ئاژانسی ناوەندی هەواڵگری ئەمریکا CIA ئاشکرایدەکات، لە 80 وڵات زیاتر لە 15 هەزار چەکدار لە سووریا چوونەتە نێو داعش، لەو رێژەیەش 2 هەزار چەکدار لە وڵاتانی رۆژئاواوە هاتوون.
ریان تراپانی، گوتەبێژی CIA رایگەیاند، ئێستا ژمارەی چەکدارانی داعش لە نێوان 20 هەزار بۆ 31 هەزار و 500 چەکدار دەبێت، ئەمە لەکاتێکدا بەرپرسانی باڵای ئەمریکا و شرۆڤەکاران پێیانوابوو بەلایەنی زۆرەوە چەکدارانی داعش 10 هەزار چەکدار دەبن.
بە گوتەی تراپانی، لە مانگی حوزەیرانەوە تاوەکو ئێستا ژمارەی ئەو چەکدارانەی دەبنە داعش رووی لە زیادبوون کردووە، بەپێی گوتەکانی ئەو هێزی داعش دوو هێند بووە.
بەرپرسانی وەزارەتی بەرگری ئەمریکا راگەیاندووە، لە ئێستاوە فڕۆکە هەواڵگرییەکان بە مەبەستی کۆکردنەوەی زانیاری دەستیان بە گەڕان کردووە لە ئاسمانی سووریا. هەروەها ئاماژە بەوە دەکەن گورزە گەورەکە بەم نزیکانە دەستپێناکات، بەڵام هەر کە کات و شوێنی خۆی هات ئەمریکا دەستپێدەکات.
دوێنێ پێنجشەممە 11/08/2014 باراک ئۆباما، سەرۆکی ویلایەتەیەکگرتووەکانی ئەمریکا وتارە چاوەڕوانکراوەکەی خۆی پێشکەشکرد و چوار هەنگاوی سەرەکی بۆ وەشاندنی گورزی سەربازی لە داعش راگەیاند.
ئۆباما گوتی: "داعش دەوڵەت نییە و لقێکی قاعیدەیە، هیچ روانگەیەکیشی نییە بۆ بەڕێوەبردنی وڵات، لە هەرێمێکدا کە پشێوییەکی زۆر هەیە تووندوتیژی بەکارهێناوە و ژن و منداڵی کوشتووە، خەڵکی بێگوناهی کوشتووە و جینۆسایدی ئەنجامداوە".
12/09/2014
ئەو 10 وڵاتە عەرەبییەی کە ئەمڕۆ لەگەڵ جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا لە جەددە کۆبوونەوە، پێداگربوون لەسەر پاپەندبوونیان بە دژایەتیکردنی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) و رێگرتن لەو چەکدارانەی نیازی چوونە نێو گرووپەکەیان هەیە، لەگەڵ ئەوەش وشککردنی ئەو سەرچاوە داراییەی وەک پاڵپشتی پێیان دەدرێت.
ویلایەتەیەکگرتووەکان و وڵاتانی کەنداو لەگەڵ هەریەک لە میسر و لوبنان و ئوردن و عێراق پێنج شەممە 11/9 لە کۆبوونەوەیەکدا لە جەددە بە ئامادەبوونی جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا پاپەندبوونی خۆیان بە دژایەتیکردنی گرووپی داعش راگەیاند.
لە کۆتایی کۆبوونەوەکەدا، 10 وڵاتە عەرەبییەکەو ئەمریكا جەختیانکردەوە کە بە یەکگرتوویی پابەنددەبن بە بەشداریکردنیان دژی ئەو ترسناکییەی تووندڕەوان لەسەر ناوچەکەو جیهانیان دروستکردووە لەژێر ناوی گرووپی "دەوڵەتی ئیسلامی".
ئەگەرچی تورکیا لە کۆبوونەوەکەدا بەشدار بوو، بەڵام لە راگەیێندراوی کۆتایی ئامادەنەبوو. ئەو 11 دەوڵەتە لە راگەیێندراوێکی هاوبەشدا رایانگەیاند کە هەر وڵاتەو لەلای خۆیەوە هەڵدەستێت بەو رۆڵەی پێی سپێردراوە لەو جەنگە هاوبەشەدا دژی داعش.
لە راگەیێندراوەكەدا هاتووە، "رێگریکردن لەو چەکدارە بیانیانەی کە لە وڵاتە دراوسێکانەوە نیازی پەڕینەوەیان هەیە، لەگەڵ رووبەڕووبوونەوەی پارەدارکردنی"دەوڵەتی ئیسلامی" و هەموو گرووپە تووندڕەوەکانی دیکە، تاوانباران رادەپێچینە بەردەم دادگاکان بۆ ئەوەی بە سزای یاسایی خۆیان بگەن، هاوکار دەبین لە پرۆسەی بەخۆراککردنی مرۆیی و هاوکاری کردنیان لە دووبارە بنیاتنانەوەی ناوچەکانیان کە بەدەستی رێکخراوی "دەوڵەتی ئیسلامی" وێرانکراون، هەروەها پاڵپشتی ئەو وڵاتانەش دەکەین کە رووبەڕووی ترسناکی بوونەتەوە بە دەستی رێکخراوەکە".
جۆن کێری، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا رایگەیاند کە وڵاتانی عەرەبی رۆڵێکی بنەڕەتی دەبینن لەو هاوپەیمانێتیەی کە ئەمریکا رابەرایەتی دەکات لە دژی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی، بەڵام هیچ کام لەم وڵاتانە لەم هەڵمەتەدا باسی ناردنی هێزی زەمینیان نەکرد.
