^{ئەمڕۆ هاوکاتە لەگەڵ 10ی خاکەلێوەی ساڵی ١٣٢٦ی ھەتاوی(٣٠ی مارسی ١٩٤٧) کە تێیدا پێشەوا قازی محەمەد سەرکۆماری کوردستان، حەمەحوسێن خانی سەیف قازی(ئامۆزای پێشەوا) و ئەبولقاسم سەدر قازی (برای پێشەوا) بە دوای حوکم دران لە دوو دادگای نایاسایی و فەرمایشیدا بەدەستی دوژمنانی گەلی کورد لە چوارچرای شاری مەھاباد، واتە ھەر لەو شوێنەی کە ٢ی رێبەندانی ١٣٢٤ھەتاوی (٢٢ مانگی ژانویە ١٩٤٦) کۆماری کوردستان لێی راگەیەندرابوو، لە سێدارە دران و شەھید کران.}

^{پێشەوا قازی محەمەد ساڵی ١٩٠٠ی زایینی لە بنەماڵەیەکی ناسراو و گەورەی کۆمەڵایەتی و ئایینی لە مەهاباد لەدایک بووە. قازی محەمەد لە منداڵی و لاویدا زۆر خولیای زانست و فێر}

^{هاونیشتیمانانی بەرێز و خۆشەویست
خەلکی بەشەرەف و مافخوازی کوردستان
رۆژی ١٠ی خاکەلێوە، ٧١مین سالرۆژی شەهیدکرانی پێشەوای گەورەی کوردان و یەکەمین سەرۆک کۆماری کوردستان، نەمر و هەمیشە زیندوو پێشەوا قازی مەحەمەد، هاورێ لەگەل شەهیدان حەمەحوسێن خانی سەێفی قازی و ئەبولقاسم سەدری قازی‌یە. درووست ٧١سال لەمەو پێش بوو، کە له‌به‌ره‌به‌یانی‌10ی‌ خاكه‌لێوه‌ی‌ ساڵی‌1326ی‌هه‌تاویی دا، سەرۆک کۆماری کوردستان قازی مەحەمەد، هاورێ دەگەل حه‌مه‌حوسێن خانی‌سه‌یفی‌ قازی‌(ئامۆزای‌ پێشه‌وا) ‌و ئه‌بولقاسم‌ سه‌دری‌قازی‌( برای‌ پێشه‌وا)، له‌دوو دادگای‌ ناعادلانه‌‌و فه‌رمایشی‌ سەردەمی ستەم‌شایی دا، حوکمی لەسێدارەدانیان بەسەردا سەپا و هەر له‌چوارچرای‌ شاری‌مه‌هاباد، واته‌ هه‌ر له‌و}

^{هاۆنیشتمانانی بەرێز و خۆشەویست}

^{خەلکی بەشەرەف و مافخوازی کوردستان}

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازانی روژهەلاتی کوردستان، به بۆنەی جێژنی نەۆرۆز و هاتنی سالی تازە و نوێ بوونەوەی سروشت و نەۆرۆزی کوردەواری، پیرۆزبایی ئاراستەی سەرجەم خەلکی کوردستان،و پێشمەرەگە قارەمانەکان، و بنەمالەی سەربەرزی شەهیدان دەکات، بزووتنەوە هێوادارە کە سالی تازە سالێکی پر لە بەرەکەت و خۆشی، کامەرانی و تەندروستی و سەرکەۆتنی تەواۆ خوازراۆ بێت، بۆ گشت لایەک.}

^{بەرێزان}

^{ئەمسال کورد و کوردستانیەکان، نەۆرۆزی ئەم سال لە کەش و هەوایەکی زۆر جێواز لەسالانی پێشووتر جێژن دەگرن،و سال تازە دەکەنەوە. هەنووکە دەگەل گۆرانی روخسار و سروشتی بەهارانەی جێئۆگرافی کوردستان، جووغرافیای سیاسی کوردەوارێش، لە ئەنجامی رەۆتی گۆرانکارییە جیهانی، ناۆچەیی و کوردستانیەکان، تووشی ئالووگۆری گرینگی سیاسی، سەبارەت بە دیاریکردنی مافی چارەنووسی نەتەوەییەمان هاتووە. وەک دەبینرێت و گشت لایەکمان ئاگادارین:}

 ^{لە باشووری کوردستان، لەئەنجامی سیاسەتی حەکیمانەی سەرۆکایەتی هەرێم کاک مەسعود بارزانی و هاریکاری لایەنەکانی دەخیل لە ئیدارەی وەلاتدا، توانراوە ئازموونی ٢٧ سال دەسەلاتدارییەتی باشوری کوردستان، لە گشت هەرەشەکانی}

