كارناسان و ژینگەپارێزان هۆشداری دەدەن لە وشكبوونی یەكجارەكی دەریاچەی ورمێ و دەڵێن ئەگەر ئەوە رووبدات، جگە لە زیانی ئابووری، زیانێكی زۆری تەندروستی و ژینگەییش بە خەڵكی رۆژهەڵاتی كوردستان و تەنانەت باشووری كوردستانیش دەگات.
دەریاچەی ورمێ، یەكێكە لە دیاردە ناوازەكانی دنیا و ئێستا 27 جۆر شیردەر، 212 جۆر پەلەوەر، 41 جۆر خشۆك، 7 جۆر وشكاوی و 26 جۆر ماسی تێدا دەژیت. ئەو دەریاچەیە 102 دوورگەی تێدایە كە هەموویان لەلایەن رێكخراوی یونسكۆوە تۆمار كراون.

نوێنەرانی پارێزگای ورمێ (ئازەربایجانی رۆژئاوا) لە پەرلەمانی ئێران دەمێكە هۆشدارییان داوەتە بەرپرسانی كۆماری ئیسلامی ئێران لە وشكبوونی ئەو دەریاچەیە، بەڵام هەنگاوەكانی حكومەت بۆ بەهاناوەهاتنی ئەو دەریاچەیە تاوەكو ئێستا ئەنجامێكی نەبووە. بەقسەی نوێنەری ورمێ لە پەرلەمانی ئێران، بەهۆی كەمبوونەوەی ئاوی ئەو دەریاچەیە تاوەكو ئێستا 50 گوند چۆڵ بوون.

دەریاچەی ورمێ، نزیكەی 40 ساڵ لەمەوبەر وەكو شوێنێكی پارێزراو راگەیێنرا، لە ساڵی 1975 یش وەكو یەكێك لە گرنگترین زۆنگە نێودەوڵەتییەكان تۆمار كراوە.

ناجی كانی سانانی، ئەندامی ئەنجوومەنی سەوزی چیا پێیوایە دروستكردنی بەنداو لەسەر ئەو رووبارانەی دەڕژێنە نێو دەریاچەكە، هەروەها هەڵكەندنی بیری ئاو لە دەوروبەری دەریاچەكە بۆ كاروباری كشتوكاڵی هۆكاری كەمبوونەوەی ئاوی دەریاچەكەن.
هەروەها بە بڕوای د.جەلال ئیجادی، كە ژینگەناسێكی دانیشتووی فەرەنسایە، وشكەساڵی و فڕێدانی پاشەڕۆی كارگەكان بۆ ناو دەریاچەی ورمێ، زیانی زۆریان بە دەریاچەكە گەیاندووە.

فلامینگۆ مەترسی
لەناوچوونی لەسەرە

لەو دەریاچەیەدا هەندێك زیندەوەر و باڵندەی دەگمەن هەن كە بەهۆی كەمبوونەوەی ئاوی دەریاچەكە مەترسی لەناوچوونیان لێدەكرێت. ناجی كانی سانانی، باسی یەكێك لەو باڵندانە دەكات كە باڵندەی فلامینگۆیە، دەڵێت "ئەو باڵندەیە لەو دەریاچەیە هێلەكە دەكات و جووجەڵە هەڵدێنێ، لەسەر جۆرە زیندەوەرێك دەژی كە پێیدەڵێن ئاریتما، بەڵام بەهۆی كەمبوونەوەی ئاوی دەریاچەكە و خەستبوونەوەی خوێ ناتوانێ بژیت و بەو جۆرە ژیانی فلامینگۆكانیش كەوتووەتە مەترسییەوە".

جگە لەوەش دەریاچەی ورمێ شوێنی حەسانەوە و پەڕینەوەی باڵندەكانی دەریاكانی خەزەر، ئۆراڵا و وانە بۆ دەریا گەرمەكان لە وەرزە ساردەكان و بە پێچەوانەش.

