ڕافائیل گرۆسی بەڕێوەبەری گشتی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی کە گەشتی بۆ ئیران کردووە، ڕۆژی پێنجشەممە 14ی ئەم مانگە لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ محەمەد ئیسلامی، سەرۆکی ڕێکخراوی وزەی ئەتۆمی کۆماری ئیسلامی ئێران، ڕایگەیاند "بەدیهێنانی ئەنجامێک لە دانوستانە ئەتۆمییەکان بۆ ئەوەی شەڕ ڕوونەدات، پێویستە.
بەڕێوەبەری گشتی ئاژانسەکە لەو کۆنفرانسەدا وتی "لەم کاتەدا پێویستە ئەنجامێکی کۆنکرێتی و دیار بەدەست بهێنین کە دەریدەخات کارە هاوبەشەکان بەرەوپێشچوون
لێژنەی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی ڕێکخراوی نەتەوە یەکگرتووەکان بۆ دەرخستنی ڕاستییەکان سەبارەت بە پێشێلکارییەکانی مافەکانی مرۆڤی کۆماری ئیسلامی ئێران، نیگەرانی خۆی سەبارەت بە دەرکردنی سزای لەسێدارەدان بۆ وەریشە مورادی زیندانی سیاسی کورد دەردەبڕێت.
لە بەیاننامەی ئەم لێژنە نێودەوڵەتییەدا کە رۆژی چوارشەممە،13ی ئەم مانگە بڵاوبووەتەوە، بە ئاماژەدان بە دەرکردنی سزای لەسێدارەدان بۆ پەخشان عەزیزی و شەریفە محەمەدی، باس لەوە کراوە کە خاتوو مورادی سێیەم ژنە کە بە هۆی چالاکییەکانییەوە سزای لە سێدارەدانی بۆدەرکراوە.
لێژنەی دۆزینەوەی ڕاستییەکانی نەتەوە یەکگرتووەکان
هاوسەرۆكی دەم پارتی ڕایدەگەیەنێت، کاتژمێری سەدەی یەکەم لەسەر ئینکاری کورد دامەزرا؛ وەرن با هەموومان کاتژمێری تورکیا بۆ ئاشتی لە سەدەی دووەمدا دابنێین و دەشڵێت: کورد لەم سەدەیەدا تووشی ستەمێکی گەورە بووە، چونکە هەرچەندە حکومەتەکان دەگۆڕدرێن، بەڵام پەیوەندی نێوان کۆمار و کورد ناگۆڕێت.
تونسێر باکرهان، هاوسەرۆكی دەم پارتی لە کۆبوونەوەی هەفتانەی حزبەكەی ڕایگەیاند، من نەمدەویست وتارەکەم بە شتێکی نەرێنی دەستپێبکەم، بەڵام بەداخەوە ئەحمەد ئۆزەر، سەرۆکی شارەوانی ئێسێنیورت، کە لە یادی سەد ساڵەی کۆماردا وەک ئیرادەی گەل هەڵبژێردرا، ئەمڕۆ دەستبەسەر کرا.
ڕاشیگەیاند، ئێمە لەبەردەم ئۆپەراسیۆنێکی دیکەداین بە پێچەوانەی ویستی خەڵکەوە. سەرۆکی شارەوانی ئێسێنیورت بە کۆدەنگی شارەکە هەڵبژێردرا. کاندیدی پارتی
سەرۆکی تورکیا، رەجەب تەیب ئەدوغان جەختی لە گرنگیی و گەشەپێدانی بەرەی ناوخۆی تورکیا و بەهێزکردنی برایەتیی نێوان کورد و تورک، کرد.
ئەو گوتانەی ئەردوغان ڕۆژی چوارشەممە 30ـی تشرینی یەکەمی 2024، لەچوارچێوەی بەشداریی لە کۆبوونەوەی فراکسیۆنی نوێنەرانی پارتی داد و گەشەپێدان لە پەرلەمانی تورکیادا هات.
ئەردوغان گوتی: "لە کاتێکدا هەوڵ بۆ دووبارە ڕەسمکردنی سنووری ناوچەکەمان دەکرێت، لەسەرمانە برایەتیی هەمیشەییمان لەگەڵ برایانی کوردمان بپارێزین."