^{د. جەلیل عەباس نادر، مامۆستا لە کۆلێژی یاسا و زانستە سیاسییەکان/ زانکۆی سەڵاحەددین}

^{پیشەکی:}

^{لە ئێستادا بابەتی ناسنامە و ئەو پرسانەی پەیوەندییان پێوە هەیە، لە هەموو ئاستەکانی ژیانی کۆمەڵایەتی لە بچووکترینیان، واتا خێزان، تاکوو گەورەترینیان واتا کومەڵگه‌ی نێودەوڵەتی یان جیهانی باس دەکرێت. کاتێک لە چوارچێوەی وەڵاتێکدا چەندین ناسنامە (شوناس)ی جیاواز دەژین و هەر کامیان گرنگی بە ناسنامەی تایبەتی خۆیان دەدەن و بە ئاراستەی دوورکەوتنەوە لە ناسنامەکانی تر دەجووڵێنەوە، ئەوکات لەو کومەڵگه‌یە دەوڵەتێکی سەقامگیر و گشتگیر دروست نابێت و دەوڵەت هەموو کاتێک ڕووبەڕووی ململانێ دەبێتەوە. کومەڵگه‌یەک کە لە چەندین یەکەی ناسنامه‌ی جۆراوجۆر و دژبەیەک پێک دێت، بڕیاری نوخبە سیاسییەکانی، هەموو کاتێک بۆ ڕازیکردنی ئەو ناسنامه‌یه‌ دەگەڕێتەوە کە پەیوەندیی پێوە هەیە.}

^{لە بارودۆخێکی لەم شێوەیە هەموو، یان زۆرینەوەی بڕیارەکان لە بچووک تاکوو گەورە حاڵەتی سیاسی بەخۆ دەگرن، هەروەها جێبەجێکردنی بڕیارەکانیش ماوەیەکی زۆر دەخایەنێت. لە کومەڵگه‌یەک کە لە ڕووی کۆمەڵایەتییه‌وه‌ تووشی لێکپچڕان بووە، هەر گرووپێک بەها و ناسنامەی تایبەت بە خۆیان پێ باشتر و پەسەندترە لە بەها و بەرژەوەندیی نەتەوەیی؛ هەوڵی حکوومەتیش بە مەبەستی کۆنتڕۆڵکردن و یەکدەست و هاوڕاکردنیان، بێئەنجام دەبێت و، لە زۆربەی حاڵەتەکان بە ئاراستەی توندوتیژی، جیابوونەوە و دابەشبوون دەڕوات. ئەگەر بمانەوێت وڵاتێک}

^{رۆژی پێنج شەممە رێکەوتی ١٧ی رەشەممە ١٣٩٦ی هەتاوی بەرامبەر بە ٨ی مارسی ٢٠١٧ی زایینی هاورێ ئازاد محەممەدزادە ئەندامی شۆڕای هەماهەنگی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە مەبەستی دەربرینی هاوخەمی و هاوسۆزی سەبارەت بە شەهید بوونی کادری بەوەجی دیموکڕات بەشداری پرسەی شەهید قادر قادری لە بنکەی دەفتەری سیاسی حیزبی دێموکراتی کوردستانی لە کۆیە کرد،
جیگای ئاماژەیە کە هاورێ ئازاد محەممەدزادە لە نزیکەوە لە گەڵ ئەندامانی دەفتەری سیاسی و کادر و کەسایەتیەکانی ناو ریزەکانی حیزب دیداری کرد و پەیامی هاوخەمی شووڕای هەمانگی}

^{د. جەلیل عەباس نادر، مامۆستا لە کۆلێژی یاسا و زانستە سیاسییەکان/ زانکۆی سەڵاحەددین}

^{پێشەکی:}

^{بێ گومان مانەوە و بەردەوامیی سیستەمێکی سیاسی لە چوارچێوەی وڵاتێکی سەربەخۆ، زۆرتر لە هەر فاکتەرێکی دیکە، بۆ دروستبوونی ناسنامه‌ی نەتەوەییی لەو وڵاتە دەگەڕێتەوە. لەبەر ئەمە بە بڕوای نووسەر، بارودۆخی هەنووکەییی عێراق زۆرتر لەوەی کە دەرەنجامی دەستێوەردانی دەرەکی بێت، بۆ دروستنەبوونی ناسنامه‌ی نەتەوەیی لەم وڵاتە دەگەڕێتەوە، چونکە لەم وڵاتە لە سەرەتای دروستبوونییەوە هەتاکوو ئێستا ناسنامه‌یه‌کی نەتەوەیی دروست نەبووە. لەبەر ئەمە بەپێویستی دەزانم کە لە چەند بابەتێکدا باسی بابەتی ناسنامه، ناسنامه‌ی نەتەوەیی و کاریگەریی دروستنەبوونی ناسنامه‌ی نەتەوەیی لەسەر سیستەمی سیاسیی عێراق بکرێت.}