7 مەتر كەمی كردووە

زیاتر لە 20 ساڵە كارناسان و ژینگەناسان هۆشداری دەدەنە بەرپرسانی كۆماری ئیسلامی ئێران لە وشكبوونی دەریاچەی ورمێ. بەپێی راپۆرتێكی رێكخراوی نەتەوە یەكگرتووەكان كە لە حوزەیرانی 2012 بڵاوكراوەتەوە، ئاستی ئاوی دەریاچەكە لەنێوان ساڵانی 1995-2011 نزیكەی 7 مەتر كەمیكردووە، هەروەها لەو ماوەیەدا رووبەرەكەشی لە 6100 كیلۆمەتر چوارگۆشەوە بۆ 2366 كیلۆمەتر كەم بووەتەوە.

هەروەها بەپێی راپۆرتێكی رێكخراوی ژینگەپارێزی ئێرانی كە لە تەمموزی 2012دا بڵاوكراوەتەوە، 65%ی دەریاچەی ورمێ وشكبووە.
نادر قازی پوور، نوێنەری ورمێ چەند رۆژێك لەومەوبەر لە پەرلەمانی ئێران رایگەیاند "تەمەنی دەریاچەی ورمێ روو لە ئاوابوونە و تەنیا لە ماوەی 3 مانگی رابردوودا 32 سەنتیمەتر كەمیكردووە".

60 هەزار بیر لە دەوروبەری دەریاچەكە لێدراون

دەشتی ورمێ، یەكێكە لە دەشتە بە پیتە كشتوكاڵییەكان، ئەوەش وایكردووە ژمارەیەكی زۆر بیری ئاو لە دەوروبەری دەریاچەكە لێبدرێن. بەپێی راپۆرتێكی رۆژنامەی "همشهری" كە لە 2009دا بڵاوكراوەتەوە، 24 هەزار و 881 هەزار بیر لە دەوروبەری دەریاچەی ورمێ لێدراون.
بەڵام نەقی كەریمی، كارگێڕی گشتی ئاوی ئازەربایجانی رۆژئاوا رایگەیاند 60 هەزار بیری ئاو لە دەوروبەری دەریاچەی ورمێ لێدراون. ئەوەش لە كاتێكدایە لە ساڵی 1985 تەنیا 415 بیر هەڵكەندرابوون و لەساڵی 1995 ژمارەی ئەو بیرانە گەیشتبووە 1400 بیر.

بەپێی قسەی د.جەلال ئیجادی، یەكێك لە هۆكارەكانی كەمبوونەوەی ئاوی دەریاچەی ورمێ، دروستكردنی چەند بەنداوێكە لەسەر ئەو رووبارانەی دەرژێنە نێو دەریاچەكە. ناوبراو گوتی "11 بەنداو لەسەر ئەو رووبارانە دروستكراون". بەڵام بەگوێرەی سەرچاوەی دیكە تا ئێستا 40 بەنداو لەسەر ئەو رووبارانە دروستكراون كە كۆی گشتییان 21 رووباری هەمیشەیی و 7 رووباری وەرزین.

10 ملیۆن تۆن خوێ هەڕەشە دەكات

دەریاچەی ورمێ، سوێرترین دەریاچەی جیهانە. هەر ئەوەش بە قسەی ناجی كانی سانانی مەترسی گەورە لەسەر خەڵكی دەوروبەری دەریاچەكە دروستدەكات "چونكە وشكبوونی ئاوەكە، دەبێتە هۆی بەجێمانی رێژەیەكی زۆری خوێ كە دواتر (با) وردە خوێیەكان هەڵدەگرێ و بەرەو رۆژهەڵاتیان دەبات و پارێزگاكانی باكوورو باكووری رۆژئاوای ئێران، كوردستان و ئازەربایجانیش دادەپۆشێت و بەشێك لە توركیا و عێراق و هەرێمی كوردستانیش دەگرێتەوە".

وەك شارەزایانی بواری ژینگە دەڵێن، خوێی ئەو دەریاچەیە دەبێتە هۆی لە ناوچوونی باخەكان و زەوییە كشتوكاڵییەكان. هەروەها مرۆڤیش تووشی نەخۆشی پێست، نەخۆشییەكانی دڵ و سی دەكات.

بە وتەی محەممەد باقر سێدوق، جێگری سەرۆكی رێكخراوی پارێزگاری لە ژینگە، بەهۆی وشكبوونی دەریاچەی ورمێ "10 ملیۆن تۆن خوێ لەشێوەی تەپوتۆز بەسەر 6 ملیۆن خەڵكی دەوروبەریدا بڵاودەبێتەوە".

