ولادیمێر ڤان ویڵخنبێرخ

حیزبی دیموكراتی كوردستانی ئێران (حدكا) و كۆمەڵەی زەحمەتكێشانی شۆڕشگێڕی كوردستان (كۆمەڵە)، پاش سێ دەیە لە دابەشبوونی نێوان پارتە كوردییەكانی ئێران، رێككەوتننامەیەكیان واژۆكرد. ئەو رێككەوتنە لەژێر كاریگەری رێككەوتنی نێوان پارتە كوردییەكانی سووریا و هاوكات تووندتربوونی گوشارەكانی رۆژئاوا و ئیسرائیل بوو بۆ سەر ئێران. لەوەش گەڕێ كە رووداوەكانی بەهاری عەرەبیش كاریگەریی خۆیان دانا. بەهەرحاڵ ئەو رێككەوتنەی نێوان دوو پارتە كوردییەكەی ئێران كاریگەرییەكی واینابێ ئەگەر هەموو پارتە كوردییەكانی دیكە نەیێنە ناویەوە. هەروەها كاریگەریشی نابێ ئەگەر هێرشی سەربازی نەكرێتە سەر ئێران یان ئەگەر ئۆپۆزیسیۆنی ئێرانی، وەك چۆن سووپای ئازادی سووریا لە سووریا كردی،

ره‌زا شوان / نه‌رویج 

نێرگزی کوردستان .. بوو به‌ شاگوڵی نه‌رویج
شۆخان ، کچه‌ کوردێکی جوان و رووخۆشه‌ ، زیره‌ک و ژیره‌ ، له‌ شاری (ئۆسڵۆی)ی پایته‌خی وڵاتی نه‌رویج له‌ دایک بووه‌ .  دایک و باوکی هه‌ر له‌ منداڵییه‌وه ، له‌ ماڵه‌وه‌ به‌ زمانی شیرینی کوردیمان له‌گه‌ڵ شۆخانی کچیاندا ده‌دوان‌ .. بۆیه‌ شۆخان به‌ کوردییه‌کی په‌تی و  ره‌وان ده‌دوێت ، هه‌ر وه‌کو له‌ سلێمانی یا له‌ که‌رکوک و مه‌هاباد ژیابێ وایه‌ .  شۆخان ئێستا له‌ پۆڵی شه‌شه‌مه‌‌ ، له‌ قوتابخانه‌یه‌کی بنه‌ڕه‌تی له‌ ئۆسڵۆدا .  شۆخان هه‌موو ساڵێک بۆ ماوه‌ی دوو هه‌فته‌ له‌ مانگی ئادارد دا ، له‌گه‌ڵ دایکی یا باوکی ، یا هه‌رسێکیان پێکه‌وه‌ ده‌هاتنه‌وه‌ بۆ شاری سلێمانی ، بۆ ئه‌وه‌ی له‌گه‌ڵ خزمه‌کانیاندا ، به‌شداری له‌ ئاهه‌نگ و سه‌یرانی و خۆشیی جه‌ژی نه‌ته‌وه‌ییمان ( نه‌ورۆز ) بکه‌ن. له‌ نێو هه‌موو گۆڵه‌ سروشتییه‌ جوانه‌کانی به‌هاری قه‌شه‌نگ و ره‌نگینی کوردستاندا

 تاریق یوسفی 

تێکۆشانی راستەقینە ئەو تیکۆشانەیە مرۆڤ راستینەی ئامانجی بناسیت و لەو راستایەشدا هەوڵدان بکرێت بۆ سەرکەوتنی. پێشکەوتنی هەر گەلێک راوەستە کردنە لەسەر زمان و کلتوری کۆمەڵگای خۆی. گەلێک دەتوانێت خۆی ئیسپات بکات کەخاوەنی کلتوری جڤاکی خۆی بێت و لە چوار چێوەی نەرێتی کۆمەڵگاکەی خۆی نەهاوێشتبێتە دەرەوە، هەربۆیە ئەوەڵین پرینسیپی زیندو بوونی هەر گەلێک پابەند بوون و راوەستە کردنە لە سەر زمانی دایکی. کاتێک ئامانج رونبێت و تێگەیشتن لەوبوارەوە بخرێتە بواری پراکتیکەوە بیگومان سەرکەوتن حەتمیەو بەزەحمەتێکی کەمتریشەوە بەهرە دەتوانێت دەست بخرێت. سەرکەوتنی ھەرمرۆڤ یان کۆمەڵگایەک ئەوەیە کە بەزمانی خۆیی و کلتوری خۆی و سیاسەتی جڤاکی خۆی بە تێکۆشان بەرەو ئازادی ھەنگاو ھەڵبگرێت و

 هیوا مولانیا(کوردستانی)

