سەعدی پیرە لە تەلەفزیۆنی رووداو باسی لە پێکهێنانی کابینەی هەشتەمی حکومەتی هەرێمی کوردستان کرد و رایگەیاند، ئێران بێ تەڕەف نییە لە پێکهێنانی حکومەتی هەرێمی کوردستان. سەعدی ئەحمەد پیرە، ئەندامی مەکتەبی سیاسی یەکێتی نیشتیمانی کوردستان بەشداری بەرنامەی (کەوانەی سوور)ی تەلەفزیۆنی (رووداو)ی کرد و رایگەیاند: "ئێمە ئاگاداری سەردانەکەی نێچیرڤان بارزانین بۆ لای یەکێتی و گۆڕان و هەروەها ئاگاداری سەردانەکەی کاک نەوشیروانین بۆلای کاک مەسعود، هاوکات ئاگاداری بەشێکی زۆری دانوستانە دوو قۆڵییەکانین و پارتی ئاگادارمان دەکاتەوە". پیرە هەروەها رایگەیاند، کە پێیوانییە لەیەک نزیکبوونەوەی لایەنەکان و دروستبوونی یەکڕیزی نیشتمانی کارێکی خراپ بێ، "ئێمەش پێمان کارێکی باشە و پشتیوانی لێ دەکەین و هیچ کات بە کەمکردنەوەی ئەهەمیەتی یەکێتی نازانین و پێمانوایە هیچ کات جێگەی رێککەوتننامەی ستراتیژی نێوان ئێمە و پارتی ناگرێتەوە". ئەو ئەندامەی مەکتەبی سیاسی یەکێتی گوتیشی: "ئەو نزیکبوونەوانەی بزووتنەوەی گۆڕان لە پارتی دیموکراتی کوردستان موئامەرە نییە، قسەی دیدار و کۆبوونەوەکان ئەوەیە حکومەتی ئایندەی هەرێمی کوردستان چۆن دابمەزرێ، سیاسەتی ئێمە لە پەیوەندیدا لەگەڵ گۆڕانکارییەکانی ناوچەکە بەرەو کوێ بچێت و یەکڕیزی نیشتمانی و نەتەوەیی بپارێزین". لەبارەی ئەو ناکۆکیانەی لەنێوان بزووتنەوەی گۆڕان و یەکێتی نیشتمانی کوردستاندا هەیە لەسەر پۆستی پارێزگای سلێمانی، پیرە گوتی: "راستە گۆڕان لە هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمانی کوردستان دەنگی هێناوە، بەڵام ئەگەر هەڵبژاردنی ئەنجوومەنی پارێزگاکانمان کرد و دەنگیان هێنا، ئەوکاتە ئیستیحقاقی هەڵبژاردن دەبێتە ئیستیحقاقی قانوونی، بەڵام ئێستا ئەوان هیچ ئیستیحقاقی قانوونیان نییە". سەعدی پیرە گوتیشی: "جیاکردنەوەی پارێزگای سلێمانی بێ پێشینە نەبووە، رەنگە لەلایەن حکومەتی عێڕاقیشەوە تەشجیعی ئەو هەڵوێستە بکرێ، کوردستانێکی سێ چوار پارچە ئاسانترە بۆ کۆنتڕۆڵکردن نەک کوردستانێکی یەک پارچە، کە مەرکەزیەتێکی بەهێزتری هەیە". ئاماژەی بەوەشدا: "خاوبوونەوەی بزووتنەوەی گۆڕان جەبهەی کوردی لە چوار ساڵی رابردوودا بەهێز دەکات، نایشارمەوە راستە ئێمە لە هەندێک هەڵوێست و گوتاری گۆڕان و هەڕەشە و گوڕەشەکانی خۆشحاڵ نەبووین، بەڵام ئەو ناکۆکیانەی لە کوردستان لەنێوان ئۆپۆزیسیۆن و دەسەڵاتدا هەبووە، لە هەموو دنیا هەر وایە". پیرە پێیوابوو: "ئەم قۆناخە، قۆناخی حکومەتی یەکگرتوویی نیشتمانییە، ئێستا و بەبەردەوام هەرێمی کوردستان لەژێر مەترسیدایە و پێویستی بە دیفاعە، باشترین دیفاعیش یەکێتی نیشتیمانییە و هەموو لایەنەکان لە یەک ریزدا لە بەرەیەکدابن". ئاشکرایشی دەکات: "دڵنیام ئێران بێ تەرەف نییە لە پێکهێنانی حکومەتی داهاتووی هەرێمی کوردستان، ئێران هەرێمی کوردستان بە بەشێک لە عومقی خۆی دەزانێت و پێی وایە ئەمە فاکتەرێکی گرینگە بۆ بارودۆخی ناوچەکە". زیاتر گوتی: "ئێران لەکۆبوونەوە لەگەڵ ئێمەدا باسی نزیکبوونەوەی ئێمە و بزووتنەوەی گۆڕانی نەکردووە، بەڵکو باسی پێکهاتنی حکومەتی داهاتووی هەرێمی کوردستانی کردووە". لەبارەی ئەو رەوشەی یەکێتی نیشتمانی کوردستان لە دوای هەڵبژاردنەکانەوە تووشی بوو، ئاماژەی بەوەدا: "دەنگەکانی (مەدرەسەی یەکێتی) بە یەکێتی و بزووتنەوەی گۆڕانیشەوە بۆ پارتی نەچوون، پارتی لە هەولێریش دەنگی خۆی بە تەواوی نەهێناوە، بەڵام 90% دەنگەکانی گۆڕان ئەو دەنگانەن کە کۆن یەکێتی بوون". جەختیشی کردەوە: "یەکێک لە هەڵەکانی یەکێتی لە کاتی هەلمەتی بانگەشەی هەڵبژاردندا ئەوەبوو، کە خۆی نەکرد بە خاوەنی پرسی نەوت، لە کاتێکدا کە نێچیرڤان بارزانی لە سۆران گوتارێکی پێشکەش کرد بەتەواوی پارتی کردە خاوەنی پرسی نەوت". پیرە پێیوایە دوای سەردانەکەی نەوشیروان مستەفا بۆ لای مەسعود بارزانی، "بەشێک لە دەنگدەرانی بزووتنەوەی گۆڕان تێگەیشتن هەڵەیەکی گەورەیان کردووە، دەنگیان بە یەکێتی دابووایە باشتر بوو". گوتیشی: "بەلایەنی کەمەوە لە کابینەی داهاتووی حکومەتی هەرێمی کوردستانیش لەگەڵ پارتی بەردەوام دەبین لە رێککەوتننامەی ستراتیژی، رێککەوتننامەی ستراتیژی و کارکردنی نێوان حیزبە سیاسییەکان لە هەرێمی کوردستان زەروریە، تا ئەوکاتەی مەترسی لەسەر هەرێمی کورستان هەیە". سەبارەت بەو رەوشەی لە رۆژئاوای کوردستان هەیە و هەڵوێستی یەکێتی، کە تاکە حیزبە پشتیوانی لێکردووە، سەعدی ئەحمەد پیرە گوتی: "ئێمە خۆشمان لە باشووری کوردستان هەر بەوشێوەیە دەستمانپێکردووە، بەرەی کوردستانیمان دامەزراند، هێزەکانی حکومەتی عێراق کشانەوە، دامەزراندنی ئیدارەی ناوخۆیی هەڵبژاردن و دامەزراندنی حکومەتی هەرێمی کوردستان". سەعدی ئەحمەد پیرە هەروەها گوتی: "ئەوەی تاوەکو ئێستا لەوێ سەرکەوتوو نەبووە، پێکنەهاتنی ئەو تەباییە سیاسییەیە، کە پێویستە لەنێوان لایەنە سیاسییەکان بوونی هەبێت، ئەو سەرکەوتنەش پێکەوە لەگەڵ ئەوە دەبێت، کە دەرگا بەڕووی هەموو لایەنە سیاسییەکان بکرێتەوە".
