خەڵکی مافخواز و بە شەرەفی کوردستان!
گەنجان و ژنان و پیاوانی هێژای کوردستان
کەسایەتیە سیاسی، ئاینی،و کۆمەڵایەتییەکان!
حیزب و گروپە سیاسی، ئاینی و مەدەنییەکان!
بەم هۆیەوە ڕادەگەیەنین کە، شوڕای بەڕێوەبەری کاتی حکومەتی دیفاکتۆ و خۆماڵی کوردستان، لێکەوتەی دۆخێکی پڕ لە قەیران و هەستیاری شۆڕشی ژینایە، ئەم شوڕایە لە دەستپێک‌دا لەلایەن شوڕای هاوئاهەنگی بزووتنەوەی کۆماریخوازان و چالاکوانانی هێژای ناوخۆی وەڵات و دەرەوەی وەڵات پێکهاتووە، ئەم شوڕایە دوای لێکدانەوەی قووڵ و خەسارناسانەی گۆفتمانی و ڕەوشی کاری مەیدانی شۆڕشی ژینا کە ددانی ناسیۆنالیزمی بزاڤی کوردی دەرهێنا، بە ئیرادەیە کی نەتەوەیی، لەسەر ئاستی بنەما فیکری و فەلسەفییەکانی سەردەمی کۆمار و پێشەوا، بەشێوەی خوارەوە پێکهاتووە.
**خوێندنەوەی شوڕا لەسەر دۆخی پێش دەستپێک و ڕەوتی شۆڕشی ژینا
بە پێی ماسمێدیا و مێدیای عالەمی مجازی واتە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان، کە لە چەند مانگی رابردوودا زۆر بە ووردی زوومی خۆیان بەنیسبەت رووماڵکردنی ڕاپەڕینی شارە جۆراوجۆرەکانی کوردستان و گشت ئێران دژ بە نیزامی کۆماری ئیسلامی ئینفۆکە کردبوو، دەردەکەوێت کە خەڵکی هەژار و بێ‌دەرەتانی ئێران لەئەنجامی سیاسەتی سەرکووت و دۆخێکی پڕ لە قەیرانی ئابووری و کۆمەڵایەتی، تەنانەت دراویی و بانکی، تووشی نەداری و گەرانی،و نەهامەتی لەرادەبەدەر کرابوون، بۆیە ئەگەر بڵێین خەڵکی هەژاری ئێران سەرەرای بێکاری و نەداری، تووشی گرانی نرخی سەرەتایترین پێداویستییەکانی ژیان هاتبوون، تا جێگایەک کە ئاستی مەوجوودی و هەبوویی دراوییان کەفافی دابینکردنی هزینەی کڕینی خواردەمەنییە سەرەتاییەکانیان نەدەکرد ئیغراقمان نەکردووە، و لە پاڵ ئەو هەموو هەژاری و بێکاریەش دا، خەڵک و گەلانی ئێران لەئەنجامی سیاسەتی ئینکار و هەروەها بە ئەمنییەتی کردنی ژین و ژینگەی سیاسی و کۆمەڵایەتی وەڵات، تووشگری زەخت و فشاری سیاسی و کۆمەڵایەتی لەڕادەبەدەر هاتبوون، کە ئەو زەخت و فشارە گشت رەهەندییەش، لەئەنجام‌دا بە ڕووداویی کوژرانی پڕ لە تراژدیای ژینا، وەک دینەمۆی حەرەکەت و شۆڕشی ژینا خۆ وێنا دەکات.
