوەیی ئێمە لە تورکیا داناوە و زۆرێک لە ئەفسەرە هاوکارەکانی ئێمە دەستگیر کراون، گومانی تێدا نییە ئەمە ڕێگرە لەبەردەم هاوکارییەنای نێوان ئەمەریکا و تورکیا، بەتایبەتی لە پرسی دژایەتیکردنی تیرۆردا."

لە وەڵامی ئەم هەڵوێستەی بەڕێوەبەری ئاسایشی میلیی ئەمەریکا، مەولوود چاوش ئۆغڵوو، ڕایگەیاندووە "ئەگەر ئەمەریکا پێی وایە دژایەتیکردنی داعش بەهۆی پاککردنەوەی سوپای ئێمە لاواز دەبێت، ئێمە دەڵیین پێچەوانەکەی راستە، چونکە کاتێک سوپا پاک بکرێتەوە، متمانەی زیاترە و لە شەڕی داعشدا کاریگەرترە."

ڕەوتی دەرکردن و دوورخستنەوەکان لەناو سوپای تورکیا پاش کوودەتاکە هەر بەردەوامە، چاوش ئوغڵوو لەم بارەوە گوتی "لە دوایین هەوڵدا بۆ لابردنی گومانلێکراوان کە لەگەڵ فەتحوڵڵا گیوولەن زانای ئایینی کە تورکیا بە داڕێژەر و بەرپرسی کوودەتاکەی دەزانێ، 88 فەرمانبەری وەزارەتی دەرەوەی ئەو وڵاتە دەکراون."

دوێنێ هەینی 29 کەس لەکۆی 89 ڕۆژنامەنووسی دەستبەسەرکراوی تورک بۆ داگایی ڕەوانەی ئیستەنبووڵ کران.

باسنیوز/  

30/7/2016

دواین هه‌واڵ

به‌رنامه‌ی کۆماریخوازان