ناجی كانی سانانی دەڵێت "وشكبوونی دەریاچەی ورمێ بژێوی خەڵكی دەوروبەری دەخاتە مەترسییەوە. چونكە ئاوەكە بەردەوام دەكشێتەوە و ئەمەش كار دەكاتە سەر گەشتوگوزار و كشتوكاڵی ناوچەكەش بەهۆی بڵاوبوونەوەی خوێ و نەبوونی ئاو لەنێو دەچن و خەڵكی ناوچەكەش ناچار بە كۆچكردن دەبن".

پرسی وشكبوونی دەریاچەی ورمێ لە ماوەی ساڵانی رابردوودا تەنانەت ناڕەزایەتی خەڵكی لە پارێزگاكانی ئازەربایجانی رۆژهەڵات و ئازەربایجانی رۆژئاوای بە دواداهات، بەو هۆیەش چەندین كەس دەستگیركران. لەمانگی تەمموزی 2011دا، 22 ئەندامی پەرلەمانی ئێران داوایان لە حكومەت كرد بەرپرسیارێتی ئەو دەرئەنجامە كۆمەڵایەتی، سیاسی و ئابووریانە لەئەستۆ بگرێ كە بەهۆی وشكبوونی دەریاچەی ورمێ دروستدەبن.
ئەو ناڕەزایەتیانە گەیشتە ئاستێك كە حكومەتی پێشووی ئێرانی ناچار كرد لە سێپتێمبەری 2011 بڕی 950 ملیۆن دۆلار بۆ ژیاندنەوەی دەریاچەی ورمێ تەرخان بكات.

چارەسەر چییە؟

دوو ساڵ لەمەوبەر، حكومەت پرۆژەیەكی سەبارەت بە گواستنەوەی ئاو لە رووباری ئاراسەوە بۆ دەریاچەی ورمێ پەسند كرد. بەڵام بەبڕوای شارەزایان ئەستەمە ئەو پڕۆژەیە جێبەجێ بكرێ، جگە لەوەش ئەو پڕۆژەیە ناڕەزایەتی دەوڵەتی ئازەربایجانی بە دواداهات كە ئەو رووبارە هێڵی سنووری نێوان ئێران و ئازەربایجان پێكدێنێ.
د.ئیجادی پێیوایە بە چوار قۆناغ دەكرێ ژیان بۆ دەریاچەی ورمێ بگەڕێندرێتەوە "رێژەی ئەو خوێیەی كۆبووەتەوە كەم بكرێتەوە. دووەم: ئاوی بەنداوەكان بۆ نێو دەریاچەكە بەربدرێتەوە. سێیەم: رێگە لە لێدانی بیر بگیرێت. چوارەم: رێگە نەدرێ پاشماوەی كارگەكان برژێتە نێو دەریاچەكە".

پڕوپاگەندەی هەڵبژاردن

پرسی ژیاندنەوەی دەریاچەی ورمێ بووە بەشێك لە پروپاگەندەی كاندیداكانی سەرۆك كۆماریی ئێران. حەسەن رووحانی، كاندیدی ریفۆرمخوازان كە براوەی هەڵبژاردنەكە بوو، لە كاتی پڕوپاگەندەی هەڵبژاردن سەردانی شاری ورمێی كرد و بەڵێنی بە دانیشتووانەكەی دا دەریاچەی ورمێ بژیێنێتەوە.

حەسەن رووحانی گوتی "ژیاندنەوەی دەریاچەی ورمێ یەكێك لە ئەركە سەرەكیەكانم دەبێت، بۆ ئەو مەبەستەش ئاوی دەریاچەی خەزەر لە باكووری ئێران بۆ دەریاچەی ورمێ رادەكێشین".

بووژاندنەوەی دەریاچەی ورمێ بەشێك بوو لە هەڵمەتی پروپاگەندەی مەحمود ئەحمەدی نەژاد، سەرۆك كۆماری پێشوویش، بەڵام هێشتا دەریاچەكە بەدیار مردنی لەسەرخۆی خۆیەوە چاوەڕێی بەجێهێنانی ئەو بەڵێنانەیە. 

