31/1/2014
پرۆفیسۆرێكی مێژووی نێودەوڵەتی لە زانكۆی ژنێڤ پێیوایە بەهۆی رێككەوتنی ئێران و ئەمریكا و رۆژئاوا لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێران، بەرە بەرە پشتگیری ئەمریكا و رۆژئاوا بۆ پارتی ژیانی ئازادی كوردستان PJAK كەمدەبێتەوە.
لە نێو پارتە كوردییەكانی رۆژهەڵاتی كوردستاندا، پارتی ژیانی ئازادی كوردستان PJAK تەنیا گرووپە لە خەباتی چەكداریدا بێت لە پێناو بەدیهێنانی مافەكانی گەلی كورد لە ئێران.
كوردی سێ پارچەكەی دیكەی كوردستان هەندێك لە مافەكانیان بەدیهاتووەو بە قەوارەی ئۆتۆنۆمی گەیشتوون، بەڵام رۆژهەڵاتی كوردستان پێشكەوتنێكی ئەوتۆی لە بەدیهێنانی مافەكانیدا بەخۆیەوە نەبینیوە. ناوچەكانیان هەژارترین و كەمخزمەتگوزارترین ناوچەكانی ئێرانن و حكومەتی ئەو وڵاتە بەردەوامە لە لەسێدارەدانی چالاكوانانی كورد كە دواترینیان لە مانگی تشرینی دووەمدا بوو.
ڤێرا ئێسكاریۆس، توێژەر و پرۆفیسۆری زانستی سیاسی لە ئەمریكا دەڵێت "كوردی ئێران بەشێوەیەكی خراپ دەچەوسێنرێنەوەو و هەلێكی زۆر كەمیان هەیە بۆ گوزارشتكردن لە مافە سیاسی و كەلتوورییەكانیان لە ئێران".
ئیسكاریۆس بە (رووداو)ی گوت "رژێمی ئێران بەردەوامە لە ئەشكەنجەدان و لەسێدارەدانی چالاكوانانی كورد لە وڵاتەكەی و بەتایبەت لە هەوڵی بنبڕكردنی ئەندامانی پارتی ژیانی ئازادی كوردستاندایە".
مانگی تشرینی یەكەمی رابردوو، حكومەتی ئێران دوو ئەندامی PJAKی لە سێدارە دا كە یەكێكیان حەبیبوڵڵا گوڵپەری پوور بوو.
هەندێك لە شارەزایان پێیانوایە هۆكاری دامەزراندنی PJAKی سەر بە پارتی كرێكارانی كوردستان نائومێدیی گەنجانی كوردی ئێران بوو لە پارتە كوردییەكانی وەك پارتی دیموكراتی كوردستانی ئێران و حیزبی كۆمۆنیستی ئێران (كۆمەڵە).
جۆردی تێجێڵ، پرۆفیسۆری مێژووی نێودەوڵەتی لە زانكۆی ژنێف كە نووسەری چەندین كتێب و بابەتە دەربارەی كورد، گوتی "PJAK ئەنجامی دوو داینەمۆی هاوتەریبە. لەلایەك نائومێدبوونی گەنجانی كوردی ئێران لە پارتە كوردییە كۆنەكانی ئێران كە وازیان لە خەباتی چەكداری هێنا و پەنایان بۆ كوردستانی عێراق برد. ئەوەش بۆشاییەكی دروستكرد كە PJAK پڕی كردەوە. لەلایەكی دیكەوە لە پاش دەستگیركردنی عەبدوڵڵا ئۆجەلان، PKK بڕیاری دروستكردنی گرووپ و پارتی نوێی لە هەموو بەشەكانی كوردستان دا".
حكومەتی ئێران 5 هەزار سەربازی لە سنوورەكانی وڵاتەكەی لەگەڵ هەرێمی كوردستان بڵاوكردووەتەوە لەو ناوچانەی كە ئەندامانی PJAK یان لێیە. هەروەها PJAK نزیكەی 3 هەزار چەكداری هەیە كە نیوەیان ژنن.
