برِیاره له سهرهتای مانگی ئایاری ئهمساڵدا، دووهمین فێستیڤاڵی نێودهوڵهتی كورته فیلمی كهلار و له مانگی تشرینی دووهمیش، چوارهمین فێستیڤاڵی كلتوری گهلان ئهنجام دهدرێت.
بهرِێوهبهری گشتی رۆشنبیری و هونهر و وهرزش و لاوانی گهرمیان، عهباس عهبدولڕهزاق، به ئاژانس و رادیۆی پهیامنێری راگهیاند، برِیاره له رۆژانی 1 تا 4 ئایار/ مایۆ 2014، به بهشداری فیلمی چهندین وڵاتانی جیهان، دووهمین فێستیڤاڵی نێودهوڵهتی كورته فیلمی كهلار لهلایهن بهرِێوهبهرایهتیهكهیانهوه ئهنجام بدرێت.
ئهوهشی خسته روو، ههوڵ دهدهن خولی ئهمساڵی فێستیڤاڵهكه به بهراورد لهگهڵ یهكهمین خولی، له ههموو روویهكهوه پهرِهی پێبدرێت و گشتگیرتر بێت.
عهبدولرهزاق ئاشكرای كرد، بهمهبهستی بهشداریكردن له فێستیڤاڵهكه، ههر له ئێستاوه كورتهفیلمهكان وهردهگرن و دهرهێنهرهكان دهتوانن پهیوهندییان پێوه بكهن.
بهرِێوهبهری گشتی رۆشنبیری و هونهر و وهرزش و لاوانی گهرمیان رایگهیاند، له لایهكی دیكهوه و ههر ئهمساڵ، له مانگی تشرینی دووهم/ نۆڤهمبهر، چوارهمین فێستیڤاڵی كلتووری گهلان ئهنجامدهدرێت و تیپه هونهرییهكان له ئێستاوه دهتوانن پهیوهندییان پێوه بكهن.
سیروان حهسهن/ پ. ف
عەبدوڵڵا ئۆجەلان، رێبەری پارتی كرێكارانی كوردستان PKK لە نووسینێكدا كە ئەمڕۆ لە رۆژنامەی گاردیەنی بەریتانیدا بڵاوكراوەتەوە دەڵێ متمانەی ٤٠ ملیۆن كوردی هەیە.هەروەها رەتیدەكاتەوە كە لەنێو كورددا خەڵك لەو بترسێن. ئەو نووسینەی ئۆجەلان وەڵامدانەوەی سەروتارێكی پێشووتری رۆژنامەكەیە، كە ئۆجەلانی بە نێڵسۆن ماندێللا، رێبەری كۆچكردووی ئەفریقیای باشوور بەراورد كردبوو و نووسیبووی "ئۆجەلان لەنێو كورددا كەسێكی لێ ترسراو و پەرستراوە".
دەقی وتارەكەی ئۆجەلان:
رۆڵی راستەقینەی من لە خەباتی كورددا بۆ ئازادی
عەبدوڵڵا ئۆجەلان*
ئەمەی دەینووسم وەڵامی سەروتاری رۆژنامەكەتانە كە بەبۆنەی مردنی نێڵسۆن ماندێللاوە رۆژی ٥/١٢/٢٠١٣ بڵاوكرایەوە. نووسینەكە بەراوردێكی كردووە لەنێوان ماندێللا و نەهرۆ و ئاونگ سانگ سوو و مندا. ئەو جۆرە بەراوردكردنانە پشت بە شێوازێكی بیركردنەوەی هەژموونگەرا دەبەستن و نیشانەی تێنەگەیشتنن لە واقیعی ئەوانەی ناچاری خەبات بوون بۆ ئازادی. لەوەدا كە من وەكو “كەسێكی لێترسراو و پەرستراو” دەناسێنن، هەستی دوژمنایەتیكردن دەناسمەوە دەرهەق بەوانەی كە ناچاربوون پشت بە بڕوابەخۆبوون ببەستن لە خەباتیاندا لەدژی كۆیلەداری، كۆمەڵكوژی و سیاسەتی ئینكاركردن. لەبەرئەوەی من لە دوورگەیەكدا بۆ ماوەی ١٤ ساڵە خراومەتە زیندانی تاكەكەسییەوە، بۆیە قورسە لەوە تێبگەم كە چۆن دەكرێ وا كارەساتئامێزانە وەكو سەرچاوەی ترس بناسێندرێم. چونكە ئەگەر سەرچاوەی ترس بم، دەبێ بۆ ئەوانەی زیندانییان كردووم سەرچاوەی ترس بم. ئەو ناساندنەی من كەمكردنەوەیە لە خەباتی چوار دەیەی ئەو ٤٠ ملیۆن كوردەی من وەكو نوێنەری خواستەكانیان دەبینن و متمانەیان بە هەوڵەكانم هەیە