سەرهەڵدان و ڕاپەڕینی خۆڕسکی خەڵکی ئێران کە بە شۆرشی ژینا ناوبانگی جیهانی پەیدا کردووە، بەرهەمی قەیرانگەلێک بوو، کە باڵی بەسەر گشت رەهەندگەلی ژیانی سیاسی، کۆمەڵایەتی، ئابووری خەڵکی ئێران دا کێشابوو، هەر بۆیەشە خەڵکی بێ دەرەتان و وەزاڵەهاتوویی ئێران، ڕووداویی پڕ لە تراژدیای کووژرانی ژینا ئەمینی کچە کوردی خەڵکی شاری سەقزیان لە شاری تاران، وەک چەخماخەی تەقاندنەوەی ئەو دۆخە پڕ لە قەیرانە گشت رەهەندییە قۆستەوە، و لەئەنجام‌دا گشت خەڵک و گەلانی ئێران بە ژن و پیاو،و کچ و کور و وورد و درشتەوە، لە دژ بە سیاسەتی سەرکووت و قڕکردن لە لایەن کاربەدەستانی نیزام، وە هەروەها بەمەبەستی نیشاندانی هاودەردی و هاسۆزی دەگەڵ بنەماڵەی شەهید ژینا ئەمینی هاتنە سەرشەقامەکان. ڕاپەڕینی خەڵک و گەلانی ئێران، دەگەڵ ئەوەش‌دا کە لە بوواری دیسکورس و گوفتمانیەوە، یەک دەنگ و یەک رەنگ نەبوو، بەڵام بەوحاڵەش، درووشمی «ژن،ژیان،ئازادی»، وەک مکانیزمێکی گشتگیرهەموو جۆراوجۆرییەتی و تەنەوعاتی ئیتنیکی، زمانی، کولتووری، ئاینی، و ناوچەیی ئێرانی فرەنەتەوەی، لەژێر چەترێکی موەحەد‌دا کۆکردەوە و وەک درووشمێکی کوردستانی و ئێرانی کاراکتێرێکی جیهان پەسەندی بەخۆوە گرت،
بەڵام مەخابن ئەو درووشمە پاش ماوەیەکی کورت لەئەنجامی ململانی نێوانحیزبی و نێوان گوفتمانی فاشیزمی نەتەوەی سەردەست و شوناسخوازی نەتەوەکانی تر دا، کاراکتێری گشت‌پەسەندی لە دەست دەدات و فاشیستەکان بۆ سڕینەوەی مۆڕکی کوردستانی بەسەر دروشمی «ژن ژیان ئازادی»، لەبەرامبەر دا درووشمی «مرد،میهن،ابادی» یان، زەق کردەوە.
لە ڕوانگەی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان، درووشی «ژن،ژیان،ئازادی»، دەگەڵ ئەوەش‌دا کە لە حەوتووەکانی سەرەتای شۆڕشی ژینا دا، ڕۆڵێکی گرینگی لەراستای ساغکردنەوە یەکڕیزی و یەک گووتاری کۆمەڵگای دابڕاو و پچرپچر کراوی ئێران دا گێرا، بەڵام بەوحاڵەش ئەو درووشمە لەئەنجامی کەماسی مودیرییەتی و نەبوونی ڕێبەرێکی خاوەن کاریزما، سەرئەنجام بوو بە هەوێنی بە دوو قووتپی کردنی کۆمەڵگای ئێران و هەوێنی دەستپێکی ململانی نێوان لایەنەکانی سیاسی، و چین و توێژەکانی کۆمەڵگا، و لەئەنجام‌دا بوو بەهۆی خۆپارێزی دایکان و باوکانی محافزەکار، لە پیشتیوانی لە کوڕ و کچانی خوێن گەرمی سەر شەقامەکان، کە ئەوەش بەداخەوە بوو بە هۆکاری ئەوەی کە ڕەوتی ڕوو لە گەشەی شۆڕشی ژینا، بەرەو ئاقاری دابەزینی و دامڕکانەوەی هەنووکەیی، بڕوات.
لەڕوانگەی بزووتنەوەی کۆماریخوازان، کێشەی کورد، زیاتر لە پرسی ژن، پرسێکی مرۆڤی، سیاسی و نەتەوەییە،و پرسی نەبوونی سەروەری سیاسی لە شکلی موومکینی خۆیدایە، بۆیە بە بڕوای بزووتنەوەی کۆماریخوازان، درووشمی «ژن،ژیان،ئازادی»، دەگەڵ ئەوەش دا کە بوو بەهۆی سەدان شەهید و ئیعدامی، و هەزاران بریندار،و زیندانی، بەڵام مخابن ئەو درووشمە ددانی ئەقڵی ناسیۆنالیزمی کوردی لە بنەڕەت‌ڕا کێشا. ئەو درووشمە لەتێکۆشانی گۆفتمانی و کرداری وە مەیدانی‌دا، ناسنامەی نەتەوەیی لە بزاڤی کورد ستاندەوە، و فیدای ساغکردنەوەی هوویەتێکی ئێرانی کرد، ئەو ناسنامە موەحەدە ئێرانییە کە بەرهەمی شۆڕشی ژینا بوو، لە لایەن هێزەکانی نەتەوەی سەردەست، واتە فارسە فاشیستەکان سوودی ئەبزاری لێ وەرگیرا،و بە هۆی تەبلیغی دیسکورس و گوفمانێکی نوێی پان ئیرانیستی، حاشا لە کاراکتێری پلورالیستی و جۆراوجۆرییەتی پێکهانەی ئێرانی فرەنەتەوەیی کرا.
