وەزیری دەرەوەی تورکیا رایگەیاند، تا پێویست بکا لەگەڵ عێراقدان، یان ئەگەر هەر نەشبوو، لەگەڵ ئەو هەرێمەی موسڵی کۆنیش لە خۆدەگرێ بە کەرکوک و هەولێر و موسڵەوە، لە پەیوەندیەکی نزیکادا دەبن.
وەزیری دەرەوەی تورکیا ئەحمەد داودئۆغڵو لەبارەی عێراقەوە، تیشکی خستە سەر ئەوەی کە لە ماوەیەکی نزیکدا سەرۆکی تازە هەڵبژێردراوی پەرلەمانی عێراق سەلیم جبوری سەردانی تورکیا دەکات.
ئهو نهيشاردهوه، کە سەرەتا هەموو هەوڵەکان بەو ئاڕاستەیەدابوون کە سەرۆکی پێشووی پەرلەمان ئوسامە نوجێفی بەردەوام بێ لەسەر کارەکەی، بەڵام دوای راوێژکردن بە تورکیا و بە مەبەستی دەستبەرداربوونی نوری مالکی لە پۆستەکەی، هاوکات ناوبراویش دەستبەرداری پۆستەکەی بووە.
داودئۆغڵو لە میانی بەشداریکردنی لە بەرنامەیەکی تەلەفیزیۆنیدا، باسی لە پرسە هەنووکەییەکانى عێراق کرد و ههڵوێستى وڵاتهكهى له بارهيانهوه خستهڕوو.
لەبارەی یەکپارچەیی خاکی عێراقەوە، داودئۆغڵو تورکیای بە ناوچەیەک ناوبرد کە دیواری چواردەوری بە خراپی چنراوە و رایگەیاند، ناوبەناو دەبێ بە چەندین هەڵمەتی ئاشتیخوازانە ئەو دیوارە چاک بکرێتەوە.
لەوبارەیەوە وتی: "بۆ ئێمە تا پێویست بکا لەگەڵ عێراقداين، یان ئەگەر هەر نەشبوو، لەگەڵ ئەو هەرێمەی موسڵی کۆنیش لە خۆدەگرێ بە کەرکوک و هەولێر و موسڵەوە، لە پەیوەندییەکی نزیکدا دەبین، کە ئەمە بەرپرسیارێتییەکی مێژوویی ئێمەیە".
وتیشی: "گرنگ ئەوەیە چارەسەرێک بێتە ئاراوە، کە عێراق مافی گەلانی خۆی دابین بکا، لە ناوخۆ و لە دەرەوەی عێراقیش نابێ کەس پەیوەندی نێوان تورکیا و هەرێمی کوردی یان ئەو پەیوەندییەی لە موسڵ دروست بووە، بە هەڕەشە بۆسەر خۆیانی بزانن".
وەزیری دەرەوەی تورکیا ئەحمەد داودئۆغڵو لەبارەی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆسەر غەززە رایگەیاند، کە ئەو وڵاتە لەو رێگەیەوە دەیەوێ چاوترسێنی لایەنی بەرامبەر بکا و ناوبەناو ئەو ژێرخانەی بە ماوەیەکی کەم و بە شێوەیەکی گران هاتووەتە ئاراوە، بیڕوخێنێ و هاوکات بە سیاسەتێکی ئیسرائیلی وەسف کرد، بۆ "بەجولەکەکردنی" ناوچەکان.
وەزیرەی دەرەوەی تورکیا هێرشەکانی ئیسرائیلی بۆسەر غەززەی بە "تاوانێکی نامرۆڤانە" وەسف کرد و ئاماژەی بەوەدا کە ئەو هێرشانە بە هیج شێوەیەک لەباری یاسای نێودەوڵەتییەوە کارێکی یاسایی نییە.
داودئۆغڵو ئیسرائیلی بە دەوڵەتێکی بەرژەوەندیخواز لەقەڵەم دا کە لە ئێستادا "لاوازبوونی وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە هەل دەزانێ بۆ سەرلەنوێ سزادانی گەلی فەلەستین".
وەزیری دەرەوەی تورکیا باسی لەوە کرد کە هیچ لایەک ناتوانێ رێگر بێ لە ئیرادەی گەلی فەلەستین بۆ دروستبوونی دەوڵەت، بەتایبەت هۆشداری دایە ئیسرائیل و وتی: "ئیسرائیل ئەگەر پێێوایە بەهۆی ئەو خەباتە ناوخۆییەی لە رۆژهەڵاتی ناوهڕاستدا هەیە، دەیەوێ سوودێک وەربگرێ و لە رێی پاکتاوی گەلی فەلەستینەوە بڵێ کۆتایی بە حەماس دێنم و ئیدارەیەکی نزیک لە خۆی دروستبکا، ئەوە دەکەوێتە گەورەترین هەڵەوە و خۆی هەڵدەخەڵەتێنێ".
داودئۆغڵو وتەکانی سەرۆک وەزیرانی تورکیا رەجەب تەیب ئەردۆغانی بیرهێنایەوە کە لە کۆبوونەوەی لەگەڵ باڵیۆزاندا رەخنەی سەبارەت بە "پێکهاتەی هاوتەریب" گورتبوو و مانشێتی زۆرێک لە رۆژنامەکانی بیرهێنایەوە و وتی : "لە بری ئەوەی وتە دوور و درێژەکانی ئەردۆغان لەسەر پاراستنی فەلەستین زیاتر گرنگی پێ بدەن، هاتوون چواندنی هیتلەریان بە پەرلەمانتارێکی ئیسرائیلی کردووەتە مانشێت". ئەوەشی بە پەیامێک بۆ یەکێک لە لایەنەکان وەسف کرد.