rudaw
5/12/2013
ئێوەارەی دوێنێ سێشەممە 3 ی 12ـ 2013 مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەشداریی مەراسیمی ڕۆژی نیشتیمانیی و یادی چل و دووساڵەی دامەزراندنی دەوڵەتی ئیماراتی یەكگرتووی عەرەبی كرد كە لە لایەن كونسوڵخانەی گشتیی ئیماراتی یەكگرتووی عەرەبی لە هۆتێل ڕۆتانای هەولێری پایتەخت ڕێكخرابوو.
لەو مەراسیمەدا كە ژمارەیەكی زۆری دیپلۆمات و میوانی بیانی و باڵیۆز و كونسوڵی ووڵاتان و هەروەها ژمارەیەك بەرپرسی حكوومی و حزبیی هەرێمی كوردستان بەشدار بوون سەرەتا ڕاشد مەحەمەد ئەلمەنسووری كونسوڵی گشتیی ئیمارات پەیڤێكی پێشكەش كرد و بەخێرهاتنی مەسعود بارزانی و میوانەكانی كرد و كورتەیەكی لەمەڕ گەشەسەندنی پەیوەندییە سیاسی و ئابوورییەكانی نێوان هەرێمی كوردستان و ئیماراتی یەكگرتووی عەرەبی باسكرد. هەر لەو مەراسیمەدا فەلاح مستەفا بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی هەرێم بەناوی مەسعود بارزانی و حكوومەت و گەلی كوردستان لە وتارێكدا پیرۆزبایی ئەو یادەی لە حكوومەت و گەلی ئیمارات كرد و هیوایشی خواست پەیوەندییەكانی نێوان هەردوو ووڵات گەشەی زیاتر بەخۆیەوە ببینێت.
حەسەن نەسروڵڵا، ئەمینداری گشتیی حیزبوڵڵای لوبنانی، تۆمەتی تەقینەوەكانی لوبنان لەبەردەم باڵیۆزخانەی ئێران لە لوبنان و تووندوتیژییەكانی عێراق دەخاتە پاڵ دەزگای هەواڵگری عەرەبستانی سعودییە. نەسروڵڵا لەدیمانەیەكی تەلەڤزیۆنی OTV رایگەیاند "بڕوامان وایە ئەوانەی باڵیۆزخانەی ئێرانیان لە لوبنان تەقاندەوە، كەتیبەی عەبدوڵڵا عەزام بووبێت بە فەرمانی عەرەبستانی سعودییە، هەروەك بڕوامان وایە بەشێكی لقەكانی قاعیدە، دەزگای هەواڵگریی عەرەبستانی سعودییە بەكاریان دەهێنیت بۆ تەقینەوەكانی عێراق". كەتیبەیەك بەناوی عەبدوڵڵا عەزام، بەرپرسیارێتی خۆی لە تەقینەوەكەی باڵیۆزخانەی ئێران لە بەیرووت راگەیاند، كە 23 كەس تێیدا كوژران، ئەمینداری گشتی حیزبوڵڵای لوبنانی، لەوبارەیەوە گوتی "ئەوە حیزبوڵڵا نییە پشێوی لە لوبنان ناوەتەوە بەهۆی چوونە نێو شەڕی سووریا، بەڵكو ئەمە بەهۆی پرۆژەیەكی گەورەترە لە ناوچەكە، ئەگەر حیزبوڵڵا نەچووبایە نێو شەڕی سووریا، ئەوا لەجیاتی 3 ئۆتۆمبێل 300 ئۆتۆمبێل لە بەیرووت دەتەقییەوە". نەسروڵڵا هەروەها دەڵێت "ئەگەر ئێمە نەچووباینە نێو شەڕەكە، ئەوا دەبوو 30 هەزار لوبنانی گوندەكانی خۆیان جێهێشتبا، چونكە دەوڵەتی لوبنانی سنووری واڵا كردبوو و لەوێوە چەك دەگەیشتە گرووپەكان، ئێمە سەرەتا تەنها 40 بۆ 50 چەكدارێكی خۆمان نارد بۆ پارێزگاریكردن لە مەزاری سەیدە زەینەب، ئەمەشیان لە جێگای خۆیدابوو و بە بڕیاری خۆمان بوو نەك بەفیتی ئێران". نەسڕوڵڵا هەروەها دەپرسێت "ئەگەر سووریا لەناوچوو، ئایا چارەنووسی لوبنان چی دەبێت؟، ئەگەر سنوور بكەوێتە ژێردەستی چەكدارە تووندڕەوەكان بە دەیان تەقینەوە لەناوخۆی لوبنان روودەدات". هەوەك نەسڕوڵڵا رایگەیاند "زیادەڕۆیی لە رێژەی بەشداری سەربازی حزبوڵڵا دەكرێت لە شەڕی سووریا، هێزەكانی ئێمە تەنیا لەو شوێنانەدا بوونیان هەیە كە بەسەر لوبنانەوەن، یان نزیكن لە لوبنان"، ئاماژەشی بۆ ئەوەكرد "سەعد حەریری و عقاب سەقڕ لەپاڵ ناردنی چەكن، بۆ چەكدارانی سووریا". ئەمینداری گشتی حیزبوڵڵای لوبنانی، هەروەها گوتی "رووخاندنی رژێمی سووریا لەڕووی سەربازیی كۆتایی پێهاتووە، بەڵام سعودییە بەلایەوە بووەتە گرێكوێرە و بەردەوامە لە خوێنڕێژی بەڕێگای ئەو گرووپانەوە، تاوەكو وادەی بەستنی جنێڤ2، سعودییە لەوە بەردەوام دەبێت، بەڵام سەركەوتوو نابێت، هەروەك لە غۆتەش سەركەوتوو نەبوو". سەبارەت بە كۆی ململانێكەش نەسروڵڵا گوتی "ئێران چەندین جار هەوڵیداوە دانووستاندن لەگەڵ سعودییە بكات، بەڵام سعودییە دەرگای داخستووە، سعودییە هەر لە سەرەتاوە شەڕی راگەیاند، بەڵام خۆی ناوێرێت بچێتە شەڕەوە، لەبەرئەوە شەڕی بەوەكالەت بەپارە بە خەڵكێكی دیكە دەكات".
