باراك ئۆباما، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانی لەسەر دۆخی عێراق سازكرد و رایگەیاند ستراتیژیەتێكی فراوانتر لە عێراق دەگرنەبەر و هەوڵی بچووكردنەوەی داعش دەدەن وەك ستراتیژیەتێكی درێژخایەن. راشیگەیاند سوپای عێراق و پێشمەرگە دەتوانن داعش لەناوببەن.
ئۆباما لە كۆنگرە رۆژنامەوانییەكەدا گوتی بە دەستلەكاركێشانەوەی نووری مالیكی و راسپاردنی حەیدەر پێشكەوتنمان لە پرۆسەی سیاسی عێراق بینوە، هیوادارین حكومەتێكی نیشتمانی پێكبهێندرێت ئەگەرنا ناتواندرێت پاشەكشە بە داعش بكرێت.
سەرۆكی ئەمریكا سەبارەت بە بۆردوومانكردنی داعش و هاوكاریكردنی ئاوارەكان گوتی : "وەك ئەركێكی سەرشانمان هێرشە ئاسمانییەكان بەردەوام دەبن، هەروەها ئێمە بە تەنیا نین و هاوپەیمانی نێودەوڵەتیمان هەن". ئاماژەی بەوەشكرد هەوڵیانداوە هاوكاری ئاوارە ئێزدییەكان بكەن لە چیای شنگال.
19/08/2014
سەرلەبەیانی ئەمڕۆ خالید شوانی سەرپەرشتیاری هێزی پێشمەرگە لە میحوەری دوبز، لە هەوڵێكی كوشتن رزگاری بوو.
خالید شوانی سەبارەت بەو رووداوە بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند "سەرلەبەیانی ئەمڕۆ لە دوبز بەرەو كەركووك دەگەڕامەوەو لە گوندی باجوان كە گوندێكی عەرەبنشینە دەرچووین، سێ بۆمبی چێنراویان بە كاروانی ئۆتۆمبێلەكانی ئێمەدا تەقاندەوە كە خۆشبەختانە بە هۆی ئەوەی ئۆتۆمبیلەكانی ئێمە گولـلە نەبڕ بوو زیانی گیانیمان لێنەكەوەتەوە".
شوانی هەروەها گوتیشی"زیانی مادی بە ئۆتۆمبێلەكانمان گەیشتووە، بەڵام كەسمان لێ بریندار نەبوو".
19/08/2014
کارل بیلت، وەزیری دەرەوەی سوێد دوای سەردانكردنی بەغدا، كەمێك بەر لە ئێستا گەیشتە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر.
بڕیاروایە وەزیری دەرەوەی سوێد لەگەڵ بەرپرسانی باڵای هەرێمی كوردستان سەبارەت بە شەڕی هێزەكانی پێشمەرگە و چەكدارانی داعش و گەیاندنی هاوكاری مرۆیی بە ئاوارەكان كۆببێتەوە.
18/08/2014
سهرۆكی حكومهتی ههرێمی كوردستان داوا دهكات، كۆنفرانسێكی نێودهوڵهتی بۆ ئهو وڵات و لایهن و ڕێكخراو و دامودهزگا نێودهوڵهتییه كۆمهكبهخشانه ساز بكرێت كه كۆمهك و هاوكاریی مرۆیی پێشكهش به ههرێمی كوردستان دهكهن.
دوای نیوهڕۆی ئهمڕۆ دووشهممه 18ی ئابی 2014، نێچیرڤان بارزانی سهرۆك وهزیرانی ههرێمی كوردستان پێشوازی له "دۆنی گۆیێر" باڵیۆزی فهرهنسا له عیراق كرد.
باڵیۆزی فهرهنسا ڕایگهیاند: فهرهنسا به تهواوی پشتگیریی ئهو ههڵمهته نێودهوڵهتییه دهكات كه له لایهن كۆمهڵگهی نێودهوڵهتیهوه بۆ هاوكاری و پشتگیریی ههرێمی كوردستان له دژی چهكدارانی داعش هاتۆته كایهوه و تیشكی خسته سهر ڕۆڵی فهرهنسا له هاندانی كۆمهڵگهی نێودهوڵهتی به تایبهتی ئهورووپا بۆ پشتگیریی ههرێمی كوردستان و بههاناوهچوونی ئهو پهنابهر و ئاوارانهی ڕوویان له ناوچه ئارامهكانی كوردستان كردووه.
نێچیرڤان بارزانی پوختهیهكی دهربارهی پێشڕهویكردنی پێشمهرگه له ههموو بهرهكاندا له دژی داعش خسته ڕوو.
دووپاتیشی كردهوه كه ههرێمی كوردستان پێویستی به هاوكاریی زۆر زیاتری نێودهوڵهتی ههیه بۆ ئهوهی وهك پێویست به هانای ئهو سهدان ههزار ئاوارانهوه بچێت كه له ترسی داعش ماڵ و حاڵی خۆیان جێ هێشتووه، چونكه بارهكه زۆر لهوه قورستره كه به تهنیا له توانای حكوومهتی ههرێمی كوردستاندا بێت.