داودئۆغڵو دڵنیایی دایە هەموو لایەک کە رووبەڕووبوونەوەی "پێکهاتەی هاوتەریب" کارێک نییە دژی هیچ رێکخراوێکی کۆمەڵگەی مەدەنی بێ، بەڵکو بە "رووبەڕووبوونەوەی ئەو گروپە چەتەگەرییەی" وەسف کرد کە هەوڵ دەدا لە رێی سکاڵاکردن لە دژی حکومەتی تورکیا لە ناوەندەکانی جیهاندا، تورکیا بێ ههژموون بکات.
سهرچاوه: ئهنادۆڵۆ
17/07/2014
سەرۆك كۆماری پێشوتری كۆماری ئیسلامی ئێران رایدەگەێنێت، نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی بەوە تۆمەتبار دەكات كە ئەو بۆتە هۆی ئەوەی داعش پەرەبسێنێت.
هاشمی رەفسەنجانی سەرۆك كۆماری پێشووتری ئێران لەسەر پێگە تایبەتەیەكەی خۆی نوسیوویەتی" پرۆسەی سیاسی لە عیراقدا بە رێكەوتنی ئەمریكا و ئێران بووە، كاتێك پۆستەكانی عیراقیان دابەشكردووە بەوەی پۆستی سەرۆك كۆمار بۆ كوردەكان و سوننە ئەنجومەنی نوێنەران و سەرۆك وەزیرانی عیراقیش بۆ شیعەكان دەبێت."
لە درێژەی قسەكانیدا دەڵێت" بەڵام ئەمرۆ توندڕەوەكان لەسەر خاكی عیراق هەڕەشە لەسەرجەم ئەو دەستكەوتانە دەكەن كە بەدەستهاتوون."
رەفسەنجانی نایشارێتەوە كە" سوپای عیراق سەركەوتنی بەدەستنەهێناوە، لەبەر ئەوەی خەڵكی دڵیان لەگەڵ حكومەتدا نییە، بەڵام داعش كودەتایەكی گەورەیە بۆ نانەوەی دووبەرەكی لە ناوچەكەدا."
لە كۆتایدا هاشم رەفسەنجانی بۆ یەكەمینجارە كە نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عیراق تۆمەتبار دەكات بەوەی لە لایەن خەڵكیەوە نەخوازراوە و ئەوەی لە عیراقدا روودەدات بەرپرسیاریەتیەكەی لە ئەستۆی مالیكیدایە.
17/07/2014
واشنتۆن: چهند بهرپرسێكی نێودهوڵهتی پێیان وایه كه مهترسی داعش له ناوچهی خۆرههڵاتی ناوهڕاست پێدهچێت سعودیه و ئێران لهیهكتر نزیك بكاتهوه.
رۆژنامهی وۆڵ سترییت جۆرناڵی ئهمریكی لهزاری چهند بهرپرسێكی خۆرئاوایی و، ناوچهی خۆرههڵاتی ناوهڕاست ئاماژهی بهوهكردووه، زیادبوونی مهترسی داعش پێدهچێت هۆكارێك بێت بۆ كۆكردنهوهی بهرژهوهندییهكانی سعودیه و ئێران لهم ناوچهیهدا و ههروهها هێوركردنهوهی پهیوهندییهكانی نێوان ههردوولا.
لهدرێژهی ههواڵهكهیدا، رۆژنامهكه ئاشكرایكردووه" لهدوای ئهوهی سعودیه له ماوهی رابردوودا هانی سهرۆك هۆزه سوننییهكانی عێراقی دهدا بۆ دژایهتیكردنی حكومهتی مالیكی، له ئێستادا داوا لهو هۆزانه دهكات رووبهرووی تیرۆری رێكخراوی توندڕهوی داعش ببنهوه."
باسیلهوهكردووه، پێكهێنانی حكومهتێكی عێراقی نوێ به بهشداریكردنی راستهقینهی سوننهكان لهوانهیه جۆرێك لهرێكهوتن لهنێوان ههردوو حكومهتی سعودیه و ئێران دروست بكات، بهمهبهستی بهرهنگاربوونهوهی داعش و تهشهنهكردنی له عێراق.
16/07/2014
کەرکووک، شاری ململانێکان، خاکی پیرۆز بە لای کورد و هێڵی سوور لای عەرەب، خاکێکی دەوڵەمەند بە سەرچاوە سرووشتییەکان و بەگوتەی خەڵکەکەی بێ خێر بۆ کەرکووکییەکان. بەدرێژایی مێژووی دەوڵەتی عێراقیش سەرەڕای نەبوونی سوودی ئابووری، دانیشتووانە کوردەکەی دووچاری راگواستن و تەعریب بوونەتەوە.
چەند رۆژێك دوای ئەوەی شاری کەرکووک بۆ یەکەمجار لەلایەن هێزەکانی پێشمەرگە لە بەهاری ساڵی 1991 کۆنتڕۆڵکرا، هێزەکانی رژێمی بەعس کۆنتڕۆڵی شارەکەیان کردەوە، بەهۆیەوە بەهەزاران هاونیشتمانی کورد ئاوارەی پارێزگەکانی هەولێر و سلێمانی بوون. دانانی هێڵی دژەفڕین و دامەزراندنی حکومەتی هەرێمی کوردستان و جێگیربوونی ئارامی و ئاسایش و رەخسانی هەلی کار لەو بەشەی کوردستان، وایکرد کە کەرکووکییەکانی نیشتەجێی هەولێر و سلێمانی نەگەڕێنەوە شارەکەیان.
