^{ئاژانسی یەكەی ئابووری EIU، كە كار لەگەڵ گر‌ووپە ئابو‌ورییەكان دەكات و كاریان ئەوەیە پێشبینكەر و راوێژكار بن، لە لیستێكدا ناوی ئەو وڵاتانەی خستووەتەڕوو كە پێشبینی سەرهەڵدانی خۆپێشاندنی تێدا دەكات لە ساڵی نوێدا.   لازا كێكیك، سەرۆكی ئاژانسی یەكەی ئابووری EIU دەڵێت "زۆربەی هەرە زۆری خۆپێشاندانەكان بەهۆی تێكچوونی باری ئابوورییەوە روودەدەن، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئەوە روونی ناكاتەوە بۆچی بەمشێوەیە خۆپێشاندانەكان دەتەقنەوە". نزمبوونەوەی داهات و بەرزبوونەوەی ئاستی بێكاری هەمیشە نابنە هۆی نانەوەی پشێوی، بەڵكو كاتێك پشێوی دروست دەبێت، كە ئەمانە خۆیان هەبن و تێكەڵیش ببن بە نادادپەروەری لە داهات، بێدەسەڵاتی حكومەت، ئاستی نزمی چاودێری كۆمەڵگە و تو‌وندوتیژییە تایفییەكان. ئاژانسەكە ئاماژەی بەوەكردووە، كە ئەوەی بەسەر محەممەد مورسی، سەرۆكی پێشووی میسر هات تەنها سەرەتایەكە. دەشپرسێت ئایا ساڵی داهاتوو چ سەرۆكێك بەهۆی ئەو سیاسەتەی، كە پەیڕەوی دەكات پۆستەكەی لێدەسەندرێتەوە؟ یان ئایا ئەمجارەیان خۆپیشاندانەكان لەكوێ هەڵدەگیرسێنەوە؟. بۆ دیاریكردنی ئەمانەش EIU لە لیستێكدا پێشبینی بۆ هەڵگیرسانی خۆپیشاندانەكان لە 150 وڵات كردووە، كە لە ئەگەری كەمەوە بۆ ئەگەری زۆر ریزبەندی كردوون، هەر وڵاتێكیش لە رووی دامەزراوەیی و سیاسییەوە لاوازبێت خراوەتە ریزبەندی ئەو وڵاتانەی، كە ئەگەری زۆریان هەیە بۆ ئەوەی خۆپێشاندانیان تێدا رووبدات لە ساڵی 2014 و عێراقیش بە یەكێك لەو وڵاتانە دانراوە. وڵاتانی وەكو میسر، توركیا، بەرازیل، ئۆكرانیا، تونس، عێراق ‌و مەكیسك ئەو وڵاتانەن كە لەماوەی 12 مانگی رابردوو خۆپێشاندانی ناڕەزایی زۆریان تێدا ئەنجامدراوە.}

^{ئەمەش لیستی ئاژانسەكەیە:} 

رووداو – economist 

^29/12/2013

ڕاوێژكاری ئاسایشی ئابوری هه‌رێمی‌ كوردستان ئاشكرایكرد، هه‌رێم كار بۆ ڕاكێشانی دوو بۆری دیكه‌ی گواستنه‌وه‌ی نه‌وت‌و غازی‌ سروشتی‌ ده‌كات بۆ توركیا.

ئاژانسی‌ هه‌واڵی‌ (ئه‌نادۆڵ)ی‌ توركیا، له‌زاری‌ دكتۆر (بێوار خه‌نسی) ڕاوێژكاری ئاسایشی ئابوری هه‌رێمه‌وه‌ بڵاوكرده‌وه‌، پاش سه‌ركه‌وتنی ڕاكێشانی بۆری یه‌كه‌می گواستنه‌وه‌ی نه‌وت، ئێستا حكومه‌تی هه‌رێم كار بۆ ڕاكێشانی دوو بۆری دیكه‌ بۆ توركیا ده‌كات، كه‌ یه‌كێكیان بۆ هه‌نارده‌كردنی نه‌وت‌و ئه‌وی دیكه‌شیان بۆ غازی‌ سروشتی‌ ده‌بێت، پاش ئه‌وه‌ی ده‌درێته‌ كۆمپانیاكان، وتیشی:"ڕاكێشانی ئه‌و دوو بۆریه‌ی گواستنه‌وه‌ی نه‌وت‌و غازی‌ سروشتی‌، تاوه‌كو ساڵی (2016) كۆتایی به‌كاره‌كانی دێت".

