به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
رۆژی پێنج شەممە 26/6/2014 كۆشكی سپی داوای نزیكەی 60 ملیار دۆلاری لە كۆنگرێس كرد بۆئەوەی خەرجییەكانی جەنگ بۆ ساڵی 2015 دابینبكات.
لە رێگای نامەیەكەوە باراك ئۆباما، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا داوای لە كۆنگرێس كردووە بودجەی تەرخانكراو بۆ چالاكییە سەربازییەكان و جەنگ بڕی 58.6 ملیار دۆلاربێت، ئەمەش كەمترین بودجەی تەرخانكراوە بۆ جەنگ لەماوەی 10 ساڵدا.
هۆكاری كەمبوونەوەی بودجەی جەنگ بۆ ساڵی 2015 بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە، كە ئۆباما خەرجی جەنگی لە ئەفغانستان كەمكردووەتەوە.
جگە لە ئەفغانستان بڕیارە بڕی 500 ملیۆن دۆلار لەم بودجەیە بۆ یارمەتیدانی ئۆپۆزیسیۆن لە سووریا و 1.5 ملیار بۆ پاڵپشتیكردن لە جێگیری بارودۆخی وڵاتانی دەوروبەری سووریا، كە پەنابەرانیان داڵدەداوە و 140 ملیۆن دۆلاریش بۆ یارمەتیدانی حكومەتی بەغدا تەرخان بكات.
28/06/2014
سەلاحەدین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پارتی دیموكراسی گەلان HDP ئاشكرایكرد كە پاڵێوراوی هەرە دیاری پارتەكەیەتی بۆ پۆستی سەرۆككۆماری توركیا بۆ بەشداریكردن لە هەڵبژاردنی مانگی ئابی داهاتوودا.
دەمیرتاش لە میانی بەشداریكردنی لە بەرنامەیەكی كەناڵی هابەر تورك رایگەیاند، "ئەگەر خەڵك من وەك پرۆفایلی سەرۆكێكی دیموكرات و ئازادیخواز و پاراستنی ئەو بنەمایانە ببینن ئەوا لەو ئەركە راناكەم".
گوتیشی: "لەلایەن منەوە هیچ گفتوگۆیەك لەسەر پاڵێوراویەتی پۆستی سەرۆككۆماری ناكرێت، لە كۆاتایی ئەم هەفتەیەشدا لە ئەنجوومەنی پارتەكەمان دوایین بڕیار لەوبارەیەوە دەدەین و بە فەرمی رایدەگەیەنین".
لە وڵامی پرسیاری پێشكەشكاری بەرنامەكەدا كە لێی پرسی، ئایا ئێمە لە ئێستاوە تۆ وەك پاڵێوراوی HDP بۆ پۆستی سەرۆككۆماری توركیا ببینین، دەمیرتاش گوتی "وەك چۆن دەڵێی با وابێت، ئەمە پیرۆزبێت لە هەموومان" دەمیرتاش ئەمەی گوت وەك ئاماژەیەك بەوەی كە كۆتایی ئەم هەفتەیە ئەنجوومەنی پارتی دیموكراسی گەلان سەلاحەدین دەمیرتاش وەك پالێوراوی سەرۆككۆماری توركیا بە فەرمی رادەگەیەنێت.
سەلاحەدین دەمیرتاش سیاسەتمەدارێكی كوردی زازاییە، لە نیسانی ساڵی 1973دا لە شارۆچكەی پالۆ-ی سەر بە پارێزگای خارپێتی باكووری كوردستان لەدایكبووە. دەمیرتاش لە ساڵی 2007 دا لەسەر لیستی پارتی كۆمەڵگای دیموكراتی (DTP) وەكوو نوێنەری پارێزگای ئامەد بووە ئەندامی پەرلەمانی توركیا و لە دوای قەدەخەكردنی ئەم پارتە لە لایەن دادگای دەستووری توركیاوە، لە ساڵی 2010 دا بوو بە ھاوسەرۆكی پارتی ئاشتی و دیموكراسی (BDP).
دەمیرتاش بەشی مافی لە زانكۆی ئەنقەرە تەواوكردوە و لەساڵی 2010 لەسەر قسەیەكی ساڵی 2006 كە گوتبووی "پێویستە بۆ چارەسەكردنی كێشەی كورد رۆڵی ئۆجەلان لەبەرچاو بگیرێ" ماوەی 10 مانگ زیندانیكرا.
27/06/2014
بڕیارە پاش كەمێكی دیكە مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان و ویلیام هاگ، وەزیری دەروەی بەریتانیا لە پیرمام كۆببنەوە.
بەپێی زانیارییەكانی تۆڕی میدیایی رووداو، بەرهەم ساڵح-یش لە كۆبوونەوەكەدا بەشداردەبێت.
27/06/2014
سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان، له‌سه‌ر سه‌ردانه‌كه‌ی بارزانی بۆ شاری كه‌ركوك راگه‌یندراوێك بڵاوده‌كاته‌وه.
مه‌سعود بارزانی له‌سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ كه‌ركوك، رایگه‌یاند :"دروشمی پیرۆزی شۆرشی ئەیلوول بریتی بوو لە "کوردستان یان نەمان"، تا ئەمڕۆ بەشەکەی ئێمە نەمان بوو، ئەمڕۆ کوردستان هاتە دەست، ئیتر دەبێ بیپارێزین.
ده‌قی راگه‌یندراوه‌كه:
سەرۆک بارزانی سەردانی شاری کەرکووکی کرد
سەرۆک بارزانی: پێویستە کەرکووک ببێتە شاری ئاشتی و برایەتی و نموونەی پێکەوەژیانی نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبی
ئەمڕۆ پێنجشەممە ٢٦ـی ٦ـی ٢٠١٤ بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان سەردانی شاری کەرکووکی کرد. لەو سەردانەدا کە شاندێکی پایەبەرزی حکوومی و سەربازی و ئەمنی، یاوەری سەرۆک بارزانی بوون، سەرەتا لەگەڵ هێزی پێشمەرگەی کوردستان کۆبوونەوە و لەو کۆبوونەوەیەدا سەرۆک بارزانی ڕایگەیاند: هاتووم بۆ کەرکووکی خۆشەویست بۆ ئەوەی سەردانتان بکەین و بەخێرهاتنتان بکەین و هەروەها پیرۆزبایی لە هەموو گەلی کوردستان بکەین بۆ ئەم دەستکەوتە مەزنەی کە ساڵەهای ساڵە خەباتی بۆ دەکەین و خوێنی بۆ دەدەین.