دووپاتیشی کردەوە "ئەو کۆمارە(تورکیا)، کۆماری تورک و کورد و ئەوانەشە
میدیاكانی ئیسرائیل: فڕۆکە هێرشبەرەكانی ئیسرائیل کە ئەم دواییە هێرشیان كردە سەر ئێران ئەنجامداوە، هیچ رێگرییان لە ناو ئاسمانی سوریا و عێراق تۆمار نەکردوە.
لە راپۆرتێكدا رۆژنامەی (JERUSALEM POST)ـی ئیسرائیلی بڵاویکردەوە: زیاتر لە (100) فڕۆکەی هێرشبەری هێزی ئاسمانی ئیسرائیل، کە لە فڕۆکەی جەنگی و فڕۆکەی بێفڕۆکەوان پێكهاتبون و نزیکەی (1600) کیلۆمەتریان بەسەر خاکی (دوژمن) سوریا و عێراق بڕیوە بۆ بەئامانج گرتنی دەیان بنكە و ناوچە سەربازییەكانی هەستیار لە شارە جیاوازەكانی ئێران، دوای كۆتایی هێنان
سەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردینی باکووری کوردستان دەڵێت، کۆمەڵگە پێویستی بە دەستوورێکی دیموکراسییە کە تێیدا مافی گەلانی تورکیا پارێزراو بێت.
ئاوێنه: ئەحمەد تورک ھاوسەرۆکی شارەوانی گەورەی مێردین لە باکووری کوردستان رایگەیاند، بەبێ چارەسەریی پرسی کورد ھیچ کێشە و پرسێکی تورکیا چارەسەر نابێت و پێویستە لە جیاتی چەک و ئاگر لایەنەکان ئامێزیان بەڕووی یەکتردا بکەنەوە و دەستورێکی دیموکراسیی بۆ تورکیا بنوسرێتەوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، دەستپێکردنەوەی پڕۆسەی ئاشتی
سەرۆکی گەورەشارەوانیی مێردینی باکووری کوردستان دەڵێت، کۆمەڵگە پێویستی بە دەستوورێکی دیموکراسییە کە تێیدا مافی گەلانی تورکیا پارێزراو بێت.
ئاوێنه: ئەحمەد تورک ھاوسەرۆکی شارەوانی گەورەی مێردین لە باکووری کوردستان رایگەیاند، بەبێ چارەسەریی پرسی کورد ھیچ کێشە و پرسێکی تورکیا چارەسەر نابێت و پێویستە لە جیاتی چەک و ئاگر لایەنەکان ئامێزیان بەڕووی یەکتردا بکەنەوە و دەستورێکی دیموکراسیی بۆ تورکیا بنوسرێتەوە.
ئاماژەی بەوەشکردووە، دەستپێکردنەوەی پڕۆسەی ئاشتی
یەکێتی ئەوروپا ڕۆژی دووشەممە سزای بەسەر جێگری وەزیری بەرگریی کۆماری ئیسلامی ئێران و ئەندامانی باڵای سوپای پاسداران و سێ هێڵی ئاسمانی ئیراندا سەپاند کە دەوترێت فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و مووشەک و کەرەستەی دیکەیان بۆ ڕووسیا ناردووە بۆ بەکارهێنانی لە شەڕەکەی دژی ئۆکرانیا.
هێڵە ئاسمانییەکان بریتین لە ئێران ئەیر، ماهان ئەیر و ساها و هەروەها سەید حەمزە قەلەندەری، جێگری وەزیری بەرگری کۆماری ئیسلامی ئێران، لە نێو ئەو کەسانەدایە کە سزایان بەسەردا سەپێنراوە.
حەمزە قەلەندەری کە یەکێکە لەو حەوت بەرپرسە
دادگای ئێران بڕیاری دا بە کەمکردنەوەی ماوەی زیندانیکردن بۆ دوو ڕۆژنامەنووسی دیاری ئێران کە ڕۆڵێکی گرنگیان بینیوە لە ڕووماڵکردنی ناڕەزایەتییەکان دوای گیان لەدەستدانی ژینا ئەمینی و کۆماری ئیسلامی بە هاوکاریکردن لەگەڵ ئەمەریکا تۆمەتباری کردوون.