ڕاوێژكاری ئاسایشی ئابوری هه‌رێم ئاماژه‌ی به‌وه‌شكردوه‌، هه‌رێم خاوه‌نی زیاتر له‌(60) ملیار به‌رمیل یه‌ده‌گی نه‌وته‌، به‌ڵام به‌هۆی كه‌می پشكنینه‌كان، تاوه‌كو ئێستا بوونی (45) ملیار به‌رمیل نه‌وت پشتڕاست كراوه‌ته‌وه‌.
29/12/2013

به‌ڕێوه‌به‌رى گشتى ئاسایشى رۆژئاواى کوردستان به‌لێدوانێک ئامارى رووداوه‌کانى 2013یان راگه‌یاند . به‌پێى لێدوانه‌که‌ له‌ماوه‌ى ساڵێکدا (56) هێرش ئه‌نجام دراون ، ( 57 ) بۆمبیش پووچه‌ڵ کراونه‌ته‌وه‌ ، ( 98 ) ئۆپه‌راسیۆنى مادده‌ى هۆشبه‌ر ئه‌نجام دراون ، ( 26 ) ته‌ن ماده‌ى هۆشبه‌ر ده‌ستى به‌سه‌ردا گیراوه‌ ، ( 5 ) هه‌زار و ( 115 ) که‌س ده‌ستگیر کراون و ( 49 ) ئه‌ندامى ئاسایش گیانیان له‌ده‌ست داوه‌ .
به‌ڕێوه‌به‌رى گشتى ئاسایشى رۆژئاواى کوردستان ( جوان ئیبراهیم و سدیق حسۆ ) له‌ناوه‌ندى گشتى ئاسایش له‌شارى قامیشلۆ کۆنفڕانسێکى راگه‌یاندنى یان به‌ست و ئامارى رووداوه‌کانى ساڵى ( 2013) یان راگه‌یاند .
( 56 ) هێرشى بۆمبى و خۆکوژى ئه‌نجام دراون
له‌کۆنگره‌ رۆژنامه‌وانیه‌که‌دا به‌ڕێوه‌به‌رى ئاسایش ( جوان ئیبراهیم ) ئاماره‌که‌ى راگه‌یاند و ده‌ستنیشانى کرد که‌ له‌ساڵى 2013 له‌سه‌رتاسه‌رى رۆژئاوا ( 18 ) هێرشى خۆکوژى ئه‌نجام دراوه‌و وتى :"له‌و هێرشانه‌ ( 3 )یان له‌قامیشلۆ ، یه‌کیان له‌عه‌فرین ، ( 2 ) له‌ چل ئاغا ، ( 4 ) له‌ تربه‌سپى ، ( 4 ) له‌گرکێ له‌گێ ، یه‌ک له‌کۆبانێ ، یه‌ک له‌تلته‌مر ، یه‌ک له‌سه‌رێکانى و یه‌کیش له‌عامودێ ئه‌نجام دراوه‌ ". ( جوان ئیبراهیم ) رایگه‌یاند :" له‌سه‌رتاسه‌رى رۆژئاواى کوردستان ( 38 ) ته‌قینه‌وه‌ى بۆمبى ئه‌نجام دراوه‌و که‌ ( 7 )یان له‌قامیشلۆ و ( 9 ) له‌حه‌سه‌که‌ ، یه‌کیان له‌کۆبانێ ، ( 4 ) له‌عه‌فرین ، ( 4 ) له‌عامودێ ، یه‌ک له‌ چل ئاغا ، ( 7 ) له‌تربه‌سپى ، یه‌ک له‌گرکێ له‌گێ و ( 4 ) له‌تلته‌مر روویداوه‌ ."
( 57 ) بۆمب پووچه‌ڵ‌ کراونه‌ته‌وه‌
جوان جه‌ختى کرده‌وه‌ که‌ هێزه‌کانیان ( 57 ) بۆمبیان که‌ له‌لایه‌ن چه‌ته‌کانه‌وه‌ دانرابوو پووچه‌ڵ‌ کردۆته‌وه‌و رایگه‌یاند :" ( 3 ) له‌بۆمبه‌کان له‌قامیشلۆ ، ( 6 ) له‌ حه‌سه‌که‌ ، ( 2 ) له‌کۆبانێ ، ( 2 ) له‌عه‌فرین ، ( 4 ) له‌عامودێ ، ( 7 ) له‌رمێڵان ، ( 7 ) له‌ چل ئاغا ، ( 7 ) له‌تربه‌سپى ، ( 3 ) له‌گرکێ له‌گێ ، ( 3 ) له‌ تلته‌مر و ( 13 ) له‌تلکۆچه‌ر پووچه‌ڵ‌ کراوه‌نه‌ته‌وه‌ ."
(49) ئه‌ندامى ئاسایش گیانیان له‌ده‌ست داوه‌
له‌به‌رده‌وامى لێدوانه‌که‌دا ( جوان ئیبراهیم ) وتى :" له‌سه‌رتاسه‌رى ساڵى 2013 دا ( 49 ) ئه‌ندامى ئاسایشى گیانیان له‌ده‌ست داوه‌ که‌ له‌قامیشلۆ ( 6 ) ، له‌حه‌سه‌که‌ ( 3 ) ، له‌کۆبانێ ( 9 ) ، له‌عه‌فرین ( 4 ) ، له‌دێرک ( 4 ) ، له‌سه‌رێکانى ( 6 ) ، له‌عامودێ ( 8 ) ، له‌چل ئاغا ( 4 ) ، له‌تربه‌سپى ( 3 ) ، له‌دربێسى یه‌ک ، له‌تلته‌مر هه‌ڤاڵێکمان شه‌هید بووه‌ . هه‌روه‌ها ( 57 ) ئه‌ندامى ئاسایش بریندار بوون ."