بۆ گەیشتن بە چارەسەرێكی ئاشتییانە و دیموكراسییانەی پرسی كورد. هەر لەوبارەیەشەوە دەتوانم بە راشكاویی تەواوەوە بیڵێم كە مادیبای بەڕێز و من زۆرتر خاڵی هاوبەشمان هەن وەك لەوەی خاڵی جیاوازیمان هەبن. ئەو توانی وەكو سەركردەیەك كە خەڵكی ئەفریقیای باشوور بڕوای تەواویان بە هەوڵەكانی بۆ وەدیهێنانی ئاشتی هەبوو، كۆتایی بە رژێمی ئاپارتهاید بهێنێت. ئەو بوو بە ئەستێرەیەكی درەوشاوە بۆ گەلانی ئەفریقیا. ئەركی مێژوویی ئێمە ئەوەیە كە وابكەین ئەو ئەستێرەیە بۆ هەمیشە لەنێو گەلانی رۆژهەڵاتی نێوەڕاستدا درەوشاوە بمێنێت. دانوستاندن و خەبات هەردووكیان دوو پرۆسەی گرنگن بۆ دیاریكردنی چارەنووسی جووڵانەوەی گەلان. ئەوانەی دەتوانن رێبەرایەتیی ئەو پرۆسانەش بكەن، ئەو كەسانە نین كە خەڵك لێیان دەترسێن، بەڵكو ئەوانەن كە متمانەی خەڵكی خۆیانیان بەدەستهێناوە. * زیندانی دوورگەی ئیمرالی
21/1/2014
rudaw
21/1/2014
بزووتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەلاتی کوردستان ٢ی رێبەندان لە نەتەوەی کورد پیرۆزدەکات
، فەرموون لە خوارەوە سەد هەلیکار بخوێننەوە ، بۆ خویندنەوەی زانیاری هەر هەلیکاریک ، کلیک لە ناونیشانەکە بکە ، زانیاریەکانت بۆ دەکریتەوە لە سایتی ئاوێزەدا.
بەو هیوایەی بەسود بێت بۆ خۆتان یان بۆ هاوریانتان ، لەگەل رڕز
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
گوتەبێژی بەرپرسی سیاسەتی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا رایگەیاند، كە یەكێتی ئەوروپا لەدوای راپۆرتی ئاژانسی وزەی ئەتۆم بڕیار دەدات گەمارۆكانی لەسەر ئێران لاببرێن یان درێژەیان هەبێت. ئەمڕۆ دووشەممە وەزیرانی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا لە بروكسل كۆدەبنەوە و راپۆرتی ئاژانسی وزەی ئەتۆم وەردەگرن، كە بزانن ئێران بەو بەڵێنانەی داویەتی لەسەر رێككەوتننامەی جنێف بردوویەتییە سەر یان نا. مایكڵ مان، گوتەبێژی بەرپرسی سیاسەتی دەرەوەی یەكێتی ئەوروپا،بە رادیۆ فەردای راگەیاند: "وەزیرانی دەرەوەی ئەو یەكێتییە ئەمڕۆ دووشەممە 20-1-2013 لەدوای وەرگرتنی راپۆرتی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆم بۆ لابردنی گەمارۆكانی سەر ئێران هەنگاو دەنێن". گوتیشی: "لەدوای تاوتوێكردنی ئەو راپۆرتە، كاترین ئاشتۆن تێبینی خۆی دەداتە وەزیرانی دەرەوە و ئەگەر بگەنە ئەو بڕوایەی كە ئێران هەنگاوی پێویستی نابێت بۆ جێبەجێكردنی رێككەوتننامەی جنێف، ئەوا دەبێت ئەو گەمارۆیانەی لە جنێف بڕیاردرابوو بۆ لابردنیان كەمبكرێتەوە". لە رۆژی 20-11-2013 ئێران و گرووپی 5+1 گەیشتنە رێككەوتنێك كە لەبەرامبەر راگرتنی هەندێك لە بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێران لە ماوەی 6 مانگدا، یەكێتی ئەوروپا و ئەمریكا گەمارۆی نوێ نەخەنە سەر ئێران و ئەگەر ئێران بەڵێنەكانی بردە سەر هەندێك لەگەمارۆكانی سەر ئێران لاببرێن و كەمبكرێنەوە.
