بەختیار کەریم

^{”ئه‌گه‌ر هەموو مرۆڤایه‌تی جگه‌ له‌ یه‌ک كه‌س هاوڕا بوون و ته‌نها ئه‌و یه‌ک كه‌سه‌ ڕای پێچه‌وانه‌ی هه‌‌بوو، مرۆڤایه‌تی له‌ بێده‌نگکردنی ئه‌و یه‌ک كه‌سه‌دا، هیچ ڕه‌وایه‌تیه‌کی زیاتری نییه‌ له‌وه‌ی ئه‌و یه‌ک كه‌سه‌، ئه‌گه‌ر ده‌سه‌ڵاتی هه‌بوو، کۆی مرۆڤایه‌تی بێده‌نگ بکات.”}

جۆن ستیوارت میڵ 

^{بیریاری گەورەی ئینگلیز (جۆن ستیوارت میڵ) لە کتێبە بەناوبانگەکەیدا (دەربارەی ئازادی) پێداگری لەوە دەکات کە پێویستە ئازادیی دەربڕین بێ سنوور بێت، پێویستە چوارچێوەکانی ئەوەندە فراوان بن کە رێگە بە دەربڕینی هەموو رایەک بدرێت، تەنانەت قسە و رای پووچیش. چونکە دواجار ئێمە چۆن بزانین کام رایە بێ بنەمایە و کام رایە بەرگەی هەڵسەنگاندن و تاقیکردنەوە دەگرێت، ئەگەر فەزایەکی ئازادیی لەم جۆرەمان نەبێت؟  لە ساتەوەختێکدا ئێمە لە}

بێستون هةورامى

بةسةركةوتنى شؤرِشى ئيسلامى لةئيَران بة رِابةرايةتى ئيمام خومةينى لة1979ةوة بؤ2/ نيسانى /2015 پةيوةنديیةكانى ئةم ولاَتةو كؤمةلَگاى نيَودةولَةتى رِؤژ لةدواى رِۆژ بةرةو دوركةوتنةوة هةنگاوى ئةنا، بةلاَم كردة ديپلؤماسيةكانى حكومةتى تاران لةماوةى 36سالَى رِابردودا وايكرد ولاَتانى ئةوروپاو ئةمةريكا نةك هةرنةيانتوانى بةگوشارة ئابوريةكان لةهةموو جؤرة پيَشكةوتنيَك رِايبگرن بةلَكو تاران توانى خؤرِاگرى هةشت سالَ شةرِى لةگةلَ رژيَمى بةعس نيشانى جيهان بداو ئةو ئايدؤلؤجيةتةى هةيةتى هةناردةى ناو ولاَتانى پيَكهاتةى شيعة مةزةبى بكات ولةمةش گرنگتر بةرةو ئيَرانيَكى ئؤتؤمى هةنگاوبنىَ و بؤ ئةم مةبةستةش ولاَتانى زلهيَز بةسةر دوبةرةدا بؤ هاوپةيمانى و دژبةرى دابةش بكات و لةماوةى زياتر لة10سالَ بگرةو بةردةى رِيَكخراوى وزةى ئؤتؤمى جيهانى و كؤمةلَگاى نيَودةولَةتيدا دانوستان لةدواى دانوستان ئةنجامبداو خؤشى رِادةستى هيچ ياساو رِيَسايةكى كؤمةلَگاى نيَودةولَةتى نةكات!؟ سةرئةنجام دواين

بەهادین جەلال 

^{قسەكردن لەسەر ڕۆڵی میدیا ئەوەندەی بایەخدانە بە پاراستنی كۆمەڵگە و بەشداریی هاووڵاتیان لە پرۆسەی سیاسیدا، هێندە مەسەلەكە لەسەر ئەوە نییە میدیا چۆن كار دەكات، یاخود چۆن ڕووماڵی هەواڵ و ڕووداوەكان دەكات، یان دەسەڵات بە خۆمان بدەین پۆلێنی شێوازە جیاوازەكانی كاری ڕۆژنامەگەریی ئازاد بكەین، هەر بۆیە بە پلەی یەكەم بابەتەكە پەیوەستە بەو ئاراستەیەی كە چۆن میدیا دەبێتە فاكتەرێك بۆ كارلێكی خەڵك لەگەڵ ڕووداو و رەوشە سیاسییەكە و چۆن ئاراستەی ڕاستی بۆ پیشنیار دەكات، بۆ ئەوەی خەڵك لەناو پرۆسەی حوكمڕانیدا ڕۆڵی هەبێت، لێرەوە میدیا یان كاری ڕۆژنامەگەریی پرۆفیشیناڵ جیاوازە لە بەكارهێنانی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكانی وەك فەیسبووك و تویتەر كە هەموو هاووڵاتییەك دەتوانێت لەهەر ساتێكدا بیەوێت زانیاری لە ماڵپەری خۆی بڵاو بكاتەوە، بۆیە لەم حاڵەتەدا ئەگەر بەهۆی پێشكەوتنی تەكنۆلۆژیاوە، هەموو هاووڵاتیەكی ئاسایی نەك تەنیا پێداویستیی ڕۆژنامەنووسێكی كلاسیكی لەبەردەستدا بێت وەك}

