^{دوای مانگێک لە پشوودان، رۆژی شەممە 1-10-2016 پەرلەمانی تورکیا کۆدەبێتەوە و وەرزێکی نوێی دانیشتنەکانی بەڕێوەدەبات و جێگری شانشینی سعودیە و سەرۆککۆماری تورکیاش کۆدەبنەوە.}

^{شەوکەت هەرکی، پەیامنێری رووداو لە ئەنقەرە رایگەیاند "محەممەد نایف، جێگری شانشینی سعویە، کە هاوکات وەزیری ناوخۆیی ئەو وڵاتەشە بەسەردانێکی فەرمی لە ئەنقەرەیە و لەلایەن بینالکی یڵدرم، سەرۆکوەزیرانی تورکیا پێشوازی لێکراوە و دواتر کۆبوونەوەیەکیان ئەنجامداوە".}

^{شەوکەت هەرکی ئاماژەی بەوەشکرد، رۆژی هەینی 30-9-2016 جێگری شانشینی عەرەبساتنی سعودیە و رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری تورکیا لە ئەنقەرە کۆدەبنەوە و دواتر بە بەشداری سەرۆککۆمار و سەرۆکوەزیرانی تورکیا ئێوارە خوانێک بۆ جێگری شانشینی سعودیە و شاندی یاوەری رێکخراوە.}

^{بەپێی زانیارییەکان، کۆبوونەوەی نێوان جێگری شانشینی سعودیە و سەرۆککۆماری تورکیا تایبەت دەبێت بە تاووتوێکردنی دۆخی سووریا و پشتیوانی سعودیە بۆ تورکیا لە سووریا و هەروەها سعودیە داوا لە تورکیا دەکات کە پەیوەندییەکانی لەگەڵ میسر باشتر بکات و لەگەڵ ئەوەشدا باشترکردنی پەیوەندییە بازرگانی و سیاسییەکانی نێوان سعودیە و تورکیا جەختی لێدەکرێتەوە .}

^30/9/2016

^{ئەمڕۆ وەزیری بەرگریی توركیا لەسەر سنووری سوریا لە سەردانێكی مەیدانییدا دووپاتی كردەوە هەرگیز ڕێگە نادەن پەیەدە هەرێم دابمەزرێنن و جوگرافیای ناوچەكە بگۆڕن.}

^{فیکری ئشک وەزیری بەرگریی تورکیا رایگەیاند بەداخەوە تا ئەمڕۆ ئەمریکا بانگەشەی ئەوەی دەکرد جگە لە پەیەدە هیچ ئەکتەرێکی تر نییە، بەڵام ئۆپەراسیۆنی قەڵغانی فورات سەلماندی لەکاتی پشتگیری تەواودا سوپای سووریای ئازاد توانای سەرکەوتنی بەرچاوی هەیە کە بتوانێ پارێزگاری لە خاکیان بکەن و ناوچەکە لە داعش پاک بکەنەوە.}

^{گوتیشی "لە هەموو هەلێکدا بە ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی ترمان دەڵێین کە هەرگیز تورکیا رێگە نادات پەیەدە دیمۆگرافیای ناوچەکە بگۆڕێت. لەم بارەیەوە ئەمریکاش دەبێت رێوشوێنی هەستیار بگرێتە بەر. ئێمە بەهیچ شێوەیەک رێگە نادەین پەکەکە/پەیەدە هەرێمێک دروست بکا".}

^{ئەمڕۆ پێنجشەممە وەزیری بەرگریی تورکیا دوای کۆبوونەوەی لەگەڵ فەرماندەی هێزی وشکانی تورکیا ساڵح زەکی چۆلاک لەسەر ئۆپەراسیۆنی قەڵغانی فورات، بە هەلیکۆپتەرێک بەرەو ناوچەی بنکەی سۆیلو بەڕێکەوت لە عەنتاب کە بنکەیەکی سەربازیی ناوچەکەیە.}

^{ئشک لە سەر سنووری سووریا چاودێری رەوشی سنوورەکەی دەکرد و دواتر لێدوانی بۆ پەیامنێران دا.}

^{ئشک ئاماژەی بەوەدا کە ئۆپەراسیۆنی قەڵغانی فورات بەشێوەیەکی سەرکەوتووانە بەردەوامی هەیە و سوپای سووریای ئازاد لەناو خاکی خۆیاندا جموجۆڵیان دەست پێکردووە و هێزە چەکدارەکانی تورکیا پشتگیری لۆجیستی سوپای سووریای ئازاد دەدات بۆ پێشرەوییەکانیان.}

