سامڕەند

لەو بابەتە دا مەبنای ئیستیدلالەكەم ئەو تاریخە ڕەسمییەیە كە ھەم كورد و ھەم فارس و ھەم دنیا قبووڵیان كردووە.
1 ـ وجوودی حكوومەتی ماد
2 ـ دەستپێكردنی ئەو حكوومەتە نزیك بە 250 ساڵێك پێش لە حكوومەتی پارس
3 ـ ڕووخانی حكوومەتی ئاستیاك (ئەژدەھاك) كە ئاخرین پادشای مادەكانە بە دەستی كورش كە بناغەدانەری حكوومەتی 2500 ساڵەی شاھنشاھیی پارسە
ئەو سێ مەبنایەی سەرەوە تاریخێكن كە بە عام بەشەرییەت قبووڵیانە و لە لاپەڕەی تاریخی دنیا دا سەبت كراون. كوردان لە سروودی ئەی ڕەقیب دا دەڵێن: ئێمە ڕۆڵەی مێدیا و كەیخوسرەوین. مێدیا بە حكوومەتی ماد دەڵێن

 خالید ره‌حیمی

واقعی جیهانبینی و تێڕوانینه‌ گشتی و ره‌هه‌نده‌ به‌ربڵاوه‌کانی هه‌نوکه‌یی له‌گه‌ل ده‌رخستنی دیارده‌ به‌ربڵاو و ئاڵۆزه‌کان له‌ سیستمه‌ حوکمڕانی و ده‌سه‌لاته‌ تاکڕه‌وییه‌کانی ئه‌و سه‌رده‌مه‌ که‌ له‌گه‌ڵ نزیک بوونه‌وه‌ و ئاشنا بوون و تیکه‌ڵ کردنی کولتووره‌ جیاوازه‌کان و بچووک بوونه‌وه‌ی جیهان و له‌ هه‌مان کاتدا به‌ جیهانی بوونی دیارده‌ به‌رچاوه‌کان، ئه‌و واقعی‌یه‌ته‌ به‌ر چاو ده‌که‌وێ که‌ کاریگه‌ری مرۆڤه‌کان چه‌نده‌ زه‌ق و به‌رچاوه‌ له‌ گۆڕانکاری‌یه‌ جیهانی ،

هیوا ئه‌حمه‌دی

ئه‌و پێوانانه‌ی که ئه‌مڕۆ به پێی عاده‌ت و له ڕوانگه‌ی باوه‌وه، کۆمه‌ڵگا مرۆییه‌کان به کۆمه‌ڵگایه‌کی پێشکه‌وتوو پێناسه‌ ده‌که‌ن و به‌ختیاری به کۆمه‌ڵ و تاکه‌کانی کۆمه‌ڵگا ده‌به‌خشن، چه‌ند ده‌سته‌واژه‌ی وه‌ک مودێڕنیته، پاش‌مودێڕنیسم، و چی و چه‌ندی دیکه‌ی له‌و بابه‌ته‌ن که ئێستا رووی ره‌خنه‌ ده‌لای یه‌کێک له‌وانه که مودێرنیته‌‌یه ده‌که‌ین و که‌مایه‌سی و ناڕوونی ئه‌و دیارده‌یه( به پێی توانا) ده‌ست‌نیشان ده‌که‌ین. چوونکه هه‌ستیاری ئه‌و بابه‌ته زیاتر له دونیای ڕۆژهه‌ڵات و، له‌وێش له نێو که‌سایه‌تی و لایه‌نه کوردی‌یه‌کاندا ده‌نگی داوه‌ته‌وه و وه‌ک شاری خه‌ون و خه‌یاڵ ده‌نوێنێ. به جۆرێک ره‌خنه گرتن و دژ وه‌ستانه‌وه‌ی ئه‌و بابه‌ته مه‌له کردن به پێچه‌وانه‌ی ئاو ده‌زاندرێ و تا ڕاده‌یه‌کیش به‌رچه‌سپی ئه‌و هێزانه‌ی له به‌رۆکی ده‌درێ که رووی لوتف و به‌زه‌یی ده‌سته‌ڵاته زلهێزه‌کانی رۆژئاوایان لێ وه‌رگێڕدراوه و به ناو و ناتۆره‌ی باوی ئه‌وڕۆیی پێناسه کراون.