4/12/2013
رۆژنامەی نیویۆرک تایمزی ئەمریکی لەبارەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ دەرەوە بابەتێکی بڵاوکردووەتەوو، تێیدا هەناردەکردنی نەوت بە کلیلی سەربەخۆیی کوردستان دەزانێ و بە سەرەتای لێکترازانی دەوڵەتی عێراق لە قەڵەمی دەدات. "خستنەڕووی پرسی گرێبەستی نەوتی کوردستان لەگەڵ تورکیا ترسی پارچەبوون لە عێراقدا درووست دەکات"، ئەمە ناونیشانی بابەتێکە لەلایەن هەردوو نووسەر تیم ئارانگۆ و کلیفۆرد کراوس لە رۆژنامەی نیویۆرک تایمز بڵاوکراوەتەوە. بابەتەک بەوە دەستپێدەکات "شاخە لوتکەبەرز و وشکەکانی نێوان سنووری هەرێمی کوردستان و تورکیا ماوەیەک بەرەی جەنگی نێوان حکومەتی تورکیا و کوردە جوداخوازەکان بوون، لەماوەی رابردوودا بووە هۆی گیانلەدەستدانی ژمارەیەکی زۆر لەهەردوولا، بەڵام ئێستا ئەو سنوورە کارێکی دیکەی هەیە، کێشەکە ئێستا جەنگ نییە، ئەمجارەیان پرسێکی ئابوورییە، لەگەڵ نزیکبوونەوەی پەیوەندییە ئابوورییەکانی کوردستان و تورکیا، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ترسی لەوە هەیە". لە راپۆرتەکەدا هاتووە، "کوردەکانی عێراق خەریکی فرۆشتنی نەوت و گازن راستەوخۆ لەرێگەی تورکیاوە، ئەمەش ناڕاستەوخۆ بووەتە مایەی توڕەیی واشنتۆن و حکومەتی ناوەندی بەغدا، کە لەوە دەترسن سەربەخۆیی نەوت لەوانەیە کوردەکان بەرەو ئەو ئاراستەیە ببات سنوورێکی سیاسی سەربەخۆ رابگەیەنن، بەمەش عێراق پارچە پارچە ببێت". هەرچەندە عێراق رۆژانە تووندوتیژی تێیدا بەردەوامە و جەنگی ناوخۆیی سووریا ناوچەکەی ناهەموار کردووە، بەڵام بەرپرسانی ئەمریکا لە بەغدا پێیانوایە پرسی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان گەورەترین ریسکە بۆ عێراق. لە راپۆرتەکەدا هاتووە: "ئێستا ئەو پرسە گەورەتر بووە، چیدی کوردەکان تەنها بەوەوە ناوەستن لەرێگەی تانکەرەکانەوە نەوت بنێرنە دەرەوە، بگرە بە یەک بۆری نەوتیش ناوەستن، ئەوان ئێستا پلان بۆ درووستکردنی بۆری دووەم دادەنێن، بەڵام بۆری دووەم هێشتا نهێنییەکە و باس لە درێژەی پرۆسەکە نەکراوە، بەڵام بەرپرسە عێراقییەکان پێیانوایە ئەم هەوڵەی هەرێمی کوردستان دژی دەستووری عێراقییە". راپۆرتەکەی نیویۆرک تایمز ئاماژە بەوە دەکات کە ئەم کێشەیەی لەنێوان بەغدا و هەولێردا هەیە سەبارەت بە هەناردەکردنی نەوتی کوردستان، بەشێکە لە بازرگانییەکی تەواونەکراوی پرۆسەی داگیرکردنی عێراق لەلایەن ئەمریکاوە، چونکە عێراق تاوەکوو ئێستا نەیتوانیوە ئەو یاسایەی نەوت تێبپەڕێنێت کە سەرچاوەکەی لەلایەن جۆرج دەبلیو بوش دانراوە ئەوکاتەی دەیویست هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق بکشێنێتەوە، بەمەش ئەمریکا حکومەتی بەغدا و هەولێری لە دوژمنایەتییەکی ئەبەدیدا هێشتووەتەوە سەبارەت بە پرسی نەوت و دابەشکردنی داهاتەکانی. نووسەرانی راپۆرتەکە پێیانوایە کوردەکان بە هەموو پارچەکانەوە کە ماوەیەکی دوورودرێژە خەونی سەربەخۆبوونیان هەیە، ئێستا لە هەرێمی کوردستان زیاتر لەو خەونە نزیکبوونەوەتەوە، چونکە کوردستان خاوەنی یاسای تایبەتی خۆیەتی و سوپای تایبەت و دەزگای هەواڵگری خۆی و سیاسەتی دەرەوەی تایبەت بەخۆی و جیاواز لە عێراقی هەیە، بۆیە بوونی سەربەخۆییەکی ئابووری وەها مەزن بۆ بازرگانی نەوت، لەو خەونە نزیکتریان دەکاتەوە، ئەمەش ترسێکی گەورەیە بۆ بەغدا.
4/12/2013
هەردوو دەسەڵاتدارانی عێراقی و ئێرانی رێكخراوی ووڵاتانی بەرهەمهێنەری نەوتی جیهانی (OPEC)یان ئاگادار كردووەتەوە لەوەی كە ئاستی هەناردەكردنی نەوتی ووڵاتەكەیان لە داهاتوویەكی نزیكدا، بەرز دەكەنەوە.
بەپێی راپۆرتێكی ئاژانسی دەنگوباسی رۆیتەرزی ئینگلیزی، هەردوو وەزیری نەوتی حكومەتی عێراقی و ئێرانی ئەو رێكخراوەیان ئاگادار كردەوە كە ئەندامانی دیكەی ئەو رێكخراوە ئاگادار بكاتەوە لەوەی ئاستی هەناردەكردنی نەوتی ووڵاتەكەیان لە داهاتووییەكی نزیكدا بەرز دەكەنەوە.
عێراق و ئێران دوو گەورەترین ووڵاتی سعودییەن كە گەورەترین وڵاتە لەرووی هەناردەكردنی نەوتەوە لەسەر ئاستی جیهان.
بەپێی راپۆرتەكە، هەردوو ووڵات چاوەڕێ ناكرێت بگەنە ئامانجی خۆیان لەماوەی چەند مانگی داهاتوو، بەڵام هەردوو ووڵات بەپەرۆشن بۆ زەمینەسازی تاوەكو ئەو رێكخراوە ئاگادار بكەنەوە كە دەگەنە ئەو ئاستی هەناردەكردنەی كە دەستنیشانیان كردووە.