هه‌زار ( 533 ) که‌س به‌ تاوانى ( تیرۆر ) ده‌ستگیر کراون
له‌باره‌ى ئه‌و که‌سانه‌ى له‌ماوه‌ى ساڵێکدا به‌ تاوانى ( تیرۆر ) گیراون  جوان ئیبراهیم رایگه‌یاند که‌ هه‌زار و ( 533 ) که‌س ده‌ستگیر کراون و وتى :"له‌حه‌سه‌که‌ ( 3 ) له‌کۆبانێ ( 90 ) له‌دربێسى ( 22 ) ، له‌گرکێ له‌گێ ( 277 ) ، له‌تل ته‌مر ( 2 ) ، له‌تلکۆچه‌ر ( 77 ) که‌س گیراون ".
( 3 ) هه‌زار و ( 582 ) که‌س له‌سه‌ر تاوان گیراون
جوان ده‌ستنیشانى کرد که‌ ( 3 ) هه‌زار و ( 582 ) که‌س به‌ تۆمه‌تى تاوان گیراون و رایگه‌یاند :" له‌ناویاندا ( 346 ) که‌س له‌قامیشلۆ ، ( 93 ) له‌حه‌سه‌که‌ ، هه‌زار و ( 282 ) له‌کۆبانێ ، ( 660 ) له‌عه‌فرین ، ( 31 ) له‌دێرک ، ( 139 ) له‌سه‌رێکانى ، ( 389 ) له‌عامودێ ، ( 127 ) له‌رمێڵان ، ( 67 ) له‌ چل ئاغا ، ( 93 ) له‌تربه‌سپى ، ( 13 ) له‌دربێسى ، ( 240 ) له‌گرکێ له‌گێ ، ( 49 ) له‌ تلته‌مر و ( 53 ) له‌تلکۆچه‌ر گیراون ."
" له‌زیندانى ئاسایشدا که‌سێکى به‌ تاوانى کارى سیاسى زیندانى نه‌کراوه‌و ئه‌و که‌سانه‌ش ئێستا ده‌ستگیر کراون په‌یوه‌ندیان به‌ ( تیرۆره‌وه‌ ) هه‌یه‌ ."
( 98 ) ئۆپه‌راسیۆنى مادده‌ى هۆشبه‌ر
" له‌حه‌سه‌که‌ ( 3 ) ئۆپه‌راسیۆن ، له‌کۆبانێ ( 45 ) ، له‌دێرک ( 2 ) ، له‌سه‌رێکانى ( 6 ) ، له‌عامودێ ( 12 ) ، له‌تربه‌سپى ئۆپه‌راسیۆنێک ، له‌دربێسى ( 4 ) ، له‌گرکێ له‌گێ ( 3 ) و تلته‌مر ( 22 ) و به‌ گشتى ( 98 ) ئۆپه‌راسیۆن له‌دژى مادده‌ى هۆشبه‌ر ئه‌نجام دراون ."  جوان رایگه‌یاند :"له‌و ئۆپه‌راسیۆنانه‌دا زیاتر له‌ ( 26 ) ته‌ن مادده‌ى هۆشبه‌ر له‌ناو براون ، ژماره‌یه‌کى زۆریش قورسى هۆشبه‌ریان ، حه‌شیشى وشک کراو ، هێرۆئین ده‌ستى به‌سه‌ردا گیراوه‌ ."
دواى راگه‌یاندنى ئاماره‌که‌ ( جوان ئیبراهیم ) ساڵى نوێى له‌سه‌رجه‌م پێکهاته‌کانى رۆژئاوا به‌ تایبه‌ت ساڵى نوێى له‌گه‌لى سوریانى پیرۆز کرد و پاشان وه‌ڵامى پرسیارى رۆژنامه‌نووسانى دایه‌وه‌ .
به‌ڕێوه‌به‌رى ئاسایشى گشتى ( سدیق حسۆ ) له‌کۆنگره‌ رۆژنامه‌وانیه‌که‌دا وتى :"له‌م ماوه‌ى دواییدا ئه‌و که‌سانه‌ى له‌گه‌ڵ‌ خۆیاندا چه‌ک هه‌ڵده‌گرن رووى له‌زیادبوون کردووه‌و ئه‌وه‌ش بووه‌ته‌ هۆى ئاڵۆزى ." حسۆ ووتى :" به‌ پێى ئه‌وه‌ش هێزه‌کانى ئاسایش یاساى تۆمارکردنى چه‌که‌کانیان ده‌رکردووه‌  پێویسته‌ هه‌ر که‌س چه‌کى خۆى ژماره‌ى چه‌کى خۆى تۆمار بکات . هه‌روه‌ها هیچ که‌سێک ناتوانێت زیاتر له‌ ( 2 ) چه‌ک له‌لاى خۆى هه‌ڵبگرێت . حسۆ وتى :" تۆمارکردنى ژماره‌ى سه‌رچه‌که‌کان له‌ 1ى کانوونى دووه‌مى  2014 وه‌ ده‌ستپێده‌کات و بۆ ماوه‌ى مانگێک به‌رده‌وام ده‌بێت ."