^{ئشک ئاماژەی بە هەوڵەکان دا لەبارەی هەڵچنینی دیواری ئەمنی بەدرێژایی سنووری سووریا و ئاشکرای کرد هەوڵەکان بە خێرایی بەڕێوەدەچن و ٢٤٧ کیلۆمەتری لێ تەواو کراوە و گوتی: "ئێستا کارەکانمان بەردەوامن، ئامانجمانە ٩١١ کم بە درێژایی سنوورەکانمان بەشێوەیەکی سیستەمی ئەمنی بپارێزین و دایبخەین کە هاوکات ٨٠ کیلۆمەتری رووباڕو چەم و دۆڵە. بەمەش رێگری لە پەڕینەوەی قاچاخ و تیرۆریستان دەکەین. لە سەرەتای بەهاری ساڵی داهاتووماندا بەتەواوی سنووری سووریا دادەخەین.}

^30/9/2016

<sup>سەرۆکی هەرێمی کوردستان ڕای گەیاند، داهاتووی خەڵکی پارێزگای نەینەوا و شاری مووسڵ پارێزراو دەبێت.

ئەمڕۆ پێنجشەممە 29\9\2016، مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لە میانی کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیی هاوبەشدا کە لە شاری بەغدا، لەگەڵ حەیدەر عەبادی، سەرۆک وەزیرانی عێراق ئەنجامی دا، بۆ پێشوازییەکە، سوپاسی عەبادی کرد، هاوکات ڕای گەیاند: ”سوپاسی حەیدەر عەبادی دەکەم بۆ پێشوازییەکە. سەردانەکە بۆ ئەوەیە پشتگیریی تەواو لە سەرۆک وەزیرانی عێراق بکەین. ئامانجی هاوبەشمان هەیە کە یەکێکیان تێکشکاندنی داعشە. پلانێکی باشمان بۆ ئازادکردنەوەی مووسڵ داناوە. داهاتووی خەڵکی مووسڵ پارێزراو دەبێت“.

ئەوەشی ڕوون کردەوە کە پێویستە تەواوی پرسەکان لەگەڵ بەغدا گفتوگۆیان لەبارەوە بکرێت. هەرێمی کوردستان وا سەیر دەکات کە بەغدا قووڵایی ستراتیژی هەیە و پێویستە گفتوگۆی لەگەڵ بەغدا هەبێت.</sup>

^30/9/2016

^{سەرلە بەیانی رۆژی پێنجشەممە 29-9-2016 لە بەندیخانەی شاری ورمێ، هەشت کەس بە تۆمەتی قاچاخی ماددە هۆشبەرەکان لە سێدارەدران.}

^{رۆژی 28-9-2016 چالاکوانانی مافی مرۆڤ بڵاویان کردەوە "هەشت کەس بۆ زیندانە تاکەکەسییەکان گوێزراونەتەوە، بۆ ئەوەی دواتر فەرمانی لەسێدارەدانیان بەسەردا جێبەجێ بکرێت، لەو هەشت کەسە یەکێکیان ژنە"، بەڵام هێشتا روون نییە ئەو کەسانەی ئەمڕۆ لە سێدارەدراون هەر ئەو هەشت کەسەن یان زیاترن.}

^{ساڵی 2015 لە ئێران نزیکەی هەزار کەس لە سێدارەدران، زۆربەیان تاوانەکانیان قاچاخچێتی بە ماددەی هۆشبەر بوو.}

^{بەهۆی زۆری ژمارەی ئەو کەسانەی فەرمانی لەسێدارەدانیان بەسەردا دەسەپێندرێت لە ئێران، وایکردووە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بەردەوام ئیدانەی بکات.}

^{خولی پێشووی پەرلەمانی ئێران لە کۆتایی ساڵی رابردوو باسی لە پرۆژەیاسایەک کرد بۆ ئەوەی ئەو کەسانەی قاچاخ بە ماددەی هۆشبەر دەکەن لەسێدارەنەدرێن، چەند رۆژێک پێش ئێستاش بەڕێوەبەری دەستەی بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەرەکانی ئەنجوومەنی پاراستنی بەرژەوەندییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران، گوتی "حوکمی سێدارە، هیچ کاریگەرییەکی لە کەمکردنەوەی قاچاخی ماددەی هۆشبەر نەبووە".}

^29/9/2016

<sup>تەرمی سەرۆکی پێشووی ئیسرائیل دەبرێتە بەردەم پەرلەمانی ئەو وڵاتە و بۆ ماوەیەک رێگا بە هاووڵاتییان دەدرێت، بۆ دوایین جار سەیری سەرۆکی پێشوویان بکەن.