11/09/2014
سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان رایدەگەیێنێت، "چوار ساڵە بە گەلی خۆمان دەڵێین توركیا دۆستمانە، بەڵام لە یەكەم ئەزموونی راستەقینەدا بێ ئومێد بووین".
ئاسڵی ئاڵتن تاشباش، نووسەری رۆژنامەی میللیەتی توركی لە وتاری ئەمڕۆیدا 11-09-2014، لەژێر ناوی "هەولێر زویرە لە ئەنقەرە"، هەڤپەیڤینێكی لەگەڵ فوئاد حوسێن، سەرۆكی دیوانی سەرۆكایەتیی هەرێمی كوردستان بڵاوكردووەتەوە. لەو هەڤپەیڤینەدا فوئاد حوسێن دەڵێت:"كاتێك داعش نزیكبووەوە لە هەولێر، بەڕاستی پێویستمان بە هاوكاری هەبوو و باوەڕناكەم جارێكی دیكە رووبەڕووی بارودۆخێكی قورسی لەمجۆرە ببینەوە، كاتێك دۆستیش هاوكاریت نەكات، بێ ئومێدیەكەت زۆرتردەبێت".
نووسەر لە وتارەكەیدا باس لەوە دەكات، هەموو ئەو بەرپرسانەی باشووری كوردستان كە ئەو چاوی پێیان كەوتووە، گلەییان لە توركیا كردووە، لەبەرئەوەی كاتێك داعش ئاراستەی هێرشەكانی گۆڕی و لە هەولێر نزیكبووەوە، توركیا ئامادەنەبووە هاوكاری كوردستان بكات، بە پاساوی پاراستنی گیانی دیپلۆماتكارە دەستبەسەرەكانی لای داعش.
لە وتارەكەدا ئاماژە بە لێدوانێكی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان كراوە و بۆ رۆژنامەی میلییەت گوتوویەتی :"توركیا هاوكاری كردووین، بەڵام ناتوانم بڵێم وەك پێویست بوو، چونكە چاوەڕێی زیاترمان دەكرد لێیان".
تاشباش لە كۆتایی نووسینەكەیدا دەڵێت، تاكە هاوپەیمانی ستراتیژی توركیا لە ناوچەكەدا باشووری كوردستانە و بارودۆخی ئێستا رێگەنادات توركیا دڵی كورد لە خۆی زویربكات. هاوكات گلەیی لە حكومەتی وڵاتەكەی دەكات و دەڵێت، دەكرا ئەو كاتەی هەڕەشە لەسەر هەولێر هەبوو، ئەنقەرە بەبێ دەنگی هاوكاری كوردستانی بكردبا، هیچ نەبێت چەند پسپۆڕێكی سەربازی ناردبان، وەك ئێران كە چۆن هەر زوو هاتە سەر خەت.
11/9/2014
بەمەبەستی بەرەنگاربوونەوەی مەترسییەکانی داعش، کۆبوونەوەیەکی فراوانی وەزیرانی دەرەوەی ئەنجوومەنیی هاریکاری کەنەداو و میسر و ئوردن و
لوبنان و عێراق لە شاری جەددەی سعودی دەستی بە کارەکانی کرد. جگە لەو وڵاتە عەرەبیانە وەزیرانی دەرەوەی تورکیا و ئەمریکاش ئامادەی کۆبوونەوەکەن.
ئاژانسی هەواڵی سعودی رایگەیاند " کۆبوونەوەکە تایبەتە بە کێشەی تیرۆر و رێکخراوە تیرۆریستییەکانی ناوچەکە، هەروەها گفتوگۆ لەسەر چۆنێتی بنبڕکردنی تیرۆر دەکرێت"
ئەم کۆبوونەوەیە تەنیا چەند کاژێرێک دوای راگەیاندنی ستراتیژییەتی ئەمریکا دژ بە داعش دێت کە باراك ئۆباما لە گوتارێکدا پێشکەشی بە رای گشتی جیهانی و ئەمریکی کرد.
ئەم هەوڵانەی سعودییە لە کاتێکدایە کە سعودیە دووری ٩٠٠ کم لە سنووری عێراق تەلبەندکردووە، تاوەکو چەکدارانی داعش دزە نەکەن بۆ نێو خاکی سعودیە، هەروەها هاوکاتە لەگەڵ کۆدەنگی وڵاتانی عەرەبی بۆ بەرەنگاربوونەوەی داعش.
11/09/2014
سەڵاحەددین دەمیرتاش روونكردنەوەیەك دەدات لەسەر لێدوانەكانی سەبارەت بە پێكهێنانی سوپای هاوبەشی كوردی و دەڵێت:" مەبەستی پێكهێنانی هێزێكی هاوبەشی كوردی بووە لە ناو سنوورەكانی عێراق و سووریا".
سەڵاحەددین دەمیرتاش، هاوسەرۆكی پارتی دیموكراسی گەلان HDP چەند رۆژێك لەمەوبەر رایگەیاند:" پێكهێنانی سوپایەكی هاوبەشی كوردی بە پێویست دەزانن". بەڵام ئەم لێدوانەی كاردانەوەی زۆری لێكەوتەوە لەسەر ئاستی سیاسی و رای گشتی توركیا.
لە بەرامبەر كاردانەوەكاندا، ئەمڕۆ پێنجشەممە 11-9-2014، دەمیرتاش كە لە سەردانێكی چەند رۆژەدایە بۆ باشووری كوردستان، لە لێدوانێكدا روونكردنەوەیەكی داو ئاماژەی بۆ ئەوە كرد، "كاتێك باسی هێزی هاوبەشی كوردی كردووە، هەندێك لایەن لە توركیا كردوویانەتە رۆژی حەشر، بەڵام ئەو مەبەستی هێزێك بووە كە لە عێراق و سووریا رووبەڕووی هەڕەشەكانی گرووپی دەوڵەتی ئیسلامی (ناسراو بە داعش) ببێتەوە، نەك لە توركیا".
