به‌ڕێزان ( عوسمان عه‌به پێنجوێنی یان عوسمان قه‌ڵادزه‌یی) و( جه‌واد حه‌یده‌ری) به‌داخه‌وه وتیان به‌ڵێ ڕاسته و كۆچی دوایی كردووه؟
هونه‌رمه‌ند و پێشمه‌رگه ، سروودبێژ و گۆرانیبێژ...
کۆڕەوو شەنگال وتووەو دەیڵێت و بەشداریی کاریگەری لەئاهەنگەکانی سەرفیرازیدا بووەو دەبێت.
مستەفا داداری موکریانی مەهابادی خۆی بەخوێندکاری (مام هێمنی شاعیر ١٩٢١-١٩٨٦) دەزانێ و کاتێک قسە دەکا...
باسمان بۆ بکەن، ئەو ئۆرکێسترەی ئێوە چەنساڵێک ژەنیاری بوون؟ئەو ئۆرکێسترە بە ئۆرکێستری رادیۆ کرماشان ناسراو بوو و لە سەرەتاشەوە سەرپەرەشتییەکەی بەدەستی بەڕێز عەبدولسەمەدیان بوو کە...
بەر دەکەوێت بەڵام لەو لایشەوە هەر بە پاڵپشتی ئەو سامانە دەوڵەمەندە،خۆی دوو هێندە لە نێو ڕووبەری فەرهەنگیی کورددا دەردەخات. هێشتاکەیش کتێبخانەکەی پڕیەتی لە دەیان بەرهەمی...
دوای ئەوەی لایەنەكان بەدەم داواكەی سەرۆكایەتی كۆماری عێراقەوە چوون و وەك بڕیاری لێ درا، ئەمڕۆ سێشەممە 1-7-2014 یەكەم دانیشتنی خولی سێیەمی ئەنجوومەنی نوێنەرانی عێراق دەستیپێكرد، بەڵام هەر دوای سوێندخواردنی پەرلەمانتاران شەڕ دەستیپێكرد. پێش ئەوەی پەرلەمانتاران پشوو وەربگرن، نەجیبە نەجیب پەرلەمانتاری فراكسیۆنی هاوپەیمانی كوردستانی دەنگی بەرزكردەوە و داوایكرد نووری مالیكی، سەرۆك وەزیرانی عێراق، كە ئامادەی دانیشتنەكە بوو، بودجەی هەرێمی كوردستان رەوانە بكات. پەرلەمانتارێكی دەوڵەتی یاساش لەسەر داوای ئەو پەرلەمانتارە كوردە هاتە وەڵام و هەرێمی كوردستانی بە داڵدەدانی سەركردەكانی داعش تۆمەتباركرد.
01/06/2014
ناوه‌ندێكی توێژینه‌وه‌ی ئه‌مریكا ئاماری هاووڵاتیانی ئه‌مریكی و ئه‌ورووپی و وڵاتانی عه‌ره‌بی له‌ناو گرووپی چه‌كداری ده‌وڵه‌تی ئیسلامی عێراق و شام ناسراو به داعش، ئاشكرا ده‌كات.
ناوه‌ندی ’سوفان گرووپ’ له نیویۆرك له راپۆرتێكدا ژماره‌ی ئه‌ندامانی داعشی بڵاوكرده‌وه كه له ولاتانی تره‌وه رۆیشتوونه‌ته ناو ئه‌و گرووپه و ئاشكرای كردووه له ماوه‌ی 3 ساڵی رابردوودا 12 هه‌زار كه‌س له وڵاتانی تره‌وه رۆیشتوونه‌ته سوریا تا له‌به‌ره‌كانی داعشدا شه‌ڕ بكه‌ن.
به‌گوێره‌ی ئه‌و راپۆرته، وڵاتانی سعودیه و تونس له‌ناو وڵاته عه‌ره‌بییه‌كان هه‌ركامه‌یان به زیاتر له 2500 بۆ 3000 كه‌س زیاترین كه‌سیان له‌ناو چه‌كدارانی داعش هه‌یه.
ئه‌م ئاماره ژماره‌ی داعشه‌كانه له سێ هه‌فته‌ی رابردوو له عێراق و سێ ساڵی رابردوو له سوریا.
ئه‌ندامانی داعش له 81 وڵات و له هه‌ر 5 كیشوه‌ری جیهان یه‌كیان گرتووه.
له‌ناو ولاتانی ئه‌ورووپیش، روسیا به 800 و فه‌ره‌نسه به 700 كه‌س زیاترین ئه‌ندامیان له‌و ناو داعش هه‌یه.
ئاماره‌كه كه له سه‌رچاوه سیخوڕییه‌كانی ئه‌مریكاوه ده‌ست كه‌وتووه بریتیه‌له:
روسیا 800 كه‌س
فه‌ره‌نسه 700كه‌س
به‌ریتانیا 400كه‌س
به‌لجیكا 280 كه‌س
ئوسترالیا 150 كه‌س
كوزۆئۆ 120 كه‌س
هوله‌ندا 120كه‌س
دانمارك 100 كه‌س
ئاڵمان 70 كه‌س
ئه‌مریكا 70 كه‌س
ئیسپانیا 51 كه‌س
كه‌نه‌دا، فه‌نلاند و سوید هه‌ركامه‌یان 30كه‌س
به گوێره‌ی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه 6%ی ئه‌و كه‌سانه پێشتر باوه‌ڕیان به ئیسلام نه‌بووه و پاش گه‌یشتنیان به داعش بوون به موسوڵمان، 94%یشیان پێشتر موسوڵمان بوون.