سەرلەبەیانیی رۆژی چوارشەممە 28ـی ئەیلوولی 2016، شیمۆن پێرێز، سەرۆکی پێشووی ئیسرائیل لە تەمەنی 93 ساڵیدا، لە نەخۆشخانەیەکی وڵاتەکەی گیانی لە دەست دا.

لە سەرلەبەیانیی رۆژی پێنجشەممە 29ـی ئەیلوولەوە، تەرمی شیمۆن پێرێز براوەتە بەردەم پەرلەمانی ئیسرائیل (کنێست) و بۆ ماوەی 12 کاتژمێر لەوێ دەمێنێتەوە، تاوەکو هاووڵاتی و بەرپرسانی ئەو وڵاتە، بۆ دوایین جار سەرۆکی پێشووی خۆیان ببینن.

بڕیارە رۆژی هەینی 30ـی ئەیلوول، تەرمی سەرۆکی پێشووی ئیسرائیل لە گۆڕستانی چیای هێرتزل لە شاری قودس بە ئامادەبوونی دەیان سەرکردە و کەسایەتیی جیهانی، بە خاک بسپێردرێت.

بەپێی زانیارییەکان، سەرۆکی وڵاتانی ئەمریکا، فەرەنسا، ئەڵمانیا، شازادەی جێنشینی بەریتانیا، سەرۆک وەزیرانی کەنەدا و شای ئیسپانیا بەشداریی مەراسیمی بە خاک سپاردنی شیمۆن پێرێز دەکەن.

سەرچاوەکانی هەواڵ ئاماژە بەوە دەکەن، کە شا محەمەدی شەشەم، شای مەغریبی عەرەبی، راوێژکارێکی خۆی دەنێرێت و سامح شوکری، وەزیری دەرەوەی میسریش نوێنەرایەتیی وڵاتەکەی لە مەراسیمەکە، دەکات.

کەناڵی 10ـی ئیسرائیلی باسی ئەوەی کردووە، کە پەیوەندیی ئیسرائیل و وڵاتانی کەنداوی عەرەبی بۆ بەشداریکردنی سەرکردەکانیان لە مەراسیمەکە بەردەوامە، بە تایبەت وڵاتی عومان.

هەروەها رادیۆی (کۆڵ حای) ئیسرائیلی بڵاوی کردووەتەوە، کە عەبدولفەتاح سیسی، سەرۆکی میسر و شا عەبدوڵڵای دووەم، شای ئوردنیش بەشداریی دەکات.</sup>

^29/9/2016

نرخی دراوەکان بۆ ئەمڕۆ پێنجشەممە 29ـ/9/ 2016 بەمشێوەیەیە:

100 دۆلاری ئەمریکی = 130.000 دینار

100 یۆرۆ = 145.750 دینار

100 پاوەند = 170.000 دینار

100 ھەزار تومەن = 36.500 دینار

100 لیرەی تورکی = 44.000 دینار

<sup>توێژەرێکی سیاسی بە توندی ڕەخنە لە لایەنەکانی هەرێمی کوردستان دەگرێت، بەوەی لە حکوومەتدان و خۆپیشاندان دژی حکوومەت دەکەن.

سۆران سێوکانی، توێژەری سیاسی، لە پەیجی تایبەتیی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی (فەیسبووک)، نووسینێکی بە ناوی (کێ ئەخەڵەتێنن؟) بڵاو کردەوە و تێیدا ئاماژەی بەوە کردووە: ”حزبەکان بە ئیسلامی و عەلمانییەوە، سەدان و هەزاران بندیواری شەرعێنراویان هەیە، کەچی دژی گەندەڵی خۆپیشاندان دەکەن“. لەبارەی لایەنە ئیسلامییەکانیشەوە نووسیویەتی: ”کۆمەڵ هەر هێندی ماوە ئیعلانی جیهاد بکات دژی حکوومەت، کەچی قاچی گۆ ناکات لە حکوومەت پاشەکشە بکات. یەکگرتووش لەبادینان و هەولێر دەستەونەزەر بۆ پارتی وەستاوە، کەچی لێرە لەگەڵ خۆپیشاندانە“.