دادگای تێهەڵچوونەوەی ئێران تۆمەتی هاوکاری هەردوو ڕۆژنامەنووسەکەی لەگەڵ ئەمەریکا ڕەتکردووەتەوە.
ساڵی ڕابردوو حکومەتی ئێران سزای 13 ساڵ زیندانی بەسەر نەیلوفەر حەمەدی و 12 ساڵ زیندانی بەسەر ئیلاهە موحمەمەدی سەپاند.
دەستەڵاتدارانی ئێران هەردوو ڕۆژنامەنووسە ژنەکەیان بە هاوکاریکردنی ئەمەریکا تۆمەتبار کردبوو، هەرچەندە ئەوان ئەو تۆمەتانەیان ڕەتکردووەتەوە و چالاکوانانی ئێران
ئەمانەی خوارەوە کاردانەوەی سیاسییەکانی ناوچەکە و ئەوانی دیکەن لەسەر کوژرانی سەرکردەی حزبوڵا سەعید حەسەن نەسڕوڵا لە هێرشێکی ئاسمانی ئیسڕائیلدا لە بەیروتی پایتەختی لوبنان.
وەزارەتی دەرەوەی ئێران
وەزارەتەکە لە بەیاننامەیەکدا وتی " ڕێگاکەی نەسڕوڵا بەردەوام دەبێت و ئامانجەکەی لە ئازادکردنی ئۆرشەلیمدا دەردەکەوێت."
سەرۆکی دەسەڵاتی فەلەستینییەکان مەحمود عەباس
دەزگای هەواڵی فەلەستینییەکان وەفا بڵاویکردەوە عەباس پرسە و سەرەخۆشی خۆی ئاڕاستەی لوبنان و حزبوڵا کردووە. دەزگاکە وتی " سەرۆک پرسە و سەرەخۆشی خۆی ئاڕاستەی حکومەتی لوبنان و گەلی لوبنانی برا دەکات لەسەر کوژرانی هاووڵاتیانی سڤیل بەهۆی دوژمنکارییە بەردەوامەکەی ئیسڕائیلەوە."
حوسییەکانی یەمەن دەڵێن " شەهیدبوون
جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا دەڵێت، کوژرانی نەسروڵڵا بە هێرشی ئاسمانیی ئیسرائیل، "رێکارێکی دادپەروەرییە بۆ قوربانییە زۆرەکانی، لە نێویاندا هەزاران ئەمریکی، ئیسرائیل و خەڵکی سڤیلی لوبنانی."
جۆ بایدن دەشڵێت: "ئەمریکا بە تەواوی پشتیوانی لە مافی ئیسرائیل دەکات بۆ ئەوەی بەرگری لە خۆی بکات لە دژی حیزبوڵڵا، حەماس، حووسییەکان و هەر گرووپێکی دیکەی تیرۆرستی لاینەگری ئێران."
بایدن باس لەوە دەکات، "وەزارەتی بەرگریم راسپاردووە
حیزبوڵای لوبنان لە بەیاننامەیەکدا پشتڕاستیکردەوە، حەسەن نەسروڵڵا ئەمینداری گشتیی لە ئەنجامی هێرشێکی ئیسرائیل بۆسەر باشوری لوبنان تیرۆرکراوە.
ئەوەش هاتوە، "پیرۆزبایی لە جەنابی نەسروڵا دەکەین بۆ وەرگرتنی بەرزترین خەڵاتی خودا کە پلەی شەهیدییە".
حیزبوڵاى لوبنان لە راگەیندراوەکەیدا دەڵێت: لە دواى شەهیدکردنى حەسەن نەسروڵا، پابەند دەبن بە مقاوەمە و قوربانیدان تاوەکو سەرکەوتن.