01/06/2014
حوسێن ئەمیر عەبدولەهیان رایدەگەیەنێ، کۆماری ئیسلامیی ئێران جەختدەكاتەوە لەسەر رێزگرتن لەسەروەری و یەکپارچەیی عێراق لەچوارچێوەی ئەو دەستوورەی هاووڵاتیانی ئەو وڵاتە دەنگیان بۆ داوە .
عەبدولەهیان دەڵێت "رێبەرانی تێگەیشتووی هەرێمی کوردی عێراق ئامانجیان سەربەخۆیی نییە و پابەندی دەستووری عێراقن"
سەبارەت بە راگەیاندی دەوڵەتی كوردیش عەبدولەهیان گوتی ''هەرکەسێک باس لە دابەشبوونی عێراق بکات ئەوە لە دەرهاوێشتەکانی ناگات و نازانێت ئەو دۆخە بەرەو چ ئاقارێک دەڕوات''.
دوێنی 29/6/2014 بنیامین نەتەنیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل لەمیانەی پێشکەشکردنی وتارێک لە تەلئەبیب پشتگیری خۆی بۆ دامەزراندنی دەوڵەتێکی کوردی راگەیاند، ئەو پێیوایە کورد خاوەنی کیان و زمان و کولتووری جیاوازن لەگەڵ پێکهاتەکانی دیکە و هاوکات ئاماژەی بە ناکۆکییە قووڵەکانی نێوان شیعە و سوننە کرد لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست.
01/06/2014
حه‌سه‌ن ڕۆحانی، فه‌رمانی جێبه‌جێكردنی پلانی ڕزگاركردنی ده‌ریاچه‌ی ورمێی ده‌ركردو بڕیاره هه‌فته‌ی داهاتوو پلانه‌كه جێبه‌جێ بكرێت.
حه‌سه‌ن رۆحانی سه‌رۆكی ئێران، له‌به‌یاننامه‌یه‌كدا فه‌رمانی جێبه‌جێكردنی پلانی ڕزگاركردنی ده‌ریاچه‌ی ورمێی ده‌ركردو رایگه‌یاند: حكومه‌ت به‌گوێره‌ی پێویست، بودجه بۆ رزگاركردنی ده‌ریاچه‌كه ته‌رخانده‌كات‌و ئه‌ندامانی گروپی رزگاركردنی ورمێی راسپارد بۆ لێكۆڵینه‌وه‌ی چڕوپڕ سه‌باره‌ت به ده‌ره‌نجامه‌كانی وشكبوونی ده‌ریاچه‌ی ورمێ‌‌و بڕیاره هه‌فته‌ی داهاتوو، پلانی ڕزگاركردنه‌كه بخرێته بواری جێبه‌جێكردنه‌وه.
وشكبوونی ده‌ریاچه‌ی ورمێ، تا دێت خێراتر ده‌بێت‌و به وته‌ی به‌رپرسانی ناوچه‌كه، ته‌نها رێژه‌ی له 6%ی ئاوی ده‌ریاچه‌كه ماوه‌ته‌وه.
هۆكاره‌كانی وشكبوونی ده‌ریاچه‌كه‌ش بۆ دروستكردنی 52 به‌نداو له نزیك ده‌ریاچه‌كه و به‌كارهێنانی له راده‌به‌ده‌ری سه‌رچاوه‌كانی ئاوی ده‌ریاچه‌كه بۆ كشتوكاڵ‌و دروستكردنی پردێك له ناوه‌ڕاستی ده‌ریاچه‌كه‌دا كه خۆرئاوا‌و خۆرهه‌ڵاتی ده‌ریاچه‌كه پێكه‌وه ده‌به‌ستێته‌وه.
30/06/2014
موقتەدا سەدر، رێبەری رەوتی سەدر ئامۆژگاری نووری مالیکی دەکات کە خۆی بۆ ویلایەتی سێیەم کاندید نەکاتەوە.
هاوکات جەخت لەوەدەکاتەوە کە پێویستە شکۆی پەرلەمانی عێراق بپارێزرێت لە یەکەم دانیشتنی پەرلەماندا کە بڕیارە سبەی سێشەممە ئەنجام بدرێت و سەدر بە "چارەنووساز" وەسفی دەکات.
موقتەدا سەدر داواش لە کوتلە سیاسییەکان دەکات کاندیدی هەرسێ سەرۆکایەتییەکە پێشکەش بکەن و دەشڵێت مافی هیچ کوتلەیەک نییە دەست وەربداتە کاندیدی کوتلەیەکی دیکە، گەر لە دەرەوەی چوارچێوەی یاسا نەبێت.
30/06/2014
لەكاتێكدا پێشمەرگە لە بەرەكانی پێشەوەی جەنگدا شەڕی داعش دەكەن، دوو پاڵەوانی نەناسراوی كورد لەناو جەرگەی هەولێرەوە ئەوپەڕی توانای خۆیان بەكاردەهێنن بۆ بەرگری كردن لە كوردستان.
ئیمان عەبدولڕەزاق حەسەن و داستان عوسمان حەسەن، دوو قوتابی ئامادەیین تەمەنیان 18 ساڵە، ئەوان سیستمێكی ئاشكراكردنی تەقینەوەیان دروستكردووە، كە دەتوانێت خەڵكی لە مەترسیی تیرۆریزم بپارێزێت.
ئەوان دەڵێن دوو تەقینەوەكەی بەردەم وەزارەتی ناوخۆ لە سێپتەمبەری رابردوودا هانی داون ئەو ئامێرە دروستبكەن.