لە بەشێکی دیکەی نووسینەکەدا، سێوکانی ڕەخنەی لە پەرلەمانتارانی گۆڕان گرتووە و نووسیویەتی: ”وەزیر و پەرلەمانتارەکانی گۆڕان تائێستاش مووچەی حکومەت وەردەگرن، کەچی دەڵێی کوڕی گیڤاران، قسەفڕێ دەدەن. عەلی حەمە ساڵح و سۆران عومەریش هەموو کارتەکانی دەستیان سووتاوە، ئێستاش مانگانە ملیۆنان دینار لەو حکوومەتە وەردەگرن، کەچی دەڵێی بووکەلەن، لە هەموو شوێنێک هەن“.

لە کۆتاییشدا ئەو نووسەرە دەڵێت: “لە هەموویشی گرنگتر ئەوەیە، پارتیش پشتیوانی خۆپیشاندەرانە”.

ئەم نووسینە دوای ئەوە هات کە دوێنێ سێشەممە 27\9\2016، لە سلێمانی، هەڵەبجە، گەرمیان و ڕانیە، خۆپیشاندانی ناڕەزایی هاووڵاتییان لە دژی دواکەوتنی مووچە ئەنجام درا.</sup>

^28/9/2016

<sup>بەپێی هەواڵی میدیاکانی کوردستانی ڕۆژهەڵات، کۆمەڵێکی بەرچاو لە مامۆستیان و توێژەی پەروەردە و خانەنشینانی شاری کرماشان بەهۆی گرفتی مووچە و بژیوی ژیانیانەوە گردبوونەوەیەکی ناڕەزاییان ڕێک خست.

توێژەی فەرهەنگی و مامۆستایانی خانەنشینی کورد لە کرماشان بەهۆی سیاسەتی هەڵاواردن و بێسەرەوبەرەیی لە سندووقی دراوی مامۆستایان ئەمڕۆ بەیانی لەبەردەم ڕێکخراوی خانەنشینی شاری کرماشان دەستیان بە ناڕەزایی کرد.

ئەم گربوونەوە ناڕەزاییەی مامۆستایانی کرماشان کە هاوکات بووە لەگەڵ ناڕەزایی مامۆستایان لە شارەکانی تاران و تەورێز و مەشهەد، دروشمی "هێڵی هەژاریی سێ ملیۆن، کەچی مووچەمان نەگەییە یەک ملیۆن" دەستی پێکردووە.

لە کۆتاییەکانی سەرەتای وەرزی هاویندا نامەیەکی سەرئاوەڵای سەرۆکی یەکێتیی مامۆستایانی کرماشان بۆ حەسەن ڕۆحانی نووسرا.

لەو نامەیەدا لە 16 خاڵدا باس لە گرفت و دژوارییەکانی ژیانی مامۆستایانی کرماشان کرابووە.

نزیکەی 650 هەزار مامۆستای خانەنشین لە وەزارەتی پەروەردەی ئێران مووچە وەردەگرن، بەپێی زانیاریی ئێران، مووچەی 137 هەزار کەس لە مامۆستایان بەپێی یاسای خزمەتگوزاری نییە، هەر بەم هۆیە مووچەکانیان زۆر کەمە و ئەمەش کاریگەریی لەسە رباری ژیان و گوزەرانیان هەیە.</sup>

^28/9/2016

<sup>سەرلەبەیانیی رۆژی چوارشەممە 28ـی ئەیلوولی 2016، سەرۆکی پێشووی ئیسرائیل لە نەخۆشخانەیەکی وڵاتەکەی، گیانی لەدەست دا.

شیمۆن پێرێز، سەرۆکی پێشووی ئیسرائیل، یەکێک بوو لە دامەزرێنەرانی دەوڵەتی ئیسرائیل و چەندین جار هەڵوێستەکانی لە بەرژەوەندیی گەلی کوردستان بوو.

لە مانگی ئەیلوولی 2015، شیمۆن پێرێز ڕای گەیاند، کە بەشێکی وڵاتانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەڵدەوەشێنەوە، چونکە لەسەر داخوازیی گەلەکانیان دروست نەبوون، بەڵکو ”بە خۆشی و ویستی ئیمپراتۆرەکان“ دروست بوون.

