موراد یەتکین نووسەر و شرۆڤەکاری تورک، لە نووسینێکیدا، کە لە ماڵپەری حوڕییەت دەیلى نیوزى تورکی بڵاویکردووەتەوە، پێشبینی دەکات رۆژێک پەکەکە شوێنی گولەنییەکان بۆ ئەردۆغان بگرنەوە، هەرچەندە ئەوە بەزوو دەزانێ، بەڵام پێشیوانییە مەحاڵ بێت. یەتکین نووسیویەتی "شاراوە نییە کە گیولەن و هەوادارەکانى (لە ریزەکانى پۆلیس و دادگا و کەرتى پەروەردەدا) وەکو هاوپەیمانێکى شاراوەى ئەردۆغان کاریان دەکرد. لە هەمانکاتدا بزووتنەوەکانى سەر بە فەتحوڵڵا گیولەن لە باشوورى رۆژهەڵات (کوردستان)ى تورکیا هەمیشە لە کێبڕکێدان لەگەڵ پەکەکە و بەدەپەدا لەسەر درووستکردنى زۆرترین کاریگەرى لە ناوچە کوردییەکاندا". ئاماژە بە سەرەتای لێکدوورکەوتنەوەی گیولەن و ئەردۆغان دەکات و دەڵێ "یەکەمین لێکدوورکەوتنەوەى نێوان گیولەن و ئەردۆغان لەساڵى 2010 دەستیپێکرد، ئەوکاتەى ئەردۆغان حەقان فیدانى بەرپرسى دەزگاى هەواڵگرى میتى راسپارد لەگەڵ ئۆجەلان گفتوگۆ بکات بۆ گەیشتن بە چارەسەرى کێشەى کورد. ئەوەبوو ساڵى 2012 دادوەرەکانى نزیک لە گیولەن چەند کەیسێکی دادوەرییان لەدژى فیدان ورووژاند، بەتایبەت دەربارەى دۆسیەى کەجەکە (کۆما جڤاتێن کوردستان)". ئەو شرۆڤەکارە ئاماژەی بەوەشکردووە، کە ئەردۆغانیش دواى زاڵبوون بەسەر ئەو زەبرەى لە 17ى دیسەمبەرى رابردوو تووشى هات و تێیدا چوار وەزیرى لەدەستدا، جووڵانەوەکەى بە هەوڵى کودەتاى کەس و گرووپگەلێک ناوبرد کە دەیانەوێ پلانى چارەسەرى ئاشتییانەى پرسى کورد لەبار ببەن. بەپەلەش کەوتە کردنە دەرەوەى گیولەنى و هاوسۆزەکانیان لە حکومەت و دەسەڵاتى دادوەریدا. دەشڵێ "هەرچى ئۆجەلانیشە دواى پەیوەندییەکانی لەگەڵ حەقان فیدان، لە رێگەى پەرلەمانتارەکانى بەدەپەوە پەیامى خۆى گەیاندە هەوادارانى و پێى راگەیاندن ئەو ئاگربەستە دیفاکتۆیەى لەگەڵ حکومەت هەیانە هەتا دواى هەڵبژاردنەکانى 30 ى ئازار درێژە دەکێشێت". بەپێی نووسەر پەیامەکە روونتر دەرکەوت دواى ئەوەى جەمیل بایک، کەسى دووەمى ناو پەکەکە، لە چاوپێکەوتنێک کە رۆژنامەى وەتەنى تورکى لەگەڵى سازدابوو لە چیاکانى قەندیلەوە پەیامێکى راگەیاند، کە زۆر لە گوتارى ئەردۆگانەوە نزیک بوو، بەوەى گوتى " بەڵێ لەژێر سایەى ئاکپارتیدا گەندەڵى هەبووە، بەڵام کەیسەکەى ئەم دواییە (پارە بەدەستهێنانى نایاسایى) پیلانێک بوو دژى ئەردۆغان، بەوەى ویستیان حکومەت هەر هى ئاکپارتى بێت، بەڵام بەبێ ئەردۆغان. بایک لە گوتەکانیدا گوتبووى گیولەن بە پشتیوانى ئەمریکا ئەو کەیسەى جووڵاندووە. وەک سوودبینێکیش لەو هەلە دەگمەنەى بۆیان رەخساوە و بە لەبەرچاوگرتنى ئەو پشتیوانییە جەماوەرییەى ئەردۆغان بۆ چارەى کێشەى کورد هەیەتى، بایک پشتیوانیى هێڵى ئەردۆغانى کرد، بەوەى لەڕووى مەبدەئییەوە گوتى "بەبێ ئەردۆگان پرۆسەى گفتوگۆ شکستدێنێت". موراد یەتکین دەڵێت: "تۆبڵێى پەکەکە بیەوێت ببێتە هاوپەیمانە شاراوەکەى ئەردۆغان و جێگاى گیولەنى بۆ بگرێتەوە؟، هێشتا بەڵگەى پێویست بۆ ئەم هەنگاوە گەورەیە نییە، بەڵام بیریشمان نەچێت کەیسى (پارە بەدەستهێنانى نایاسایى) زۆر پەیوەندى نوێ لە سیاسەتى تورکیادا و لەپشت دەرگاکانەوە پێکدەهێنێت!".
رووداو-حوڕییەت 4/2/2014
ئهمینداری گشتی كۆمكاری عهرهبی نهبیل عهرهبی رایگهیاند، كۆنگرهی جنێڤ دووی تایبهت به ئاشتی له سوریا هیچ ئهنجامێكی نهبوو، ئاشكراشیكرد، دهسهڵات و ئۆپۆزسیۆن له میانی چهند رۆژهی گفتوگۆدا داواكارییهكانیان بهرز دهكردهوه.