نێچیرڤان بارزانی ههروهها داوای كرد كۆنفرانسێكی نێودهوڵهتی بۆ ئهو وڵات و لایهن و ڕێكخراو و دامودهزگا نێودهوڵهتییه كۆمهكبهخشانه ساز بكرێت كه كۆمهك و هاوكاریی مرۆیی پێشكهش به ههرێمی كوردستان دهكهن بۆ ئهوهی بتوانێت وهك پێویست به هانای ئهو ژماره زۆری پهنابهران و ئاوارهكانهوه بچێت كه ئێستا له زۆربهی شاره گهورهكانی ههرێمی كوردستاندا گیرساونهتهوه و پێویستییان بهوپهڕی كۆمهك و هاوكاریی مرۆیی ههیه و ئهگهر ههڵمهتێكی نێودهوڵهتی بۆ بههانهوهچوونیان نهكرێت، ڕووبهڕووی كارهساتێكی مرۆیی دهبنهوه.
18/08/2014
سهربهست تروانشی، بهرپرسی لقی نۆی پارتی دیموكراتی كوردستان له میحوهری ناوهران تایبهت به خهندانی راگهیاند، "بهرهبهیانی ئهمرۆ هێزهكانی پێشمهرگهی كوردستان توانیان چهند ئامانجێكی دیاریكراو بپێكن لهناوچهی ناوهران " ، وتیشی : هێرشی هێزهكانی پێشمهرگه بۆ سهر مۆڵگهكانی داعش له چهند گوندێكی میحوهری ناوهران وایكردووه چهكدرانی داعش پێشتر ئهو گوندانه چوڵبكهن.
سهربهست تروانشی ئهوهشی خستهروو، "ئهو گوندانهی هێزهكانی پێشمهرگه خستوویاننهتهوه ژێركونتروڵی خۆیان، دهكهونه نێوان ( تلكێف و باتنایا و ناوهران ) كه پێگهیهكی گرنگیان ههیه لهناوچهكهدا.
ئاماژه بهوهشكرد، "هێزهكانی پێشمهرگه بێزیان چوونهته ناو ئهو گوندانهو له حالهتی ئامادهباشیدان بۆ ههر رووبهڕوو بوونهوهیهك .
18/08/2014
سهرۆكی میرنشینه یهكگرتووهكانی ئیمارات فهرمان به پێشكهشكردنی هاوكاریی مرۆیی بهپهله بۆ ئاوارهكانی ههرێمی كوردستان دهكات.
ئاژانسی ههواڵی ئیمارات بڵاویكردهوه كه شێح خهلیفه بن زاید ئال نهیان، سهرۆكی دهوڵهتی ئیماران فهرمانی به شێخ محهمهد بن زاید ال نهیان، جێگری فهرماندهی باڵای هێزه چهكدارهكانی وڵاتهكهی و سهرۆكی دامهزراوهی خهلیفه بن زاید كردووه هاوكاریی مرۆیی بهپهله بگهیهنێته ئاوارهكانی ههرێمی كوردستان.
سهرۆكی دهوڵهتی ئیمارات داواشیكردووه كه گهیاندنی ئهو هاوكارییانه به ههماههنگی لهگهڵ كونسوڵگهریی وڵاتهكهی له ههولێر ئهنجام بدات.
ئاژانسهكه ئاشكراشیكرد كه هاوكارییهكانی ئیمارات خۆراك و دهرمان و شیری منداڵان لهخۆدهگرێت
18/08/2014
بەریتانیا پەیوەندی بە جەنگی وەستاندنی پێشڕەوییەكانی داعشەوە كرد و وەزارەتی بەرگری ئەو وڵاتە ئاشكرای كردووە، فڕۆكە جەنگییەكانی بەریتانیا وەك یەكەمین هەنگاو لە بەشداریكردنیان لە جەنگی دژ بە چەكدارانی داعش دەستیان كردووە بە چاودێریكردنی ئاسمانی و دۆزینەوەی بنكە و پێگەكانی داعش لە ناوچەكانی باكووری عێراق و سنوورەكانی باشووری كوردستان.
ئەو فڕۆكانەی كە سەرەتا هاوكارییە مرۆییەكانیان گەیاندە كوردستان، ئێستا بوونەتە بەشێك لە كردەی سەربازی و فڕۆكەی تۆرنادۆی سەر بە هێزی شاهانەی بەریتانیا و فڕۆكەی چاودێری جۆینت ریڤێت وەك دەستپێكێك بۆ ئەو پرۆسەیە دەستیان بە چاودێریكردن كردووە.