29/12/2013

ANF

^{رێكخراوی زار بۆ به‌رگری له‌ئازادیه‌كان، له‌ چوارچێوه‌ی جێبه‌جێكردنی پڕۆژه‌یه‌ك به‌ناوونیشانی "رۆڵی راگه‌یاندنی نووسراو و كه‌مكردنه‌وه‌ی له‌توندوتێژی خێزانی"، ئه‌مڕۆ ئه‌و پڕۆژه‌یه‌ گه‌یشته‌ كۆتایی چالاكییه‌كانی .} 

^{ئاراڵ كاكل رێكخه‌ری پرۆژه‌كه‌ گوتی: له‌ماوه‌ی ئه‌م سیێ مانگهدا،‌ دوو كۆنفرانسمان ئه‌نجام داوه‌ و ئه‌مه‌ش دواهه‌مین كۆنفرانسه‌ له‌شاری هه‌ولێر، كه‌ له‌ماوه‌ی سێ مانگدا سه‌ره‌تا راهێنانمان به‌ 20 ڕۆژنامه‌نووس  كردووه ‌و دواتریش راهێنانیان به‌ 80 رۆژنامه‌نووس و فۆتۆگرافه‌ری تر كردووه‌، كە مە‌به‌ستمانه‌ رۆڵی کاریگەربوونی راگه‌یاندنی نووسراو له‌توندوتیژی خێزانی، ده‌ربخه‌ین.}

^{سەعید عەبدوڵا/ش.ب}

^pna

^28/12/2013

له‌دووه‌مین ساڵڕۆژی کۆمه‌ڵکوژی رۆبۆسکی دا له‌شاری وان به‌ به‌شداری هه‌زاران که‌س رێپێوانێکی پرۆتیستۆی به‌رێوه‌چوو
له‌دووه‌مین ساڵڕۆژی کۆمه‌ڵکوژی رۆبۆسکى که‌( 34 ) گه‌نجی کورد له‌ رێکه‌وتی 27ی کانوونی یه‌که‌می 2011 له‌لایه‌ن فڕۆکه‌ جه‌نگیه‌کانی سوپای تورک  کۆمه‌ڵکوژکران ، ئه‌مڕۆ له‌شاری وان به‌ ئاماده‌بوونی هه‌زاران که‌س رێپێوانێکی پڕۆتیستۆیی به‌رێوه‌چوو  .
جه‌ماوه‌ر له‌به‌رده‌م ناوه‌ندی BDPی شاره‌که‌ کۆبوونه‌وه‌و په‌ڕله‌مانتارانی BDPی وان ( ئۆزدال ئوچه‌ر ) ، سه‌رۆکی شاره‌داری شاری مه‌زن ( به‌کر کایا ) ، به‌ڕێوه‌به‌ری BDPی شاری وان ئاماده‌بوون  ، به‌ به‌رزکردنه‌وه‌ی وێنه‌ی رێبه‌ری گه‌لی کورد عه‌بدولڵا ئۆجالان و ئاڵاکانی PKK به‌ره‌و پارکی فه‌قیه‌ ته‌یران رێپێوانیان کرد .
جه‌ماوه‌ر دروشمی ( بژی سه‌رۆک ئاپۆ ) و ( ده‌وڵه‌تی بکوژ حساب بده‌ )یان وته‌وه‌و پلانکارته‌کانی ( دز و بکوژه‌کان حساب بده‌ن ) ، ( ئێمه‌ کۆمه‌ڵکوژی رۆبۆسکی له‌بیر ناکه‌ین )یان به‌رزکرانه‌وه‌ .
دوای رێپێوانه‌که‌ به‌ هۆی ئاسته‌نگی هێزه‌کانی پۆلیس په‌رله‌مانتاری BDPی وان ( ئۆزدال ئوچه‌ر ) وته‌یه‌کی پێشکه‌ش کرد و رایگه‌یاند که‌ ته‌نیا به‌رپرسیارانی کۆمه‌ڵکوژیه‌که‌ ئه‌م پۆلیسانه‌نین . ئوچه‌ر ده‌ستنیشانى کرد  که‌ به‌رپرسیاری کۆمه‌ڵکوژیه‌که‌ حکومه‌ت و سه‌رۆک وه‌زیره‌ و به‌و شێوه‌یه‌ به‌رده‌وامى کرد :"جیا له‌رژاندنی خوێنی کوردان و زامدارکردنی دڵه‌کانیان به‌ وته‌کانیشیان به‌ هه‌سته‌کانیان گاڵته‌ ده‌که‌ن . ده‌ڵێن ئێمه‌ گه‌ره‌نتی ئه‌وان ده‌که‌ین . ده‌یانه‌وێت بڵێن ئێمه‌ کۆمه‌ڵکوژیان ده‌که‌ین و پاره‌که‌شیان ده‌ده‌ین . ئه‌و ئازاره‌ نه‌ک ته‌نیا شڕناخ به‌ڵکوو سه‌رجه‌م جیهان و تورکیا تێیدا ده‌ژی . ئێمه‌ هیچ کۆمه‌ڵکوژیه‌کمان له‌یادنه‌کردووه‌و له‌بیریشی ناکه‌ین . به‌رپرسیاری ئه‌و کۆمه‌ڵکوژیه‌ش حکومه‌ته‌ ".

