بە وێنە ... سەردانی بارزانی بۆ رووسیا
چاودێرانی ئەمریكی پێیانوایە سەرۆك كۆماری نوێی ئێران رەوشی كورد لەو وڵاتە باش ناكات و دەشڵێن لەنێو كاندیداكانی پۆستی سەرۆكایەتی، رۆحانی باشترینیان بووە بۆ دەربازكردنی تاران لەو گوشارە نێودەوڵەتیەی لەسەریەتی.
رۆژی هەینی رابردوو لە یازدەهەمین خولی هەڵبژاردنەكانی سەرۆك كۆماریی ئێراندا، ئێرانییەكان روویانكردە سندووقی دەنگدان و بەشێوەیەكی چاوەڕواننەكراویش حەسەن رۆحانی كاندیدی ریفۆرمخوازەكان بە بەدەستهێنانی رێژەی 50.71%ی دەنگەكان بووە نۆیەمین سەرۆك كۆماری ئەو وڵاتە.
رۆحانی زۆربەی كات بە سیاسەتوانێكی "میانڕەو" ناوبراوە و بە ئاشكراش رەخنەی لە سیاسەتەكانی مەحمود ئەحمەدی نەژاد، سەرۆكی ئێستای ئێران گرتووە.
ساڵی 2009 و لەمیانەی خۆپێشاندانەكانی ئێران كە پاش هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی كۆمار سەریهەڵدا، رۆحانی بە ئاشكرا پشتگیری لە خۆپێشاندەران كرد و رەخنەی لە حكومەت گرت كە دژی مافە رەواكانی خەڵك وەستاوەتەوە.
لەدوای ئاشكراكردنی ئەنجامی هەڵبژاردنەكانی ئەمجارە و سەرەڕای ئەوەی ولایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا تێبینی هەبوو لەسەر ئاستی شەفافیەت و شێوازی بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنەكە، بەڵام واشنتن رایگەیاند كە ئەوان ئامادەن راستەوخۆ گفتوگۆ لەگەڵ حكومەتی ئێرانی بكەن بە رابەرایەتی سەرۆكی نوێ.
یەكێك لە چاودێرانی ئەمریكی لەوبڕوایەدایە كە لەو هەڵبژاردنە سنووردارەی لەبەردەم ئێرانییەكاندا هەبووە، رۆحانی باشترینیان بووە، ئەمەش حەزی خەڵكی ئەو وڵاتە بۆ گۆڕان ئاشكرا دەكات.
لەوبارەیەوە د.پیتەر فیڤەر، مامۆستای زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی دوكی ئەمریكی بە (رووداو)ی گوت "ئێرانییەكان باشترین كەسیان هەڵبژارد لەوانەی لەبەردەستیان بوو، ئەمەش هێمایەكی ئاشكرایە بۆئەوەی كە خەڵكی ئێران دەیانەوێ وڵاتەكەیان رێگای خۆی بگۆڕێ و بەهیوای ئەوەن كە ئەو گۆڕینە ببێتە هۆی رزگاركردنی وڵاتەكەیان لەو قەیرانە نێودەوڵەتیانەی بەرەوڕووی بوونەتەوە".
بەڵام ئەو شارەزا ئەمریكییە پێشیوایە كە لەگەڵ ئەوەی هەڵبژاردنەكان زۆر سنووردار بووە "ئەگەر گۆڕانكاریش بكرێت، گۆڕانكارییەكی سیمبوڵی دەبێت و پێناچێت ئەم هەڵبژاردنە هەوڵەكانی ئەمریكا سەربخات بۆ هاتنە سەر دەسەڵاتی شەریكێكی میانڕەو و مۆدێرن".
رۆحانی بە سیاسەتمەدارێكی بە توانا و شارەزا ناسراوە و لەگەڵ ئەوەی چەندین پۆستی باڵای وەرگرتووە و نوێنەرایەتی وڵاتەكەی كردووە لە دانیشتنە نێودەوڵەتییەكان، ئەوە وایكردووە كە نازناوی "شێخی دیپلۆماسیەت"ی پێ ببەخشن.
رۆحانی لەكاتی هەڵمەتەكانی هەڵبژاردندا داخوازیی ریفۆرمخوازانی كوردی پەسەند كرد كە لە 10 خاڵ پێكهاتبوون و زۆر جەختی لەسەر ئەوەش دەكردەوە كە كە دەبێت لە ئێرانی نوێدا مافی هەموو كەمینە نەتەوەیی و ئاینییەكان رێزیان لێبگیرێ.
بەڵام هەندێك لە شارەزایانی رۆژئاوایی گەشبین نین بەوەی سەرۆك كۆماری نوێ بتوانێت رەوشی كورد و كەمینەكانی دیكەی ئەو وڵاتە باش بكات.
د. تۆماس ئەمبرۆسیۆ، مامۆستای زانستە سیاسییەكان لە زانكۆی نۆرت داكۆتای ئەمریكی و شارەزا لە پرسی كورد لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە(رووداو)ی گوت "سەرۆكی نوێی ئێران رووبەڕووی چەندین ئاستەنگی گەورەی ناوخۆیی و دەرەكی دەبێتەوە، لەوكاتەی خاوەنی دەسەڵاتی سەربەخۆ نییە بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئەو تەحەدایانە، بۆیە زۆر زەحمەتە سەرۆكی نوێ بتوانێت شتێك بكات بۆ باشكردنی رەوشی كورد لە ئێران لە داهاتوویەكی نزیكدا".
بڕیارە ئایەتوڵڵا عەلی خامنەیی رابەری شۆڕشی ئیسلامی ئێران لە 3ی ئابی داهاتوو ئەنجامی هەڵبژاردنەكان پەسند بكات و هەر هەمان رۆژیش بڕیارە سەرۆكی نوێ لەبەردەم پەرلەمانی ئێران سوێندی یاسایی بخوات.
لەیەكەمین دەركەوتنیدا لەپاش هەڵبژاردن، رۆحانی رایگەیاند كە هەوڵدەدات سەرجەم بەڵێنەكانی بباتە سەر و گوتیشی "وەفادار دەبم لە بەرامبەر ئەو بەڵێنانەی بە خەڵكی ئێرانم داوە".
هەموو ساڵێك بە نزیكبوونەوە لە مانگی رەمەزان، باسی دیاریكردنی یەكەم رۆژی مانگی رەمەزان دێتە ئاراوە، هۆكاری ئەمەش خۆئامادەكردنی هاووڵاتییانە بۆ ئەو مانگە.
ساڵانە وڵاتانی جیهان پاش و پێش دەكەون لە دیاریكردنی یەكەم رۆژی مانگی رەمەزاندا، بەتایبەتی لەنێوان هەردوو وڵاتی سعودییە، كە مەرجەعییەتی باڵای سوننەكانی جیهانە، هەروەها كۆماری ئیسلامیی ئێران كە زۆربەی هاووڵاتیانی شیعە لەگەڵ ئەو وڵاتە یەكەم رۆژووی مانگی رەمەزان دەگرن. ئەمەش لەكاتێكدایە كە بەپێی شەرع هەر ساڵێك 10 رۆژ مانگی رەمەزان دێتەپێش، بەڵام دواجار لەلایەن لیژنەی فتواوە بینینی مانگ دەبێتە پێوەر.