^{چەمکی ناسنامه:}

^{بێ گومان پێشینەی بابەتی ناسنامه (Identity)، بۆ سەرەتای مێژووی مرۆڤایەتی دەگەڕێتەوە. هەر لە کۆنەوە مڕۆڤەکان هەوڵیان داوە خۆیان، قەوم و تائیفە و نەتەوەکەیان پێناسە بکەن و جیاوازییەکانى نێوان خۆیان و کەسانی دیکە دیاری بکەن. لە ڕاستيدا چەمکی ناسنامه وەڵامێکە بۆ ئەم پرسیارانە: ئێمە کێین و بە چ شێوەیەک خۆمان بناسێنین؟ وەڵامی ئەم پرسیارانەیە کە دەبێتە هۆی دروستکردنی جیاوازیی نێوان کەسێک لە کەسێکی دیکە و، بەهاکانی که‌سێک لە کەسێکی دیکە جیا دەکاتەوە و، پەیوەندی و ئینتیمای کەسێک بە گرووپێک پیشان دەدەات و، لە کۆتاییدا ناسنامه‌ی کۆمەڵایەتیی ئەو کەسە دیاری دەکات و، نیشان دەدات کە ئەو کەسە کێیە؛ پەیوەندیی}

^{بزووتنەوەی کۆماریخوازان تیرۆری فەرماندە و تێکۆشەری ناو ریزەکانی حدک ''قادرقادری'' ئیدانە و شەرمەزار دەکات
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان هەرەشە و تیرۆری شۆرشگێرانی سەر بە هێزەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە لایەن حاکمیەتی دیکتاتۆر بەسەر ئێراندا پرۆتستۆ دەکات و خوازیاری پاراستنی گیانی تێکۆشەر و چالاکانی رۆژهەڵات کوردستان نیشتەجی لە باشووری کوردستانە.
هەر وەک لە راگەیەندراوی رەسمی حیزبی دێموکراتی کوردستان دا ئاماژەی پێکراوە کە فەرماندە و کادرێکی لێهاتوو و ناسراوی ناوریزەکانی ئەم حیزبە لە ناوچەی بالیسان سەر بە قەزای رانیە بە شێوەیەکی زۆر نامرۆڤانە تیرۆر و شەهید کراوە، بەشێک لە دەقی ئەو راگەیەندراوەی حدک بەم شێوەیەی خوارەوەیە:
''بە ئاگاداریی بیروڕای گشتی، میدیاکان، و ده‌زگا پێوه‌ندیداره‌کان ده‌گه‌یه‌نین که‌ شه‌وی ڕابردوو سێشه‌مه‌ له‌ سه‌ر چوارشه‌مه‌ ٦له‌سه‌ر ٧ی مارسی ٢٠١٨، (١٥ له‌ سه‌ر ١٦ی ڕه‌شه‌مه‌ی ١٣٩٦)، هاوڕێ قادر قادری، کادر و فه‌رمانده‌ی لێوه‌شاوه‌ی حیزبی دیموکراتی کوردستان که‌ به‌ ماشێنی خۆی به‌ سه‌ردانێک چووبووه‌ مێحوه‌ری بالیسان_چوارقوڕنه‌، به‌ داخه‌وه‌ دره‌نگانی شه‌و ده‌درێته‌ به‌ر ده‌سڕێژ و ته‌رمه‌که‌ی که‌ زیاتر له‌ ٢٠ گولله‌ی وێ كه‌وتووه‌،}

^{بزوتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان کردەوەی تیرۆریستی دژی ئەندامانی حیزبی دێموکڕاتی کوردستان ئێران کە لە شاری هەولێر روویدا شەرمەزار و ئیدانە دەکات.}

^{‎هەر وەک هەموو ئاگادارین بەداخ وخەسارێکی زۆرەوە رۆژی پێنج شەممە رێکەوتی ١٠ی رەشەممەی ٢٧١٧ی کوردی '' ١٣٩٦''ی هەتاوی بەرامبەر بە ١ی مارسی ٢٠١٧ی زایینی لە شارۆچکەی بنەسەڵاوای نزیک هەولێر لە هەرێمی باشووری کوردستان بە تەقینەوەیەکی تیرۆریستی لە شکلی بۆمبی بەستراوە بە ترۆمبێلەوە لە بەردەم ماڵی پێشمەرگەیەکی دیڕینی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران بە ناوی کاک سەلاح رەحمانی روویدا کە تێیدا کاک سەلاح و کوری ناوبرا بە ناوی سەباح رەحمانی تەمەن ٢٣ ساڵ کرانە ئامانج و بە سەختی بریندار کران، پاشان گواسترانەوە نەخۆشخانەی شاری هەولێر کە بەداخەوە رۆژی هەینی رێکەوتی ١١ی رەشەممە سەباح رەحمانی بە هۆی قولی برینەکانی گیانی پێشکەشی}