فواد حەقیقی

رووداۆ

7/07/2013

بانكی ناوەندی كۆماری ئیسلامی ئێران، بڕیاریدا بەهای خەرجی دراوی وڵاتەكەی بەرامبەر بە دۆلار دابەزێنێت ‌و بیگەیەنێتە نیوەی بەهای خۆی، ئەو كارەی بانكی ناوەندیش لە چوارچێوەی ئەو قەیرانە گەورەیەی ئەو وڵاتە دێت، كە ‌بەهۆی سزا ئابوورییەكانەو‌ە رووبەرووی بووەتەوە.

تومەنی ئێران لە سەرەتای ساڵی 2012، دوو لەسەر سێی بەهای خۆی لەدەستداوە، ئەو دابەزینەش، وەك كاریگەرییەكانی ئەو ئابڵوقەیە دێت، كە ئەمریكا و یەكێتی ئەوروپا وەك سزایەك بەرامبەر بەرنامە ئەتۆمییەكەی تاران كە ‌گومانی درووستكردنی چەكی ئۆتۆمی لێ دەكرێت دایانناوە.

ئەو سزایانە بووە هۆی درووستبوونی قەیرانی گەورە لەو وڵاتە و رێژەی هەڵاو‌سانی ئابووریشی 30% تێپەڕاندو رێژەی بێكاریش لە سەرتاسەری ئێران بەردەوام روو‌ لە بەرزبوونەوەیە.

بانكی ناوەندی نرخی دۆلار لەبانكەكان بە 24 هەزار و 779 ریالی ئێرانی دیاریكردو ئەو بڕیارەشی بۆ كۆمپانیا تایبەتمەندەكانی هاوردەكردنی كەرەستە سەرەتاییەكان‌ و خۆراك‌و دەرمان دیاریكرد.

پێشتر نرخی گۆڕینی دۆلار بە ریالی ئێرانی یاخود تومەن لە ئاستێكی نزمدا بووەو ساڵی رابردووش گەیشتبووە 12 هەزارو 260 تومەن.

لەپاڵ ئەو نرخەی بانكی ناوەندی ئەو وڵاتە دیاریكردووە، لە بازاڕی رەشی ئێران نرخی دۆلار زۆر لەوە بەرزترە كە بانكی ناوەندی دیاریكردووە،‌ نرخەكەش گەیشتۆتە 33 هەزارو 200 تومەن.

ئەو هەنگاوەش وەك بەرپرسانی بانك ئاماژەیان پێداوە زۆربەی هاوردەكارانی ئێرانی سوودمەند دەبن.

مەحمود ئەحمەدی نەژاد، سەرۆك كۆماری پێشووی ئێران، تۆمەتبار كراوە بەوەی بەخراپی مامەڵەی لەگەڵ بەهای دۆلار كردووەو نەیتوانیوە هاوسەنگییەك دروست بكات لە نێوخۆی بازاڕی وڵاتەكەی‌ و رێگریی بكات لە هەڵاوسان‌ و شكستهێنانی ئابووری.

7/07/2013

چەند مامۆستایەكی كورد و ئەڵمان، پڕۆژەیەكیان ئامادە كردووە بۆ دروستكردنی قوتابخانەیەك لە باكووری كوردستان بەناوی "قوتابخانەیەك بۆ كوردستان" كە هەمان ناوی كۆمەڵەكەیانە.

ئەو كۆمەڵەیە رۆژی 9ی حوزەیرانی رابردوو لە شاری كوێڵن كۆبوونەوە و بڕیاریاندا قوتابخانەیەكی فرەزمانی لە یەكێك لە شارەكانی باكووری كوردستان بكەنەوە. لەو كۆبوونەوەیەدا 5 كەس هەڵبژێردران بۆ دەستەی بەڕێوەبەرایەتی كۆمەڵەكەو مامۆستا سلێمان ئاتەش، دووبارە بە سەرۆكی كۆمەڵەكە هەڵبژێردرایەوە.