پێرێز لە دوایین رۆژەکانی سەرۆکایەتییکردنی ئیسرائیل لە مانگی حوزەیرانی 2014، لە میانی کۆبوونەوەیەکیدا لەگەڵ باراک ئۆباما، سەرۆکی ئەمریکا، داوای لە ئۆباما کرد پشتگیریی دروستبوونی دەوڵەتی سەربەخۆی کوردستان لە کوردستانی باشوور بکات و دانی پێدا بنێت.

سەرۆکی پێشووی ئیسرائیل بە سەرۆکی ئەمریکای راگەیاند، کە کورد لە کوردستانی باشوور دەسەڵاتێکی دیموکراسیی نیمچە سەربەخۆیان هەیە و یەکێک لە نیشانەکانی دیموکراتیی کوردستانیش، یەکسانیی ژن و پیاوە تێیدا، کە لە وڵاتانی عەرەبیی ناوچەکە نییە.

بەشێک لە سەرچاوە مێژووییەکان باس لەوە دەکەن، کە لەو کاتەی شیمۆن پێرێز وەزیری بەرگریی وڵاتەکەی بوو لە شەستەکانی سەدەی 20، پەیوەندیی بە شۆڕشی ئەیلوولەوە کردووە و خولێکی سەربازیی بۆ بەشێک لە هێزەکانی پێشمەرگە کردووەتەوە.</sup>

^28/9/2016

<sup>بیرمەند و نووسەرێکی ناسراوی تورکیا رایدەگەیەنێت، کە کوردستان پێنج پارچەیە نەک چوار و مافی بوون بە دەوڵەتی سەربەخۆی هەیە.

پرۆفیسۆر ئیسماعیل بێشکچی، بیرمەند و نووسەری ناسراوی تورک لە میانی وتارێکدا لە دیداری هزری نەتەوەیی، رایگەیاند، نەتەوە یەککگرتووەکان نایەوە و ناتوانێ گوێ لە هاواری کوردان بگرێ.

ئیسماعیل بێشکچی پێیوایە گەلی کوردستان مافی خۆیانە وەک هەر میللەتێکی دیکەی جیهان خاوەنی دەوڵەتێکی سەربەخۆ بن.

ئەو بیرمەندە باسی بەشێکی دیکەی کوردستانی کرد و گوتی، کوردستان دابەشی سەر پێنج پارچە کراوە نەک چوار، بەشێکی کوردستان لە ناوچەی قەفقاسە لە نێوان قەرەباغ و ئەرمینیا، کە لەسەردەمی دەسەڵاتداریی سەڵاحەدین ئەییوبی، سەرکردەی کوردی دەوڵەتی ئەییوبیی ئیسلامییەوە دوا کوردستان بوو.

بێشکچی لە وتارەکەیدا ئاماژەی بە دوو فاقیی نەتەوە یەکگرتووەکان کرد و رایگەیاند، کە لە بڕیارێکدا لە ساڵی 1960 مافی چارەی خۆنووسینی بە هەموو میللەتە ژێر دەستەکان دا، بەڵام میللەتە ژێر دەستەکانی لەیەک جیا کردنەوە، بەوەی ئەو میللەتەی لەلایەن گەلێکی دراوسێوە داگیر کرابێ، ئەو مافەی نییە، بەمەش گەلی کوردی لەو مافە بێ بەش کرد.

ئەو بیرمەندە تورکە ئاماژەی بە دڕندەیی چوار وڵاتە داگیرکەرەکەی کوردستان ئێران، عێراق، سووریا و تورکیا کرد و رایگەیاند، کە لەو کاتەی فەرەنسا، ئەڵمانیا، بەریتانیا، بەلجیکا و هۆڵەندا دەیان وڵاتی جیهانیان داگیر کردبوو، هەرگیز گازی ژەهراوییان بەکار نەهێنا، بەڵام داگیرکەرانی عێراق ئەو گازەیان لە چەندنین ناوچەی کوردستان بەکارهێناوە.

ئیسماعیل بێشکچیی تورک، دۆستێکی دێرینی گەلی کوردە و چەندین ساڵ بەهۆی بەرگریکردن لە مافەکانی گەلی کورد، لە تورکیا زیندانی کراوە.</sup>

^28/9/2016