لە سەردانەكەیدا بۆ باشووری كوردستان كە لەگەڵ شاندێكی پارتەكەیدایە، سەڵاحەددین دەمیرتاش چاویان بە جەلال تاڵەبانی، سەرۆككۆماری پێشووی عێراق و بەرپرسانی كۆما جڤاكێن كوردستان KCK لە قەندیل كەوت.
11/09/2014
سێ رۆژە سەڵاحەددین دەمیرتاش، هاوسەرۆکی پارتی دیموکراتی گەلان HDP لە باشووری کوردستانە و بڕیارە ئەمڕۆش لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و یوسف محەممەد، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان کۆببێتەوە.
دوێنێ سەلاحەدین دەمیرتاش، بەیاوەری شاندێک کە لە فیگەن یوکسەکداغ، هاوسەرۆکی HDP، پەرلەمانتاران ئێرۆل دۆرا، نەزمی گور و سەلما ئیرماک و بە یاوەری ئەحمەد تورک، هاوسەرۆکی شارەوانی گەورەی مێردین لە بارەگای هەولێری پارتی هەرێمە دیموکراتەکان DBP کۆبوونەوە.
دەمیرتاش لە روونکردنەوەیەکدا گوتی، "پێویستە گەلی کورد بۆ پاراستنی خۆی هێزێکی هاوبەش پێکبهێنێ، بەڵام کە پێشتر گوتوومە سوپای هاوبەشی کوردی پێکبهێنرێ، مەبەستم لەنێو خاکی سووریا و عێراق بوو، نەک لە خاکی تورکیا".
هەروەها رەخنەی لە هەڵوێست و سیاسەتی تورکیا گرت لە بەرامبەر داعش و گوتی، "لەتورکیا ئەوانەی کە لە دژی داعش قیامەت بەرپا ناکەن، کاتێک ئێمە دەڵێین کورد هێزی هاوبەشی خۆی پێکبهێنێ قیامەت هەڵدەستێنن، ئێمە نەمانگوتووە هێزی هاوبەشی کوردی لە تورکیا پێکبێ".
هەروەها گوتی، "سیاسەتی دەرەوەی ئەو تورکیایەی کە داعش وەک هەڕەشە
نایبینێت هەر رۆژ زیاتر تورکیا دەخاتە نێو زەلکاوەوە، پەکەکە وەک هەڕەشە دەبینێت، بەڵام ئەو داعشەی کە سەردەبڕێت وەک هەڕەشە نابینێت".
دەمیرتاش ئاشکرای کرد، کە سەردانی قەندیلیان کردووە و لەگەڵ بەرپرسانی کۆما جڤاکێن کوردستان kck کۆبوونەتەوە و دوێنێش سەردانی جەلال تاڵەبانی، سکرتێری گشتی یەکێتی نیشتیمانی کوردستانیان کردووە.
بڕیاریش وایە ئەمڕۆ لەگەڵ مەسعود بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و یوسف محەممەد، سەرۆکی پەرلەمانی کوردستان کۆببێتەوە.
11/9/2014
كاتێك جۆ بایدن لە مانگی 12ی 2011 گەیشتە بەغدا بۆ ئەوەی دوایەمین سەربازی ئەمریكی عێراق بەجێبێڵێت، جەنەرالێكی سوپای ئەمریكا لە عێراق نیگەران بوو، چونكە وەك بەرپرسی سەرەكی سوپای ئەمریكا لە عێراق دەیزانی كە ئیشی زۆر ماوە، سەربازەكانی تەواوی بكەن.
نیگەرانی ئەو جەنەراڵە لە بارودۆخی عێراق وایكرد كە ساڵی 2010 پلانێک دابڕێژێت بۆ ئەوەی 24 هەزار سەربازی ئەمریكی لە دوای كشانەوەی سوپای ئەمریكا لە عێراق بمێننەوە، بەڵام ئەو پێشنیارە لەگەڵ سیاسەتی ئیدارەی باراك ئۆباما و جۆ بایدنی جێگری و سەرۆك وەزیرانی عێراق نوری مالیكی نەدەگونجا.
كۆلین كەهل بەرپرسی پینتاگۆن بۆ كاروباری عێراق تاوەکو كاتی كشانەوەی سوپای ئەمریكا لە عێراق دەڵێت كە بەرپرسانی كۆشكی سپی گاڵتەیان دەهات، بە پێشنیارەكەی جەنرال لۆید ئۆستین. كۆلین كەهل دەڵێت:"كاتێك كۆشكی سپی سەیری ئەو ژمارە سەربازە 20 هەزاریەی كرد، گوتیان گاڵتەمان پێدەكەی... كەس پشتگیری ئەم پلانە ناكات."
رۆژی كشانەوەی سەربازە ئەمریكییەكان سێ كەس خوشحاڵ بوون و ئەوانەش باراك ئۆباما،
جۆ بایدن و نوری مالیكی هەروەها ئێرانیش بوون. بەرپرسێكی باڵای كۆشكی سپی لەسەر هاوڕابوونی ئۆباما و مالیكی بۆ كشانەوەی سوپا بە نیویۆرك تایمزی گوتوە (22/6/2014) "ئێمە نەماندەیست لەوێ بین و ئەوانیش نەیاندەویست ئێمە لەوێ بین... بڕیارێكی هاوبەش بوو، بەڵام بە راستەوخۆ نەگوترا بە یەكتر."