كۆمەڵەی "Eine Schule für Kurdistan" ساڵی 1992 لە شاری كوێلن دامەزراوە و ئەندامەكانی مامۆستای كورد و ئەڵمانن. ئەو كۆمەڵەیە كە كار لەسەر زمانی كوردی دەكات، تاوەكو ئێستا 2 قوتابخانەی لە باشووری كوردستان كردووەتەوە، یەكەمیان لە ساڵی 1994 لە گوندێكی سنووری هەڵەبجە و دووەمیشیان لە ساڵی 1995 لە گوندێكی دەڤەری بارزان.

كۆمەڵەكە تاوەكو ئێستا 2 پەرتووكی پڕۆگرامی خوێندنی بە هەردوو زمانی ئەڵمانی و كوردی بۆ وانەی زمانی كوردی لە قوتابخانەی سەرەتایی و ناوەندی لە ئەڵمانیا ئامادەكردووە.

سلێمان ئاتەش، سەرۆكی كۆمەڵەكە لەبارەی هۆكاری بڕیاری دروستكردنی قوتابخانەی فرەزمانی لە باكووری كوردستان بە (رووداو)ی گوت "دەمانەوێ پڕۆژەیەكی شایستە لە باكووری كوردستان دروستبكەین، قوتابخانەیەكی فرەزمانی كە دەبێتە نموونەیەكی دەگمەن بۆ زمانی دایك. دەمانەوێ قوتابخانەیەك بكەینەوە كە بە زمانی توركی، كوردی (كرمانجی و زازاكی)، ئارامی، ئەرمەنی، چەركەزی و لازی تێیدا بخوێندرێت". گوتیشی "سەرەتا دەمانەوێ شوێنێك بدۆزینەوە كە هەموو ئەو نەتەوانەی تێدا بن. جگە لەوەش ئێمە لە ئەڵمانیا و توركیا سەرقاڵی دروستكردنی پەیوەندین لەگەڵ مامۆستا و زانكۆكاندا، دەمانەوێ پرۆژەی ئامادەكردنی پەرتووكی وانەی كوردی ئامادە بكەین".

وەك سلێمان ئاتەش ئاماژەی بۆ كرد، تاوەكو ئێستا پەیوەندییان لەگەڵ زانكۆی ئارتوكلوی مێردین، بۆگازیچی لە ئیستەنبوڵ و زانكۆی شاری گراس لە نەمسا دروستكردووە. گوتیشی "كۆمیتەیەك دروست دەكەین بۆ ئامادەكردنی پەرتووكی خوێندن."

6/07/2013

دوێنێ هەینی، ئیسلامییەكانی دژبە لەكارلادانی محەممەد مورسی، لە ئەنجامی توڕەییان لەوەی كە بە كودەتای سەربازی ناوی دەبەن، خۆپێشاندانیان ساز دا و بە هۆیەوە لە تەواوی میسر، لانی كەم 24 كەس كوژران و سەدانیش بریندار بوون.
پێكدادانی توند، لە نێوان هەوادار و لایەنگری موورسی و نەیارانیدا، لە ئەسكەندەریە بەرپا بوو و بەی هۆیەوە 12 كەس كوژران و 200ـیش بریندار بوون؛ هاوكات لە نێوەڕاستی قاهیرە و هەر بە هۆی پێكدادانەكانەوە، 5 كەس كوژران و دواتر زریپۆشی سەربازی بۆ هێوركردنەوەی بارگرژی و پێكدادان چووە شوێنی ڕووداوەكە.
لە شاری عەریش، 5 پۆلیس بە رووداوی جیا كوژران، ئەمەیش لە كاتێكدایە كە ڕوون نەبووەتەوە كە داخۆ ئەمە ئیسلامییە توندڕۆكان بە هۆی لادانی موورسییەوە ئەنجامیان دابێت.
هەزاران كەس لە هەوادار و لایەنگرانی سەرۆككۆماری لەكارلادراوی میسر، محەممەد موورسی، لە تەواوی میسر و لەژێر ناوی "هەینیی توڕەیی"، ڕژانە سەر شەقامەكان و ناڕەزایەتییان لە دەستبەسەرداگرتنی موورسی و پێكهێنانی حكوومەتێكی كاتی كە سوپا پشتیوانیی دەكات، دەردەبڕی.
یەكەم سەرۆكی هەڵبژێردراو بە شێوەیەكی ئازاد(محەممە موورسی)، چوارشەممەی ڕابردوو و پاش دوو ساڵ لە ڕووخانی حوسنی موبارەك كە بە هۆی ڕاپەڕینی بەهاری عەرەبییەوە بوو، لەكار لادرا.
ئەم ڕووداوەی هەفتەی ڕابردوو، نیگەرانی و دڵەڕاوكێی خستووەتە نێو هاوپەیمانانی میسر لە ڕۆژاوا و لە نێویشیاندا ولاتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا و یەكیەتیی ئەورووپا و ئیسرائیلیش.
یەكشەممەی ڕابردوو، جەماوەرێكی زۆر لە قاهیرە و شارەكانی دیكە، داوایان دەكرد موورسی دەست لە كار بكێشێتەوە، وەك دەڵێن، ئەمەیش بە هۆی ئەوەی كە ئیخوان موسلمین دەستەڵاتەكانی قۆرخ كردووە و باری ئابووری خراپە.
Reuters