20/1/2014
سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان بەشێوەیەكی فەرمی بانگهێشتی ئێرانی كرد بۆ ئەوەی لە كۆنگرەی جنێف دوو بەشدار بێت، كە بڕیارە رۆژی چوارشەممە 22/1/2014 لە سویسرا سازبكرێ. بان كی مون راگەیاندووە: "بڕوامان بەوەیە بۆ كۆتاییهێنان بە شەڕ و ناكۆكییەكانی سووریا و گواستنەوەی دەسەڵات بۆ حكومەتێكی كاربەڕێكەر ئێران دەتوانێ رۆڵێكی ئەرێنی ببینێ". مون رۆژی دووشەممەی رابردوو رایگەیاند پێویستە ئێرانیش لەنێو هەوڵەكانی چارەسەركردنی كێشەی سووریادابێت و جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێرانیش بەڵێنی داوە رۆڵێكی باش و بنیاتنەرانە لە كۆنگرەی جنێف 2 دا بگێڕێ. بەڵام هاوپەیمانیی نیشتیمانی سووری، كە بە ئۆپۆزیسیۆنی سەرەكی سووریا دادەنرێ، رایگەیاندووە ئەگەر بان كی مون لە بانگهێشتنامەی بۆ بەشداریكردنی ئێران لە كۆنگرەی جنێف 2 پاشگەز نەبێتەوە، ئەوان لە كۆنفرانسی ئاشتی دەكشێنەوە. ئەم هەڵوێستە لە كاتێكدایە كە هاوپەیمانی نیشتیمانی سووریا لە كۆبوونەوەی دوو رۆژەیان لە ئیستەنبوڵا هاوپەیمانیی نیشتمانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بڕیاری بەشداریكردنی لە كۆنگرەی جنێف 2 دا و رایگەیاند بڕیاردانیان سەبارەت بە بەشداریكردن لە كۆنگرەی جنێف 2، كە بڕیارە هەفتەی داهاتوو ئەنجام بدرێت، مانای ئەوە نییە ئامانجە سەرەكییەكەی خۆیان فەرامۆش بكەن، كە لابردنی بەشار ئەسەد، سەرۆكی رژێمی سووریایە لەسەر كورسی دەسەڵات. لەلایەكی دیكەوە بەشار ئەسەد، سەرۆكی سووریا لەمیانی كۆبوونەوەی لەگەڵ شاندێكی پەرلەمانتارانی رووسیا هەڵوێستی خۆی لەبارەی داوای ئۆپۆزیسیۆن بۆ جێهێشتنی دەسەڵات خستەڕوو گوتی: "دەستنیشانكردنی داهاتووی سووریا تەنیا مافی خەڵكی سووریایە". ئەسەد گوتیشی: "ئەگەر بمانویستبا خۆمان بەدەستەوە بدەین، هەر لە سەرەتاوە ئەمەمان دەكرد" لەبارەی خواستی ئۆپۆزیسیۆنیش بۆ جێهێشتنی دەسەڵاتەكەی ئەسەد گوتی: "ئەمە پرسێك نییە شایانی قسەكردن بێت". وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكاش ئەوەی خواستووە كە پێویستە ئێران بەشێوەیەكی ئاشكرا پشتیوانی لە رادەستكردنی دەسەڵاتی سووریا بكات بۆ حكومەتێكی كاربەڕێكەر و واشنتۆنیش بەپێچەوانەی چاوەڕوانییەكان بەپێویستی دەزانێت ئەو بانگهێشتە بكشێنرێتەوە كە خراوەتە بەردەم ئێران بۆ بەشداریكردنی لە كۆنگرەی جنێف 2. بڕیار وایە رۆژی چوارشەممە 22/1/2014 كۆنگرەی جنێف 2 بە ئامادەبوونی ئۆپۆزیسیۆن و رژێمی سووریا، هاوكات بە بانگهێشتكردنی ئێرانیشەوە سازبكرێت.
20/1/2014
دوای تێپەڕبوونی چەند خولەكێك لە كۆبوونەوەی لەگەڵ نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی شاندی هەرێمی كوردستان لە شوێنی حەوانەوەی خۆی لە (ناوچەی سەوز)، نووری مالیكی، سەرۆك وەزیرانی عێراق ئاماژەی بەوەكرد، كە ئەوان باسی جیابوونەوەی هەرێمی كوردستانیان لە عێراق كردووەو رایگەیاند "ناكرێ لەسەر بەرمیلێك نەوت یان پارە جیاببنەوە".