عەبدولكەریم لوعێبی وەزیری نەوتی عێراقی لەوبارەیەوە گوتی “ بەنیازین لەداهاتوویەكی نزیكدا ئاستی هەناردەكردنی نەوتی عێراق لە رۆژێكدا لە ٣.٤ ملیۆن بەرمیلەوە بەرزبكەینەوە بۆ ٤ ملیۆن بەرمیل، ئەمەش بە هاوكاری حكومەتی هەرێمی كوردستان كە رۆژانە ٤٠٠ هەزار بەرمیل نەوت بنێرێتە دەرەوەی وڵات”.
بەپێی راپۆرتی ئەمساڵی ئەو رێكخراوە، سەرجەم ووڵاتانی ئەندامانی ئۆپێك، بەرهەمی رۆژانەیان گەیشتووەتە ٣٠ ملیۆن بەرمیل نەوت و كە سعودیە لە پلەی یەكەم دێت و ئێران لە پلەی دووەم و عێراقیش لە پلەی سێیەم.
هەوار/ج.ع
هەردوو دەسەڵاتدارانی عێراقی و ئێرانی رێكخراوی ووڵاتانی بەرهەمهێنەری نەوتی جیهانی (OPEC)یان ئاگادار كردووەتەوە لەوەی كە ئاستی هەناردەكردنی نەوتی ووڵاتەكەیان لە داهاتوویەكی نزیكدا، بەرز دەكەنەوە.
بەپێی راپۆرتێكی ئاژانسی دەنگوباسی رۆیتەرزی ئینگلیزی، هەردوو وەزیری نەوتی حكومەتی عێراقی و ئێرانی ئەو رێكخراوەیان ئاگادار كردەوە كە ئەندامانی دیكەی ئەو رێكخراوە ئاگادار بكاتەوە لەوەی ئاستی هەناردەكردنی نەوتی ووڵاتەكەیان لە داهاتووییەكی نزیكدا بەرز دەكەنەوە.
عێراق و ئێران دوای گەورەترین ووڵاتی سعودییەن كە گەورەترین وڵاتە لەرووی هەناردەكردنی نەوتەوە لەسەر ئاستی جیهان.
بەپێی راپۆرتەكە، هەردوو ووڵات چاوەڕێ ناكرێت بگەنە ئامانجی خۆیان لەماوەی چەند مانگی داهاتوو، بەڵام هەردوو ووڵات بەپەرۆشن بۆ زەمینەسازی تاوەكو ئەو رێكخراوە ئاگادار بكەنەوە كە دەگەنە ئەو ئاستی هەناردەكردنەی كە دەستنیشانیان كردووە.
عەبدولكەریم لوعێبی وەزیری نەوتی عێراقی لەوبارەیەوە گوتی “ بەنیازین لەداهاتوویەكی نزیكدا ئاستی هەناردەكردنی نەوتی عێراق لە رۆژێكدا لە ٣.٤ ملیۆن بەرمیلەوە بەرزبكەینەوە بۆ ٤ ملیۆن بەرمیل، ئەمەش بە هاوكاری حكومەتی هەرێمی كوردستان كە رۆژانە ٤٠٠ هەزار بەرمیل نەوت بنێرێتە دەرەوەی وڵات”.
بەپێی راپۆرتی ئەمساڵی ئەو رێكخراوە، سەرجەم ووڵاتانی ئەندامانی ئۆپێك، بەرهەمی رۆژانەیان گەیشتووەتە ٣٠ ملیۆن بەرمیل نەوت و كە سعودیە لە پلەی یەكەم دێت و ئێران لە پلەی دووەم و عێراقیش لە پلەی سێیەم.
هەوار/ج.ع
ئەلعالەم
4/12/2013
فەرهاد پیرباڵ لە روونكردنەوەیەكی تایبەتدا بۆ (رووداو) دەڵێ ئەو "هەڵە" بووە لە هەوڵدان بۆ خۆسووتاندن. وەك خۆی ئاماژەی بۆ دەكات، ئەو ئێستا بڕیارێكی دیكەی داوەو دەیەوێ ببێتە پێشمەرگەی رۆژهەڵاتی كوردستان و لە دژی كۆماری ئیسلامیی ئێران شەڕ بكات. دوێنێ فەرهاد پیرباڵ وەك ناڕەزایەتییەك بەرامبەر دەستگیركردنی حەوت چالاكڤانی رۆژئاوای كوردستان لە گرتووخانەی محەتە لە شاری هەولێر، بڕیاری دا خۆی بسووتێنێ، بەڵام بە هەوڵی كەسە نزیكەكەكانی رێگریی لێ كرا. سەبارەت بە دوایین هەڵوێستی فەرهاد پیرباڵ، رووداو پەیوەندی پێوەكردو ئەویش گوتی "من سەد لە سەد پەشیمانبوومەتەوە لە خۆسووتاندن و خۆم ناسووتێنم، لەبەر ئەوەی فەرهاد پیرباڵ رێگەی دیكەی دۆزیوەتەوە". ئەو لەبارەی ئەو رێگایەی دیكەوە كە دەیگرێتەبەر گوتی "من ئیعلانی شۆڕشی كوردستانیم كردووە لە دژی كۆماری ناكۆماری نائیسلامی ئێرانو دەبمە پێشمەرگەی رۆژهەڵاتی كوردستان".پێشیوابوو كە ئەو دەبێتە (چێ گیڤارا)ی رۆژهەڵاتی كوردستان. پیرباڵ گوتی هەموو حیزب و لایەنە سیاسییەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان، تەنانەت فارس زمانە ئێرانییەكانیش و هەروەها كەسایەتی بەناوبانگەكان سەدان نامە و پەیامیان بۆ ناردووە، ئەو سوپاسی كردنو گوتی "هەموویان دڵخۆشی خۆیان بۆ ئەو كارەی من دەربڕیوە و پێیان راگەیاندووم،گەشاونەتەوە و وزە و هێز بە بەرمانا هاتووەتەوە، لەوەی كە ئومێدمان هەبێت لە ئێران شۆڕشێك بەڕێوەدەچێت". لەبارەی پشتیوانیی حیزبەكانی رۆژهەڵاتەوە لەو شۆڕشەی كە پیرباڵ دەیەوێت بەرپای بكات، گوتی:"من حیزب نیم و ئەوان لەلای خۆیانەوە كار دەكەن و ناشمەوێت هیچ كۆبوونەوەیەك درووستبكەم و تەنها ناڕەزاییەكانم شەخسی دەردەبڕم و قبوڵ ناكەم هیچ حیزب و لایەنێك لەگەڵ من بێت بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتی، هەر لایەن و حیزبیك بیەوێت بۆ پرسی رۆژهەڵات ناڕەزایەتی دەربڕێت یان بەرنامەیەكی هەبێت با بۆ خۆی بیكات و من كەس قبوڵ ناكەم لەگەڵم بێت بۆ دەربڕینی ناڕەزایەتی." گوتیشی "بڕیاری كۆتایی من ئەوەیە ئێستا ئەگەر هەموو هێزە كوردستانییەكانی رۆژهەڵاتی كوردستان یەكبگرن، بە مەرجێك فارس و توركیان تێدا نەبێت، من لە ئەمڕۆ بە دواوە لە سەر شەرەفی شەهید عەبدولڕەحمان قاسملو دەبمە پێشمەرگەی رۆژهەڵات و گیڤارا چیكرد منیش وا دەكەم بۆ رۆژهەڵاتی كوردستان". فەرهاد پیرباڵ بەنیازە خۆی خانەنشین بكات لە زانكۆو چیتر وەك مامۆستا بەردەوام نەبێت، لەبەر پێشمەرگایەتییەكەی و دەڵێ "من نامەیەك دەنووسم بۆ سەرۆكی زانكۆ، كە ئەگەر مردیشم با ئەم نامەیەم شەرعییەتی هەبێت، لەو نامەیەم دەنووسم كە ئێستا 51 ساڵمە و 25 ساڵیش خزمەتم هەیە بۆیە داوای خانەنشینی دەكەم و لەدوای ئەو خانەنشینییە دامناوە ببمە پێشمەرگەی رۆژهەڵاتی كوردستان هیواداریشم تا ئەو كاتە حیزبەكانی رۆژهەڵات هەموویان یەكیانگرتبێت".