هەروەها سەرۆک بارزانی ڕایگەیاند: دروشمی پیرۆزی شۆرشی ئەیلوول بریتی بوو لە "کوردستان یان نەمان"، تا ئەمڕۆ بەشەکەی ئێمە نەمان بوو، ئەمڕۆ کوردستان هاتە دەست، ئیتر دەبێ بیپارێزین.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک بارزانی ڕایگەیاند: ئەمڕۆ لە هەموو ڕۆژێک زیاتر پێویستە ئێمەی کورد بەرانبەر خوشک و برایانمان لە پێکهاتە نەتەوەیی و ئاینی و مەزهەبییەکانی تر کراوە بین، هەمیشە دەمانگوت با ناسنامەی کەرکووک بگەڕێتەوە ئەوکاتە دەبینن سەخاوەتی کورد چەندە و دەبینن دڵی کورد چەند گەورە و فراوانە، ئەمڕۆ ئەو ڕۆژەیە و پشت بەخوا ئەم سەرکەوتنە دەپارێزین.
سەرۆک بارزانی تەئکیدی کردەوە کە دوای ئەوەی کەرکووک پێناسەی ڕاستەقینەی خۆی بۆ گەڕایەوە، ئیتر پێویستە کەرکووک ببێتە شاری ئاشتی و برایەتی و نموونەی پێکەوەژیانی نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبی.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک بارزانی سوپاسی خۆڕاگریی خەڵکی کەرکووکی کرد کە هەمیشە ئامانجی تیرۆریستان بوونە و ڕایگەیاند: من زۆر ئومێدم هەیە کە ئیتر کۆتایی ناخۆشییەکان بێت و هەموو پێکەوە بەرەو ئاسۆیەکی گەشتر و داهاتوویەکی خۆشتر بچین.
لە کۆتایی کۆبوونەوەکەشدا سەرۆک بارزانی ڕایگەیاند کە هەموو هێزێک بۆ پاراستنی کەرکووک و پاراستنی ئاسایشی شاری کەرکووک ئامادەیە و خۆشم ئامادەم وەک پێشمەرگەیەک بێم لە کەرکووک چەک هەڵگرم.
سەرۆک بارزانی سوپاسی سەرجەم فەرماندە سەربازییەکانی کوردستانیشی کرد کە لە پاراستنی کەرکووک ئەرکی خۆیان جێبەجێ کردووە. هەر ئەمڕۆ لە شاری کەرکووک سەرۆک بارزانی لەگەڵ بەرپرسانی حکوومی و حزبی و لیژنەی سەربازی و ئەمنیی شاری کەرکووک کۆبۆوە. کۆبوونەوەکە تەرخان کرا بۆ تاوتوێ کردنی پلانێکی تۆکمەی سەربازی و ئەمنی بۆ پاراستنی کەرکووک و بۆ ئەو مەبەستەیش بەڕێز محەمەد حاجی مەحمود سکرتێری حزبی سۆسیالیست دیموکراتی کوردستان بۆ سەرپەرشتی کردنی ئەو پلانە ڕاسپێردرا.
لەو کۆبوونەوەیەدا سەرۆک بارزانی سەرجەم هێزە سەربازی و ئەمنییەکانی ڕاسپارد کە پێویستە بە یەکسانی ڕێز لە هەموو پێکهاتە نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبییەکانی شارەکە بگرن و هەموو هەوڵ و توانای خۆیان بخەنەگەڕ بۆ پاراستنی ژیان و ئارامیی هاووڵاتیان و تەئیکیدی کردەوە کە پێویستە سەروماڵی سەرجەم دانیشتوانی شارەکە بە هەموو پێکهاتەکانیەوە بپارێزرێت و نموونەیەکی زۆر جوانی پێکەوەژیان پێشکەش بکەن.
هەر لە کۆبوونەوەکەدا سەرۆک بارزانی جەختی لەسەر ئەوە کردەوە کە تیرۆریستان ناتوانن بەسەر ئیرادەی پێکەوەژیان و ئاشتیدا زاڵ بن. لە درێژەی سەردانەکەیدا بۆ کەرکووک، سەرۆک بارزانی لەگەڵ نوێنەرانی لایەنە کوردستانییەکان و لایەنە سیاسییەکانی سەرجەم پێکهاتەکانی کەرکووک کۆبۆوە.
لەو کۆبوونەوەیەدا سەرۆک بارزانی تەئکیدی کردەوە کە پێشمەرگە پارێزەری هەموو پێکهاتە نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبییەکانی شارەکەن بێ هیچ جیاوازییەک و داوای لە نوێنەرانی لایەنە سیاسییەکانی سەرجەم پێکهاتەکانی کەرکووک کرد کە بە هاوکاری و تەبایی ببنە داکۆکیکاری مافی هەموو هاووڵاتییانی کەرکووک و دەبێ نموونەیەکی جوانی پێکەوەژیانی ئاشتییانەی نەتەوەیی و ئایینی و مەزهەبی پێشکەش بکەن و کەرکووک ببێتە شاری ئاشتی و برایەتی.
تەنیا چەند کاژێرێک بەسەر سەردانەکەی جۆن کیری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ هەولێر تێپەڕی. مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان شاندێکی نارد بۆ واشنتن بۆ ئەوەی قسەی کۆتایی کورد لەسەر ئایندەی عێراق بگاتە کۆشکی سپی.
ئێستا کورد لە گەڵ واشنتن بە گەرمی لەسەر خەتە بۆ ئەوەی پێی بڵێ چیدیکە پەیوەندی نێوان هەولێر و بەغدا نەماوە و سنووری هەرێمی کوردستانیش هەمان سنووری پێش دەستبەسەرداگرتنی موسڵ لەلایەن چەکدارانی گرووپی داعش نییە.
کورد خەمییەتی هەر ئێستا بزانێ کێ باوکی عێراقی نوێ دەبێ، چونکە بە روون و ئاشکرا بە ئەمریکا گوتراوە، دەبێ بزانن چی دیکە ناکرێ مالیکی لە بەغداوە حوکمی عێراق بکات.
ئێستا ترافیکێکی سیاسی لە فڕۆکەخانەی هەولێر دروستبووە، کە دیپلۆماتکارەکان لەوپەڕی دنیاوە دێن بۆ ئەوەی کورد رازی بکەن دەستی عێراق بگرێ و لە لێواری شەڕی سوننە و شیعەی رزگاربکات. کوردیش دەڵێ، دەبێ ئەمجارە ماڵی خۆم لەو ئاگرە بپارێزم، ئینجا ئەگەر پێمکرا دەستی هاوکاری بۆ عێراق درێژ دەکەم، کە 11 ساڵە بە ناڕەحەتی لەگەڵی دەژیم و هەموو هاوکارییەکانمی بە دژی خۆم بەکارهێناوەتەوە.
26/06/2014
لە پێكدادانەكانی ناحیەی تازە، نەقیبێكی پێشمەرگە شەهید و ٤ پێشمەرگەی دیكە برینداربوون.
سەرچاوەیەكی ئاگادار لە پارێزگای كەركووك، كە نەیویست ناوی بهێنرێت، بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، شەوی رابردوو لە ناحیەی تازە لە نزیك پڕۆژەی ئاوەكە، پێكدادانی تووند لە نێوان هێزی پێشمەرگە و چەكدارانی داعش روویداوە.