لەماوەی كەمتر لە مانگێكدا دوێنێ بۆ دووەمجار شاندی حكومەتی هەرێمی كوردستان سەردانی بەغدای كرد بۆ قسەكردن لەسەر پرسی هەناردەكردنی نەوت و كێشە هەڵپەسێردراوەكانی نێوان هەولێر و بەغدا.
"ئەگەر جیا ببنەوە لاواز دەبن"
مالیكی ترسی هەیە كە هەرێمی كوردستان لە رێگەی فرۆشتنی نەوتەوە جیاببێتەوە لە عێراق، بۆیە داوا دەكات "عێراق لەسەر سامانی خۆی بە یەكگرتوویی بمێنێتەوە". ئەو مانەوەی هەرێمی كوردستانی لەچوارچێوەی عێراق بە "گرنگ" وەسفكرد و گوتی "دەبێت هەولێر و بەغدا لەچوارچێوەی یەك دەوڵەتدا بن".
سەرۆك وەزیرانی عێراق نایشارێتەوە كە ئەگەر هەرێمی كوردستان لە عێراق جیاببێتەوە ئەوا "لاواز دەبن" و دەڵێ "من دژی هەر جیابوونەوەیەكم لە عێراق كە لەسەر بنەمای نەوت بێ".
مالیكی روو لە كورد دەكات و هۆشداری دەداتە هەرێمی كوردستان كە "جیابوونەوەی هەرێمی كوردستان لەعێراق لەسەر بنەمای نەوت لە بەرژەوەندی كورد نییە، بگرە لە بەرژەوەندی عەرەبی سوننە و شیعەش نییە".
بەپێی لێكدانەوەكانی سەرۆك وەزیرانی عێراق، بودجە یەك پارچەیی عێراق دەپارێزێ "دەمانەوێ بودجەیەك هەبێ لەسەر بنەمای سامانی گشتی بێ، ئینجا ئەوە چ لەهەرێمی كوردستان بێ یان لە باشوور و ئەمەش پێویستی بە سیاقێكی سیاسی هەیە كە دەبێ پشت بە سەروەتی نەوت ببەستین".
"نابێت لەسەر بەرمیلە نەوتێك جیاببنەوە"
مالیكی داوا لە هەرێمی كوردستان دەكات كە دەبێ "سامانی گشتی بە دادپەروەرانە دابەشبكرێ و سەقفی دابەشكردنی سامان و سەروەتەكە دەستووری بێت، هەر ناكۆكییەكیش بێتە پێش لەسەر دەستوور بژاردەی دیكەمان هەیە، كە ئەویش دادگای فیدراڵی و قەزایە". مالیكی رووی قسەكانی لە كورد كرد و گوتی "ناكرێ لەسەر بەرمیلێك نەوت یان پارە جیاببنەوە".
20/01/2014
رووداو
دەیڤید ئۆین، وەزیری پێشووی دەرەوەی بەریتانیا، لە گوتارێکدا کە لە گۆڤاری کریستیانس ساینس بڵاوکراوەتەوە، گەڕانەوە بۆ رێککەوتننامەی ئاشتی سیڤەر لەساڵی ١٩١٩ بە چارەسەری بنەڕەتی شەڕو پێکدادانەکانی سووریا دادەنێت. دەنووسێت "بۆ ئەوەی ئومێدێک لە کۆنگرەی جنێف دوو هەبێت و کۆتایی بە شەڕی نێوخۆی سووریا بێت، پێویستە سێ هەرێم لە سووریا دابمەزرێن، رەنگە هەندێک بڵێن ئەمە ئەستەمە، بەڵام وانییە. دەیڤید ئۆین پێیوایە دامەزراندنی سێ ناوچە بۆ عەلەوی، کورد و سوننەکان چارەسەری بنەڕەتی قەیرانی سووریا دەکات. ئۆین روونیدەکاتەوە "سوننییەکان دەبێ باوەڕ بەوە بهێنن کە بەرپرسیارن لە دۆخی تەناهی و کارگێڕی ناوچەی حەما، کە ئێستا لە ژێر کۆنترۆڵی چەکدارەکانی قاعیدەدایە". لە ساڵی ١٩٨٢ حەما لە لایەن هێزەکانی حافز ئەسەدەوە بۆمببارانکراو نزیکەی پازدە هەزار سوننی کوژران. سەبارەت بە عەلەوییەکانیش عەلەوییەکان وەزیری پێشووی دەرەوەی بەریتانیا دەڵێ "دەبێ بگەڕێنەوە بۆ سنووری ئیداری ساڵی ١٩٢٥. ئەوان بەرپرسیار بن لە سنووری ناوچەکەیان. ئەو سنوورە لە چیاکانی ئەنساڕییەوە دەستپێدەکات و درێژدەبێتەوە بۆ شارەکانی کەناری دەریای سپی ناوەڕاست، لەوانەش حومس و لازیقییە و تەڕتووس". نووسەر سەبارەت بە کوردانی رۆژئاوا رایەکی جیاوازی هەیەو لە وتارەکەیدا نووسیویەتی "کوردەکانیش دەبێت بگەرێنەوە