3/12/2013
سێیەمین كۆنفرانسی نەوت و غاز لە هەولێر، وایكرد میدیا جیهانییەكان گرنگییەكی زیاتر بە پرسی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان بدەن، كە بڕیارە لەرێگەی بۆرییەوە هەناردەی توركیا بكرێت میدیا جیهانییەكان پێیانوایە ئامادەبوونی وەزیری وزەی توركیا لەو كۆنفرانسەدا و باسكردن لە رێككەوتنی هەناردەكردنی نەوت بۆ توركیا، پەیامێك بوون بۆ حكومەتی ناوەندی عێراق، دەشڵێن: ترسی حكومەتی عێراق لە سەركەوتنی ئەم پرۆسەیە، ترسە لە ئەگەری سەربەخۆبوونی كوردستان. ئاژانسی هەواڵی گلۆباڵ پۆست، لەم بارەیەوە لە راپۆرتێكیدا بڵاویكردووەتەوە، كە توركیا هەوڵدەدات كۆبوونەوەیەك لەنێوان بەغدا و هەولێر رێكبخات بۆ ئەوەی رەزامەندی لەسەر هەناردەكردنی نەوت بۆ توركیا لەڕێگەی بۆری نەتەوە بەدەست بهێنێت. تانەر یەڵدز لە كردنەوەی رۆژی یەكەمی كۆنفرانسی نەوت و غاز لە هەرێمی كوردستان رایگەیاند، كە وڵاتەكەی لە هەوڵی ئەوەدایە نێچیرڤان بارزانی و نوری مالیكی كۆبكاتەوە. گلۆباڵ نووسیویەتی: "كۆنفرانسی نەوت و غاز لە هەولێر توانی لە هەموو لایەكی جیهانەوە خەڵك لەخۆی كۆبكاتەوە، هاتنی تانەر یەڵدز بۆ ئەو كۆنفرانسە لە بەرژەوەندی پرسی هەناردەكردنی نەوتی كوردستان بوو، كە هەر لەوێ رایگەیاند وڵاتەكەی هەموو هەوڵیكی خۆی دەدات بۆ جێبەجێكردنی پرۆسەكە". هەروەها ماڵپەڕی ئومان تریبیون لە دوای باسكردنی كۆنفرانسەكە ئاماژە بەوە دەكات، دەسەڵاتدارێتی كوردی لە هەوڵی دۆزینەوەی رێگایەكدا بوون بۆ فرۆشتنی نەوت، بۆ ئەوان توركیا ئەو رێگایەیە، لە كۆنفرانسەكەشدا توانییان ئەمە بە راشكاوی نیشان بدەن، بۆیە هەرچەندە بەغدا بە هەناردەكردنی نەوتی كوردستان بۆ توركیا رازی نییە، بەڵام وەزیری وزەی توركیا لە وتارێكیدا دووپاتیكردەوە كە توركیا بڕیاری داوە لەگەڵ كوردستان گرێبەستی هەناردەكردنی نەوت واژۆ بكات و بۆ ئەم مەبەستەش لە هەوڵی كۆبوونەوەیەكی سێ لایەنەدایە، واتە بەغدا و هەولێر و ئەنقەرە. ئومان تریبیون باس لەوەش دەكات پرسی هەناردەكردنی نەوتی كوردستان ترسی ئەوەی لای بەغدا درووستكردووە، كوردەكان لەم رێگەیەوە بەرەو راگەیاندنی سەربەخۆیی كوردستان بڕۆن، چونكە حكومەتی عێراق لەدوای رووخانی دەسەڵاتی سەدام حوسێن لە ساڵی 2003، بەردەوام ترسی ئەوەی هەبووە گەشەكردنی ئابووریی كوردستان بە ئاراستەی دەوڵەتی سەربەخۆی كوردستان بڕوات. ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز بەهەمان شێوە باس لە سووربوونی توركیا دەكات لەسەر دەستپێكردنی هەناردەكردنی نەوتی كوردستانو دەڵێ كۆنفرانسی نەوت و غاز لە هەولێر، توانی ئەم پرسە بۆ خەڵكی زیاتر روون بكاتەوە، ئاشكراشە كە توركیا هەرچۆنێك بێ دەیەوێت لەرێگەی بۆرییە نەوتییەكانەوە هەناردە بكرێت، بۆ ئەمەش لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستاندا رێككەوتوون، ئەوەی ماوەتەوە رازیبوونی بەغدایە. بەگوێرەی زانیارییەكانی رۆیتەرز، توركیا و هەرێمی كوردستان هەفتەی رابردوو لەسەر پاكێجێكی وزە بە بەهای ملیارەها دۆلار رێككەوتوون و واژۆیان لەسەر كردووە، ئەمەش ترسێكی زۆری لای بەغدا درووستكردووە، چونكە گرێبەستێك بەو قەبارەیە دەسەڵاتی سیاسی هەرێمی كوردستان فراوان دەكات. بەهەمان شێوەی ئومان تریبیون، رۆیتەرز لە راپۆرتەكەیدا ئاماژەی بەوە كردووە، كە لەدوای رووخانی سەدام حوسێن، هەرێمی كوردستان بەردەوام لە گەشەكردندایە و دەسەڵاتی سیاسی ئەو هەرێمە تادێت فراوانتر دەبێت، بۆیە رازینەبوونی بەغدا بە هەناردەكردنی نەوتی كوردستان پەیوەندی بە ئەگەری سەربەخۆبوونی كوردستانەوە هەیە. ئاژانسی هەواڵی وۆڵد بلوتین سەبارەت بە كۆنفرانسی نەوت و گازی هەولێر دەنووسێت: لە كۆنفرانسەكەدا دەسەڵاتی كوردی ئاشكرای كرد گرێبەستی وزە لەگەڵ توركیا ئەنجامدەدرێت بەبێ ئەوەی پێویست بەهیچ ترسێك بكات. باس لەوە دەكات كۆنفرانسێكی گەورەی لەم شێوەیە بە ئامادەبوونی نوێنەرانی 300 كۆمپانیای جیهانی و وەزیری وزەی توركیا پشتیوانییەكی گەورەیە بۆ كورد. وۆڵد بلوتین ئاماژەی بە وتەیەكی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان كردووە، كە جەختی لەوە كردەوە "هەرێمی كوردستان بەگوێرەی دەستووری عێراقی و بە گوێرەی مادەی 112 نەوت هەناردە دەكات، بەڵام حكومەتی عێراقی سیاسەتێكی مەركەزی هەیە و دەیەوێت كار بەم مادەیە نەكات".