"لە ناوەڕاستی تاقیكردنەوەكانی كۆتاییدا بووین" ئیمان وا دەڵێت "هەموو خەڵكی تووڕە و دوودڵ بوون، تەلەفۆن فشارێكی زۆری لەسەر بوو. نەماندەتوانی سەرنج بدەینە وانەكانمان".
ئەو دووانە حەوت ساڵ لەمەوبەریش هەر قوتابی بوون، كاتێك تەقینەوەیەكی دی لە بەردەم وەزارەتی ناوخۆ روویدا و بووە هۆی گیان لەدەستدانی 19 كەس. ئەوان بەبیریان دێت كە تۆقیبوون و قەڵەمەكانیان لەدەست كەوت و مامۆستاكان هەواڵی سەلامەتی كەسوكاریان دەپرسی لە سەروبەندی تەقینەوەكەدا.
ئەوان وەك بەشدارییەك لە پێشەنگای زانستی قوتابخانەدا، ئامێرێكیان پیشانی بەشداربووان دا كە دەتوانێت رێگە لە دووبارەبوونەوەی ئەو تەقینەوانە بگرێت.
وەك سەرنجیان دەدا، هێزی ئاسایشی كوردی لە توانایاندا نییە هەموو ئۆتۆمبێلەكان بپشكنن، بۆیە بیریان لە دروستكردنی ئامێرێك كردەوە كە لە ماوەیەكی كورتدا بتوانێت ژمارەیەكی زۆری ئوتومبیل بپشكنێت. بۆ ئەو بیرۆكەیەیان مامۆستایەكیان سەرپەرشتی دەكردن و سەردانی نەوزاد هادی پارێزگاری هەولێریشیان كردبوو بە مەبەستی راوێژكردن. پارێزگار پێیگوتبوون زۆربەی ئەو تەقینەوانەی روو لە دەڤەرەكە دەكەن لە جۆری (C4) ن، بەڵام ئامێرەكەی ئەوان چەندین جۆری تەقینەوە ئاشكرا دەكات لەوانە چەكی كیمیایی.
ئەوكاتەی پێیانگوترا لە هەرێمی كوردستاندا تاقیگەی پێشكەوتووی ئەوتۆ نییە ئامێری وەهای تێدا دروست بكرێت، تووشی نائومێدییەك هاتن، بەڵام لەبری كۆڵدان و سڵەمینەوە سەرنجیان دایە سەر رێوشوێنێكی دی.
"پشكنینی ئۆتۆمبێلێك كاتێكی زۆری دەوێت، جا بە تاكە ئامێرێك بێت، یان بە سەگی راهێنراو، ئەمە جگە لەوەی رەوتی هاتووچۆش خاو دەكاتەوە". ئەمە گوتەی داستانە بۆ (رووداو). بۆیە "بیرمان لەوە كردەوە دەتوانن بەهۆی ئەم ئامرازە تەكنۆلۆژیانەی ئێستا هەن، سیستمێك دروست بكەین كە چەندین ئۆتۆمبێل لە یەككاتدا بپشكنێت، بێ ئەوەی ترافیك راوەستێنێت، بێئەوەی تەنانەت شۆفێریش هەست بكات ئۆتۆمبێلەكەی دەپشكنرێت".
ئەوان مۆدێڵكیان دروستكردووە كە تێیدا دوو ئامێری پشكنەر لە زبڵدانی هەردوولای شەقامەكەدا جێگیر دەكرێن، ئامێرێكیش بە هێمای هاتوچۆكەی سەرەوەوە دەبەسترێت، كاتێك ئوتومبیلەكە بەهۆی تاسەی شەقامەكەوە خێراییەكەی كەمدەكاتەوە، هەر سێ ئامێرەكە دەیپشكنن. بەهۆی ئەوەش كە فیزیای رووناكییان خوێندووە، سیستمەكەیان وا رێكخستووە كە لە شەواندا لەسەر بنەمای پشكنینی ئەو تیشكە سەروو وەنەوشەییەی لە ئامێرە لەیزەرییەكەوە دەردەچێت وێنەی ئۆتۆمبێلەكە دەاتە كامێرای بازگەكە.
هەرچەندە ئیمان و داستان پارەی كڕینی ئامێرەكەیان نییە (نرخی یەك دانە لەو ئامێرەكان بە 240 هەزار دۆلار دەفرۆشرێت لەلایەن كۆمپانیای LSDی ئیسرائیلییەوە)، كۆمپانیاكە دەڵێت راستە ئەو سیستمەی ئەو دوو كچە كار دەكات. ئەوان دەڵێن سیستمەكەیان رۆژانە دەتوانێت 64 هەزار ئۆتۆمبێل بپشكنێت، لەكاتێكدا پشكنینی ئەو ژمارە زۆرەی ئۆتۆمبێل بە ئامێرەكە بە تەنیا ساڵێكی دەوێت.
بەرزترین خەڵاتی پیشانگا زانستییەكە درایە ئیمان و داستان، هەروەها لە پێشبڕكێی نێودەوڵەتی INESPO كە لە هۆڵەندا لە مانگی حوزەیران میدالیایان پێبەخشرا.
ئیمان نەیتوانی ڤیزای ئەوروپا بەدەس بهێنێت. بەڵام دوای ئەوەی داستان باسی ئەوەی بۆ دادوەرەانی پێشبڕكێ نێودەوڵەتییەكە كرد كە ژیان لە سایەی هەڕەشەی تیرۆریزمدا چۆنە، فرمێسك بە چاوانیاندا هاتە خوارەوە و بڕیاریاندا بازنەی پێشبڕكێكە فراوان بكەن تا ئەو كارەی ئەوانیش بگرێتەوە، دەنا پێشبڕكێكە تەنیا بۆ بابەتە ژینگەییەكانە.