لەچەند ساڵی رابردوودا PJAK بەرپرسیارێتی خۆی راگەیاندووە لە كوشتنی چەندین سەرباز و پاسەوانی سنووری ئێران.
بەپێی وتەی ئیكاریۆس كێڵی، ئامارەكان وا دەردەخەن كە ئەو گرووپە تەنیا 1000 چەكداری ماوە. گوتیشی "پاش گفتوگۆ و رێككەوتنەكانی ئێران لەگەڵ وڵاتانی رۆژئاواو ئەمریكا دەربارەی بەرنامە ئەتۆمییەكەی، ئەندامانی ئەو گرووپە چیدی لەلایەن رۆژئاواوە پشتگیری و پارێزگارییان لێناكرێ".
ساڵی رابردوو حكومەتی ئێران لەگەڵ گرووپی 5+1 گەیشتە رێككەوتنێك سەبارەت بە بەرنامە ئەتۆمییەكەی و رازی بوو بەوەی بەرنامە ئەتۆمییەكەی بەڕووی پشكنەرانی نێودەوڵەتیدا واڵا بكات لە بەرامبەر سووككردنی هەندێك لە سزا ئابوورییەكانی سەر وڵاتەكەی.
ئیكاریۆس كێڵی دەڵێت "پێویستە PJAK گۆڕانكاری لەخۆیدا بكات بە تایبەت كە ئێستا واشنتن و تاران بەرژەوەندی هاوبەشیان لە سووریا هەیە و لە گفتوگۆدان".
مانگی تشرینی یەكەمی رابردوو، تەنانەت عەبدوڵڵا ئۆجەلان گوتی كە پێویستە PJAK هەوڵی چارەسەركردنی كێشەی كورد لە رێگەی گفتوگۆی سیاسیەوە لەگەڵ تاران بدات.
"لەو قۆناغەدا شەڕی PJAK لەگەڵ ئێران دوو دەرئەنجامی خراپی لێدەكەوێتەوە: چەوسانەوەی زیاتری كورد لەلایەن ئەو وڵاتە، لەبەرامبەردا زیادبوونی رق و كینەی كورد لە دژی رژێمی ئێران،" تێجێل گوتی "بەڵام بەهەرشێوەیەك بێت، ستراتیژی سەربازی لە ئێران شكست دەهێنێ".
عەبدولڕەحمان حاجی ئەحمەدی، سەرۆكی PJAK كە نیشتەجێی ئەڵمانیایە چەندین جار لەلایەن تارانەوە داواكاری بۆ رادەستكردنەوەی دراوەتە حكومەتی ئەڵمانیا.
"مانگی مایسی 2010 لەلایەن پۆلیسی ئەڵمانیاوە دەستگیر كرا، بەڵام هۆكاری ئازادكردنەكەی نەزانرا"، ئیكاریۆس گوتی "رژێمی ئێران داوای رادەستكردنەوەی ئەحمەدی دەكات، بەڵام لەبەرئەوەی رەگەزنامەی ئەڵمانی هەیە و رووبەڕووی لە سێدارەدان دەبێتەوە ئەگەر رادەستی ئێران بكرێتەوە، حكومەتی ئەڵمانی هەرگیز نایگەڕێنێتەوە بۆ ئەو وڵاتە".
مانوێل مارتۆرێل، رۆژنامەنووس و نووسەری چەند كتێبێك دەربارەی كوردستان كە چەند ساڵێك لەمەوبەر چاوپێكەوتنی لەگەڵ ئەحمەدی سازكردووە لە ئەوروپا، گوتی "PJAK رەنگدانەوەی خواست و ویستی كوردی ئێران نییە".
مارتۆرێل لە شاری پامپلۆنای ئیسپانیاوە بە (رووداو)ی گوت "نابێت راپۆرتی میدیاكان دەربارەی چالاكییەكانی PJAK و ئەو هەست و سۆزەی لەنێو گەنجان دروستی دەكەن تێكەڵ بكەین لەگەڵ ئەو واقیعە كۆمەڵایەتی و ئاڵۆزەی كوردستانی ئێران كە جگە لە شەڕكردن لە دژی رژێم چەندین فاكتەری دیكەی وەك ئاینی و خێڵەكی و ناوچەیی و سیاسی هەیە".