3/12/2013
رۆژنامەی حوریە و عەدالەی نزیك لە ئیخوان موسلیمین وای بڵاوكردووەتەوە، كە عەبدولفەتاح سیسی، وەزیری بەرگریی میسر بریندارە. رۆژنامەكە باس لەوە دەكات "لەلایەن یەكێك لە هاوڕێكانییەوە، هەوڵی كوشتنی عەبدولفەتاح سیسی دراوە و ئێستا بریندارە". بەڵگەشی بۆ ئەو هەواڵەی ونبوونی سیسییە لە میدیاكان، كە چەند رۆژێكە دەرنەكەوتووە. هەر ئەو رۆژنامەیە باس لەوە دەكات ئەگەر هەواڵەكەیان راست نییە "با سیسی دەركەوێت". مانگی یۆلیۆی رابردوو عەبدولفەتاح سیسی، وەزیری بەرگری میسر كودەتایەكی سەربازی بەسەر دەسەڵاتی ئیخوان موسلیمیندا كردو محەممەد مورسی لە پۆستی سەرۆك كۆماری دوورخستەوە، ئێستا دەنگۆی ئەوە هەیە كە چەند هێزو لایەنێك داوا لە سیسی دەكەن خۆی بۆ پۆستی سەرۆك كۆماری هەڵبژێرێت، بەپێی تۆمارێكی دەنگی سیسی كە لەماوەی رابردوودا بڵاوكرایەوە پێدەچێت خۆی هەڵبژێرێت، هەرچەندە لە دەرنەچوونیشی دەترسێت.
3/12/2013
لە ماڵەكەی خۆی، كە قەراخی خانووەكەی بەرەنگی شینی تۆخ لە هەموو خانووەكانی دیكەی جیادەكاتەوە، لە یەكێك لە ژوورەكانی پێشوازیدا ستایلێكی تەواو رۆژهەڵاتیانەی هەیە و بە ئایپادەكەیەوە سەرقاڵە. محەممەدی حاجی مەحموود، تەواو پێچەوانەی ئەو وێنەیەی لەزەینی خەڵكیدا هەیە، كاتەكانی حەوانەوەی بە لاپتۆپ و نووسین و خوێندنەوەی كتێبەوە بەسەردەبات. رووخساری ئەمجارەی جیاواز بوو لەهەموو جارەكانی دیكە، بەڵام لە درێژەی وتووێژەكەدا دەركەوت، هێشتا نیگەرانی ئەو دەنگە كەمەیە كە حیزبەكەی لە هەڵبژاردنی ئەیلولی ئەمساڵدا بەدەستی هێنا. سكرتێری حیزبی سۆشیالیست دیموكراتی كوردستان كە بەشێك لە كادرەكانی خۆیشی ئەو ناوە بەكارناهێنن و هەر دەڵێن (حسك)، پێیوایە ئەنجامی هەڵبژاردنەكە لەگەڵ مێژوو و خەباتی ئەواندا یەكناگرێتەوە، هەر ئەوەش وای لێكردووە لیژنەیەكی بەخۆداچوونەوە پێكبهێنێ و خۆی سەرپەرشتی بكات و دەڵێ ئەو ئەنجامانەی لیژنەكە بەدەستیانهێناوە، دەریدەخات لەبەر چەند هۆیەك ئاستمان دابەزیوە "نەمانتوانی بانگەشە بكەین و تاوەكو پارەمان پەیداكرد 5 رۆژی مابوو بۆ هەڵبژاردن، ئیمكاناتمان نییە و ماوەی ساڵێكە 1000 كادرمان مووچەیان وەرنەگرتووە، ململانێكانی نێوان پارتی و یەكێتی و گۆڕان، كاریگەریی لەسەر ئێمەش دروستكردووە". ناوبراو دەڵێ "تاوەكو ئێستا خۆشمان نازانین دەنگەكانمان چەند بوو لەو هەڵبژاردنە"، هۆیەكەی دەگێڕێتەوە بۆ ئەوەی "كۆمسیۆن هەر رۆژە و ژمارەیەكمان پێدەڵێن، داوامانكردووە پێمان بڵێن، كەچی راپۆرتێكیان پێداوین 50 لاپەڕە دەبێ هەر لێی تێناگەین". بەبڕوای محەممەدی حاجی مەحموود، هەڵبژاردنی ئەمجارەی پەرلەمان گۆڕانێكی ئەوتۆی لەگەڵ هەڵبژاردنەكانی پێشوو دروست نەكردووە و تەنیا گۆڕانێك لە زیاد و كەمبوونی دەنگەكانی یەكێتی و بزووتنەوەی گۆڕاندا بووە "ئەو دەنگانەی یەكێتی هەیبوو چووە بۆ گۆڕان، واتە جێگۆڕكێی دەنگەكانە و هیچی تر". هەروەها دەڵێ "لەساڵی 1992 شدا لەنێوان یەكێتی و پارتی یەك كورسی جیاوازی هەبوو، ئێستاش هەروایە و جەماوەر و دەنگدەری یەكێتی و گۆڕان یەك جەماوەرن. لەساڵی 1992یش ئێمە هەر كورسییەكمان پێنەهات". محەممەدی حاجی مەحموود قسە لەبارەی پێكهێنانی كابینەی هەشتەمی حكومەت دەكات و پێیوانییە پرسێكی ئەوەندە ئاڵۆز بێت " لەوانەیە لە كۆتاییدا كەس نەمێنێتەوە بۆ ئەوەی ببێتە ئۆپۆزسیۆن، هەمووی حەزی لێیە لەناو حكومەت بێ". محەممەدی حاجی مەحموود، ترسی پارتی لە كشانەوەی گۆڕان لە حكومەت كەمدەكاتەوە و پێیوایە ناكشێنەوە تاوەكو ئەوكاتەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان نزیك دەبێتەوە "ئەوكاتە دەنگە تووڕەكەیان بەرز دەكەنەوە و لە حكومەت دەكشێنەوە، چونكە ئۆپۆزیسیۆن هەمیشە لەگەڵ نزیكبوونەوەی هەڵبژاردندا دەیكاتە هاواری ناڕەزایەتی، بەبۆچوونی من ساڵێك