عەبدولڕەحمان سدیق 
لەسەر لایەنە عێراقییەكان پێویستە كە گرفتە كۆنەكەی عێراق ئێستا دووبارە نەكەنەوە، ئەو گرفتەش رازی نەبوونیانە بەیەكتر و قبوڵنەكردنی یەكترە، كە ئێستاش هەر ئەو یەكتر قبوڵ نەكردنەیە وادەكات، كەسی دیكەی لاواز و نامۆیان بەسەردا فەرز ببێت. 
گرفتە كۆنەكان لە "عێراقی نوێ"دا، بەشێكی زۆری بۆ دوای پرۆسەی ئازادكردنی عێراق دەگەڕێتەوە.
هەر لەكاتی دامەزراندنی ئەنجوومەنی حوكم لە عێراقدا لەساڵی 2003، كاتێك ژمارەی كورسییەكان 25 بوو، شیعەكان مەرجیان ئەوەبوو، كە ژمارەی كەسایەتییە شیعەكان 13 كەسبێ لەكۆی 25 كەسایەتییەكەی ئەنجوومەنی حوكمدا، وەك ئاماژەیەك بۆ نیشاندانی زۆرینەیی شیعە لە عێراقدا.

                                                 ره‌زا شوان /  نه‌رویج   

 رۆژی شه‌ممه‌ (7 / 4 / 2012) له‌ شاری سلێمانی له‌ باشووری کوردستاندا.. به‌شی مێژوو له‌ زانکۆی سلێمانیدا. سیمینارێكیان به‌ ناونیشانی ( که‌رکوک کوردستانه‌ ) سازکرد. سه‌ره‌تا به‌ مارشی نه‌ته‌وه‌ییمان ( ئه‌ی ره‌قیب ) سیمیناره‌که‌ ده‌ستی پێ کرد. شانۆگه‌رییه‌ک و هه‌ڵپه‌ڕکێیه‌ک و چه‌ند چالاکییه‌ک پێشکه‌شکران. 

سه‌رۆکی په‌ڕله‌مانی کوردستان دکتۆر ( ئه‌رسه‌لان بایز) وته‌یه‌کی پێشکه‌ش کرد.. جه‌ختی له‌سه‌ر کوردستانیه‌تی که‌رکوک کرده‌وه‌.. وتی ئه‌مڕۆ چل ملیۆن کورد ده‌ڵێ که‌رکوک کوردستانه‌.. هه‌رگیز سازش له‌سه‌ر کوردستانیه‌تی که‌رکوک ناکه‌ین ئه‌وه‌شی وت ئه‌گه‌ر حیزبه‌ کوردستانییه‌کان له‌سه‌ر هه‌ندێ مه‌سله‌دا هاوڕا نین.. به‌ڵام هه‌موو لایه‌کمان له‌سه‌رکوردستانیه‌تی که‌رکوک و له‌سه‌ر جێبه‌جێ کردنی مادده‌ی( 140) به‌ گه‌ڕانه‌وه‌ی که‌رکوک و ناوچه‌ دابڕاوه‌کانی ترمان بۆ سه‌ر کوردستان هاوهه‌ڵوێست و هاوڕاین.. دکتۆر ئه‌رسه‌لان بایز داواشی له‌ لایه‌نه‌ ڕۆشنبیری و هونه‌رییه‌کان کرد.. که‌