مارتۆرێل پێیوایە حیزبە كوردییەكانی دیكەی كوردستانی ئێران دووبارە كاریگەرییەكانیان لەنێو كوردی ئێران سەرهەڵدەداتەوە كاتێك ئێران دەرگای زیاتر بۆ ئازادی دەكاتەوە لە ژێر سایەی حكومەتی حەسەن رووحانی.
بە وتەی ئیكساریۆس كێڵی "PJAK لەلایەن بەشێكی زۆری كوردی ئێرانەوە وەكو رێكخراوێكی توندڕەو تەماشا دەكرێ". هەروەها دەڵێت "توندوتیژییەكانی حكومەتی ئێران وایكردووە PJAK وەك گرووپێكی رەسەن دەربكەوێ لەنێو گەنجانی كوردی ئێران، بەڵام توانەوەی ئەو بەستەڵەكەی لە نێوان پەیوەندییەكانی ئێران و ئەمریكادا هەیە، بارودۆخەكە لە داهاتوودا قورس دەكات بۆ گەریلا كوردەكانی ئێران".
زانیاریەكی كەم هەیە دەربارەی حاجی ئەحمەدی، تەنیا هێندە دەزانرێ كە لەساڵی 1941 لەدایكبووە و بڕوانامەی لە ئەندازیاری كشتوكاڵدا هەیە و لە شوقە سادەكەیەوە لە شاری كوێلنی ئەڵمانیا كە دیوارەكانی بە وێنەی شەهیدانی كورد داپۆشراوە، پارتەكەی بەڕێوەدەبات.
ئەلێكساندرا دی ستیڤانۆ رووداو - تاران
31/1/2014
کۆمهڵێک نووسهر و رۆژنامهوانی کورد، بە روانگەیەکی نەتەوەیی گۆڤارێ وڵات بڵاو دەکەنەوە بە مهبهستی بهرز کردنهوهی وشیاری، ئاوڕدانهوه له ڕووداوه مێژووییه گرینگهکانی کورد، لێکدانهوه و قووڵبوونهوه له پرسه نهتهوهییهکان و ورووژاندنی بابهته نهتهوهییه ههستیارهکان له کهش و ههوایهکی دۆستانهدا. گۆڤاری وڵات بۆ لێک نزیککردنهوهی کهسایهتییه نهتهوهییهکان و هێز و لایهنه تێکۆشهرهکانی گۆڕهپانی سیاسی و مهدهنی بۆ بهدیهێنانی یهکێتی نهتهوهیی و کاریگهر کردنی خهبات به دژی داگیرکهران کوردستان هەوڵ دەدات.
گۆڤاری وڵات گۆڤارێکی وهرزانهی سهربهخۆیه، که به شێوهی ئهلکترۆنی دهردهچێت و بۆ ئەو مەبەستەی که ئاقارێکی بهرین له خوێنهرانی کورد له وڵاتیش و له تاراوگهش داپۆشێت و دهنگی ڕهسای نهتهوهکهمان به زۆربهی تاکهکان بگهیهنێت. گۆڤاری وڵات خۆی له بهرامبهر هیچ کهس و لایهن و مێدیایهکی کوردیدا نابینێتهوه و تهنیا دهیههوێت بە هاتنە ناو ڕاگهیاندنی کوردی، کار لەسەر پرسە نەتەوەییەکان بکات وەک وەڵامدانەوەیەک له بهرامبهر ڕاگهیاندنی بههێزی دوژمنانی نهتهوهییمان و تهنانهت لهبواری مێدیایشه ئهم گۆڤاره به ئهرکی خۆی دهزانێت که له بههێز کردنی سهرجهم ڕاگهیاندنه نهتهوهییهکان له ڕیگای دیالۆگ و هاوکاری و هاوئاههنگی تێبکۆشێت.