ئۆباما كشانەوەی سەربازە ئەمریكییەكانی لە عێراق بە "كاتی سەركەوتن" ناوبرد و گوتی :"ئێمە عێراقێكی خاوەن سەروەری، سەقامگیر و متمانە بەخۆ بەجێدێڵین، كە حكومەتێكی نوێنەری هاوڵاتیانی هەیە."
چەند رۆژێك دوای كشانەوەی سەربازە ئەمریكییەكان لە عێراق، نوری مالیكی بەپاڵپشتی سەرەكی ئێرانەوە هەلەكەی قۆستەوە و دەستیكرد بە هێرشكردنە سەر سیاسەتمەدارە سوننەكان و بە تاریق هاشمی جێگری ئەو کاتی سەرۆك كۆمار دەستیپێكرد.
زیاد لە دوو ساڵ و نیو دوای ئەو رووداوە، نیگەرانییەكانی ئەو جەنەراڵە ئەمریكییە هاتە دی و ئەمریكا جارێكی دیکە راوێژكاری سەربازی و فرۆكەكانی ناردەوە بۆ عێراق بۆ ئەوەی ئەو كارە نیوەچڵانە تەواو بكات.
جەنراڵ لۆید ئۆستین كە لە مانگی 9ی 2010 تا 18 ی دیسامبەری 2011 كاتێک سوپای ئەمریكا عێراقی بەجێهێشت، فەرماندەی نزیكی 84 هەزار سەرباز بوو لە عێراق. ئێستاش بۆ جارێكی دیکە بووە بە بەرپرسی ئۆپەراسیۆنەكانی ئەمریكا لە عێراق بە دژی چەكدارانی دەوڵەتی ئیسلامی.
نەورۆزی ساڵی رابردوو جەنراڵ لۆید ئۆستین بوو بە یەكەم بەرپرسی رەشپێستی فەرماندەیی ناوەندی ویلایەتە یەكگرتوەكان (سینتكۆم) و 12یەمین بەرپرسی ئەو دەزگایەی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا كە ساڵی 1983 دامەزراوە. بازنەی بەرپرسیارەتی سینتكۆم بریتیە لە وڵاتانی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، ئەفریقای باكوور، ئاسیای ناوەند و بەتایبەت عێراق و ئەفغانستان.
لە حەوتی مانگی رابردووەوە كە مەسعود بارزانی لە پەیوەندیێكی تەلەفۆنیدا بە جۆ بایدنی گوت "، پێویستە ئەمریكا یارمەتی كورد بدات بۆ پاراستنی هەولێر لە دەست داعش" ، فرۆكەكانی ژێر فەرمانی جەنرال ئۆستین 148 هێرشیان كردووەتە سەر چەكدارانی داعش و زیاد لە 1000 راوێژكاری سەربازی و هێزە تایبەتەكانی ئەمریكا روویان كردووەتەوە عێراق.
باراك ئۆبامای سەرۆكی ئەمریكاش دەڵێت كە خەریكی دروستكردنی بەرەیێكی فرەلایەنە لە وڵاتانی جیهان و ناوچەكە بۆ بەرەنگاربوونەوەی دەوڵەتی ئیسلامی (داعش). ئۆباما رۆژی پێنجشەمە كاژێر چواری بەیانی بە كاتی هەولێر دوایەمین پلانی خۆی رادەگەیەنێـت لەبارەی شەڕ لەگەڵ چەكدارانی دەوڵەتی ئیسلامی.
جەنرال لۆید جەیمز ئۆستین كێیە؟
جەنرال لۆید جەیمز ئۆستین (3) لە 8ی مانگی 8ی 1953 لە شاری مۆبایلی ویلایەتی ئالاباما لە دایك بووەو لە 1975و لە هێزەكانی سوپای ئەمریكا خزمەتی كردووە. جەنرال ئۆستین لە 2001 سەرەتا لە شەری ئەفغانستان و دواتر لە شەری عێراق بەشداری كردووە. بە كەسێك ناسراوە كە حەزی لە لێدوانی میدیایی و سیاسەت نییە.
ساڵی 2010 بوو بە فەرماندەی هێزەكانی ئەمریكا لە عێراق و تا كۆتایی 2011 لەو پۆستە مایەوە.
جەنرال ئۆستین زانكۆی ئاكادیمیای سەربازی (ویست پۆینت) تەواو كردووەو دوو ماستەری هەیە لە بەرێوەبردنی بیزنیس و خوێندن،
11/09/2014
ئەگەر کار نەکەین تا ساڵی 2021 رێژەی بێکارانی ئێران دەگاتە 10 ملیۆن کەس" ، زەنگی مەترسی و هۆشداری وەزیری کاری کۆماری ئیسلامی ئێران سەبارەت بە کێشەی بێکاری.
عەلی رەبیعی وەزیری کار و ئاسایشی کۆمەڵایەتی رۆژی سێشەممە لەمیانەی بەشداری کردن لە کۆبوونەوەی کۆمسیۆنی تایبەتی پەرلەمانی ئێران ، رایگەیاندووە لە ئێستادا بێکاری لە بازاردا بووەتە گەورەترین تەحەدا لەناو پرسە ناوخۆییەکان .
بە گوتەی ئەو وەزیرەی کابینەی حەسەن رۆحانی لە ئێستادا رێژەی بێکارانی ئێران نزیکەی شەش ملیۆن کەسە و ئەگەر بۆ چارەسەری کێشەکان پلانێکی توگمە دانەرێژرێت ، تا حەوت ساڵی دیکە حەوت ملیۆن کەس بەو رێژەیە زیاد دەبێت و ئەو کات ئێران تووشی کێشەی جیددی دەبێتەوە .