دوای رووخانی بەعس لە ساڵی 2003، پێشمەرگە بۆ جاری دووەم چووە ناو کەرکووکەوە، بەڵام ئەمجارە بە پێچەوانەی جاری پێشوو، کۆچی پێچەوانە دەستیپێکرد و زۆرینەی ئاوارە کەرکووکییەکانی نیشتەجێی هەولێر و سلێمانی گەڕانەوە زێدی خۆیان و جگە لەشار زۆربەی گوندە چۆڵکراوەکانیش ئاوەدانکرانەوە.
کێشە و ململانێیکانی هەولێر و بەغدا بەتایبەت لەسەر ماددەی 140 و نادیاربوونی چارەنووسی ناوچە دابڕاوەکان و هەڵواسراوییان لەنێوان دوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و عێراق، وایکرد کە گەڕانەوەی راگوێزراوەکان بۆ کەرکووک بووەستێت و هەندێکیان لە هەولێر و سلێمانییەوە هیوا بۆ باشتربوونی دۆخی کرکووک بخوازن.
دوای رووداوەکانی 10ی حوزەیرانی 20014 و کۆنتڕۆڵکردنی تەواوی کەرکووک و ناوچەکانی دیکە لەلایەن هێزی پێشمەرگەوە، گشتپرسی بووەتە ئامانجێک بۆ یەکلاکردنەوەی چارەنووسی ئەو ناوچانە. ئەگەر گشتپرسییەکەی باشووری کوردستان ئەنجامبدرێت، ئەوکاتە یەک دەنگیش بۆ چارەنووسی ئەو شارە کاریگەر دەبێت و رەنگە کەرکووک ببێتە دەوڵەمەندترین پارێزگای کوردستان و، کوردستانیش لەڕووی یەدەگی نەوتەوە پێش عێراق بکەوێت و ببێتە یەکێك لە سەرەکیترین وڵاتانی بەرهەمهێنەری نەوت.
16/07/2014
هاوسهرۆكی گشتیی ههدهپهو پاڵێوراوی پۆستی سهركۆماری توركیا دهڵێت خهیاڵی من ئهوهیه له ناو كۆڵانهكاندا لهگهڵ خهڵكدا خهونی بوون به سهركۆماری بكهینه راستی.
سهڵاحهدین دهمیرتاش هاوسهرۆكی گشتیی پارتی دیموكراتی گهلان و پاڵێوراوی پارتهكهی بۆ پۆستی سهركۆماری توركیا له میانی بهشداریكردنی كۆنگرهیهكی جهماوهری بۆ ههڵمهتی ههڵبژاردنی سهرۆكایهتی كۆماری له ئیستهنبوڵ توركیا رایگهیاند: چارهسهركردنی پرسی كورد قۆناغێكه كه هاوكات لهگهڵ دیموكراتیزهكردنی توركیادا بهڕێوهدهچێت.
ووتیشی: ئهگهر پرسی كورد چارهسهر بكرێت ئهوا توركیا دیموكراتیزهتردهبێت و ئهگهر توركیا دیموكراتیزه بكرێت ئهوا پرسی كوردیش چارهسهر دهكرێت و پڕۆسهی چارهسهری خێراتر دهبێت، ئهوانهی ئیرادهی ئهوهیان ههیهو چهندین ساڵه بۆ ئاشتی تێدهكوشن ئێمهین و ئهو ئیراده له لای ههموو هێزه دیموكراتیكهكانی توركیادا ههیه.
ئاماژهی بۆ ئهوهشكرد: ئامانجی ئێمه له گهیشتن به كۆشكی چانكایا بۆ گهیشتنه به ئاشتی و ئارامی، ئهمه ئامانجێكی زۆر ستراتیژیه، چونكه ئێمه سهراپای توركیا دیموكراتیزه دهكهین و داوای قۆناغێك دهكهین كه له توركیادا دیموكراسی رادیكاڵ پێی بگات و رهگ و ریشهی بههێز ببێت.
باسی لهوهشكرد كه ئامانجیان له گۆڕانكارییهكان ئهوهیه جیاوازییهكان نهبنه هۆی لاوازكردنیان، بهڵكو به پێچهوانهوه ببێته هۆی هێزتربوونیان، لهوبارهیهوه وتی: ههموو پێكهاتهكانی توركیا پێكهوه دهبنه پارچهیهكی نهتهوهیی دیموكراتیك و ههر جۆره سیاسهت و ههڵوێستێكی تاكڕهوانه به كۆتایی دێت و لهجیاتی ههڵوێستێكی فره لایهنی دیموكراتیكی نهتهوهیی سهقامگیر دهبێت و له سهردهمی دهستووری بنهڕهتی دهوڵهتهوه دهچینه ناو سهردهمی دهستووری بنهڕهتی خهڵكهوه.
دهمیرتاش پێی وایه كه بانگهواز بۆ ژیانی نوێ ئازادی ئاینییهو لهوبارهیهوه رایگهیاند: پێویسته ههموو ئهو گوشارانهی خراونهته سهر پێكهاته ئاینییه چهوساوهكان ههڵبوهشێندرێنهوهو ههموو كهسێك له بواری ئاینیی و جیهانبینییهوه ئازادبێت و بتوانێت ژیانی كۆمهڵایهتی به ئازادی و به شێوهیهكی گونجاو لهگهڵ دیموكراسی فره بازنهییدا بهسهر بهرێت.