وەك سەرچاوەكە ئاماژەی بۆ دەكات، لەو پێكدادانە نەقیبێكی پێشمەرگە شەهید بووە و چوار پێشمەرگەی دیكەی بریندار بوون.
سەرچاوەكە ئاماژە بەوەشكرد، كە ئێستا رووبەڕووبوونەوەكان وەستاون، بەڵام بەشێوەیەكی پچڕ پچڕ بۆردوومانكردن هەیە.
26/06/2014
بەرپرسێکی ئەمریكی بە واشنتن پۆستی گوتووە، ئێران بە مەبەستی هەواڵگری فڕۆکەی بێفڕۆکەوان بەسەر ئاسمانی عێراقدا دەسووڕێنێتەوە و رۆژانەش چەندین کەلوپەلی سەربازی رەوانەی ئەو وڵاتە دەکات بۆ پشتیوانی لە حکومەتەکەی نووری مالیکی.
بە گوتەی نیویۆرک تایمز، جەنەراڵ قاسم سلێمانی چەندینجار سەردانی عێراقی کردووە و چەندین ئەفسەری سوپای قودسیش هێنراون تاوەكو هاریکاری سوپای عێراق بکەن لە شەڕی داعشدا. بەگوێرەی زانیارییەکان رۆژانە دوو کاروان یارمەتی سەربازی لە ئێرانەوە دەگەنە عێراق، کە هەر کاروانێکیان 70 تۆن کەرەستەی سەربازی پێیە.
بەرپرسێکی ئەمریکی دەرباڕەی ئەو بڕە کەرەستەیە گوتوویەتی "ئەوە بڕێکی زۆر زۆرە، هەرچەندە مەرج نییە هەمووی چەکی زۆر قورس بن. بەڵام کەرەستەی سادەش نین".
ئەم یارمەتییانەی ئێران بۆ عێراق لە کاتێکدایە کە ئەمریکاش 300 راوێژکاری سەربازی رەوانەی عێراق كردوون بۆ یارمەتیدانی سوپای عێراق، بەڵام بەرپرسانی ئەمریکایی بە نیویۆرک تایمزیان گوتووە کە هاریکاری ئەو دوو وڵاتە بۆ عێراق بە هەماهەنگی یەکتر ئەنجامنادرێن
24/06/2014
شەڕی ئێوارەی ئەمڕۆی نێوان هێزی پێشمەرگە و چەكدارانی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام "داعش" لە حەمدانییە لەسەر دانانی بەربەست "ساتر" بووە.
بەشار كیكی، سەرۆكی ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا بە (تۆڕی میدیایی رووداو) ی راگەیاند، هێزی پێشمەرگە لە رۆژئاوای حەمدانییە بەمەبەستی پاراستنی مەسیحی و كوردانی شەبەك ساتریان لێداوە، بۆیە چەكدارانی داعش هەوڵیانداوە رێگری لێبكەن و پێیانوابووە دروستكردنی ئەو ساترە "ئیستیفزازكردنی ئەوان و عەرەبەكانی ناوچەكەیە"، بۆیە چەكدارانی داعش بە هاوەنبارانی ناوچەكەیان كردووە و شەڕ و پێكدادان لە نێوان هەردوولا روویداوە و ماوەی زیاتر لە 2 كاژێر بەردەوام بووە.
سەرۆكی ئەنجوومەنی پارێزگای نەینەوا ئاماژە بەوەدەكات، 6 گولـلە هاوەن لە نێو حەمدانییە كەوتوونەتە خوارەوە و یەكێكیان بەر مالێك كەوتووە، بەڵام هیچ زیانێكی گیانی نەبووە. بەهۆی ئەو شەڕ و پێكدادانەوش ژمارەیەك خێزانی مەسیحی ئاوارەبوون و روویان لە شاری هەولێر كردووە.
بەپێی گوتەی بەشار كیكی، بەهۆی نێوبژیوانی كەسایەتی و ریشسپیانی ناوچەكە، شەڕو پێكدادانی نێوان هێزی پێشمەرگە و چەكدارانی داعش وەستاوە. بەڵام سەرچاوەیەك لە هێزی زێرەڤانی بە رووداوی گوت تاوەكو ئیستا شەڕ نەوەستاوە و بەردەوامە.
هاوكات سەرچاوەیەك لە هەواڵگری باشووری نەینەوا بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند ''زیاتر لە سێ رۆژە چەكدارانی داعش ئاویان لە قەزای حەمدانییە گرتووەتەوە، چونكە ئەوان كۆنترۆڵی ویستگەی سەلامییان كردووە، ئەمڕۆش بە هاوەن و كاتیووشا هێرشیان كردووەتە سەر قەزاكەو خەڵكێكی زۆر بەرەو دهۆك و هەولێر هەڵهاتوون''
ئێوارەی ئەمڕۆ چەكدارانی داعش لە ناوچەی حەمدانییە و قەرەقوش لە نەینەوا لە سێ لاوە هێرشیان كردە سەر هێزەكانی پێشمەرگە و بۆماوەی زیاتر لە 2 كاژێر پێكدادان لە نێوان هەردوولا بەردەوامبوو، بەپێی سەرچاوەیەكیش لە هێزی زێرەڤانی بۆ (رووداو)، چەكدارانی داعش تێكشكێنراون.
ئەو سەرچاوەیە ئاماژەی بەوەشكرد لەو شەڕ و پێكدادانەدا 3 پێشمەرگەی هێزی كۆماندۆی سەر بە زێرەڤانی بیرینداربوون و چەكدارەكانیش كوژراو و برینداریان هەبووە.
25/06/214
پرسی دەوڵەتی کوردی، قسەی بارزانی بووە لەبەردەم گەورەترین دیبلۆماتکاری واشنتن، کە ئەویش جۆن کیری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بوو، بەڵام ئەمریکا پێیوایە کاتەکە هێشتا زووە بۆ ئەوەی واژۆ بۆ کورد بکات. کوردیش داوای لە ئەمریکا کردووە هەڵوێستی خۆی بەرامبەر بە دەوڵەتی کوردی بگۆڕێت.
رووداو لە سەرچاوەکانی نێو کۆبوونەوەی شاندی کوردی و وەزیری دەرەوەی ئەمریکاوە زانیویەتی، کە کورد ئامادەنەبووە بچێتە ژێر باری داواکانی ئەمریکا بۆ پێکهێنانی حکومەتی داهاتووی عێراق و سەرکردایەتی کورد گوتوویانە ئەمجارە دەبێت مەرجی کورد جێبەجێ بکرێت.
25/06/2014
هه‌رێمی كوردستان سنوورێكی درێژ و بەربڵاوی له‌گه‌ڵ ئه‌و ناوچانه‌دا هه‌یه، كه ئێستا داعش تێیاندا باڵادەستە و ناوچه‌ی گه‌رمی شه‌ڕ و پێكدادانه‌كانن.