بۆ رێککەوتنەکانی ساڵی ١٩١٩، کە بەڵێنیان پێدرابوو دەوڵەتێکیان بۆ دابمەزرێنن، بەڵام بەڵێنەکە بەجێنەهێنرا". سەبارەت دابەشبوونی هێز لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەیڤید لە بڕوایەدایە کە چیدی وڵاتانی زلهێز ناتوانن نەخشەی نوێ بەسەر ناوچەکەدا بسەپێنن . لەبارەی هەڵوێستی ئەو وڵاتانە دەڤید دەنووسێت "وڵاتانی وەک تورکیا، عێراق، لوبنان و ئوردن کە هاوسنوورن لەگەڵ سووریا تێروانینی خۆیان دەبێت، بەڵام دوا بڕیار لە دەستی ئەوان نییە. بوونی ئاوارەیەکی زۆر لە وڵاتانە لە کۆتایدا بە ناچاری دەبێت لەگەڵ ئەو سێ هەرێمەی ناو سووریا پەیوەندی دروست بکەن و گفتوگۆیان لەگەڵدا بکەن. هەرچی پەیوەندی بە نەتەوەیەکگرتووەکانەوە هەیە دەیڤید پێیوایە کاتی ئەوە هاتووە ئەنجوومەنی ئاسایش هەنگاوێک بهاوێژێت و هێزەکانیان لەو ناوچانەی ئاگربەستیان تێدا رادەگەێنرێت چاودێر بێت، بەتایبەتی ئەگەر هەر پێنج ئەندامە هەمیشەییەکەی ئەنجوومەنی ئاسایش رازیبوون لەسەر ناردنی هێز بۆ چاودێریکرنی ئاگربەست.
19/1/2014
سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە سەردانێك، كە خۆی بە "سەردانێكی دۆستانە" وەسفی دەكات لە وڵاتی نەمسایەو لەوێشەوە لەبارەی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان، كە بەغدا لێی نیگەرانە گوتی "ئێمە سازش لە سەر مافەكانی خۆمان ناكەین". مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە میانەی سەردانەكەیدا بۆ نەمساو دوای پێشوازیكردنی لەلایەن سەرۆك كۆماری نەمسا هانز فیشێر، لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی هاوبەشدا وەڵامی پرسیاری رۆژنامەوانانیان دایەوە. سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەبارەی ئەو سەردانەی بۆ نەمسا گوتی: "پێش ئەوەی هانز فیشەر ببێتە سەرۆك كۆمار، دۆستی ئێمەیە، زیاتر لە 30 ساڵە دۆستین، بۆیە ئەم سەردانە سەردانی دۆست بۆ لای دۆستە". مەسعود بارزانی هەروەها گوتی: "چاوپێكەوتنەكەمان زۆر دۆستانە بوو، لەبارەی چەندین پرس و بابەتی گرنگ و رەوشی ناوچەكە و جیهانەوە گفتوگۆمان كرد، بیروڕاكانمان لە یەكتر نزیكن". رۆژی 15.1.2014، ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق بەبێ رەزامەندی وەزیرە كوردەكان، بودجەی گشتی عێراقی بۆ ساڵی 2014 پەسەندكرد، ئەمەش وەك وەزیری گواستنەوەی عێراق بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، "بووە هۆی سەرهەڵدانەوەی كێشەكانی هەولێر و بەغدا". لە بارەی كێشەكانی نێوان هەولێر و بەغدا، سەرۆكی هەرێمی كوردستان گوتی: "ئێستا حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراقی فیدراڵ سەرقاڵی دانووستاندن و گفتوگۆن و هیوادارم بتوانن لە رێگەی گفتوگۆوە كێشەكان چارەسەر بكەن." لە بارەی پرسی هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستانیشەوە، بارزانی گوتی: "دەستووری عێراقی فیدراڵ چۆنێتی هەڵسوكەوتكردنی لەگەڵ وزە ئاشكراكردووە، ئێمە وەك حكومەتی هەرێمی كوردستان لە چوارچێوەی ئەو دەستوورەدا ھەڵسوكەوت دەكەین و بە ھیچ شێوەیەك سازش لە سەر مافە دەستوورییەكانی خۆمان ناكەین".