^{راگەیاندراوی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، بە بۆنەی ٣٩هەمین ساڵیادی نەمر مەلا مستەفا بارزانی.}

    ^{نەمر (مەلا مستەفا) کوڕی (شێخ محەمەد بارزانی)، لە ساڵی 1903 لە گوندی بارزان هاتووەتە دونیا، و لە ساڵی 1976ی زاینیدا بە مەبەستی چارەسەرکردنی نەخۆشیەکەی و هەروەها دەستەبەرکردنی پشتیوانی و کۆمەگی دونیای دەرەوە لەپێناۆ درێژەدان بە شۆرشی کورد، بەرەۆ وڵاتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا سەفەر دەکات و لە واشینگتۆن نیشتەجێ دەبێت، سەرئەنجام لە 1ی مارسی ساڵی 1979ی زایینی لە ئەنجامی تووش هاتن بە نەخۆشی شێرپەنجە، بەداخەوە کۆچی دوایی دەکات.}

   ^{بزووتنەی کۆماریخوازانی رۆژهەلاتی کوردستان بە ئەرکی نیشتیمانی گشت خەلکی کوردستانی دەزانێ، کە لە سالیادی کۆچی دووایی گەۆرەپیاۆیی کورد نەمر مەلا مستەفا بارزانی، یاد و یادمانی بەرز و پیرۆز رابگیردرێت و دەسکەۆتە بەنرخەکانی لە رەۆتی خەباتی رزگاریخوازی نەتەوایەتیدا گرینگ و پر بایخ بنرخێندرێن.}

هەڵگورد جندیانی

^{له‌رابردووى دووردا زۆر نه‌ته‌وه‌ى به‌هێز و خاوه‌ن ئیمپراتۆریه‌ت و پاشانشین له‌ جیهان و ناوچه‌كه‌ماندا هه‌بوون له‌ئێستادا نه‌ماون و له‌ناوچوون یان له‌ناو نه‌ته‌وه‌ى تردا به‌ناچارى توانه‌وه‌ یاخود هه‌ر بوون و مانه‌وه‌یان زۆر كه‌م و دیاریكراو بووه‌.}

^{نه‌ته‌وه‌ى كورد له‌سه‌رده‌مى ره‌شى ئیمراتۆریه‌ت و پاشانشین و خه‌ڵافه‌ته‌كانى عه‌ره‌ب و تورك و فارسدا به‌درێژایی مێژوو رووبه‌ڕووى هه‌موو جۆره‌ نه‌هامه‌تی و جه‌نگ و قه‌ڵاچۆكردن و تاڵانكردنێك بۆته‌وه‌، خاك و نیشتمانى داگیركراوه‌ به‌ڵام ئه‌وه‌ى به‌زیندوویی مایه‌وه‌، زمان و كه‌لتوره‌كه‌ى بوو كه‌ به‌شێكى گرنگن له‌پێكهاته‌ى نه‌ته‌وه‌كان.}

^{له‌هه‌زاره‌ى سێهه‌مدا له‌م كاته‌دا كه‌ بنزمان و سه‌رزمانى ولاتانى به‌ناو دیموكراسی، مافی مرۆڤ و حوكمى ره‌شید و ئازادییه‌ كه‌چى چل و پێنج ملیۆن كورد له‌كوردستانى دابه‌شكراودا و له‌وڵاتانى ترى جیهاندا ده‌ژین به‌ڵام تاكو ئێستاش خاوه‌نى ده‌وڵه‌تى سه‌ربه‌خۆ نین، ته‌نانه‌ت له‌هه‌ندێ به‌شى داگیركراویدا قسه‌كردن و خوێندن به‌زمانى دایك تا ئێستاش تاوان و قه‌ده‌غه‌یه‌، ئه‌وه‌ شه‌رمه‌زارییه‌كه‌ بۆ نه‌ته‌وه‌ یه‌كگرتووه‌كان و رێكخراوه‌ كارتۆنییه‌ ده‌سته‌مۆكراوه‌كانى به‌كۆته‌به‌ندى سیاسه‌تى وڵاته‌ زلهێزه‌كان كه‌ نه‌ك هه‌ر هیچیان بۆ كورد و ئازادكردنى زمانه‌كه‌یان پێ نییه‌، به‌ڵكو به‌ناراسته‌وخۆش دژ به‌ خواستى گه‌لى كوردستان وه‌ستانه‌وه‌و رێگربوون له‌ گه‌یشتنى پ}