له یهکهم ڕۆژی بڵاو کردنهوهی گۆڤارهوه، بهخۆشییهوه کاردانهوهی ئهرێنی زۆری بهدیهێناوه و بهم بۆنهوه به پێویستی دهزانین که خوێنهرانی گۆڤار له رێگهی ڕاگهیاندنی گشتی له میدیا کوردییهکاندا بهرهو زێده بوون بڕوات. له پێناو پێکانی ئهم ئهمانجهدا هاوکاری ههموو لایهنهکانی ڕاگهیاندنی کوردی جێگای پێزانین و ڕێزلێنانه.
بۆ پهیوهندی و زانیاری زیاتر، و ههروهها، بهشداری له گۆڤاری وڵات دا دهتوانن پهیوهندی بکهن به ئیمهیلی:
This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.
بۆ وهرگرتنی گۆڤاری ولات تکایه لهم پێگهیانه کهڵک وهربگرن:
https://docs.google.com/file/d/0B7XaLEeZsvkrZjZzRDZ1UW92eEk/edit
...
http://issuu.com/welat/docs/wilat_1
لهگهڵ ڕێز و پێزانین
دەستەی بەرێوەبەریی گۆڤاری وڵات
31/01/2014
لە کاتی سەردانی دوو رۆژەی سەرۆک وەزیرانی تورکیا بۆ وڵاتی ئێران کە لە گەڵ چەندین بەرپرسی باڵای ئەو وڵاتە وەکوو خامنەیی و حەسەن روحانی دانیشتنی هەبوو، رەجەب تەیب ئەردۆغان رایگەیاند کە “ئێران وڵاتی دووهەمی منە” و پێنج رێکەوتننامەی هاوکاریی دولایەنەش لەو سەفەرەدا واژۆ کرا.
بە پێی راپۆرتێکی ماڵپەڕی ئیسنا، ئەردۆغان لە یەکەم رۆژی ئەو سەفەرەدا لە گەڵ هەر یەک لە عەلی خامنەیی رێبەری ئێران و حەسەن رووحانی سەرۆک کۆماری ئەو وڵاتە کۆبووە و رێکەوتننامەی پێکهێنانی لیژنەى باڵاى هاوکاری سیاسی لە نێوان ئەو دوو وڵاتەدا لە گەڵ حەسەن روحانی واژۆ کرد.
بە پێی ئەو راپۆرتە، مەبەست لە پێکهێنانی ئەو لینەیە پەرەپیدان بە هاوکارییەکانی ئێران و تورکیا لە ناوچەکەدایە. ئەمەش لە حالێکدایە کە ئەو دوو وڵاتە لە سەر زۆریک لە وڵاتانی ناوچەکە وەکو سوریا و میسر نەک هەر هاوڕا نین زۆر جاریش هەلوێستی دژ بەیەکیان هەبوە.
ماڵپەڕی مێهرى ئێرانى باسی لە واژۆ کردنی چوار رێکەوتننامەی دیکەیکردووە کە بریتین لە؛ رێکەوتنی لێکتێگەیشتنی لیژنەى باڵاى هاوکاریی ئەو دوو ولاتە کە لە نێوان جێگری یەکەمی سەرۆک کۆماری ئێران ،ئیسحاق جەهانگیری و ئەردۆغان، پێنجەمین رێکەوتنی کۆمیتەی هاوبەشی بازرگانیی ئەو دوو وڵاتە لە نێوان وەزیری پیشە سازی ئێران و وەزیری ئابووری تورکیا، رێکەوتننامەیەک لە مەڕ ناساندنی باشتری بەرپرسانی دوو وڵات و هەروەها رێکەوتننامەیەکی هاوکاری لە نێوان راگەیەندنەکانی ئەو دوو وڵاتە واژۆ کراوە.
ئەردۆغان لە دانیشتنەکەیدا لە گەڵ عەلی خامنەیی رێبەری ئێران وێڕای جەختکردنەوە لە سەر پێویست بوونی ئەو هاوکارییانە ئێرانی بە خانووی دووهەمی خۆی لە قەڵەم داوە.
رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک وەزیرانی وڵاتی تورکیا رۆژی سێ شەممە ٢٨-١، بە مەبەستی کۆبونەوە لە گەڵ بەرپرسانی وڵاتی ئێران چووە ئەو وڵاتە و پاش دوو رۆژ گەڕاوە بۆ وڵاتی تورکیا.