ئهمڕۆ له قاهیره، له كۆنگرهیهكی رۆژنامهوانیدا نهبیل عهرهبی ئاماژهی به كۆنگرهی جنێڤی تایبهت به سوریا كرد و وتی، شاندی حكومهتی سوریا پێداگری لهسهر نههێشتنی تیرۆر دهكردهوه و ئیئتیلافی ئۆپۆزسیۆنیش داوای دهسهڵاتی گواستنهوهی دهكرد.
عهرهبی داوایكرد ههوڵ و كۆششهكان بۆ هاریكاری سورییهكان بخرێنهگهڕ، چونكه قهیرانی پهنابهرانی ئهو وڵاته سنوری تێپهڕاندوه و چارهسهری زهحمهت دهبێت.
روونیشیكردهوه، پێویسته لهسهر كۆمكاری عهرهبی پابهندی تهواوكردنی گفتوگۆكان بێت، كۆمكاریش هێچ پێشنیارێكی بۆ گفتوگۆی داهاتووی جنێف نییه.
ئهوهشی خستهروو، كۆمكاری عهرهبی میكانیزمی سهپاندنی سزای نییه.
روسیالیهوم / س . س
"با شەرمەزاری ئەمریكا بم نەك میللەتەكەی خۆم". ئەمە وەڵامی فەرمی مەسعود بارزانی بووە بۆ ئیدارەی ئەمریكا پاش رەتكردنەوەی داوەتێك بۆ سەردانیكردنی ئەمریكا. بارزانی هەروەها گوتبووی "تاوەكو كێشەی پێدانی ڤیزا بۆ هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان چارەسەر نەكرێ سەردانی ئەمریكا ناكەم". وا بڕیار بوو رۆژی 27/1/2014 مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان سەردانی ولایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا بكات و لە 31/1/2014 لەگەڵ باراك ئۆباما، سەرۆكی ئەمریكا و جۆ بایدن جێگری سەرۆكی ئەمریكا كۆببێتەوە، بەڵام بارزانی خۆی سەردانەكەی هەڵوەشاندەوە. هۆی هەڵوەشاندنەوەی سەردانەكەی بارزانی بۆ ئەمریكا دەگەڕێتەوە بۆ بڕیارێكی ولایەتە یەكگرتووەكان كە بەر لە 13 ساڵ دەرچووە و بەپێی ئەو بڕیارە، هەریەك لە پارتی دیموكراتی كوردستان و یەكێتی نیشتیمانی كوردستان لە لیستی رەشی ئەمریكادان. پارتیت یان یەكێتی؟ كونسولخانەی ولایەتە یەكگرتووەكان لەكاتی پێشكەشكردنی داوای ڤیزا كێشە بۆ هاووڵاتیانی هەرێمی كوردستان دروست دەكات و كۆمەڵێك پرسیاری زۆر شەخسی و تایبەتییان لێدەكات، لەوانەش پرسیاری ئەوەی كە ئایا سەر بە كام حیزبی سیاسین، پارتی یان یەكێتی؟ ئەگەر پارتی بن یان یەكێتی، ئەوا پێدانی ڤیزاكەیان زەحمەت دەكرێ و دوادەكەوێ. سەرچاوەیەكی نزیك لە بارزانی بە (رووداو)ی گوت "سەرۆك كاتێك زانی كە ئەو كێشەیە هەیە، بڕیاری دا سەردانی ئەمریكا نەكات تاوەكو ئەو كێشەیە چارەسەر دەكرێ". فەلاح مستەفا، بەرپرسی فەرمانگەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی حكومەتی هەرێمی كوردستان نەیشاردەوە كە ئەو كێشەیە هەیە و گوتیشی كە سەرقاڵی چارەسەركردنی كێشەكەن "لەساڵانی رابردوودا لەسەر ئەو بابەتە چەندین نامەمان بۆ كونسوڵخانە و باڵیۆزخانە و وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا ناردووە". پارتی و یەكێتی و لیستی رەش فەلاح مستەفا دەڵێت پارتی و یەكێتی لە لیستی رێكخراوە گومانلێكراوەكاندان. لەوبارەوە بە (رووداو)ی گوت "لەدوای رووداوەكانی 11ی سێپتێمبەری 2001 لە نیویۆرك و واشنتن، هەر گرووپێك لە دوو كەس زیاتر بووبێ و دەستیان دابێتە چەك و لەدژی حكومەتەكەیان جەنگابن خراونەتە ئەو لیستەوە". ئەو گوتی "لیستەكە لە سێ خانە پێكدێت، خانەی یەكەم و دووەم گرووپە تیرۆریستەكان دەگرێتەوە، خانەی سێیەم ئەوانە دەگرێتەوە كە خەباتی چەكداری دەكەن لە دژی حكومەتی وڵاتی خۆیان". گوتیشی "بە ئەمریكییەكانمان گوت خۆتان سەددامتان لادا، دەبێ ناوی كوردیش لەو لیستە دەربهێنرێ". بەرپرسەكەی حكومەتی هەرێمی كوردستان داوا لە ئەمریكا دەكات كە ناوی كورد لەو لیستە دەربهێنرێ. فەلاح مستەفا دەڵێ "كورد لەگەڵ حكومەتی ئەمریكا هیچ كێشەیەكی نییە و باشترین پەیوەندیمان هەیە، بەڵام ئەوە دەبێ لە كۆنگرێس لابدرێ". لە دەسەڵاتی ئۆبامادا نییە ئیدارەی ئەمریكا گوتوویەتی كە ئەو كێشەیە