28/12/2013

ANF

توندوتیژى له‌ به‌رامبه‌ر ژنان تا ده‌چێت  زیاتر ده‌بێت ، به‌گوێره‌ى ئاماره‌کانى ساڵى 2013 و ئاژانسى هه‌واڵى  فورات له‌تورکیا (200  ) ژن کوژراون و هه‌روه‌ها ( 282) ژن و منداڵ ده‌ست درێژیان کراوه‌ته‌ سه‌ر.
له‌ ته‌واوى ساڵى 2013 دا ده‌ست درێژى کردنه‌ سه‌ر ژنان له‌ تورکیا زیاتربوون.
به‌پێى ئامارێکى ئاژانسى هه‌واڵى فورات ئه‌مساڵ نزیکه‌ى ( 200)  ژن کوژراوه‌ و ده‌ستدرێژى کراوه‌ته‌ سه‌ر ( 282 ) ژن و منداڵ .
ئاماره‌کانى توندوتیژى له‌ سه‌ر ژنان له‌ یه‌کى کانونى دووهه‌مه‌وه‌ هه‌تا 23 ى کانونى یه‌که‌م به‌مشێوه‌ یه‌ى خواره‌وه‌یه‌.
له‌مانگى کانونى دووهه‌مدا (18 ) ژن کوژراوه‌ و( 120) ژن ڕوبه‌ڕوى ده‌ستدرێژى سێکسى بونه‌ته‌وه‌ و ده‌ستدرێژى کراوه‌ته‌ سه‌ر (15) ژن .
له‌ مانگى شوباتى دا (13) ژن کوژراون و ده‌ست درێژى سێکسى کرا وه‌ ته‌ سه‌ر (11 )ژن ، (120) ژن ئه‌شکه‌نجه‌ دراوه‌ و پێنج ژنیش ده‌ست درێژى کراوه‌ته‌سه‌ر.
له‌مانگى ئاداردا (14 ) ژن کوژراوه‌ (13) ژن ڕوبه‌ڕوى ده‌ست درێژى سێکسى بون دووانیان منداڵ بوون .
ده‌ست درێژى کراوه‌ته‌ سه‌ر( 28 )ژن و کچى منداڵ ، هه‌روه‌ها (25 ) ژن و منداڵیش ئه‌شکه‌جه‌ دراون.
له‌مانگى نیساندا( 17 ) ژن کوژراوه‌ ، ( 16 ) ژن ڕوبه‌ڕوى ده‌ست درێژى سێکسى بونه‌ته‌وه‌ ( 14 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون ، هه‌شت ژنیش ده‌ستدرێژیان کراوه‌ته‌سه‌ر.
له‌ مانگى گوڵاندا (13) ژن کوژراوه‌ و( 10) ژن  ڕوبه‌ڕوى ده‌ست درێژى سێکسى بونه‌ته‌وه‌ و ( 20 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون و بریندارکراون ، هه‌روه‌ها ده‌ستدرێژى کراوه‌ ته‌ سه‌ر( 18 ) ژن .
له‌مانگى حوزه‌یراندا (15) ژن کوژراون (16)ژنیش ڕوبه‌ڕوى ده‌ست درێژى سێکسى بونه‌ته‌وه‌ ( 19 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون( 18 ) ژنیش ده‌ستدرێژیان کراوه‌ته‌ سه‌ر .
له‌مانگى گه‌لاوێژدا ( 9 ) ژن کوژراوه‌ و( 20 ) ژن ڕوبه‌ڕوى ده‌ست درێژى سێکسى بونه‌ته‌وه‌ ، دوو منداڵ و ( 10 ) ژنیش ئه‌شکه‌نجه‌دراون و برینیدارکراون ، ده‌ست درێژى بۆ سه‌ر( 15 ) ژن و( 4 ) کچى منداڵ کراوه‌ .
له‌مانگى ته‌مووزدا ( 24 ) ژن و کچى مندال کوژراون ، ده‌ست درێژى سێکسى کراوه‌ ته‌ سه‌ر ( 18 ) ژن که‌ دوانیان منداڵ بوون ، ( 19 ) ژنیش ڕوبه‌ڕوى لێدان و ئه‌شکه‌نجه‌ بو نه‌ ته‌وه‌ (  5 ) ژن و ( 2 ) کچى منداڵ ده‌ستدڕێژییان کراوه‌ته‌سه‌ر.  
له‌مانگى ئه‌یلولدا (24 ) ژن کوکوژراوه‌ ( 14 ) ژن ڕوبه‌ڕوى ده‌ستدرێژى سێکسى بونه‌ته‌وه‌ ( 9 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون.
له‌مانگى تشرینى یه‌که‌مدا( 22 ) ژن کوژراون ( 16 ) ژنیش ده‌ست درێژى سێکسى کراوه‌ته‌سه‌ر و( 20 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون ، شه‌ش ژن ( 5) و کچى منداڵ ده‌ست درێژیان کراوه‌ته‌ سه‌ر.
له‌مانگى تشرینى دووهه‌میشدا ( 22 ) ژن کوژراون، ده‌ستدرێژى سێکسى کراوه‌ ته‌سه‌ر ( 12 ) ژن و ( 25 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون و ده‌ستدرێژى کراوه‌ته‌سه‌ر (27 ) ژن که‌ زۆربه‌یان منداڵ بوون.
له‌ مانگى کانونى یه‌که‌میشدا ( 18 ) ژن کوژراون و( 8 ) ژن و( 2 ) کچى منداڵ ده‌ستدرێژى سێکسى کراوه‌ته‌ سه‌ریان ( 5 ) ژن ئه‌شکه‌نجه‌دراون و( 8 ) ژن و ( 3 ) کچى منداڵ ده‌ستدرێژیان کراوه‌ته‌سه‌ر/.