لەم بارەیەوە مەلا عەبدوڵڵا مەلا سەعید، سەرۆكی یەكێتیی زانایانی ئاینی ئیسلامی كوردستان، بە (رووداو)ی راگەیاند: "پێدەچێت رۆژی 9-7-2013 یەكەم رۆژی مانگی رەمەزانی پیرۆز بێت".
ئەم پێشبینییەی سەرۆكی یەكێتیی زانایانی ئاینی ئیسلامی كوردستان لەكاتێكدایە، كە ساڵی پار 20-7-2012 وەك یەكەم رۆژی مانگی رەمەزان دیاریكرا.
مەلا عەبدوڵڵا گوتیشی: "بۆ بەرزڕاگرتنی مانگی رەمەزان و كەڵك وەرگرتنی هاووڵاتیان لەو مانگە پیرۆزە،بەرنامەی تایبەتمان دەبێت "
20/06/2013
دوای راگەیاندنی ئەنجامەكانی هەڵبژاردنی سەرۆكایەتی كۆماری ئێران، بۆرسەكانی ئەو وڵاتە بەرزبوونەوە بەخۆوە دەبینێت و دوو رۆژە لەسەر یەك پشكەكانی ئەو وڵاتە بەرێژەی 2.5% بەرز دەبنەوە.
14/6/2013 لە كۆماری ئیسلامی ئێران لەنێوان شەش ركابەری هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی كۆمار، حەسەن رۆحانی، توانی بەرێژەی 50.72% پۆستی سەرۆك كۆماری ئەو وڵاتە بۆ خۆی مسۆگەر بكات.
هەر دوای ئەو بردنەوەیەش، بازاڕی ئاڵوگۆڕی دراوی بازرگانی بەرزبوونەوەی پشكی ئێرانی بەرێژەی 2% راگەیاند.
چاودێران پێیانوایە بردنەوەی رۆحانی لە هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی هاوكار دەبێت لە كەمكردنەوەی سزا ئابوورییەكانی رۆژئاوا بەسەر كۆماری ئیسلامیی ئێراندا.
جگە لەبەرزبوونەوەی پشكەكانی بازاڕی تاران، بەهای دراوی تومەنی ئێرانیش بەرێژەی سەدا حەوت بەرزبوونەوە بەخۆیەوە دەبینێت.
لەیەكەم وتاریشیدا حەسەن رۆحانی رایگەیاند: " كێشە ئابوورییەكانی ئێران لەپڕ چارەسەر ناكرێت و كەیسی ئابووریش یەكێك دەبێت لەو كەیسانەی بەرنامەی كاری دەسەڵات دەبێت".
رۆحانی رووبەڕووی كۆمەڵێك قەیران و بەرەنگاربوونەوە دەبێت، كە یەكێك لەوانە رێژەی هەڵاوسانی ئابووریی وڵاتە، كە گەیشتۆتە %30 رێژەی بێكاریش گەیشتووەتە 14% .
ئاژانسی هەواڵی ASNی نیمچە فەرمی بڵاویكردەوە سەرۆكی نوێو كۆمەڵێك كاندیدی پۆستەكانی حكومەت چەندین پرسیان تاووتوێ كردووە بۆ ئەوەی قەیرانی هەڵاوسان و بێكاریی لەگەڵ عەلی لاریجانی، سەرۆكی ئەنجوومەنی شورا گفتوگۆ بكەن، كە لەلایەن موحافیزكارانەوە كۆنترۆڵكراوە.
18/06/2013
ئێوارەی ئەمڕۆ كاترین ئاشتۆن بەرپرسی كاروباری دەروەوی یەكێتیی ئەوڕووپا بە یاوەریی شاندێك سەردانی هەرێمی كوردستانی كرد و لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر لە لایەن سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان و ژمارەیەك بەرپرسی سیاسی و ئیداریی هەرێمی كوردستانهوه پێشوازی لێ كرا. پاشان لەگەڵ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە هەولێری پایتەخت كۆبۆو.، له پاشان كۆتایی بە سەردانەكەی هێنا.
لەو كۆبوونەوەیەدا كە نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێم و عیماد ئەحمەد جێگری سەرۆكی حكوومەت و ژمارەیەك بەرپرسی ئیداری و سیاسیی هەرێمی كوردستان ئامادە بوون، سەرەتا بەرپرسی كاروباری دەرەوەی یەكێتیی ئەورووپا خۆشحاڵیی خۆی بۆ سەردانی كوردستان و دیدار لەگەڵ سەرۆك بارزانی نیشان دا و دەستخۆشیشی لەو پێشكەوتن و گەشەكردنە كرد كە لە هەرێمی كوردستاندا هاتووەتە ئاراوە و ئاماژەشی بەوە دا كە ئەو دەستكەوتانەی هەرێمی كوردستان بەدەستی هێناوە دوای نەهامەتی و كۆڵنەدانی زۆر هاتووەتە دی و خەڵكی كوردستان مافی خۆیانە دەستی پێوە بگرن و پارێزگاری لێ بكەن و بەرەو دواوە نەگەڕێنەوە.
لە بەشێكی دیكەی قسەكانیدا كاتریەن ئاشتۆن پێشوازی لە سەردانی سەرۆك وەزیرانی عێراقی فیدڕاڵ بۆ هەرێمی كوردستانی كرد و داوای كرد سەردان و دیالۆگ و لێكنزیكبوونەوە بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغدا بەردەوام بێت.
لای خۆیەوە سەرۆك بارزانی وێڕای بەخێرهێنانی بەرپرسی كاروباری دەرەوەی ئەورووپا و شاندی هاوڕێی، ئەو سەردانەی بە گرنگ و جێگەی بایەخ زانی و لەبارەی كێشەكانی هەرێم و بەغداوه كورتەیەكی لە مێژووی پەیوەندیی نێوان هەرێم و كوردستان لە دوای ڕاپەڕین هەتا سەردەمی ئێستا بۆ شاندی میوان باس كرد و لە بەشێكی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی گوتی: "گەلی كوردستان حەزی لە دیموكراسی و پێشكەوتن و پێكەوەژیانە و ئەو سەقامگیرییەی لە كوردستان لە ئەنجامی ئاشتیخوازیی و خۆپارێزیی گەلی كوردستان بووە لە تۆڵە و توندوتیژی. ئەو كێشانەش كە ئێستاكە لە عێراقدا سەریان هەڵداوە لە ئەنجامی پابەندنەبوون بووە بە بنەماكانی شەراكەت و پێكەوەژیان".