تهئكیدی لهوهكردهوه كه پێویسته ههموو كهسێك بتوانێت به زمانی دایكی نزا بكا و وتی: پێویسته سهرۆكایهتی كاروباری ئاینی كه تا ئهمڕۆ خزمهتی ئایدئۆلۆژیای دهوڵهتی كردووه ههڵبوهشێنرێتهوهو كۆتایی به عهقڵییهتی تاكڕهوانهی دهوڵهت لهسهر دامودهزگاكان بهێنرێت له ناو كتێبهكانی قوتابخانه و ههموو دۆكیۆمێنتهكاندا پێویسته ههموو ئهو نووسراو و بابهتانهی له دژی جیاوازیی ئاینی و ئهتنیكین لاببرێن و روبهڕووی سزای یاسایی بكرێنهوه، پێویسته ههموو شوێنه ئاینییه جیاوازهكان له بواری یاساییدا بگهنه ستاتۆیهكی گهرهنتیكراو و ئازادی ئاین و ویژدان بكرێته بنهماو ئاین له ژێر دهستی دهوڵهتدا رزگار بكرێت و چی دیكه نهكرێته ئامرازێك بۆ سیاسهتكردن.
PUKmedia ئا/ ههڵۆ جهلال
16/05/2014
وهزيرى دهرهوهى كۆمارى ئيسلامى ئێران محهممهد جهواد زهريف، رايگهياند، وڵاتهكهى ههموو ههوڵێكى دهخاتهگهڕ بۆ سهرخستنى دانوستانهكانى تايبهت به پرسى ناووكى، له بهرامبهريشدا وهزيرى دهرهوهى ئهمريكا داواى فهتواى له رێبهرى باڵاى شۆڕشى ئێران ئايهتوڵڵا عهلى خامهنهئى كرد.
وهزيرى دهرهوهى ئهمريكا، جۆن كيرى، رايگهياند، وڵاتهكهى پێويستى به دهقى نووسراوى فهتوايهكه، كه ئايهتوڵڵا عهلى خامهنهئى دهريبكات و تێيدا بهدهستهێنانى چهكى ناووكى حهرام بكات.
هاوكات لهگهڵ ئهو داوايهى ئهمريكادا، وهزيرى دهرهوهى كۆمارى ئيسلامى ئێران محهممهد جهواد زهريف، رايگهياند، وڵاتهكهى ههموو ههوڵێكى دهخاتهگهڕ بۆ سهرخستنى دانوستانهكانى تايبهت به پرسى ناووكى و دۆزينهوهى دهرچهيهك بۆ دهربازبوونى وتوێژهكان له چهقبهستن.
سهبارهت به وتوێژى لهگهڵ هاوتا ئهمريكاييهكهى، زهريف وتى: "وتوێژهكانمان زۆر باش بوون و به سروشتى حاڵ ئێمه پێويستيمان به وتوێژى جدى ههيه بۆ دهربازبوون له قهيرانهكان".
16/07/2014
بهئامانجى پاراستنى خاکى کۆبانێ لههێرشى گروپه چهتهکان (300) کهس لهباکوورى کوردستانهوه بهرێگهى سنوورى شارى رووحاوه گهیشتنه ههرێمى کۆبانێ و بهشدارى یهکینهکانى پاراستنى گهل YPG و یهکینهکانى پاراستنى ژن YPJ بوون.
چالاکى ئێشکگرى هاوڵاتیانى ناوچهى بێرجوکى شارى روحاى باکوورى کوردستان له گوندى زارێتا که دهکهوێته سهر سنوورى ههرێمى کۆبانێ له دژى هێرسى گروپه چهتهکانى داعش بهردهوامه. ژمارهى هاوڵاتیان لهسهر سنوور ههر دهچێت زیاتر دهبێت، شهوى رابردوو (300) هاوڵاتى سنووره دهستکردهکهى دهوڵهتى تورکیان تێپهراند و بهشدارى رێزهکانى یهکینهکانى پاراستنى گهل(YPG) و یهکینهکانى پاراستنى ژن(YPJ) بوون .
شهوى رابردوو لهسهر سنوور به بۆنهى ساڵوهگهرى بهرخۆدانى 14 ى تهمموز لهلایهن کۆمهڵهى ''78'' بهرنامهیهکى یادکردنهوه بهرێوه چوو .
سهلما ئیرماک پهرلهمانتارى پارتى دیموکراتى گهلان(HDP) ووتارێکى پێشکهش کرد و بانگهوازى خاوهندارێتى له رۆژئاواى کوردستان کرد. پاشان پانێلێک سهبارهت به شۆڕشى رۆژئاواى کوردستان پێشکهش کرا. دواتر لهلایهن ئهندامانى تهڤگهرى گهنجانى دیموکراتى وڵاتپارێز (YDG-H) تا گوندى ئاشمێ له سێ کیلۆمهترى گوندى زارێتا رێپیوانێک ساز کرا .
گهنجان چوونه گوندى ئاشمێ و سهردانى چالاکى ئێشکگرتنهکهیان کرد. پاشان جهماوهر بهرهو سنوور بهرێکهوت و تهلبهندهکانى سنوورى لابرد. جهماوهرهکه سنووره دهستکردهکهى دهوڵهتى تورکیان تێپهراند و بهرهو لاى شهڕڤانانى YPG و YPJ هوه چوون. شهڕڤانانى YPG و YPJ ش بهگهرمى و بهجۆشهوه پێشوازیان له هاوڵاتیان کرد .
یهکێک له فهرماندارانى YPG بهناوى حهقى کۆبانێ لهبهردهم جهماوهر ووتارێکى پیشکهش کرد و رایگهیاند که بهم پشتیوانییه خۆشحاڵن و ئهو پشتیوانییه پشتى دوژمن تێکدهشکێنێت و ووتی:'' دهبێت گهلى باکوورى کوردستان له یادى نهچێت، ئهگهر کوبانێ شکست بێنێت، ئهوا بۆ سهر تهواوى کوردستان مهترسیى دروست دهبێت. ئهمه ههم له بوارى سیاسى و له بوارهکانى دیکهوه کاریگهرى له سهر گهلى کورد دهبێت. لهبهر ئهمهش دهبێت یهکێتى نهتهوهیى ساز بکرێت''. شهڕڤانێکى YPJ ش به ناوى ئامارا عهفرین رایگهیاند که وهڵامدانهوهى ههره واتادار بۆ ههڵمهتى سهرتاسهرى لابردنى سنوورهکانه و دهبێت رۆژئاوا و باکورى کوردستان به رۆح و جهستهوه یهک بن'' .