حەسەن نەسروڵاى تەمەن 64 ساڵ، لە ساڵی 1992 وەک ئەمینداری گشتی حیزبوڵا دەستبەکاربوە و ماوەی 32 ساڵ سەرکردایەتی حیزبەکەى کردوە و لە بەیاننامەکەدا وتەبێژى سوپاى ئیسرائیل رایگەیاند، رۆژى رابردو سوپاى ئیسرائیل، حەسەن نەسروڵا ئەمیندارى گشتى حیزبوڵا و
ئاژانسی رۆیتەرز لە زاری چەند سەرچاوەیەکی ئاگادارەوە رایگەیاند، ئەمریکا و عێراق لەسەر پلانەکانی کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانان لە عێراق گەیشتوونەتە لێکتێگەیشتن، بڕیارە تاوەکو ساڵی ٢٠٢٦ تەواوی هێزەکە لە عێراق بکشێنەوە.
ئەمڕۆ هەینی، چەند سەرچاوەیەکی ئاگادار بە ئاژانسی رۆیتەرزیان راگەیاند، پاش زیاتر لە شەش مانگ لە گفتوگۆکانی نێوانیان سەبارەت بە کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانان لە عێراق؛ ئەمریکا و عێراق گەیشتوونەتە لێکتێگەیشتن لەسەر پلانی کشانەوەی هێزەکان.
سەرچاوەکان ئاماژەیان بەوەش کردووە، پلانی کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانان لە عێراق پێویستی بە رێگەپێدانی کۆتایی ئەمریکا و عێراق و راگەیەندنی وادەکەی بە بڕیاری هاوبەشی هەردوولا هەیە.
باسیان لەوەش کردووە، پلانەکە بە دوو قۆناغ جێبەجێ دەکرێت، بە جێبەجێکردنی قۆناغی یەکەم و تا مانگی ئەیلولی ساڵی ٢٠٢٥ سەدان سەربازی هێزەکە عێراق
سەرۆکی پێشووی ئەمهریکا و کاندیدی کۆمارییەکان بۆ دووباره وهرگرتنهوهی پۆستی سهرۆكی ئهمهریكا، خواستی خۆی بۆ پێکهێنانی پەیوەندییەکی باش لەگەڵ ئێران دەردهبڕێت.
دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و کاندیدی کۆمارییەکان بۆ دووباره وهرگرتنهوهی پۆستی سهرۆكی ئهمهریكا، خواستی خۆی بۆ پێکهێنانی پەیوەندییەکی باش لەگەڵ ئێران دەردهبڕێت.
ترهمپ گوتوویهتی، نامەوێت پەیوەندیمان لەگەڵ ئێران خراپ بێت، هیوادارم پەیوەندی دۆستانەمان لەگەڵ ئێران هەبێت، ئاماژەی بەوەش کردووه دهكرێت ئهم ئهگهره ڕوو بدات.
ترهمپ ههروهها ئاماژەی بەوەش کردووه، ئێران "ناتوانێت چەکی ئەتۆمی هەبێت" وەک مەرجێک بۆ پەیوەندییەکی باش لەگەڵ ئەمهریکا.
پەیوەندی نێوان تاران و واشنتن لە سەردەمی ترەمپدا به دۆخێكی ههستیار و ناخۆشدا تێپهڕی، بهتایبهتی كه ترهمپ کشانەوەی وڵاتهكهی لە ڕێککەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ
ئەفیخاى ئەدرعى، وتەبێژى سوپاى ئیسرائیل بە زمانى عەرەبى لە تۆڕى کۆمەڵایەتیی ئێکس بڵاویکردوەتەوە؛"بە فەرمیی کوشتنى تیرۆرست حەسەن نەسروڵا رادەگەیەنین".
لە بەیاننامەکەدا وتەبێژى سوپاى ئیسرائیل دەڵێت: رۆژى رابردو سوپاى ئیسرائیل، حەسەن نەسروڵا ئەمیندارى گشتى حیزبوڵا و عەلى کارکى، سەرۆکى بەرەى باشورى حیزبوڵا و ژمارەیەک بەرپرسی دیکەى کوشت.
دەشڵێت: فڕۆکەکانى هێزى ئاسمانیی بە رێنمایی وردى هەواڵگریی هێرشەکەیان بۆسەر بنکەى سەرەکیی حیزبوڵا ئەنجامدا کە دەکەوێتە ژێرزەمینى بینایەکى نیشتەجێبونەوە