لەدەستی ئەوان نییە، بەڵكو لە دەستی كۆنگرێسە. بەپێی زانیارییەكانی (رووداو)، ئیدارەی ئەمریكا لەسەر خەت بووە بۆ چارەسەركردنی كێشەكە. چونكە كاتیان دیاری كردبوو بۆ دیداری سەرۆكی ئەمریكا، باراك ئۆباما و جێگرەكەی جۆ بایدن لەگەڵ بارزانی، تەنانەت جۆبایدن بە بارزانی گوتووە كە ئۆباما خۆی تەدەخولی كردووە بۆئەوەی كێشەكە چارەسەر بكرێ، بەڵام بارزانی رەتیكردووەتەوە ئەو سەردانە بكات و بە بایدنی گوتووە "تاوەكو ئەو كێشەیە چارەسەرنەكرێ سەردانی ئەمریكا ناكەم". بارزانی ئەوەشی بە بایدن گوتووە "ئەگەر ئەمڕۆ ئەو كێشەیە چارەسەربكرێ سبەینێ سەردانی ئەمریكا دەكەم". "جێی داخە كە نەهاتی" فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان سەبارەت بە ئەنجامنەدانی سەردانی بارزانی بۆ ئەمریكا بە (رووداو)ی گوت "ئەو سەردانە كە ئەنجام نەدرا ئەوە نییە كە سەرۆكی ئەمریكا گوتبێتی دەرفەتم نییە و ناتوانم بتبینم، بەڵكو سەرۆك بارزانی خۆی گوتی ئێستا ناتوانم ئەو سەردانە ئەنجام بدەم". هەروەها گوتی "سەرۆكی هەرێمی كوردستان بە جێگری سەرۆكی ئەمریكای راگەیاندووە كە ماوەیەكی دیكە سەردانی ئەمریكا دەكات، بایدنیش بەبارزانی گوت جێی داخە كە نەهاتی و سەردانەكە دواكەوت". بەڵام فوئاد حوسێن ئامادەنەبوو هیچ زانیارییەكی دیكە دەربارەی هۆی ئەنجامنەدانی سەردانەكە باس بكات. پێشتریش سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان بە (رووداو)ی راگەیاندبوو "بڕیارە سەرۆك بارزانی و سەرۆك ئۆباما لە كۆشكی سپی كۆببنەوە، بەڵام رەنگە سەردانەكە هەندێ دوابكەوێ بۆ كاتێكی دیكە". "با شەرمەزاری ئێوە بم نەك میللەتەكەم" بەڵام بەپێی زانیارییەكانی (رووداو) كە لە ئەمریكاوە دەستیكەوتووە، بارزانی بە ئیدارەی كۆشكی سپی راگەیاندووە كە "من شەرمەزار دەبم بەرامبەر میللەتی خۆم، من كە سەرۆكی حیزبێكم و سەرۆكی هەرێمی كوردستانم، ئەندامەكانی حیزبەكەی من بچن داوای ڤیزا بكەن و پێیاننەدەن و بڵێن ئێوە پارتین، لە ئەمریكاش پێشوازی لە من بكەن ئەوكات چی بە خەڵكی خۆم بڵێم. هەروەها حیزبێكی دیكە كە هاوپەیمانە بە هەمانشێوە بەئەوانیش دەڵێن. خۆ ئەم دوو حیزبە خەباتی چەكداری و شۆڕشیان كردووە و ئەمە ئیهانەیە بۆ ئێمە. بۆیە تاوەكو ئەو كێشەیە چارەسەر نەكرێ سەردانی ئەمریكا ناكەم، با شەرمەزاری ئێوە بم، نەك میللەتەكەم". كونسولخانەی ئەمریكا لە هەولێر لەبارەی ئەو كێشەیە تەنیا ئەوەندەی بە (رووداو) گوت "ئێمە لێدوان لەبارەی بابەتی پەیوەندیدار بە ڤیزا نادەین".
rudaw
3/2/2014
بڕیار بوو لە شاری مەهاباد پیشانگەیەكی گەورەی بەرهەمی نووسەرانی كورد بكرێتەوە، بەڵام لەلایەن ناوەندە پێوەندیدارەكانەوە مۆڵەتی كردنەوەی پیشانگەكە نەدراوە.
بەپێی هەواڵی گەیشتوو بە ئاژانسی هەواڵدەریی كوردپا، ئەنجومەنی فەرهەنگی- فێركاریی ئەدەب لەشاری بۆكان و وەزرارەتی روشنبیری هەرێمی كوردستان، لە کاتێکدا لە هەوڵی ئەوەدا بوون پیشانگایەكی كتێبی كوردی لەشاری مەهاباد بكەنەوە، بەرەوڕووی ئاستەنگ بوونەوە.
نامق هەورامی بە نوێنەرایەتیی وەزارەتی رۆشنبیری هەرێمی كوردستان لەگەڵ ئەندامانی ئەنجومەنی فەرهەنگی فێركاریی ئەدەب، بە مەبەستی كردنەوەی پیشانگەكە سەردانی ناوەندە پێوەندیدارەكانی ئوستانی ئازەربایجانی رۆژئاوا و شاری مەهابادیان كردووە.
بەوتەی سەرچاوەیەكی ئاگادار، ناوەندە پێوەندیدارەكان بەبێهۆكارێكی روون و بەرچاو، دژایەتیان لەگەڵ ئەو كارە فەرهەنگییە دەربڕیوە.
هەر لەو پێوەندییەدا چالاكێكی فەرهەنگی كە نەویست ناوی ئاشكرا بكرێت، وتی: "ئەگەری ئەوە هەیە دژایەتییەی ناوەندە پێوەندیدارەكان لەگەڵ كردنەوەی پیشانگەكە، بوونی سەرجەم كتێبەكان بە زمانی كوردی بووبێت".