ئەو دوو قوتابییە دەڵێن پۆلیسی هۆڵەندا و 21 كۆمپانیاش پەیوەندییان پێوە كردوون بۆ بەكارهێنانی سیستمەكەیان. رێكخەرانی پێشبڕكێكەش تووشی شۆك هاتوون كە بۆیان دەركەوتووە تا ئێستا سیستمەكەیان نەفرۆشتووە بە حكومەتی هەرێمی كوردستان.
ئەو دووانە ئۆفەری كۆمپانیاكانیان رەتكردووەتەوە و بڕیاریان داوە سەرەتا بە خۆڕایی سیستمەكە پێشكەشی حكومەتەكەی خۆیان بكەن. ئیمان دەڵێت "مەبەستی سەرەكی ئەوەیە ژیانی خەڵكی رزگار بكەیت".
ئەوان خەڵاتەكەشیان رەتكردەوە، كە گەشتێك بوو بۆ بەرازیل، چونكە گەشتەكە كاری لە خوێندنەكەیان دەكرد. هەموو تێچووی پڕۆژەكە و گەشتەكەی ئەوروپاشیان لە ئەستۆ گرت. ئەوان گەلێك خاكی و رووگەشن، لەگەڵ ئەوەی دوو ئەندازیاری گەنجی هیممەتبەرزن، لەسەر رەزامەندی باوك و دایكیان ئەو بەشەی زانكۆ هەڵدەبژێرن كە تێیدا خوێندن تەواو دەكەن.
30/6/2014
بیری داعش له‌ناو گه‌نجانی هوله‌ندا بڵاوبووه‌ته‌وه و كچانی ئه‌و وڵاته خۆیان ده‌گه‌یه‌ننه ناو به‌ره‌كانی شه‌ڕ له عێراق و سوریا.
به‌م دواییه 130 گه‌نج له هوله‌ندا ماڵ و حاڵی خۆیان به‌جێ هێشتووه كه ژماره‌یه‌كیان كچن و رۆیشتوونه‌ته ناو چه‌كدارانی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی عێراق و شام ناسراو به داعش.
رۆژنامه‌ی هوله‌ندی Gooi ampersand Eemlander بڵاوی كرده‌وه، كچێكی 15 ساڵی هوله‌ندی دانیشتووی شاری هیلفرسوم، هه‌فته‌ی رابردوو ماڵی به‌جێهێشتووه و له‌ناو یادداشتێكی دا نووسیویه‌تی ده‌چێته سوریا.
پۆلیس توانی ئه‌و كچه له‌ناو فرۆكه‌خانه ده‌ستگیر بكات.
به گوێره‌ی زانیارییه‌كانی ئه‌و رۆژنامه‌یه به‌م دواییه 130 گه‌نجی هوله‌ند بۆ ئه‌وه‌ی ببن به داعش رۆیشتوونه‌ته سوریا و عێراق.
ئه‌و ژماره گه‌نجه له شه‌ڕه سه‌خته‌كان و كوشتنی خه‌ڵكی بێ تاوان به‌شداریان كردووه، 30 له‌و گه‌نجانه گه‌ڕاونه‌ته‌وه بۆ هوله‌ندا و هۆشداریان له‌باره‌ی بوونی گه‌نجه هوله‌ندییه‌كان له‌ناو به‌ره‌كانی داعش داوه.
به گوێره‌ی هه‌واڵی شینهوا، ئه‌و كچه ته‌مه‌ن 15 ساڵه كه له لایه‌ن پۆلیسه‌وه ده‌ستگیر كراوه، له لایه‌ن دژه‌تیرۆری نیشتمانی لێكۆڵینه‌وه‌ی له‌گه‌ڵدا ده‌كرێ و تا ئێسته نه‌یانهێشتووه بگه‌رێته‌وه قوتابخانه‌كه‌ی.
30/06/2014
لە چوارچێوەی ئامادەكردنی رای گشتیی ئێرانی لە هەرێم و پارێزگا جیاجیاكانی ئەو وڵاتە دەربارەی پێویستی دەستێوەردانی سەربازی لە عێراق، داواكردن لە خەڵكی بۆ خۆبەخشینیان لە پێناوی شەڕكردن لە عێراق بۆ بەرگریكردن لە پیرۆزییەكانی شیعە بەردەوامە.
پیاوانی ئاینی و بەرپرسانی گەورەی حكومەت و پاسداران لە ناوچە جیاجیاكانی ئێران بەوتارەكان و رێكخستنی فیستیڤاڵەكانی خۆبەخشكردن؛ هانی خەڵك دەدەن بۆ رۆیشتنیان بۆ عێراق و پاراستنی پیرۆزییەكان.
هەر لەو چوارچێوەیەدا موحسین رەزایی ئەمینداری دەستنیشانكردنی بەرژەوەندییە باڵاكانی كۆماری ئیسلامی ئێران له میانی سەردانیدا بۆ پارێزگای ئازەربایجانی باكوری رۆژئاوای ئێران داوای لە توركە ئازەرییەكان كرد خۆیان ناونووس بكەن لەپێناو شەڕكردن لە عێراق و ئەوەی خستەڕوو پێویستە لەسەریان ئامادەكاری بكەن بۆ جەنگ، چونكە عاشورا و كەربەلایەكی دیكە به‌ڕێوه‌یه.
جێی ئاماژەیه لەگەڵ دەستپێكی رووداوەكانی ئەم دواییەی عێراق، دەسەڵاتدارانی ئێران بنكەی ناونووسكردنیان لە سەرتاسەری ئێران كردووه‌تەوە كە زۆرینەی دانیشتوانەكەی شیعە مەزهەبن.