پەنابەر :

لێدوان لە سەر ئەم مەسەلەیە وەک پەنابەر کێیە ؟ ئەم مەسەلەیە وەک یاسا لە نەتەوە یەکگرتوەکان کەی هاتە ئارا ؟ برگەکانی چیەو و چون دەتوانین بلێن ، ئەم مرۆڤە بە پەنابەر ناوزەد دەکرێ و ماڤەکانی چییە ؟ باسێکی دورو دێژە و لە لایەک ئەو حکومەتەی ئەندامی نەتەوەیەکگرتوەکانە و ئەم خالە یانی پەنادان و پاراستنی پەنابەر لە ژێر چاوە دەگرێ ، نەتەوە یەکگرتوەکان چەندە لە بواری ئابوریەوە یارمەتی دەدات باسێکی دیکەیە کە بتوانین لێکدانەوەیەکی چرو پری لە سەر بکرێ . ئەم بابەتە لە حکومەتی هه‌رێم شێوازێکی دیکەی هه‌یە ، مەبەست ئەوەیە لە گەل رەچاو گرتنی هه‌مو برگەیەکی مرۆڤایەتی لە مەر پەنابەر ، بە داخەوە چوونکە حکومەتی هه‌رێم وەک دەسەلاتێکی خۆجەیی

سولەیمان زەکی (سوورکێو) 

چەند دێرێک لەبابەت کاریگەریی حیزبی توودە لەسەر حیزبی دێموکرات و جووڵانەوەی کوردی ڕۆژهەڵات، لە ساڵڕۆژی دامەزرانی حیزبی توودە ی ئێران (بە زمانێکی خۆماڵی).

 حیزبی توودەی ئێران لە ساڵی ١٣٢٠ هەتاوی لە ئێران دامەزرا و لە سەردەمێکدا کە بزووتنەوەی چەپی مارکسیستی و خەباتی دژی سیستەمی سەرمایەداری و بەرگریی لە چینی هەژار و کرێکار و سەرکەوتنی شۆڕشی سوور، واتە شۆڕشی ١٩١٧ی لێنین بەسەر ئیمپراتۆڕی تێزاری ڕووسیە دا، دەنگدانەوەیەکی گەورەی لەنێو گەلانی ژێردەستدا پێکهێنابوو، کورت و کوردمانجی لە سەردەمانێکدا کە ئاغا و فێئۆداڵەکان گێرەی دڕوانیان بە خەڵکی چەوساوە و ڕەعیەت دەکرد و ڕۆژ ڕۆژی درووشمی دژی بورژوا بوو،

عەبدولڕەحمان سدیق 

پەرلەمان وەك دامەزراوەیەك بۆ نوێنەرایەتیكردنی خەڵك و ، بەپێی هەر دەستوورێك و لەهەر وڵات و هەرێمێكدا زۆر ئەركی گەورەی لەئەستۆدایە . لێرەوەو لەبەر ئەم رۆڵە گرنگە و ، لەگەڵ دەستپێكردنی خولی یەكەمی ساڵی چوارەمی تەمەنی پەرلەمانی كوردستان، لەبەر رۆشنایی ئەو ئەركە زۆر و ئەو كاتە كەمەی لەبەر دەستیدایە، گرنگتر ئەوەیە كە پەرلەمانتار پێداچوونەوەیەك بەستایلی كار و چالاكییەكانی خۆیدا بكاتەوە. چونكە ئەگەر بڕوانینە وتاری بەڕێز سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان لە دانیشتنی كردنەوەی خولی نوێی پەرلەمان، ئەو كارنامەیەی خستییەڕوو ، ئەوا بۆمان دەردەكەوێ كە ئەو كارنامە پڕە ماندووبوون و كاری زۆری دەوێت.

دەیڤد رۆمانۆ  

عێراقییەكان دەستوورێكی نوێیان نووسییەوە و لە ریفراندۆمی ساڵی 2005دا پەسەندیان كرد. لەو دەستوورەدا یاسای فیدرالی عێراقیان نووسی كە گرەنتی مافی سەرجەم تاكەكان و كەمینە و نەتەوە و پارێزگا و هەرێمەكان دەكات. رەخنەگرانی ئەو دەستوورە بە دەنگی بەرز هاواریانكرد كە ئەو بەڵگەنامەیە پشتگیری تەواوەتی لامەركەزییەت دەكات لە عێراقدا. ئەمەش رێگە بۆ پارچەبوونی عێراق خۆشدەكات، بۆیە لە ساڵی 2005، دەستوورەكەیان ناونا "دەستووری كوردی". بەشێوەی سەرەكی گرووپە چەكدارە سوننەكان، كە لە ساڵی 2005 و 2006 وڵاتەكەیان كردە شوێنێكی مەترسیدار، لەبەر هەمان هۆ ئەو دەستوورەیان رەتكردەوە. ئەو ناسەقامگیرییەی ئەوكاتیش دروستبوو بۆئەوەبوو كە بسەلمێندرێ بۆ