بڕیار بوو كتێبەكان بەرهەمی نووسەرانی كورد و یەک لەوان نووسەرانی هەرێمی كوردستان، شاری بۆكان و مەهاباد بێت.
بە وتەی سەرچاوەكە، پیشانگەكە زیاتر كتێبەكانی بواری مێژووی كورد، جوغرافیای كوردستان و شێعری لەخۆ دەگرت.
kurdpa
3/2/2014
لە ساڵانی پەنجاكانی سەدەی رابردوو چەندین داوودەزگا و رێكخراوی كوردی لەلایەن كوردی جۆرجیاوە دامەزران، یەكێك لەو رێكخراوانەش یەكێتی لاوانی كوردی جۆرجیا بوو كە تاوەكو ئێستاش لە چالاكییە كەلتووری و فەرهەنگییەكانی بەردەوامە. ئەو رێكخراوە كە لە ساڵی 1957 لە جۆرجیا لەلایەن كەرەمێ ئانقۆسێ دامەزراوە، ماوەی چەندین ساڵە بەهۆی پرۆژە، كارو چالاكییەكانیەوە هەوڵدەدات پەیوەندی دروستبكات لەنێوان لاوانی كوردی جۆرجیا و لاوانی وڵاتانی دیكە. ئامانجە سەرەكییەكانی ئەم رێكخراوە كوردییە سازكردنی فێستیڤاڵی رۆشنبیری كوردی و دروستكردنی پەیوەندییە لەنێوان لاوانی كورد لەسەرانسەری جیهان. هەروەها پاراستن و پەرەپێدانی كەلتوور، زمان و هونەری كوردی. ئەلێنا خودۆیانی، سەرۆكی لاوانی كوردی جۆرجیا بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی گوت كە ئامانجیان ئەوەیە كارەكانیان لە چوارچێوەی جۆرجیا دەربچێ و لەسەرانسەری دونیا پەیوەندی دروستبكەن. خودۆیانی ئاماژە بەوە دەدات كە رێكخراوەكەیان لە جۆرجیا، كوردستان و ئەوروپاش كاردەكەن بۆ یەكێتی و تێكەڵبوونی لاوانی كورد. لەوبارەوە گوتی "پاراستن و پەرەپێدان بە كەلتوور و هونەری كوردی بۆ ئێمە وەكو نان و ئاو گرنگە." ئەندامێكی دیكەی چالاكی ئەم رێكخراوە بەناوی بائیا ئەحمەدۆڤا باسی (رۆژانی رۆشنبیریی كوردی جۆرجیا) دەكات كە 6 مانگ لەمەوبەر لە تبلیسی پایتەخت لەلایەن ئەوانەوە ساز كرابوو "ماوەی چەند ساڵە ئێمە رۆژانی رۆشنبیری كوردی سازدەكەین. دواهەمینیان لەسەر رادیۆی كوردی، شانۆی كوردی و كۆمەڵی كوردی بوو كە چالاكییەكی زۆر خۆش و رێكوپێك بوو. رادیۆی كوردی ماوەی 35 ساڵە كاردەكات، بەڵام بەداخەوە شانۆی كوردی ئێستا نەماوە كە ماوەی 13 ساڵ كاری كرد." خودۆیانی و ئەحمەدۆڤا دڵخۆش و رازین لە ئاستی كاری لاوانی كورد. ئەوان ئەگەرچی لە جۆرجیا دەژین، بەڵام وەك خۆیان دەڵێن دڵ و هۆشیان لە كوردستانە. چاوەڕێش دەكەن دامودەزگای كوردی لە باكوور و باشوور ئاگاداری كار و چالاكییەكانیان بن و بتوانن بەیەكەوە كاری هونەری، رۆشنبیری و كۆمەڵایەتی بكەن.
3/2/2014
هێزەكانی مالیكی لەئامادەباشیدانە بۆرووبەڕووبونەوەی توند لەگەڵ عەشایەرو چەكدارانی داعش لەحەی مەلعەب لەباكوری شاری رومادی ، دوای ئەوەی گروپە توندرەوەكان و چەكدارەعەشایەرەكان دەستیان بەسەر ناوچەكە داگرتووە.
لەكاتی گەیشتنی هێزەكانی مالیكی چواردەوری شاری فەلوجەیان داوە و بەنیازی ئۆپەراسیۆنێكی بەرفراونن و تەواو لەئامادە باشی دان . چاوەروان دەكری َ پێكدادانی توند ڕووبدات لەنێوان چەكدارانی داعش و سوپای عێراقی لەحەی مەلعەب چونكە ئەوشوێنە ناوەڕاستی پەناگەی چەكدارانی داعشە .
سوپای عێراقی دەبابەو تانكو زرێپۆشی زۆری لەچواردەوری مەلعەب و شەقامی 20 ی و حەی ئیسكان داناوە ،جگەلەوەی بەبەردەوام دوور بەدووری ئەم ناوچانە بۆردومان دەكرێ.