6_/07/2013

دادگای بەڕێوەبەریی لە ئەستەنبوڵ کارەکانی تێکدانی پارکی گەزی وەستاند، کە پێشتر بڕیاری گۆڕینی پارکی گەزی بە بینای بازرگانی درابوو.

بڕیاری تێکدانی گەزی پارک لە 6/6/2013 ـەوە لەلایەن دادگای بەڕێوەبەریی تورکیاوە چاوی پێدا دەخشێنرێتەوە، دوێنێش 3/7/2013 دادگا بڕیاری راگرتنی بڕیاری پێشووی دا و رایگەیاند "تێکدانی پارکەکە زیانی بۆ خەڵک و شاری ئەستەنبوڵ دەبێت".

پلاتفۆڕمی مەیدانی تەقسیم، کە سەرپەرشتیاری ئەو خۆپیشاندانانەی دەکرد، کە لە 27/5/2013 و رۆژانی دواتر روویاندا رایگەیاند "ئەمڕۆ بڕیارەکە گەیشتووەەتە دەستی ئێمە، راگرتنی ئەو بڕیارەش ئەوە دەردەخات خۆپیشاندەران چەند لەسەر حەق بوون".

رۆژی 27/5/2013 بەهۆی بڕیاری تێکدانی گەزی پارک، لە مەیدانی تەقسیمی ئەستەنبوڵ خۆپیشاندان دەستیپێکرد و دواتر بۆ شارەکانی ئەنقەرە و ئیزمیر و چەند شارێکی دیکە تەشەنەی کرد، دوای ئەوەی 19 رۆژ بەردەوام بوو، 3 کەس لە ئەنجامی توندوتیژییەکان کوژران و زیاتر لە 2 هەزار کەس بریندار بوون.

5/07/2013

پێشنیوەڕۆی دوێنێ لە سەلاحەدین، بە سەرپەرشتیی مه‌سعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان، هەردوو مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتیمانیی کوردستان و پارتی دیموکراتی کوردستان کۆبوونەوە، باسیان له‌ هه‌ڵبژاردنه‌كانی په‌له‌مان و سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێم كرد و گۆڕانكارییه‌كانی عێراق و ناوچه‌كه و‌ سه‌ردانه‌كه‌ی سه‌رۆكی هه‌رێم بۆ فه‌ره‌نسا ته‌وه‌رێكی دیكه‌ی كۆبوونه‌وه‌كه‌ بوو.

کۆبوونەوەکە تایبەت بوو بە ڕاوێژ و ڕاگۆڕینەوە سەبارەت بە کەیسی پەیوەست بە دەستوور و هەڵبژاردنەکانی پەرلەمان و سەرۆکایەتیی هەرێم و دوا بڕیارەکانی پەرلەمانی کوردستان لەوبارەوە.

لە ڕۆژانی داهاتوودا بەڕێز سەرۆکی هەرێمی کوردستان بۆ مەبەستی ڕاوێژی زۆرتر لەگەڵ لایەنەکانی تر کۆدەبێتەوە.