30/06/2014
زیاتر له 500 هاووڵاتی ئه‌لجه‌زایر له پاڵ چه‌كدارانی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی عێراق وشام ناسراو به داعش له عێراق شه‌ڕ ده‌كه‌ن. 300یتریش له‌گه‌ڵ به‌ره‌ی نوسره له سوریا شه‌ڕ ده‌كه‌ن.
به گوێره‌ی زانیارییه‌كانی ناوه‌ندی ’ الاسوار’ تایبه‌ت به توێژینه‌وه‌ی ئه‌منی و سه‌ربازی له تونس، ژماره‌ی ئه‌و كه‌سانه‌ی هاووڵاتی ئه‌لجه‌زایرن و له عێراق رۆیشتوونه‌ته‌ناو رێكخراوی داعش 500كه‌سن.
ئه‌و ناوه‌نده بڵاویشی كرده‌وه زۆرترین ئه‌و كه‌سانه له رێی لیبیا و تونس و قه‌ته‌ر و توركیا رۆیشتوونه‌ته عێراق.
ئاشكراشی ده‌كات، 3000 هه‌زار هاووڵاتی لیبیا له‌ناو داعش شه‌ڕ ده‌كه‌ن كه دوو هه‌زاریان له عێراقن و هه‌زاریشیان له سوریان.
ژماره‌ی هاوولاتیانی تونسیش له‌ناو ئه‌و گرووپه چه‌كدارییه به 2500كه‌س خه‌مڵاند كه 1500 كه‌سیان له‌ناو عێراقن.
جیا له وڵاتانی عه‌ره‌ب و موسوڵمان، ژماره‌یه‌ك له هاووڵاتیانی ئه‌ورووپاش له‌ناو داعش و به‌ره‌ی نوسره له عێراق و سوریا شه‌ڕ ده‌كه‌ن.
29/06/2014
کۆماریخواز/ ناوەندی هەوال/ هەولێر: رێکەۆتی ٢٨/٦/٢٠١٤، هەۆلێر پایتەختی کوردستان، له 27مین ساڵیادی کارەساتی کیمیابارانی شاری سەردەشت، میوانداری بەرێوەچوونی رێورەسمێکی تایبەت بەۆ رۆژه بوو، که لەلایەن رێکخراوی " کوردستان بێ ژینوساید "، و به پاڵپشتی " رێکخەراوە ناحوکمیەکان "ەوه، له هۆلی "چوارچرا"ی هەولێر بەرێوەچوو.
لەم کۆریادەدا، شاندێک لە چالاکوانانی بزوتنەوەی کۆماریخوازی رۆژهەڵاتی کوردستان، و لایەنەکانی دیکەی بوارگەلی سیاسی/کۆمەڵایەتی کورد، تێدا بەشداربوون.
شایانی باسه که ژمارەیەک له بریندارانی کیمیابارانی شاری سەردەشت بۆ گێڕانەوەی بیرەوەرییەکانیان لەم رێوڕەسمەدا بەشداریان کردبوو.
سەردەشت شارێکە کە لە نێوان سنوری ئێران و ئێراقدا هەلکەۆتووە، ئەم شارە وەکوو یەکەمین شار له جیهان که به چەکی کیمیاییەوه بوردمان کرا ناسراوه، و به هۆی ئەو بوردمانەوە 130هاۆوەلاتی مەدەنی شەهید و 8024 بریندار بوون که ئێستاش دوای تێپەربوونی 27 ساڵ لەۆ کارەساتە، قوربانی دەگرێت
له سەرەتای ئەم رێوڕەسمەدا کاک علی محمود سەبارەت به شێوەی بەرێوەچوونی بەرنامەکە و ئامانجی کۆبوونەوەکە، ووتارێکی پێشکش به میوانان کرد و بە دوای ئەۆ بەڕێزه، کاک دکتور ئاسو حەسەن زاده کورته مێژوویەکی سەبارەت به به‌کارهێنانی چەکی کیمیایی دژ به مروڤ له شەڕی یەکەمی جیهانی ئاراستەکرد، و دوواتر لەسەر شێوەی دابینکردنی یاساگەلێکی تایبەت به قەدەغەکردنی ئەۆ چەکانه روونکردنەوەی ئاراستەی بەشداربووان کرد و لەم پەیوەندییەدا، سەبارەت بە دو گرێبەستی گرینگی لاهه و ژنێڤ، ئاماژەی کرد.
له بەشێکی دیکەی ئەم کۆریادەدا، ژمارەیەک له بریندارانی کارەساتی کیمیابارنی سەردەشت کورته وتارکیان پێشکش کرد و بیرەوەرییەکانیان گێڕانەوە، کاک حاجی سالح عەزیزپور ئاماژەی به پارادوکسیکال بوونی گوتار و کرداری دەۆلەتانی رۆژئاوایی کرد و گوتی: ئەوان هەمووکاتێک ئاماژه به مافی مروڤ دەکەن و خۆیان به بونیادنەری یاسای مافی مروڤ دەناسێنن، بەلام هەر ئەوان بوون که به سەدام چەکی کیمیاییان فروشت. کاک حاجی سالح له درێژەی قسەکانی ئاماژەی به سوڕانەوەی درێژخایەنی فرۆکە شەرکەرەکانی ئێراقی کرد و گوتی: دوای بوردمانکردنی شاری سەردەشت فرۆکەکان زۆر بەسەر شار دا سووڕانەوە و خەلکیش بەناچار بۆ پاراستنی گیان و یان ئەوەی که بریندار نەبن، خۆیان له پەناگاکانیاندا حەشار دابوو، کە ئەمەش بوو به هۆی بەرز بوونی رێژەی کوژراۆ و بریندارەکان .