ئەلعەرەبیە
و/ج
كێشەكانی نێو یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان بەردەوامییان هەیە، بەرپرسانی ئەو حیزبەش باس لە "هەستیاریی" قۆناخی ئێستای یەكێتی دەكەن. بۆ رێگرتن لە تەشەنەسەندنی ئەو كێشانەش وا بڕیارە شاندێكی كۆماری ئیسلامیی ئێران بێتە سەرخەت و ناوبژیوانی سەركردەكانی یەكێتی بكەن. بەپێی ئەو زانیارییانەی بە تۆڕی میدیایی رووداو گەیشتوون، بڕیارە لە چەند رۆژی داهاتوودا شاندێكی ئێران سەردانی هەرێمی كوردستان بكات بەمەبەستی ناوبژیوانیكردنی سەركردەكانی یەكێتی، كە خۆیان بەراشكاوی باس لە قووڵبوونەوەی كێشەكانیان دەكەن. رووداو زانیویەتی، هۆكاری سەرەكی هاتنی ئەو شاندە ئێرانییە، شكاندنی ئەو رێككەوتننامەیە كە لەنێوان كۆسرەت رەسوڵ و بەرهەم ساڵح، جێگرانی سكرتێری گشتیی یەكێتی و هێرۆ ئیبراهیم، هاوسەری تاڵەبانی و ئەندامی مەكتەبی سیاسی لە ئێران واژۆیان كرد. لەدوای دواخستنی چوارەمین كۆنگرەی یەكێتی، كە لە كۆبوونەوەی ئەنجوومەنی سەركردایەتی لە 31-1-2014 بەبێ ئامادەبوونی كۆسرەت رەسوڵ و بەرهەم ساڵح بڕیاری لێدرا، لە لێدوانو راگەیەنراوی سەركردەكانی ئەو حیزبەدا بەڕوونی باس لە بوونی كێشەو ناكۆكی دەكەن. ئێوارەی دوێنێ هەردوو جێگرەكەی تاڵەبانی لە راگەیەنراوێكی هاوبەشدا، كە هیچكامیان پۆستەكانیان نەنووسیوە، ئەوەش وەك ئاماژەیەك كە سەركردایەتی حیزبەكە شەرعییەتی نەماوە، رایانگەیاند "یەكێتی بە قۆناخێكی هەستیاردا تێدەپەڕێت". ئەوان كە لەو كۆبوونەوەیە بەشدار نەبوون كە بڕیاری دواخستنی كۆنگرەی تێدا درا، بەجیاو لە راگەیەنراوەكەیاندا سووربوونی خۆیان لەسەر بەستنی كۆنگرە دووپاتكردەوەو رایانگەیاند "لەدوای تێپەڕبوونی 31-1-2014 دووپاتی دەكەینەوە كە سوورین لەسەر بەستنی كۆنگرەیەكی شەرعی دوور لە تەزویر زووبەزوو بە ئاراستەی نوێبوونەوەو چاكسازی یەكێتیو بووژانەوەی بۆ خزمەتی كۆمەڵانی خەڵك". پێش بڵاوكردنەوەی ئەو راگەیەنراوە هاوبەشەی كۆسرەت رەسوڵ و بەرهەم ساڵح. هەر ئێوارەی دوێنێ مەلا بەختیار لەكەناڵی كوردساتەوە هۆشداریداو رایگەیاند "خەریكە كێشەكانی نێو یەكێتی لە رێڕەوی سرووشتی خۆی دەترازێت". ئاماژەی بەوەشكرد "زەحمەتە هەموو سەركردایەتی یەكێتی، یەكێتی نێو یەكێتی بپارێزن". بەپێی زانیارییەكانی تۆڕی میدیایی رووداو لەدوای ئەنجامدانی هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی كوردستان لە 21/9/2013، سێ جار محەممەد جەعفەری سەحراروودی، نوێنەری تایبەتی رێبەری كۆماری ئیسلامیی ئێران هاتووەتە كوردستان بۆ ئاگاداربوون لە كێشە نێوخۆییەكانی یەكێتی و پێكهێنانی كابینەی هەشتەم، بەڵام دیار نییە ئەمجارە كێ سەرۆكایەتی شاندە ئێرانییەكە دەكات بۆ لای یەكێتی. rudaw
2/2/2014
سبەی دووشەممە، وەزیری دەرەوەی سوێد، کارل بیلدت وەکو یەکەمین سیاسی رۆژئاوایی دوای هاتنە سەرکاری رۆحانی، بە سەردانێکی فەرمی دەگاتە ئێران. لە نامەیەکدا کە لقی سوێدی رێکخراوی لێبووردنی نێونەتەوەیی ئاراستەی کارل بیلدیان کردووە، داوا دەکەن پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ لەگەڵ کاربەدەستانی ئێرانی باس بکات و رەخنەیان لێبگرێت. لای خۆیەوە کارل بلید، بۆ رۆژنامەی داگینسنیهێتەر ئەوەی ئاشکراکردووە کە ئەوان لەوبارەیەوە دیالۆگیان لەگەڵ ئێران دەبێت، بەڵام ئامادە نییە هیچ شتێکی دیکە لەوبارەیەوە بڵێت. لە نامەکەی ڕێکخراوی لێبووردنی نێونەتەوەییدا هاتووە "ساڵی پار 600 کەس لە ئێران لە سێدارەدراون، ئەوەیش دوو بەرامبەر رێژەی ئەوانەیە کە لە ساڵی 2012 دا لەسێدارەدراون. بە گوێرەی نەتەوە یەگرتووەکان ئێران دووەم وڵاتە لە دوای وڵاتی چین کە زۆرترین مرۆڤی تێدا لە سێدارە دەدرێت. دوای نزیکبوونەوەی ئێران لە رۆژئاو، ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ مەترسی ئەوەیان هەیە وەکو پێشتر چاودێری مافەکانی مرۆڤ نەکرێت لە لایەن وڵاتانی رۆژئاواوە. قسەکەری ئەمنستی ئینتەرناشناڵ لقی سوێد، ئیلیسەبێس لوندگرێن لە راگەیەنرواێکدا دەڵێت ئێستا باس باسی بازرگانی و چەکی ئەتۆمییە و مافەکانی مرۆڤ خراونەتە پەراوێزەوە، ئەوە لە کاتێکدایە کە رۆژئاوا بە گەشبینییەوە سەیری سیاسەتی رۆحانی دەکەن، بەڵام رەوشی مافی مرۆڤ نەک هەر باشترنەبووە لە دوای هاتنی رۆحانییەوە، بەڵکو خراپتر بووە و لە سێدارەدان زیادیکردووە. قسەکەری سۆسیال دیموکراتەکان ئوربان ئالین، پشتیوانی لە سەردانەكەی وەزیری دەرەوەی سوێد دەکات و دەڵێت "پەنجەرەیەک کراوەتەوە و دەبێت کەڵكی لێوەربگیرێت ". تا ئێستا لە لایەن پارتە کوردییەکانی رۆژهەڵاتەوە هیچ کاردانەوەیەک لەسەر سەردانەكەی کارل بیلتد نیشان نەداوە.