هەروەها لە کۆبوونەوەکەدا گۆڕانکارییە نوێیەکانی گۆڕەپانی سیاسیی عێراق و کوردستان و ناوچەکە باسی لێوە کرا.

هەروەها سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەردانەکەی بۆ فەڕەنسا و دیدارەکانی لەو وڵاتە بۆ کۆبوونەوەکە باس کرد.

هەروەها لە کۆبوونەوەکەدا سەردانی چاوەڕوانکراوی سەرۆکی هەرێم بۆ بەغدا کە لە ڕۆژانی داهاتوودا ئەنجام دەدرێت، باسی لێوە کرا و گفتوگۆی لەبارەوە کرا. لەو سەردانەدا شاندێکی حکومی و سیاسیی پێکهاتوو لە نوێنەری حزبەکان هاوڕێیەتیی سەرۆکی هەرێمی کوردستان دەکەن.

پەیامنێر

5/07/2013

د.رێدار محەممەد ئەمین

پسپۆرانی دەروونی هۆشداری دەدەن لەدروستبوونی گوشاری دەروونی هاووڵاتیانی هەرێمی کوردستان و دەڵێن "تەمەنی مرۆڤ لە کوردستان کورت دەکاتەوە"، ناکۆکییە سیاسییەکان و درووستبوونی بارگرژی سیاسیش بە هۆکاری سەرەکی دەزانن.

د.رێدار محەممەد ئەمین، پسپۆڕی دەروونی، لە میانەی بەشداریکردنی لە بەرنامەی رووداوی ئەمڕۆی کە ناڵی (رووداو) رایگەیاند "لە کوردستان سیاسەت هەموو جومگە سەرەکییەکانی ژیانی داگیرکردووە و لە جیاتی خەڵک بیردەکاتەوە و بڕیار دەدات، ئەمە وێڕای هەبوونی ئاڕاستە وپەیامی سیاسی جیاواز، کاتێکیش ئەو پەیامە سیاسییانە لەرێگەی میدیا، بەتایبەت تەلەفزیۆنەوە پەخش دەکرێت کاریگەری لەسەر دەروون و سایکۆلۆژیەتی مرۆڤەکان دادەنێت".

ئاماژەی بەوەشدا "لە کوردستان، بەپێچەوانەی وڵاتانی دیکە زۆربەی خەڵک، بگرە خەڵکی ئاساییش بە گرنگییەوە باسی سیاسەت دەکەن و گوێی پێدەدەن، ئەمەش وایکردووە هاووڵاتیان بەردەوام بەر ئەو پەیام و ئاڕاستە جیاوازانە بکەون، کە لەرێگەی میدیاوە دەگوازرێتەوە".

برزۆ مەجید، بەرپرسی مەکۆی بزووتنەوەی گۆڕان لە هەولێر، وەک نوێنەری یەکێک لە لایەنە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان بەشداری بەرنامەکەی کرد و ئەوەی خستەڕوو "ماوەی بیست ساڵ حکومڕانی یەکێتی و پارتی و هەبوونی ناعەدالەتی و پەیوەندی نا شەفاف لەگەڵ وڵاتانی دەرەکی و دوژمنایەتی نێوانیان وایکردبوو، لە رووی دەروونییەوە بێهیوایی و نائومێدی لەنێو خەڵکدا دروست ببێت".

بە گوتەی برزۆ مەجید " 25/7/2009 خاڵی جیاکاری نێوان دوو قۆناخی سیاسیی بوو لەهەرێمی کوردستان و (دوژمنایەتی سیاسی) گۆڕی بە (ململانێی سیاسی)".

گوتیشی "ئۆپۆزیسیۆن ئامرازەکانی کێشمەکێشمی سیاسی لەهەرێمی کوردستان گۆڕیوە و پەرلەمانی زیندوو کردووەتەوە" وایدانا، کە "لەنێوان بەرد و گوولـلە، بەرد باشترە، لەنێوان گولـلە و دەبە ئاو، دەبە ئاو جوانترە".

د. رێدار محەممەد ئەمین ئاماژەی بەوەکرد "کەناڵەکانی راگەیاندن زیادەرەوی لە بلاوکردنەوەی هەوڵ و گەورەکردنی زیاتری لە قەبارەی خۆی دەکەن، ئەمەش وایکردووە وەرگر، کە هاووڵاتیانن لە ژێر کاریگەری فشارێکی دەروونی دابێت و بێزار بێت".