لهسهر ناوى ئهو (300) هاوڵاتییهش که بهشدارى YPG و YPJ بوون ئهحمهد لاله وتهیهکى پێشکهش کرد و تهئکیدى کردهوه که به ئامانجى وهڵامدانهوهى ههڵمهتى سهرتاسهرى به رۆحى 14 ى تهمموز بهشدارى YPG و YPJ بوون. ووتیشی:'' لهبهرامبهر به هێرشى چهتهکانى داعش، شانبهشانى گهلهکهمان و لهبهرهکانى بهرخۆداندا بهشداردهبین. ئهگهر هێرش بکرێته سهر خوشک و برایانمان، ناتوانین بێدهنگ بین، ناتوانین له پشت ئهو سنوره بێ واتایانهدا وهکو بینهرێک بین .''
16/07/2014
دوای ئهوهی شاندێكی كۆماری ئیسلامی ئێران سهردانی مهسعود بارزانی كرد، بارزانی پێییان رادهگهیهنێت، كه كورد ناتوانێت تاهەتایە لەنێو ئاگری توندڕۆیی مەزهەبی و ئیدارەدانی هەڵە و پێشێلكردنی دەستوور و خۆسەپاندنی دەستەڵاتدارانی بەغدادا بمێنێتەوە.
شاندهكهی ئێران كه سهردانی بارزانیان كرد، بهسهرۆكایهتی دكتۆر ڕەزا ئەمیری موقەدەم یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران بووه به هاوڕێیایهتی شاندێك.
لهو بارهوه سهرۆكایهتی ههرێم راگهیاندراوێكی بڵاوكردهوه، كه ئهمه دهقهكهیهتی:
ئەمڕۆ سێشەممە 15ـی 7ـی 2014 لە سەلاحەدین بەڕێز مەسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پێشوازی لە دكتۆر ڕەزا ئەمیری موقەدەم یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران و شاندێكی یاوەری كرد.
لە دیدارێكدا یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران سوپاس و خۆشحاڵیی خۆی بۆ ڕەخساندنی ئەم دیدارە نیشان دا و ئاماژەی بەوەدا كە پەیوەندییەكانی نێوان كۆماری ئیسلامیی ئێران و هەرێمی كوردستان پەیوەندیی مێژوویین و نیگای كۆماری ئیسلامیی بەرانبەر هەرێمی كوردستان نیگایەكی ڕوون و دۆستانەیە و هیوایشی خواست كە قسەی لابەلا و ئەو كەشوهەوایەی لەنێو ڕاگەیاندنەكاندا لەدوای ڕووداوەكانی موسڵ دروست بووە كاریگەری لەسەر پەیوەندیی برایانەی نێوان هەرێمی كوردستان و كۆماری ئیسلامیی ئێراندا نەبێت.
هەر لەم دانیشتنەدا یاریدەدەری سكرتێری ئەنجوومەنی ئاساییشی نەتەوەیی كۆماری ئیسلامیی ئێران لەبارەی بارودۆخی سیاسی و ئەمنی و پڕۆسەی سیاسیی عێراق و پێكهێنانی حكوومەتی تازەی عێراقی وێڕای ئاماژەدان بە ڕۆڵی سەرۆك بارزانی و هەرێمی كوردستان لە پڕۆسەی سیاسیی عێراق هیوای خواست كە بە زووترین كات كۆتایی بە گرفتەكان بهێندرێت و ئارامی بۆ خەڵكی عێراق بگەڕێتەوە.
لەبەرانبەردا سەرۆك بارزانی بەخێرهاتنی شاندی میوانی كرد و ئاماژەی بە پەیوەندییە مێژوویی و سیاسییەكانی نێوان كۆماری ئیسلامی و هەرێمی كوردستان دا و ڕایگەیاند، كە هەرێمی كوردستان هەردەم لەگەڵ برایەتی و ئاشتەوایی نێوان پێكهاتەكان و گەلان بووە و سەبارەت بە پڕۆسەی سیاسیی عێراق و ڕووداوەكانی موسڵ و ئەو واقیعەی ئێستا لە عێراقدا هاتووەتە كایەوە بە ڕاشكاوی بۆچوونی هەرێمی كوردستانی خستەڕوو و هۆكاری هەموو ئەو قەیرانەكانی عێراق بۆ بوونی فەرهەنگی خۆسەپاندن و تاكڕەوی و ئیدارەدانی هەڵەی كاروبارەكان گەڕاندەوە.
لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی وێڕای ئاماژەدان بە هەڕەشە و مەترسییەكانی تیرۆر لەسەر عێراق و كوردستان و ناوچەكە ئەوەیشی بۆ شاندی میوان ڕوون كردەوە كە شەش مانگ بەر لە كەوتنی شاری موسڵ، لەبارەی بوونی هەڕەشەی تیرۆر لەم شارە هۆشداری داوەتە دەستەڵاتدارانی بەغدا، بەڵام بە جدییان وەرنەگرت و لە دوای شكستیشیان هەوڵیاندا شكستی خۆیان بە تۆمەتباركردنی هەرێمی كوردستان پەردەپۆش بكەن.
لە بەشێكی دیكەی وتەكانیدا سەرۆك بارزانی هێمای بەوەدا كە هەرێمی كوردستان ناتوانێ تاهەتایە لەنێو ئاگری توندڕۆیی مەزهەبی و ئیدارەدانی هەڵە و پێشێلكردنی دەستوور و خۆسەپاندنی دەستەڵاتدارانی بەغدادا بمێنێتەوە.