2/2/2014
سەبارەت بە دواكەوتنی سەردانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ وڵاتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا، گوتەبێژی فەرمیی سەرۆكایەتیی هەرێم روونكردنەوەیەكی دا و دهڵێت " سەرۆك بارزانی خۆی بڕیاری داوە ئەم سەردانە بۆ كاتێكی گونجاوتر دوابخرێت".
ئهمهش دهقهكهیهتی:
چەند ڕۆژەدا لەبارەی هۆكاری دواكەوتنی سەردانی سەرۆك بارزانی بۆ ئەمەریكا لە ژمارەیەك میدیا و دەزگەی ڕاگەیاندن هەواڵی ناڕاست بڵاو بووەتەوە، لە ڕاستیدا هەموو ئامادەكارییەك لە لایەن ئیدارەی ئەمەریكاوە بۆ ئەم سەردانە و وادەكەی و دیدار لەگەڵ گەورەبەرپرسانی ئەمەریكا و سەرۆككۆماری ئەمەریكا ئەنجام درابوو بەڵام سەرۆك بارزانی خۆی بڕیاری داوە ئەم سەردانە بۆ كاتێكی گونجاوتر دوابخرێت و ئەم بابەتەش لە پەیوەندییە تەلەفۆنییەكەی نێوان جێگری سەرۆكی ئەمەریكا و سەرۆكی هەرێمی كوردستان باس كراوە.
د. ئومێد سەباح
گوتەبێژی فەرمیی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان
نۆ فیلم لە دەرهێنانی سینەماكارانی كورد و بیانی لە بەشێكدا بە ناونیشانی "سینەمای كوردستان" لە میانەی 24ـەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی ترۆمسۆی نۆروێژ نمایشكران. فیلمی سینەمایی "یۆڵ" لە دەرهێنانی یەڵماز گۆنای، فیلمی سینەمایی "كاتێك بۆ مەستی ئەسپەكان" لە دەرهێنانی بەهمەن قوبادی، فیلمی سینەمایی "تاڵ، شیرین، وڵاتەكەم " لە دەرهێنانی هونەر سەلیم، فیلمی سینەمایی "پەڕینەوە لە غوبار" لە دەرهێنانی شەوكەت ئەمین كوركی، فیلمی دیكۆمێنتاری "دایكانی من" لە دەرهێنانی هاوبەشی ئیبراهیم سەعیدی و زەهاوی سنجاوی، فیلمی سینەمایی "یەكەمین فیلم" لە دەرهێنانی مارك كۆزینس، فیلمی سینەمایی "جوانی تۆ هیچ بایەخێكی نییە" لە دەرهێنانی حوسێن تەباك، فیلمی سینەمایی "دوایین زستان" لە دەرهێنانی ساڵم سەڵەواتی و فیلمی سینەمایی "سەفەر بۆ هەتاو" لە دەرهێنانی یێشیم ئۆستۆگلۆ، ئەو 9 فیلمەن، کە لە فێستیڤاڵەکە نمایشکران. هەروەها فیلمی سینەمایی "هەزار و یەك سێو" لە دەرهێنانی سینەماكاری كۆچكردووی كورد تەها كەریمی، لە بەشی پێشبڕكێی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی ترۆمسۆ نمایشكرا و 4 قوتابی كورد لە وۆڕكشۆپی فێركاری ئەم فێستیڤاڵەدا بەشدارییان كرد و خولێكی فیربوونی سینەمایان بە سەركەوتوویی تەواو كرد. لە ماڵپەڕی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی ترۆمسۆدا سەبارەت بە بەشی تایبەت بە "سینەمای كوردستان" نووسراوە: بە بۆنەی 200 ساڵ بەسەر تێپەڕبوونی یاسای بنەڕەتی وڵاتی نۆروێژ لە ساڵی 1814، ئەم بەرنامەیە بۆ كوردەكان تەرخانكراوە. خەڵكانێک، كە شووناسی كوردی و دابوونەریتی جۆراوجۆریان هەیە، بەڵام دەوڵەتێک و وڵاتێكی هاوبەشیان نییە. هەروەها سەبارەت بە فیلمەكانی بەشی تایبەت بە "سینەمای كوردستان" نووسیویەتی: ئەم بەشەی فێستیڤاڵ، 9 فیلمی دیكۆمێنتاری و چیرۆكی لە خۆگرتووە، كە بە زمانەكانی كوردی، توركی و ئینگلیزی و سەبارەت بە كوردەكان بە شێوازی كلاسیك و نوێ بەرهەمهاتوون. ئەم فیلمانە هەموو شتێك لە ژیانی رۆژانەی خەڵكی كوردستان، كارەساتەكانی كۆمەڵكوژی و ئێش و ئازارەكانی ئەم نەتەوەیەی لە خۆگرتووە، كە بە ئاستێكی هونەریی بەرز و هیواوە سازكراون. پارساڵ فیلمی سینەمایی "پێش بەفر بارین" لە دەرهێنانی سینەماكاری كورد، هیشام زەمان، ژکە خەلکتی کەرکووکە، بە ئامادەبوونی عەباس غەزالی، وەكو نوێنەری سینەمای هەرێمی كوردستان، رۆژی 15ـی كانوونی یەكەم لە رێوڕەسمی دەستپێكی 23ـەمین خولی فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی "ترۆمسۆ" نمایشكرابوو. فێستیڤاڵی نێودەوڵەتی فیلمی "ترۆمسۆ" بە بەشداری بەرهەمی وڵاتانی جۆراوجۆری جیهان لە چەندین بەشی جۆراوجۆر، لەوانە: بەشی پێشبڕكێی سەرەكی، بەشی "روانین بۆ رابردوو" تایبەت بە دیكۆمێنتسازی ناوداری فەڕەنسی نیكۆلاس فیلیبێرت، بەشی "سینەمای كوردستان"، بەشی "زستانی سینەما"، بەشی تایبەت، بەشی "ئۆوێردرایو"، بەشی "هەڵبژاردەی رخنەگران"، بەشی "ئاسۆی رۆژهەڵات"، بەشی "ئاسۆ"، بەشی "فیلمەكانی باكوور" و بەشی وۆركشۆپی فێركاری هونەری سینەما لە رۆژانی 13 تا 19ی كانوونی یەكەم 2014 لە شاری ترۆمسۆ لە وڵاتی نۆروێژ بەڕێوەچوو.