ره‌زا شوان / نه‌رویج  

منداڵان نه‌وه‌ی داهاتووی هه‌ر گه‌ل و وڵاتێکن.. منداڵان تۆی ژیان و مانن.. چرای رووناکی ماڵانن.. خۆشه‌ویستن و هه‌رده‌م له‌به‌ر دڵانن.. تافی منداڵی ، قۆناخی جوانی و دڵپاکی و راستگۆییه‌.. جیهانی منداڵان ، جیهانێکی بێ فڕوفێل و بێ درۆ و بێ رق و بوغز و کینه‌یه‌.. جیهانێکی وه‌نه‌وشه‌یی پڕ له‌حه‌ز و له‌هیوا و له‌خه‌ونی شیرین و سه‌وزه‌.. زۆرن ئه‌و په‌ند و قسه‌نه‌سته‌ق و وتانه‌ی که‌ده‌رباره‌ی منداڵان وتراون.. چه‌پکێک له‌وته‌کانی ناودارانی جیهانم بۆ گوڵبژێر کردوون:

تۆماس فۆله‌ر:
(*) چه‌ند به‌ختیاره‌ئه‌و که‌سه‌ی که‌دڵی به‌منداڵه‌کانی خۆشه‌.

شکسپیر:
(*) هیچ شتێک هێنده‌ی ستاییش و پیاهه‌ڵدان ، کار ناکاته‌سه‌ر منداڵ.

تاگوور:
(*) له‌به‌ر ئه‌وه‌خۆشم ناوێ که‌جوانه‌یا ناشیرینه‌، به‌ڵکو له‌به‌ر ئه‌وه‌خۆشم ده‌وێ که‌منداڵمه‌.

كامەران قەرەداخی 

نزیكەی 20 ساڵ لەمەوبەر، بە دروستی لە شوباتی 1993دا كاتێك كە قەوارەی كوردی لە عێراق خەریكبوو سەروسیمای دەردەكەوت و گەڵاڵە دەبوو، گراهام فۆلەر توێژەری ئەمریكی لە كاروباری رۆژهەڵاتی نێوەڕاست و بزووتنەوە ئیسلامییەكان، پێیوابوو كە مامەڵەكردن لەگەڵ ئەوەی ناوی نابوو "گرێكوێرەی كورد"، شتێك نییە قابیلی دواخستن بێت، لەبەرئەوەی خەریكە خۆی بەسەر ئەولەویەتی ئەجێنداكانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا دەسەپێنێ و بۆ یەكەمین جاریشە لە مێژووی هاوچەرخدا، لە كۆنترۆڵی هەموو لایەنە هەرێمییەكان دەردەچێ، چونكە تین و تاوی خۆی وەرگرتووە. بەگوێرەی وەسفەكەی فۆلەر. ئاخۆ ئەوەی ئێستا لە ناوچەكەدا روودەدات، واتای ئەوەیە كە ئەو گرێكوێرەیە بەڕاستیگەیشتووەتە لووتكەی لیستی ئەولەویەتەكان؟

ولادیمێر ڤان ویڵخنبێرخ 

عەبدوڵڵا ئۆجەلان، سەرۆكی پارتی كرێكارانی كوردستان PKK، كە ئێستا تەمەنی 64 ساڵە، لەساڵی 1999ەوە لە دوورگەی ئیمرالی زیندانیكراوە. لەگەڵ ئەوەشدا ئەو لە زیندانەوە هەژموونی خۆی بەسەر PKKەوە پاراستووە و ئەجێندای خۆی پێ جێبەجێدەكات. پاش ئەوەی دانوستاندنەكانی نێوان دەوڵەتی توركیا و PKK لەساڵی 2011 شكستیان هێنا، ئۆجەلان لەبەرچاوان دوورخرایەوە. كەچی هەرواش PKK توانیویەتی بەبێ ئەو درێژە بە ژیانی خۆی بدات. دەكرێ ئەمەش نیشانەیەك بێت بۆ ئەوەی تێبگەین كە PKK بەبێ ئۆجەلانیش دەتوانێ بەردەوامبێ. ئۆجەلان هەموو ئەوانەی لەنێوبرد كە دەكرا لەنێو پارتەكەیدا ببنە دوژمنی یان ركابەری بكەن لەسەر دەسەڵات لەگەڵیدا لەناو PKK، دەرەنجامی ئەمەش ئەوەبوو كە پەیكەری پارتەكەی بووە