له کۆتایی کۆریادەکەدا نووسەران و شاعیران بۆ دەربڕینی هەستی خۆیان بەرانبەر بەم کارەساته، بەرهەمه ئەدەبییەکانیان پێشکش کرد و سەئەنجام له ئاخری کۆبوونەوەکەدا بۆ رێزلێنان له بریندارانی ئەم کارەساته، خەڵاتگەلێک له لایەن بەرێوبەرانی ڕێوڕەسمەکه، پێشکەشی برینداربووانی کارەساتی کیمیابارانی سەردەشت کرا .
29/06/2014
رێکخراوی هیومان رایتس وۆچ لە رێی مانگە دەستکردەکانەوە، شوێنی کوشتنە بەکۆمەڵەکانی گرووپی چەکداریی داعش ئاشکرادەکات.
هیومان رایتس وۆچ رۆژی پێنجشەممە رایگەیاند، چەكدارانی داعش بەلانی كەمەوە 160 دەستبەسەریان لە سەرەتاكانی ئەم مانگەدا كوشتووە.
رێكخراوە ئەمریكییەكە، كە بنكەكەی لە ئەمریكایە و تایبەتە بە مافی مرۆڤ رایگەیاند، ئەندامانی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام لە 11 بۆ 14ی ئەم مانگە لە تكریت 160 تاوەكو 190 دەستبەسەریان كوشتووە و رەنگە ژمارەی كوژراوەكان زۆر لەوەش زیاتربن ، بەڵام بەهۆی سەختی شوێنەكە ناتوانرێت زانیاری تەواو بەدەستبهێنرێت.
لە سەرەتای ئەم مانگە ئەندامانی ریكخراوی داعش دەستیان بەسەر شاری موسڵ و تكریتدا گرت، لێكۆڵینەوەكانی رێكخراوی هیومان رایتس وۆچ-یش لەسەر ئەو وێنانەی، كە ئەندامانی رێكخراوی داعش لەسەر وێبسایتەكانیان بڵاویانكردووەتەوە، كە تێیاندا بە دەیان سەرباز لە نێو ئۆتۆمبێلەكان بە دەستبەسەركراوی وێنەیان گیراوە لە كاتێكدا دەستیان بەسەریانەوە بووە و لە هەندێك وێنەی دیكە ئەم سەربازانە بە كوژراوی دەردەكەون، ئەمەش سەرەڕای لێكۆڵینەوە لەسەر ئەو وێنانەی لە رێگای سەتەلایتەوە گیراون، شوێنی كوشتنە بە كۆمەڵەكان نیشاندەدەن.
پیتەر بۆكارت-ی بەڕێوەبەری ئیمێرجنسی هیومان رایتس لەم بارەیەوە دەڵێت " وێنە فۆتۆگرافییەكان و ئەو وێنانەی لەرێگای سەتەلایتەوە لە تكریت وێنەیان گیراوە تاوانی جەنگی قێزەون نیشاندەدەن".
19/06/2014
لە رێگەی سەتەلایتەوە کۆمەڵکوژیەکانی داعش ببینە
بەرپرسێكی گەورەی ئەمریكا رایگەیاند كە مەلیك عەبدوڵڵای پاشای سعودیە بەڵێنی بە جۆن كیری، وەزیری دەرەوەی ئەمریكا داوە كە هەموو كاریگەریی خۆی بەكاربێنێت بۆ بەشداریكردنی سوننە لە حكومەتی داهاتووی عێراقدا ، بەشێوەیەك كە هەموو پێكهاتەكانی عێراق بەخۆیەوە بگرێت.
ئەو بەڵێنەی پاشای سعودیە لەكاتی گفتوگۆكانی رۆژی شەممەدا هاتن لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریكادا.
بەپێی هەواڵێكی ئاژانسی رۆیتەرز ، هەوڵەكانی ئێستای ئەمریكا لەپێناو رێگرتنن لە پارچەبوونی عێراق . لەوچوارچێوەیەشدا ئەو بەڵێندانەی پاشای سعودیە بە گۆڕانێكی گرنگ دادەنرێت لە هەڵوێستی پێداگیرانەی سعودیە لەسەر پێویستی لاچوونی سەرۆك وەزیرانی ئێستای عێراق ، نووری مالیكی .
ئەو بەرپرسە ئەمریكییە رایگەیاند ، كە مەلیك عەبدوڵڵا دڵتەنگیی خۆی نیشانداوە بەرامبەر دەستگرتنی هێزەكانی داعش بەسەر ژمارەیەك شار و شارۆچكە و سنووری سووریا لەگەڵ عێراق ، هەروەها مەترسیی سعودیەی نیشانداوە بەرامبەر كشانی هێزەكانی داعش بەرەو سنووری سعودیە .
ئەو بەرپرسەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا دوای كۆبوونەوەكە ، بە رۆژنامەڤانانی راگەیاند كە " بۆچوونی هەردوولا یەكبوو ، كە پێویستە هەموو پێكهاتەكانی كۆمەڵگەی عێراقی بەشداربن لە دانانی بناخەیەكی بەپەلە بۆ پرۆسەیەكی سیاسی كە رێگەی پێشكەوتن بۆ هەمووان بكاتەوەو، هەردووكیان بۆچوونی خۆیان بەشێوەیەكی راستەوخۆ دەڵێن لەكاتی گفتوگۆكانیان لەگەڵ سەركردە عێراقییەكاندا ".