28/12/2013

ANF

^{دو هەفتە لەمەوبەر ئەرکی سازکردنی یەکەم کۆنگرەی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆران لەلایەن جڤاتی نیشتیمانیەوە روبەڕوی لیژنەیەکی ئامادەکار کرایەوە کە لە ١٣ ئەندام پێکهاتبون.
ئەرکی سەرەکی لیژنەی ئامادەکار بریتی بو لە دەستنیشانکردنی (٥) لیژنەی تایبەت بۆ هەریەک لە بوارەکانی بەرنامەی سیاسی رێنمایە بنەڕەتیەکان، ژورەکان، فراکسیۆنەکان، راگەیاندن.
کاری ئەم لیژنە تایبەتانە بریتی بو لە هەڵسەنگاندنی کاری سیاسی بزوتنەوەکە لەو بوارانەدا بۆ ماوەی چوار ساڵی کاری بزوتنەوەکە و پێشنیار کردنی راسپاردە و رێنمایی بۆ ساڵانی داهاتوی کاری بزوتنەوەکە.
هەر یەک لەو لیژنانە کە لە چەندین ئەندامی ئەکادیمی و پسپۆر و شارەزا پێکهاتبون لەسەر بنەمای وەرگرتنی راپۆرتی لایەنە پەیوەندیدارەکان بۆ ماوی دو هەفتە و رۆژانە بە بەردەوامی سەرقاڵی ئامادەکردنی ئەو راپۆرتانە بون کە دواتر بە چاپکراوی خرانە بەردەستی ئەندامانی کۆنگرە.}

^{بۆ ئامادەکردنی ئەو راپۆرتانە لیژنەکان بۆ ماوەی چەندین رۆژ راوێژکاری چروپریان لەگەل خەڵکانی پسپۆر و خاوەن ئەزمون لە دەرەوە و ناوەوەی بزوتنەوەکە ئەنجامداوە.
لیژنەی ئامادەکار لە ماوەی ئەو دو هەفتەیەدا لە کۆبونەوەی بەردەوامدا بو، کە زیاتر لە (100) کاتژمێری خایاندوە، سەرپەرشتی کاری لیژنەکان و هەڵبژاردن و لیستی ناوی ئەندامانی کۆنگرە و لایەنی کارگێری و لۆجستی و راگەیاندنی لە ئەستۆ بوە.}