وزە و سیاسەتی نەوتیی هەرێم بەشێكی دیكەی گفتوگۆكانی ئەو كۆبوونەوەیە بوون و هەر لەو دانیشتنەدا بەڕێز نێچیرڤان بارزانی ڕەهەندە گشتییەكانی سیاسەتی ووزەی حكوومەتی هەرێمی كوردستانی بۆ شاندی میوان شی كردەوە و هێمای بەوەدا كە سیاسەتی نەوتیی هەرێم هیچ جۆرە ناكۆكییەكی لەگەڵ دەستووری عێراقی نەبووە و بڕوامان وایە داهات و دەرامەتی نەوت موڵكی هەموو پێكهاتەكانی عێراقە. لە بەرانبەریشدا كاتریەن ئاشتۆن ستاییشی هەنگاوەكانی هەرێمی كوردستان كرد كە پشت بە ڕێچكە و بنەماكانی یاسایی و دەستووری دەبەستن.
جینۆسایدی گەلی كورد و بارودۆخی سیاسیی ناوچەكە و قەیرانی سووریا و كێشەی پەنابەرانی سووریا چەند تەوەرێكی دیكەی كۆبوونەوەكە بوون و تێیدا سەرۆك بارزانی بە بهرپرسی كاروباری دەرەوەی ئەوڕووپای ڕاگەیاند كە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی لە ئاست یارمەتیدانی ئاوارەكانی سووریا لە هەرێمی كوردستان كەمترخەمی نواندووە و داوای كرد كە لە كاناڵی خۆیانەوە گوشار بۆ وڵاتان و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی بهێنن یۆ ئەوەی بایەخی زیاتر بە یارمەتیدانی ئاوارەكانی سووریا لە هەرێمی كوردستان بدەن و هەروەها سەرۆك بارزانی داوایشی لە كاتریەن ئاشتۆن كرد كە هەموو هەوڵەكانی بخاتەگەڕ بۆ ئەوەی لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی ئەنفال و كیمیاباران و نەهامەتییەكانی گەلی كوردستان بەجینۆساید بناسرێن.
لە وەڵامی ئەو داوایانەی سەرۆك بارزانیدا بەرپرسی كاروباری دەرەوەی یەكێتیی ئەوڕووپا بەڵێنی دا كە داوای ناساندنی جینۆسایدی گەلی كورد بە شوێنی مەبەست بگەیێنێت و هەروەها سوپاسی هەرێمی كوردستانیشی كرد بۆ حەواندنەوەی ئەو ژمارە زۆرەی پەنابەری سووریا و ڕاشیگەیاند یەكێتیی ئەوڕووپا بەدوای بوارێكدا دەگەڕێ بۆ ئەوەی بە جددی یارمەتیی ئەو پەنابەرە سووریانە بدات كە لە هەرێمی كوردستاندا نیشتەجێ بوونە.
دوای كۆبوونەوەكەش كاتریەن ئاشتۆن له لێدوانێكیدا پەیامێكی ئاراستەی خەڵكی هەرێمی كوردستان كرد و گوتی: "شهرهفێكی گهورهیه بۆ من كه ئهمڕو لێرهم له ههولێر. كۆبونهوهیهكی باش و چڕوپڕم لهگهڵ سهرۆكی ههرێم و سهرۆك وهزیرانی ههرێم ههبوو، دهرفهتمان ههبوو باسی بارودوخی عێراق بكهین، باسی گرنگیی بهرهوپێشچوونی ئهم ووڵاته گهورهیه بكهین، ههروها باسی ناوچهكه بكهین، بهتایبهتیش لهسهر مهسهلهی سووریا. دهمهوێت زۆر سوپاسی سهرۆكی ههرێم و سهرۆك وهزیرانی ههرێم بكهم بو پێشوازیكردنیان له من و زۆر به پهرۆشهوه چاوهڕوانی ئهوه دهكهم كه دووباره سهردانی ئێره بكهمهوه. دهمهوێت ئهوهش به ههموو خهڵكی ئهم ههرێمه بڵێم كه شهرهفێكی زۆر گهوره بووه بۆ من كه ههندێ كات لێره بهسهر بهرم".
.پاشان بەرپرسی كاروباری دەرەوەی كۆتایی بە سەردانەكەی بۆ هەرێمی كوردستان هێنا و لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی هەولێر لە لایەن نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی حكوومەتی هەرێمی كوردستانهوه بەڕێ كرا.
pna
18/06/2013
نوێنەری ریفۆرمخوازەكانی كورد لە رۆژهەڵاتی كوردستان رایدەگەیەنێت خەڵكی رۆژهەڵاتی كوردستان گوێیان بە داخوازیی حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان نەداوە، كە داوایان كردبوو بەشداریی هەڵبژاردن نەكەن.
د.جەلال جەلالیزادە، نوێنەری ریفۆرمخوازەكان لە رۆژهەڵاتی كوردستان بە (رووداو)ی راگەیاند: "دەنگدانی كورد بە رۆحانی، خاڵێكی گرنگە لە مێژووی خەباتی گەلانی ئێران بەتایبەت گەلی كورد، دەسەڵاتداریی هەشت ساڵەی ئەحمەدی نەژادیش ئەوەی دەرخست، كە بارودۆخی گەلانی ئێران بارودۆخێكی خراپ بوو".
گوتیشی: "بەداخەوەم بۆ پێشنیازی حیزبەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان، كە لە هەر خولێكی هەڵبژاردن لە ئێران داوا لەخەڵك دەكەن بایكۆتی بكەن، بەڵام دیارە كە بەشداریی كورد لە هەڵبژاردنەكاندا ئەوە دەردەخات كە گەل وەڵامی ئەرێنی بە داخوازیی ئەوان نادات".
رۆحانی، داخوازیی ریفۆرمخوازەكانی كوردی، كە لە 10 بەند پێكدێت پەسند كردووە، پێیشیوایە كە دەبێ مافی هەموو كەمە نەتەوەكان رێزی لێ بگیرێ.
یازدەیەمین خولی هەڵبژاردنی سەرۆك كۆماری ئێران لە رۆژی 14/6/2013 بەڕێوەچوو، كە تێیدا حەسەن رۆحانی، كاندیدی ریفۆرمخوازەكان بە بەدەستهێنانی رێژەی 50.71% بووە سەرۆك كۆماری ئێران.
رۆحانی كەسایەتییەكی نزیكی ئایەتوڵا هاشمی رەفسەنجانییە، 16 ساڵ سەرۆكی ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوەیی ئێران و بەرپرسی پێشووتری دەستەی دانوستانكاری ئەتۆمی ئێران لەگەڵ رۆژئاوا بووە. رۆحانی بەپێچەوانەی زۆربەی ئەو كاندید و سەرۆك كۆمارانەی تاوەكو ئێستا هاتوونەتە سەر دەسەڵات، پێیوایە كە دەبێ دەرفەتی باشتر بۆ بەشداریكردنی ژنان لە كایە جیاوزەكانی ژیان بڕەخسێ.
17&06/2013
سەرۆكی هەرێمی كوردستان، مەسعوود بارزانی، بەمەبەستی بەشداریكردن لە كۆنگرەی ئابووریی جیهانی سانبترسبۆرگ، سەردانی وڵاتی رووسیا دەکات.
سەرچاوەیەك لە سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان ئەمڕۆ دووشەممە، بە (رووداو)ی راگەیاندووە: "مەسعوود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لە چەند رۆژی داهاتوودا سەردانی رووسیا دەكات بەمەبەستی بەشداریكردن لە كۆنگرەی ئابووریی جیهانی سانبترسبۆرگ".