30-1-2014
وەزارەتی دەرەوەی تورکیا وەڵامی بەرپرسی هەواڵگری سەربازی سوپای ئیسرائیل دەداتەوە، کە باسی لە بوونی بنکەیەکی سەربازی قاعیدە لە تورکیا کردبوو. ئەو لێدوانەی وەزارەتی دەرەوەی تورکیا پاش ئەوە هات، کە بەرپرسی هەواڵگری سەربازی سوپای ئیسرائیل لە میانەی بەشداربوونی بۆ کۆنفڕانسی ئاسایشی نیشتمانی لە تەلئەبیب، نەخشەیەکی نیشان دا و گوتی "لە تورکیادا 3 بنکەی سەربازی سەر بە رێکخراوی قاعیدە بوونیان هەیە". لە بەرامبەردا تانژو بیلگیچ، گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی تورکیا لە لێدوانێکدا رایگەیاند: "ئەو هەواڵانەی ئاماژە بەبوونی بنکەی سەربازی رێکخراوی قاعیدە دەکەن لە تورکیا، دوورن لە راستییەوە و شتێکی وا جێگەی باس نییە". بیلگیچ هەروەها گوتی: " تورکیا وڵاتێکە، کە لە رابردوودا دووچاری هێرشی رێکخراوی قاعیدە بووەتەوە و تاوەکو ئێستاش لەلایەن ئەم گرووپانەوە هەڕەشەی لێ دەکرێ. بەهۆی قەیرانی سووریا بە تێپەڕبوونی کات، ژمارەیەک گرووپی دیکە، کە لە ژێر کاریگەری ئایدیۆلۆژیای ئەم رێکخراوەن پەرەیان بەبوونی خۆیان داوە لە ناوچەکەدا، چالاکی ئەم گرووپانە هەڕەشەن بۆ سەر ئاسایشی تورکیا". ئاڤیڤ کۆچاڤی، بەرپرسی هەواڵگری سەربازی سوپای ئیسرائیل لە کۆنفڕانسەکەدا ئاماژەی بەوەدا، ئەو ئەندامانەی قاعیدە، کە بۆ شەڕ دەچنە سووریا، لەوێ نامێننەوە و لەوانەیە لە خاکی تورکیاوە، کە وڵاتێکی ئەندامی ناتۆیە بەرەو ئەوروپا بڕۆن.
30/1/2014
بەرپرسێكی باڵای حكومەتی عێراقی جارێكی دیكە هەڕەشە لە هەرێمی كوردستان دەكاتەوە لەسەر مەسەلەی نەوت و رایگەیاند كە ئەگەر كورد نەوت بێنێرێتە دەرەوەی بەبێ رەزامەندی ئەوان، ئەوا بەغدا هەڵوێستی توندی دەبێت.
بەپێی راپۆرتێكی ئاژانسی دەنگوباسی رۆیتەرزی ئینگلیزی، حوسێن شەهرستانی جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراقی بۆ كاروباری وزە رایگەیاند كە بەغدا بیر لەوە دەكاتەوە كە سكاڵا لە دژی حكومەتی هەرێمی كوردستان تۆمار بكات لەسەر هەناردەكردنی نەوتەكەی بێ پرسی بەغدا.
لەوبارەیەوە شەهرستانی گوتی “هەر نەوتێك بچێتە دەرەوەی عێراق بێ ئاگاداری كۆمپانیای سۆمۆی عێراقی كارێكی نایاساییە و عێراقیش ئامادەیە سكاڵا تۆمار بكات بۆ پاراستنی سەروەت و سامانەكەی”.
حكومەتی مەركەزی عێراقی تووڕەیە لەوەی هەرێمی كوردستان نەوتی هەرێمەكەی لە بۆڕی سەربەخۆی نێوان كوردستان و توركیاوە، رەوانەی دەرەوەی وڵات دەكات، بێ رەزامەندی حكومەتی بەغدا و چەندجارێكیش هەڕەشەی لە كورد و توركیا كردووە لەسەر ئەو پڕۆسەیە.