1/2/2014
لە زنجیرە چیاکانی حەمرین شەڕ لە نێوان هیزە ئەمنیەکان و پۆلیسی قەزا و ناحیەکان لەگەل گروپە تیرۆرستییەکان روویداوە و تا ئیستا بەردەوامە.
پەیامنێرمان لە کەرکووکەوە پێی راگەیاندین کە بە پێی زانیارییە سەرەتاییەکان، بە هۆی ئەو شەڕەوە تا ئێستا لە هێزە ئەمنیەکان و تیرۆرستان کوژراو و بریندار هەیە.
بە پێی رانیازییەکان، گروپە تیرۆرستییەکان لە پاشەکشەدان و بەردەوام بۆمب دادەنێنەوە.
تا ئێستا ١٠ بۆمب بە هێزە ئەمنیەکاندا تەقیونەتەوە و هێزە ئەمنییەکان چەندین مۆڵگەی تەقەمەنیشیان گرتووە.
پەیامنێر دواتر زانیاری زیاتر بڵاودەکاتەوە.
هەژار رەشید/ش.ب
کۆمەڵێک لە چالاکانی سیاسی و مەدەنی کورد لە پێناو بەرگری کردن لە زمانی دایک( کوردی) کەمپینێکی تۆمار کردنی ١٠٠٠٠ ناو لە نێو تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی ئینترنێت و یەک لەوان فەیسبۆک پێک هێناوە و داوا لە هەموو تاکێکی کورد دەکەن ناوی خۆیان لەو کەمپینەدا تۆمار بکەن .
ئەو کەمپینە وەک پرچەکردارێک دژ بە هەڵوێستی دوژمنکارانەی " فەرهەنگستانی زمانی فارسی" لەبەرانبەر زمانی باقی نەتەوەکانی تری ئێران و بەتایبەت زمانی کوردی پێک هاتووە .
لە بەیاننامەیەکدا ، پێک هێنەرانی کەمپینی ئاماژە پێکراوە کە کەسانێکی چالاک و خۆش ناوی گەلی کورد لە رۆژهەڵاتی کوردستانن ، ڕایانگەیاندووە کە :" داوای ئێمە ئەوەیە کە خەڵکی رۆژهەڵاتی کوردستان لە مافی خوێندن بە زمانی دایک بەهرەمەند بێ ".
ئەوە خوارەوە دەقی بەیاننامەکەیە
بژی مافی خوێندن بە زمانی دایک!
ئێمە داوای مافی منداڵەکانمان دەکەین!
دژایەتیی زمانی دیکە ناکەین!
بزووتنەوەیەکی بەرین بۆ فێربوونی خوێندنەوە و نووسین بە زمانی کوردی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە چەند ساڵ لەوە پێشەوە دەستی پێکردووە. خوێندن بە زمانی دایک زیاتر لە جاران بووەتە جێگەی سەرنج. ژمارەیەکی زۆر لە دایک و باوکەکان لەو ڕاستییە ئاگادارن کە بێبەشیی منداڵەکانیان لە خوێندن بە زمانی دایک، بێبەشبوونیانە لە ئیمکانی یەکسان بۆ فێربوون و بەهرەمەندی لە ناسنامەی شارۆمەندی ئازاد.
ئێمە، بە ڕێز و بایەخەوە دەڕوانینە ئەو بزووتنەوەیە و پشتیوانیی لێدەکەین.
ئەو بزووتنەوەیە بە پشتیوانیی زیاتری جەماوەری ئازادیخواز و ڕۆشنبیران دەتوانێ بە شێوەیەکی ئامانجدارتر و کاریگەرتر هەنگاوەکانی خۆی دیاری بکا لە هەمانکاتیشدا، بە پەرەگرتنی ئەو بزووتنەوەیە، دەستوپێوەندە فەرهەنگی و ئەمنییەتییەکانی حکوومەتی ئیسلامیی ئێران کەوتوونەتە نیگەرانیدەربڕین و چارەجۆیی بۆ پێشگرتن بەو ڕەوتە.
.
ڕایانگەیاندووە کە بەهرەمەندیی نەتەوەکانی دانیشتووی ئێران لە مافی خوێندن بە زمانی دایک، دەبێتە هۆی لاوازبوونی زمانی فارسی و بەمجۆرە هەوڵ دەدەن دژایەتیی بەشێک لە خەڵکی ئێران لە دژی ئەوانی دیکە هەڵخڕێنن.