مایكڵ فالۆن، وەزیری بەرگری بەریتانیا ئاشكرایكرد، كە ئەركی بەریتانیا لە عێراقدا بۆ ماوەی چەند مانگێكی بەردەوام دەبێت و فڕۆكەی چاودێری و فڕۆكەی تۆرنادۆی بەریتانی ئامادەكراون بۆ هاوكاریكردنی پرۆسەی وەستاندنی داعش.
ئەو پرۆسەیەی بەریتانیا باسی لێودەكات، پرۆسەیەك نییە بۆ كۆتاییهێنان بە دەوڵەتی ئیسلامی ناسراو بە داعش، بەڵكو وەك وەزیری بەرگری ئەو وڵاتە ئاماژەی پێكردووە ناوی پرۆسەكە بە پرۆسەی وەستاندنی داعش ناونراوە.
وەزارەتی بەرگری بەریتانیا ئاماژەی بەوەكردووە، فڕۆكەكانی بەریتانیا كۆتاییان بە هەڵمەتی گواستنەوەی هاوكارییە مرۆییەكان هێناوە و ئێستا كارەكانیان فڕینە بە ئاسمانی عێراق و پێدانی زانیارییە بە هێزی پێشمەرگە سەبارەت بە پێگە و بنكە سەربازییەكانی داعش.
هەروەها زانیارییەكان ئەوەشیان ئاشكراكردووە، كە یەكێكی دیكە لەكارەكانی فڕۆكە بەریتانییەكان گواستنەوەی تەقەمەنی و چەكە لە وڵاتانی سەر بە بلۆكی سۆڤیەتی جاران بۆ عێراق لەپێناو پێدانی هاوكاری سەربازی بە هێزی پێشمەرگە، هەروەها بەریتانیا خەریكی گواستنەوەی كەلوپەلی دیكەی سەربازییە وەك دووربینی شەوانە و درعی سەربازی بۆ هێزی پێشمەرگە.
وەزیری بەرگری بەریتانیا ئاماژەی بەوەش كردووە ، ئەمە ئەركی بەریتانیایە بەشداری لەو پرۆسەیەدا بكات، چونكە چەندین جیهادی لە خەڵكی بەریتانیا و وڵاتانی رۆژئاوای ئەوروپا لەناو ئەو گرووپەدا بوونیان هەیە و ئەگەری ئەوەش هەیە بگەڕێنەوە بۆ ئەوروپا چالاكی تووندڕەوی ئەنجام بدەن.
ئەم راگەیاندنەی وەزارەتی بەرگری بەریتانیا دوای ئەوە دێت، كە دەیڤید كامیرۆن سەرۆك وەزیرانی ئەو وڵاتە لە وتارێكدا ئەوەی ئاشكرا كردبوو بەریتانیا پێویستە هێزی سەربازی بەكاربهێنێت و هاوكارییە مرۆییەكان بە تەنها بەس نین بۆ بەشداربوون لە رووبەڕووبوونەوەی قەیرانەكانی عێراق.
18/08/2014
ئاسەواری مێژوویی، هێماکانی شوناسی نەتەوەیەک، کە لە رەوتی رۆژگاردا وەک سامانێکی نەتەوەیی بۆ نەوەکانی پاش خۆیان بەجێماون. ئەو دەستکەوتە مێژووییانە، بناغەی کولتوور و پشتیوانی ناسنامەو شوناسی نەتەوەی کوردن.
بە گوتەی مێژووناسەکان نەتەوەی کورد، خاوەن مێژوو و ئاسەوارگەلێکی بە نرخە، کە بەردەوام جێی سەرنجی ئاسەوارناسان و لایەنگرانی مێژوو بووە.
لە رۆژهەڵاتی کوردستان زیاتر لە هەزاران ناوچەی مێژوویی تا ئێستا دۆزراوەتەوە و ساڵانە هەزاران گەشتیار بۆلای خۆیان رادەکێشن.
لێرەدا پرسیارێک دێتە ئاراوە کە ئایا ئاسەوارە مێژووییەکانی نەتەوەی کورد، بە شێوەی دروست پارێزراون یان نا؟. بە گوتەی کارناسانی ئاسەوارناس دەسەڵات بەرپرسیاری سەرەکییە لە پاراستنی ئاسەوارە مێژووییەکان.
لە زۆربەی شار و گوندەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان، ژێرخاکی و ئاسەواری مێژوویی بوونی هەیە. بەڵام بە تێپەڕبوونی کات، تێکدەڕوخێن و تاڵان دەکرێن. میدیاکان و کەسایەتییەکان و رێکخراوەکانی پاراستنی ئاسەوارە مێژووییەکان، باس لە پشتیوانیی دەستە شاراوەکان، بە مەبەستی نەمان و بێسەروشوێنکران و بازرگانی و راگواستنی ئەو ئاسەوارانە دەکەن.