رووداو
19/1/2014
ئەمڕۆ یەکشەممە، وەفدێکی کوردستان بە سەرۆکایەتیی سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان، نێچیرڤان بارزانی دەگاتە پایتەختی عێراقی فیدڕاڵ.
بە پێی هەواڵی پەیامنێری ئاژانسی هەواڵی پەیامنێر، وەفدی هەرێمی کوردستان چەند کاتژمێری دیکە دەگاتە فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتیی بەغدا و لەلایەن جێگری سەرۆک وەزیرانی عێراق و بەرپرسانی حکومەتی ناوەندیەوە پێشوازیی لێدەکرێت.
نێچیرڤان بارزانی لەم سەردانەیدا لەگەڵ نوری مالیکی و حوسێن شەهرستانی و بەرپرسانی دیکەی عێراقی کۆدەبێتەوە و پرسەکانی هەناردەی نەوتی کوردستان بۆ تورکیا، گریبەستە نەوتیەکان و بودجەی هەرێمی کوردستان تاوتوێ دەکرێن.
رۆژێک پێشتر سەفین دەزەیی وتەببێژی حکومەتی هەرێمی کوردستان، پێشوەخت سەردانەکەی نێچیرڤان بارزانیی بۆ بەغدا راگەیاند و گوتی: دوابهدواى ئهو لێكگهیشتنهى له سهردانى ڕابردووى شاندى حكوومهتى ههرێمى كوردستان بۆ بهغدا له بیست و پێنجى دیسهمبهرى 2013دا دروست بوو، كه تیایدا ههردوولا چهندین بیروڕا و تێڕوانینیان بۆ چارهسهركردنى كێشهكان پێشنیار و ئاڵوگۆڕ كرد، لهم سهردانهشدا شاندى حكوومهتى ههرێم لهگهڵ حكوومهتى بهغدا گفتوگۆ لهسهر پرسى بودجه و دۆسیهى نهوت و كێشهكانى دیكهى نێوان ههولێر و بهغدا دهكات و بهمهبهستى گهیشتن به ئهنجامێك لهسهر بنهماى بهرژوهندیى ههموو خهڵكى عیراق، دانوستان و وردهكاریى زیاتر دهخهنه ڕوو و تاوتوێ دهكهن.
شیاوی ئاماژەیە پێشترێ ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق هەڕەشەی ئەوەی کردبوو لەبەرانبەر ههناردەی نەوتی کوردستان بۆ تورکیا، ١٧ لەسەدی بودجەی هەرێم لە بەغداوە دەبڕێت.
سامان بابان/م.ا
لە داڤۆس، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، وەزیری دەرەوەی تورکیا و وەزیری دەرەوەی ئێران پانێڵێک سازدەکەن. دیپلۆماسی خێرا، رکابەرە مێژووییەکان و گۆڕانکارییە کۆمەڵایەتییەکان چۆن لە رۆژهەڵاتی ناوەراست دەبنە هۆی سەقامگیری و خۆشگوزەرانی، ئەمە بابەتی یەکێک لە پانێڵەکانی کۆڕبەندی ئابووری جیهانە، کە هەریەکە لە مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان،ئەحمەد داودئؤغڵۆ، وەزیری دەرەوەی تورکیا و محەممەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران دەبنە میوان و پێکەوە گفتوگۆی لەسەر دەکەن. پانێڵەکە بڕیارە رۆژی 24ـی ئەم مانگە لە داڤۆس لە سویسرا بەڕێوەبچێت و ئەو سێ سەرکردەیە باسی گۆڕانکارییەکانی ئەم ناوچەیە، بەتایبەتی کاریگەرییان لەسەر نەوەی داهاتوو بکەن. پانێڵەکە لە لایەن ریما مەکتەبی، یەکێک لە بێژەرە گەنجەکانی کەناڵی ئەلعەرەبییە بەڕێوەدەبرێ. مەسعود بارزانی دووەم جارە بەشداری لە کۆڕبەندی داڤۆس دەکات و لەوێ بڕیاڕە جگە لەم پانێڵە، چاوی بە چەندین سەرۆک و بەرپرسی وڵاتان بکەوێت. بارزانی لە پێگەی کۆربەندەکە وەک سەرکردەیەکی کاریگەر لە عێراق ناسێنراوە، کە هەوڵی داوە بۆ دیموکراسی و چەسپاندنی مافەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستان.
rudaw
18/1/2014
فوئاد حوسێن سهرۆكی دیوانی سهرۆكایهتی ههرێم له لێدوانێكدا رایگهیاند كه بهڕێز مسعود بارزانی سهرۆكی ههرێمی كوردستان به یاوهریی شاندێك؛ ئێوارهی دوێنێ چوارشهممه 15/1/2014 به مهبهستی سهردانیكردنی چهندین وڵات، بهرهو ئهوروپا بهڕێكهوت.