16/07/2014
بۆجاری دوەم لەزیندانی چاكسازی گەورانی سلێمانیەوە هاوكاری هێزەكانی پێشمەرگە دەكرێت لەبەرەكانی جەنگدا.
ئەوان ئەگەرچی دەست و پێوەند كراون و لە كونجی زیندانن ، بەڵام بەخوێن و مادە خۆراكیەكان هاوكاری هێزەكانی پێشمەرگە دەكەن و پێشتیوانی خۆیان بۆ هەموو هاوكاریەك دەردەبڕن.
شیرَكۆ عارف، بەڕێوبەری گرتوخانەی چاكسازی گەورانی سلێمانی كەناسراوە بە زیندانی مەعسكەر سەلام لە لێدوانێكی تایبەتدا بۆ كوردیو وتی" ئەمڕۆ سزادراوانی چاكسازی گەوران مادە خۆراكیەكانی سێ ژەمەی سێ ڕۆژی خۆیان بۆ هێزەكانی پێشمەرگە نارد لەبەرەكانی جەنگدا كە تەواوی مادە خۆراكیەكانەو خواردنی زیاتر لە (1000) سزادراوە".
بەڕێوبەری گرتوخانەی چاكسازی گەورانی سلێمانی وتیشی"ئێمە سوپاسی هەڵویستی زیندانیان دەكەین و هێوادراین حكومەت ئاوڕی جدی تریان لێ بداتەوە بەتایبەت بۆ لێبوردنی گشتی لەگەڵ نزیك بوونەوەوی جەژن كە زیندانیان چاوەڕوانن".
مادە خۆراكیەكان لە زیندانەوە بەچوار ئۆتۆمبێلی بارهەڵگر ڕەوانەی ئەو ناوچانە كرا كە پێشمەرگەی تێدایەو نزیكن لە جەنگە.
دوو هەفتەش بەر لە ئێستا لە هەمان گرتوخانە زیندانیان هەڵمەتێكی فراوانی خوێن بەخشینیان دەستپێكرد بۆ هێزەكانی پێشمەرگە لەبەرەكانی جەنگدا .
16/07/2014
میدیا جیهانییەکان لە راپۆرتەکانیان سەبارەت بە دۆخی عێراق و بەهێزیی پێگەی کورد لە دۆخی ئێستای عێراقدا بەردەوامن و بەگوێرەی ئەو راپۆرتانە کورد تا دێت لە سەربەخۆیی نزیکدەبێتەوە.
رۆژنامەی گاردیانی بەریتانی لە تازەترین راپۆرتیدا لەو بارەیەوە نووسیویەتی "کورد هیوای بەوەیە گەشەی نەوت داهاتوویەکی سەربەخۆ بۆ کورد مسۆگەربکات". باس لەوەش دەکات کوردستان خەون بەوە دەبینێت بەهۆی داهاتی نەوتەوە ببێتە نەرویج نەک ڤەنزوێلا و سعودیە.
ئەو راپۆرتە ئاماژەی بەوەش کردووە، کە مستەفا بارزانی لە چەند قۆناخێکی جیای ژیانی سیاسیدا لە تاراوگە، لە ئێران و لە رووسیا، هەوڵی ئەوەی دەدا دەوڵەتێکی کوردی دابمەزرێنێت، بەڵام ئێستا وا دیارە ئەوە کاتی هاتووە.
باس لەوەش دەکرێت، ئێستا تورکیا وەک دراوسێیەکی بەهێزی باشووری کوردستان بووەتە هاوبەشێکی ستراتیژی دیپلۆماسی و ئابووری و نابێتە رێگر لەبەردەم سەربەخۆیی کورددا لە باشووری کوردستان.
هەرچەندە زۆربەی میدیاکانی جیهانی باس لە پشتگیرییەکەی ئیسرائیل دەکەن بۆ سەربەخۆیی کورد و ئاماژە بە بەرژەوەندییەکانی ئیسرائیل و دۆستایەتی کورد و ئەو وڵاتە دەدەن، بەڵام ئاژانسی هەواڵی میدڵ ئیست ئای، لەراپۆرتێکیدا باس لەوە دەکات هەموو کوردی باشووری کوردستان پێشوازی لەو پشتیوانیکردنەی ئیسرائیل ناکەن. هۆکاری ئەوەش ئەوەیە کە هەندێک کەس لەناو کورددا پێیانوایە پشتگیریکردنی ئیسرائیل بۆ کورد دەبێتە هۆی سەرهەڵدانی کردەی خۆکوژی و تەقینەوە و هێرشی گرووپە جیهادییەکان لە کوردستانی سەربەخۆی داهاتوودا. جگە لەوەش ئێران دەبێتە دراوسێیەکی پڕ کێشە بۆ کوردستان.
رۆژنامەی واشینتۆن پۆست هەر سەبارەت بە پرسی کورد و پێگەکەی لە عێراقدا، باسی لەوە کردووە کەمینەکانی ئەو ناوچە دابڕاوانەی بەم دواییان کەوتوونەتە ژێر کۆنترۆڵی کوردەوە پێیان باشترە، لەژێر دەسەڵاتی کورددا بمێننەوە نەک حکومەتی عێراقی یان دەوڵەتی ئیسلامی و میلیشیا سوننەکان.
لەو راپۆرتەدا ئاماژە بەوە کراوە، کەمینەکانی ئەو ناوچەیە، پەسەندکردنی ژیان لە ژێر دەسەڵاتی حکومەتی عێراقیدا دەخەنە پلەی سێیەمەوە، واتە دوای دەوڵەتی ئیسلامیش، چونکە ئەوان دوای بژاردەی مانەوە لەژێر دەسەڵاتی کورد، دەوڵەتی ئیسلامییان لە حکومەتی عێراقی پێباشترە.