بەڵام تائێستا سعودیە ئامادەیی خۆی نیشاننەداوە ، كە پشتیوانی حكومەتی تازەی عێراق بكات ، ئەگەر مالیكی لە پۆستی سەرۆك وەزیران لانەچێت .
لە هەمانكاتدا سعودیە پێیوایە بەشداریكردنی سوننە لە حكومەتدا ، رێگە لە مالیكی دەگرێت كە بتوانێت بۆ جاری سێیەم ببێتەوە بە سەرۆك وەزیر .
هەرچەندە ئەمریكا بەشێوەیەكی ئاشكرا لایەنگیری لاچوونی مالیكی دەرنەبڕیوەو دەڵێ ئەوە دەگەڕێتەوە بۆ بڕیاری عێراقییەكان خۆیان ، لە هەمانكاتدا پشتیوانیشی بۆ مانەوەی لە دەسەڵاتدا نیشاننەداوە.
29/06/2014
سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان ئه‌مرۆ هه‌ینی 27-6-2014 له سه‌ردانێكی مه‌یدانیدا گه‌یشته لای خۆرهه‌ڵاتی رووباری دیجله بۆ به‌سه‌ركردنه‌وه‌ی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه له‌و ناوچه‌یه.
له‌و سه‌ردانه مه‌یدانیه‌دا مه‌سعود بارزانی فه‌رمانده سه‌ربازییه‌كان و ئاماده‌كارییه‌كانی هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستانی له‌و ناوچه‌یه به‌سه‌ر كرده‌وه و گوزه‌رانی پێشمه‌رگه و ئه‌و ڕێوشوێنانه‌ی له‌نزیكه‌وه بینی كه له‌لایه‌ن هێزی پێشمه‌رگه‌ی كوردستانه‌وه، له‌پێناو پاراستن و روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی هه‌موو هه‌ڕه‌شه‌یه‌ك له ناوچه‌كه گیراوه‌ته‌به‌ر.
ماڵپه‌ڕی سه‌رۆكایه‌تی هه‌رێمی كوردستان له‌باره‌ی ئه‌و سه‌ردانه‌ی بارزانی بلاوی كرده‌وه، ئه‌مڕۆ هه‌ینی 27/6/2014 مه‌سعود بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان، به‌مه‌به‌ستی له‌نزیكه‌وه ئاگاداربوون له‌بارودۆخ و پێداویستییه‌كانی هێزه‌كانی پێشمه‌رگه‌ی كوردستان، سنور‌و هێڵه‌كانی روبه‌ڕوبونه‌وه‌ی پێشمه‌رگه‌ی له‌خۆرهه‌ڵاتی ڕوباری دیجله به‌سه‌ركرده‌وه.
28/06/2014
چه‌كدارانی ده‌وڵه‌تی ئیسلامی عێراق و شام ناسراو به داعش له ده‌روازه‌كانی به‌غدا نزیك بوونه‌ته‌وه.
داعش، شاره‌دێی مه‌نسووریه‌ی كونترۆڵ كردووه كه زۆر نزیكه له به‌غدای پایته‌خت.
شاره‌دێی مه‌نسووریه كه‌وتووه‌ته 110 كیلۆمه‌تری شاری به‌غدا.
ئه‌بوو عه‌بد نه‌عیمی سه‌رۆكی ’ عه‌شیره شۆرشگێره‌كانی عێراق’یش رایگه‌یاندووه، چاوه‌ڕوانی فه‌رمانین كه هێرش بكه‌ینه سه‌ر به‌غدا.
گوتیشی، له‌كاتی هێرشدا له باكوور و خۆرهه‌ڵاتی به‌غداوه هێرش ده‌كه‌نه‌سه‌ر ئه‌و شاره.
ئاشكراشی كرد بۆیه نه‌چوونه‌ته ناو شاری سامرا چونكه ئه‌و شاره دۆخێكی تایبه‌تی هه‌یه و نوری مالیكی ده‌یه‌وێ مه‌زارگه‌ی ئیمامه‌ینی عه‌سكه‌ری بته‌قێنێته‌وه و ئێمه‌ی پێ تاوانبار بكات.
له لایه‌كی تره‌وه دۆخی به‌غدا نائارامه و سوپای ئه‌و ولاته نه‌یتوانیوه له باكوور و خۆرهه‌ڵات هیچ به‌ره‌نگارییه‌ك بكات. شه‌ڕ و پێكدادانه‌كانیش له تكریت و ده‌ورووبه‌ری به‌رده‌وامه.
رۆژی پێنجشه‌ممه‌ش له گه‌ڕه‌كی شیعه‌نشینه‌كانی به‌غدا بۆمبێك ته‌قییه‌وه كه كوژران و برینداربوونی چه‌ند كه‌سێكی به‌دواوه بوو.
28/06/2014
به‌شێكی زۆری دووکان‌و بازاڕەکانی شاری سەردەشتی رۆژهەڵاتی کوردستان وه‌ك رێزگرتن لەقوربانیانی کیمیابارانکردنی ئەو شارە داخران و خەڵک نەچوونە سەر کارەکانیان.
بەپێی ئەو زانیاریانەری کە بەماڵپەڕی هاوڵاتی گەیشتووە، ئه‌مرۆ شاری سه‌رده‌شت هاوڵاتیان زۆر به‌كه‌می چونه‌ته دوکان و بازاڕەکانی ئەو شارەو پۆستەرو وێنەی تایبەت بەو رۆژەیان لەسەر دوکان و شەقامەکان هه‌ڵواسیوه.