فوئاد حوسێن ههروهها ئاشكرای كرد كه سهرۆك بارزانی لهم گهشتهیدا سهردانی چهندین وڵات دهكات و وتووێژ لهگهڵ زۆر له سهرۆك و بهرپرسانی ئهو وڵاتانه دهكات وجهنابیان له كۆڕبهندی ئابووریی جیهانی داڤۆس بهشداریی دهكات كه له رۆژانی 22- 25ی ئهم مانگه له سویسرا بهڕێوه دهچێ و له پهراوێزی كۆڕبهندهكه سهرۆكی ههرێم كۆمهڵێ دیدار و چاوپێكهوتنی لهگهڵ سهركرده بهشداربووهكاندا دهبێت و له چهندین كۆڕێكدا ئاماده دهبێت سهبارهت به دۆخی ئابووریی و سیاسی عێراق و كوردستان و ناوچهكه.
شایانی باسه ئهمه دووهم جاره سهرۆك بارزانی بهشداریی لهم كۆڕبهنده جیهانییهدا دهكات و بانگهێشتكردنی بهڕێزیشیان بۆ ئهم كۆڕبهنده فراوانه كه ژمارهیهكی زۆر له سهركردهكانی وڵاتانی جیهان تێیدا ئاماده دهبن؛ پێگهی پهرهسهندووی ئابووریی و سیاسی ههرێمی كوردستان بهدیار دهخات كه به جۆرێك چۆته پێشهوه بۆته جێبایهخی ناوهنده گرنگهكانی جیهان لهسهر ئاستی جیاجیادا.
ئهو شاندهی یاوهریی سهرۆك بارزانی دهكهن لهم گهشته ئهوروپییهدا پێكهاتووه له بهڕێزان فوئاد حوسێن سهرۆكی دیوانی سهرۆكایهتی ههرێمی كوردستان و ئاشتی ههورامی وهزیری سامانه سروشتییهكانی حكوومهتی ههرێم و فهلاح مستهفا بهرپرسی فهرمانگهی پهیوهندییهكانی دهرهوهی حكوومهتی ههرێم و ژمارهیهك له راوێژكاران
18/01/2014
سەرۆک وەزیرانی تورکیا بۆ یەکەمجار دوای هاتنە سەرکاری رۆحانی سەردانی ئێران دەکات و پێشبینی دەکرێت پرۆسەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان و پرسی کورد لە تەوەرە سەرەکییەکانی کۆبوونەوەی ئەردۆغان لەگەڵ بەرپرسانی باڵای ئێران بێت. ماڵپەری فەرمی سەرۆک وەزیرانی تورکیا رایگەیاند، رەجەب تەیب ئەردۆغان 28ی ئەم مانگە سەردانێکی دوو رۆژە بۆ ئێران دەکات و لەگەڵ سەرۆک کۆماری نوێی ئەو وڵاتە کۆدەبێتەوە. ئەردۆغان دوای بەشداریکردن لە کۆڕبەندی داڤۆس و کۆنفڕانسی ژنێڤ 2 لەسەر بانگهێشتی کۆماری ئیسلامی ئێران دەچێتە تاران. بەگوێرەی زانیارییەکان، تورکیا و ئێران سەرەڕای پشتیوانی کردنیان لە چەند لایەنێکی دژبەری سووری، کۆمەڵێک نیگەرانی هاوبەشیان لەو وڵاتەدا هەیە و بڕیارە دەربارەی هاوکاری هاوبەشیان لەسەر سووریا رێکبکەون. پێشبینی دەکرێت پرۆژەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ تورکیا و پرسی کورد لە ناوچەکە، لە تەوەرە سەرەکییەکانی کۆبوونەوەی نێوان ئەردۆغان و بەرپرسانی ئێران بن. بەوپێیەی بەشیر ئاتاڵای، جێگری سەرۆك وەزیرانی توركیا لەم هەفتەیەدا رایگەیاندبوو، ئێران و ئەڵمانیا لە پرۆسەی ئاشتیدا هاوکاری تورکیا ناکەن. هەندێک لە میدیاکان قسەکانی وەك ئاماژەیەك بۆ پەیوەندییەکانی ئێران لەگەڵ پارتی کرێکارانی کوردستان لێكدەدەنەوە. سەرەڕای ناکۆکییە سیاسییەکانی تاران و ئەنقەرە بەتایبەت لەسەر رۆڵی ئەو دوو وڵاتە لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، بەڵام هێشتاش تورکیا خوازیاری پەرەپێدانی پەیوەندییەکانێتی لەگەڵ تاران، بەو پێیەی ئێران سەرەکیترین وڵاتی فرۆشیاری نەوت و غازە بە تورکیا. بەگوێرەی رێککەوتنەکان، تورکیا رۆژانە 105 هەزار بەرمیل نەوت و ساڵانە زیاتر لە 8 ملیار مەتری سێجا غازی سرووشتی لە ئێران دەکڕێت. ئەوە لەکاتێکدایە کە کۆمپانیای حکومی گەنەل ئێنێرجی تورکیا زۆرترین ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتی لە هەرێمی کوردستان هەیە. یەکەم بەشی نەوتی کوردستان کە گەیشتووەتە بەندەری جیهانی تورکیا، بڕی دوو ملیۆن بەرمیلە و لەلایەن رێکخراوی مارکێتینگی نەوتی کوردستان ناسراو بە "کۆمۆ" خراوەتە تەندەرەوە. هەروەها بەپێی رێککەوتنی فرۆشتنی غازی سرووشتی هەرێمی کوردستان بە تورکیا، بڕیارە لە ساڵی 2017، یەکەم بەشی غازی هەرێمی کوردستان بە بڕی 4 ملیار مەتری سێجا ساڵانە بفرۆشێتە تورکیا و تاوەكو ساڵی 2020 ئەو رێژەیە بەرزبکرێتەوە بۆ 10 ملیار مەتر سێجا لە ساڵێكدا.
17/1/2014
لە میانەی دەستپێكردنی كۆنگرەی وڵاتە كۆمەكبەخشەكان بە سوریا بۆ پاڵپشتیكردنی بارودۆخی مرۆیی ئەم وڵاتە كە بان كی مۆن سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان داوای گرێدانی كرد ، هۆشیار زێباری وەزیری دەرەوە كە بە یاوەری شاندێكی هەرێمی كوردستان بە سەرۆكایەتی فەلاح مستەفا بەرپرسی پەیوەندیەكانی دەرەوە و شاندێكی وەزارەتی دەرەوەی عیراق كە بریكارانی وەزارەتی دەرەوە و وەزارەتی كۆچ و كۆچبەران و باڵیۆزی كوێت لە عیراق و سەرۆكی فەرمانگەی عەرەبی لە وەزارەتی دەرەوە بەشداری تیادا دەكات ، لە وتەكەیدا ستایشی رۆڵی حكومەتی هەرێمی كوردستانی كرد بۆ گەیاندنی خزمەتگوزاری و یارمەتی مرۆیی بۆ ئەو پەنابەرانەی لەكامپەكانیدا نیشتەجێن و رێژەی 97%ی پەنابەرانی سوریا لە عیراق پێكدێنن
ئاماژەی بەوەشدا تاوەكو ئێستا كۆمیسیۆنی باڵای پەنابەران 210 هەزار پەنابەری سوری لە عیراق تۆمار كردووە ئەمە جگە لە زیاتر لە 40 هەزاری دیكە كە لە پارێزگاكانی عیراق و هەرێم تۆمار نەكراون و لە دەرەوەی كامپەكانن .
لەو كۆنگرەیەدا كە 68 دەوڵەت و رێكخراوی نێودەوڵەتی بەشداریان تیادا كرد ، زێباری ئەوەی خستەڕوو كە حكومەتی هەرێمی كوردستان نزیكەی 70 ملیۆن دۆلاری بۆ یارمەتیدانی ئەم پەنابەرانە بەخشیوە ئەمە جگە لە دابینكردنی شوێنی حەوانەوە و ئاوی پاك و خۆراك ودروستكردنی خیوەتگە بۆیان ئەمە جگە لە دروستكردنی یەكەمین دەروازەیەكی ئاسمانی مرۆیی نێودەوڵەتی بۆ گواستنەوەی یارمەتی مرۆیی بەهاوكاری كۆمیسیۆنی باڵای پەنابەران لەرێگەی 10 فڕۆكەوە لە هەولێرەوە بۆ قامیشلۆ.
دواتر هەر لە پەراوێزی ئەم كۆنگرەیەدا شاندی عیراقی و شاندی هەرێمی كوردستان چەندین دیداریان لەگەڵ شاندە بەشداربوەكان ئەنجامدا.
18/01/2014