چوار پارێزگاکەی باشووری کوردستان، سنوورێکی فراوانیان لەگەڵ ناوچە عەرەبییەکانی عێراق هەیە، هه‌رچه‌ند ئێستا هێزی پێشمه‌رگه به‌درێژایی ئه‌و سنووره بڵاوبووه‌ته‌وه، بەڵام ئەو ناوچانە شەڕی قورسیان تێدا دروستنەبووە و هێزەکانی پێشمەرگە، كه‌مترین پریشكی ئاگری شەڕەکەیان به‌ركه‌وتووه.
بەگوتەی ئەو پێشمه‌رگانه‌ی لە هێڵی پێشه‌وه‌ی شەڕەکەن، دووری نێوانیان لەگەڵ هێزەکانی داعش، تەنیا چه‌ند سه‌د مه‌ترێكە و ئه‌وان رۆژانه به‌چاوی خۆیان چه‌كدارانی داعش ده‌بینن، به‌ڵام فه‌رمانیان پێكراوه لە حاڵەتی بەرگریدا بن و شەڕ دروست نەکەن، تەنیا له‌وكاتانه‌دا نه‌بێت، كه هێرشیان بكرێته‌سه‌ر.
هاووڵاتیانی هه‌رێمی كوردستان، کە ماوەیەکی زۆرنییە لە شەڕ دوورن، ناخوازن هه‌رێمی کوردستان له‌شه‌ڕێكه‌وه تێوەبگلێت، كه شەڕی ئەوان نییه. له به‌رامبه‌ر ئه‌م بۆچوونه‌ش، به‌شێكی هاووڵاتیانی كوردستان پێیانوایه داعش دراوسێیه‌كی باش نییە و ئه‌و گرووپه بڕوای به پێكه‌وه‌ژیان نییه، بۆیه دره‌نگ یان زوو، ئەو شەڕە هه‌رێمی کوردستانیش دەگرێتەوە.
هه‌رچه‌ند داعش له‌گه‌رمه‌ی جه‌نگی موسڵدا چه‌ند جارێك له‌رێی گوته‌بێژه‌كانیه‌وه رایگه‌یاندووه كه ئه‌وان نیازیان نییه په‌لاماری هه‌رێمی كوردستان بده‌ن، به‌ڵام پسپۆڕانی ئه‌منی و ستراتیژی له‌و بڕوایه‌دان كه ئه‌مه هه‌نگاوێكی تاكتیكییه و ته‌نیا بۆ ئه‌وه‌یه به‌ره‌كانی شه‌ڕیان له عێراق هاوشێوه‌ی سووریا به‌رفراوان نه‌كه‌ن.
داعش هه‌ر له‌ئێستاوه ئه‌گه‌ر ببێته ده‌سه‌ڵات له ناوچه سوننه‌كانی دراوسێی هه‌رێمی كوردستان، ئه‌وه به‌واتای ئه‌وه دێت ده‌بێت رۆژانه چاوه‌ڕێی ته‌قینه‌وه‌ی خۆكوژی و ئۆتۆمبێلی بۆمبڕێژكراو و كرده‌وه‌ی تیرۆركاری بكات.
هێزه كوردییه‌كان له‌سه‌ر ئاستی گوتاری ئیعلامی لەبەرامبەر داعشدا یه‌كگرتوون و هاوبۆچوونن، به‌ڵام له‌پشتی په‌رده‌وه باس له‌وه ده‌كرێت ئەو دوو هێزە بەسەر سیاسەتی ئێران تورکیا دابەشبوونە.
هه‌رێمی کوردستان ئه‌زموونێكی تاڵی له‌گه‌ڵ گرووپه ئیسلامییه تووندڕه‌كاندا هه‌یه‌و چاودێرانی سیاسی پێیان وایه هه‌رێمی كوردستان و داعش هه‌رگیز پێكه‌وه هه‌ڵناكه‌ن.
ره‌نگە لایه‌نه كوردییه‌كان به‌روونی له‌وه تێگه‌یشتبن، ئه‌م بارودۆخە لەگەڵ داعش زۆر نەخایه‌نێت، بۆیه به‌پێی ئه‌و راگه‌یه‌ندراوه‌ی له‌پاش كۆبوونه‌وه‌كه‌ی لایەنە کوردییەکان راگەیەندرا، ئاماژه به‌وه‌كرابوو هه‌موو لایه‌ك هاوڕا ده‌بن له‌سه‌ر نه‌رمی نه‌نواندن و سازش نه‌كردن له‌گه‌ڵ رێكخستنه تیرۆریستی و ته‌كفیرییه‌كان".
له‌به‌رامبه‌ردا داعش سه‌رقاڵی ئاماده‌سازییه بۆ ئه‌وه‌ی شه‌ڕه‌كه بگوێزرێته‌وه بۆ ناو هه‌رێمی کوردستان، له‌نوێترین گرته‌ی ڤیدیۆیدا، كه لە یوتیووب بڵاوکراوەتەوە، داعش هه‌ڕه‌شه‌ی ده‌ستبه‌سه‌رداگرتنی هه‌رێمی كوردستان و دروستکردنی دەوڵەتی ئیسلامی کوردستان ده‌كات.
25/06/2014
بەمدوایە ئەمریکا کۆمەکە سەربازییەکانی بۆ عێراق زیادکرد بەناردنی فڕۆکەیەکی ئێف 16 و چەندین جۆری هەلیکۆپتەر و موشەک تا بتوانێت باشتر رووبەڕووی هەڕەشە ناوخۆییەکانی ببێتەوە، بەڵام تا ئێستا بە ئاشکرا هیچ جۆرە کۆمەکێکی سەربازی نەداوەتە پێشمەرگە کە بەمدوایە لە لایەن چەکدارە تووندڕەوەکانی رێكخراوی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام (داعشە) وە زیاتر کراوەتە ئامانج.
رۆژی دووشەممە رووداو ئەو پرسیارەی رووبەڕووی گوتەبێژێکی حکومەتی ئەمریکا کردووە کە ئایا لەپلانیاندا نییە چەک و تەقەمەنی بۆ پێشمەرگەش دابینبکەن، چونکە پێشمەرگە تاکە هێزە کە بەرگری لە کوردستان دەکات و دەستووری عێراقیش دانیپێداناوە. ماری هارف، گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا وەڵامێکی دایەوە کە دەریخست هیچ جۆرە کۆمەکێکی لەوشێوەیە لە بەرنامەدا نییە.
هارف گوتی، “ئێمە پاڵپشتی حکومەتی فیدراڵی عێراق دەکەین. ئێمە پەیوەندیمان لەگەڵ ئەودایە و کۆمەک بۆ ئەو دەنێرین. بەڵام هانی کورد و بەتایبەتی پێشمەرگەمان داوە کە لەگەڵ سوپای عێراقدا کاربکەن تاوەكو پێکەوە رووبەڕووی ئەم هەڕەشەیە ببنەوە.”