تەنانەت شارام نازری ئاوازخوێن و هونەرمەندی بە ناوبانگی کورد سەبارەت بە پشتگوێخرانی ئاسەوارە مێژووییەکان هاتۆتە دەنگ و رایگەیاندووە: حکومەتی ئێران دەبێ پێش بە تاڵانکرانی ئاسەوارە مێژووییەکان بگرێت و نەهێڵێت ئاسەواری مێژوویی ببێتە کاڵا و بازرگانی پێوە بکرێت.
بە گوتەی چالاکڤانانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە کاتی جێبەجێکردنی پلانی پرۆژەی هێڵی ئاسنی شەمەندەفەر، پارک، رێگەوبان و خانوو هۆتێلەکان ، ئاسەوارە مێژووییەکان و ژێرخاکیەکان ، لەلایەن ئیدارەی میراتی کولتورییەوە هەڵدەگیرێن و رادەگوازرێن ، بەڵام دواتر لە هیچکام لە مۆزەخانەکان و شوێنی پاراستنی ئاسەوارەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان نمایش ناکرێن .
رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستان، لە بەیاننامەیەکدا سەبارەت بە ئاسەوارە مێژووییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان ، رایگەیاندووە کە چەندین نامە و سکاڵای بەدەست گەیشتووە، کە باسیان لە کۆمەڵێک کەس و گرووپی سەر بە حکومەت و دەسەڵات کردووە، کە لە ماوەی سێ دەیەی رابردوودا بە مەبەستی قاچاخ و فرۆشتنی ئاسەوارەکان، سەدان تەپۆڵکە و شوێنەواری مێژوویی ناوچە کوردستانییەکان هەڵداوەتەوە.
لەبەیاننامەی رێکخراوی مافی مرۆڤی کوردستاندا هاتووە ، کە ئاسەواری قەڵای زێوییەی شاری سەقز هەڵگیراون و رەوانەی شاری تاران کراون. ئەو رێکخراوەیە داوای لە حکومەت و تێکڕای لایەنە پەیوەندیدارەکان کردووە، کە مۆزەخانە و شوێنی گونجاو بۆ پارێزگاریکردن لە ئاسەوارە مێژووییەکان، کە هێمای فەرهەنگی و شارستانییەتی خەڵکی ئەو هەرێمەیە، دروستبکرێت و بردنە دەرەوەی ئاسەواری مێژوویی لە کوردستان رابگیرێت و هاوکات رێگری لە کەسان و گرووپەکانی سەربە حکومەت بکرێت تا چیدیکە ئاسەوارەکانی کوردستان بە تاڵان نەبەن.
17/08/2014
دوای ئەوەی كەناڵی سی ئێن ئێن-ی ئەمریكی بە پشتبەستن بە هەواڵێكی تۆڕی میدیایی رووداو هەواڵی هێرشە ئاسمانییەكانی ئەمریكای بڵاوكردەوە. ئەنا كۆرنی پەیامنێری كەناڵەكە لە سەرچاوەیەكی دیكەوە زانیاریی ئەوەی پێگەیشتووە كە ئامانج لەو هێرشە ئاسمانییەی ئەمریكا بۆ سەر بەنداوی موسڵ، دەركردنی چەكدارانی داعشە بە یارمەتی پێشمەرگە و سوپای عێراق.
رۆژی شەممەی رابردوو، رووداو لە راپۆرتێكدا هەواڵی هێرشی فڕۆكە جەنگییەكانی ئەمریكای بۆ سەر بەنداوی موسڵ بڵاوكردەوە. ئەم هەواڵەی رووداو لە میدیاكانی جیهان دەنگیدایەوە و كەناڵی ئەلجەزیرەی ئینگلیزی دەڵێت "هێرشە ئاسمانییەكە نزیكەی 15 چەكداری داعشی كوشتووە".
پێشمەرگە و هێزە عێراقییەكان لە زەوی و ئەمریكا لە ئاسمان
رۆژنامەی هائارێتزی ئیسرائیلی دەڵێت ئۆپەراسیۆنی كۆنترۆڵكردنی بەنداوەكە بە هاوبەشی هێزە عێراقی و كوردی و ئەمریكییەكان دەبێت. بەڵام بەگوێرەی وتارەكەی ئۆباما دەربارەی ئامانجەكانی ئەمریكا لە عێراق، پاراستنی بەنداوی موسڵ یەكێك نییە لە ئامانجەكانی هێرشە ئاسمانییەكانی ئەمریكا.
ئۆباما رایگەیاند كە پاراستنی گیانی دیپلۆماتكارە ئەمریكییەكان و رزگاركردنی خەڵكی سەر چیای شنگال ئامانجی ئۆپەراسیۆنە سنووردارەكەی ئەمریكا دەبێت لە عێراق.
كاتێك وۆڵ ستریت جۆرناڵی ئەمریكی پرسیبووی بەنداوی موسڵ چی پەیوەندی بەو دوو ئامانجەی ئۆباماوە هەیە، سەرچاوەیەكی حكومەتی ئەمریكی گوتبووی "رووخانی ئەو بەنداوە دەبێتە هەڕەشە بۆ دیپلۆماتكار و كارمەندە ئەمریكییەكان لە عێراق".