ئێمە ئەو کردەوەیەی "فەرهەنگستانی زمانی فارسی" بە بەشێک لە هەڵوێست و سیاسەتی پاوانخوازانەی دەسەڵات دەزانین و مەحکوومی دەکەین.
ئێمە ڕادەگەیەنین کە ئەو بزووتنەوەیە، دژایەتی و ناتەباییی لە گەڵ هیچ زمان و نەتەوەیەک و لەگەڵ مافی هیچ گرووپێکی قەومی و نەتەوەیی دیکە نییە.
ئەو بزووتنەوەیە دژی بوونی زمانی هاوبەش بۆ دانیشتوانی ئێرانیش نییە.
داوای ئەو بزووتنەوەیە ئەوەیە کە خەڵکی کوردستان لە مافی خوێندن بە زمانی دایک بەهرەمەند بن.
ئەوە ئەرکی حکوومەتە کە پێویستییەکانی خوێندن بە زمانی دایک بۆ شارۆمەندان دابین بکا. لە هەمان کاتیشدا، ئێمە دەزانین ئەو ڕەوتە کە لە ناخۆی کۆمەڵگەی کوردستانەوە دەستی پێکردووە، دەتوانێ لەو بوارەدا خۆی هەنگاوی کاریگەر هەڵگرێ. نووسین و دوان بە کوردی لە ڕۆژنامەکان و رادیۆ و تەلەڤزیۆنەکاندا لە هەر جێیەک دەرفەت هەبێ، لە تۆڕەکۆمەلاتییەکان و لە پەیوەندە کۆمەڵایەتی و تاکە کەسییەکاندا و لە نێو خێزاندا، دەتوانێ ئەو ڕەوتە بەرەوپێش بەرێ. دایک و باوکەکان دەتوانن یارمەتیدەری منداڵەکانیان بن بۆ فێربوونی خوێندنەوە و نووسین بە زمانی دایک. ئەوە یارمەتییان دەدا بۆ باشتر فێربوون، بۆ خۆناسین، بۆ هەستکردن بە ناسنامەی کەسایەتیی ئازاد و خاوەنی مافی یەکسان و، بۆ تێگەیشتنی زیاتر لە دەوروبەر.
ئێمە بە بایەخەوە دەڕوانینە کاری ئەو کەسانە کە هەوڵ دەدەن باس و لێکۆڵینەوە و سەرچاوەی پێویست و بەکەڵک بۆ فێربوونی خوێندنەوە و نووسینی زمانی دایک بخەنە بەردەستی شارۆمەندان.
بۆ پێشەوە بەرەو پەرەپێدانی بزووتنەوەی زمانی کوردی.
بەلێنم بە دایکی نیشتمان داوە، تا ماوم دەی پارێزم...
بۆ بەشداری کردن و پەیوەست بوون بەو کەمپینەوە ، لەسەر ئەو لینکەی خوارەوە کلیک بکەن
پەیمانگەی نێودەوڵەتی (ستۆکهۆڵم) بۆ توێژینەوەکانی ئاشتی ئاشکرای کرد، کە ئاستی فرۆشی چەک لە ولاتانی رۆژئاوا لە ساڵی 2012 دابەزیوە، بەڵام ئاستی فرۆشی چەکی کۆمپانیا رووسییەکان لە ساڵی 2012 زیادی کردووە. پەیمانگەی نێودەوڵەتی (ستۆکهۆڵم) بۆ توێژینەوەکانی ئاشتی لە نوێترین راپۆرتیدا رایگەیاند: "ئاستی فرۆشی چەک و کەرەستەی سەربازی کۆمپانیاکانی ئەمریکاو کەنەدا و زۆربەی وڵاتانی ئەوروپا لە ساڵی 2012 هاوشێوەی ساڵی 2011 دابەزیوە". هەر لە راپۆرتەکەدا هاتووە، "بە پێچەوانەی هەموو جیهان، ئاستی فرۆشی چەکی کۆمپانیا رووسییەکان لە ساڵی 2012 بەهۆی بەرنامەی پەرلەمانی رووسیاوە بە رێژەی %28 زیادی کردووە". پەیمانگەی (ستۆکهۆڵم) ئاماژە بەوەشدەکات، کە "هۆی بەرزبوونی ئاستی فرۆشی چەکی کۆمپانیاکانی رووسیا بۆ بەرنامەی پەرلەمانی رووسیا دەگەرێتەوە، کە لە 2011 بڕیاری دا بە بەهای 700 ملیار دۆلار چەک و کەرەستە سەربازییەکانی سوپا نوێ بکاتەوە". سام بیرلۆ فریمان، بەڕێوەبەری بەرنامەی تێچووی سەربازی و بەرهەمهێنانی چەک لە پەیمانگەی (ستۆکهۆڵم) لەمبارەوە رایگەیاند: "زۆربەی فرۆشراوی چەکی رووسیا بۆ وڵاتانی ئاسیا دەروات". ئەمە لەکاتێکدایە بەپێی راپۆرتە نێودەوڵەتییەکان، رووسیا یەکەم هەناردەکاری چەکە بۆ هیند، جگە لەوەی چەک بۆ وڵاتانی چین، سووریا، عێراق و ڤەنزوێلا هەناردەدەکات. پەیمانگەی (ستۆکهۆڵم) هەروەها لە راپۆرتەکەی نووسیویەتی، "قەبارەی فرۆشراوی چەکی 100 کۆمپانیای زەبەلاحی جیهان لە ساڵی 2012 گەیشتە 395 ملیار دۆلار".
1/2/2014