ئەم درووشمە لە خەراپترین حاڵەتی‌دا، هەروەک لەسەروەش باسکرا، ددانی ناسیۆنالیزمی کوردی کێشا،و دیسانەوەش کورد و حیزبەکانی تووشی ئافەتی زەمەنی و مکانی، و هەروەها قەیرانی هویەتی، ئیستراتێژی،و گوفتمانی سیاسی کردەوە، تا جێگایەک کە ئەم حیزبانەی وادار بە تەقەبوولی بەیعەت و هێنانەوەی قاتل و قاتلانی نەمران: ( سمکۆ، پێشەوا قازی محەممەد سەرۆک کۆماری کوردستان، سەیفی قازی، سەدری قازی،و هاوڕییەکانی لە بۆکان، سەقز، و هەروەها ڕێبەرانی شۆڕشی ١٣٤٦/٤٧، و گشت خان و خانزایەکانی دەوەری کرماشان، ئیلام،لۆرستان و بەختیارەکان )، کردەوە، بەڵام بەخۆشییەوە حیزبەکان تەسلیمی ئەو گوفتمانە فاشیستییە نەبوون و ڕەدیان کردەوە.
ئاشکرایە ئیستراتێژی شۆڕشی ژینا لە فەزای مێدیایی و مجازی دا، وەک ئیستراتێژیەک لەپێناو ساغکردنەوەی ئێرانێکی ئازاد، دێموکراتیک، سێکۆلار،رو بەرابەری تاک و کۆ، پێناسە و تەبلیغ دەکرێت، بەڵام بە بروای ئێمە هەروەک دیمۆکڕاسی دەگەل ئەوەش‌دا کە مافگەلی مرۆڤ وەک: ئازادی، بەشداری سیاسی،و دەسەڵاتی یاسا، و خۆبەرێوەبەری گەلانی لە وەڵاتانی ئازاد و دیمۆکراتیک‌دا مسەوگەر کردوە، بەڵام بەوحاڵەش لە بەرامبەر حەللی یەکجارەکی کێشەی ناسیۆنالیستی لە وەڵاتانی فرەنەتەوە بە داماویی ماوەتەوە.
لەم پەیوەندییەدا پێویستە ئاماژە بەم خاڵە بکردرێت کە دوابەدوای شۆڕشی مەشروتەی ئێران، هەر جووڵە و راپەڕین و شۆڕشێک لە ئێران‌دا بەرپا بووە، ئیستراتێژی و ئامانجی ئیستراتێژیکی شۆرش و گشت ئەکتەر، ئەحزاب، و ڕێبەرانی ئایینی، سیاسی و کۆمەڵایەتی، ساغکردنەوەی ئێرانێکی ئازاد، دیمۆکڕاتیک بووە کە تێیدا مافی مرۆڤ و کەمە نەتەوەکان بۆ خۆبەرێوەبەری خۆجەیی، دابین بکردرێت، بەڵام مەخابن شۆڕشگێران لە هەموو شۆڕشەکان دا دوای ئەو هەموو بەڵێنانەی کە بە خەڵکیان وەعدە دەدا، دوای سەرکەوتنیان و دەستاودەست کردنی دەسەڵاتیان لەسەر حەمامی خوێنی خەڵکی بێ دەرەتان، هەموو بەڵێنیەکانیان بۆ خزمەتگوزاری و باشبژێویی خەڵک لەبیر کردوە، و لەکاتی سەدارەتیش‌دا خەراپتر لە دەسەڵاتدارانی پێش شۆرش، دەگەل خەڵک و کەمەنەتەوەییەکان تەعاموولیان کردووە.