بەنداوەكە ئامانجێكی سەرەكییە
هێرشە ئاسمانییەكانی رۆژی شەممەی رابردوو یەكەم هێرشی ئەمریكا نەبوو بۆ سەر بەنداوی موسڵ.هەفتەی رابردوو، بەرپرسانی ئەمریكی رایانگەیاند كە ئەمریكا بە فڕۆكەی بێ فڕۆكەوان هێرشی كردووەتە سەر چەند ئامانجێكی چەكدارانی داعش لە نزیك بەنداوەكە.
بەگوێرەی وەزارەتی بەرگریی ئەمریكی،بەنداوی موسڵ گرنگییەكی ستراتیژی هەیە و ترسی ئەوە هەیە كە وەكو چەك لە لایەن چەكدارانی داعشەوە بەكاربهێنرێت.
ئەندازیارێكی پسپۆڕ لە بواری بەنداو بە رۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵی گوتووە : "بەنداوەكە وەكو بۆمبێكی تەوقیتكراو وایە و تەقاندنەوەی كارەساتی لێ دەكەوێتەوە". پسپۆڕان دەڵێن ئەگەر بەنداوی موسڵ بتەقێتەوە، لەماوەی چەند كاژێرێك شاری موسڵ نوقم دەبێت و شەقام و باڵەخانەكانی بە قوڵی 20 مەتر دەكەونە ژێر ئاوەوە.
بۆ ئەوەی نەڕووخێ، پێویستی بە نۆژەنكردنەوەی بەردەوام هەیە
راپۆرتێكی سوپای ئەمریكی لە ساڵی 2006 دەڵێت بەنداوی موسڵ مەترسیدارترینە لە جیهاندا، چونكە بۆ ئەوەی نەڕووخێ پێویستی بە نۆژەنكردنەوەی زۆر و بەردەوام هەیە.
بەگوێرەی رۆژنامەی وۆڵ ستریت جۆرناڵ، لەماوەی ساڵانی 2006 بۆ 2010،حكومەتی ئەمریكی 30 ملیۆن دۆلاری لە بەنداوەكە خەرجكردووە، بەڵام بەهۆی "ئیدارەی خراپی عێراقییەكان" ئەو پارەیە بێسوود بووە.
ئەسیل نوجەیفی پارێزگای موسڵ دەڵێت، دوای ئەوەی بەنداوەكە لەلایەن داعشەوە كۆنترۆڵكراوە، بەڕێوەبەری بەنداوەكە راینەكردووە و بەردەوامە لە كارەكانی. ئەو بە تەلەفۆن لە كاتی نزیكبوونەوەی چەكدارانی داعش بە نوجەیفی گوتووە "ئەگەر من را بكەم ، ئەم بەنداوە دەڕووخێ و چەند شارێك دەكەوێتە ژێر ئاوەوە".
بەگوێرەی هەمان سەرچاوە بەرێوبەری بەنداوەكە بە چەكدارانی داعشی گوتووە "ئەگەر دەتانەوێ بمكوژن، ئەوا من دەمەوێ لێرە لە بەنداوەكە بمرم".
17/08/2014
رووداوه دڵتهزێنهكانی ئهم دوایهیی شنگاڵ وكوردانی ئێزدی پاش هێرشی داعش، لهناوچه جیاجیاكانی رۆژههڵاتی كوردستان دژكردهوهیی لێكهوتهوهوبهسهدان كهس روویان لهناوندهكانی كۆكردنهوهیی یارمهتیهكان كردو پارهو خۆراكیان بۆئاوارهكانی شهنگاڵ وشاری كۆبانی لهرۆژئاوای كوردستان بهڕێكرد.
له زۆربهیی شارهكانی وهك، سنه، سهقز، بانه، دیواندهره، مهریوان، كامیاران، سهردهشت، سهلاسی باوهجانی جوانڕۆ و رهوانسهر، هاوڵاتیان دهستیان دایه پشتیونییهكی بهرفراوان بۆ ئاوارهكانی باشوور و خۆرئاوایی كوردستان.