بە گوتەی سەرچاوەكەی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان، ئەمە بۆ یەكەمجارە بەرپرسانی كورد بانگهێشتی ئەو كۆنگرەیە دەكرێن، كە هاوشێوەی كۆنگرەی "داڤۆس"-ەو " بە تایبەتیش مەسعوود بارزانی بانگهێشت كراوە".
كۆنگرەكە 19ی ئەم مانگە دەستپێدەكات و چەندین كەسایەتیی گرنگ و سەرۆكانی وڵاتان بەشداریی تێدا دەكەن. بەپێی سەرچاوەكەی نووری مالیكی، سەرۆكوەزیرانی عێراقیش بانگهێشت كراوە.
17/06/2013
وهزارهتى ناوخۆى حکوومهتى ههرێمى کوردستان دەربارەی هەواڵی داخستنی سنووری نێوان ههرێمى کوردستان و ڕۆژاواى کوردستان ڕایدەگەیەنێت، حکوومهتى ههرێمى کوردستان ڕێگه نادات ئهو دهروازهیهى سنوور بۆ بهرژوهندیى لایهنێکى دیاریکراو به کار بهێنرێت؛هاوکات دەڵێت، سیاسهتى خۆسهپاندنى بهزۆر بهسهر لایهنهکانى دیکهى ڕۆژاواى کوردستاندا، کارێکى دروست نییه.
دەقی ڕاگەیەنراوەکەی وهزارهتى ناوخۆى حکوومهتى ههرێمى کوردستان:
ههندێ له کهناڵهکانى ڕاگهیاندن؛ بهشێکیان له بهیاننامهیهکى کۆما جڤاکێن کوردستان KCK بڵاو کردووهتهوه که تیایدا باس له داخستنى خاڵى سنووریى نێوان ههرێمى کوردستان و ڕۆژاواى کوردستان دهکات، لهوبارهوهیه ڕایدهگهیهنین که:
1- حکوومهتى ههرێمى کوردستان ڕێگه نادات ئهو دهروازهیهى سنوور بۆ بهرژوهندیى لایهنێکى دیاریکراو بهکار بهێنرێت بۆ بههێزکردنى پێگهى خۆى، بهتایبهتیش ههرچى کۆمهک و هاوکارییه لهوێوه دهرباز دهبێت.
2- سیاسهتى خۆسهپاندنى بهزۆر بهسهر لایهنهکانى دیکهى ڕۆژاواى کوردستاندا، کارێکى دروست نیه و حکوومهتى ههرێمى کوردستان نابێته بهشێک لهو سیاسهته بهوهى ڕێگه بدات دهروازهى سنوور بۆ جێگیرکردنى ئهو مهرامه بهکار بهێنرێت.
3- پهیڕهوکردنى چهواشهکارى و تۆقاندن و ڕاوهدوونان و گرتنى ئهندام و کایرانى لایهنهکانى دیکه، دووبهرهکى و لێکترازان و کاریگهریى خراپى لێ دهکهوێتهوه.
4- دهروازهى سنوور؛ تهنیا بۆ حاڵهته مرۆییهکان دهکرێتهوه، تاکو لێکگهیشتن و گهڕانهوه بۆ کۆدهنگیى سهرجهم لایهنهکان؛ بڕیارى لهسهر دهدرێت.
وهزارهتى ناوخۆى حکوومهتى ههرێمى کوردستان
15ى حوزهیرانى 2013
حەسەن رووحانی لە ساڵی ١٩٤٨ لە ئێران لە دایک بووە
رووحانی چەندین پۆستی سەربازی و ئەمنی و دیبلۆماسی وەرگرتووە
ئەندامی دەستەی ئەنجوومەنی شارەزایانی دەست نیشانکردنی رابەر .
ئەندامی ناوەندی دیاریکردنی ناوەندی بەرژەوەندییەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران.
ئەندامی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئێران
بەرپرسی سەنتەری ستراتیژی و توێژینەوەی ئێران.
.جێگری سەرۆکی ئێران لە ئەنجومەنی شورای ئیسلامی ئێران و هەروەها ئەمینداری ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی بووە لە ساڵی ١٩٨٩-٢٠٠٥ لە خولەکانی چوارو پێنج.
دانوستانکاری بەتوانای ئێران بووە لەگەڵ یەکێتی ئەورووپا و وڵاتانی پێنچ کۆ یەک.
حەسەن رووحانی کەسێکی تەنها ئومێدی ریفۆرمخوازەکانە،
بەهۆی سەرکەوتنە دیبلۆماسێکانی تایبەتی لە دانوستانەکانی چەکی ئەتۆمی و سیاسەتی دەرەوە رووحانی بە شیخی دیلۆماسی ناسراوە، ئەو توانی متمانە بۆ دایەلۆگ بگەرێنێتەوە بەمەش نەهییشت دۆسییەی ئەتۆمی وڵاتەکەی بگاتە ئەنجوومەنی ئاسایش لە نەتەوە یەکگرتووەکان.