ره‌زا شوان ـ نه‌رویج

له‌ ئه‌مڕۆدا، له‌ هه‌موو شوێنێکی ئه‌م جیهانه‌ به‌رینه‌دا. ته‌له‌فزیۆن بۆته‌ ده‌زگایه‌کی سه‌ره‌کیی هه‌موو ماڵان.. که‌ تێکڕای ئه‌ندامانی خێزانه‌کان ئالووده‌ی بوونه‌ و، به‌ ده‌نگ و ره‌نگ و جووڵه‌ ، سه‌رنجی گه‌وره‌کان و منداڵانی بۆ لای خۆی راکێشاوه‌. زۆربه‌ی داناکان ته‌له‌فزیۆن به‌ شاکارترین داهێنانی مرۆڤ له‌م سه‌رده‌مه‌دا ده‌زانن و، به‌ هۆیه‌کی زۆر گرنگی فێرکردن و وه‌رگرتنی زانست و زانیاری هه‌مه‌ره‌نگه‌ و فراوانکردنی ئاسۆی روشنبیری گشتی و، دانه‌بڕان له‌ شارستانی و له‌ پێشکه‌وتن داده‌نێن.. ئه‌وه‌ زۆر ئه‌سته‌مه‌ که‌ ته‌له‌فزیۆن له‌ ماڵاندا نه‌بێ یا دووربخرێته‌وه‌.. له‌ ماڵانی پاره‌دار و هه‌بوودا، سێ تا پێنج ده‌زگای ته‌له‌فزیۆن هه‌یه‌.. له‌ هۆڵی میوان ، له‌ ژووره‌کانی نووستندا، له‌ چێشتخانه‌دا ، له‌ ژووری کتێبخانه‌ و خوێندنه‌وه‌دا.

لە ئەنقەرەی پایتەخت و ناوەندی سیاسەتی توركیا، لە ژوورێكی پەرلەمانی ئەو وڵاتەدا دانیشتووم، ئەوەی لەبەرامبەریشم دانیشتووە، لەلای رای گشتی توركیا بە "كڕی بنبڕ" ناودەنرێت. زۆر بە وردی گوێ بۆ پرسیارەكانمان شل دەكات و وەڵام دەداتەوە. ئەو كەسە كەمال كلیچدار ئۆغڵو، سەرۆكی پارتی گەلی كۆماری CHP یە. سەرەڕای هەبوونی ژمارەیەكی زۆر سیاسەتمەداری بە ئەزموون لەنێو ئەو پارتەدا، بەڵام كلیچدار ئۆغلۆی دێرسمی توانی لە كۆنگرەی 26ی مانگی رابردوودا جارێكی دیكە كورسی سەرۆكی گشتی CHP وەربگرێتەوە.

جۆنا هانا

له‌ گۆشه‌كه‌ی رابردوومدا باسم له‌ ورده‌كارییه‌كانی ئه‌و ستراتیژییه‌ كرد، كه‌ ده‌كرێت په‌یوه‌ندییه‌كانی نێوان ئه‌مریكا و كورد قووڵتر بكاته‌وه‌. له‌كاتێكدا ستراتیژییه‌كی له‌وجۆره‌ ره‌نگه‌ كاتی بووێت، به‌ڵام ده‌توانی به‌شێوه‌یه‌كی سه‌ركه‌وتووانه‌ ده‌ست پێبكه‌یت، به‌وه‌ی ده‌ست له‌و سیاسه‌تانه‌ هه‌ڵبگرین كه‌ له‌ رابردوودا بووه‌ته‌ هۆی زه‌ره‌رگه‌یاند به‌و په‌یوه‌ندییه‌. له‌ كاتى سه‌ردانه‌كه‌ی ئه‌م هه‌فته‌یه‌ی مه‌سعود بارزانی سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، پێویسته‌ ئیداره‌ی ئۆباما جه‌خت له‌سه‌ر چه‌ند خاڵێكی گرنگ بكه‌نه‌وه‌:

چیدیكه‌ وه‌كو تیرۆرست مامه‌ڵه‌ له‌گه‌ڵ كورد مه‌كه‌ن: ئه‌وه‌ی جێگه‌ی سه‌رنجه‌، به‌پێی یاسای په‌نابه‌ران، ئه‌ندامانی دوو پارتی سه‌ره‌كی كوردستان كه‌ پارتی دیموكراتی كوردستان و یه‌كێتی نیشتمانی كوردستانن، وه‌كو

 رێبوار مه‌عروفزاده‌
مێژووی مرۆڤایه‌تی مڵمڵانێ و ناته‌باییه‌کی بازنه‌ییه‌ له‌ مرۆڤه‌وه‌ بۆ مرۆڤ،‌‌ که‌ له‌ ئاستی ورد و تاکه‌وه‌ له‌ نێوان ئه‌ندێشه‌ و کرده‌وه‌ی مرۆڤه‌کانه‌‌وه‌ به‌ره‌و ئاستی فره‌ و کۆمه‌ڵگه‌کانه‌‌وه‌ هه‌ڵده‌کشێ و له‌ نێوان ئایین، ئایدیۆڵۆژی و نه‌ته‌وه‌کان له‌ سه‌ر خاک، ده‌ریا و سامان و ده‌سه‌ڵات به‌رجه‌سته‌‌ و سه‌ر له‌ نوێ رووبه‌ڕوی مرۆڤ ده‌بێته‌وه‌. له‌ کات و شوێنی جیاجیادا له‌ سه‌ر بابه‌تێک ڵێدوان، نووسین و کرداری جیاواز هاتۆته‌ ئاراوه‌ و دواجار "هه‌قیقه‌ت"ی جیاوازیش به‌رهه‌م هاتوه‌. هه‌قیقه‌تی مێژوو بریتییه‌ له‌ رووبه‌ڕوبوونه‌وه‌ و به‌ نێویه‌کداچوونێکی به‌رده‌وامی نێوان خوا و مروڤ، ئاسمان و زه‌وی، خاک و ده‌ریا، ئایین و زانست، ئه‌خڵاق و سیاسه‌ت، داگیرکه‌ر و رزگاریخواز، ده‌سه‌ڵاتخواز و ئازادیخواز، مرۆڤکۆژ و مرۆڤدوسته‌کان. له‌ مێژووی نه‌ته‌وه‌ی کورددا به‌ شوێن هه‌قیقه‌تی قازی محه‌ممه‌د ده‌که‌وین،

ئامادە کردن و وەرگێڕان: چیا کوردستانی

حیزبی سیاسی بەرهەمی پێشکەوتنی گەشەکردنی کلتووری دێموکراتیانە لە کۆمەڵگادا و کلتووری حیزبیش وەک بەشێک لە سەرمایە و دەستکەوتەکانی هەر وڵاتێک ئەژمار دەکرێت. هەڵبژاردنی پارلمانی نۆهەم لە ئێراندا لە کاتێک دا بەرێوە دەچێت کە زۆربەی رێکخرا و حیزبەکان “بە تێکدەرو پێشێلکەری یەکیەتی نەتەوەیی” ناسێندراون.

ئەسڵی ٢٦ی یاسای بنەڕەتی کۆماری ئیسلامی دەڵێ: “حیزبەکان، کۆمەڵەکان، رێکخراو و دامەزراوە سیاسی‌و سینفی یەکان یان کەمایەتیە ئایینیەکان ناسراو و ئازادن.بەو مەرجەی کە لەگەڵ بنەماکانی سەربەخۆیی، ئازادی، یەکیەتی نەتەوە، رێوشوێنە ئیسلامیەکان بێنەوە و بنەمای کۆماری ئیسلامی لە ژێر پێ نەنێن. ناتوانرێ رێگری لە بەشداری کردنی هیچ کەس بگیرێ تێیایاندا یان بەزۆر بەشداری پێ بکردرێ تێیاندا.