كهمپهینی پشتیوانی بۆئاوارهكانی شهنگاڵ و كۆبانێ پاش رووداوهكانی شهنگاڵ و ئاوارهبوونی دهیان ههزاركهس سهدان كهس لهشارهكانی رۆژههڵاتی كوردستان بهشێوهیی خۆبهخش دهستیان دایهكۆكردنهوهیی یارمهتی ئهم چالاكیانه سهرهتا له شارهكانی ئیلام وكرماشان وجوانڕۆ و رهوانسهر و سهلاسی باوهجانی لهباشووری خۆرههڵاتی كوردستان دهستی پێكرد، پاشان كۆمهڵێك لهچالاكانی مهدهنی و رۆژنامهنووس وبهرپرسانی شورایی شاری سنه لهههڵمهتێكدا دهستیان دایه پێكهێنانی كهمپنێك بۆ كۆكردنهوهی یارمهتی لهشاره جیا جیاكانی پارێزگایی سنهو بههاوكاری مانگی سوری ئێرانی لهشارهكانی سنه، دیواندهره، كامیاران، سهقز و بانه، لهرۆژی پێنجشهممهی رابردووهوه بهماوهی ههفتهیهك دهستیان كردوه بهكۆكردنهوهی یارمهتی بۆ ئاوارهكانی شهنگاڵ و كۆبانی، كه لهگهڵ پێشوازی گهرمو گوڕی هاوڵاتیان بهرهو رووبوهوهو لهكاتێكداباری ئابووری و ژیانی رۆژههڵاتی كوردستان ئاڵۆزه هاوڵاتیان لهیارمهتیهكانیان بۆ ئاوارهكانی شهنگاڵ و كوبانێ درێخیان نهكردوه.
ئیجلال قهوامی، وتهبێژی كهمپینی پشتیوانی له ئاوارهكانی شهنگاڵ و كۆبانی بۆخهندان وتی: "ئامانج لهسازكردنی ئهم كهمپینهیارمهتیدان وپشتیوانیه بۆ لێقهوماوانی شنگال و كوردانی ئێزدی لهباشوور و ههروهها لێقهوماوانی شاری كۆبانی له رۆژئاوایی كوردستان و بۆماوهی ههفتهیهك كهمپینهكه بهردهوام دهبێت له كۆكردنهوهیی یارمهتیهكان و پاش كۆتایی هاتنیان، شتومهكهكان رهوانهیی شوێنهكانی مهبهست لهباشوور و خۆرئاوای كوردستان دهكرێت.
16/08/2014
زۆربەی وڵاتانی جیهان نەیانتوانی لەوە زیاتر خۆیان لەبەردەم وێنەكانی چیای شنگالدا رابگرن، كاتێك دەیان منداڵ، ژن و پیاوی بەساڵاچوو، بەهۆی برسێتی و تینوێتییەوە دەمرن و كەسیش گوێی لەدەنگی دواساتەكانی مردنیان نابێت. هەرچەندە ژمارەی قوربانییەكان هەڵكشان، بەڵام سەرئەنجام كۆمەڵگەی نێودەڵەتی بەدەنگ هات، كەچی رێكخراوەكانی ژنان و منداڵان لە باشووری كوردستان هەر نەهاتنە دەنگ.
رازاو عەبدول، ژنە چالاكڤانێكی سلێمانییە و رۆڵی هەبووە لە بەشێك لەو كەمپەین و خۆپێشاندانانەی لە ماوەی رابردوو بۆ مافەكانی ژنان و منداڵان كراون، پێیوایە رێكخراوەكانی كۆمەڵگای مەدەنی لە كوردستان زیاتر لە شكڵی كۆمپانیایەكی بازرگانیدان.
رازاو گلەیی زۆری لە رێكخراوەكان هەیە "كەمن ئەو رێكخراوانەی كە تائێستا توانیویانە كاریان لە چەمكێكی یاخود لە بوارێكی كۆمەڵگادا كردبێت و بیروڕای جیاوازیان لای خەڵك دروستكردبێ".
رازاو، سەبارەت بەو ژن و منداڵانەی كە بەهۆی هێرشەكانی داعشەوە روویان كردە چیای شنگال و بەهۆی نەبوونی خواردن و پێداویستیەكانی دیكەی ژیانەوە گیانیان لەدەستدا، دەڵێ "وەك چۆن رێكخراوەكانی ژنان بێ هەڵوێست بوون، رێكخراوەكانی منداڵانیش بە هەمانشێوە نەیانتوانی هیچ پرسێكی منداڵ بگۆڕن، هەردوولا تەنیا كار بۆ ئەو كێشانە دەكەن كە روویان تێدەكەن و خۆیان بەدواداچوون بۆ كێشەكان ناكەن".
هەروەها گوتی "هێندەی رێكخراوەكان پەیوەستن بە راگەیاندن و دەسەڵاتەوە بۆ وەرگرتنی بودجە، لەو بڕوایەدا نیم هیچ رێكخراوێكی كۆمەڵگەی مەدەنی بتوانێ سەبارەت بەم بارودۆخە 50 كەس بێنێتە سەر جادە".
لە هەرێمی كوردستاندا ژمارەیەكی بەرچاو لە رێكخراو و سەنتەری داكۆكیكار لە ژنان و منداڵان هەن، بەڵام لە ماوەی ئەو هەفتەیەی ژنان و منداڵانی كوردی ئێزدی لە چیای شنگال گیریانخوارد، هیچكام لەو رێكخراوانە لەسەر شەقامەكان نەبینران و دەنگی ناڕەزاییان بەرز نەكردەوە، تەنانەت بەشدارییان لە هیچ هەڵمەتێكدا نەكرد بۆ كۆكردنەوەی یارمەتی بۆ ئاوارەكان.