پێش كۆتایی هاتنی تەمەنی حكومەت گۆڕان دەكشێتەوە". چەند سیناریۆیەك لەبەر چاون بۆ پێكهێنانی حكومەتی داهاتوو كە دیارترینیان حكومەتی بنكە فراوانە بە بەشداریی هەموو لایەنەكان. سكرتێری حیزبی سۆشیالیست وای دەبینێ كە پارتی دواجار حكومەتەكە بەشێوەیەك پێكبهێنێ "ئەگەر گۆڕان و یەكگرتوو و كۆمەڵیش لەناكاو بڕیاری كشانەوە بدەن، كێشەیەی یاسایی بۆ دروست نەبێت و بەردەوام بێ". هێشتا نێچیرڤان بارزانی، سەردانی سۆشیالیست و زەحمەتكێشانی نەكردووە، بەڵام سەردانی توركیا و پرسی واژووكردنی گرێبەستە نوێیەكەی نەوت هاتە بەردەمی. قسەكردن لەسەر نەوت تەوەرێكی دیكەی ئەو وتووێژەیە لەگەڵ محەممەدی حاجی مەحموود كە پێیوایە ناردنە دەرەوەی نەوت لەرێگەی بۆرییەوە "كارێكی زۆر پیرۆزە و دەبێ هەموو لایەنەكان پشتیوانی لێبكەن، چونكە ئەوە سەرەتایەكە بۆ ئەوەی قۆناغی سەربەخۆیی دەستپێبكات". گوتیشی "ئێستا ئێمە نزیك دەبینەوە لە سەربەخۆیی". بەبڕوای ئەو، ناردنە دەرەوەی نەوت لەو شانازییە گەورەترە كە سەددام حوسێن بە خۆماڵیكردنی نەوتەوە دەیكرد و دەڵێ "ئەمە زۆر گەورەترە، چونكە ئێمە دەوڵەتمان نییە، ئاڵای دانپێدانراومان نییە، جگە لەوەش، كۆمپانیاكانی ئەوكات پارەیەكی كەمیان دەدایە عێراق و بۆخۆیان دەیانبرد، بەڵام ئەمە جیاوازە"، هەربۆیە دەڵێ "ئێمە بە هەنگاوێكی گەورە و ئازایانەی دەزانین و نەك پشتگیری لێدەكەین، بەڵكو ئامادەین شەڕیشی لەسەر بكەین و پیرۆزبایی لە سەرۆكی حكومەت و خەڵكی كوردستان دەكەین". گۆڕانكارییەكانی ناوچەكە كە توركیا رۆڵی سەرەكی تێدا دەبینێ، زیاتر بە هاتنە سەركاری حیزبەكەی ئەردۆغان دەستیانپێكرد، سكرتێری حیزبی سۆشیالیست دەڵێ، چەند ساڵێك لەوەوبەر ئەو یەكێك بووە لەوانەی داود ئۆغلوی وەزیری دەرەوەی توركیای بینیوە و پێیگوتوون "لە بەرنامەی داهاتووی ئەواندا، سوپا هەژموونی نامێنێ و قۆناغێكی نوێ دەستپێدەكات". پێش ئەوەی پەیوەندی بە حیزبی سۆشیالیستەوە بكات، محەممەدی حاجی مەحموود ، یەكێك بووە لە فەرماندە سەربازییەكانی یەكێتی نیشتمانی، لەو ساڵانەی دواییشدا یەكێك بووە لە دۆستە نزیكەكانی تاڵەبانی. ئێستا كە قسە لەسەر بارودۆخی یەكێتی دەكات پێیوایە "بەهۆی درێژكردنەوەی ماوەی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستانەوە یەكێتی باجێكی زۆری داوە و دەبوو ئەوەی نەكردایە". پێشیوایە هەم پارتی بەدوای جێگرەوەی یەكێتیدا دەگەڕێ و هەم یەكێتیش بەدوای چارەسەرێكی گونجاودا دەگەڕێ بۆ دۆخی ئێستای نێوخۆیی. ناوبراو دەپرسێ ، كاتێك پارتی گۆڕان دەكاتە جێگرەوەی یەكێتی، ئایا یەكێتی دەچێتە پێشەوە بۆ ئەوەی دەوروتەسلیمی پۆستەكانی سلێمانی لەگەڵ بكات؟ ئەو دەڵێت "باوەڕ بەوە ناكەم". ئینجا دەڵێ، جێگری سەرۆكی حكومەت و سەرۆكی پەرلەمان، پۆستی یەكێتین و پارتیش هەرزوو گوتوویەتی مامەڵەی كورسی لەگەڵ یەكێتی ناكەین "بەڵام من پێموایە دواجار گۆڕان هەر لەسەر حسابی یەكێتی پۆست لە حكومەت و پەرلەمان وەردەگرێ نەك لەسەر حسابی پارتی، بە هیچ بارێكدا پارتی زەرەر ناكات، رەنگە لە بەشی خۆی بریكاری وەزیرێك بداتە یەكێتی، بەڵام ئەوە موجامەلەی پارتییە بۆ یەكێتی".
2/12/2013
ئیسرائیل و ئەمریکا پلانی مانۆڕێکی سەربازیی هاوبەشیان داڕشتووە، کە بڕیار وایە دوای کۆتاییهاتن بە رێکكەوتنە شەش مانگییەکەی نێوان ئێران و وڵاتانی 5+1 ئەنجام بدرێت.
گۆڤاری تایم لە هەواڵێکدا بڵاویکردووەتەوە کە حکومەتی ئیسرائیل، خۆی ئامادە دەکات بۆ ئەنجامدانی مانۆڕێکی هاوبەشی سەربازی گەورە لەگەڵ ئەمریکا، بە وتەی بەرپرسێکی باڵای ئیسرائیل کە ناوی ئاشکرا نەکراوە، دیاریکردنی ئەو وادەیە بۆ ئەنجامدانی مانۆڕەکە، ئامانجێکی دیاریکراوی لە پشتە، بەڵام وەزارەتی بەرگری ئیسرائیل تاوەكو ئێستا لەو بارەیەوە هیچ روونکردنەوەیەکی بڵاونەکردووەتەوە.