^{دوێنی (٢٦/١٢/٢٠١٣) لە کاتی دیاریکراوی خۆیدا یەکەم کۆنگرەی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆران لە هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان دەستی بە کارەکانی کرد.
سەرەتا وتاری لیژنەی ئامادەکاری کۆنگرە لە لایەن سەرۆکی لیژنەکەوە پێشکەشکرا، دوا بەدوای ئەوە وتاری جڤاتی نیشتیمانی بزوتنەوەکە لە لایەن بەریز رێکخەری گشتیەوە پیشکەش کرا کە تیایدا تیشکی خستە سەر کار و چالاکی بزوتنەوەکە و چوارچێوە و تێروانینێکی نوێی بۆ کاری ئایندە پێشنیار کرد.}

^{دوای ئەوەی لیژنەی ئامادەکار کارەکانی خۆی کۆتایی پێهێنا دەستەی سەرۆکایەتی کۆنگرە لە لایەنی ئەندامانی کۆنگرەوە متمانەی پێبەخشرا.
یەکەم ئەرکی دەستەی سەرۆکایەتی بریتی بو لە دابەشکردنی ئەندامانی کۆنگرە بەسەر (5) کۆنفرانسی تایبەتدا کە بریتی بون لە کۆنفرانسەکانی (راگەیاندن، رێنماییە بنەرەتیەکان، بەرنامەی سیاسی، ژورەکان، فراکسیۆنەکان)، هەروەها دروستکردنی لیژنەی سکاڵا بۆ سکاڵاکانی ئەندامانی کۆنگرە.
لەو کۆنفرانسانەدا لیژنەی ئامادەکاری راپۆرتەکان هەڵوەشینرانەوە و لیژنەی نوێ بۆ سەرپەرشتی کردنیان لە لەلایەن ئەندامانی کۆنفرانسەکانەوە هەڵبژێڕدران.
لەم کۆنفرانسە تایبەتانەدا راپۆرتە ئامادەکراوەکان جارێکی تر خرانە بەر باس و لێکوڵینەوە وگفتوگۆی چر و پڕ و بە بیرورای ئەندامان گۆرانکاریان تێداکراو دەوڵەمەند کران.
گفتۆگۆکانی ناو کۆنفرانسەکان تا درەنگانی شەوی رابردو و بەیانی ئەمڕۆ بەردەوام بون و لە ئەنجامدا ئەم راپۆرتانە بەرهەم هاتن لە کە لەبەرنامەی کاری دوەم رۆژی کۆنگرە خوێنرانەوە و لەسەر بنەمای زۆرینە و کەمینە پەسەند کران.
لە هەردو رۆژی کۆنگرەدا لیژنەیەکی تایبەت بە سکاڵا دەرگای واڵابو لەبەردەم ئەندامانی کۆنگرە بۆ تاوتوێکردنی هەر گلەیی و سکالایەک و ئەنجامدانی بەدواداچونی پێویست بۆیان.}

<sup>وتەبێژی کۆنگرە کە لەلایەن دەستەی سەرۆکایەتی کۆنگرەوە ئەو ئەرکەی پێسپێردرا بو لە هەردو رۆژی کۆنگرەکەدا جیا لە ئەنجامدانی دو کۆنفرانسی رۆژنامەوانی بە بەردەوامی لە پەیوەندیدا بوە لەگەڵ میدیاکاندا.
یەکەم کۆنگرەی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆران، وەک چۆن لە بواری بەرنامەی سیاسی و دەستور و ژورەکان و فراکسیۆنەکان و کاری راگەیاندن هەڵسەنگاندنی وردی بۆ (4) ساڵی رابوردو ئەنجامداوە لەهەمان کاتدا لە رێگای راسپاردەکانیەوە نەخشە رێگای کارکردنی سالانی داهاتوی دارشتوە.
ئەم کۆنگرەیە مۆدێلێکی نوێی سەرکەوتوبو لە کۆنگرەی حیزبی و شیوازێکی گونجاو بو بۆ بەشداری پێکردنی ئەندامان و هەڵسوراوان لە دەستنیشانکردنی ئاراستەی سیاسی بزوتنەوەکە.
بەو ئومێدەی کە کار و چالاکی داهاتوی بزوتنەوەی گۆران بەرجەستەکردنی دروشمی کۆنگرە بێت کە بریتیە لە (بەرەوە بە نیشتیمانیکردنی دامەزراوەکان و حکومەتی هاوڵاتی).