رووحانی لە سیاسەتی دەرەوەدا دەیەوێت ئاشتەواییەک لە نێوان پرۆگرامی ئەتۆمی و سزای نێودەوڵەتیکان دروست بکات، رووحانی لە سیاسەتی دەرەوەدا چەخت لەسەر کۆتای هێنان بە کۆشەگیری نێو دەوڵەتی ئێران دەکات
کۆماریخواز, ناوەندی هەوال/ رۆژهەلاتی کوردستان: بە پێ هەوالی گەیشتوو لە شارەکانی کوردستان، سەرەرای ئەوەی لایەنەکانی ئۆپۆزیسیۆن بایکۆتی فەعالی هەلبژاردنەکانیان کردبوو، بەلام بەۆ حالەش، وەک لە ئاکامی هەلبژاردنەکان دەردەکەوێت، خەلکانێکی زۆر لە شارەکانی کوردستان، بە پێی ئیرادەی سیاسی و سوودەرگرتن لە مافی مشارکەتی سیاسیان، بەشداری هەلبژاردنەکانی شوورای شار و گووند و سەرۆک کۆمارییان کردووە، کە بە گوێرەی ئاخرین ئامار و زانیارییەکانی گەیشتوو لە چەند شاری کوردستان، :لیستی :براوەی هەلبژاردنەکانی شوورای شارەکان بەچەشنی خوارەوە راگەیەندراون
سەردەشت:
١. شۆڕش مەعرووف زادە
٢: ستارە فەتاحپوور
٣. وریا حەسەنپوور
٤. مستەفا بەرتافتە
٥. رەئووف شەریفی
٦. هەژار نەباتی
٧. حوسێن مستەفاپوور
پیرانشار:
١. سەید ئەنوەر حوسێنی
٢. شلێر خاکی
٣. ئامینە بایەزیدی
٤. خالید نەجمی
٥. عومەر مەندی
٦. مەسعوود ئەمیرعەشایری
٧. ئەمیر سلێمانی
٨. عومەر ئەحمەدئاقایی
٩. سەلیم نادری
بۆکان:
١. بەیان عەبدوڵازادە
٢. کازم ئابام
٣. ئەمیر نەسری
٤. فارووق کەتانی
٥. مەنسوور شێرزاد
٦. ئەسعەد حوسێن زادە
٧. محەمەد دوکاندار
٨. خالید تەهازادە
٩. محەمەدسادق مام سەیدە
١٠. تەها ساڵحی
١١. سلێمان فەیزی
بانە:
۱. شهوبۆ محهمهدیانی
۲. وریا وسووقی
۳. مستهفا شههیدی
۴.فهریده مهولهوی
۵. سهعدوڵا عهزیزپوور
۶. بههائەدین ئارام
۷. سیامهک بهستامی
۸. سامان مێهران
۹. محهمهدعهلی مۆسلێمی
مەریوان:
١. لوقمان کەریمی زادە
٢. مۆژگان محەمەدی
٣. ئاسۆ باباخانی
٤. عەبدوڵا داسبەرزین
٥. حەمزە حەمیدی
٦. ئێحسان سەجادی
٧. کاوە باخیشی
٨. ئومێد حەیدەری
٩. سۆران حوسێنی
١٠. لادەن ئەسمایی
١١. جەماڵ عەزیزیانی فەر
پاوە:
١. حەیدەر ئیسلامی نییا
٢. مەهدی عەبدی
٣. ئاشنا لوتفوڵاهی
٤. شیرزاد سەفەری
٥. محەمەدفارووق یۆسفی
٦. ئازاد حسێنی
٧. کەیهان محیەدین
قەسری شیرین:
١. سیامەک ئیلیاسپوور
٢. روحوڵا مورادی
٣. فەریبۆرز زەنگەنە
٤. سەید محەمەدرەزا تەیاری
٥. حسێن حسێن زادە
کەرەند:
١. عەلی میرزا سەلیمی
٢. شادمان کەشکوولی
٣. جەلال سەفەری
٤. سەعید حسێنی
٥. فەرهاد خەسرەو
هەرسین و بیستوون:
١. لەتیف مورادی
٢. هیدایەت خانیزادە
٣. مەرزیە میرزائەحمەدی
٤. رۆستەم ئوستادئابادی
٥. ئیلاهە رۆستەمی
٦. رەحید رەشیدی
٧. روحوڵا قوربانی
٨. شکووفە دووستی
٩. مەهدی وەیسی
کەنگاوەر:
١. محەمەد بەدری
٢. مەنسوور رەحمەتی مێهر
٣. ئەحمەد پەروانە
٤. ئەردەشیر مەولایی
٥. ئیرەج فیرووزئابادی
٦. کیانووش رۆشەنی
٧. ئیرەج محەمەدی
٨. عەلی ئاقایی
٩. عەبباس رەحمەتی
شنۆ:
١. موتەلیب بەلەدی
٢. عەلیرەزا محەمەدنەژاد
٣. رەشید ئیسفەندیاری
٤. کاوە سەعیدی
٥. موسلیم ئەمینی
٦. سەیدکازم ئیلاهی
٧. جەماڵ حاجی زادە
٨. سەدیق پەیغامی
٩. فەخرەدین میناپوور
ماکۆ:
١. عەلی خادمنەژاد
٢. واحید داداش زادە
٣. مەهدی ئەحمەدی
٤. وەلی ئیمامی
٥. وەحید زەیناڵ زادە
٦. محەمەد هیمەت زادە
٧. ئەحمەد وەلیزادە
٨. حەسەن هاشم زادە
٩. عەلی ئیسماعیل زادە
١٠. لالە سەمەدپوور
بازرگان:
١. رەزا جەعفەرپوور
٢. عەزیز عەلی ئەکبەرزادە
٣. محەمەد حەبیب زادە
٤. مەجید یوسفیان
٥. محەرەم تووپ داشی
٦. وەحید حاجی زادە
٧. جەعفەر عەزیمی قیاکەندی
سەلاسی باوەجانی[تازەئاوا]:
١. فاتح رەحیمی
٢. ئەسعەد وەیسی
٣. کەماڵ ئەمینی
٤. حەسەن سۆهراب
٥. جەعفەر تەیمووری
٦. حەسەن رەحیمی
٧. ئێحترام کاکەیی
بیجاڕ:
١. مورتەزا خدمەتی
٢. یەعقووب کەبودوەندی
٣. ئەفشین کازمی
٤. سەید موسلیح بەرزەنجە
٥. فەرزاد میرانی
٦. ئەیوب سالاروەندیان
٧. سارا ئەلوەندی
نەغەدە:
١. سەیدمەهدی عەلەوی
٢. وەلی بابووسە
٣. ئاراستە پوورزەمان
٤. ئیرەج سلێمان زادە
٥. نیعمەتوڵا قاسمی
٦. عەلی باقری
٧. شیرین سەعیدی
٨. رەسووڵ سیامی
٩. رەزا ئاقایی
١٠. فەرشید دەیلەمقانی
١١. ئارەزوو حەسەنزادە
١٢. جەلال توڕابی
١٣. تەها مەعرووف زادە
قوڕوە:
١. سەیدزارا مووسەوی جەم
٢. لەیلان عەبدولمەلکی
٣. نێرگز میهەمی
٤. محەمەدهادی مرادیانی
٥. غوڵامڕەزا خەسرەوی
٦. جەمیل میهەمی
٧. یونس مەلکی
٨. عەلی ئەکبەر عەبدولمەلکی
٩. شارام عەبدولمەلکی
١٠. ئیبڕاهیم خەسرەوی
١١. یەحیا رۆستەمی
سونقوڕ:
١. حوجەت بیگلەری
٢. جەواد پەروینی
٣. سومەیە بەنی عامریان
٤. زەهرا جاهیدی
٥. هادی فەرهەنگ نیا
٦. جەماڵ کورکری
٧. رەزا سەنجەری
روانسەر:
١. شەهریار وەیسی
٢. کەژاڵ رۆستەمی
٣. رەزا لوتفی
٤. تەیموور سەیدمرادی