نەعمان عەبدولڕەحمان، بەڕێوەبەری بەرنامەكان لە رێكخراوی منداڵپارێزی كوردستان پێیوایە دروستبوونی ئەو بارودۆخە چاوەڕواننەكراو بووە بەتایبەت ئەوەی لە ناوچەی شنگال روویدا، هەرچەندە ئەمە یەكەم حاڵەت نییە لە عێراق بەسەر منداڵدا بێت "بەڵام ئێمە وەك منداڵپارێز بەدواداچوونمان كردووە بۆ پاراستنی ژیانیان و بەردەوام پەیوەندیمان بە رێكخراوی فریاگوزاریی شنگالەوە كردووە".
لەگەڵ ئەوەی بارودۆخەكە لە عێراق روویداوە، بەڵام رێكخراوەكانی منداڵان پێیانوایە ئەگەر پاڵپشتی رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان نەبێت ناتوانن بەتەنیا ژیانی منداڵان بپارێزن، چونكە وەك نەعمان دەڵێ "چەندین دایك بەهۆی نەبوونی پێداویستییەوە لەكاتی منداڵبووندا منداڵەكانیان گیانیان لەدەستداوە، ئەمە جگە لەوانەی بەهۆی نەبوونی ئاو و خۆراكەوە گیانیان لەدەستداوە، لەبەر ئەوە بەرزكردنەوەی دەنگی ناڕەزایی لە شەقامدا هیچ كاریگەرییەكی نییە".
بەڵام رەوەندی كوردی لە هەندێك وڵاتی رۆژئاوایی زوو كەوتنە خۆیان و داوای هاوكاری و بەدەمەوەچوونی ژن و منداڵە ئاوارە ئێزدییەكان و باشووری كوردستانیان كرد، یەكێك لە ژنە ئاوارە رزگاربووەكانی چیای شنگال، بە (تۆڕی میدیایی رووداو)ی گوت ئەوەی ئەوان بەسەریان هاتووە ناگێڕدرێتەوە "بڕوامان نەدەكرد رزگارمان ببێت، منداڵان لەبەردەممان بەهۆی تینوێتی و برسێتی دەمردن".
یەكێك لە ئەندامانی رێكخراوەكانی ژنان لە سلێمانی كە نەیویست ناوی بڵاوبكرێتەوە، دەڵێ "ئەگەرچی راستە لەم دۆخانەدا خۆپیشاندانی سەرجادە، كاریگەریی لەسەر رای داعش ناكات، بەڵام هەر بۆ رای گشتی و نێودەوڵەتی گرنگ بوو". گوتیشی "ئەوە دەبێتە رەخنەیەكی گەورە بەسەر رێكخراوەكانی ژنانەوە و نەدەبوو بێدەنگ بین".
پەلاماری چەكدارانی دەوڵەتی ئیسلامی لە عێراق و شام (داعش) بۆ سەر ئێزدییەكانی شنگال، رۆژئاوای هێنایە سەر ئەو بڕوایەی چیدی ناكرێ لە دوورەوە سەیری ئەو تراژیدیایە بكرێت و خەڵكی سڤیل لە چاوەڕوانیدا گیان لەدەست بدەن.
16/08/2014
ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی بڕیارێکی دەربارەی سزادانی دەوڵەتی ئیسلامی و چەکدارانی بەرەی نوسرە دەرکرد. لە سەر داوای بەریتانیا ئەنجوومەنی ئاسایش کۆبوونەوەیەکی تایبەتی لەبارەی سزادانی دەوڵەتی ئیسلامی ناسراو بە داعش و چەکدارانی بەرەی نوسرە سازکرد، رەشنووسی بڕیارەکە لەلایەن بەریتانیاوە پێشکەشکرا. ئەم بڕیارە بەتووندترین بڕیار دادەنرێت بەرامبەر بە چەکدارەکانی داعش و دەقی بڕیارەکە تایبەتە بە داماڵینی چەک لە چەکدارانی دەوڵەتی ئیسلامی و بەرەی نوسرە و گرووپە تووندڕەوەکانی عێراق و سووریا. بەشێکی دیکەی بڕیارەکە سزادانی دارایی هەردوو رێکخراوەکە لەخۆدەگرێت، هەروەها سزادانی ئەو لایەنانە لەخۆدەگرێت کە بەشداربوون لە ناردنی چەکداران بۆ سووریا و عێراق. خاڵێکی دیکەی بڕیارەکە ناوی ژمارەیەک لە سەرکردەکانی دەوڵەتی ئیسلامی لەخۆدەگرێت کە راستەوخۆ سزاکان دەیانگرێتەوە. بەشار جەعفەری، نوێنەری سووریا لە ئەنجوومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند، کە سووریا دەیەوێت ئەو وڵاتانە دەستنیشان بکرێت کە نەوتی سووریا لە چەکدارەکانی بەرەی نوسرە و دەوڵەتی ئیسلامی دەکڕن دەیگەیێننە بازڕەکانی ئەوروپا. ئەم کۆبوونەوەیە بەشێکە لەو هەوڵە نێودەوڵەتیانەی کە بۆ لاوازکردن و لەناوبردنی دەوڵەتی ئیسلامی و بەرەی نوسرە دەدرێت. ئۆپۆزیسیۆنی سووریاش ترسی ئەوەی هەیە بەم بڕیارە کۆتایی بە شۆڕشی چەکداری لە سووریا بێت.