وەزیری کار ئاماژەی بەوەداوە کە بۆ چارەسەر کردنی پرسی بێکاری ،ئابووری ئێران ساڵانە دەبێت حەوت لەسەد گەشە بکات ، ئەوە لەکاتێکدایە کە لە دو ساڵی رابردوودا نرخی گەشەی ئابووری ئێران لە ژێر سفر بووە .
بە پێی دووایین ئامارەکانی ناوەندی ئاماری ئێران ، نرخی بێکاری لە ئێران 10.7 بووە ، ئەگەرچی لە هەموو پارێزگاکانی رۆژهەڵاتی کوردستان رێژەی بێکاری لەسەرەوەی ئاماری ناوندی ئێران بووە .
ناوەندی ئاماری ئێران، بە پێچەوانەی هەموو ناوەندە جیهانییەکان ،کەسی کارکەر بەو شێوەیە پێناسە دەکات " هەر کەسێک کە تەمەنی لەسەرەوەی 10 ساڵ بێت و لە درێژایی یەک حەوتەی کاریدا ،تەنیا یەک کاژێر کار بکات ، ئەو کەسە بێکار نییە " .
بێ ئەوەی رێژەی داهات ، بیمە و ئاسایشی و ئەمنییەتی کار لەبەر چاو گیرابێت ، واتە ئەگەر بە پێی پێوەرەکانی وڵاتانی ئەوروپایی ، لە ئێران ئامارگیری بکردرێت ئەوە رێژەی بێکاری لە ئێران زۆر لەو رێژەیەی کە ئێستا هەیە بەرزتر دەبێتەوە .
ئەو جۆرە لە ئامارگیری لەسەردەمی مەحمود ئەحمەدی نژادەوە لە ئێران ئەنجام دەدرێت ، پێشتر لە سەردەمی محەممەدی خاتەمی هەر کەس لە هەوتەدا دو رۆژ کاری کردبدا ،کارکەر هەژمار دەبوو .
مەحمود ئەحمەدی نژاد ساڵی ٢٠٠٦ لەسەرەتای دەسبەکار بوونی حکومەتەکەیدا رایگەیاندبوو کە کێشەی کار لە ئێران خاشەبڕ دەکات ، بەڵام ئەو رۆژەی دەسەڵاتی تەسلیمی حەسەن رۆحانی کرد ، بەو پێوەرە سەر سور هێنەرەی کە خۆی دایرشتبوو ، ئاماری بێکاری لە ئێران 12 لەسەد بوو .
عەلی لاریجانی سەرۆکی پەرلەمانی ئێرانیش لە دوواین کاردانەوەیدا سەبارەت بە پرسی بێکاری رایگەیاندووە ، سەر لە هەر ماڵێک دەنێی بێکارێکیان هەیە .
لە چەند ساڵی رابردوودا بەرپرسانی ئێرانی بەردەوام بەڵێنی چارەسەری کێشەی بێکاری دەدەن ، بەڵام هیچ ئەو ئامانجە نەهاتووتە دی بەڵکوو رێژەی بێکاری گەنجان دو بەرامبەر بووە و رێژەی بێکاری خوێندەواران بووەتە سەدا چل و رێژەی بێکاری ژنان گەیشتووەتە لە سەدا 50 .
11/9/2014
ئەندامێکی هاوپەیمانی هێزە عێراقییەکان هۆشداری دەداتە حەیدەر ئەلعەبادی سەرۆک وەزیرانی نوێی عێراق لەبارەی دووبارەنەکردنەوەی ئەزموونەکانی پێشووتری مالیکی.
ئەحمەد سەلمانی، ئەندامی هاوپەیمانی هێزە عێراقییەکان ئەمڕۆ چوار شەممە رایگەیاند "نابێت حەیدەر ئەلعبادی سەرۆک وەزیران هەمان ئەزموونەکانی پێشووتری مالیکی لەبارەی دیارینەکردنی کاندید بۆ هەردوو وەزارەتی ناوخۆ و بەرگری دووبارە بکاتەوە".
سەلمانی ئەوەشی راگەیاند "بۆ بەکارخستنی پۆستی وەزیری بەرگری، هاوپەیمانییەتیەکەمان خالید ئەلعوبەیدی کاندیدکردووە، " دەشڵێت " نابێت حەیدەر عەبادی هەمان ئەزموونەکانی پێشووتری مالیکی لەبارەی دیارینەکردنی کاندید بۆ پۆستە ئەمنییەکان بە بەتاڵی بهێڵێتەوە".
ئاماژەی بەوەشدا "هاوپەیمانی هێزەکانی عێراق بەپێویستی دەزانێت، کە حکومەتی نوێ بێ کەموکوڕی بێت، تەنیا هەندێک بابەت نەبێت کە ناکۆکی لەسەرە دوابخرێت بۆ ساتەکانی کۆتایی دەنگدان لەسەر پۆستە ئەمنییەکان".
سەلمانی گوتی "کاندیدی هاوپەیمانی هێزە عێراقییەکان بۆ پۆستی وەزیری بەرگری، کە خالید ئەلعوبەیدیە متمانەی لە لایەن هاوپەیمانی نیشتمانی و کوردستانییەوە پێدراوە، تەنیا چاوەڕێی ئەوە لە عەبادی دەکەن لە دانیشتنی داهاتوو دەنگ لەسەر هەردوو وەزیری بەرگری و ناوخۆ بدرێت".