هەروەها شەهرستانی گوتیشی “ئێمە حكومەتی هەرێمی كوردستان و توركیامان ئاگاداركردۆتەوە كە ئێمە رێگەنادەین ئەو كارە بەردەوام بێت و ئێستاش چاوەڕێی پێشنیازە نوێكەمان دەكەین”.
شەهرستانی ئەوەشی ئاشكرا كرد كە بەغدا پێشنیازی بۆ هەرێمی كوردستان كردووە كە كۆمپانیای سۆمۆ كۆنتڕۆڵی ناردنەدەرەوەی نەوتی كوردستان بكات.
جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق ئەوەشی ئاشكرا كردووە كە چاوەڕێ دەكات كوردستان بەمزووانە وەڵامی پێشنیازەكەیان بدەنەوە بۆ چارەسەركردنی كێشەی نەوت لە عێراق.
هاوار/ج
سهرۆكی ویلایهته یهكگرتوهكانی ئهمریكا، داوای له كۆنگرێسی وڵاتهكهی كرد، ئاسانكاری له دۆسیهی ئهتۆمی ئێراندا بكات و ههڕهشهی رهتكردنهوهی ههموو جۆره یاسایهكیشی كرد بۆ سهپاندنی سزای نوێ بهسهر ئهو وڵاتهدا.
باراك ئۆباما سهرۆكی ویلایهته یهكگرتوهكانی ئهمریكا، له لێدوانێكیدا داوای له كۆنگرێسی وڵاتهكهی كرد، ههلی زیاتر بدرێت به كاره دیپلۆماسیهكانی دۆسیهی ئهتۆمی ئێران.
ئۆباما، هۆشداریشی دایه كۆنگرێسی ولاتهكهیو رایگهیاند، ئهگهر بێتو دهنگ لهسهر سهپاندنی سزای نوێ بهسهر تاراندا بدهن، ئهوا پهنا دهباته بهر بهكارهێنانی مافی ڤێتۆو سزاكان رهتدهكاتهوه.
وتیشی: "ئهگهر كۆنگرێس ئهو كاره بكات، ئهوا گفتوگۆكانی بهرههمی ده ساڵی رابردوی ئهمریكاو كۆمهڵگای نێودهوڵهتی شكستدههێننو هیچ هیوایهك بۆ چارهسهركردنی كێشهكان نامێنێتهوه".
لهبهرامبهریشدا بهڵێنی بهكۆنگرێس دا، ئهگهر ئێران پاپهندنی مهرجهكانی رێككهوتنامهكه نهبێت، ئهوا خۆی داوا لهكۆنگرێس دهكات، سزای نوێ بهسهر ئێراندا بسهپێنن.
دواجار بە مەرجی ئەوەی نەبرێنە سەر سنووری نێوان ھەرێمی کوردستان یان دژی ھیچ لایەنێکی ناوخۆ بەکار بێن، ھەوڵەکانی عێراق سەریگرت بۆ گرێبەستی کڕینی کۆپتەری ئەپاچی و موشەکی ھیلفایەر لەگەڵ ئەمەریکا.
لەدواکۆنگرەی ئەنجوومەنی پیرانی ئەمەریکا، بڕیاریان دا بە ڕەزامەندی بۆ ئەو گرێبەستەی وڵاتەکەیان بەتەمایە لەگەڵ عێراق ئیمزای بکات کە بریتین لە ٢٤ کۆپتەری ئەپاچی، ٤٨٠ موشەکی ھیلفایەر، راداری پێشکەوتوو و زۆر کەلوپەلی سەربازی دی کە بڕی گرێبەستەکە دەگاته ٤،٨ ملیار دۆلار.
ئهو لێژنەیهی کۆنگرێس کە بۆ گرێبەستەکه دانراوه، رازیی بوون لەپێشدا شەش لەو کۆپتەرانە لەھاویندا بگاتە عێراق، تەواوی کۆپتەرەکان لە ماوەی چەند ساڵی داھاتوو دهگهن، ئەمەش دوای راھێنانی تەواوی فڕۆکەوانەکان لەلایەن پەنتاگۆنەوە.