16/08/2014
عوسمان بالیچ، كە كادرێكی ناسراوی نێو پارتی كرێكارانی كوردستان PKK بوو، لە ساڵی 2004 بەچەند هۆكارێكی نادیار وازی لە PKK هێنا و ژیانی تایبەتی خۆی لە گەڕەكی بێدارێ لە شاری زاخۆ لەگەڵ دوو كچ و هاوژینەكەی بەسەردەبرد.
شەوی 7 لەسەر 8 ی ئەم مانگە، كاژێر 12:10 خولەك لەلایەن دوو چەكداری نەناسراوەوە خۆی و كچە سێ ساڵانەكەی كە ناوی (رەوشەن) بوو لە ژووری نوستندا كوژران.
بەپێی ئەو زانیاریانەی تۆڕی میدیایی رووداو لە پلەدارێكی ئاسایش لە زاخۆ دەستیكەوتوون، "كاژێر 12:10 خولەكی شەو دوو چەكداری نەناسراو بەسەر دیواری حەوشەی ماڵی بالیچ دەچنە ئەودیو و لە ژووری نوستنەكەیدا بە شەش گوللە دەستڕێژی لێدەكەن و دەستبەجێ گیان لەدەستدەدات ، كاتێكیش خێزانی بالیچ دەیەوێ كچەكەی (رەوشەن) رزگاربكات گوللەیەك بەر لای چەپی دەكەوێت و لەلای راستی دێتە دەرەوە، لە ئەنجامدا ئەویش گیان لەدەستدەدات".
ئەو سەرچاوەیە سەبارەت بە ئەگەری دەستگیركردنی تاوانبارانی رووداوەكە بە رووداوی راگەیاند، "تائێستاهیچ كەسێكمان لەسەر ئەو رووداوە دەستگیرنەكردووە. لەوكاتەی شەودا كەس لەدەرەوە نەبووە، دراوسێیەكانیشی نوستبوون، لەبەرئەوە هیچ كەسێك ئەو چەكدارانەی نەبینیون ، بەڵام بەپێی ئەو لێكۆڵینەوە بەراییانەی ئەنجامدراون دەركەوتووە، لایەنێكی سیاسی لەپشت كوشتنی عوسمان بالیچەوەیە، ئەو لایەنەش پارتی كرێكارانی كوردستان PKK یە".
گوتیشی: "تائێستا لێكۆڵینەوە لەسەر رووداوەكە بەردەوامە و تەرمەكەی ئێستا لە پزیشكی دادوەرییە و لەم چەند رۆژەی داهاتوو ئەنجامەكان رووندەبنەوە".
سەبارەت بە پەیوەندیكردنی عوسمان بالیچ بە ریزەكانی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە، كارگێڕێكی لقی 8 ی ئەو حیزبە بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، "لەگەڵ هاتنی عوسمان بالیچ بۆ زاخۆ راستەوخۆ پەیوەندی بە ریزەكانی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە كرد، هەرچەندە هیچ پۆستێكی حیزبی نەبوو، بەڵام ئەندامی پارتی دیموكراتی كوردستان بوو لە زاخۆ".
ژمارەیەك كادیر و ئەندامانی پارتی دیموكراتی كوردستان لە زاخۆ دەڵێن ، كوشتنی بالیچ، تیرۆركردنی ئازاد دێركی دەهێنێتەوە بیریان ، كە لەساڵی 1992 لە PKK جیابووەوە و هاتە ریزی پارتی دیموكراتی كوردستانەوە و ئەندامی لیژنەی ناوچەی پارتی بوو.
15/08/2014
وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیای فیدراڵ بە سەردانێک گەیشتە هەولێری پایتەختی هەرێمی کوردستان.
فرانک واڵتەر شتانمایەر، وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیای فیدراڵ پێش نیوەڕۆی رۆژی شەممە 16.8.2014 (ئەمڕۆ)، لە رێی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی هەولێرەوە، گەیشتە هەرێمی کوردستان".
ئەم سەردانەی وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لە چوارچێوەی ئەو هەڵمەتی هاوکاریکردنە سەربازی و مرۆییەیە، کە وڵاتانی جیهان پێشکەشی حکومەتی هەرێمی کوردستانی دەکەن، لە شەڕی باشووری کوردستان دژی چەکدارانی داعش.
16/08/2014