بە پێی رێکكەوتنی نێوان ئێران و وڵاتانی 5+1 لە جنێڤ، لە بەرامبەر پاشەکشەی ئێران لە بەشێک لە بەرنامە ئەتۆمییەکەی، هەندێک لە گەمارۆ ئابوورییەکانی لەسەر لادەچێت، ئەو رێکكەوتنە بۆ شەش مانگە و وەک رێخۆشکەری بۆ رێکكەوتنێکی گەورەتر ناوی دەهێنرێت، بەو پێیە دەبێ ئێران لە ماوەی شەش مانگدا ئەو بەڵێنانەی داویەتی جێبەجێیان بکات و چاودێرانی نێودەوڵەتیش چاودێریی بکەن.
ئیسرائیل بەرامبەر ئەو رێکكەوتنە پەرچەکرداری زۆر تووندی هەبوو، بە شێوەیەک کە کاری کردە سەر پەیوەندییەکانی لە گەڵ ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا و لەو بارەیەوە بەرپرسێکی ئیسرائیلی بە گۆڤاری تایمی گوتووە: ئیسرائیل تەنانەت دەیویست هەرایەکی گەورە لە سەر ئەو رێکكەوتنە دروست بکات.
هەواڵی ئەنجامدانی مانۆری سەربازی هاوبەشی ئەمریکا و ئیسرائیل لە کاتێکدا بڵاوبووەتەوە کە ئێران داوای لە پشکنەرانی نێودەوڵەتی کردووە بۆ پشکنینی بنکەی ئاوی قورسی ئەراک، لە رۆژی 8ی دیسەمبەردا.
پشکنەرانی نێودەوڵەتی دوایین جار لە مانگی هەشتی 2011 بنکەی ئەتۆمیی ئەراکیان پشکنی و کۆماری ئیسلامیی ئێران بەم بانگهێشتەی لە راستیدا یەکێک لە خاڵەکانی رێکەوتنەکەی جنێف جێبەجێ دەکات، بە پێی رێکەوتنەکە دەبێ ئێران لە ماوەی شەش مانگدا چالاکییەکانی بنکەی ئەراک لە بواری سووتەمەنی ریاکتۆر و ئاوی قورسدا رابگرێت
2/12/2013
رووداو
تیمێکی پشکنەرانی زانکۆیەکی بەریتانی کۆنترین شوێنەواری کشتوکاڵی لە یەکێک لە گوندەکانی سەر بە شاری سلێمانی دەدۆزێتەوە، کە مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ پێش مێژووی یەکەم کشتوکاڵیکردن لە گوندی چەرمۆ.
دوای گەڕان پشكنین لەلایەن زانكۆی ریدینگی بەریتانی لەگوندی بیستان سووری ناحیەی عەربەت كۆنترین شوێنەواری كشتوكاڵی مێژوویی دەدۆزرێتەوە كە مێژووەكەی دەگەڕێتەوە بۆ پێش مێژووی گووندی چەرمۆ. ئێستا بەهۆی وەرزی باران بارینەوە، شوێنەوارە دۆزراوەكە لەلایەن شوێنەواری سلێمانیەوە داپۆشراوە.
كەمال رەشید بەڕێوەبەری شوێنەواری سلێمانی دەڵێت " دوای سێ وەرز كاری كنەو پشكنین دەركەوت ئەو شوێنەوارە زۆر كۆنترە لەشوێنەواری چەرمۆ، ئەو بەڵگانەی لەكاتی كالری كنە و پشكنیندا دەستكەوتووە لەرووی كشتوكاڵییەوە هەندێ بەڵگەی دانەوێڵەی وەك نیسك و نۆك داوی شیكردنەوە لە رێی سی پۆرتینەوە، دەركەوت ئەمانە تەمەنیان 9هەزار ساڵ پێش زاینە."
دانیشتوانی گوندەكە پێیانوایە ئاو و زەوییە بەپیتەكانیان ئەوە پشتڕاست دەكەنەوە كە دوای راو شكار بۆ یەكەمینجار مرۆڤ لە گوندەكەیاندا نیشتەجێبووبێ.
عوسمان عەزیز گوندنشین گوتی "لێرە لەدوای راوشكار مرۆڤ هاتۆتە ئێرەو لێرە ژیاون، ئەم شوێنە شوێنێكی ئاووسەوزاییە لەبەرئەوە هاتوونەتە ئێرە ژیاون."
مەولوود ئەحمەد گوندنشین دەڵێت "لەبەرئەوەی گوندەكەی ئێمە ئاوو زەوی كشتوكاڵیی بەپیتی تیایە، بەوهۆیەوە خەڵكی وازی هێناوە لەئەشكەوت وهاتوونەتە خوارەوە، لەم گوندەدا نیشتەجێبوون."
گوندی بێستان سوور بە دووری 25كیلۆمەتر دەكەوێتە باشووری رۆژهەڵاتی شاری سلێمانی، لەنێو ئەو شوێنەوارەی گوندەكەدا چەند جۆرێك دانەوێڵە لەگەڵ ئێسكی ئاژەڵی وەكو بزن و ئاكی كێوی و سەگ دۆزراوەتەوە.
رۆژ لەدوای رۆژ كتێبەكانی مێژوو پاڵپشتی زیاتریان بۆ دروست دەبێت، لەبارەی ئەو نەتەوەی بەزەحمەت دانی پێدا دەنرێ، بەدرێژایی دوو دەیە رژێمی بەعس دانیشتوانەكەی دەكرد بەژێر خۆڵەوە و دەیشاردنەوە، بەڵام بێئاگا بوو لەوەی لەژێر ئەو زەویەدا دەیان ئاسەواری پێچەوانە هەن.
2/11/2013
نوێنەری تایبەتی نەتەوە یەكگرتووەكان لە سوریا ئەخزەر ئیبراهیمی ، داوادەكات هەرچی زووە چارەسەری كێشەی سوریا بكرێت ئەگینا وەكو سۆماڵی گەورەی لێدێت بەهۆی ئەم كوشتارەی كەلەو ووڵاتەدا هەیە .
ئیبراهیمی شەوی ڕابردوو لەچاوپێكەوتنەكی لەگەڵ تەلەفزیۆنی سویسری گشتی دا ووتی : بەبڕوای من ئەو ئاڵۆزیەی ئێستا هەیە گەر بێت و بگۆڕێ بۆنیزامی كۆماری دیموكراتی نوێ و نەمانی تایەفەگەری لەسوریا ،دەرگا بكرێتەوە لەپێش كۆماری سوریای نوێ .
تەئكیدیشی كردەوە : "سوریەكان پێویستیان بەپاراستنی یەك ڕیزی سوریا هەیە بۆبەهێز بوون لەناوچەكەو جیهان .
زیاتر دواو ووتی : ئومێدمان هەیە لە بەشداری كردنی سعودیەو ئێران لەكۆنگرەی جنێف 2 ".
ڕوونیشیكردەوە ئەسەد ناكشێتەوە لەكۆنگرەی جنێف ئەسەد پێی باشترە بەشداری لەم كۆنگرەیە بكات بۆچارەسەری ئەوبارودۆخەی ئێستای سوریا .
س: عەرەبیە
و:ج.ع