10/09/2014
ئەمڕۆ خۆراك و كەلوپەلێكی زۆر و چوار ماتۆڕی گەورەی كارەبا گەیشتنە چیای شنگال ، عەمید ئاشتی كۆچەر فەرماندەی هێزی پێشمەرگە لە چیای شنگال بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، ئەو پێداویستیانە لەلایەن نووسینگەی نێچیرڤان بارزانی لە دهۆكەوە نێردراون.
عەمید ئاشتی كۆچەر، فەرماندەی هێزی پێشمەرگە لە چیای شنگال، لە درێژەی لێدوانەكەیدا بۆ رووداو، روونیكردەوە كە تائێستا 1000 خێزانی كوردی ئێزدی لە چیای شنگال ماون و لەوماوەیەدا، بەهۆی نەبوونی كارەبا لەسەر بیرە ئاوەكان، بەتایبەتی لە گوندەكانی گەلی كەرسێ، ماڵەكانی ئەو ناوچەیە تووشی نەبوونی ئاو ببوون.
ئاشتی كۆچەر رایگەیاند " ئەمڕۆ 10 بارهەڵگری پڕ لە خۆراك، جلوبەرگ و گەرمكردنەوە گەیشتنە چیای شنگال، " هەروەها گوتی " 4 موەلیدەی گەورەی 40 كەیڤی، درانە گوندەكانی گەلی كەرسێ "، عەمید ئاشتی كۆچەر گوتیشی " ئەو پێداویستیانە لەكاتی خۆیاندا گەیشتن و دەبنە هۆی رزگاركردنی خەڵك لە كەم ئاوی، زۆر پێداویستیش دەگەنە خەڵكی پێویست ".
10/09/2014
باراک ئۆباما سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا دوای کۆبوونەوەی لەگەڵ سەرکردەکانی کۆنگرێس لە هەردوو پارتی کۆماری و دیموکراتەکان، پلانەکەی خۆی بۆ لێدان لە داعش ئامادەکردووە و بڕیاروایە بەرەبەیانی چوارشەممە 10ی ئەیلوول بەکاتی ئەمریکا لە وتارێکی تایبەتدا پلانەکەی خۆی بۆ خەڵکی ئەمریکا و جیهان ئاشکرا بکات.
سەبارەت بەوەی کە بۆچی ئۆباما لەدوای کۆبوونەوەی لەگەڵ ئەندامانی کۆنگرێس هیچ شتێکی ئاشکرانەکردووە و وردەکاری ئەو کۆبوونەوەیە لەلایەن هیچکام لە بەشداربووانەوە باس نەکراوە، جۆش ئێرنست رایگەیاند، سەرۆکی ئەمریکا پێیوایە ئەم پرۆسەیە ئەولەویەتێکی باڵای ئاسایشی نەتەوەیی ئەمریکایە، بۆیە دەیەوێت، لە وتارێکی لەو جۆرەدا ئەو پلانە بۆ خەڵکی ئەمریکا ئاشکرا بکات بۆ ئەوەی خەڵک لەو دەستپێشخەرییانەی ئەمریکا تێبگەن لە جەنگی دژ بە تیرۆردا.
کۆبوونەوەی ئۆباما لەگەڵ ئەندامانی کۆنگرێس و باسکردن لە پلانی جەنگی دژ بە چەکدارانی داعش، هاوکاتە لەگەڵ پێکهێنانی حکومەتی نوێی عێراق، کە ئەمریکا یەکێک بووە لە هاوکارە سەرەکەییەکانی پێکهێنانی ئەو حکومەتە و میدیاکانی جیهانیش وا لێکیان داوەتەوە، کە حکومەتی نوێی عێراق لەژێر گوشاری ئەمریکادا پێکهێنراوە، بۆ ئەوەی پێش ئاشکراکردنی پلانەکەی ئۆباما بکەوێت.
10/09/2014
لە هێرشێکی خۆکوژیدا بۆ سەر کۆبوونەوەیەکی چەند سەرکردەیەکی گرووپی جیهادی ئەحرار و شام، 25 كەس كوژران کە زۆربەیان بەرپرسن و لەنێویاندا حەسەن عەبوود، ئەمیری گرووپەکە هەیە. تا ئێستاش هیچ لایەنێک لێپرسراوێتی لە ئەنجامدانی تەقینەوەكە رانەگەیاندووە.
09/09/2014
نەوتی باشووری کوردستان، وەک شارەزایانی بواری نەوت باسیدەکەن، لەڕووی کوالیتییەوە نەوتێکی باشە. ئەو نەوتە لە بازاڕەکانی جیهاندا خواستی لەسەرە و بە گرنگیدانی زیاتری کۆمپانیاکان و هەوڵدان بۆ هێنانی تاوەر و ئامێری تایبەت بۆ جیاکردنەوە و دەرکردنی ئەو ماددە زیادانەی کە لەگەڵ نەوتی خاو دێتە دەرەوە، لە چەند ساڵی داهاتوودا کوردستان دەتوانێت نەوتێک هەناردە بکات کە شوێن بۆ خۆی بکاتەوە لە بازاڕەکانی جیهاندا.
باشووری کوردستان، بە بەراورد لەگەڵ ناوچە نەوتییەکانی دیکەی جیهان، ناوچەیەکی تازەی نەوتییە. تاوەکو ئێستا لە باشووری کوردستان 57 بلۆکی نەوتی یاخود ناوچەی نەوتی دۆزراونەتەوە کە کاری گەڕان و دەرهێنانی نەوتی تێدا ئەنجام دەدرێت لەلایەن کۆمپانیا خۆماڵی و بیانییەکانەوە.