٥. ئێران موزەفەری
٦. نەبی کەرەمی
٧. محەمەد فەتحی
تیکاب:
١. ئەبولفەزل فەرەجی
٢. کامیل رەحیمی
٣. سەیدئەسعەد سەیدی
٤. نەسرین چراغتەپە
٥. بێهنام قاسملوو
٦. مەجید لوتفی
٧. مەجید ئەنساری
چاڵدران:
١. هاشم بابایی
٢. محەمەد مەلکی
٣. جەماڵ پوورمەهی
٤. تەقی ئاهەنگەری
٥. محەمەد رەجەبی
پۆلدەشت:
١. سۆهراب سادق زادە
٢. محەمەدرەزا مەمی زاد
٣. عەلی عەرەبلووی موقەدەم
٤. سەفەر سەلیمی
٥. عەلی عەزیم زادە
کرماشان:
١. کامران مەلکی
٢. مووسەوی ئۆجاق
٣. مازیار رەزایی
٤. جەواد جەعفەری
٥. نەبی کەمەری
٦. کیومەرس محەمەدی
٧. سالار ئەحمەدزادە
٨. غوڵامڕەزا ئەمیری
٩. غوڵامڕەزا باقری
١٠. فەرەیدوون ئەحمەدی
١١. بێهرووز رۆستەمی
سنه:
١. یۆسف ئەسەدی
٢. سەیدبەهائەدین حوسێنی
٣. جەلال شەریعەتی
٤. سەیدئەنوەر رەشیدی
٥. فەرزاد هیلالی
٦. غەریب سەجادی
٧. وەفا ئەسلانی
٨. زەهرا ئاوجیان
٩. ئەسعەد فەتاحی
١٠. فەردین زەمانی
١١. ماشائەڵا رەزایی
١٢. لەیلا فرووتەن
١٣. سەیدکەماڵ حوسێنی
مهاباد:
١. کامڕان عەلیزادە ئازەر
٢. محەمەد ئیبڕاهیمی
٣. یۆنس قۆیتاسی
٤. کاوە خزری ئەقدەم
٥. سەیدرەئووف سەیدی
٦. سەیدعەباس حوسێنی
٧. کامران یەزدانیفەر
٨. سلێمان جەنگەڵی
٩. ئومێد خزری
١٠. سەیدرەسووڵ نەبەوی
١١. کوردستان خۆشی
سەقز:
١. هیوا نەعمانی
٢. چنوور رەحیم زادە
٣. ئەفشین عەزیزی
٤. سەردار دووغی
٥، ئەمین وەفادار
٦. محەمەد کیانی
٧. ئیسماعیل تەیفووری
٨. محەمەد باغبانی
٩. ئەسعەد شاهی
١٠. باقی رەحمانپوور
١١. نیزام غەفاری
رەبەت:
١. مەعمەڵ تۆفیقی
٢. جەعفەر قادری
٣. سەلاح محەمەدی
٤. عەبدوڵرەحمان مەحموودیان
٥. ئەحمەد نەبیزادە
٦. کاوە ئەمینی
٧. سەیدرەحمان محەمەدی
٨. خزر عەبدوڵاهی
دێگولان:
١. سەتار مورادی
٢. سەباح قاسمی بگەجان
٣. سەیدجەماڵ حوسێنی
٤. محەمەدسدیق ئەحمەدی
٥. کامڕان رەحیمی
٦. هادی محەمەدی بلبانئاباد
٧. تۆفیق خودامرادی
سەرواباد:
١. ئەمیر وەزیری
٢. سەباح محەمەدی
٣. ئومید وەزیری
٤. سیوان بەهرامی
٥. لایق عەبدوڵاهی
٦. سۆران مەحموودی
٧. سەلاح فەرزین
دیواندەرە:
١. ناسح عەبدی
٢. جەلال عەلەوی
٣. جەماڵ میرزایی
٤. جەمشید نیازی
٥. ئەحمەد چوپانی ئاڵتوون
٦. ئیرەج سۆهرابی
٧. هەژیر عەلەوی
٨. فەرەیدوون ئاقایی
٩. سیروان شناوەری
١٠. سەعید عەلەوی
شاهۆ:
١. بێهرووز مەحموودی
٢. بەرزان حوسێنی
٣. بێهزاد ئەعزەمی
٤. ئاکۆ رەحیمی نەژاد
٥. سەردار خەسرەوی
٦. ئیسحاق ئەحمەدی
٧. محەمەد ئاقانادری
قەرەزیائەدین:
١. یاسر جەوادپوور
٢. حەمید حاجیزادە
٣. مەهدی عیبادی
٤. روباب قوڵیزادە
٥. حوسێن مووسازادە
٦. روحوڵا حەسەنپوور
٧. پەرویز حوسێن زادە
میاندواو:
١. رەحیم حاجی زادە
٢. جەهانگیر قاسم زادە
٣. مەعسوومە خەلیل زادە
٤. قودرەت موقتەدەری
٥. مەنوچێهر شەریفی
٦. ئیسلام نووریزادە
٧. مورتەزا نەجەفی
٨. فەرزاد مشکینی
٩. ئەحمەد رۆستەمی
١٠. روقیە خدنگان
١١. ئەسکەندەر سەجادی
میراوێی سەردەشت:
١. محەمەد حوسێن زادە
٢. ئیبڕاهیم ئەحمەدی
٣. سلێمان بەنایی
٤. قادر حوسێن زادە
٥. محەمەد مونسەریف
٦. خالید فرووزەندە
٧. عەبدوڵا عەبدوڵازادە
٨. خزر ئیسماعیلی
سەڵماس:
١. تەوحید زاکری
٢. میرنەقی رەسووڵی سادقیانی
٣. مەسعوود حاجی عەلیلوو
٤. جەواد سەعیدنیا
٥. ناهید حاتەمزادە
٦. فەرشید تەمرزادە
٧. رەزا رەجەبی قەرەشڵاقی
ئیلام:
١. موزەفەر میرزاد
٢. فاتمە میرزابەیگی
٣. سادق نوورمحەمەدی
٤. حوجەت شاکیان
٥. عەبدلنوور نیکخالق
٦. ئەیوب غیاسی
٨. یەزدان قوبادیان
٩. حوجەت حەسەنزادە
١٠. حوسێن جۆکار
١١. عەباسی شیری
دێهلۆران:
١. ئێحسان یۆنسی
٢. محەمەد رەحیمی
٣. محەمەد سەمووری
٤. موراد مورادی موقەدەم
٥. عیسا رەزایی
٦. حەسەن مورادی
٧. مۆحسێن زەوار
ورمێ:
١. سەیفوڵا ئابیار
٢. موجتەبا ئازادی
٣. مێحراب ئاقاپوور
٤. رەزا ئیبراهیم زادە قەڵاجۆقی
٥. سەجاد ئیبڕاهیمی
٦. بێهرووز ئیحتشام فەر
٧. ئەکبەر محەمەدپوور
٨. مەهناز ئەحمەدیان
٩. مووسا ئیسماعیلی هولاسوو
١٠. مەحموود ئەشتەری
١١. جەعفەر ئەشرەف رەزایی
١٢. هووشەنگ ئەشرەفی
١٣. رەسووڵ ئەسغەرزادە مەجدئازەر
١٤. عادڵ ئەعزەم نەهر
١٥. رەسووڵ ئەقدەمی
خۆی:
١. محەمەدرەزا مەحبووبی
٢. فەریدە واحیدی
٣. ئیبڕاهیم ئاهەنگەری
٤. سەیدفەتاح کەبیری
٥. سەجاد چێهرەئارا
٦. غوڵامعەلی شەریف
٧. عەزیز زەیناڵی
٨. مەعسوومە کەریمی
٩. لەیلا مەکاری
١٠. مێهران گەڵوانی
١١. عەلیرەزا فەتحی
کامیاران:
١. ناسر کەریمی
٢. سەهەند پەرویزی
٣. کاوە سادقی
٤. بێهزاد نیگەهداری
٥. خەسرەو ئیبڕاهیمی
٦. بەدیع قوربانی
٧. هیوا مستەفاپوور
٨. ئەردەشیر موتیعی
٩. خەلیل عەزیزی
تێبینی: بەشێک لە ئامارەکان نافەرمین و ئەگەری ئەوەیان تیدا هەیە کە گۆڕانیان بەسەردابێت.