رەزا شوان

^{چیرۆک کۆنترین و گرنگترین لقە لە لقەکانی ئەدەب، لە هەموو جۆرەکانی تری ئەدەب، باوتر و بڵاوترە .. چیرۆک هونەرێکی جوان و بەچێژ و خۆشە و، سوودێکی زۆر بە مرۆڤ دەگەیەنێت. چیرۆک لە هەموو کارە ئەدەبی و هونەرییەکانی تر زیاتر رەنگدانەوە و کاریگەری لەسەر ژیانی مرۆ لە ئەمڕۆ و لە داهاتوودا هەیە .. چیرۆک هۆکارێکی گرنگە لە هۆکارەکانی بڵاوکردنەوەی رۆشنبیری و زانست و زانیاری و فەلسەفە و رووەکانی شارستانی و پێشکەوتن، زیاتر لە هەموو جۆرەکانی تری ئەدەبی، هەست و نەست و دەروون و ويژدان و ئەندێشەی مرۆڤ دەبزوێنێت.} مێژووی سەرهەڵدانی چیرۆک، بۆ مێژووی بوونی مرۆڤ لەسەر زەویدا دەگەڕێتەوە، بۆ ئەو سەردەمەی کە مرۆڤ خێزانی پێکهێنا و، لە ناو ئەشکەوت و لە پەنای کەندەڵان و شاخەکان و، لەسەر دارە ئەستوور و بەرزەکاندا دەژیان و، رۆژانەش تا ئێوارە خەریکی راوکردنی نێچیر و کۆکردنەوەی بەری دار و گیاوگۆڵ بوونە، بژێوی ژیان و گوزەرانی خۆیان دابین کردوون، رۆژانە رووبەڕووی

خەڵات عومەر

ناوه‌ڕۆكی ڕێككه‌وتننامه‌ ئه‌تۆمییه‌كه‌، ئه‌وه‌نده‌ی له‌ ئاگربه‌ستێك ده‌چێت، نیو هێنده‌ له‌ پێكهاتن و ڕێككه‌وتن ناچێت

^{له‌ سه‌روبه‌ندی كرانه‌وه‌ی یه‌كێتیی شووره‌وی به‌سه‌ر دونیا و خۆرئاوادا، كاتێك گورباچۆف به‌و ئاڕاسته‌یه‌دا له‌ ئه‌مریكا نزیك ده‌بووه‌وه‌، له‌ هاوینی 1989دا له‌ زۆربه‌ی ساڵۆنه‌ سیاسییه‌كاندا ده‌وترا (ئه‌له‌كسه‌نده‌ر یاكوفلیف)ی ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسیی پارتی كۆمۆنیستی شوره‌وی (كه‌ له‌مێژ بوو لایه‌نگری كرانه‌وه‌ بوو به‌ ڕووی دیموكراسیه‌ت و ئه‌مریكادا) گوزارشت له‌ ڕوانینی ئه‌مریكا ده‌كات و له‌لای زۆربه‌ی نێوه‌نده‌ ده‌سه‌ڵاتدارییه‌كانی خۆرئاواش ئه‌و به‌و كه‌سه‌ داده‌نرێت كه‌ سیاسه‌تی (بیرۆستریكا) زامن ده‌كات. دیمه‌نه‌كه‌ له‌ ئێران ته‌واو پێچه‌وانه‌یه‌، چونكه‌ له‌و كاته‌دا كه‌ ئێران و ئه‌مریكا له‌ ڕێككه‌وتنه‌ ئه‌تۆمیه‌كه‌ نزیك ده‌بنه‌وه‌، له‌و كاته‌دا ڕه‌فسه‌نجانی ته‌ریك ده‌كه‌وێت و توندڕه‌وێكی ناسراو به‌ دژایه‌تیكردنی ئه‌مریكا و خۆرئاوای وه‌كو ئایه‌توڵا موحه‌مه‌د یه‌زدی ئه‌ستێره‌ی ده‌دره‌وشێته‌وه‌! ره‌فسه‌نجانی}

مەلا بەختیار

^{كۆنفرانسی دابڕان بەرەو رۆشنگەریی هاوچەرخ، هەروەكو پێشبینیمان دەكرد، كاردانەوەی لێكەوتەوە. كاردانەوەكان، ئایینی، مەزهەبی، ئایدیۆلۆژی‌و شەخسی-یش، بوون. لەم وتارەدا نامانەوێت وەڵامی كەس بدەینەوە. چونكە، هەموو ئەو رەخنانەی گوێمان لێبوو، یان ئەو بابەتانەی نوسراون، جگە لە تێنەگەیشتن لە بەرنامەی كۆنفرانسەكە، تەنانەت تێنەگەیشتنیش بوو لە ئەركی ئایین لەم سەردەمەی گۆڕانكاریەكاندا.} با لەم وتارەدا، ئاوڕێك لە ئاستی پێشكەوتنی سەردەم، لەڕووی كۆمەڵایەتی‌و زانستی‌و تەكنەلۆژیەوە، بدەینەوەو بەراوردی بە بێئاستی سەلەفیەكان، لە كاردانەوەكان بەرامبەر كۆنفرانسی دابڕان، بكەین. ئێمە دڵنیاین، ئەوپەڕەكەی دەهەیەكی تر، كاتێك نەوەی قۆناغی ناوەندی‌و دواناوەندی‌و زانكۆ، دوای گۆڕینی فەلسەفەی خوێندن بەرەو خوێندنی هاوچەرخ، پێدەگەن‌و تێدەگەن، ئەوسا ساغدەبێتەوە، كاردانەوەكان بەرامبەر بە دابڕان، چەند سەلەفییانە بوون. ئێمە پڕبەدڵا پێمانخۆش بوو لەتەواوی وڵاتانی