27 ساڵ بەر لەئێستاو لەرۆژی 28-6-1989 فڕۆکە شەڕکەرەکانی رژیَمی بەعس شاری سەردەشتی رۆژهەڵاتی کوردستانیان بوردمانکردو لەئاکامدا زیاتر لە 110 هاوڵاتی گیانیان لەدەستداو و 8000 هاوڵاتیش بە هۆی ئەو ماددە کیمیاویانەوە تووشی نەخۆشی بوون .
زۆربەی هەرە زۆری ئەو کەسانەی کە بوونە قوربانی ئەو هێرشە خەڵکی مەدەنی بوون، بەڵام حکومەتی ئێران تەنیا چارەسەری بۆ 400 کەس لەو قوربانیانە ئەنجامداوەو وەکوو کەم ئەندام ناویانی تۆمارکردووە.
عوسمان موزەیەن سەرۆکی کۆمەڵەی قوربانیانی کیمیابارانی سەردەشت لەو باره‌یه‌وه پەیامێکی بڵاوكردوەتەوەو رایگەیاندووە، لەكاتێكدا هەموو ئەو 8000 کەسە هاوڵاتی مەدەنی بوون، حکومەتی ئێران تەنیا ناوی 400 کەسیانی وەکوو شەهیدو کەم ئەندام تۆمارکردووە و موچه‌ی بۆ بڕیەوەتەوە و 7600 کەسی دیکە لەو مافە بێ بەشبوون.
ناوبراو ئاماژەی بەوەداوە کە ئەو پرسیارە هەمیشە لای خەڵکی سەردەشت دروست بووە کە هۆکاری ئەو جیاوازیه چییە؟.
لەماوەی شەڕی 8 ساڵەی نێوان رژیَمی پێشووی عێراق و حکومەتی ئیَران، دەیان ناوچەی رۆژهەڵاتی کوردستان وەکوو مەریوان، داڵاهۆ، سەردەشت، پیرانشار، بانە، پاوە، نۆدشە و…. بوردمانی کیمیایی کردوە کەهەتا ئێستا بەو شێوەی کە پێویستە کار لەسەر کەیسەکانیان نەکراوە و ئەو تاوانانە به‌رانبه‌ر بە نەتەوه‌ی کورد لەرۆژهەڵاتی کوردستان بۆ ناوەنەندەکانی مافی مرۆڤ روون نەکراوەتەوە.
29/06/2014
- ژمارەیەک لە چالاکانی سیاسی، مەدەنی و میدیایی کوردستان داوای هەڵوەشاندنەوەی سزای لەسێدارەدانی پەخشان عەزیزی و هەموو زیندانیانی سیاسیی سزادراو بە لەسێدارەدان دەکەن
- ئێران..کۆبوونەوەکەمان لەگەڵ وڵاتانی ئەورووپا ئەرێنی بوو
- مەزڵوم عەبدی و نوێنەری سەرۆک بارزانی کۆدەبنەوە
- ئەمڕۆ شاندی دەمپارتی بۆ گەیاندنی پەیامی ئۆجەلان لەگەڵ ئاکپارتی کۆدەبێتەوە
- خراپترین دراوەکانی جیهان لە ساڵی 2024 دا
- تولای حاتەمئۆگیولاری: دیدار بەس نییە، دەبێت دەرگاکانی ئیمراڵی بکرێنەوە
- کامیان مەترسیدارترن: ئێران یان ئیخوان؟
- ههسهده و چەک؛ هاوکێشە سەختەکە لە بنیاتنانەوەی سوپای سوریادا
- ئیدارەی نوێی سوریە ئەمیرێكی پێشوی بەرەی نووسرەی وەك سەرۆكی دەزگای هەوالگریی سوریە دیاری كڕد
- وەزیری دەرەوەی روسیە دەلێ دەگەل ئیدارەی تازەی سوریە پەیوەندیمان هەیە
- ئیسرائیل فرۆكەخانەی نێودەولەتی سەنعا لە یەمەن بۆمباران كرد
- شاندێكی بالای عێراقی دەگەل ئیدارەی نوێی سوریە دیداری كرد
- دوای روخانی رژیم بەعسی ئەسد، عەلەوییەكان چییان بەسەر دێت
- وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل دەلێت: هێرشەكان دژ بە كوردەكان دەبێ بوەستێنرێن
- چیروکی نەبیستراویی ناو زیندانەكانی سوریە
- حشدی شەعبی هەرشە لە توركیەدەكات
- ترامپ دەلێ: لە هیچ لایەك قەبوول ناكەیین جێگرەوەی دۆلار بەرهەم بێنێت
- ناوەرۆكی دیداری نێوان وەزیری دەرەوەی ئێران و بەشار ئەسەد بلاوبووە
- فەرانسە رێگای بەكارهێنانی مووشەكی دورمەودای بە ئوكرایین دا كە لە دژی روسیە بەكاری بێنێت
- جۆزف بۆرێل دەلێ: بیرت لە لێواری دارماندایە
- پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی پیرۆزی قوربان
- پەیامی پیرۆزبایی بزووتنەوەی کۆماریخوازانی رۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی پێنجەمین کۆنگرەی ئاسایی هەدەپە
- پەیامی پیرۆزبایی بزوتنەوەی کۆماریخوازی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بە بۆنەی جێژنی ڕەمەزانی پیرۆزەوە
- راگەیەندراوی بزووتنەوەی کۆماریخوازان بەبۆنەی رۆژی جیهانی کرێکاران
- بزووتنەوی کۆماریخوازان ئیدانەی هێرشەکانی رێژیمی تورکیە بۆ سەر باشووری دەکا