دەستەی سەرۆکایەتی یەکەم کۆنگرەی نیشتیمانی بزوتنەوەی گۆران
٢٧/١٢/٢٠١٣
سبەی
هەولێر</sup>

^{سه‌رۆكی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ جێگری سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراقی حوسێن شه‌هرستان رێك كه‌وتن له‌سه‌ر هه‌نارده‌كردنی نه‌وتی هه‌رێمی كوردستان له‌ رێگه‌ی كۆمپانیای نه‌وتی سومو.} 

^{به‌پێ راگه‌یندراوێكی نووسینگه‌ی حوسێن شه‌هرستانی كه‌ تێیدا هاتووه‌" دوێنی حوسێن شه‌هرستانی له‌گه‌ڵ شاندی هه‌رێمی كوردستان به‌سه‌رۆكایه‌تی نێچیرڤان بارزانی كۆبووته‌وه‌ و به‌ ئاماده‌بوونی وه‌زیری نه‌وتی عێراقی و وه‌زیری دارایی به‌وه‌كاله‌ت"}

^{له‌راگه‌یندراوه‌كه‌ هاتووه‌" هه‌ردوو لا تاوتوێی دۆسییه‌ هه‌ڵپسێردراوه‌كانیان كرد به‌مه‌به‌ستی دۆزینه‌وه‌ی رێگه‌ چاره‌یه‌ك بۆیان به‌ پێی ده‌ستوری عێراق، دواتر هه‌ردوو لا رێككه‌وتن له‌سه‌ر هه‌نارده‌كردنی نه‌وتی به‌رهه‌م هاتووی هه‌رێمی كوردستان له‌رێگه‌ی كۆمپانیای نه‌وتی سومو به‌پێی میكانیزمی په‌یره‌وكراو له‌هه‌نارده‌كردن و نرخ دانانی نه‌وتی عێراق"}

^{له‌راگه‌یندراوه‌كه‌ ئاماژه‌ به‌وه‌ش كراوه‌" داهاتی نه‌وتی هه‌رێم له‌ سندوقی گه‌شه‌پێدانی عێراق داده‌ندرێت و له‌رێگه‌ی بودجه‌ی ساڵانه‌ دابه‌ش ده‌كرێت.}

^{کاژێر 9ـی سەرلەبەیانی ئەمڕۆ پێنجشەممە 26.12.2013، بزووتنەوەی گۆڕان یەكەم كۆنگرەی خۆی بە ناونیشانی "كۆنگرەی نیشتمانیی بزووتنەوەی گۆڕان" لە شاری هەولێر و لە هۆڵی سەعد عەبدوڵڵا، بە بەشداریی هەزار و  180 كەس دەستپێکرد و بڕیاروایە ماوەی 2 رۆژ بخایەنێت.}

<sup>عومەری سەید عەلی سەرۆکایەتی کۆنگرەکە دەکات.

لە گوتارێکیدا لەیەکەمین کۆنگرەی گۆڕان، نەوشیروان مستەفا  دەربارەی بوونی گروپ و کوتلەی جیاواز لە کۆنگرەکەیان گوتی، کۆنگرەکە جیاوازە و شوێنی دەستەدەستەگەرایی نییە.

نەوشیروان مستەفا باسی چەند قۆناخێکی کرد، کە بززوتنەوەی گۆڕان گرنگی پێداوە و کاری لەسەرکردووە، کە یەکەم قۆناخ هۆشیارکردنەوەی میدیایی  بووە و قۆناخی دووەمیش قۆناخی رێکخستنەوەی گۆڕان وەک قەوارەیەکی سیاسی.

نەوشیروان مستەفا لە وتارەکەیدا گوتی، کوردستانی ئێمە نیشتیمانی دابەشکراوە  و گۆڕان لە ئاستی سیاسی خەبات بۆ سەربەخۆیی دەکات.

لەسەر ئاستی ناوخۆییش، نەوشیروان مستەفا دەستخۆشی لە کاربەدەستانی هەرێمی کوردستان دەکات بۆ ئەو گەشە رێژەییەی لە بواری ئابووریدا لە کوردستان هەیە.

رێکخەری گشتی بزووتنەوەی گۆڕان جەختی لەوەکردەوە، کە گۆڕان ئامادەیە لاپەڕەیەکی نوێ لەگەڵ لایەنە سیاسییەکان بکاتەوە و دەستی هاوکاری بۆ هەموو لایەک درێژ دەکەن.

هەروەها ئاماژەی بەوەشکرد، کە  هێشتا لە کوردستان نادادی هەیە و جیاکاری سیاسی بەردەوامە و خەڵک لەسەر بیرورای جیاواز دەکوژرێت.

نەوشیروان مستەفا داواشیکرد، دامەزراوەکانی کوردستان سەقامگیربکرێن و بە نیشتمانیبکرێن.

لەبارەی پەیوەندییەکانی هەرێمی کوردستان و بەغدا، نەوشیروان مستەفا داواییکرد ئەو پەیوەندییانە بە نیشتیمانی بکرێن و پێیوابوو، لەو رێگەیەوە کورد دەتوانێ کەرکووک بگەرێنێتەوە سەر هەرێمی کوردستان.</sup>

^26/12/2013