کەوایە بە هەموو لێکدانەوەکان شۆڕش لە ئێران‌دا بەو گوفتمان و ڕوانگە فاشیستییەی لایەنەکانی ئوپۆزیسیۆنی ئێرانی، چ سەکەوتوو، وە یان داکەوتوو بێت، هیچی لەپێناو دابینکردنی مافی نەتەوەیی بۆ کورد پێ نییە، لە باشترین حاڵەت‌دا و لە ئەگەری سەرکەوتنی شۆڕش لە ئێران‌دا، ڕەنگە لە ڕووی ناچاری و بۆ ژێست گرتن بە دیمۆکڕاسی، مافی شارۆمەندی بە فیلتێرەوە بۆ کورد و نەتەوەکانی دیکەی ئێرانی فرەنەتەوە، رەچاو بگرن، کە بێگوومان ئەوەش لەئاست سەدەیەک خەباتی کورد و حیزبەکان، بەو هەموو ئازار و تێچووە گیانی و ماڵی و مۆڕاڵییەوە. هیچ بایەخی نییە.
ئەو شۆڕشە کە لەمەڕ ناکارامەیی ئەحزاب بۆ ڕێبەری و مودیرییەتی کاری مەیدانی و رێکخراوەیی، لەلایەن خەڵکانێکی بێ ئازموون هیدایەت دەکرا، مەخابن تووشی تێچوێکی زۆری گیانی و ماڵی بۆتەوە، و دەگەڵ ئەوەش‌دا ڕووکردی شۆڕش لە ئەنجامی سیاسەتی سەرکووتی ڕێژیم، بەرەو هێوەری و دامەڕکاندنەوەی کاتی و سڕیەوە دەڕوات، بەڵام لەوەها حاڵەتێکیش‌دا مادام دەسەڵات لە تاران داخوازگەلی گشت ڕەهەندی خەڵک و گەلانی ئێران لە بوارگەلی سیاسی، ئابووری، کۆمەڵایەتی،و کولتووری، دابین نەکات، بێگوومان ژیلەمۆی بن خۆڵەمێش دیسانەوە بە گڕ و تین، و هێز و ئیرادە و داخوازی زیاترەوە، بەڕۆکی دەسەڵات لە تاران دەگرێتەوە، و بەوچەشنە ڕەوتی ڕاپەڕین و شۆڕش دژ بە دەسەڵات تا رووخان هەر بەردەوام دەبێت. بۆیە پێویستە وە دەبێ کۆماری ئیسلامی ئێران، بۆ پێشگیری لە هاتنە ئارای بارودۆخێکی پڕ لە قەیرانتر و گوونجاوتر بۆ سەرهەڵدان و شۆڕشێکی دیکەی گەلان، هەوڵ بدات سەرەڕای دابینکردنی مافە ئیسلامی و ئایین و ئاینزاکان بۆ ئومەتی ئیسلامی ئێران، هاوکاتیش پێویستە وە دەبێ لەچوارچێوەی ئەسلی کۆمارییەتی نیزام دا، بە بەشدارکردنی خەڵک لە بەڕێوەبەری وەڵات‌دا و گەراندنەوەی مافی خۆبەڕێوەبەری خۆجێیی بۆ نەتەوەکانی ئێرانی فرەنەتەوە و یەک لەوان کورد، ناوەڕۆکی دیمۆکڕاتییەتی کۆماری ئیسلامی مسەوگەر بکات.
بۆیە لەوەها دۆخێک‌دا، کورد و حیزبەکان پێویستە، چ ماف و داخوازە نەتەوەییەکانیان لەلایەن دەسەڵاتی ئێستا و دوایی لە تاران، دابین بکردرێت یان نا، دەبێ هەر لە ئێستاوە پشت ئەستوور بە «مافی قایم بەزات»، پێناسەی ماف: «دەدرێت،و دەستێندرێت» ڕەت بکەنەوە، مافی قایم بە زات، نە دەدرێت و نە دەسێندرێت، چوونکە مافێکی خودایی ، گەردوونی و سرووشتییە، وە لەلایەن هیچ ئیماندارێکەوە قابیلی ئینکار نییە، بەڵکوو ئەو مافە دەبێ ڕوو لە یار و نەیار بسەلمێندرێت و دواتر بە ئیمان و ئیرادەیەکی پتەو، لەسەر ئەرزی واقیع، دیفاکتۆ و دواتریش دیژوور و یاسامەند بکردرێت.