15/07/2014
تاران: ل گۆرهى دووماهى ئامار كو ژ بال رێكخراوا تۆماركرنا ناسنامەیا ئیرانی ڤه هاتییه بلاڤكرن، د ههیاما 9 مههێن سالا بۆرى دا 31 هزار زاڕۆیێن كچ یێن ژیێ وان لژێر 15 سالیێ دا، ههڤژینى پێكئیناینه. ل گۆرهى ههمان ئامار ب رێژهیا زێدهتر ژ ئێك لسهر سێیێ ههڤژینییا ڤێ ههیامێ؛ كچێن لژێر19 سالیێ دانه.
ژ بال خوه ڤه رێكخراوا (دادپەروەرى بۆ ئیرانێ) بلاڤكرییه كو ل گۆرهى ئامارێن فەرمی ب ئاوایەكێ گشتی د ههیاما 9 مههێن سالا بۆرى دا زێدهتر ژ 178 هزار كچان پرۆسهیا ههڤژینیێ پێكئینایه كو ژیێ وان د ناڤبهرا 15 بۆ 19 سالیێ دایه.
ههڤبهرییا ڤێ ئامارێ دگهل ئامارا سالهكا بهرى نوكه وێ ئێكێ نیشان ددهت كو شووكرنا كچێن لژێر ژیێ 15 سالیێ دا ل ئیرانێ زێدهبوویه.
ل گۆرهى كۆنوانسیۆنا نێڤدهولهتى یا مافێن زاڕۆیان كو دهولهتا ئیرانێ ژى ئیمزا كرییه؛ هەموو ئەو كەسێن ژیێ وان نهگههشتییه ژیێ 18 سالیێ، ب زاڕۆ دهێنه هژمارتن و هەروەسا ل گۆرهى وان قانوونێن نهتهوهیێن ئێكگرتى، ئهڤ جۆره ههڤژینییه قهدهغه و بنپێكرنا مافێن مرۆڤییه.
15/07/2014
وتهبێژی فهرمی یهکینهکانی پاراستنی گهل(یەپەگە) رایدەگەێنێت، چەكدارانی دەوڵەتی ئیسلامی لە عیراق و شام(داعش) له شهڕ و پێکدادانی ههرێمی کۆبانێ چهکی کیمیایان بهکارهێناوه و بانگهوازی ههستیاری له رێکخراوهکانی مافی مرۆڤی نێودهوڵهتی کرد .
بە پێی هەواڵێكی ئاژانسی (فورات نیوز) رێدور خهلیل وتهبێژی فهرمی یهکینهکانی پاراستنی گهل(یەپەگە) لهبارهی دوایین دۆخی شهڕوپێکدادانی ههرێمهکانی کۆبانێ رایگهیاند:'' ماوهیهکه کانتۆنی کوبانێ رووبهروی هێرشی چەكدارانی دهوڵهتی ئیسلامی لە عیراق و شام(داعش) دهبێتهوه. له هێرشهکاندا چەكدارانی داعش ههر جۆره چهکی قورس وهک موشهکی فۆسفۆر(ئاگرین)ی ئهمریکاییش بهکاردههێنن. "
رێدور خهلیل وتیشی :" لهسهر جهستهی برینداران و شههیدانمان بینیمان چهكدارانی داعش چهکی کیمیاییان بهکارهێناوه. له دوای لێکۆلینهوه پزیشیکی و یهکینهی تهندروستی کانتۆنی کوبانێ، سهلمێندرا که چهکی کیمیایی لهلایهن ئهو گروپه چهتانه به کارهاتووه. بهپێی لێکۆلێنهوهی پزیشکهکان لهسهر تهرمی سێ شههید شوێنی سوتان و خاڵی سپی بینراوه که ئهمهش دهیسهلمێنێت چهکی کیمیایی بهکارهاتووه'' .
ههروهها سهرهنجی راکێشایهسهر نهبوونی ئامێری پێویستی تهندروستی له نهخۆشخانهکانی کۆبانێ و وتی :'' ئهو هۆکارانه بوون به هۆی تهواو نهناسینی جۆری ئهو ماده کیمیاییهی بهکارهاتووه.، به هۆی گهماڕۆ و ئابڵۆقهکانی سهر کانتۆنی کۆبانێ ئهو ئامێرانه پهیدا نابن '' .
له درێژهی لێدوانهکهیدا رێدور خهلیل بانگهوازی هاوکاری بهپهلهی له کۆمهڵگای نێودهوڵهتی، دامودهزگا و رێکخراوهکانی مافی مرۆڤ کرد و راشیگهیاند که پێویسته سهردانی کانتۆنی کۆبانی بکهن و لێکۆلینهوه له دۆخهکه بکهن . هاوکاتیش داواشی له دامودهزگا راگهیاندنییه ههرێمی و نێودهوڵهتیهکانیش کرد که دۆخی سهختی خۆرئاوای کوردستان به رای گشتی جیهان رابگهیهنن .
15/07/2014
ئاڵۆزی و هێرشه موشهكییهكانی نێوان ئیسرائیل و فهڵهستینییهكان پێی نایه ڕۆژی پێنجهم و سهرلهبهیانی ئهمڕۆش فڕۆكهكانی ئیسرائیل بۆردومانی باكوری كهرتی غهززهی كردو بههۆیهوه 3 فهڵهستینی كوژران.