ئەندامانی کۆنگرێسی ئەمەریکایی پێشتر دژی ئەو گرێبەستە بوون و لە ئێستاشدا زۆریان بۆچوونی جیاوازیان ھەیە، چونکە دەترسن حکوومەتی مالیکی لە دژی نەیارەکانی بەکاری بھێنێت، بەتایبەتی ترسی ئەوەیان ھەیە له دژی ھەرێمی کوردستان بهکار بێن.
ئەم گرێبەستە مەرجدارە لەلایەن کۆنگرێسەوە، مەرجەکان ئەوەیە کە ھەرگیز نەبرێنە سەر سنووری نێوان ھەرێمی کوردستان یان دژی ھیچ لایەنێکی ناوخۆ بەکار بێن، مەرجی دووەم ئەوەیە کە بۆ ئاسایشی نیشتیمانی بەکار بێن، بۆ نمونە دژی تیرۆریستانى رۆژئاوای عێراق. لەترسی جێبەجێ نەکردنی ئەم مەرجانەشە کە ئەمەریکا لەمساڵدا ئامادە نییە لە ٦ دانە زیاتر بداتە عێراق.
لە باسەوە
ئێوارەی دوێنێ سێشەممە كۆبوونەوەی نێوان شاندی حكومەتی سووریا و ئۆپۆزیسیۆنی سووریا پێكنەهات و، بڕیارە بەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە بە نێوانگیریی ئەخزەر ئیبراهیمی كۆببنەوە.
كۆبوونەوەی بەیانی رۆژی سێشەممە ناكۆكییەكی زۆری بەخۆیەوە بینی، بەتایبەتی دوای ئەوەی شاندی ئیئتیلافی نیشتمانیی سووریا بەردەوامبوو لە رەتكردنەوەی ئەو گەڵاڵەنامەیەی كە لەلایەن شاندی حكومەتی سووریاوە پێشكەشكرابوو، چونكە باسی دەستەی گواستنەوەی دەسەڵات ناكات.
لەو دانیشتنەدا وەزیری دەرەوەی سووریا وەلید موعەلیم و ئەحمەد جەربا سەرۆكی ئیئتیلافی نیشتمانیی سووریا بەشدارییان نەكرد. بەشێوەیەكی گشتیی دانووستاندنەكانی جنێڤ 2، لەسەر گواستنەوەی دەسەڵات گیریان خواردووە.
شاندی ئیئتیلافی نیشتمانیی سووریا، كە گەوەرەترین بەرەی ئۆپۆزیسیۆنی سووریایە دەڵێ، شاندی حكومەتی سووریا هیچ هاوكارییەك نیشان نادات بۆ هیچ پرسێك، ئینجا پرسەكە پەیوەستبێ بە گەیاندنی یارمەتییە مرۆییەكان یاخود گواستنەوەی دەسەڵات و، دەڵێ " ئێمە دانووستاندنێكی بیَسوود دەكەین".
ئەخزەر ئیبراهیمی، نوێنەری نێودەوڵەتی بۆ چارەسەری كێشەی سووریا رایگەیاند، دانووستاندنەكانی جنێڤ2 "تاوةكو ئێستا هیچی نوێیان لێنەكەوتووەتەوە"، بەڵام " نیازێك هەیە" بۆ درێژەدان بە دانووستاندنەكان.
حكومەتی سووریا لەو گەڵاڵەنامەیەی پێشكەشیكردووە بەناوی "جاڕنامەی پرەنسیپەكان"، باسی گواستنەوەی دەسەڵات ناكات، بەڵكو داوادەكات سوورییەكان ئازادبن لە هەڵبژاردنی رژێمی سیاسی خۆیان" بەبێ هیچ سەپاندنێك لەدەرەوە"، وەك ئاماژەیەك بۆ هەوڵە نێودەوڵەتییەكان بۆ دوورخستنەوەی بەشار ئەسەدی سەرۆك كۆماری ئێستای سووریا لە دەسەڵات .