گوتەکانی هارف رۆژی دووشەممە هاوکاتبوون لەگەڵ سەردانی جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا بۆ بەغدا و ئەمڕۆش لە هەولێر لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی كوردستان و نەوشیروان مستەفا، رێکخەری گشتیی بزووتنەوەی گۆڕان و چەند سەركردەیەكی دیكەی كورد كۆبووەوە.
دوایین جار جۆن کێری هاتە عێراق مانگی ئایاری 20013 بوو. ئەوکات ئەمریکا پێویستی بە هاوکاری عێراق هەبوو تا رێگەنەدات ئێران ئاسمانەکەی بەکاربهێنێت بۆ ناردنی چەک بۆ رژێمی سووریا.
ئەمجارەیان جۆن کێری هاتووە چونکە عێراق خۆی لە قەیراندایە. چەکدارە ئیسلامییە تووندڕەوەکانی داعش کە هەڕەشەیان بۆ سەر رژێمی ئەسەدی سووریا دروستکردبوو، ئەمڕۆ دەسەڵاتی نووری مالیکیان خستووەتە مەترسییەوە.
دوای کۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی عێراق، جۆن کێری هۆشداری دایە عێراقییەکان کە کاتیان زۆر لەبەردەستدا نییە تا رێکبکەون بۆ رووبەڕووبوونەوەی هەڕەشەی “تیرۆریستان.”
جۆن کێری گوتی، “ئەمە ساتێکی گرنگە بۆ داهاتووی عێراق. ساتی بڕیاردانە بۆ سەرکردەکانی عێراق، ساتی دەستوبردنکردنێکی زۆرە. عێراق لە ژێر هەڕەشەیەکی وجودیدایە و سەرکردەکانی عێراق دەبێت بەخێراییەکی زۆرەوە رووبەڕووی ئەو هەڕەشەیە بووەستنەوە کە لەسەریانە.”
لە ئەمریکاوە، ماری هارف، گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوە لە وەڵامی پەیامنێری رووداودا زیاتر مەبەستی سەردانەکەی جۆن کێری روونکردەوە. هارف گوتی،”لە هەموو کۆبوونەوەکانیدا بۆ سەرکردەکانی عێراق دووپاتیکردەوە کە بارودۆخەکە زۆر ناسکە و بەرپرسیاریەتییەکە لە سەر شانی خۆیانە کە بە یەکگرتووی کاربکەن. هەروەها جەختیکردەوە کە بەرگریکردن لە عێراق دژی داعش بەشێوەیەکی سەرەکی پشت بەتوانای ئەوان دەبەستێت کە حکومەت پێکبهێنن و ئەم کارە بەخێرایی بکەن.”
هەوڵە دپلۆماسییەکەی جۆن کێری، وەکو یەکێک لە بە ئەزموونترین وەزیرە ئەمریکییەکان، دوای ناردنی 300 پسپۆڕی سەربازی ئەمریکی دێت بۆ عێراق. بەڵام ئایا رۆڵی ئەم پسپۆڕانە چی دەبێت؟ دەتوانن چی بەدەستبهێنن کە ژمارەیەکی زۆر زیاتری سەربازی ئەمریکا نەیانتوانی لە ماوەی چەندین ساڵدا بەدەستی بهێنن؟
هارف بەم شێوەیە وەڵامی ئەو پرسیارەی رووداوی دایەوە: “لەوەتەی سەربازانی ئەمریکا لە عێراق کشاونەتەوە، زۆر شت گۆڕاوە. هەرەوەکو سەرۆک جەختی لێکردەوە، نزیکەی هەفتە و نیویۆک لەمەوبەر، زۆربەی ئەو شتانەی کە بینیومانە، وەکو نەبوونی یەکگرتووی لە ناو هێزەکانی عێراق هۆکارەکەی ئەوەیە کە سەرکردەکانی شکستیان هێناوە کە بەشێوازێکی گشتگیرانە حوکمڕانی عێراق بکەن. لە راستیدا، ناکۆکییە تایفییەکانیان زیاترکردووە لە جیاتی ئەوەی پێچەوانەکەی بکەن.”
هەروەها بەپێی بەیاننامەیەكی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان، جۆن كیری لە كۆبوونەوەكەیدا لەگەڵ سەركردایەتی سیاسی كورد رایگەیاندووە، ئۆباما تێڕوانینێكی ئەرێنی هەیە بۆ پێشكەوتنەكانی هەرێمی كوردستان و ئاشكراشیكردووە ئەمریكا نیگەرانە لە بەهێزبوونی "تیرۆرستان" لە عێراق
25/06/2014
له چه‌ند رۆژی رابردوودا، ئێران به شێوه‌یه‌كی چڕ هه‌وڵه‌كانی خۆی له پێكهێنانی حكوومه‌تی خۆجێی سلێمانیدا ته‌رخان كرد و هه‌موو هه‌وڵێكی خسته گه‌ڕ تا پۆستی پارێزگاری ئه‌و شاره، لە به‌رژه‌وه‌ندیی یه‌كێتیدا یه‌كلایی ببێته‌وه.
به‌پێی سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگه‌دار له‌نێو یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان ئێران ده‌یه‌وێ پارێزگای سلێمانی به‌ده‌ست یه‌كێتییه‌وه بێت و به‌ئاشكرا ئه‌وه‌ی به سه‌ركرده‌كانی یه‌كێتی گوتووه كه سلێمانی به ئه‌ندازه‌ی پارێزگاكانی به‌غدا، نه‌جه‌ف و كه‌ربه‌لا بۆ ئێران گرینگه، بۆ هه‌مان مه‌به‌ست داوای له هێزه ئیسلامییه‌كان كردووه، له‌پاڵ یه‌كێتیدا بن، چونكه بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان بۆ ئامانجه ستراتیژییه‌كانی ئه‌و وڵاته جێی متمانه نییه و ناتوانێ شوێنی یه‌كێتیی بۆ بگرێته‌وه.
به‌پێی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه، ئێران له نزیكه‌وه چاودێریی كۆبوونه‌وه‌كانی یه‌كێتیی له‌گه‌ڵ ئه‌و لایه‌نانه كردووه، كه له‌گه‌ڵ هه‌ریه‌ك له بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان و ئیسلامییه‌كان ئه‌نجامی داوه، سه‌رچاوه‌ك هێمای بۆ ئه‌وه كرد كه ئێران به یه‌كێتیی گوتووه، كه ئاماده‌یی ئه‌وه نیشان بدات پۆستی گرنگ به ئیسلامییه‌كان بدات، ته‌نانه‌ت پۆستی ئه‌منییش.
لای خۆشیه‌وه یه‌كێتی له كۆبوونه‌وه‌كه‌ی له‌گه‌ڵ گۆڕاندا، پرسی دوو ساڵ به دوو ساڵی پارێزگاری خستووه‌ته‌وه ڕوو، یان دانانی كه‌سێكی بێلایه‌ن بۆ پارێزگاری سلێمانی، به‌ڵام بزووتنه‌وه‌ی گۆڕان به‌وه رازی نه‌بووه، دواجاریش رێك كه‌وتوون، كه پرسی هه‌ڵبژاردنی پارێزگار و سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی پارێزگا دوا بخرێت.
هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌كر، كاندیدی ده‌رچووی گۆڕان بۆ پارێزگاری سلێمانی بۆ (باس) گوتی: «ئاگه‌داری هیچ كۆبوونه‌وه‌یه‌كیان نیم و ئاگام له هیچ نییه، له‌به‌رئه‌وه نامه‌وێت هیچ شتێك له‌وباره‌وه بڵێم».
به‌ڵام كاوه عه‌بدوڵا، سه‌رۆكی پێشووی ئه‌نجومه‌نی پارێزگای سلێمانی بۆ (باس) ئاشكرای كرد، له كۆبوونه‌وه‌ی سبه‌یی پارێزگای سلێمانیدا، پارێزگار و سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌ن هه‌ڵنابژێردرێن، چونكه به‌پێی ئه‌و دانیشتنانه‌ی كه كراون، تاوه‌كو ئێستا رێك نەكه‌وتوون.
گوتیشی: ”ئیسلامییه‌كان هێنده‌ی لایه‌نگری گۆڕانن لای یه‌كێتی نین، چونكه ئه‌زموونێكیان له كاری ئۆپۆزسیۆنی هه‌یه و پاكێجی چاكسازییان هه‌یه كه ده‌یانه‌وێت كاری بۆ بكه‌ن، له‌و بڕوایه‌دا نیم بێ گۆڕان، یه‌كێتی بتوانێ ئیسلامییه‌كان رازی بكات و ئه‌و سیناریۆیه‌ی سه‌ركه‌وتوو بێت“.
له لایه‌كی ترەوە هه‌ر دوێنی كوتله‌ی پارتی به‌بێ ئاماده‌بوونی فراكسیۆنه‌كانی تر، پرسی پارێزگار و جێگری پارێزگاری هەولێری له به‌رژه‌وه‌ندیی پارتی یه‌كلا كرده‌وه.
24/06/2014
یه‌كێتیی بۆڕسه‌كانی عه‌ره‌بی (AFE) ره‌زامه‌ندیی له‌سه‌ر ئه‌ندامبوونی بازاڕی هه‌ولێر بۆ كاغه‌زه دارایییه‌كان له یه‌كێتییه‌كه‌ی ده‌رده‌بڕێت.
دوای ئه‌وه‌ی بۆ یه‌كه‌م جار بازاڕی هه‌ولێر بۆ كاغه‌زه داراییه‌كان له سه‌ره‌تای ئه‌م مانگه به‌شداریی كۆبوونه‌وه‌ی ساڵانه‌ی یه‌كێتیی بۆڕسه‌كانی عه‌ره‌بی (AFE) له دوبه‌ی كرد، كه رێكخراوێكی جیهانییه داوای ئه‌وه‌ی لێ كرد به ئه‌ندامیه‌تیی خۆی قبوڵی بكات، رێكخراوه‌كه‌ش وه‌ڵامی بۆڕسه‌ی هه‌ولێر به ئه‌رێنی ده‌داته‌وه و وه‌كو ئه‌ندامێكی یه‌كێتییه‌كه‌ی قبوڵی ده‌كات.
عه‌بدوڵا ئه‌حمه‌د عه‌بدولڕه‌حیم سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی كارگێڕیی بازاڕی هه‌ولێر بۆ كاغه‌زه داراییه‌كان بۆ (باس) رای گه‌یاند، ئه‌وان له‌و كۆنفرانسه‌دا داوای ئه‌ندامیه‌تیان كردووه و ئه‌و یه‌كێتییه جیهانیه‌ش دوای دیراسه‌كردن و سه‌یركردنی (سی ڤی)ی بۆڕسه‌ی هه‌ولێر كه به شێوازێكی نێوده‌وڵه‌تی ده‌ستی پێكردووه و ئاماده‌كاریی ته‌واویان بۆ ده‌ستكردن به كاره‌كانیان كردووه، وه‌ڵامیان به به‌ڵێ داونه‌ته‌وه و بڕیاری قبوڵكردنیان داون.
گوتیشی: ”ئه‌ندامبوون له‌و یه‌كێتییه ده‌رگای هه‌موو بۆڕسه‌كانی ئه‌و یه‌كێتییه له‌سه‌ر ئه‌ندامانی بۆڕسه‌ی هه‌ولێر واڵا ده‌كات و ده‌توانن مه‌شق و راهێنان بكه‌ن و سوود له‌و بۆڕسانه وه‌ربگرن“.
واته ئه‌م ئه‌ندامبوونه له‌و یه‌كێتییه ده‌رفه‌تێكه بۆ بۆڕسه‌ی هه‌ولێر بۆ گواستنه‌وه‌ی شاره‌زایی له رێی كۆنفرانس و راهێنان و وۆركشۆپ بۆ ئه‌ندامانی بۆڕسه و ده‌ركردنی خوێندنه‌وه‌ی بازاڕ (Market Studies) هه‌روه‌ها پێدانی توێژینه‌وه‌كان و ئاماره‌كان.
له‌باره‌ی كاروباره‌كانی بۆڕسه‌ی هه‌ولێریش، عه‌بدوڵا ئه‌حمه‌د رای گه‌یاند، له ئاستی پلانی ئه‌واندا رۆیشتووه و چاوه‌ڕوانی وه‌رگرتنی سیسته‌می كاركردنن له كۆمپانیای (نازداك ئۆمێكس) له ماوه‌ی كۆتاییه‌كانی مانگی (8)ی داهاتوو.
گوتیشی: ”ئه‌گه‌ر هیچ كێشه و گرفتێكیشمان نه‌یه‌ته پێش، ئه‌وه له كۆتاییه‌كانی ئه‌مساڵ بۆڕسه‌كه ده‌كرێته‌وه و تیایدا كڕین و فرۆشتن به پشكی كۆمپانیاكانه‌وه ده‌كرێت، كه تا ئێستا ژماره‌یه‌ك كۆمپانیای به‌ناوبانگ ناویان تۆمار كردووه و بیمه‌ی ته‌واویان داناوه، پێشبینی ده‌كرێت زۆربه‌ی كۆمپانیاكانیش له هه‌رێمی كوردستان ئاماده‌ی به‌شداریكردن له‌و بۆڕسه‌یه بن.
روونیشی كرده‌وه: “مامه‌ڵه‌ی كڕینی پشكه‌كان له رێگه‌ی دیناری عێراقییه‌وه ده‌بێت و پێمان وانییه كردنه‌وه‌ی بۆڕسه كاریگه‌ری له‌سه‌ر به‌رزبوونه‌وه‌ی دینار یان دۆلار دابنێ“.
ئاشكراشی كرد به‌ئه‌ندامبوونیان له‌و یه‌كێتییه ژماره‌ی ئه‌ندامانی یه‌كێتییه‌كه ده‌گاته (18) ئه‌ندام.