بەهۆی ئەوەی کە پرۆسەی دەرهێنانی نەوت و هەڵکەندن و گەڕان لەدوای نەوت لە کوردستان پرۆسەیەکە تەمەنی چەند ساڵێکە و هێشتا نەبووەتە تەمەنێکی پڕئەزموون، نەوتی کوردستان وەک نەوتی هەر ناوچەیەکی دیکەی جیهان لە سەرەتای دەرهێنانیدایە و جۆری نەوتەکەشی لە بازاڕە جیهانییەکاندا قبوڵکراوە. پەیمانگەی نەوتی ئەمریکی کە ناسراوە بە API، کۆمەڵێک پێوەری تێدایە کە چڕیی نەوتی پێ دەپێورێت و جۆری نەوتەکە دیاریدەکات. ئەمەش بەشێوەیەکە کە ئەگەر نەوتێک پێوەرەکانی APIی زۆر بێت، ئەوە جۆری نەوتەکە سووکە و زیاتر خواستی لەسەرە، وەک نەوتی تەکساس و نەوتی برێنت. ئەمەش لەکاتێکدایە کە جاران نەوت بە رەنگەکەی جیادەکرایەوە کە سووکە یان قورسە.
ئەگەر رەنگەکەی رەش بووایە، نەوتەکە بە قورس دادەنرا، تا رەنگی نەوتەکەش بەرەو سەوزی رۆیشتبووایە، زیاتر بە نەوتێکی سووک دەزاندرا. نەوت بەگشتی لەڕووی چڕییەوە جیاوازە و هەندێک جۆری نەوت هەیە چڕییەکەی زۆرە. هەندێکی دیکە هەیە چڕییەکەی کەمە. شارەزایانی بواری وزە دەڵێن ئەو نەوتەی چڕیی زۆر بێت پێیدەڵێن نەوتی قورس و ئەوەی چڕیشی کەم بێت بە نەوتی سووک دەناسرێت.
نەوتی قورس چەند تایبەتمەندییەکی هەیە، کە دەتوانین بەشێوەیەکی گشتی بڵێین نەوتی قورس API کەمە و رێژەی کاربۆنی زۆرە، ئەمە جگە لەوەی ئەگەری زۆری کبریت لە نەوتی قورس زیاترە، بەڵام نەوتی سووک بە پێچەوانەی ئەوەیە. هەردوو جۆری نەوتی قورس و سووک، بەپێی ئەو تەکنەلۆژیا و ئەو مەبەستەی کە بۆی بەکاردێن، سوودیان هەیە. هەندێک کات نەوتی قورس خواستی لەسەر زیاترە، هەندێک کاتیش نەوتی سووک خواست و داواکاریی زۆری لەسەرە.
یوونس ئەنوەر رواندزی، ئەندازیاری کیمیایی ئەو مژارەی زۆرتر بۆ (رووداو) روونکردەوە و گوتی: “بەشی هەرە زۆری نەوتی کوردستان لە جۆری نەوتی قورسە، کە APIیەکەی لەنێوان ( 17 تاوەکو 24 )دایە، بەڵام لە زۆر ناوچەش نەوتی سووک هەیە کە APIیەکەی دەگاتە 50 و زیاتر. بە جۆرێک کە تاوەکو لە سنووری مووسڵ دوور بکەوینەوە، نەوتەکە سووکتر دەبێت، لە هەمان چینی زەویدا و ئەگەر نزیکش ببینەوە جۆری نەوتەکە قورس دەبێت.
ئەو ناوچە نەوتییانەی کە لەژێر دەستی داعشدان نەوتەکانیان لە جۆری نەوتی قورسن”. ئەو شارەزایە گوتی: "نەوت دوای ئەوەی لە زەوی دێتە دەرەوە، نابێ بچێتە بازاڕەکانەوە تاوەکو چەند ماددەیەکی زیانبەخشی هەیە لێی جیانەکرێتەوە و لە هەر کێڵگەیەکدا بەپێی سروشتی زەویی کێڵگەکە جۆری نەوتەکەی دیاریدەکرێت، کە ئایا نەوتەکە سووکە یان قورس”.
ئەو ئەندازیارە پترۆکیمیاییە باسی جیاوازیی جۆرەکانی نەوتی کوردستانی کرد و گوتی: “رێژەی API لە نەوتی کێڵگەکانی شێخان 18یە، بەڵام لە بیرە نەوتەکانی شیواشۆک رێژەی API دەگاتە دەوروبەری 50. ئەمە یەکێکە لە بەرزترین بڕەکانی API لە بیرە نەوتەکانی جیهان”. هەروەها “بۆ دەرهێنانی نەوت چەند بچیتە ناو قووڵایی زەوییەوە جۆری نەوتەکەی باشتر دەبێت، بۆیە نەوتی کوردستان API زۆر بەرزی نییە، بەهۆی ئەوەی کە هەڵکەوتەی جیۆلۆجیی کوردستان بەو شێوەیەیە کە لە هەندێ شوێ چینەکانی نزیک لە رووی زەوی نەوتەکەی قورسە و لە هەندێک شوێنی دیکە نەوتەکە سووکە. چەند بەرەو قووڵایی زەویش بچین نەوتەکە سووکتر دەبێت”.
یوونس ئەنوەر رواندی دەڵێت: “لەبەرئەوەی لە باشووری کوردستان زۆر لە کێڵگە و بیرەکان نوێن و لە چینەکانی نزیک زەوین، هەروەها بەهۆی سروشتی زەوییەوە، لە هەندێک ناوچەش بە قووڵتربوونەوە بۆ ناخی زەوی، جۆری نەوتەکە بەرەو سووکتر دەگۆڕدرێت”.