15/06/2013
کۆماریخواز ناوەندی هەوال/ بۆکان: بە پێ هەوالی گەیشتوو لە شاری بۆکان، سەرەرای ئەوەی لایەنەکانی ئۆپۆزیسیۆن بایکۆتی فەعالی هەلبژاردنەکانیان کردبوو، بەلام بەۆ حالەش وەک لە ئاکامی هەلبژاردنەکان دەردەکەوێت، خەلکانێکی زۆر لە شارەکانی کوردستان بەشداری هەلبژاردنەکانی شوورای شار و گووند و سەرۆک کۆمارییان کردووە، کە بە گوێرەی ئاخرین ئاماری گەیشتوو لە شاری بۆکان، رێژەی بەشداری خەلکی ئەم شارە لە هەلبژاردنەکانی سەرۆک کۆمارییدا، بەچەشنی خوارەوە گووزاریش دراوە :
روحانی: 58149
قالیباف: 5960
رضایی:5278
جلیلی: 3631
ولایتی:2045
غرضی:1060
باطله: 11922
15/06/2013
راوێژكاری راگەیاندنی سەرۆكی پەرلەمانی كوردستان رایگەیاند، ئەمڕۆ سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان نامەكەی مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستانی لەبارەی پڕۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستان بەدەست گەیشت.
تارق جەوهەر گوتیشی:" نامەکەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ پەرلەمان وەڵام وپێیشنیاز و تێبینیەكانی سەرجەم حیزب و لایەنە كوردستانییەكانی لەبارەی پڕۆژەی د ەستووری هەریم لە خۆگرتووە".
راشیگەیاند:" كە رۆژی یەكشەممەی داهاتوو سەرۆكایەتی پەرلەمانی كوردستان لەبەر رۆشنایی ناوەڕۆكی نامەكەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، وەڵام و تێبنیی و پێشنیازی لایەنە سیاسییەكان، دیراسەی ئەم بابەتە گرنگە دەكا، بۆ ئەوەی بەپێی رێوشوێنی یاسایی كاری پێویستی لەسەر بكرێت".
لە25 ی ئایاری 2013 مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەنامەیەكدا كە ئاراستەی سەرجەم حزب و لایەنە كوردستانییەكانی كردبوو داوای لێكردبوون، تێبینی وپێشنیازەكانیان لەبارەی پڕۆژەی دەستووری هەرێمی كوردستان بخەنەڕوو.
rudaw
14/06/2013
سەعات ٨ی بەیانیی ئەمڕۆ هەینی، بنکەکانی دەنگدان لە ئێران بۆ هەڵبژاردنی سەرۆک کۆمارو ئەندامانی ئەنجومەنەکانی شار و گوندەکان بەڕووی هەووڵاتیاندا کرانەوە.
هەڵبژاردنەکانی ئێران لە بەیانییەوە تا درەنگانی ئێوارەی ئەمڕۆ بەڕێوە دەچن. لەم هەڵبژاردانەدا هاووڵاتیانی ئێرانی دەنگ بە سەرۆک کۆماری داهاتوو و ئەندامانی ئەنجومەنی شار یان گوندەکانی خۆیان دەدەن.
ئەمە یازدەهەمین هەڵبژاردنی سەرۆککۆماری و چوارەمین هەڵبژاردنی ئەنجومەنەکانی شار و گوندەکانە لە ئێران بەڕێوەدەچێت.
ئایەتوڵڵا عەلی خامنەیی رێبەری کۆماری ئیسلامیی ئێران، دووڕۆژ لەمەوبەر داوای لە ئێرانیان کردبوو ئەگەر دژی سیستەمی کۆماری ئیسلامیش بن، وەک خزمەتکردن بە نیشتمان لەم هەڵبژاردنەدا بەشداری بکەن.
لە خولی پێشتری هەڵبژاردنی سەرۆک کۆماریی ئێراندا دوو رکابەری مەحموود ئەحمەدینەژاد کە ئێستا سەرۆک کۆماری ئێرانە، رایانگەیاند دەنگەکانیان بە سوودی ئەحمەدنی نەژاد دزراوە . میرحوسێن مووسەوی و مەهدی کەڕوبی، بەم تاوانە و بە تۆمەتی هاندانی خەڵک دژی سیستەمی کۆماری ئیسلامی، ماوەی چوار ساڵە لەلایەن کۆماری ئیسلامیەوە دەستبەسەرن.
لەئێران زیاتر لە ٥٠ ملیۆن کەس مافی دەنگدانیانیان هەیە و بەپێی یاسای هەڵبژاردنەکانی ئێران دەکرێ ماوەی وەرگرتنی دەنگەکان درێژ بکرێتەوە.
شورای نیگابانی ئێران کە چاودێری سەرەکیی هەڵبژاردنەکانە، ئینزنی بە ٨ پاڵێوراو دابوو بەشداری ئەم خوڵەی هەڵبژاردنی سەرۆکۆماریی ئێران بن. لەم ٨ کەسەیان دووکەسیان خۆیان کشانەوە. شەش کەسەکەی دیکە چوار کەسیان خۆیان بە پاڵوێراوی کۆنەپارێزەکان دازانن. یەکیان دەڵێ بێلایەنە و پاڵێوراوێکیش خۆی بە پاڵوێراوی باڵی نزیک لە بەشێک لە ریفۆرمخوازان ناساندووە.
م.ش
pna
14/06/2013
لەگەڵ نزیكبوونەوەی وادەی هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی كۆماری ئێران كە بڕیارە رۆژی 14/6/2013 بەڕێوەبچێ، وا دەردەكەوێ كە دۆسیەی ئەتۆمی بووبێتە بارێكی گران بەسەر شانی سەرۆك كۆمار و پاڵێوراوەكانی دیكەی سەرۆكایەتییەوە.
حەسەن رووحانی، گەورە ناوبژیوانی پێشووی دۆسیەی ئەتۆمی كە یەكێكە لە هەشت پاڵێوراوەكەی پێشبڕكێی هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی، رایگەیاند ئەگەر لەهەڵبژاردنەكاندا سەركەوتن بەدەستبێنێ چاو بە سیاسەتی دەرەوەو ئابووری وڵاتدا دەخشێنێتەوە.
رووحانی لە گردبوونەوەیەكی هەڵمەتی هەڵبژاردنەكاندا لە تاران، رایگەیاند كە ئەولەویەتی لەسەر ئاستی سیاسی بایەخدان دەبێت بە ئاشتبوونەوە لەگەڵ جیهانی دەرەوە و دوورخستنەوەی وڵات لەوشێوازە توندڕەو و شەڕئامێزەی سەرۆكی ئێستا ئەحمەدی نەژاد گرتوویەتییە بەر. لەو رووەوە ئۆباڵی خراپبوونی باری ئابووری وڵاتی خستە ئەستۆی نەژاد و گوتی خراپ بەكارهێنانی بەڕێوەبردنی وڵات و سیاسەتە توندڕەوەكانی ئەو بوونە هۆی سەپاندنی سزا بەسەر وڵاتەكەیدا.