ههر له بهرهبهیانی ئهمڕۆوه فڕۆكهكانی ئیسرائیل 20 هێرشی ئاسمانیان بۆ سهر چهند ناوچهیهكی كهرتی غهزه ئهنجامداوه، لهبهرامبهریشدا چهكدارانی بزوتنهوهی حهماس نزیكهی 520 موشهك و گولله هاوهنیان ئاراستهی شارو شارۆچكهكانی ئیسرائیل كردووه.
بهپێی سهرچاوه فهڵهستینییهكانیش لهماوهی ئهم پێنج ڕۆژهدا 121 كهس كوژراون و زیاتر له 900 ی تریش برینداربوونن ههروهها 200 خانووش بهتهواوهتی خاپوركراون.
15/07/2014
محەممەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران لە بارەی رێکەوتنی ئەتۆمی وڵاتەکەی لەگەڵ وڵاتانی 5+1 رایگەیاند: یەکشەممەی داهاتوو رۆژێکی مێژوویی دەبێت.
وەزیری دەرەوەی ئێران دوای دانیشتنی ڤیەننا لە بارەی رێکەوتنی ئەتۆمی لەگەڵ ئێران، لە لاپەڕەی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی تویتەر رایگەیاندووە، کە لە پرسی رێکەوتنی ئەتۆمیدا ئەمجارەیان دەتوانن تا رۆژی یەکشەممەی داهاتوو مێژوویەک دروستبکەن.
محەممەد جەواد زەریف روونیشی کردووەتەوە، کە متمانە شەقامێکی دوو سایدە و بۆ گەیشتن بە رێککەوتنی کۆتایی، پێویستە نیگەرانییەکانی هەردوو لا لە پێش چاو بگیرێت.
زەریف جەختی لەوەکردووەتەوە، کە ئەوان ناچنە ناو گەمەی یەکتر تۆمەتبارکردن و بەشداری هەوڵی دلسۆزانە دەکەن بۆ گەیشتن بە رێککەوتن.
خولی شەشەمی دانوستاندنە ئەتۆمییەکانی ئێران بە بەشداری وەزیرانی دەرەوەی ئەمریکا، بەریتانیا، ئەڵمانیا، رووسیا، چین و فەڕەنسا لە ڤییەنیا بەردەوامە و گفتوگۆکان بە دژوار و چڕوپڕ وەسفکراون.
14/07/2014
ڤایرۆسێكی نوێی كۆمپیوتهر بهمدواییانه دهركهوت، كه وهكو پهتایهك به خێرایی به ناو كۆمپیوتهرهكاندا بڵاوهی كردووه، ئهم ڤایرۆسه كاردهكات لهسهر داخستنی كۆمپیوتهرهكه و رێگهگرتن له كردنهوهی، تا ئهو كاتهی بڕێك پاره دهخرێته سهر حسابى هاككهران، ئهم جۆره ڤایرۆسه لهو جۆرانهیه كه زۆر به قورسی لهناو دهبرێت، وهك له راپۆرتێكی تۆڕی CNN دا هاتووه.
نووسینگهی لێكۆڵینهوهكانی فیدڕالی له ئهمریكا FBI له مانگی ئایاری رابردوودا، كاریانكرد لهسهر راگرتنی پرۆسهی Cryptolocker ، بهڵام ههوڵهكانیان سهركهوتوو نهبوو، چونكه ئهو سهرچاوانهی كار لهسهر ئهوڤایرۆسه دهكهن، كۆمپیوتهرهكانیان دهگۆڕن.
شارهزایان رایدهگهیهنن، نووسینگهی لێكۆلێنهوهكانی فیدڕاڵی له گۆڕینی ئامێرهكانی هاككهران به ئامێرهكانی خۆیان سهركهوتوو نهبوون، چونكه دهسهڵاتدارانی FBI دهگهڕێنهوه بۆ چوارگۆشهی یهكهم كاتێك هاككهران شیفرهی ڤایرۆسهكه دهگۆڕن و كۆمپیوتهری تر بهكار دههێنن.
ئهم پرۆسهیه ئاسان نییه، چونكه سهرپهرشتیكارانی Cryptolocker توانییان دهست بهسهر فایلی 400 ههزار كهس له ماوهی نۆ مانگدا بگرن، بۆ ههر یهكه لهوانه داوای 300 دۆلاریان كردووه و پێویسته له ماوهی 3 رۆژدا بۆیان بنێردرێت بۆ ئهوهی ژماره نهێنییهكهی وهربگرێت، ههرچهنده خهڵكانێكی كهم ئهو برِة پارهیهیان داوه، بهڵام به پێی زانیارییهكان، هاككهران توانیویانه نزیكهی چوار ملیۆن دۆلار بهدهست بهێنن، ههر كهسێك لهوانهش كه دهستگیراوه بهسهر فایلهكانی و كۆمپیوتهرهكهیدا، ئهگهر له ماوهی دياريكراودا پارهكه رهوانه نهكات، ئهوا ئهو فایلانه بهشێوهیهكی یهكجارهكی دهسڕنهوه.
شارهزایانی نووسینگهی سهلامهتی ئهمنی بۆ زانیارییهكان له كۆمپانیای Dell رایدهگهیهنن:" سامپڵیان له كۆمپیوتهرهكانی ویلایهته یهكگرتووهكان وهرگرتووه، دهركهوتووه كه 9 ههزار كۆمپیوتهر تووشی ئهو ڤایرۆسه هاتوون، رهنگه وهكو رێژه بگاته نیوهی كۆمپیوتهرهكانی ئهمریكا".
یهكێك له لێكۆڵهرهكانی نووسینگهكه بهناوی كیس گارفیس، دهڵێت :" سهرپهرشتیارانی ئهو ڤایرۆسه ههفتانه بڕی 150 ههزار دۆلاریان، دهستدهكهوێت".
15/07/2014