یه‌كێتیی بۆڕسه‌كانی عه‌ره‌بی له مانگی (6)ی ساڵی 1978 دامه‌زراوه بۆ ئه‌وه‌ی ببێته ده‌زگایه‌كی رێنماییكردن بۆ بۆڕسه ئه‌ندامه‌كانی، ئه‌مه‌ش به پێشنیاری كۆنفرانسی بانكه ناوه‌ندییه‌كان دامه‌زراوه و له‌ژێر چاودێریی ئه‌میندارێتیی گشتیی زانكۆی وڵاته عه‌ره‌بیه‌كان له شانشینی ئوردنیدایه.
بازاڕی هه‌ولێریش بۆ كاغه‌زه داراییه‌كان ده‌ستپێشخه‌رییه‌كی كه‌رتی تایبه‌ته به پاڵپشتی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان، كه كوردستان ده‌كاته ده‌روازه‌یه‌ك بۆ وه‌به‌رهێنان له عێراقدا و هانی كۆمپانیاكان ده‌دات گه‌شه به خۆیان بده‌ن و مامه‌ڵه به پشكه‌كانیانه‌وه بكه‌ن.
24/06/2014
سەنتەری نەرویجی بۆ لێکۆڵینەوەی سیاسەتی دەرەوە، بە هاوکاری هەریەک لە هنریک تونە، لە زانکۆی نۆرس کارۆلینای ئەمریکییە، لەگەڵ شیتیل سێلڤیک، توێژەر لە ئینستۆتی کریستیان میکەلسن، پینج سیناریۆییان بۆ ئایندەی عێراق دەستنیشان کردووە‌و یه‌كێك له سینایۆكانیان هێرشی داعشه بۆ سەر ناوچە کوردیەکان.
شوان حەمە. ئاوێنەنیوز: جەنگ لە عێراق هەرەشە لە ناوچەکە دەکات. سنوری دەسەڵاتی چەکدارەکانی داعش‌و فیکری تیرۆر لە ناوچەکە، لە بەرفراوانبوندایە. ئەوروپاش لەبەردەم مەترسی تیرۆردایە.
ئایندەی عێراق لەبەردەم پێنج سیناریۆدایە، بەم شێوه‌ی خوارەوە
سیناریۆی یەکەم: كۆنترۆڵكردنی بەغدا بە دەستی چەکدارەکانی داعش
ئەمە خراپترین ڕووداو دەبێت. داگیرکردنی بەغداد دەبێتە هۆی شەرێکی خوێناوی درێژخایەنی ناو شەقام‌و کۆڵانەکانی پایتەخت. هەمانکات دەبێتە هۆی شکستی سیاسەتی باراک ئۆباما بە تایبەت‌و شکستی سیاسەتی ئەمریکی بە گشتی. گەر داعش بەغداد داگیر بکات ڕەنگە جارێکیتر ئەمریکیەکان بیر لە داگیرکردنی عێراق بکەنەوە
سونەکان شانسی گەوەرەیان نابێت بۆ داگیرکردنی بەغداد، بەڵام بەهۆی نزیکەی دە هەزار جیهادی داعشەوە، ڕەنگە هاوکێشەکان زیاتر لەوەی چاوەروان دەکرێت پەرە بسێنێت.
لە ئێستادا دەسەڵاتەکانی مالیکی سنوردارکراوە، سوپای عێراقیش لە دۆخێکی خراپدایە. بەڵام تا ئێستا مالیکی لە بەغداد بەهێزەو کۆنترۆڵی بەسەر بەشە شیعەکەی سوپاو چەک‌و جبەخانەی زۆردا هەیە.
سیناریۆی دووەم: هێرشی داعشه بۆ سەر ناوچە کوردیەکان
داعش هەوڵی پەلاماری ناوچە کوردیەکان‌و حکومەتی هەرێمی کوردستان بدات. بەڵام پرسیارەکە ئەوەیە: ئایا داعش دەتوانیت عەرشی کوردی بلەرزێنێت؟
کوردەکان خۆشیان دەزانن کە پێوستیان بە جۆرێک چەکە تا بتوانن داعش لە خۆیان دوور بخەنەوە، هەر لەبەر ئەو هۆیە زوو چوونە ناو شاری کەرکوکەوە تا پێگەی خۆیان بەهێزبکەن‌و شارەکە لە هێرشی داعش بپارێزن.
یەکێک لە ئەگەرەکان ئەوەیە کە کوردەکان دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان ڕابگەیەنن‌و کەرکوک بکەنە پایتەختی خۆیان. ئەگەر کوردەکان سەربەخۆیی ڕابگەیەنن تاڕادەیەک پشتیوانی نێودەوڵەتی بەدەست دێنن. بەڵام پرسی عێراق‌و کێشەکانی چارەسەر ناکات
سیناریۆی سیَیەم: بەغداد هێرش دەکات
لە ئیستادا ئێمە هەندێک ڕووداو دەبینین، سوپای عێراق هێرشە ئاسمانیەکانی دەستپێکردووە. ڕەنگە ئەمریکاش خواستی مالیکی بێنێتە دی‌و لە رێگەی فرۆکەی جەنگی، یان فڕۆکە بێ فرۆکەوانەکان هێرش بکاتە سەر چەکدارەکانی داعش، بەڵام تەنیا هیرشی ئاسمانی ناتوانێت داعشیەکان لە عێراق دوور بخاتەوە. مالیکی هەوڵ دەدات (ترس لە داعش) بەکاربێنێت تا جەبهەیەکی هاوبەش لە سوپاسی عێراق‌و لەشکری پێشمەرگە میلیتارە شیعەکان دروستبکات بۆ دوورخستنەوەی داعش، بەڵام ئایا پێکهێنانی هاوپەیمانیەکی لەم شێوەیە دەتوانێت شکست بە داعش بێنێت؟ لە ڕاستیدا بەشار ئەسەد بە هەموو هیزێکی سەربازی خۆیەوە نەیتوانی ئەو کارە ئەنجام بدات
بۆیە مالیکی ناچارە دانوستان لەگەڵ بەشێک لە میلیشیا سونیەکان بکات کە لە ئێستادا دژی سوپا عێراق دەجەنگن. بەمانایەکی تر سەرکەوتن بەسەر داعشدا، بەر لە هەنگاوی سەربازی، هەنگاوێکی سیاسیی پێوستە. بەڵام هیچ دانوستانێک بە بێ بەشدار‌ی‌و بەبێ دڵنیاکردنەوەی ئەمریکیەکان بۆ سوننەکان سەرکەوتو نابێت. وا دیارە ریگای ئوباما بەلای سونەکاندا تێدەپەڕێت‌و ڕوو لە ئێران دەکات، ئێرانیش هەرگیز ئارەزوی گەڕانەوەی سوننەکان بۆ دەسەڵات لە عێراق ناکات
سیناریۆی چوارەم: دەسەلاتی خەلافەتی ئیسلامی لە عێراق‌و سوریا
ئەمە ئامانجی سەرەکەی داعشە. داعش هێزێکی دۆگماتیزمەو باوەڕی بەو سنورانە نییە کە لە دوای جەنگی جیهانی یەکەمەوە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەراستدا نەخشێنراون. بەڵام دەرفەتی تەمەندرێژی دەسەڵاتی خەلیفەیی لە ناوچەکە سنوردارە