سەبارەت بە رێژەی کبریت، کە مادەیەکە لەناو نەوتی کێڵگەکانی باشووری کوردستاندا هەیە، ئەو شارەزایە دەڵێت: “بەپێی ستانداردی جیهانی، دەبێ رێژەکەی 0.05 لەسەدا زیاتر نەبێت، بەڵام لە هەندێک لە کێڵگەکانی نەوتی باشووری کوردستاندا ئەو رێژەیە دەگاتە 1 لەسەد. لەکاتێکدا نەوتی تێکساسی ئەمریکا، کە یەکێکە لە باشترین جۆرەکانی نەوت لە جیهاندا، رێژەکەی 0.024 لەسەدە. هەروەها نەوتی برێنتیش رێژەکەی 0.037 لەسەدە، کە پێیاندەڵێن نەوتی شیرین”.
سەبارەت بە جیاوازیی ناوچە شاخاوییەکان و دەشتاییەکان بۆ کوالیتیی نەوت، یوونس ئەنوەر رواندزی گوتی: “رێژەی کبریت لەو ناوچانە زیاترە کە ناوچەی شاخاوین، بەڵام لەو ناوچانە رێژەی خوێ کەمە. لە ناوچە دەشتاییەکانیش رێژەی کبریت کەمترە و رێژەی خوێ زیاترە. ئەم دوو مادەیەش ئەگەر لە رێژەی ئاسایی خۆیان زیاتر بێت کاریگەری لەسەر جۆری نەوتەکە دەبێت و دەبێت رێژەکەی کەمبکرێتەوە بەرلەوەی بچێتە بازاڕەکانەوە”.
سەبارەت بە گازی گۆگردیدی هایدرۆجین H2S (کە گازێکی خنکێنەرە لە رێژە بەرزەکاندا) ئەویش بە هەمان شێوەی کبریت رێژەیەکی دیاریکراوی هەیە، کە نابێ زیاتر بێت لە 10 بەش لە ملیۆنێک. ئەگەر رێژەی گازی گۆگردیدی هایدرۆجین یاخود H2S لەم رێژەیە زیاتر بوو، ئەوا ئەو نەوتە لە بازاڕەکان قبووڵ ناکرێت، چونکە زیانبەخش دەبێت بۆ مرۆڤ و کەلوپەلە پیشەسازییەکان. لەوبارەیەوە شارەزاکەی پێترۆکیمیاوی بە (رووداو)ی گوت: ”یەکێک لە پێوەرە جیهانییەکانی نەوت ئەوەیە کە رێژەی گۆگردیدی هایدرۆجین کەمتر بێت لە دە بەش لە ملیۆنێک.
ئەگەر رێژەکەی زۆر بوو، بە هیتەر و تاوەر ئەو رێژەیە کەمدەکرێتەوە و دەگەیەندرێتە ستانداردی جیهانی. لە باشووری کوردستان، لە هەندێک کێڵگە، بەتایبەتی لە کێڵگەی شێخان، رێژەی گۆگردیدی هایدرۆجین لە نەوتی خاودا زۆرە، بەڵام توانراوە کەم بکرێتەوە. ئەویش بە دانانی تاوەر و هیتەر. ئێستا بەشێک لە کۆمپانیاکان تاوەریان داناوە بۆئەوەی رێژەکە کەم بکەنەوە لە نەوتدا تاوەکو ئاسانتر و باشتر بفرۆشرێت”.
09/09/2014
کۆمپانیای "نانۆ فلۆسێل"، کە بارەگاکەی لە لیشتنشتاینە، جۆرە ئۆتۆمبێلێکی داهێناوە تا ئێستا نموونەی نییە، ئەویش یەکەمین ئۆتۆمبێلی کارەباییە کە پاترییەکەی بە ئاوی سوێر کاردەکات، کۆمپانیاکە بەڵێنی داوە بەلایەنی کەم خێراییەکەی لە کاژێرێکدا بگاتە 350 کم.
ئەم ئۆتۆمبێلە مانگی ئادارای رابردوو لە پێشانگای ژنێف بۆ ئۆتۆمبێل نمایشکرا، لە بڕوای کەسدا نەبوو ئەم بیرۆکەیە سەرکەوتن بەدەستبێنێت، بەڵام ئۆتۆمبێلی "Quant e"ی وەرزشی توانی مۆڵەتی دروستکردن لە ئەڵمانیا وەربگرێت.
بەپێی ئەو زانیارییانەی ماڵپەڕی"ترانسپۆرتەر نیوز"ی ئەڵمانی بڵاوی کردووەتەوە، ئۆتۆمبێلی(Quant e-Sport limousine) یەکەمین ئۆتۆمبێلی کارەباییە کە لە شەقامەکاندا بسووڕێتەوە و پاترییەکەی بە خانەی شل کاربکات.
کۆمپانیای "نانۆ فلۆسێل" لە لیشتنشتاین بۆ دروستکردنی ئۆتۆمبێل، بەو هیوایەیە بتوانێت ئاستی خێرایی ئۆتۆمبێلەکە بەرزبکاتەوە بەشێوەیەکی پێوانەیی، كە بەلایەنی کەم لە کاژێرێک 350 کم ببڕێت.
هەروەها کۆمپانیاکە بەڵێنی ئەوەشی داوە كار لەسەر ئەوە بكات ئۆتۆمبێلەكە 600 كم ببڕێت لە هەمان ماوەدا بەبێ ئەوەی پێویستی بە بارگاویكردنەوەی كارەبا هەبێت.
10/09/2014