هەر بۆیەشە بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان، بە باوەڕی قووڵی بە ئەسلی مافی دیاریکردنی چارەنووس و ئەسلی «مافی قایم بەزات»، دوای دوازدە ساڵ تێکۆشانی بەردەوام لەپێناو ساغکردنەوەی سەروەری سیاسی لەشکلی حکومەتی دیفاکتۆ و خۆماڵی‌دا، ئەم دۆخەی هەنووکەییە وەک دەرفەتێکی ئاڵتوونی دەقۆزێتەوە، و وێنەی سەردەمی کۆمار و پێشەوا قازی، پراگماتیستانە و بەشێوەی کرداری، پێکهێنانی «شوڕای بەڕێوەبەری کاتی حکومەتی دیفاکتۆی تەوافووقی و ئینتقالی وە لە تەبعیددا وەک حکومەتی خۆبەڕێوەبەری خۆماڵی، لەچوارچێوەی تەواوییەتی خاک و جوغرافیای سیاسی ئێران‌دا، ڕادەگەیەنێت.
ئەم شوڕا کاتییە، شوڕایەکی دیمۆکڕاتیک و کراوەیە، ئەو شوڕایە ئاوێنەی تەواو نمای جۆراوجۆرییەتی گشت ڕەهەندی کوردستانی رۆژهەڵاتە، واتە هەموو کەسایەتییەکی ئایینی، سیاسی، مەدەنی و کۆمەڵایەتی، لە هەر ناوچە و شار و گوندێکی کوردستانی ڕۆژهەڵات، کە ئامادەی شان وەبەردانی ئەو ئەرکە نەتەوەییە بێت، جێگا و مەکانەتی لە سیستەمی موودیریەتی شوڕای بەڕێوەبەری کاتی‌دا، پارێزراو دەبێت،و بە پێی ئیستعداد و قابلییەت، و پسپۆرییەتیان، ڕۆڵی شایان و گوونجاو دەگەڵ کەسایەتیان، خۆسەرانە، بۆ دیاردەبێت.
حکومەتی دیفاکتۆ چیە،و چ ئەرگوومێنتێکی مافەوانی، پێویستی راگەیاندنی ئەو حکومەتە لەم کاتە و لە تەبعیددا، تەسریح دەکات:
لە مەنشووری بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان دوای خەسارناسێکی گشت ڕەهەندی سەبارەت بە مێژووی مۆدێرن و هاوچەرخی کورد، و هەروەها داماوماویی حیزبەکان لەئاست ساغکردنەوەی سەروەری سیاسی کورد، ئاماژە بە نەقشەڕێگا بۆ دامەزراندنی حکومەتی دیفاکتۆ، تەوافوقی، ئینتقالی، وە لە تەبعیددا، کراوە.
لەو نەقشەڕێگایە‌دا، پرۆسێسی ساغکردنەوەی سەروەری سیاسی کورد لە شکلی حکومەتی دیفاکتۆ و خۆماڵی، لە سێ فاز و قۆناغ‌دا فۆرموولە کراوە،
کە بریتییە لە کلیک بکە: نەخشەرێگای حکومەتی دیفاکتۆی تەوافووقی و ئینتقاڵی لە تەبعیددا
نەقشەرێگا: رێکارەکانی دەستەبەرکردنی سەروەری سیاسی بۆ کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان
بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان هەر لە سەرتای دامەزران و دەستپێکی کاری مەیدانی، هەموو ئیمکانات و مکانیزمەکانی بەردەستی لەپێناو رەخساندنی بوواری گوونجاویی گوفتمانی و مەیدانی بۆ بە ئیجرایی کردنی خاڵ بە خاڵی ناوەڕۆکی نەقشەڕێگا بەکار هێنا، لەو پەیوەندییەدا سەرەڕای دامەزراندنی کانالی ماهوارەیی «کۆمار تیڤی» چالاکی تەبلیغی رۆژانەی سەبارەت بە ناوەڕۆکی نەقشەڕێگا ڕوو لە جەماوەری کوردستان بۆ ماوەی سێ ساڵ