داعش لەلایەن خەڵکی ناوچەکەوە پشتیوانی ناکرێت، بۆیە چارەسەر ئەوەیە سوننەکان‌و حکومەتی شیعە لە بەغداد لە ڕیگەی پرسەیەکی ئاشتی راستەقینەوە دانوستان بکەن‌و بگەنە ئاشتی. لێرەدا کلیلێکی گرنگ بۆ ئاشتی بەدەست ئەمریکیەکانەوەیە. لە حاڵێکی وادا پێوستە ئەمریکا فشار بخاتە سەر رژێمی بەغداد، ئەگەر نا! ئەوا دەبێت چاوەڕوانی جەنگی ناوخۆیی‌و ناوچەیی بکەین کە دەبێت هۆی دروستبوونی نەوەیەکی نوێی ڕێکخراوی تیرۆریست لەسەر ئاستی نێودەوڵەتی. ئەمەش جارێکی تر دەرفەت بە ئەمریکیەکان دەداتەوە بۆ دەستێوەردان لە ناوچەکە
سیناریۆی پێنجەم: شەڕی ناوخۆی درێژخایەن
ئەمە لە هەموو سیناریۆکانی تر ئەگەری ڕوودانی هەیە، لە پراکتیکدا عێراقی ئێستا حکومەتێک سەربەخۆ نییە .تا ساڵی ٢٠٠٣عێراق ڕژێمێکی دیکتاتۆر بوو. عێراقی دوای سەدام حسێن لە ئەفغانستانێکی بەش بەش‌و بێ حکومەت دەچێت، کە نە مالیکی‌و نە ئەمریکیەکان نەیانتوانی عێراق وەک پێش ٢٠١٣ بهێڵنەوە. لەئاکامی ئەو ڕووداوانەا سونەکانی عێراق وەک دۆڕاوی سەرەکی لە هاوکێشەکاندا ماونەتەوە. دۆخێک کە دەرفەتی بۆ داعش ڕەخساند بەشێک لە عێراق داگیربکات‌و هەرایەکی گەورە لە ناوچەکدا بنێتەوە. ئەو نائارامییەی لە ئێستادا لەناوچەکدا ڕوودەدات لە دەریای سپی ناوڕاستەوە تا سنورەکانی ئەوروپا، بە توڕەییەوە شەپۆل دەدات‌و هەوڵی کۆکردنەوەی گەنجە رادیکاڵەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست‌و وڵاتەکانی ڕۆژئاوا دەدات. لە راستیدا داعش لەسەر توڕەیی ئەم شەپۆلە دەژی. ئەمەش ئاماژەی هەڕەشەیەکی درێژخایەنە لە ڕۆژهەڵاتی ناوەراست‌و ئەوروپا. پرسیارە ئەوەیە ئایا چۆن ڕێگە لەو شەپۆلە بگیرێت. ئایا ڕێگەی پرۆسەی ئاشتی لە عێراق‌و خامۆشکردنی جەنگ لە سوریا لە کوێوە دەستپێدەکات؟
لەم ناوچەیەدا، وڵاتانی ڕۆژئاواو وڵاتە بکەرەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەراست، هەموو پێکەوە، بەرپرسیارن لەو نائارامیانەی لە ئێستادا ڕوودەدەن
24/06/2014
جۆن كیری ، وەزیری دەرەوەی ئەمریكا لەرێگەی فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێرەوە گەیشتە هەرێمی كوردستان و كۆبوونەوەی لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆكی هەرێمی كوردستان دەستپێكرد.
كۆبوونەوەكە لە نووسینگەی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان بەڕێوەدەچێت و نێچیرڤان بارزانی، نەوشیروان مستەفا، بەرهەم ساڵح و قوباد تاڵەبانی ئامادەی كۆبوونەوەكەن.
24/06/2014
- ژمارەیەک لە چالاکانی سیاسی، مەدەنی و میدیایی کوردستان داوای هەڵوەشاندنەوەی سزای لەسێدارەدانی پەخشان عەزیزی و هەموو زیندانیانی سیاسیی سزادراو بە لەسێدارەدان دەکەن
- ئێران..کۆبوونەوەکەمان لەگەڵ وڵاتانی ئەورووپا ئەرێنی بوو
- مەزڵوم عەبدی و نوێنەری سەرۆک بارزانی کۆدەبنەوە
- ئەمڕۆ شاندی دەمپارتی بۆ گەیاندنی پەیامی ئۆجەلان لەگەڵ ئاکپارتی کۆدەبێتەوە
- خراپترین دراوەکانی جیهان لە ساڵی 2024 دا
- تولای حاتەمئۆگیولاری: دیدار بەس نییە، دەبێت دەرگاکانی ئیمراڵی بکرێنەوە
- کامیان مەترسیدارترن: ئێران یان ئیخوان؟
- ههسهده و چەک؛ هاوکێشە سەختەکە لە بنیاتنانەوەی سوپای سوریادا
- ئیدارەی نوێی سوریە ئەمیرێكی پێشوی بەرەی نووسرەی وەك سەرۆكی دەزگای هەوالگریی سوریە دیاری كڕد
- وەزیری دەرەوەی روسیە دەلێ دەگەل ئیدارەی تازەی سوریە پەیوەندیمان هەیە
- ئیسرائیل فرۆكەخانەی نێودەولەتی سەنعا لە یەمەن بۆمباران كرد
- شاندێكی بالای عێراقی دەگەل ئیدارەی نوێی سوریە دیداری كرد
- دوای روخانی رژیم بەعسی ئەسد، عەلەوییەكان چییان بەسەر دێت
- وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل دەلێت: هێرشەكان دژ بە كوردەكان دەبێ بوەستێنرێن
- چیروکی نەبیستراویی ناو زیندانەكانی سوریە
- حشدی شەعبی هەرشە لە توركیەدەكات
- ترامپ دەلێ: لە هیچ لایەك قەبوول ناكەیین جێگرەوەی دۆلار بەرهەم بێنێت
- ناوەرۆكی دیداری نێوان وەزیری دەرەوەی ئێران و بەشار ئەسەد بلاوبووە
- فەرانسە رێگای بەكارهێنانی مووشەكی دورمەودای بە ئوكرایین دا كە لە دژی روسیە بەكاری بێنێت
- جۆزف بۆرێل دەلێ: بیرت لە لێواری دارماندایە
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
- راگەیەندراوی بزووتنەوەی کۆماریخوازان بەبۆنەی رۆژی جیهانی کرێکاران
- بزووتنەوی کۆماریخوازان ئیدانەی هێرشەکانی رێژیمی تورکیە بۆ سەر باشووری دەکا
