رێكخراوی نێوده‌وڵه‌تی بۆ توێژینه‌وه له نه‌خۆشیی شێرپه‌نجه پێشبینی ده‌كات رێژه‌ی ساڵانه‌ی تووشبوون به‌و نه‌خۆشییه له دوو ده‌یه‌ی داهاتوودا بگاته 22 ملیۆن.
رێكخراوه‌كه له‌سه‌ر به‌یاننامه‌یه‌كدا بڵاویكردووه‌ته‌وه كه پێشبینی ده‌كرێت له 20 ساڵی داهاتوودا ساڵانه 8 بۆ 13 ملیۆن كه‌س له جیهاندا ببنه قوربانیی نه‌خۆشیی شێرپه‌نجه و ئاشكرایكرد كه له ساڵی 2012دا 14 ملیۆن كه‌س دووچاری ئه‌و نه‌خۆشییه بوون، دیارترین ئه‌و شێرپه‌نجه‌یه‌ش كه بووه‌ته‌هۆی گیانله‌ده‌ستدان، شێرپه‌نجه‌ی سی و جگه‌ر و ریخۆڵه بوون.
رێكخراوی نێوده‌وڵه‌تی بۆ توێژینه‌وه له نه‌خۆشیی شێرپه‌نجه ئاماژه به‌وه‌ش ده‌كات كه رێژه‌ی 60%ی تووشبوون به شێرپه‌نجه‌ی جیهان و 70%ی رێژه‌ی گیانله‌ده‌ستدان به‌و نه‌خۆشییه له كیشوه‌ره‌كانی ئه‌فریقا و ئاسیا و ئه‌مریكای ناوه‌ڕاست و باشوورن.
له به‌یاننامه‌كه‌یدا، ئه‌و رێكخراوه باس له تێچوونی چاره‌سه‌ری ئه‌و نه‌خۆشییه كوشنده‌یه ده‌كات كه كاریگه‌ریی له‌سه‌ر ئابووریی وڵاته ده‌وڵه‌مه‌نده‌كانیش هه‌بووه، به‌جۆرێك ساڵانه یه‌ك تریلیۆن و 16 ملیار دۆلاریان بۆ چاره‌سه‌ر خه‌رجكردووه، هه‌ربۆیه ئه‌مه وایكردووه كه ئه‌و وڵاتانه یاسای توند بۆ پاراستنی ته‌ندروستی ده‌ربكه‌ن تا هاوڵاتیان خۆیان له‌و نه‌خۆشییه بپارێزن.
هه‌رێمی كوردستانیش به‌ده‌ر نییه له‌و نه‌خۆشییه كوشنده‌یه و ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه له‌رۆژی جیهانی شێرپه‌نجه، به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی گشتی فه‌رمانگه‌ی ته‌ندروستی سلێمانی ئاماری حه‌وت ساڵی رابردووی تووش بوون به‌و نه‌خۆشییه‌ی خسته‌ڕوو كه ساڵ له‌دوای ساڵ ژماره‌ی تووشبوان به‌و نه‌خۆشیه روو له‌زیاد بوونه.
د.میران محه‌مه‌د به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی فه‌رمانگه‌ی ته‌ندروستی سلێمانی له‌كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌نوسیدا رایگه‌یاند، له‌هه‌وڵی دروستكردنی نه‌خۆشخانه‌یه‌كی 1200 قه‌ره‌وێڵه‌یی دان بۆ زیاتر كۆنترۆڵكردن و گه‌یاندنی چاره‌سه‌ری پێویست به‌نه‌خۆشه‌كان، ئه‌وه‌شی خسته‌ڕوو كه، " ژماره‌ی تووشبوان به‌و نه‌خۆشیه له‌ساڵی رابردوو گه‌یشتۆته دوو هه‌زارو 283 كه‌س له‌كاتێكدا كه حه‌وت ساڵ له‌مه‌وبه‌ر ژماره‌ی تووش بوان به‌و نه‌خۆشیه ته‌نها 788 كه‌س بوون" .
به‌پێی ئه‌و ئاماره‌یه‌ی د. میران خستیه روو: له ساڵی 2007 دا 788 كه‌س توشی نه‌خۆشی شێرپه‌نجه بوون و هاتونه‌ته نه‌خۆشخانه‌ی هیوا بۆ مه‌به‌ستی چاره‌سه‌ركرد، له‌ساڵی 2008 دا رێژه‌كه بووه به یه‌ك هه‌زارو 225 كه‌س و له‌ساڵی 2009 دا رێژه‌كه بۆته یه‌ك هه‌زارو 346 كه‌س و له‌ساڵی 2010 دا دووباره رێژه‌كه به‌رزبۆته‌وه بۆ یه‌ك هه‌زارو 443 توشبوی نه‌خۆشی شێرپه‌نجه و له‌ساڵی 2011 دا رێژه‌ی توشبوانی نه‌خۆشییه‌كه گه‌یشتۆته یه‌ك هه‌زارو 718 كه‌س و له‌ساڵی 2012 دا رێژه‌كه بووه به یه‌ك هه‌زارو 900 كه‌س و له‌ساڵی رابردووشدا به‌داخه‌وه ژماره‌ی توشبوان زۆر به‌رزبۆته‌وه‌و گه‌یشتۆته دوو هه‌زارو 283 كه‌س .
به‌به‌راورد به حه‌وت ساڵی رابردوو، ژماره‌ی تووش بوان به نه‌خۆشی شێرپه‌نجه له‌شاری سلێمانی به‌نزیكه‌ی سێ هێنده به‌رز بۆته‌وه، ئه‌مه‌ش ژماره‌یه‌كی مه‌ترسیداره به‌به‌راورد به به‌رزبوونه‌وه‌ی رێژه‌ی نه‌خۆشیه‌كانی دیكه.
د.میران محه‌مه‌د رایگه‌یاند: له‌ماوه‌ی حه‌وت ساڵی رابردوودا ژماره‌ی توشبوان به نه‌خۆشی شێرپه‌نجه گه‌یشتۆته 10 هه‌زارو 703 كه‌س، ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شكرد: ژماره‌ی ئه‌و نه‌خۆشانه‌ی كه دانیشتووی سنوری پارێزگای سلێمانین نزیكه‌ی حه‌وت هه‌زار كه‌س ده‌بێت و ئه‌و ژماره‌یه‌ی تریش كه ماوه‌ته‌وه له‌شاره‌كانی خوارو ناوه‌ڕاستی عیراقه‌وه هاتوونه‌ته نه‌خۆشخانه‌ی هیوا له‌شاری سلێمانی.
06/02/2014