لەبەرامبەردا ئۆپۆزیسیۆنی سووریا داوادەكات دەسەڵاتدارێتی ئێستای سووریا پابەندبێت بە بڕیارەكانی كۆنگرەی جنێڤ 1، كە قۆناخی گواستنەوەی دەسەڵات دەستپێبكات و سەرۆكایەتی كۆمار بدرێتە كەسێكی دیكە، تاوەكو ئەنجامدانی هەڵبژاردنێكی ئازاد .
رووداو – جنێڤ
29/01/2014
سەرۆك وەزیرانی توركیا پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ سێشەممە28-1-2014 دەگاتە تاران و لەگەڵ بەرپرسانی ئێرانی كۆدەبێتەوە.
بەپێی زانیاریی باڵیۆزخانەی توركیا لە تاران، رەجەب تەیب ئەردۆغان لە سەردانەكەیدا بۆ ئێران ئەحمەد داودئۆغڵو وەزیری دەرەوە، جەودەت یڵماز، وەزیری گەشەپێدان و نیهات زیبكچی وەزیری دارایی و تانەر یڵدز، وەزیری وزە لەگەڵی دەبن.
كۆمیسیۆنی هاوبەشی ئابووریی نێوان هەردوو وڵات كۆدەبنەوەو تاوتوێی پرسە گرینگە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەكان دەكەن. هەروەها پێشبینیدەكرێت بارودۆخی سووریا یەكێك بێت لەو پرسە گرینگانەی كە گفتوگۆی لەسەر بكرێت.
لەدوای دەستبەكار بوونی حەسەن رۆحانی وەك سەرۆكی ئێران، ئەمە یەكەمجارە ئەردۆغان سەردانی ئێران دەكات و بڕیاریشە شەوی چوارشەممە 29-1-2014 تاران بەرەوە ئەنقەرە جێبهێڵێت.
28/1/2014
حكومهتی دیمهشق رێدهدات لهمڕۆوه، دووشهممه ( 27 كانونی دووهم 2014) ژنان و منداڵانی شاری حومس بهزووترین كات شارهكه چۆڵبكهن تا چیتر لهژێر فشاری ئهو ئابڵوقهیه نهمێنن كه ماوهیهكه رژێمهكهی ئهسهد خستویهتیه سهر دانیشتوانی شارهكه.
لهكۆنفرانسێكی رۆژنامهییدا، ئهخزهر ئیبراهیمی، نێردهی نێودهوڵهتی بۆ كاروباری سوریا ئاشكرایكرد،" حكومهتی دیمهشق پێی راگهیاندوون كه ژنان و منداڵان دهتوانن دهستبهجێ شاری حومس چۆڵ بكهن"، وتیشی: هیوای ئهوه دهكرێت لهمڕۆوه حكومهت ئهو رێیه بكاتهوه تا ژنان و منداڵانی حومسی كۆن لهژێر ئابڵوقهی حكومهت بێنه دهرهوه.
بڕیاره ئهمڕۆ، ههردوو وهفدی ئۆپۆزسیۆن و رژێمی سوریا دهست بهوتوێژهكانیان بكهنهوه له كۆنگرهی جنێڤ دوو تا ههردوولا لهبارهی چهند مهسهلهیهكی مرۆیی بگهنه رێكهوتن، چاوهڕوان دهكرێت دانیشتنهكهی ئهمڕۆ بهدهركردنی بهیاننامهیهك كۆتای بێت، بۆ بهردهوامیدان بهدانوستانهكان.
ئهخزهر ئیبراهیمی، ئهوهشی وت كه، ههردوو لایهنی سوریا لهدانیشتنهكانیان پهیوهست بوونی خۆیان به ئهنجامی دانوستانهكان پیشانداوه، رژێمی سوریاش داوای له ئۆپۆزسیۆن كردووه لیستی ئهوانهی پێ بدات كه لهلای چهكدارهكانی ئۆپۆزسیۆن دهستبهسهرن، لهبهرامبهریشدا ئۆپۆزسیۆن رهزامهندی لهسهر ئهو داوایه پیشانداوه.
28/01/2014