رووحانی لەمیانی ئەو هەڵمەتەدا ئەوەشیگوت كە ئیتر رێگە نادەن ئەوەی لەماوەی هەشت ساڵی رابردوودا ئەم وڵاتە بەخۆیەوە بینی بەردەوام بێت، ئەوەشی دووپاتكردەوە كە ئەو رێگەی سیاسەتێكی میانڕەو و چارەسەری مام ناوەندی و ئاشتیانە لەگەڵ جیهاندا دەگرێتەبەر.
سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێرانیش رووحانی گوتی، دەبێ ئەو دەسكەوتە بپارێزرێ و كاربكرێت لەپێناو لابردنی سزاكانی سەر وڵاتەكەی. گوتیشی سەرەڕای هەموو گرفتەكان بەڵام دەتوانین لەو سزایانە دەربازمان بێت بەهاوكاری جەماوەرو یەكێتی و پشتیوانی نیشتمانی و كۆدەنگی لە نێوەندەكانی دەسەڵاتدا. ئاماژەی بەوەشكرد كە یەكێك لەكارە هەرە لەپێشینەكانی بایەخدان دەبێت بە باشكردنی دۆخی ئابووری بەتایبەتی دراوی ئێران كە ساڵی رابردوو نیوەی بەهای خۆی لەدەستداو راگرتنی هەڵاوسان لە سنووری 30%، هەروەها بێكاریش كە بەرادەی 14% زیادی كردووە.
رووحانی كە یەكێكە لە كەسە نزیكەكان لە ئەكبەر هاشمی رەفسنجانی سەرۆكی پێشووتری ئێران، توانی ببێتە جێی سەرنج بەهۆی بایەخدان بەهەڵمەتەكەی و دەركەوتنی بەرچاوی لەبەرنامە تەلەفزیۆنییەكان و بانگەوازەكانی بۆ گرتنبەری رێگەی دیپلۆماسی و ئاشتیانە.
لەلایەن خۆیەوە گوتەبێژی لێژنەی ئاسایشی نیشتیمانی و پەیوەندییەكانی دەرەوە لە ئەنجوومەنی شوورای ئێران لە لێدوانێكدا بۆ تەلەفزیۆنی چین رایگەیاند، ئەنجامی یازدەهەمین خولی هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی لە ئێران رێڕەوی دیپلۆماسی ساڵانی داهاتووی وڵات دیاری دەكات ، گوتیشی ئەم هەڵبژاردنە بایەخێكی زۆری هەیە لەسایەی ئەو ئاستەنگانەی رووبەڕووی وڵات بوونەتەوە لەسەر ئاستی ئابووری و سیاسی.
بەڵام سەرۆك كۆماری ئێران كە دووەم مانداتی سەرۆكایەتی تەواوكرد، بەرگری لەخۆی كرد لەبەرامبەر ئەو رەخنە زۆرەی بەرەوڕووی دەكرێنەوە، لەو چوارچێوەیەشدا رایگەیاند كە سیاسەتی ئەتۆمیی وڵاتەكەی پەیوەندی بەوەوە نەبووە و دۆسیەی ئەتۆمی لەدەسەڵاتی ئەودا نییە. سەرچاوە رۆژنامەوانییەكانی ئێران دەڵێن نەژاد لەو لێدوانەیدا پەنجەی تۆمەتباری بۆ ئایەتوڵڵا خامنەیی رێبەری باڵای شۆڕشی ئیسلامی درێژ دەكات.
لە دوایین مونازەرەی سیاسیدا كە رۆژی هەینی رابردوو پەخشكرا، هەریەك لە حەسەن رووحانی گەورە ناوبژیوانی ئەتۆمی ئێران و عەلی ئەكبەر ویلایەتی وەزیری پێشووتری دەرەوە، رەخنەیان لە سیاسەتی ئەتۆمیی ئەحمەدی نەژاد گرت. هەر لەو مونازەرەیەدا بۆ یەكەمینجار ویلایەتی ئاشكرای كرد كە بەرپرسێكی باڵای حكومەت هەوڵێكی پەكخستووە بۆ گەیشتن بە رێككەوتنێك لەگەڵ نیكۆلا ساركۆزی سەرۆكی پێشووی فەرەنسا سەبارەت بە دۆسیەی ئەتۆمیی وڵاتەكەی. هەواڵەكە ئاماژە بەوەدەكات كە هەرچەندە ویلایەتی راستەوخۆ ناوی ئەحمەدی نەژادی نەبردووە، بەڵام لەو لێدوانەیدا مەبەستی هەر ئەو بووە.
دوای كەمتر لە 24 كاژێر لە سازدانی ئەو مونازەرەیە، نەژاد رایگەیاند كە ئەو پەیوەندی بە رەخنەكانی ویلایەتییەوە نییە، لەبەرئەوەی ئەو خاوەنی بڕیار نەبووە لەو مەسەلەیەدا. چاودێران دەڵێن وا دیارە مەبەستی ئەحمەدی نەژاد خامنەیی بووە كە خاوەنی قسەی كۆتایی و یەكلاكەرەوەیە لەو دۆسییەدا.
لەجیاتی گرنگیدان بە دۆخی نالەباری ئابووریی وڵات و مەسەلەی ئەشكەنجەدانی چالاكوانان و قوتابیان، مونازەرەكان تەنیا لەسەر دۆسیەی ئەتۆمی گیرساونەتەوە.
لەو رووەوە رێككەوتنێك لەنێوان رووحانی و ویلایەتی بەدی دەكرا سەبارەت بە ئاراستەكردنی رەخنەكانیان بۆ ئەحمەدی نەژاد و پاڵێوراوی ئێستا سەعید جەلیلی دەربارەی هەڵسووڕاندنی دۆسیەی ئەتۆمی.
رووداو - ئاژانسەكان
13/06/2013
بەڕێوەبەری گشتیی هەڵبژاردنەکان لە وەزارەتی ناوخۆی ئێران نوێترین ئەنجامی سەرەتایی خولی یازدەیەمی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئێرانی راگەیاند.
بە پێی ئەنجامە سەرەتاییەکان، حەسەن رۆحانی تاوەکو ئێستا زۆرترین دەنگی بە دەستهێناوە.
حەسەن عەلی، بەڕێوەبەری گشتیی هەڵبژاردنەکانی وەزارەتی ناوخۆ رایگەیاند: کۆی ئەو دەنگانەی تاوەکو ئێستا ژمێردراون 6.387.317 دەنگە، کە ئەنجامەکان بەم شێوەیەن:
حەسەن رۆحانی سێ ملیۆن و 219 هەزار و 322 دەنگ
محەممەد باقر قالیباف یەک ملیۆن و 95 هەزار و 671 دەنگ
سەعید جەلیلی 868 هەزار و 301 دەنگ
مۆحسێن رەزایی میر قاید 708 هەزار و 941 دەنگ
عەلی ئەکبەر ویلایەتی 412 هەزار و 941 دەنگ
محەممەد غەرەزی 82 هەزار و 141 دەنگ
15/06/2013