گوتیشی "حکومەتێکی پێگەیشتوو و میدیایەکی تێگەیشتوو زۆر پێویستە بۆ بوونی کۆمەڵگایەکی تەندروست، هەر لایەنێکی سیاسی پاساوی خۆی هەیە، ئەگەر نوێنەری یەکێتی و پارتیش لێرە هەبوایە هەمان پاساوی کاک برزۆی دەبوو".

rudaw

4/07/2013

عەبدولفەتاح سیسی، وەزیری بەرگری و سەرۆكی هێزە چەكدارەكانی میسر لابردنی سەرۆكی هەڵبژێردراوی میسری راگەیاند و بڕیاریشدا حكومەتێكی كاتی بۆ هەڵبژاردن دابمەزرێت.

عەبدولفەتاح سیسی، وەزیری بەرگری و سەرۆكی هێزە چەكدارەكانی میسر لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند:" كە سەرۆكی دادگای باڵا دەبێتە سەرۆكی كاتی وڵات تا هەڵبژاردنەكانی سەرۆكایەتی و پەرلەمان دەكرێت".

بڕیارەكەی سیسی بووە جێگەی دڵخۆشی خۆپێشاندەران كە 4 رۆژە مەیدانی تەحریری ئەو وڵاتەی گرتۆتەوە، هەندێكیش ئەم بڕیارەی سیسی بە كودەتای سەربازی لە دژی حكومەتی هەلبژێردراو لە قەڵەمدەدەن.

ئەم بڕیارەش میسر بەرەو داهاتوویەكی نادیار دەبات پاش ئەوەی رەنگە لایەنگرانی مورسی ئیخوان و لموسلیمین بەردەوامبن لە خۆپیشاندان.

4/07/2013

فۆتۆ : کۆماری میدیا

رۆژی سێ شه‌ممه‌ ڕێککه‌وتی ( 2 / 7 / 2013 زایینی به‌رامبه‌ر ( 11 / پووشپه‌ڕی / 2713 ی کوردی ) شانده‌کی پارتی کۆماریی کوردستان به‌سه‌رۆکایه‌تی مامۆستا ( بڵند ئاکره‌یی ) هاوسه‌رۆکی پارتی کۆماری و به‌نوێنه‌رایه‌تی بزووتنه‌وه‌ی نوێ بوونی لاوانی کوردستان و به‌یاوه‌ری که‌سایه‌تی سیاسی ( هه‌ژار زراری ) دۆستی نزیکی خوالێخۆشبوو تێکۆشه‌ر ( علی حاجی ) سه‌رۆکی پێشووی پارتی کۆماری ، سه‌ردانی نووسینگه‌ی هه‌ولێری بزووتنه‌وه‌ی کۆماریخوازانی ڕۆژهه‌ڵاتی کوردستان کردو له‌لایه‌ن به‌ڕێز و تێکۆشه‌ر ( ئیبراهیم بایه‌زیدی ) به‌رپرسی په‌یوه‌ندیه‌کان و شاندی یاوه‌ریان پێشوازی گه‌رم کراین. ئه‌م له‌و سه‌ردانه‌دا پیرۆزبایی، کردنه‌وه‌ی باره‌گای بزووتنه‌وه‌ی دۆست کرا له‌شاری هه‌ولێری پایته‌ختی هه‌رێم و هه‌روه‌ها ره‌وشی سیاسی هه‌رێم و گشت پارچه‌کانی کوردستان ته‌وه‌ری کۆبوونه‌وه‌که‌ بوون، هه‌وره‌ها جه‌خت له‌سه‌ر توندوتۆڵکردنی په‌یوه‌ندیه‌کان کرایه‌وه‌... ئه‌مه‌و پاشان شاندی پارتیمان به‌گه‌رمی به‌رێخران .

سەچاوە: پەیجی پارتی کۆماری کوردستان

https://www.facebook.com/photo.php?fbid=205692256247214&;set=a.103418829807891.8727.

100004193228484&type=1&theater

4/07/2013